Electcificatie
De eerste mijlpaai
In mijn vorig artikel vertelde ik u, hoe door het
overspringen van vonken electrische trillingen ont
staan, die zich in de zendantenne voortplanten en
vandaar den ether worden ingezonden. Ethertril
lingen kunnen ook worden opgewekt door radio
lampen, zendlampen. En deze worden gebruikt bij
de uitzending van muziek.
De door de muziek verwekte geluidstrillingen
worden door de microfoon omgezet in wisselstroo-
men, in aantal erf sterkte gelijk aan die trillingen.
Deze wisselstroomen worden door een kabel ge
voerd naar een versterker en deze versterking is
zoo groot, dat ze met voldoende kracht naar het
zendstation kunnen gaan. Met behulp van den zen
der (audionlampen, spoelen, vondensatoren) wordt
een wisselstroom van buitengewoon hooge frequen
tie voortgebracht (de wisselstroom slingert eenige
millioenen malen per seconde heen en weer). Daar
tegenover hebben de 'door het geluid voortgebrach
te wisselstroomen een zeer lage frequentie. Met be
paalde middelen is het nu mogelijk deze laatste
laagfrequente wisselstroomen in hoogfrequentie om
te zetten. De laagfrequente spreekstroomen worden
ingeënt op den hoogfrequenten stroom, zoodat als
het ware de hoogfrequente trilling als drager van
de laagfrequente fungeert. De zendgolf wordt ver
vormd, gemoduleerd. We krijgen gemoduleerde gol
ven, draaggolven genoemd.
Brengt men met kracht één toon Ae voorschijn,
welken men plotseling afbreekt, dan hoort men de
piano denzelfden toon een tijdje nazingen. De
luchttrillingen door de stembanden gevormd waren
van een bepaalde golflengte. Deze luchtgolfjes loo-
pen langs alle snaren. Alleen de snaar, welke bij
trilling dezelfde golflengte heeft, gaat meetrillen.
Alle overige snaren blijven nagenoeg in rust. Bij de
electrische trillingen hebben wij iets dergelijks. In
dien ergens een metaaldraad geheel vrij van de
omgeving is opgesteld en met de aarde verbonden,
dan zulen ethergolven in die draad heen en weer
gaande stroomen opwekken, mits deze luchtdraad
eenzelfde golflengte bezit als de zendantenne.
Wordt dus muziek op een bepaalde golflengte uit
gezonden, dpn dient de luisteraar den opvangdraad
zoo te regelen, zoo af te stemmen, dat hij die elec
trische golven kan opvangen. Dit afstemmen ge
schiedt door middel van spoelen en condensato
ren. Een condensator bezit de eigenschap electri-
citeit op te hoopen en wordt verkregen, wanneer
twee geleiders elkaar naderen. Er ontstaat dan een
zekere capaciteit ten opzichte van elkaar en de ca
paciteit wordt des te grooter naarmate de tegen
over elkaar liggende oppervlakten grooter zijn en
elkaar dichter naderen. Met behulp van zoo'n con
densator nu kan de golflengte worden vergroot en
verkleind. Waar de golflengte afhankelijk is van de
lengte van den draad, begrijpt men, dat ook een
spoel kan medewerken tot regeling van de golf
lengte.
Daar het ontvangstation op alle golflengten moet
kunnen worden afgestemd wordt gebruik gemaakt
van een regelbaren condensator. Door draaiing aan
een knop worden de losse platen min of meer te
genover de vaste platen van den condensator ge
bracht. Heeft de luisteraar de gewenschte golfleng
te gevonden, dan is niets meer te doen dan de tril
lingen te leiden door den detector en de telefoon.
De detector zal de snelle hoogfrequente trillin
gen gelijk richten op zoodanige wijze, dat door de
telefoon slechts onderbroken pulseerende gelijk
stroom loopt. We kunnen gebruik maken van een
kristaldetector, welke bestaat uit een stukje kris
tal (loodglans, silicon, enz.) Evenwel is het om ver
schillende redenen beter gebruik te maken van een
lampdetector waarmede een vrijwel onbeperkte ont
vangst kan worden verkregen en die tegelijkertijd
als versterker gebruikt kan worden. De weergave
der muziek is dus beduidend luider dan bij gebruik
making van kristal.
