NIB L' W E Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier No ill iwtebc. telephoow ggDonderdag 19 September 1929 88e Jaargang Uitgave: Firma J. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Keordscharwoude. Groote letters naar plaatsruimte öuitenlandsch Overzicht Algemeen Overzicht Kamerkroniek LANGEDIJKER COURANT Deze courant verschijnt Dinsdag, Donderdag en Zaterdag A bonnementeprijs per 3 maanden f 1.15 „De Stomme van Portici." Herdenking der Belgische revolutie van 1830. Leer school voor Belgische bewindhebbers. De Vereenigde Staten van Europa. De Russische meening. Economische strijd tusschen Europa en Aemrika? De inter nationale vlootconferentie. Fransche en Italiaansche reserves. Wat Painlavé ver telde over de ontwapening. Frankrijk ziet va nelke veroveringspolitiek af. Stre semann en de Slavernij van het Duitsche volk. De wet tegen de slavernij van het Duitsche vlok. Onze Zuidelijke nabuur, België, maakt zich op, in het volgend jaar de revolutie te herdenken, wel ke den stoot gaf tot de scheiding tusschen dat land en het onze, een scheiding die al betrekkelijk spoe dig voltrokken werd, doch zooals men weet, eerst in 1839 door onzen toenmaligen koning als voldon gen feit aanvaard werd. Het is nog wel algemeen bekend, dat de omwenteling werd ingeluid na de opvoering te Brussel van een opera „de Stomme v. Portici" op den avond van den 25en Augustus 1830. Het gerucht werd al meermalen vernomen dat er van de zijde van een schouwburgdirectie te Brussel plan bestond het volgend jaar ter gelegenheid van de herdenking wederom de genoemde opera te doen opvoeren. Een der Belgische bladen maant, naar aaanleiding van dit plan, aan tot eenige voorzich tigheid en wijst er op, dat va nde komende maan den ten gerieve ,der Belgische bewindvoerders een leerschool noodig zal zijn voor buitengewoon groo te, politieke scharnderheid, voor tact, juist inzicht en voor geest van gerechtigheid. Dat alles zullen de bewindhebbers brood noodig hebben. We zouden zeggen dat alle bewindhebbers overal en altijd dat wel noodig hebben. Maar, speciaal met het oog op het geprikkeld Vlaanderen zullen de heeren dat al les noodig hebben. Het blad wijst er nadrukkelijk op, dat men zich er van zal hebben te onthouden er de Vlamingen er aan te herinneren, dat de op stand tegen het gezag in 1830 werd gevoerd onder „Vive la France". We nemen gaarne aan, dat na al wat in België gebeurd is en gezegd en geschre ven over den strijd tusschen het Vlaamsche en het Fransche deel van België, men er in Vlaanderen weinig op gesteld is herinnerd te worden aan de leuze „Vive la France." Maar niet alleen met het oog op Vlaanderen wordt door sommigen de ver tooning van de genoemde opera minder gewenscht geacht. Er is ook in ons land gewezen, hoe onaangenaam het voor ons zou kunnen zijn, her- inerd te worden aan wat er tijdens en na de op voering plaats had. We kunnen ons echter voor stellen, dat zelfs een Hollander met eenige gemoe delijkheid de Belgische herdenkingsfeesten mede- maakt. We moeten immers kunnen vergeven en vergeten. En leven we tegenwoordig ondanks veel en velerlei niet in goed nabuurschap? We moeten de geschiedenis aanvaarden, maar kunnen we dat niet zonder wrok? En, we mogen toch few aanne men, dat de Belgen het er niet al te dik op zullen leggen, wanneer hun herdenkingsfeesten zoo'n beet je worden meegemaakt door de Noord-Nederlan ders, die misschien toch wel niet zoo heel hard zullen loopen. De gedelegeerden van zeven en twintig landen hebben met genoegen kennis genomen van wat Briand heeft gezegd over wat genoemd wordt het plan tot de vorming van de vereenigde Staten van Europa. Maar, zoover is het eigenlijk nog niet. Briand is ook niet