Nieuwstijdingen
HELMOND (V.D.) 25 Juli 1928.
Hedennacht heeft een zeer ernstige brand plaats
gehad in het gebouw, waarin voorheen was geves
tigd de N.V. de Wit Co.'s Dekenfabriek
Het bovengedeelte was als pakhuis ingericht, het
benedengedeelte als jongenspatronaat.
Omstreeks 12 uur werd de brand ontdekt en de
brandweer, onmiddellijk gewaarschuwd, nam op
energieke wijze het blusschingswerk ter hand.
Ondanks het late uur waren honderden toeschou
wers aanwezig.
Door het krachtig en energiek optreden der brand-
wf6rt' yerd het vuur tot het gebouw beperkt en
werd door doortastendheid uitbreiding voorkomen
Kd? daarnaast gelegen Kon. Nederlandsche
Cacaofabriek behouden worden.
Het pakhuis was tot den nok gevuld met inslag
cops voor de deken weverij
De oorzaak is onbekend.
De schade wordt geraamd op ƒ150.000
Verzekering op beurspolis dekt de schade
veli en werken van den bond, dat het aantal
gevallen van dood door verdrinking in ons land
afneemt, ondanks den grooten aanwas der bevol
king.
De uitgaven waren 'f1946, het tekort is f127.
Ter vermeerdering van de inkomsten is een loterij
over het geheele land in voorbereiding.
Buitenland
HUISVADER DOODT VROUW EN vier
RIN D EREN.
Te Be'ttane (België) doodde een rentenier in een
vlaag van waanzin, zijn vrouw en 4 kinderen.
AANVARING.
60 man verdronken.
NOODLOTTIGE BRANDl TE VEEM)|AM. Naar floyds meldt, zijn de Japansche stoom-
Gistermiddag om ongeveer half vier 'is op*de sehePen Tatsoema Maroe en Hsinkong Zondag-
aardappelmeel- en dextrinefabriek der firma K middag op drie mijl van het voorgebergte van
en 'J. Wilkens te Veendam op de dextrine-afdee- öiailtoeng bij mist in aanvaring gekomen. De
ling met een geweldigen knal een dextrineur ont- Hsinkong is gezonken en zestig opvarenden zijn
xploft. Door deze ontploffing ontstond onmiddel- vci'di'ünken. De Tatsoema Maroe is aan het voor
lijk een groote brand. Het bovenste gedeelte der Up beschadigd en heeft koers gezet naar Kobe,
fabriek stond weldra in volle vlam. De arbeiders r de voorPiek water maakt,
BE REIS, VAN DE „BREMEN".
Het nieuwe Duitsche s.s. „Bremen" is 3.02
(Am. zomertijd) te New York aangekomen, na
een reis van 4 dagen, 17 uur en; 48 minuten,
waarmee het snelheidsrecord, dat tot dusver op
naam stond van de „Mauretanja" van de Cunard-
lijn met ruim 8 uur is geslagen. Van< Zondag
middag tot (Maandagmiddag legde de Bremen 713
knoopen af of gem. 29.5 knoopen per uur,, het
geen eveneens een record is.
Het schip «is er hiermee zeker van, den) 'z.g.
„blauwen wimpel", die aan dit record is verbon
den, in zijn bezit te krijgen. Het traject, dat in
den kortst mogelijken tijd moet worden afgelegd,
om een schip in het bezit van den blauwen wim
pel te stellen, strekt zich uit van Cherbourg tot
den Ambres-vuurtoren bij New-York. Vorige re-
cordhouders waren; van 1884 tot 1891 „Trave
und Saaie" met een snelheid van 17 zeemijlen per
uur daarna de „Eürst Bismarck" van de HAPAG
met 19 mijlen, .van 1893 tot 1897 het stoomschip
„Lueabia" va nde Cunard-line, met 22 mijlen per
uur. Nadat tot 1909 verschillende Duitsche sche
pen den blauwen wimpel hadden veroverd, volgde
tot heden de „Mauretania", van de Cunard-L
met'26.7 mijlen per uur.
