Een reis naar de Maan
ALLERLEI
ONGELUK MET EEN AUTOBUS.
Een zangkoor uit Oldenzaal maakte met twee au
tobussen een uitstapje naar Sauerland (Duitschl.).
Op een der berghellingen aldaar geraakten de rem
men van een der autobussen onklaar waardoor deze
met groote snelheid langs de helling naar beneden
schoot. De chauffeur zag aan den eenen kant een
diepte en gooide daarom het stuur om en reed te
gen den bergwand aan den anderen kant op. De
bus bleef in het zand steken en werd zoo goed als
geheel vernield. Van de ongeveer 18 inzittenden kre
gen er 13 min of meer ernstige verwondingen aan
armen, beenen en hoofd, zoodat zij in het zieken
huis te Altena verbonden moesten worden. Gister
avond zijn zij te Oldenzaal teruggekeerd.
EiEI RAMP TB VEENDAM.
De fabrieksramp te Veendam heeft nog een
slachtoffer geëischt. Uit Winschoten is het be
richt ontvangen, dat in het ziekenhuis aldaar is
overleden de bij den brand zwaar gewonde arbei--
der O. Koetje, gehuwd en vader van twee kin
deren, wonende te Zuidwending. Het aantal doo-
den is daardoor gestegen tot zeven. De toestand
van de drie zwaargewonden, die zijn opgenomen
in het ziekenhuis te Winschoten, is nog steedd
ernstig.
RiOEIKELO OSHEIDp
Er is reeds zoo menigmaal gewaarschuwd'tegen
het onachtzaam wegwerpen van lucifers en rook-
materiaal in onze bosch- en heidestreken, dat men
zich onwillekeurig ergert als men hoort, dat het
personeel van de locomotief dfr tram van Alk-
maar op Bergen en 'Bergen aan Zee, dat door het
onachtzaam uitwerpen van gloeiende sintels reeds
zoo dikwijls het bosch- en struikgebied'langs de
trambaan in gevaar bracht, nog maar steeds door
gaat het natuurschoon rond Bergen in gevaar te
brengen.
Zondagavond werd tusschen Bergen aan Zee
en de halte De Pranschman aan den boschrand
weer een groote hoeveelheid gloeiende sintels
tijdens het rijden van de locomotief geworpen met
het gevolg, dat in een oogenblik een breede strook
houtgewas in brand stond. Gelukkig bevonden
zich een twintigtal personen in de omgeving, die
onmiddellijk door slaan en trappen het vuur
trachtten te dooven, waarin men gelukkig nai
eepigen tijd slaagRe. Een der vrijwillige blus-'
sobers uit Alkmaar liep daarbij ernstige brand
wonden aan een der handen op.
Het is te hopen, dat de Spoorwegdirectie nu;
eindelijk aan dit onverantwoordelijk u,itwerpen
van gloeiend ketelmateriaal aan d,en boschrand
een einde zal weten 'te maken.
DIE EERSTE "VLUCHT OtVER HET
KANAAL.
Dlériot, die 20 jaar geleden zijn eerste vlucht
over het' Emgelsche Kanaal maakte, vierde Zater
dag dezen verjaardag door opnieuw het Kanaal
over te vliegen. Hij vloog in een zijner nieuwste
machines, een tweemotorig bombardements-toestel,
'Mevr. Blériot vloog mee in een ander toestel. Eilf
vliegmachines van de Emgelsche luchtvloot bege
leidden het echtpaar naar Dlover, waar zij harte
lijk werden verwelkomd door den burgemeester
en den chef van de burgerlijke luchtvaart. Ver
volgens werd doorgevlogen naar Croydon, waar
de minister van Luchtvaart en andere autoriteiten
Ren ontvingen. Op een diner, hein ter eere aange
boden, zei lériot, dat Bzijn eerste tocht over het
Kanaal 37 minuten had geduurd en 'thans slechts
12. Zijn toestel in 1909 was een eendekker van
25 P.K. met accomodatie voor slechts éen per
soon; thans had hij in een twee-motorigen een-
dekker gevlogen van 1000 P.K1., plaats biedend
aan verscheidene passagiers Even groot als de
vooiMiitgang in de afgeloopen 20 jaar was ge-,
weest, zou zij in de komende 20 jaar worden. In
1949 zou er even regelmatig worden gevlogen
tusschen LondenNew-York als heden tusschen'
LondenParijs.