Keeren wij even terug. De zgn. primaire spoel
dient dus voor de afstemming van den eersten tril
lingskring ongeveer op de gewenschte golflentge.
Door inductie worden nu de antennetrillingen van
de primaire op de secundaire spoel overgebracht.
Wij zijn gekomen in den tweeden trillingskring. In
dezen kring kan zich weer een condensator bevin
den. Is toch de secundaire spoel te klein genomen,
dan zal een condensator den kring zoolang ver-
grooten, totdat hij enidelijk met den primairen
kring gaat meetrillen. In den secundairen trillings
kring, den roosterkring, vindt men de ontvanglamp.
In een radiolamp ziet men niet alleen een gloei-
draad. Rondom den gloeidraad is een spiraalveer
aangebracht (rooster) en daaromheen weer 'n me
talen busje (plaat.)
Door een accumulator gaat de gloeilamp bran
den. De gloeidraad zal een hoeveelheid electronen
de kleinst denkbare negatieve ladingen uit-
stooten. Sluiten we nu de plaat aan op de posi
tieve pool van de anodebatterij en verbinden we de
positieve pool van den accumulator met de nega
tieve pool van de anodebatterij dan zal de positie
ve plaat op de negatieve electronen een aantrek
kende werking uitoefenen. Er ontstaat een stroo
ming van negatieve electriciteit van de gloeilamp
naar de plaat. Alle lichamen, die wij door wrijving
electrisch kunnen maken gedragen zich of als ge
wreven glas of als gewreven eboniet. Wat de ge
wreven glasplaat aantrekt, stoot de gewreven ebo
nietplaat af. De glaselectriciteit noemen we posi
tief, ebonietselectriciteit negatief. Gelijksoortige
electriciteit stoot lekaar af, ongelijksoortige trekt
elkaar aan en deze stroomkring treedt op in den
derden trillingskring, den plaatkring. We zien dus,
dat we in de lamp hebben een gelijkrichter of de
tector.
In de derde electrode, het rooster van de lamp,
bezitten we een middel om den electrostroom te
beinvloeden. Het rooster ligt op den weg tusschen
gloeidraad en plaat en kan beschouwd als een
weerstand, welke grooter is naarmate het rooster
van buitenaf sterkere negatieve ladingen ontvangt.
In dit geval kan de plaatstroom niet zoo gemakke
lijk door de lamp vloeien en wordt min of meer te
gengehouden. Hij verliest afwisselend van kracht.
De trilplaat van de telefoon in den plaatkring zal
daardoor beurtelings minder sterk of sterker wor
den aangetrokken. De plaatstroom loopt door een
3e spoel (terugkoppelspoel) Brengen we de 2e en
3e spoel dichter bij elkaar dan zal de invloed van
de terugkoppelspoel een heftiger trillen van de se
cundaire kring tengevolge hebben. De muziek wordt
versterkt. Met behulp van de terugkoppelspoel
brengt de detectorlamp dus versterking van mu
ziek ten tweede zorgt de lamp voor stroomen, die
in staat zijn de telefoon te doen aanspreken.
Hoe dichter men de 2e en 3e spoel bij elkander
brengt, des te grooter zal de versterking der muziek
zijn. Maar we kunnen ze ook te dicht bij elkaar
brengen. De lamp begint te geneteeren, dus de
lamp wekt zelf hoogfrequente trillingen op die ki
lometers ver gehoord kunnen worden. We zijn aan
het uitzenden. We moeten 't tot onzen spijt hierbij
laten. Veel zou er natuurlijk nog te zeggen zijn ge
weest. We hadden echter de bedoeling slechts een
tipje van den sluier, die ligt over de wereld der
electriciteit op te lichten, den leek eens eenige ken
nis der electriciteit bij te brengen en hopen hier
in geslaagd te zijn. h
(Overgenomen uit het Handelsblad").
Rij de voltooiing van, de kcileemen kern van
den dijk om den N.W. Zuiderzeepolder.