Een postvliegtuig, dat met de mail van het s.s
„Bremen 'was opgestegen, was reeds eenige uren
eerder te New York aangekomen. Het stoomschip
werd bij izijn binnenloopen in de haven van New
York verwelkomd door een oorverdoovend gejuich
der menigte op vaartuigen en aan den wal, terwijl
vliegtuigen boven het schip rondcirkelden. De
burgemeesteren de commissie van ontvangst voe
ren den „Bremen" tegemoet. De gemiddelde snel
heid bedroeg 27.83 knoopen per uur.
Toen de „Mauretania" te New York aankwam,
haastte de kapitein zich om den kapitein van den
„Bremen" te feliciteeren met de recordreis van
Ook een vertegenwoordiger van de
ine zond een telegrafische gelukwensch
sprongen verschrikt van de zolders naar beneden
en velen hunner kregen meer of minder ernstige
brandwonden. Zoo sterk was de luchtdruk, dat
arbeiders die vóór de fabriek werkten, in het ka
naal werden geslingerd en zich zwemmende moes
ten redden.
Al spoedig na de ontploffing stond de boerderij
welke pl.m. 25 meter van de fabriek verwijderd
staat, eveneens in volle vlam. Deze boerderij be
hoort aan de fa. K, en J. Wilkens en was volge
laden met aardappelmeel. Toen de motorspuit van
Veendam arriveerde stond een tweede boerderij
eigendom van de wed. Kemper, ook al in brand!
Over de gewonden doen nog de wildste geruch
ten de ronde. Z,eer zeker zijn er verschillende
zwaargewonden, waarvan er enkele direct naar
het ziekenhuis te Groningen moesten worden ver
voerd. De vrouw van den opzichter der fabriek
Miedema is na de ontploffing nog niet weef ge
zien. Men vreest, dat zij is omgekomen, doch met
zekerheid is dat niet te zeggen. De zoon van ge
noemden Miedema is zeer ernstig gewond naar
Groningen vervoerd.
Omtrent de ramp te Veendam kan nog worden
medegedeeld, dat thans vast staat, dat bij dezen
ontzettenden brand drie menschenlevens zijn te
betreuren: mej. Miedema, echtgenoote van den
opzichte rvan de fabriek, mej. Miedema, dochter
van den opzichter en Kruizinga, fabrieksarbei
der te Meedum. Het is niet onwaarschijnlijk dat
nog meer arbeiders zijn omgekomen. Daarover is
echte rnog niets definitiefs te zeggen. Er zijn
zee rveel arbeiders licht gewond en vijf zwaar
gewond .waaronder de zoon van den opzichter
Miedema, die in zeer ernstigen toestand naar het
ziekenhuis te Winschoten is vervoerd.
Nader vernemen wij per telefoon:
Hedenmorgen bij het aanbreken van den dag 1
werd het opruimingswerk van de puinhoopen met j
alle kracht ter hand genomen. j
Na eenigen tijd werd het deerlijk verminkte
lijk van de 21-jarige _Mej.^ Miede^na gevonden, j üunard"Il:
aan den vertegenwoordiger der Duitsche lijn.
GROOTE BRAND IN ZiUlDPTÏROL.
In Matsch (Zuid-Tirol) is een brand uitgebro
ken, waardoor mede tengevolge van de groote
_.oj_tov J droogte een geheele rij huizen totaal verwoest
gevuld met aardappelmeel van de nacampagne i werd' Achttien gezinnen, gezamenlijk honderd
der Z-eeuwsche aardappelen. I en negen personen zijn hierdoor dakloos geworden.
Eene juiste raming der schade kan nog niet 1 geheele schade wordt op meer dan een millioen
worden gemaakt, doch zal deze meer dan lire geschat-
f 300.000 beloopen.
Naar het lijk van den heer Karei Bos wordt no^
gezocht.
De schade is enorm.
Het fabrieksgebouw is geheel verwoest, even
eens de opslagplaats en 2 boerderijen.
De fabriek en opslagplaats waren tot de nok
Omtrent den toestand der gewonden vernemen
wij uit Winschoten dat de vier van de aldaar in
het ziekenhuis opgenomen slachtoffers ernstig,
alhoewel niet direct levensgevaarlijk gewond zijn.
Twee ernstig gewonden en de lichtgewonden
worden te Groningen verpleegd.