duurt, de arbeidstijd dus veertien maal langer
is dan op aarde! Twee volle weken? Ja, tweo
volle weken en nog 18 uur. De maan draait n.l.
niet in 24 uur 'om zijn as als de aarde. Wanneer
men wil, kan men zeggen, dat ze heelemaal'
geen omdraaiing maakt. Ze loopt in ongeveer een
maand in een groote cirkel om de aarde en keert
daarbij steeds slechts» ééne helft naar de aarde.
Daarom moet de maan haar geheelen omloop om
de aarde voltooid hebben, eer haar de zon eenmaal
van alle kanten belicht heeft en daar dit 291/g.
dag duurt, zijn dag en nacht op de maan samen
even lang als 29 dagen en "29 nachten op aarde.
Een Maandag van 14 dagen en '18 uur zouden,
we per saldo nog wélkunnen gebruiken! Maar
wat beginnen we met een even lange nacht! Een
zaam zijn de maannachten niet. Wel is waar is
er geen maneschijn, maar hiervoor hebben we;
den aardschijn. Prachtig gezicht, de aarde in het
zonlicht te zien blinken. Een machtige, fel lich
tende ster, 14 maal zoo groot als opf aarde de
maan gezien wordt.
"*Dit van ons reisje naar de maan.
H.
Land- en Tuinbouw
BANKROOVER GEARRESTEERD.
Het jongmensch, dat verleden Dinsdag er met
f 18000 van de bank, waar hij werkzaam was,
vandoor is gegaan, is in de woning in de Rijn
In de couranten hebben we weer. eens kunnen
lezen van een hernieuwde echter eveneens mis
lukte poging om ee nprojectiel naar de maan te
schieten. Onze pogingen om de maan ie bereiken
zullen echter geen schipbreuk lijden. Slechts in
gedachten doorklieven we de oneindige ruimte
tusschen aarde en maan. Vervelen zullen wij ons
niet, want we bevinden ons in het aangename
gezelschap van den Buitsehen schrijver Aaron
Bernstein. Deze maakte reeds eerder deze reis en
weet ons op allerlei opmerkzaam te maken. Een
paar duizend mijlen boven de aarde stoppen we
even. Bëneden is de ronde kogel, door een lucht
laag omgeven. De luchtlaag is wazig, bewolkt,
en 't is daarom onmogelijk er door heen te zien.
De hemel boven ons is buitengewoon helder, eer
der zwart dan blauw, en de sterren, die anders,
door de bewegende lucht, zoo schitteren, fonkelen
thans rustig. We denken de dampen en newels,
j weg en ja daar zien we de aarde! Ze is wer
kelijk een ronde kogel, *die draait, want het punt,
1 van waaruit we vertrokken, ligt reeds niet meer.
beneden ons. Het heeft zich verplaatst in de
richting, die we beneden Oosten noemen. Er is
vanuoor is gegaan, is m ue woning rn ue Rijn- j Verbazend veel water en slechts zeer weinig land
straat waarin hij een kamer gehuurd had gear- de aar(le Wat-de menschen werelddeelen noe-
resteerd. Hij had die kamer genomen nadat hij, men> zijn slechts eikll(kll) die het water niet
de verduistering had gepleegd, maar reeds nu bedekt heeft
1 De reis gaat verder en verder; de aarde wordt
I kleiner en kleiner, de maan grooter en grooter.
't Duurt niet lang meer of de aarde schijnt niet
meer een aardsche, doch eep. hemelsche woon-,
kon hij de huur niet meer betalen.
OiUBIE VROUW GER1ED1.