met bepaalde voorstellen geko men, maar heeft slechts aangeduid. Allereerst zou men moeten komen tot een economische toenade ring en vervolgens ook tot een politieke. Maar zoo wel voor het een als voor het andere zal er heel wat te bepraten zijn en al hebben de gedelegeerden zich heel sympathiek bereid verklaard de zaak aan hun regeeringen voor te leggen er zal nog wel heel wat water door den Rijn moeten loopen voor de Vereenigde Staten van Europa er zijn. De Russen moeten van de Vereenigde Staten van Europa al zóó niets hebben, daar zij, naar gemeld wordt, er geen belang bij hebben mee te werken aan een opbouw van Europa vor den strijd tegen Amerika. Nu is het nog steeds niet uitgemaakt voor allen, dat de strijd tegen Amerika, de economische strijd wel te verstaan, eigenlijk het doel is, waarmede de heer briand zijn plannen in elkaar heeft gezet. Voorloopig is er op het gebied van den economi- schen strijd nog genoeg op te ruimen tusschen de verschillende deelen van Europa zelf. De wijze, waarop de regeeringen van Europa de aanbevelin gen der indertijd gehouden internationale economi sche conferentie aan de laars gelapt heeft (van En- gelsche zijde werd er dezer dagen nog scherpe cri- tiek uitgeoefend op het niet ten uitvoer brengen van die aanbevelingen) en zijn doorgegaan met verhooging van bestaande en invoering van nieuwe in- en utvoertarieven, wijst er op, dat Europa voor loopig nog niet ver genoeg is om nu al den econo- mischen strijd met als Amerika als doelwit te stel len. Engeland en Amerika zoudengereed zijn, zoo le zen we voor de vlootconferentie. die men in De cember al zou willen doen aanvangen. Maar, al is men het eens over de wenschelijkheid van een in ternationale vlootconferentie dat wil nog niet zeg gen, dat men het eens is over de wijze, waarop ten slotte tot beperking en vermindering der vloot zal worden overgëgaan, en wanneer we lezen, dat en Frankrijk en Italië en Japan al bezig zijn vast te stellen, welke reserves door hen gemaakt zullen worden, als de conferentie gehouden wordt. Frank rijk wil o.a. de vrije hand hebben ten opzichte van den bouw van duikbooten, dan kan men al van te voren begrijpen, dat er op de te houden conferentie gelegenheid te over kan zijn voor de gedelegeerden om het met elkaar niet eens te zijn. En toch wordt in vele landen zoo innig, zoo vurig naar vermin dering van bewapening verlangd. De Fransche mi nister van oorlog, Painlavé heeft op een bijzondere bijeenkomst van oorlogsverminkten nog meer doen uitkomen op welk een hoogen prijs zijn land de vermindering van bewapening stelt. Painlevé sprak over de invoering van een 1-jarigen dienstplicht in Frankrijk en hij verklaarde, dat geen enkele mo gendheid zoover gegaan is met de ontwapening te land, dat het met de vermindering van den dienst tijd tot één jaar kan worden vergeleken. En, hij betoogde, dat uit die vermindering kan blijken, zoo duidelijk mogelijk, dat Frankrijk van elke verove- ringspoliteik afziet. Stresemann heeft in een onderhoud met een journalist van het „Berliner Tageblatt" nog eens weer uiteengezet, waarom Duitschland over de be- sluitne van de Haagsche conferentie tevreden kan zijn en waarom de aanvaarding van het plan- Young voor zijn land als een aanmerkelijke verbe- etering te beschouwen is. Stresemann ontkende dat het Duitsche vlok voor twee generaties tot slavernij gebracht zou zijn en hij wees er op, dat door de vervanging van het plan-Dawes door het plan- Young het Duitsche volk in de komende tien jaren zeven milliard minder zal hebben te betalen, dan volgens het plan-Dawes. Desniettemin zijn er in Duitschland groepen, die de ploitiek van Strese mann blijven afkeuren en, dat die groepen het met het