Op den langen en moeizamen weg, welke haar.
de drooglegging der Zuiderzee voert, is thans de
eerste mijlpaal bereikt. Maandag, even na den
middag, is de keileemen kern van het dijklichaam
MedemblikOostpunt van Wieringen (Den Oe
ver) gereed gekomen, waardoor dus de afsluiting
van den eerste der vier toekomstige Zuiderzee
polders een feit is geworden, een feit, waarbij wij
voor een oogenblik stil willen staan. i
Het thans bedijkte gedeelte wordt weliswaar
verreweg de kleinste der vier polders, doch be
slaat niettemin nog een oppervlakte van bijna
'22000 bunder (de Z..W, 57000, de Z.O 103000 en
de N.O. 50.000). Deze oppervlakte, welke dus
nog éen zesde grooter is dan de Haarlemmermeer-
polder, bestaat voor de helft uit een klei, welke
te vergelijken is met den grond der IJpolders,
verder voor een vijfde deel uit lichte klei,, gelijk
aan de gronden der noordelijke zeepolders in de
de provincie Groningen en tenslotte voor eeni
kwart uit zavel en pl.m'. 9 pCt. zand. Een rijke
buit slaat thans dus reeds te wachten.
JEr is echter éen eigenschap, welke zal maken,
dat de versche gronden van dezen eersteling den
landbouwkundigen werkers' nog wel eenige hoofd
breken zullen bezorgen. Wij bedoelen het hooge
zoutgehalte, dat uitgedrukt in procenten chloor
wi-ïn dit gedeelte n.l. 1.21 bedraagt, dat is twee
maal zoo hoog als in den Zi.W.-polder, bijna drie
maal dat' van den Zi.Oj. en zelfs vier maal dat van
den N.O:.-polder! De agronoom, valt dus direct al
met den neus in de gezouten boter!
Het feit, dat reeds nu en zélfs nogj tweel
maanden eerder dan verwacht werd het „eer
ste kwartier" van de Zuiderzee is bedijkt en dus
binnen korten tijd bemalen kan worden is, be
halve van de kundigheid onzer ingenieurs en uit-<
voerders te danken aan het indertijd door de
volksvertegenwoordiging genomen besluit, om de
drooglegging in een z.g. versneld tempo te doen
geschieden, zulks met het oog op de voortdurend
stijgende behoefte aan cultuurgrond en werkgele
genheid. Daarom heeft men toen besloten, niet
zooals vroeger het plan was den grooteni
afsluitdijk van N.-Holland naar Friesland te
bouwen en eerst daarna een begin te maken met
de bedijking der eigenlijke polders in de alsdan
afgesloten Zuiderzee, doch feitelijk twee dingen
te gelijk te doen, n.l. den afsluitdijk en den dijk
voor den N.W.-polder onafhankelijk van elkaar
te bouwen. r
Een gevolg daarvan is geweest, dat men den
polderdijk MedemblikWieringen thans zwaar
der moest maken, dan anders het geval ware ge
weest; immers hij moest nu gelegd worden in
volle zee, in plaats van in een afgedamde binnen
zee met kalmer water en geen eb en vloed. Maar
tegenover deze grootere moeite en kosten staat
het groote voordeel, dat nu reeds volgend jaar
de eerste 20.000 van de 230.000 bunder te verove
ren grond zullen droog vallen en na korteren of
langere» tijd ter beschikking van den landbouw
zullen komen, hetzij in huur, hetzij in erfpacht,
hetzij in eigendom, dat moet nog uitgemaakt|
worden (een voor de bestudeering van het vraag
stuk der uitgifte van de Zuiderzeegronden inge
stelde staatscommissie heeft nog geen rapport uit
gebracht). Maar bovendien hebben thans veel
meer handen werk gevonden, dan anders het ge
val ware geweest; zoo werkten b.v. in het afge-
loopen jaar niet minder dan 6000 man bij de Zui
derzeewerken
Die pompinstallaties van Werkspoor,
Wanneer nu aanstonds de dijken van den N.Wi.
polder zijn afgewerkt, kan een begin worden ge
maakt met het uitmalen van het zeewater. Daar
toe en óok om later den polder droog te houden
worden twee groote gemalen gebouwd, een
electrisch bij Medemblik en een Diesel-gemaal
te Den Oever.