E'en vrouw van 8!2 jaar is Zaterdag in het- I
water van de Lijnbaansgracht gevallen. Een voor- I
bijganger bemerkte dat en wist met een haak de j
vrouw uit het wate rte trekken. De vrouw toonde
nog teekenen van leven. Zij is per ziekenauto j
naar het Wilhelminagasthuis vervoerd. Haar toe- j
stand is thans vrij goed.
Buitenland
In de Barstrasse te Wilmersdorf ligt sinds het
einde van den oorlog een groot aantal flesschen
met traangas begraven. Toen nu dezer dagen enke
le arbeiders der Berlijnsche gasfabriek in de straat
aan het graven waren sloegen zij met hun spaden maan Nog een oogenblik en „welkom"Och neen
ppn annt.nl flpssp.hpn st.uk Hpf. eras snoot pr uit en 6 P
plaats. Want des te verder we ons van de aarde
verwijderen, des te meer gaat ze op een ster ge-
lijken, al is 't dan ook op een zeer groote ster.,
Halfweg de maan is ze 10 maal zoo groot, als de.
zon van uit de aarde gezien.
Eén van 't gezelschap laat Ongelukkigerwijs, j
zijn hoed vallen en hem zonder den grond te heb- j
ben geraakt, weer op 'te vangen, is op aarde een j
heel kunststuk. Hier is dit echter dood gemak-
kelijk! We 'zijn n.l. zoo ver van de aarde verwij- j
derd, dat haar aantrekkingskracht zeer vermin- j
derd is. Ie hoed valt daarom zoo langzaam, dat
we bijna tijd hebben driemaal te niezen, eer we j
een hand behoeven uit te steken.
Met toenemende snelheid gaan we naar de
een aantal flesschen stuk. Het gas spoot er uit en
terstond hadden de arbeiders de oogen vol tranen,
zoodat zij moesten vluchten. De brandweer, die ge
alarmeerd werd, heeft, voorzien van gasmaskers,
de flesschen opgeruimd. Het gas, dat in den oorlog
gediend had voor het beproeven van gasmaskers,
heeft geen blijvende nadeelige uitwerking op de ge
zondheid van hen, die er mede in aanraking ko
men.
FAMILIEDRAMA.
Zondag heeft zich te Dwellen-Wolmistadt bij
Maagdenburg een bloedig familiedrama afgespeeld.
De handelsman Robert Meissner leefde reeds eeni-
gen tijd met zijn vrouw en zijn schoonouders in
onmin, en had zich reeds verschillende malen aan
handtastelijkheden vergrepen. Zondag vuurde hij
tijdens een twist met een Mauserpistool op zijn
vrouw, die in den hals werd getroffen. Daarna
doodde hij zijh schoonmoeder die op het hulpgeroep
van de jonge vrouw toesnelde met een schot in den
slaap. Tenslotte schoot hij voor het huis ook zijn
schoonvader met vier schoten in het gelaat neer.
Na de daad vluchtte hij op een fiets. Het lijk van
de schoonmoeder is in beslag genomen, terwijl de
zwaar gewonde schoonvader en de iets minder ern
stig gewonde jonge vrouw naar het ziekenhuis zijn
vervoerd. Het is niet uitgesloten dat de dader nog
in de omgeving vertoeft.
niemand ontvangt ons. We zien om ons heen; wa
zijn in een bergachtige woestijn. We roepen,,
maar tot onzen schrik hooren we onze eigen; 1
woorden niet. Doof zijn we, volslagen doof en j
begrijpen ook reeds, wat de oorzaak hiervan is. j
Er is geen lucht, welke het geluid van het
woord voortplant. Die maan is niet door een lucht
laag omgeven als de aarde. Reisden we niet in
gedachten, dan zouden we hier heelemaal niet
kunnen leven. Is er echter geen lucht om de
maan, dan volgt hieruit, dat er ook geen wa'ter
kan zijn. want in luchtledige ruimten verdampt
water. Natuurlijk vinden we hier niets vloeibaars j
en zijn we op de maan dermate op het droge ge
komen, als men zich' op aarde niet voorstellen
kan. Zoover ons oog reikt, zien we bergen en
dalen. Echter zijn deze niet met planten bekleed,
want deze kunnen immers zonder lucht en water
niet bestaan. En waarvan willen nu dieren en
menschen leven, wanneer ze geen planten tot
voedsel hebben?
