NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 98
Donderdag 8 Augustus 1929
38e Jaargang
IHTERC. TELEPHOON 52
LAÏGEDIJKER COITRAMT
Deze courant verschijnt
li inodag, iJouderdag en Zateroag
A bonnementsprije
- per 3 maanden f 1.15
Uitgave: Firma I. H. KEIZER. Redacteur 1. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude. Groote letters naar plaatsruimte
Plaatselijk Nieuws
BROEK OP LANGENDIJK.
Dinsdag werd aan de veiling alhifer een bezoek
gebracht door een gezelschap Deensche land- en
tuinbouwers, bestaande uit 15 dames en 20 heeren,
onder leiding van den directeur van het U. C. B.,
den heer Knapp.
Het gezelschap kwam uit Amager ten zuiden van
Kopenhagen, hetwelk nog een Hollandsche neder
zetting is uit de 17e eeuw, waar toen reeds door
hen de groenteteelt werd beoefend.
Onze Deensche witte kool heeft haar oorsprong
dan ook uit Amoger.
Hollandsche namen zooals Jansen en Jacobse
kwamen in het gezelschap meermalen voor.
Met groote belangstelling werden de veilingsge
bouwen bezichtigd en het veilen bijgewoond, terwijl
de boottocht door de landerijen voor het gezelschap
zeer belangrijk was.
Na den boottocht werd koffie aangeboden in 't
betaalkantoor, waar hartelijke woorden werden ge
wisseld, waarna de reis werd voortgezet naar de
Zuiderzeewerken.
Het doel van de reis van het gezelschap is om de
groenteteelt en het veilingswezen te bezichtigen,
maar vooral om Holland eens te zien.
Uit den Omtrek
OUDE NIEDORP.
In de afgeloopen drie maanden werden in het
veefonds alhier verzekerd 471 runderen. Hiervan
werden 7 stuks afgekeurd.
De omslag hiervoor moest worden vastgesteld
over de maand Mei op 0.3 procent, over de maand
Juni 0.1 procent, en over de maand Juli 0.4 pro
cent, dat is gemiddeld over de 3 maanden berekend
ƒ1.90 per rund.
- - 'ST. PANCRAS,
Gelijk andere plaatsen heeft thans ook St.
Pancras aan zijn ouden van dagen een genoeglij
ken dag geschonken. Dioor eenige vooraanstaande
ingezetenen was hiertoe een comité gevormd, dat
zijn pogingen met een zoodanig succes zag be
kroond', dat aan alle ingezetenen boven den pen
sioengerechtigden leeftijd, al of niet rentetrek-
kend, een reisje per autobus naar het Gooi kon
worden aangeboden. De datum was bepaald op
Dinsdag 6 Aug. Zoo vertrokken dan 's morgens
een tweetal prachtige ruime bussen van de firma
Geelen uit Alkmaar, met een dertigtal deelne
mers in opgewekte stemming goed voorzien van
proviand en allerlei versnaperingen, alles op
spontane wijze door de burgerij geschonken en
uitgeleide gedaan door véle belangstellenden.
Behalve door enkele comitéleden werd de reis
°ok door den burgemeester medegemaakt, hetgeen
seer op prijs werd gesteld. Liet het weer, zich
aanvankelijk wat dreigend aanzien, gelukkig
kaapte dit spoedig op en was het reeds over
tienen 's avonds eer de reizigers weer in den
besten welstand en zeer voldaan over het geno-
tenc, arriveerden. Em aan de onderlinge gesprek
ken was duidelijk merkbaar, dat deze dag door
velen niet spoedig vergeten zou worden, zoodat
comitéé en milde gevers met voldoening op hun
Werk terug mogen zien.
BROEK OP LANGENDIJK.
Bij de gehouden verkiezing van een lid van het
Bannebestuur te Broek op Langendijk is herkozen
het aftredend lid J. Balder Wz.
OUDKARSPEL.
Bij de gehouden stemming voor een hoofdinge
land van de Banne alhier, periodiek aftredend de
heer Jb. Kroon Jbz., is deze als zoodanig weder
herkozen.
ZUIBjaOHARWOU DJQ.
Hot lid van het Bannebestuur is herkozen de
heer Cu Kjroon alhier.
ZiUIDSClHARWOUDfEL
We vernemen, dat in het huis'van den heer Bi.
Schrieken bij het Postkantoor een winkel in naai
machines zal worden geopend.
ZjUIDBOHARWOUD®.