AARDAPPELZIEKTE.
Van 21 op 22 Juli zijn in Zeeland op de
Zuid-Holl. eilanden en in het midden van het
land de weersomstandigheden gunstig geweest
voor het optreden van aardappelziekte, behou
dens plaatselijk te geringe bewolking in den na
middag.
DE NEDEBLANDlSOHE SPOORWEGEN.
Naar het „H.bld." verneemt, hebben de Neder
landsche spoorwegen besloten met de vervanging
van de seinen door personeel bediend door auto
matische blokseinen voort te gaan.
De proeven genomen op de baanvakken Gouda-
Oudewater en Zwolle-Dedemsvaart hebben zóó
goed voldaan, dat het automatische blokstelsel
geleidelijk ook op andere baanvakken, waar be
diening der seinen door personeel gemist kan
worden, zal worden toegepast.
Hoewel de inrichting van deze automatische
seinen hooge kosten vorderen, worden deze weer
ruimschoots goedgemaakt door bezuiniging op de
personeeluitgaven als gevolg van de opheffing
der blokposten, die door personeel bediend wor
den.
RONDi TOT HET REDDEN VAN
DRENKELINGEN.
Het 11e jaarverslag van den Nederlandschen
Bond tot het redden van drenkelingen, over 1928
vermeldt o.m. dat het aantal aangesloten briga
des met 7 vermeerderd is en thans 34 bedraagt,
tellende 4317 personen en 1033 ondersteunende
leden.
Uit 'het verslag der technische commissie blijkt,
dat het aantal gediplomeerden steeg met 150. Dat
der pers- en propaganda-commissie zegt o.m., dat
het voor een goed deel te danken is aan het stre-
i EEN DURE TRA CITATIE.
Tn Beuthen, de Duitsch-Opper-Silezische greng-
stad, wordt duchtig gebouwd. Veel fraaie gebou
wen verrijzen er. Onlangs werd de eerste steen
gelegd voor de nieuwe stadsspaarkas. Toen de
eerste steen was gemetseld, onthaalde de opper-
burgemeester alle aanwezigen op een koelen
dronk. Vroolijk werd het feest gevierd en toen
kwam iemand op de gedachte, den burgervader
„hochleben zu lassen", en eer de burgemeester er
op verdacht was, werd hij omhoog getild en
„hoeh! hoch!" galmde het over het plein. Toen de
burgervader (echter aan het slot van het feest zou
heengaan, kwam hij tot de onaangename ontdek
king, dat iemand hem zijn welgevulde porte
feuille had ontrold. Groote ontsteltenis, maar hoe
men zacht de portefeuille was en bleef weg en
ook de politie heeft ze niet weten weer te vinden.
ERNSTIG ONGEVAL IN DE HAVEN
VAN OSLO.
Een motorsloep van het te Oslo in dei haven
liggende Nederlandsche oorlogsschip „Jacob van
Heemskerck" is gezonken, zoo wordt aan de
,,Tel." gemeld.
De sloep voer met 12 personen, 'die den oor
logsbodem zouden bezichtigen, van de kade naar
het schip terug, toen zij in botsing kwamj met
eijn klein stoomschip. Alle inzittenden werden
gered, doch twee hunner verkeerden in zeer uitge-
putten toestand, zoodat men voor hun leven
vreest. De botsing had plaats in de onmiddellijke
nabijheid van het oorlogsschip, toen de sloep
van koers veranderde en voor het stoomschip
om wilde varen. De Hollanders beweren, dat het
ongeval is te wijten aan motorpech. De kapitein
van het stoomschip daarentegen verklaart, dat de
schuld geheel aan de zijde van de Hollanders ligt.
Gelijktijdig had nog een ander ongeval plaats.
Een op het oorlogsschip thuishoorende matroos
waa op do kade bezig met zijn pistool na te zien,
toen plotseling een schot afging. Een jongen
werd ernstig gewond. De matroos schreef het
ongeval toe aan het feit, dat hij op een patroon
trapte, die op het plaveisel was gevallen.