Het gemaal bij Medemblik, dat evenals dat op
.Wieringen, vervaardigd wordt door Werkspoor,
krijgt de grootste capaciteit; de drie electrisch
aangedreven centrifugaalpompen hebben elk een
waterverplaatsend vermogen van 390.000 liter
water per minuut bij een normale o'pvoerhoogte
van zes meter en, 107 omwentelingen per minuut.
De hoogst voorkomende opvoerhoogte, waarbij
nog gewerkt moet kunnen worden, bedraagt 9.60
M, De slakkenhuizen dezer pompen worden ge
heel uitgevoerd inj gewapend beton. Welke ei-
schen van drukvastheid en waterdichtheid
aan deze slakkenhuizen bij een opvoerhoogte van
"bijna 10 M,. gesteld moeten worden, laat zich
denken
Elk dezer pompen wordt direct aangedreven
door een draaistroommotor van 9(J3 E.P.K. bij
het normale aantal omwentelingen van 107 p. m.
en bij 3000 volt spanning. De beton-constructie,
■welkeuitgevoerd wordt door de fa. Hillen en
Roosen en Trio, is reeds goed gevorderd, evenals
de electrische installatie, die in uitvoering i'St
bij Smit en Co. te Slikkerveer.
Het gemaal bij Den Oever zal worden aange
dreven door twee Diesel-motoren, vervaardigd
door Werkspoor, elk van 6 cylinders en een ver
mogen van 600 E.P.K;. bij een gemiddelden zui-
gerdruk van( 6 Kg. per vierk. cM;. en 175 omwen
telingen per minuut. De capaciteit van elke pomp
is 250.000 liter per minuut, bij een opvoerhoogte
van 5.30 M. en 133 omwentelingen p. m. Door
opvoering van het toerental moet de pomp bij een
opvoerhoogte van 9 M- nog water kunnen uit
brengen.
Uit een en ander blijkt dus, dat de totale capa
citeit der twee installaties zal bedragen pl.m.
1.7 millioen liter water per minuut of wel rond
2500 millioen liter per dag. Men denkt den pol
der dan ook in ongeveer tien maanden te kunnen
leegpompen.
De pompen van beide gemalep worden voorzien
van speciaal daarvoor geconstrueerde waaiers,
die wanneer de polder droog zal zijn, door nor
male zullen worden vervangen.
Binnenland
DE INTERN. HERSTELCOFERENTIE.
De plotseling ontstane Kabinetscrisis in Frank
rijk heeft een remmenden invloed op het vaststel
len van den datum waarop de regeeringen-confe
rentie over het Young-plan te 's-Gravennage zal
plaats vinden. Hieraan ligt het vermoedelijk ook,
dat onze regeering nog steeds niet officieel in ken
nis gesteld is van de genomen beslissing. Desniette
min worden alle toebereidingen getroffen om gede
legeerden en journalisten waardig te ontvangen.
Vermoedelijk zullen de plenaire, openbare zittin
gen piaats hebben in de Ridderzaal en de groote
commissievergaderingen, welke geheim zijn, in het
Tweedë Kamergebouw. Den journalisten zal ver
moedelijk de Rol- en de Lairaissezaal in de Gra
felijke Zalen toebedeeld worden, waarin dan het P.
T.T. bedrijf de noodige telefoon- en' telegraaftoe
stellen zal* aanbrengen.
Het onderbrengen der delegaties.
De Engelsche delegatie, ten getale van 85 per
sonen komt in hotel „Central" te 's-Gravenhage
logeeren. De Fransche delegatie wordt in verschil
lende Haagsche hotels ondergebracht, gedeeltelijk
in de „Oude Doelen" in hotel „Des Indes", in „Pau-
lez" en in „De Twee Steden." Het laatstgenoemde
hotel bergt ook de Grieksche delegatie en het
Fransche persagentschap „Havas" benevens eeni
ge andere prominente Fransche journalisten.