ERNSTIG MIJNONGELUK.
We zoeken tijdverdrijf. Praten kunnen we niet
wegens gebrek aan lucht. Daarom willen we ar-
men en beenen naar hartelust gebruiken. En dit
lukt ons prachtig. We voelen ons zoo licht als
-XT. de vogels op aarde. Ieder van ons, die beneden op
Op de mijn „Friedenshofnungte Nieder Herms-
dorf vond een ernstig ongeval plaats. Door ontplof- aarde op een tafel kan springen, springt hier
fing van mijngas werden 35 arbeiders getroffen, heel gémakkelijk op een heuvel van zeven meter.
Slechts 12 hunner konden levend naar boven wor- Iemand op de schouders beuren en mét hem weg-
den gebracht. De overige 23 waren allen om het le- loopen, is een kleinigheid; want hij weegt hier
ven gekomen. De lijken konden alle geborgen wor- i on j j t> -.
den. De 12 overlevenden werden naar het Knapp- flechts 200 zwaar al.s 20 P°nd °P aarde- Bll'
schaft-Lazaret vervoerd. Vijf hunner zijn licht ge- loopen zweven wc bijna en waren er niet zoo'n
wond, doch de overige 7 zijn er ernstig aan toe. t hooge gebergten, dan zouden we in weinige da°-en
De oorzaak van de ontploffing is nog onbekend. de geheele maan rondloopen. Waarom? De aan-
BEETWORTELCULTUUR IN PERZIE trekkingskracht op de oppervlakte van de maan
Het rapport van den onlangs door een Tsjecho- 13 zesmaaJ kleinf dan °P aarde- We kl»men dus
Slowaaksche beetwortelsuikerfabriek naar Perzië ook onze ledematen op de maan zes maal gemak-
gezonden adviseur is gunstig voor de mogelijkheid keiijker opheffen, en hieruit volgt, dat we hier
om in Noordelijk Perzië de beetwortelcultuur te be- in één dag zesmaal zooveel kunnen werken als
ginnen. In het rapport wordt gezegd, dat als er een
suigerfabriek zou worden opgericht deze zou kun
nen voorzien in de behoefte van Perzië en boven
dien nog zou kunnen produceeren voor export. Na
proefnemingen is men eveneens tot de ervaring
gekomen, dat in Perzië katoen kan worden aange
plant van dezelfde kwaliteit als in Egypte. Thans
zijn maatregelen genomen om katoenzaad te krij
gen uit Amerika.
op onze aardsche woonplaats. Is dat niet heer
lijk
Zooals echter alles op de wereld een schaduw
zijde heeft, zoo ook het leven op de maan. Wat
geeft 't, dat de kleine aantrekkingskracht van
de maan onze arbeidscapaciteit zesmaal vergroot»
wanneer de dag op de maan twee volle weken
Als men zoo door Noordholland zwerft valt het
op, dat er in de eene streek zooveel meer aandacht
wordt besteed aan plantenziekten en -beschadigin
gen dan in andere. Hierbij moet dan opgemerkt
worden, dat over het algemeen in de opkomende
streken de belangstelling het grootst is. Namen noe
men in een courant is uit den boaze en dus zullen
we ons bepalen bij het constateeren van het feit
en de verklaring van dit feit laten we aan de le
zers over. Toch zouden we dengene dien de schoen
past, in overweging willen geven zijn houding te
wijzigen en te bestrijden wat te bestrijden is, ook
al gaat dat niet altijd van een leien dakje en ook
al kan een bestrijding niet voor 100 procent suc
ces geven.
We zouden deze week willen beginnen met te wij
zen op de schade, die kan worden aangericht door
de verschillende soorten rupsen in de dito koolsoor
ten. Als de droogte aanhoudt en daar schijnt kans
toe te bestaan, dan verwachten we een groot aan
tal rupsen die mede zullen helpen te trachten te
vernietigen wat door de aardvlooien, de maden van
de koolvlieg en de zwam van de vallersziekte is
overgelaten.