In het brandpunt der belangstelling
Nederland heeft in Indië een modern koloniaal
beleid aanvaard met behoud van een sterken band
met het moederland. Vele gewesten ontwikkelen
zich krachtighandel en nijverheid gaan vooruit,
de welvaart der Inlandsche bevolking verbeterd.
In Nederland wordt de groote beteekenis van
Indië meer en meer beseft. De belangstelling
voor alles, wat de overzeesche landen betreft,
stijgt. De Indische tentoonstelling te Arnhem
slaagde prachtig, de radio-telefoon deed een golf
van geestdrift over het land gaan, de zegepraal
der vliegers deed het hart zwellen van recht-
matigen nationalen trots. De sleep van het Sin-
gapore-dok wekte op elk voorbijvarend Neder-
landsch schip vaderlandlievende betoogingen.
Ook in de nvreemde is de belangstelling voor
Indië over hand toegenomen. Bezoeken als van het
Belgische kroonprinselijk paar, van den Direc
teur van het Internationaal Arbeidsbureau Albert
Thomas en van zoovele anderen getuigen daar
van niet minder dan tal van geschriften. Albert
Thomas vertoefde slechts drie dagen in Indië
maar had toch reeds kunnen constateeren, hoe
aldaar de geest en de hand van den mensch de
geweldige krachten van de tropische natuur lei
den en beheerschen. Verrassend was de verklaring
van den heer A. Grimshaw, hoofd der af deeling
Inlandersarbeid van het Internationaal Arbeids
bureau, die verklaarde, dat in geen enkel ander
land, waar contractarbeid bestaat, de toestanden
zoo gunstig zijn als in Nederlandsch-Indië.
Hiermede zijn slechts enkele van de vele be
sehouwiugen over Indië van deri laatsten tijd
vermeld. De oogen der wereld zijn op Neder
lands prachtige overzeesche gewesten gericht, men
beseft welk een kostbaar bezit onze Oost is.
In steeds breeder kringen dringt dan ook het
besef door van 'de hooge roeping die Nederland
in Indië heeft te vervullen. De betrekkingen
van handel en nijverheid in Nederland en de lan
den overzee worden steeds omvangrijker en meer
samengesteld. Veel zorg wordt aan de verstande
lijk© en zedelijke vorming dier inlandsche bevol
king besteed. Oost en "VVest komen nader tot el
kaar.
Totdat de verschrikkelijke moord op mevrouw
Landzaat ter Oostkust van Sumatra er ons aan
komt herinneren, dat het bestuursbeleid niet al
tijd in de goede richting gaat. Telegrammen heb
ben ons medegedeeld, dat te Medan een vergade
ring naar aanleiding van dezen moord heeft
plaats .gehad, en dat deze vergadering, waar meer
dan duizend personen aanwezig waren, besloten
heeft een telegram te zenden aan H. M. de Ko
ningin, waarin het vertrouwen wordt uitgespro
ken, dat de Regeering de orde en da rust zal
weten te verzekeren. Nog schrijnender is het
smeekschrift van een paar honderd Nederlandsche
vrouwen van Sumatra aan H. M. de Koningin,
waarin zij om bescherming smeeken voor haar
zeiven en voor kaar kinderen.
Inderdaad dienen spoedig maatregelen te wor
den beraamd, teneinde paal en perk te stellen
aan de vergiftiging van de geesten der koelies.
Zoo juist nog verklaarde de permanente arbeids
commissie ter Oostkust van Sumatra, dat de
hoofdoorzaak van de verschillende aanslagen op
assistenten is te zoeken in den tegenwoordigen
geest van de arbeiders, die gedeeltelijk onbewust,
maar gedeeltelijk ook opzettelijk aangekweekt
wordt door een destructieve propaganda, die van
de Inlandsche actie en van de Inlandsche pers
uitgaat, zoowel vanuit Java als ook rechtstreeks
in het gewest. De commissie besloot haar rap
port met de opmerking, dat volledige samenwer
king tussehen hen, die bij de cultures betrokken
zijn, noodig is om dien geest beter te bestrijden
en in toom te houden.
Het, gebeurde moge een goede les zijn, in wel
ken zin ons bestuursbeleid herziening behoeft.
Nederland is groot door zijn wereldpositie; wij
zijn een groot volk, niet door onze buitenlandsche
politiek, doch door ons verleden en onze toekomst.