plan-Young niet eens zijn, moge blijken uit 'n wetsontwerp, dat door een zekere groep is bekend bemaakt en dat bedoelt te geven een „wet tegen de slavernij van het Duitsche volk." Het ontwerp van den heer Hugenberg en zijn vrienden is niet al leen gericht tegen het plan-Young maar ook o.a. tegen het verdrag van Versailles. De erkenning door Duitschland van de eenige schuldige aan den wereldoorlog te zijn (een erkenning die ligt opge sloten in de onderteekening van het verdrag van Versailles) moet volgens het ontwerp in optima for ma worden teruggenomen. Die schuld aan den oor log schijnt voor vele Duitschers tot nog toe een zeer belangrijk punt te zijn, is het natuurlijk ook, voor zooverre de grootte derschadevergoedingsbe- dragen van die schuld afhankelijk zijn. Maar wie zal zeggen in hoeverre dat nog het geval geacht moet worden. Intusschen, de kans, dat het wets ontwerp van Hugenberg c.s. wet zal worden, moet volgens den correspondent van het Hbld. niet bijs ter groot zijn. Na vier jaar „zitten" weer in vrijheid. De sluiting der Staten Generaal. De Haagsche moordzaak. Opdrachtmo te zwijgen. Een levensgevaarlijke ge meenteraad in het Noorden. Verlaging van Posttarieven. Alastrim. Wie de besmetting binnenbracht. Ook in de re sidentie een geval. De gouverneur van Curacao naar Nederland. Er zijn over het onderwerp onschuldig veroor deeld heel wat boeken geschreven, vooral in Frank rijk, boeken waarvan misschien wel de meeste in meerdere of mindere mate het karakter van de sensatieroman in optina forma hadden. Desniette min hebben de Fransche schrijvers het altijd noo dig gehad uit hunne fantasie te putten om hunne werken samen te stellen. Men herinnere zich o.a. maar de bekende Dryfus-affaire, voor welke de be langstelling zich verre buiten de Fransche grenzen openbaarde, En ook uit andere landen zouden voor beelden zijn aan te halen, dat Vrouwe Justitia zich kan vergissen, al of niet gevolg van valsche voor lichting of valsche verklaringen. Thans heeft ons land zijn twee onschuldig veroordeelden, althans op onjuiste verklaringen veroordeelden. Men zal 't moordgeval te Giessen-Nieuwkerk zich herinneren waarover we eenige maanden geleden de bijzonder heden van nu ruim zes jaar geleden meedeelden. De beide veroordeelden Klundert en Theunissen nu hebben ruim vier jaar in de gevangenis doorge bracht en steeds hun onschuld volgehouden. Al reeds in het vorige jaar werd een revisie-verzoek ingediend, doch dit werd afgewezen. In April van dit jaar is wederom een revisieverozek aanhangig gemaakt. Dit werd in Juni door den Hoogen Raad behandeld. Deze verwees de zaak naar het Ge rechtshof te Amsterdam, dat het einde der vorige week uitspraak heeft gedaan in dien zin, dat de beide gevangenen zijn vrijgelaten. De voortzetting van het revisie-onderzoek heeft Maandag jl. plaats gehad, Men kan zich verdiepen in de vraag hoe 2 menschen zich moeten gevoelen, die na ongeveer 4 jaar gezeten te hebben met nog plus minus elf jaar tegoed, zich gevoeld moeten hebben toen ze de ker kerdeuren weer aan den buitenkant zagen en weer als vrije menschen de wereld konden in kijken. Amsterdams bevolking heeft zich niet onbetuigd gelaten en heeft op geestdriftige wijze uiting ge- gegevn aan zijn voldoening. De vorige week Zaterdagmiddag heeft de plech tige sluiting van de beide Kamers der Staten-Ge- neraal plaats gehad door den heer Ruys de Bee- renbrouck, in opdracht van H.M. de Koningin en namens Haar betuigde hij dank aan beide Kamers voor de betoonde ijver en toewijding aan 's Lands belangen. De meeste dames en heeren blijven zit ten, in het nieuwe Parlement. Degenen, die er niet in zullen wederkeeren zijn vermoedelijk heenge gaan met de dankbare