Afzoeken en dooden is wel het radicaalste mid
del, dat echter in de praktijk nauwelijks toe te pas
sen is. Dus zien we uit naar andere middelen. Om
dat rupsen bijtende monddeelen hebben kan men
soms met succes gebruik maken van Parijsch groen
en andere giftige spuit- en stuifmiddelen. Dit kan
men echter niet altijd doen in verband met de
giftigheid en in verband met het feit, dat we met
eetwaar te doen hebben. Indien dit het geval is
zoeke men naar een goed zgn. contactmiddel, dat
is een middel waarvan door de dieren niet gegeten
behoeft te worden om te sterven, maar waarvan ze
dood gaan doordat ze in aanraking komen met de
sof. Hierbij behooren de nicotinehoudende midde
len alsmede insectenpoeder.
Onder de nicotinehoudende middelen zijn er, die
met zeer veel succes gebruikt kunnen worden als
spuitmiddel tegen de rupsen. Namen van fabrika
ten noemen gaat ook weer niet te best in de cou
rant, dan zouden we aan den eenen kant vrienden
maken en aan den anderen kant vijanden. Per
brief of mondeling wordt echter met genoegen op
gave gedaan van een vertrouwd merk. De kosten
van bespuiten bedragen ongeveer zonder arbeids
loon 5 tot 8 gulden per Ha.
In het verslag over de werkzaamheden van den
Plantenziektenkundigen dienst, dat tegen betaling
van 80 cent franco toegezonden wordt en waarvan
we het aanschaffen en het lezen ieder warm aan
bevelen kunnen, wordt nog in het kort melding ge
maakt van de resultaten, die een van de correspon
denten van den dienst heeft gehad per geluk of
per ongeluk met het bespuiten van de koolrup
sen met een oplossing van bleekpoeder in water:
hij nam daarvoor een oplossing van ongeveer 1 op
1000 en de rupsen vielen dood op den grond. We
geven dit hier onder alle voorbehoud weer, maar
we zullen het ter gelegener tijd toch probeeren en
ook kunnen we ieder aanbevelen het eerst in het
klein te probeeren. Gemakkelijk is het zeker en
goedkoop.
Eenigen tijd geleden hebben we melding gemaakt
van de voorloopige resultaten met een sublimaatbe
gieting van de koolplanten tegen de zgn. maatje-
righeid. Op een plantenbaan hadden we zeer veel
succes met een begieting van den grond tusschen
de planten met 1/10 procent, dit was echter meer
een voorbehoedmiddel als wel een bestrijdingsmid
del. Later hebben we echter planten behandeld,
die reeds uitgeplant waren en die reeds zeer maat-
jerig waren. We hadden niet veel hoop op resulta
ten, doch, nu, na eenige weken blijkt, dat het een
succesnummer is geweest. Van de behandelde plan
ten is meer dan 70 procent blijven staan en van de
onbehandelde planten ongeveer 33 procent. Van
verre is het verschil dan ook te zien.
Door de veelheid van proeven moet echter de zui
verheid van de resultaten uitkomen en daarom be
velen we ieder, die soms nog maden in de kool krij
gen mocht aan, het ook eens te probeeren en de
resultaten later eens mee te deelen. De oplossing
wordt bij de planten gegoten en op den grond en
men doet goed, de bladen niet of zoo weinig moge
lijk met de oplossing te raken. Men heeft zelfs nog
kans, dat men hiermede meerdere vliegen in een
klap heeft, want, in het buitenland gebruikt men
sublimaat tegen de maden, tegen de knolvoet en
tegen de vallersziekte.
Vragen op het gebied van plantenziekten te rich
ten .aan ondergeteekende of aan de redactie.
Sint Pancras. VAN HERWIJNEN.
GROENBEMESTING.
Julimaand loopt weer op zijn laatste beenen.