Dit stelt échter hooge eischen aan het bestuursbe
leid, en legt ons zware verplichtingen op. 'Wij
wachten thans, of ons regeeringsbeleid in Indië
de teekenen des tijds blijkt te verstaan!
nog aan de moederplant vastzitten, daar deze er
nog door gevoed wordt, 't Komend voorjaar ver
wijderen we ze echter van de moederplant en kun
nen haar een eigen nieuwe plaats geven. Voor
liefhebbers een dankbare bezigheid.
Pluimveeteelt
Land- en Tuinbouw
Stekken en scheuren.
D' evaste planten in onze tuinen worden meest
doo rscheuren, soms ook door stekken vermeer
derd. Dit is een aardige bezigheid voor dei lief
hebbers. Ook door afleggen kan men heel goed
nieuwe planten en dan speciaal heestersgewassen
voortkweeken.
Voor stekken komen bijv. de Fuchsia, Campa
nula, Chrysanthemum, Cotelydon, Seper visum,
Saxifraga's in aanmerking. We nemen daartoe
xenkele korte scheutjes van den stengel af (dus
geen grondscheutenen zetten die bij elkaar in
een potje, waar ze spoedig wortels maken en nog
voor den winter flinke stevige planten vormen.
Andere, zooals de Primula, Aubretia, Arabis
Alpina kunnen we scheuren. We plaatsen de
jonge plantjes op een beschaduwd plekje en tegen
den herfst brengen we ze op de plaats) (bed of
border) waar ze 't komende voorjaar moeten
bloeien. Door afleggers kan men heesterachtige
gewassen vermeerderen. Daardoor komen bijv. de
Dieutzia, Evonymus of Kardinaalshoed, Liga-
strum, Oaprifolium of Kamperfoelie, Viburnum
of Sneeuwbals, Cörnus, Angilier en D-uizendschoo-
nen in aanmerking. We nemen daarvoor een dicht
bij den grond groeiend estengel, die aan den top
een roosje van blaadjes gemaakt heeft of waar
aan een eindknop te zien is, splijten die onder
de knop of onder 't roosje met een scherp mesje
overlangs voorzichtig open en zetten tussehen
dat Isneetje een stokje of steentje, om het iets
open te houden. Daarna brengen we de tak geheel
onder de grond, behalve dat roosje. Spoedig gaan
nu op de aangesneden plaats zich worteltjes ont
wikkelen. Voorloopig laten we 't nieuwe plantje
Weaken en mededeelingen.
't Is toch beter 2 keer 25 kippen in een hok te
bergen ,dan 1 keer 50. Is dat niet gelijk?; Neen,
zelfs niet, wanneer de kippen van precies dezelf
de kwaliteit zijn. Maak in 't midden van 't hok
een gazen afscheiding met een deur van gaas,
anders beneemt men 't licht. Afmetingen van
zoon hok lang 4.50 M., breed 3 M. achter hoog
1.40 M-, voor hoog 2.30 M. Voor front op het
Zuid-Oosten. Kan dit niet, dan op 't Zuiden.
Wacht niet te lang met het laten inenten der
kippen tegen diphtheritus. De maand Augustus
is daarvoor heel geschikt. Tot October te wach
ten is te lang, daar de onvatbaarheid eerst na
'2 of 3 weken zich ontwikkeld heeft(;j 9 a 3.0 dagen
na het enten controleeren of de dieren gereageerd
hebben. Koop geen entstof op de markt, maar laat
de dierenarts het doen met de „anti-diphtherin"
van Dr. van Heelsbergen. Bij een foktoom is de
haan de halve toom. Kies daarvoor met zorg de
haan uit. Deze moet allereerst van prima afstam
ming zijn en verder onberispelijk van bouw; een
fijne kam, met diepe insnijdingen. De haan moet
vurig zijn. Een haan kunt ge verscheiden jaren
langer houden dan hennen. Een goede haan is
goud waard!