De muziekvereeniging „K,unst na Arbeid" zal
den 18 Augustus a.s. deelnemen aan het concours
van fanfarecorpsen en harmoniegezelschappen te.
DJmuiden.
OUDKARSPEiL-
Gevonden: Een belastingplaatje.
Te bevragen bij den gemeenteveldwachter.
Buitenlandsch Overzicht
Vredesverlangen. Het Kellogg-pact.
Verlangen naar beperking der bewapening.
Wie zal de kat de bel aanbinden?
Formule gevonden door Mac Donald en Da
wes. Spelen slagschepen geen rol meer
in den oorlog? A long way. Van
zwaard tot ploeg. Briand's nieuwe re-
geernig. Opschorting binnenlandsche po
litiek. De tocht van de „Graf Zeppelin"
Er is in de Europeesche wereld in de laatste ja
ren al heel wat over den vrede gesproken en ge
schreven. Zooveel, dat men er een maatstaf een
gunstige maatstaf uit zou kunnen opmaken voor
uen afkeer van den oorlog, en de wijze, waarop men
„beu" is van het oorlogsgedoe in zijn velerlei ge
daante. Weliswaar hebben tientallen van landen
zich bereid verklaard het Kellogg-pact, de uitban
ning van den oorlog te aanvaarden, maar dit feit
op zichzelf is nog niet te beschouwen als een vol
doenden waarborg voor het behoud van den vrede.
En dat dit zoo ingezien wordt, bewijzen wel de po
gingen, die in het werk gesteld worden om te ko
men tot eèn beperking van die dingen, die zoolang
ze in overvloed (wat het aantal betreft zoowel als
vorm en hoedanigheid) aanwezig zijn, en dus om
zoo te zeggen bij een conflict tusschen twee of
meer mogendheden voor de hand, voor het grijpen
liggen. We bedoelen het oorlogsmateriaal in zijn
vele gedaanten en speciaal de vloten met haar be
wapening. Men kan den oorlog afschaffen of uit
bannen zooveel men wil, maar het bestaan en de
handhaving van een oorlogsvloot blijft uit den
aard der zaak de daadwerkelijke handhaving en 't
met zich brengen van dre oorlogsmogelijkheid en de
erekenning daarvan. Daar komt nog iets bij. Alge
meen wordt erkend door de verschillende mogend
heden, dat er een einde moet komen aan den be-
wapeningswedijver, den wedloop, die in de afge
loopen jaren, zoo na als vóór den oorlog tot tel
kens vermeerderde uitgaven hebben geleid, die, wat
eensgelijks wordt erkend, op den duur niet zijn
over een te brengen met den vrijwel nergens on-
geschokten economischen en finantieelen toestand
Wie zal in dezen de kat de bel aanbinden? Met an
dere woorden: wie zal eigener beWfeging tot een
vermeldenswaardige vermindering van bewapening
overgaan (om van ontwapening maar niet te spre
ken, welke naar Mac Donald gezegd heeft, voor de
groote mogendheden zeker niet doenlijk is.) Wie
zal de kat de bel aanbinden? Er zijn misschien
verblijdende teekenen. Mac Donald, de Engelsche
premier, die er voorshands nog niet in geslaagd
is aan de mogelijk wat overdreven verwachtingen
van velen en zijn partijgenooten in bevredigende
mate te beantwoorden. Mac Donald heeft met be
trekking tot beperking van de bewapening ter zee
in zooverre de koe bij de horens gevat, dat hij er
geen gras over heeft laten groeien de besprekingen
met Dawes, den Amerikaanschen ambassadeur te
beginnen. Deze besprekingen zijn onmiddellijk na
aankomst van den heer Dawes in Enegland be
gonnen en de besprekingen hebben geleid tot
een overeenstemming betreffende de formule tot
vermindering der bewapening. Volgens deze formu
le worden de programma's voor den aanbouw van
slagschepen verminderd de afmetingen worden
verkleind de thans dienstdoende slagschepen
worden langer in gebruik gehouden en de beide
mogendheden Amerika en Engeland verkla
ren bereid te zijn den aanbouw van duikbooten te
staken. De vermindering.
De vermindering van de vlootbewapening is ech
ter iets dat over veel schijven loopt. De besprekin
gen tusschen Dawes en Mac Donald zijn ten einde
althans wat de hier bedoelde materie betreft
maar wat zijn afgesproken hebben, de resultaten
van hun onderhoud, moet worden voorgelegd aan
de andere groote mogendheden, om te weten, wat
zij er wel van zeggen. De vraag heeft zich van
Amerikaansche zijde reeds voorgedaan of de
groote slagschepen in een eventueelen oorlog nog
wel een rol van beteekenis zouden kunnen spelen.