De Directie der Exploitatie Maatschappij Sche-
veningen en de directeuren der verschillende daar
toe behoorende hotels hebben gezamenlijk de puz
zle ter oplossing gekregen hoe in het drukst van
het hoogseizoen eenige honderden gasten op be
hoorlijke wijze onderdak te verschaffen gedurende
de conferentiedagen.
De voornaamste gedelegeerden, Briand, Dr. Stre-
semann, Snowden en de Japansche ambassadeur
te Parijs, Adatsji, zullen in de Scheveningsche ho
tels logeeren en voor elk hunner zullen eenige se
ries appartementen gereserveerd dienen te worden.
Van het talrijk gezelschap deskundigen secreta
rissen, steno-typisten, enz., dat met hen meekomt,
is het een passen en meten geworden om voldoende
kamers vrij te houden of te maken.
Scheveningen stelt er een eer in zijn gasten zoo
goed mogelijk te ontvangen en men hoopt daarom
dat het uitstel, waarvan sprake is, een feit zal
worden.
Want iedere dag later dan 10 Augustus vergroot
de mogelijkheid tot huisvesting zonder dat aan te
voren gemaakte afspraken met andere logés be
hoeft te worden getornd.
Het niet bekend zijn van den preciessen datum,
waarop de conferentie aanvangt, maakt het pro
bleem niet gemakkelijker.
Intusschen heeft men toch voor de meeste ho
tels positief uitsluitsel kunnen geven,hetzij onmid
dellijk aan de vertegenwoordigers der delegaties,
hetzij aan den secretaris der A.N.V.V., die namens
het Departement van Buitenlandsche Zaken de be
spreking voert.
In het Palace Hotel zijn vier vertrekken gere
serveerd voor Briand, voorloopig tenminste, want
het is de vraag of de Fransche staatsman, die, naar
beweerd wordt, minder goed tegen de zware zee
lucht kan ermede genoegen neemt. Tevens krijgen
de Japansche afgevaardigden de ambassadeur te
Parijs, Adatsji en de leden van zijn gezelschap hier
de noodige kamers. Men heeft hen er positief 17
kunnen toezeggen. De vraag is om 20 vertrekken.
Zeer waarschijnlijk zal ook de resteerende ruimte
ter beschikking gesteld kunnen worden. Besprekin
gen worden nog gevoerd om ook den Poolschen ver
tegenwoordiger in dit hotel een of meer kamers te
doen betrekken.
Dr. Stresemann en zijn staf zullen in het Oranje
hotel worden ondergebracht. Dank zij de medewer
king van verscheidene er thans verblijf houdende
gasten, is het mogelijk gebleken den Duitschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken uitstekende ka
mers aan te bieden, terwijl bovendien voor min
stens 50 van de 80 overige gegadigden hotelruimte
kon worden gegarandeerd.
De niet-talrijke delegatie van Italië zal in het
Kurhaus legeeren. Mogelijk kunnen ook de Polen
nog worden ondergebracht.
Om de nog open zijnde appartementen van het
Grand Hotel wordt vinnig gestreden.
Naar wij vernemen zal de minister-president van
Griekenland, de heer Venizelos, die zijn land op de
regeeringen-conferentie zal vertegenwoordigen, ver
moedelijk logeeren in huize „Skandinavië" aan de
Javastraat, waar ten vorigen jare ook de sultan
van Koetei verblijf gehouden heeft.
De Engelsche minister Snowden logeert in het
Grand Hotel, terwijl ook voor Engeland's minister
van Buitenlandsche Zaken, Henderson, te Scheve
ningen verblijf wordt gezocht.
Het voormalige gebouw van de Nederlandsch-In-
dische Handelsbank aan de Lange Houtstr. wordt
voor den duur van de conferentie, ter beschikking
gesteld van de Engelsche delegatie om aldaar haar
bureaux te vestigen. Het gebouw wordt geheel ge
meubileerd en van telefoon en huistelefoon voor
zien.
De Roemeensche delegatie heeft kamers doen re
serveeren op kasteel „Oud Wassenaar."
Nieuwstijdingen
GOEDKOOPE TREINEN.