De gele kleur der pooten bij Witte Leghorns
verdwijnt, als ze niet voldoende groenvoer krij
gen, of als ze steeleieren leggen. Hebben jonge
hennen of kuikens witte pooten, dat wijst dan
op gebrek aan groenvoer. 'tKan ook een fout
zijn',in 't ras. Er blijktd correlatie te bestaan tus
sehen de hoeveelheid toegevoerde vitaminen en
het'voedsel en de kleurstof, die de dooiers, pooten
en snavels'geel kleurt. Ook mais geeft gele kleur.
Witte rijst niet, haver geeft een bleekgele kleur.
Windeieren worden meest gelegd, bij een overma
tige voeding met hard graan en te kort aan grit.
S, te S.
Radio-Omroep
Radio-Centrale HART KUIIT. Oudkarspei A 117
EERSTE PROGRAMMA.
HILVERSUM.
Vrijdag 26 Juli.
1010.15 Morgenwijding AVRO. 11.20 Gra-
mofoonplaten. '12.152 Lunchmuziek. 23
Gramofoonplaten. 3—4 Populaire muziek. 4.30
5.30 Lezing. 5.307.15 Vooravondconcert.
7.157.45 Spreekuur radiodokter. 88.15
Gramofoonplaten. 8.15 Kurhausconcert.
Diaiismuziek.
Zaterdag 2-7 Juli.
10—10.15 Morgenwijding. 12.15—2 Lunchmu
ziek. 2—2.30 Filmpraatje. 2.30—3.30 Tu-
schinsky-Theater. '3.304.30 Kurhausconcert
5.45 Lezing. 5.456 Gramofoonplaten.
07.45 Vooravondconcert. 8 uur zomeravond-
concert VARA. 10.45 Haken en Oogen.
11.15 Gramofoonplaten.
TWEEDE PROGRAMMA.
HUIZEN.
Vrijdag 26 Juli.
1111.30 Korte ziekendienst NCRV. 11.30
12 Godsdienstig halfuurtje, KR;0. 12.15—
I.15 Lunchmuziek. 1.152 gramofoonplaten.
45.Gramofoonplaten NCRV. 56.45 con
cert. 7—7.25 Spreker KR,0. 7.35 Uitzend-
avond VPRO.
Zaterdag 27 Juli.
II.3012 Godsdienstig halfuurtje. KRO.
12.151.15 Lunchmuziek. 1.152 Gramo
foonplaten. '2—3.15 Concert. 4—5.30 Kin
deruurtje. 5.306.30 Gramofoonplaten.
6.45 Vertelkwartiertje. 6.457 Week
overzicht. 7—7.30 Gramofoonplaten. 7.30
8 spreker. 811 Avondconcert. 1112
optreden humorist.
Langedijker Radio-Centrale
Jr., Noordscharwoude
0.
EERSTE PROGRAMMA.
HILVERSUM.
Vrijdag 26 Juli.
10—10.15 Morgenwijding. 11.20—2 Lunchmu
ziek. (23 platen. 34 populair concert. -
305 kampeeren. 55.30 lezing over dah
lia's. 5.307.15 Voor avondconcert. 7.15
45 AVRÖ'-dokter. 8—8.15 platen. 8.15
Symfonieconcert Kurhaus. Hierna tot 12 uur
dansmuziek.
Zaterdag 27 Juli.
10—10.15 Morgenwijding. 12.152 Lunchmu
ziek. '2—2.30 Filmpraatje. 2.30—3.30 Tu
shinsky. "3.30—4.30 Thé-dansant. 5—5.45
Bouw der materie. 5.45—6 platen. 6'
45 Voor avondconcert. 8 IVARA-coneert Hugo
de Groot. 10.45 VARA-Haken en Oogen.
11.15 Gramofoonplaten.
Vrijdag 26 Juli.
11.30 NCRV. Ziekendienst. 11.3012.00
KRO. Godsd. halfuurtje. 12.152 Lunchcon
cert. 45 NCRV. concert. 56.45 concert.
7.25 KRO. Bijen. 7.35 VPRO. concert en
lezingen.
Zaterdag 27 Juli.
11.3012.00 K.R.O. Godsdienstig halfuurtje.
12.152 Lunchmuziek. 45.30 Kinderuurtje.
5.306.^0 platen. 6.308 platen en lezingen-
811 Concertavond Amsterd. Ork. vereen. 11
12 August de Laat.