gedachte, dat ze hun aan deel hebben gehad in de behartiging van 's Lands belangen, ieder naar zijn beste weten en naar zijn vermogen. En althans is de nieuwe wetgevende pe riode weer aangevangen omtrent het welslagen waarvan de meeningen alsnog uit elkaar loopen. zoowel als over den levensduur van het Kabinet. Om nu nog eens weer naar de criminaliteit af te dwalen, die toch zoo'n groote plaats inneemt in de heaendaagsche maatschappij en dus in de ko lommen der diverse bladen de naagscne moordzaak is op het oogenbük dat we dit scnrijven nog niet veel verder, wat de nog vereischte opneidering De- treft tenminste. Men zou kunnen zeggen: ue be handeling van zoo'n zaak is zeer eenvoudig, maar dat is een leekenoordeel. De ervaring van de laat ste jaren vooral neeit geleerd, oat dergehjKe ge vallen maanden en maanden lang kunnen loopen en zeifs al is men ervan overtuigd, dat een ver dachte tevens een schuldige is, er vait dikwijls zoo veel uit te pluizen voor oe eigenlij Ke benanueling dat het publiek ongeduldig wordt, zoo ook in net Haagsche geval. Vooral ook in verpand met het feit, dat de groote pers weinig losiaat vermoede lijk, omdat ze weinig weet. En, dit heeft zijn renen De politie heeft namelijk opnracnt gekregen van de Justitie om te zwijgen. Daarvoor zal zij wel haar redenen hebben, maar juist de geheimzinnigneid is een reden voor het puoiiek te meer nog ongedul diger, nog nieuwsgieriger te worden, dat spreekt. Enfin, dat houdt er de belangstelling in. De tijd, waarin de vroede vaderen eener gemeen te broederlijk ais zonen van netzeitde huis eendrachtig bij elkaar zaten om gezamenlijk de belangen oer burgerij of wat ze daarvoor hielden te bespreken is, zoo hij er ai ooit geweest is, thans toch zeker al lang voorbij-. Zeker, oe dames en nee- ren zitten wel eens, ais in een knus „onder onsje" bij elkaar, maar er zijn helaas in ons land Voor beelden genoed, waaruit kan blijken dat er naar gestreefd wordt een imitatie van den Poolscnen Landdag te leveren. Overigecis schijnt het samen zijn om de gemeentelijke groene tafel nogal on gevaarlijk. Maar toch niet overal. Uit een oericht in de Msb. zou men kunnen opmaken dat men zelfs om de groene tafel niet overal meer „safe" is. Bedoeld bericht in de Msb. komt hierop neer, dat door een communistisch raadslid in een der Gro- ningsche plattelandsgemeenten een motie is inge diend om te besluiten bij de overneiu vergunning aan te vragen bij de gemeenteraadsvergadering vuurwapenen te mogen dragen zoolang ue tegen woordige burgemeester in genoemde gemeente den voorzitter van den raad blijft. Bedoeld raadslid dat een paar maanden geleden weer uit den raad ver wijderd moest worden, moet het bezoeken van de vergaderingen levensgevaarlijk achten. Vandaar dus zijn motie. Het is ons niet bekend hoe talrijk de comm. fractie in den bedoelden raad is, en even min dus kunnen we vermoeden hoe groot de kans is, dat de ingediende motie zal leiden tot het doen i van het door den voorsteller gewenschte verzoek, j We gelooven intusschen dat zelfs al gaat van den gemeenteraad het gevraagde verzoek om vergun- i ning tot het dragen van vuurwapenen uit, dat het nog niet heelemaal zeker is dat de overheid er diep op zal ingaan, j Zoo af en toe doen zich teekenen voor, die er op 1 wijzen, dat we althans in sommige opzichten weer i aardig naar den goedkoopen tijd gaan. Naar ge meld wordt is men thans bezig te overwegen zoo mogelijk met ingang van den maand November over te gaan tot verlaging van het port voor brie ven in binnenlandsch verkeer en het minimum port voor monsters. Het port voor brieven tot en met twintig gra mzou gebracht worden van zeven en een halve cent op zes cent. Dat is voor de meeste menschen