De Nederlandsche spoorwegen zullen de volgende
goedkoope treinen met regenverzekering doen loo-
pen: op 4 Augustus: Amsterdam-Arnhem en Nij
megen en Helmond-Rotterdam en Den Haag; op
6 AuguSOus: Bordrecht-Hoek van Holland; Rotter-
dam-NIJiiiegeif en Amsterdam-Arnhem en Nijme
gen; op 7 Augustus: Den Haag-Ede en Nijmegen;
MeppelAmsterdam en Vlissingen-Nijmegen en
Arnhem en op 8 Augustus: Oldenzaal-Den Haag;
Leeuwarden-Deventer-Nijmegen en Apeldoorn en
Amsterdam-Leeuwarden en Groningen.
EEN OPLICHTER.
Dezer dagen werden een hotelhouder een rijwiel
handelaar en een particulier te Arnhem het slacht
offer van een oplichter, die door mooie praatjes
van den hotelhouder vrij logies, van den rijwiel
handelaar een fiets en twee gulden en van den
particulier eveneens een bedrag aan geld heeft we
ten los te krijgen. De oplichter verdween doch de
recherche wist hem spoedig te ontdekken in een
pension te Beek bij Nijmegen, waar hij als leeraar
in de vreemde talen logeerde. Hij had zich hier zoo
innemend weten voor te doen, dat hij behalve gra
tis eten en drinken van de pensionhoudster geld
wist los te krijgen en van een winkelier in mode
artikelen een prachtige collectie overhemden en
dassen. De politie ontmoette in hem een oude be
kende en arresteerde hem. Te Arnhem bleek, dat
hij verschillende door oplichting verkregen dingen
naar de Bank van leening had gebracht en zoo
geld daarop had verkregen.
GEDOOD.
Op den Bleyswijkschen weg onder Zegwaart is
een vrachtauto doordat de bestuurder in een grind
bak reed over den kop geslagen. De bestuurder een
arbeider uit Pynacker kwam onder de auto terecht
en werd op slag gedood.
ONDER HET ZAND BEDOLVEN.
In de Wittelaan te Wassenaar is een tweejarig
meisje in een gegraven kuil geraakt onder het
zand bedolven en gestikt.
DE VERDUISTERING VAN ƒ18.000.—.
Gisteren heeft de Amsterdamsche politie in zijn
woning in de Rij straat te Amsterdam gearresteerd
den 24-jarigen Posthumus, die als bediende bij een
bankinstelling aldaar een bedrag van circa 18000
gulden verduisterd heeft. Bij zijn aanhouding had
Posthumus nog ongeveer 1000 gulden op zak welk
geld van het verduisterde geld afkomstig was. Hij
zal ter beschikking van de Justitie worden gesteld.
DIEFSTAL EN INBRAAK.
Eenige dagen geleden maakten twee Duitsche
jongelieden, een chauffeur en een reiziger, die werk
waren komen zoeken, kennis met elkaar in een ho
telletje te Amsterdam. Donderdagavond zag een
hunner op een der grachten een onbeheerde auto
staan, waarvan naar hij zeide, een der portieren
openstond. De eigenaar heeft zulks later tegenge
sproken. De Duitscher haalde uit dezen wagen 2
koffers, waarin barometers en horloges opgeborgen
waren en ging er mee naar het hotel. Hij wist zijn
makker over te halen om met hem deze barome
ters en horloges te gaan verkoopen en op Zaterdag
avond brachten ze deze waar aan den man in de
buurt van den Zeedijk. Eenige winkeliers die ge
heel te goeder trouw waren liepen er in en kochten
De politie kreeg spoedig bericht van het gebeurde
en weldra was het tweetal gearresteerd zegt de „T."
De dader, die den diefstal heeft gepleegd heeft al
le schuld op zich genomen. Het tweetal zal ter
beschikking van de Justitie worden gesteld.
Vrijdagnacht heeft een inbreker zich toegang ver
schaft tot een perceel aan de Haarlemmer Houttui
nen, waar gevestigd is een afbetalingsmagazijn.