Kunnen ze dit niet, dan zou dit, zouden we zeggen,
een aanleiding temeer zijn, niet alleen voor Ame
rika en Engeland, maar ook vboor de andere groote
zeemogendheden van die dingetjes die toch zoo
heel duur zijn, maar geen werk meer te maken.
Wanneer nu de voorloopige voorstellen van Dawes
en Mac Donald geschikt zullen blijken te zijn te
kunnen dienen als grondslag voor verdere onder
handelingen, zal waarschijnlijk in het volgende
voorjaar een algemeene internationale conferentie
voor de ontwapening ter zee bijeengeroepen kun
nen worden en als die conferentie gehouden is, zul
len de eventueele resultaten voorgelegd worden aan
de voorbereidende ontwapeningscommissie te Ge-
nève, wier taak het dan zal zijn de overige mogend
heden bij de overeenkomst te betrekken. „It is a
long way." die nog moet worden afgelegd voor en
aleer de beperking der vlootbewapening een feit
zal zijn.
Laten we hoopvol aannemen dat de eerste stevi
ge schrede op den langen weg thans gezet is.
De Amerikaansche senator Borah heeft een ver
klaring gepubliceerd, waarin hij van Engeland
eischt dat het eenige van zijn oorlogschepen tot
zinken zou brengen om de gewenschte pariteit met
Ameroka tot stand te brengen. Hij wijst er op, dat
Engeland, dit doende, den belastingbetaler zal spa
ren niet alleen, maar tevens den oorlogsprikkel zal
verminderen. Er wordt wel eens gesproken van het
omsmeden van zwaarden tot ploegen. Het Is ons
niet bekend, wat er alzoo van een afgedankt oorlog
schip te maken valt, zeker nog wel lets. In elk ge
val, als het er om gaat den belastingbetaler ter wil
le te zijn, zou het toch zonde zijn, die millioenen
guldens, die de schepen kosten, naar den kelder te
zenden. Maar Senator Borah heeft dit misschien
meer bij wijze van spreken gebruikt.
Briand's nieuwe kabinet is op vrij rustige wijze
door de Fransche Kamer aanvaard en zijn regee-
ringsverklaring heeftweinig tegenstand uitgelokt.
Of het tusschen de Kamer en het nieuwe Kabinet
geheel en al koek en ei zal zijn? Briand heeft te
kennen gegeven, dat hij voorloopig de binnenland
sche politiek uitgeschakeld wilde zien. Hij wil eerst
de resultaten van de Haagsche conferentie afwach
ten en als de daar genomen besluiten geratificeerd
zullen zijn, zou hij den tijd gekomen achten de
binnenlandsche kwesties weer aan de orde te stel
len. Het is niet onmogelijk, dat Briand, die ook niet
meer de lichamelijk sterke man van vroeger moet
zijn, er tegen den tijd ook genoeg van heeft.
In vele der Europeesche landen is men wat be
ducht geweest over wat er op den eersten Augustus
van communistische zijde gedaan zou woraen en
A>o hier en daar waren uitgebreide maatregelen
genomen om eventueele ongeregidheden te voorko
men. Over het algemeen is echter de eerste dag van
Augustus kalm verloopen.
De „Graf Zeppelin" heeft de vorige week een
tocht naar Amerika ondernomen. De bedoeling is,
dat het luchtschip met zijn koenen commandant
na volbrachte reis weer uit Amerika naar Friedrich
hafen zal terugkeeren. Daarna zal de groote viucnt
om de werexd een aanvang nemen. Deze tocht zal
gaan over Siberië naar Tokio, vandaar naar Los
Angelos in Californië, naar Lakehurst bij New York
en verder naar Friedrichshafen terug. Ongetwijfeld
zal dr. Eckner met den tocht naar AmeriKa zoowel
als met zijn vlucht om de wereld veler belangstel
ling trekken. Zijn eerste tocht naar AmeriKa in
October 1928 heeft hem wel van de internationale
waardeering van zijn prestaties overtuigd Ook nu
weer was er een verstekeling aan boord, die te New
York aan de politie zou worden overgeleverd. De
man had beter in Friedrichshafen kunnen blijven.