een besparing., die weinig zoden aan den dijk zet, maar het ligt voor de hand, dat het speciaal voor zakenmenschen toch van belang is, temeer, daar de bedoeling is, de verlaging ook toe te passen in het verkeer met Oost- en West- Indië, alsook misschien op het vervoer van pak ketten per zeepost. Va neen grooté toename der alastrimgevallen is gelukkig geen sprake. Te Rotterdam is het aantal gevallen in totaal boven de tweehonderd gestegen Naar gemeld wordt is gebleken, dat de besmetting te Rotterdam is binnengebracht door een matroos die in Mei uit Nedrelandsch-Indië is teruggekomen. Ook in den Haag heeft zich een geval voorgedaan. Gewezen is op het feit, dat de residentie zoolang verschoond bleef, ofschoon het contact tusschen deze plaats en Rotterdam zeker heel nauw is. De gouverneur van Curasao, de heer Fruytier, is door onze regeering naar den Haag ontboden, ter verstrekking van nadere gegevens inzake den over val op Willemstad. Genoemde heer zal begin Octo ber de reis naar ons land aanvaarden. Waar de geheele wereld over spreket, over vrede en internationalisme, kon ook de Troonrede niet over zwijgen. „Dat de hier te lande in het belang van den wereldvrede gehouden besprekingen tot overeenstemming hebben mogen leiden, stemt tot groote voldoening." In overeenstemming hiermede is, wat over den vrijhandel gezegd wordt: „Pogin gen die zouden kunnen leiden tot wegneming van de belemmeringen in het handelsverkeer tusschen de volkeren, kunnen op daadwerkelijken steun re kenen." al is het niet zeer bemoedigend, dat later een zinsnede moest worden ingelascht, dat, zoolang het vrije ruilverkeer niet internationaal wordt ge huldigd, door een onderhandelingstarief de nadee- len voor een deel van onze nijverheid en landbouw van elders geheven beschermende invoerrechten, zouden kunnen worden getemperd. Want hieruit spreekt maar al te duidelijk dat het gevaar voor eene actieve handelspolitiek, voor protectie dus, in het geheel niet denkbeeldig is. De pijnlijke kwestie met België is ook aangeroerd. „Ik vertrouw, dat een juist begrip van de wederzijdsche rechten en behoeften het bereiken van overeenstemming ten goede zal komen." Het is te wenschen, dat met dit gedeelte de mogelijkheid van toenadering wordt uitgesproken. Veel aandacht wordt gewijd aan het koloniale vraagstuk: Op hetgeen in de laatste jaren op het gebied van de ontvoogding van Nederlandsch-Indië is verricht, wordt niet teruggekomen." Duidelijk spreekt hieruit dat men niet van plan is Colijn in zijn heroriëntatie-plannen te volgen. Een beroep wordt dan gedaan op de daadwerkelijke deelne ming van alle groepen der bevolking aan het op bouwend werk der Overheid. In verband met den overval op Curasao wordt aan Curasao even bijzondere aandacht geschonken „Reden tot verheugenis biedt de voortschrijdende opbloei van Curasao. Op een duurzame versterking van de ter plaatse aanwezige gezagsmiddelen tot handhaving va nrust en orde blijft Mijne aandacht Overzien wij de Troonrede in haar geheel, dan gelooven wij niet ver van de waarheid te zijn, wan neer wij zeggen dat het de bedoeling der regering is de zaken op denzelfden voet voort te zetten. Geen krachtige experimenten, maar matigheid. Slechts hier en daar zullen de touwtjes iets strak- ker worden aangetrokken. De Troonrede geeft ons weinig houvast, slechts j spreekt er uit de ernstige wil om niet zonder meer I een partij-regeering te zijn, maar een reegeering I voor het geheele rijk, die zooveel mogelijk rust en I orde in het land wil handhaven, de welvaart be- vorderen en den voorspoed van het land bewaren. Het is zeker, dat men zal spreken van beginsel loosheid. Maar men diene niet te vergeten de vele moeilijkheden, die