Hier worden vermist 160 zilveren en nikkelen hee-
ren- en dameshorloges voor een gezamenlijke waar
de van 600 gulden. Ook is een bedrag groot 600 gul
den gestolen. Van dit perceel heeft de inbreker
zich toegang weten te verschaffen tot de achter
zijde van een café, gelegen aan den Haarlemmer
dijk. Eenige heeren costuums werden hier door
hem medegenomen.
Vermoedelijk heeft de man nog meer huizen in
de buurt bezocht, doch veel van belang wordt niet
vermist.
Bij den landbouwer P. v. L. aan den Schieweg te
Delft is, volgens de „Tel." inbraak gepleegd. Een
groot aantal gouden voorwerpen, benevens eenige
contanten werden ohtvreemd.
STANKPLAAG TE ALMELO.
Naar uit Almelo aan de „Tel." wordt gemeld,
Keerscht daar sinds eenige weken een vreeselijke
stankplaag. Dag en nacht hangt een zuurzoete wal
gelijke lucht in de huizen, die gelegen zijn aan de
open wateren, die door de gemeente stroomen. Zij
maakt het verblijf in de woningen tot een kwelling
terwijl men niet in slaap kan komen of voortdu
rend wakker wordt tengevolge van benauwdheden,
misselijkheid, keel- en hoofdpijn en andere stoor
nissen. Voor velen is de stank voornamelijk een
plaag, omdat kinderen er ziek van worden en niet
kunnen slapen. Reeds in Mei werden de Twentsche
beken, komende van Enschedé, Hengelo en Borne,
zoo zwart als inkt en brachten al het vuile water
naar Almelo deels langs de Aa en kleine Kagen,
dwars door de stad, deels buiten om door de Wee
gebeek. Dichtbewoonde buurten liggen aan de oe
vers van de Aa, welke des zomers een open riool
gelijk is. Deze vallen gedeeltelijk in de stankzone,
welke haar grenzen uitbreidt of terugtrekt al naar
gelang de wind waait en de temperatuur het vor
men van gassen bevordert. Het zilver wordt zwart
witte verf wordt grauw en soms dringen de dam
pen zoo door de wanden in de kamers dat ze on
bewoonbaar worden. Men houdt protestvergaderin
gen, men maakt opschriften op wallen muren en
straten maakt in de bladen Almelo bekend als de
„stinkstad." Een comité van actie is thans in de
weer om de belangen der gedupeerden te verdedi
gen. Evenwel: tot dusver niet anders dan met pro
pagandistisch succes. Op een interpellatie in den
Raad hebben B. en W. geantwoord onmachtig te
zijn om thans iets te doen. Deskundigen zijn van
oordeel, dat gewacht moet worden tot de oprich
ting van een lichaam tot zuivering van het afval
water voor Twente.
Het laat zich aanzien, aldus de „Tel.'-corr. dat
Almelo nog eenige jaren last van de stankplaag
zal hebben. Intusschen zal het comité van actie
niet stilzitten en desnoods bij de regeering adres-
seeren.
UIT HET RAAM GEVALLEN.
In het R.K. ziekenhuis te Enschedé is, zonder dat
iemand het heeft bemerkt, een 63-jarige patient uit
een raam gevallen. De man lag vlak bij een raam
dat van het bed door middel van een tochtscherm
was gescheiden. Daar de man zeer verzwakt was,
achtte men het onmogelijk dat hij in staat was op
te staan, in verband waarmede blijkbaar geen ver
dere voorzorgsmaatregelen zijn genomen.
NIEUWE RIJWIELPLAATJES.
Heden, Donderdag 1 Augustus moeten onze rij
wielen voorzien zijn van de nieuwe belastingplaat
jes.
Wij maken er onze lezers opmerkzaam op, dat
reeds heden de controle door de daartoe bevoegde
ambtenaren kan uitgeoefend worden. Bij vorige ge
legenheden werd er eenig uitstel gegeven om onze
rijwielen van een nieuw plaatje te voorzien, zooals
gezegd, deze tijd is er thans niet.
Wil men zichzelf dus geen onaangenaamheden
op den hals halen, dan zorge men ervoor, de fiets
reeds „heden" in orde te hebben.