Maandagmorgen tegen tienen, dat is tegen drieën
Midden Europeeschen tijd is de „Graf Zeppelin" te
Lakehurst vlot geland. Duizenden belangstellenden
toonden de landing bij. Zooals dr. Eckner aan de
Amerikaansche pers mededeelde, was deze keer de
reis bijzonder interessant geweest. In het begin der
reis stormde het zoo hevig, dat geaorzeld werd den
fcécïit. voort te zetten. De route werd toen genomen
over Gibraltar. Gedurende de laatste veertig uren
moet het weer vreeselijk geweest zijn. De „Graf
Zeppelin' heeft thans bewezen de slechte weersge
steldheden te kunnen doorstaan. Dr. Eckner was
voornemens Woensdagavond of Woensdagnacht we
der naar Friedrichshafen terug te keeren. De reis
naar Amerika heeft vier en negentig uur geduurd
en met een gemiddelde snelheid van tachtig kilo
meter werden 5331 kilometer afgelgd.
De residentie heeft Maandag de verschillende de-
legaties, die aan de conferentie zullen deelnemen
ontvangen. Behalve van de zijde der autoriteiten
was er ook bij het publiek veel belangstelling voor
de vreemde gasten. Volgens een bericht uit Lon
den zijn de Engelsche bladen over het algemeen
niet bijster optimistisch gestemd over de vooruit
zichten van de conferentie. Ongtwijfeld zal door
den Engelschen minister van Finantien een hartig
woordje gesproken worden voor de handhaving der
vroegere verdeelingsschaal voor de Duitsche beta
lingen. Volgens het plan Young zou Engeland zich
benadeeld achten. Van Fransche zijde zou, volgens
de „Matin" als elsch gesteld moeten worden de
aanneming al bij het begin van het plan Young.
Algemeen Overzicht
Herinnering aan 1 Augustus 1914.
|De oorlogsfakkel. Beden tot
dankbaarheid. De conferentie in
Den Haag. Plaats en naam.
Waarom niet het Vredespaleis?
De Kabinetsformatie. Parlemen
tair of extra-parlementair. De
kans voor het eerste verkeken.
De nieuwe ziekte in Botterdam.
Alastrim of z.g. kafferpokken. De
ze week brengt de beslissing. Inen
ten of niet? Grafschending te
Brussel door een Nederlander.
De vorige week was het vijftien jaar geleden,
dat de oorlogsfakkel werd ontstoken, die binnen
zoo betrekkelijk korten tijd een groot deel van
Europa met zij nonHeilspellende glans zou be
lichten. Het jongere geslacht kan zich de dagen
van rampspoed, die toen werden ingeleid, niet
meer herinneren zoo verre hebben we ons eer
ste oorlogsjaar reeds weer achter ons, maar de
ouderen, hoe ze zich nog kunnen en zullen her
innerd hebben de gesteldheid van ons volk, toen
de mare zich verspreidde, dat de oorlog, de lang
gevreesde, maar mogelijk nog niet zo ogauw ver
wachte oorlog was uitgebroken, die Europa in
vuur en vlam zou zetten in die mate, dat thans,
na vijftien jaren nog gesproken moet worden
van de liquidatie van den oorlog. Welbeschouwd
zijn het ook voor ons land en volk; vreeselijke
tijden geweest, tijden van onrust, nood, nijpend
gebrek aan de eerste levensbehoeften. En ondanks
dat alles ligt nog steeds daarin "de groote reden
tot verheugenis, dat ons land, hoewel indirect bij
de gevolgen van den oorlog zoo nauw betrokken,
feitelijk buiten den oorlog gebleven is, waardoor
ons land niet zijn aandeel behoefde bij te dragen
in het groote getal dergenen die voor hun vader
land het leven lieten of van de tallooze vermink
ten, naar lichaam en geest, die als een sombere
herinnering aan den wereldstrijd in alle der
vroegere oorlogsvoerende mogendheden te vinden
zijn. Nog is de situatie der volkeren onderling
niet een zoodanige, dat het woord „vrede" veel
meer dan een klank is geworden en zelfs) zijn
we niet zoo ver gevorderd, dat de grootei con
ferentie, die geacht wordt dienstbaar te zuilen-
zijn aan de liquidatie van den oorlog, in waarheid
beschouwd mag worden als de laatste der vele
phasen welke de Europeesche verhoudingen heb
ben moeten doorloopen sinds het krijgsgerucht
verstomde en door den vrede van Versailles een
eind werd gemaakt aan den daadwerkelijken oor
log. De conferentie-uitvloeisel van de kortgele