overwonnen moeten worden om tot vorming van een Kabinet te komen. Er zijn ont zaglijk veel concessies naar alle kanten gedaan en het zou onzin zijn dan ong een krachtik Kabinet te verwachten. En het is zelfs geen wonder, dat men in de Troonrede zelfs mist de verklaring van zijn eigen bestaan. Laten we besluiten met de slotwoorden door H. M. de Koningin gesproken: „dat God Uw ar beid mildelijk moge zegenen." OUTSIDER. BB (li l&liüfo TROONREDE. Zelfs de diplomatieke taal waarin de Troonrede, zooals altijd is gesteld, kan niet verheimelijken, dat de sociale aragraaf niet bijzonder goed verzorgd is. Zeker, voor de werkgevers betere economische voorlichting, me dwen middenstand nauwere voe ling, voor de arbeiders regeling van het arbeids contract, instelling van bedrijfsraden, herziening der sociale verzekering, wettelijke regeling der werkloosheidsverzekering, maar over de bekrachti ging van de acht-uren-overeenkomst van Washing ton wordt zelfs met geen woord gesproken. Het komt ons voor, dat het nieuwe kabinet niet bij zonder democratisch georiënteerd is. Toch spreekt uit de Troonrede de ernstige wil om positieven ar beid te verrichten en we zullen moeten afwachten alvorens een oordeel over het nieuwe Kabinet uit te spreken. Nieuwstijdingen DE MOORDZAAK—LANS. Eenige weken geleden hebben zich, zooals wij hebben gemeld, in de moordzaak-Lans eenige nieu we gezichtspunten voorgedaan, die naar het scheen de zaak plotseling een geheel andere wending ga ven en die zeer gunstig waren voor den verdachte den procuratiehouder Van Oudheusden. Er hadden zich nl. een paar nieuwe getuigen aangemeld, die op den avond van den moord een pakje hadden zien wegwerpen. Een dezer mannen, Thijs de Ja ger genaamd, verklaarde bij den rechter-commis- saris o.m. het volgende: In den avond van 29 November des avonds om 5 minuten voor zevenen, was hij met een kame raad op de Oost Admiraliteitskade te Rotterdam geweest. Toevallig had hij kort daarvoor op zijn horloge gekeken en wist daardoor precies hoe laat het was. Plotseling zag hij uit het hek der fabriek van de firma De Haas een man komen, die zeer behoedzaam om zich heen keek, daarna even teurg ging en onmiddellijk daarop met een groot pak onder den arm weer naar buiten kwam. De man stak snel de straat over, passeerde zijn getuige op ongeveer 15 meter afstand en wierp het pak ij» het water. Getuige was inmiddels wat naar voren ge komen. Hij dacht nl. niets anders, of er werd een kind in het water gegooid. Terugkomende passeerde de vreemde man hem op ongeveer 5 meter afstand zoodat hij hem goed kon opnemen. De onbekende verdween daarop door het hek, morrelde nog wat aan het slot en verdween toen in de duisternis. Toen de beide mannen aan het hek kwamen was er niets meer te zien. Bij confrontatie verklaarde hij, dat van O. het zeker niet geweest was. De tweede gtuige. Dirk van Meurs, was bij zijn verhoor niet zoo pertinent. Hij bevestigde echter 't verhaal van zijn collega op verschillende punten. De rechter-commissaris mr. Huygen heeft nu met de beide mannen een bezoek gebracht aan de O. Admiraliteitskade. Men kwam toen tot een heel verrassende ontdekking. Het bleek nl. dat Thijs de Jager zich vergist had" in de plaats, waar hij den man met het pak had zien uitkomen. De man had niet het terrein der firma De Haas verlaten, doch dat der firma Perridon, hetwelk ongeveer 50 me ter verder gelegen is. Het spreekt vanzelf, zegt het „Volk" dat de ver klaring der nieuwe getuigen nu voor den verdedi ger niet veel waarde meer heeft. De zaak zal zeer waarschijnlijk in de tweede helft van October behandeld worden. Als datum wordt 22 October genoemd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1929 | | pagina 1