Van de zomerwarmte hebben we enkele dagen vol
op kunnen profiteeren en niet alleen wij, maar ook
de te velde staande gewassen. Sommige hebben al
wel een beetje teveel van het goede gehad maar
voor het rijpende graan is het een uitnemende zo
mer geweest. Toen ik vorige week door een onzer
zandprovincies spoorde, zag ik dan ook hier en
daar dat de zicht reeds in de rogge was geslagen
en zeker zullen thans velen van onze zandboeren
hetzelfde gedaan hebben. Straks volgt de tarwe op
de klei en de haver en de gerst. Wanneer zoo het
land schoofbloot komt, doet zich vanzelf de vraag
voor: „Wat nu?" En dan is het wel eigenaardig
dat op zoovele plaatsen aan een groenbemesting
niet gedacht wordt. Wanneer op zoovele plaatsen
daar eens wat meer de aandacht aan geschonken
werd, zou dat zonder twijfel in het belang van den
landbouwer zijn. Allereerst voor die op het zand.
In den regel lijden onze zandgronden niet aan
een overmaat van humus. De gevallen dat 8 en
meer procenten humus in den grond kunnen wor
den aangetoond zijn schaarsch. Veeleer schommel
de dat bij de zandgronden tusschen 2 en 3 pet. en
vaak was het nog minder. En juist is de humus
het onontbeerlijke bindmiddel in die gronden. Hoe
minder humus, hoe lossèr de grond en hoe meer
stuifzand. Humusrijke zandgrond is zware zand
grond, of, zooals ik het vroeger wel eens leeraarde
zwarte grond is zware grond. En dat wil men toch?
Van klaar zand kan men toch onmogelijk een groo
te oogst verwachten. En hoeveel van de toegedien
de meststoffen spoelt men daaruit niet. Juist de
aanwezigheid der humus die zooveel fijner gebouwd
is maakt 't absorbeerend vermogen van den gron<j
grooter. Dat alles pleit ervoor de humusvoorraad
te vergrooten. En dat kan men niet in voldoende
mate met alleen een stalbemesting te geven. Die is
meestal niet al te groot. En alles moet toch een
beurt hebben. Dan kan de groenbemesting prach
tig te hulp komen, de massa die de lupinen, serra
della of wikken nog geven na den roggeoogst is
zeker heel wat grooter, dan de hoeveelheid stal-
mest, die men uitstrooit in het voorjaar. En daarbij
1 komt dan nog, dat, wanneer deze groen-bemes-
tingsgewassen gebruikt worden, er nog een niet
onaanzienlijke hoeveelheid luchtstikstof wordt vast
gelegd in den grond, die het volgend jaar zijn wer
king doet. Deze gewassen behooren namelijk tot de
vlinderbloemigen, die het vermogen hebben met be
hulp van de zgn. wortelknolbacteriën de luchtstik
stof vast te leggen. De bacteriën gaan daarbij over
inbacteroideri van zeer grilligen en onregelmati-
gen vorm, die door de plant kunnen worden opge
nomen. Of beter, het eiwit, in deze bacteroiden
komt ter beschikking van de plant. Aan alle vlin
derbloemige kan men deze knolletjes aantreffen, 't
Is niet precies te zeggen hoeveel stikstof op deze
wijze wordt vastgelegd, maar dat die vrij aanzien
lijk is, is reeds meerdere malen gebleken en kan
ieder, die de groenbemesting met vlinderbloemigen
in praktijk heeft gebracht met voorbeelden aantoo
nen. In haver wordt vaak klaver als ondervrucht
gezaaid hetzij om als groenbemesting dan wel als
voer te laten dienen. Velen meenen het mes wel
van twee kanten te kunnen laten snijden en het
voor beide doeleinden te kunnen gebruiken. Vooral
als in het najaar het voer wat schaarsch wordt is
men daartoe al gauw geneigd. Dat het een goed
voer is, is niet te weerspreken, maar dat een groot
deel ervan voor de beteekenis als groenbemesting
verloren gaat is ook zeker. Men denkt dan zoo, dat
de wortelknolletjes toch wel in den grond zitten en
men de stikstof toch houdt, en redeneert men
daar is het toch om te doen, maar men vergeet, dat
bij groenbemesting de stikstofverzameling een niet
te versmaden toegift is, terwijl het groenbemes-
tingsgewas in zijn geheel het voornaamste is. Wie
dan ook wel eens gezien heeft, hoe de stand van'
bijvoorbeeld mangelwortels was op twee naast el
kander liggende perceelen, die beide klaver als
groenbemesting hadden ontvangen, maar waarvan
het eene perceel in het najaar was gemaaid, die
zal het getroffen hebben, welk een verbazend groot
verschil in stand van het gewas er te zien was. Na
tuurlijk moet men wel eens van den nood 'n deugd
maken en in tijden van voedselschaarschte is men
al blij, als men een flinke snede klaver kan snij
den, maar mén make zich dan niet wijs, dat dit
niet zou gaan ten koste van een groote hoeveel
heid plantenvoedsel. Bij het bloot komen van den
stoppel willen we onze landbouwers nog weer eens
ernstig aanbevelen de groenbemesting niet te ver-
waarloozen. Doet men dit, dan zal dat in zeer veel
gevallen zijn ten koste van eigen portemonnaie. S.