den gehouden conferentie der financieele deskun
digen, de conferentie die deze week in de residen
tie beginnen zal is er ongetwijfeld eene» van
groteo beteekenis. Ook daarom zal ze van betee
kenis zijn, omdat er aan deelgenomen wordt door
tal van kopstukken uit de politieke en ook uit
de financieele kringen der Verschillende deelne-
mende landen. Van beteekenis ook omdat, op
deze conferentie door de geleerden aller naties
een taak vervuld zal moeten worden, welke door
deu Eranschen minister Briand werd gekwalifi
ceerd als de zwaarste verantwoordelijkheid wel
ke sinds het einde van den oorlog op een regee
ring heeft gerust. Belangrijke dingen zullen er
in den Haag aan de orde komen; iry de eerste
plaats de herstelkwestie, een financieel vraag
stuk waarbij een groot deel van Europa isi ge
moeid en bij de oplossing waarvan het econo
misch evenwicht van Europa is betrokken en-
voorts zal aan de orde komen de politieke en mili
taire kwestie inzake de ontruiming van het Rijn5
land .Voorloopig komen er ter conferentie zee
mogendheden. Men is het eindelijk over den naam
eens geworden, welken de conferentie zal dra
gen, n.l. „Conférence de la Haye 1929". Over de
plaats, waar de conferentie in den Haag gehouden
zou worden is ook nog een en ander te doen ge
weest. Ze zal nn gehouden worden in de gebou
wen der Eerste en Tweede Kamer en de Grafe
lijke zalen, die met grooten spoed voor haar tijde
lijke bestemming in orde gebracht werden. Door
sommigen is de vraag gesteld, waarom het Vre
despaleis niet voor de conferentie beschikbaar-
gesteld werd. De vraag zou ook kunnen zijn in
hoeverre de te houden conferentie beschouwd zou
mogen worden als te zijn een vredesconferentie.
Dat er op deze conferentie aanleiding tot verschil
van meening zal zijn, tot gekrakeel misschien,
het is aan te nemen. In hoeverre ze. werkelijk
een vredesconferentie is te noemen, zal pas blij
ken als de resultaten pas bekend zullen zijn.
Doch ,de reden, waarom de Haagsche conferentie
niet in het Vredespaleis gehouden wordt, ligt
waarschijnlijk niet meer in het feit, dat in den
loop dezer maand het Hof van Internationale
Justitie in het Vredespaleis bijeenkomt, dan in
het feit, dat de te houden conferentie niet; „des
vredes" of om den vrede zou zijn, ietS| wat wa
dan- tenslotte toch maar hebben af te wachten.
De aan Jhr. Mr. Buys de Beerenbrouck gege
ven opdracht tot vorming van een parlementair
Kabinet, steunende op de drie partijen der Rech
terzijde heeft niet tot een resultaat geleid. Iets
waarover sommigen zich in meerdere mate ver
wonderen, terwijl anderen verklaren, dat ze zich'
er oveir verwonderd zouden hiebben indien de
kabinetsformateur wel geslaagd was. De drie
rechtsche partijen hebben het over een gezamen
lijk program niet eens kunnen worden. Desniette
min heeft de heer Buys de Beerenbrouck niet
afgehouden van onderhandelen met de leiders dier
partijen. Aan hem werd na het mislukken van
de pogingen tot vorming van een parlementair
kabinet opnieuw opdracht gegeven, thans tot het
vormen van een extra-parlementair kabinet, wel
licht hebben de heeren bij hun onderhandelingen
reeds de mogelijkheid van een dergelijke nieu
we opdracht onder de oogen gezien en mogelijk is
het ook, dat ze onder elkaar al zoo'n beetje de
richtlijnen hebben aangegeven, waarlangs de met
de sabinetsformatie belaste zich zou kunnen be
wegen met eenige kans van slagen. We zullen
dan wellicht krijgen een. kabinet, steunende niet
op een door onderlinge afspraak gebonden parle
mentair^ meerderheid, maar een Kabinet, datf
zonder één bepaald program, toch in rechtschen
geest zal werken. Vermoed wordt, dat de. taak
van den kabinetsformateur een iets lichtere zal
zijn dan die, voor welke hij door zijn eerste op
dracht gesteld werd. In zooverre blijft dus da
toestand min of meer zooals hij is, de tijd voor
een zuiver parlementair kabinet blijkt voor ons
lan dnog niet weer aangebroken en of we binnen