VERKIEZjlNGGSgTRLJDi VOOR 2000
JAREN.
Nu de verkiezingen voorbij zijn, is het wel
interessant te vernemen, hoe 2000 jaren geleden
bij de Romeinen een verkiezingscampagne werd
gevoerd.
Hoe vreemd het ook moge klinken, aldus ,,De
Maasbode", de verkiezingsreclame in die dagen
geleek heel veel op de thans gebruikelijke, al
leen met dit verschil, dat strooibiljetten voor de
Romeinen onbekende dingen waren. Toch waren
de gevels der huizen met verkiezingsopschrif
ten „versierd" en zij geleken veel op onze ver
kiezingsleuzen.
De jongste opgravingen in Pompeji hebben aan
het licht gebracht, dat deze Romeinsche villa-
stad midden in den verkiezingsstrijd stond, toen
zij door de uitbarsting van den Vesuvius onder
gloeiende lava en asch werd bedolven.
De „kalkers" van Pompeji stonden voor een
eenigszins andere taak dan hun moderne navol
gers.
Op de eerste plaats moesten zij op de muren
een geschikte plaats -uitzoeken. Wanneer men
die gevonden had, dan kwam de ,,Albator" in
actie die den muur wit kalkte. Hij maakte de
oppervlakte die voor het verkiezingsopschrift was
uitgekozen hei-wit.
Dan kwam de „scripter", de schrijver, die bij
zijn werk werd bijgestaan'door den „laternarius",
den fakkeldrager, opdat hij ook als het donker
was zijn taak kon volbrengen. De aanbeveling
der candidaten geschiedde gewoonlijk op zeer
pakkende wijze. Zoo leest men b.v. op een „ver
kiezingsplaat": „Stemt op Mansa. Hij is nog
nooit dronken geweest".
Een ander opschrift roemt „Julius Flavius',,
die een wit schaap Tn een zwarte kudde is."
„fWanneer gij goed brood wilt eten, kiest dan
Cieontus Prisius" lezen we elders.
Ofschoon de vrouwen geen stemrecht "hadden,
speelden zij toch een groote rol in de verkiezings
strijd. Dit schijnt in het bizonder het geval ge
weest te zijn met een zekere Asilina, want zij;
onderteekent een „plakkaat" van den volgenden
inhoud: „Asilina hoopt dat iedere vrouw haar,
echtgenoot zal aansporen om zijn stem uit te
brengen op Lucius Secundus",
i Ojp een andere plaats leest men: „De candida-
tuur van Lucius Tirrenus, wordt door zijn ge
trouwe grootmoeder warm aanbevolen."
Een heel bijzondere reclame is wel de aanbeve
ling van een dame voor „J.ulius Politicus, een,
candidaat die geroemd werd even knap te zijn als,
Apollo".
Deze opschriften zijn zoo goed bewaard ge
bleven, als waren zij pas gisteren op de muren
geverfd. Dit is te danken aan de lava, die allesl
luchtdicht afsloot. i
