uiduiislctg
Tomaten en Gamit
Nu nog drop, straks regen
't Belastingbiljet
Verwachtingen
Vele onzer lezers zullen zich afvragen, wat of to
maten te maken hebben met de Gamit.
Zoo is het ook ons gegaan, toen wij een pakken
de reclame van dit product op de tentoonstelling
ontwaarden.
Dra togen wij op onderzoek uit, doch werden
onderweg even opgehouden door den volijverigen
secretaris-administrateur van de Provinciale Com
missie, den heer W. Balk.
De gebruikelijke begroeting volgde op hartelijke
wijze. Na de informatie naar gezondheid enz., was
ons gesprek al spoedig gaande over de Gamit.
Wij verkeerden in de stellige overtuiging, dat
ook de heer Balk de tentoonstelling kwam bezich
tigen, zooals dat van hem gewoonte is, vooral als
het iets belangrijks betreft.
Midden onder ons discours werden wij gestoord
door een alleraardigste jongedame, gekleed in de
uniform der Alkmaarsche Huishoudschool, die den
heer Balk op tamelijk familiare wijze aldus toe
sprak:
„Mijnheer Balk, wilt u even bij de directrice ko
men. Wij hebben al een poosje naar u uitgezien,
doch hebben tevergeefs naar u gezocht."
Met een vragenden blik in onze oogen, keken wij
den heer Balk aan, echter dachten wij: „zeker 'n
goede bekende."
De heer Balk gaf als vriendelijk bescheid ten
antwoord: „Natuurlijk, juffrouw, met genoegen."
De heer Balk noodigde ons uit even een kijkje te
nemen in stand 59.
Een weigering onzerzijds zou onbeleefd zijn ge
weest en volgden wij dus.
Intusschen informeerden wij naar de reeds ge
noemde reclameplaat en nu was het de beurt van
den heer Balk ons vragend aan te zien.
Voor ons stonden wij voor een raadsel, totdat de
heer Balk uitriep: „Maar weet u dan niet, dat ook
wij een stand hebben?"
„Wij???"
Intusschen waren wij op stand 59 aangekomen
en onmiddellijk was alle twijfel voor ons opgeheven
Verbluft, verrast bleven wij staan. Deze ruimte
geleek een restaurant.
Eenige keurige gedekte tafels noodigden een ie
der plaats te nemen.
Ook wij ontvingen een aanspornig en dra zaten
wij gereed onze maag te onthalen op lekkernijen
die voor ons werden opgediend.
Zoo werden wij onthaald op tomatensoep, toma-
tensandlwches, tomatenjam, voorts stonden op
schotels keurig opgemaakt, verschillende tomaten-
gerechten gereed.
De heer Balk was wederom zoo vriendelijk ons
een verklaring te geven.
Het is nml. de vereeniging van veilingen, die
mede door de steeds leidende hand van den heer
Balk, op demonstratieve wijze het heerlijke Hol-
landsche product „de tomaat" ter kennismaking
aan het publiek gratis presenteert.
Op een wijze boven alle lof verheven, worden de
tomatenspijzen door de directrice met behulp van
2 leeraressen en leerlingen klaargemaakt. Hiertoe
is een keukeninstallatie aangebracht.
Van welk een propagandistisch gehalte de heer
Balk is, constateerden wij vele malen door het aan
tal „proevers" die op" aandringen van hem ook eens
even kwamen keuren. Met genoegen, inzonderheid
voor degenen, die tot deze inslaande reclame het
initiatief namen, hoorden wij vele malen de op
merking, dat de tomaat in verschillenden vorm op
gediend, uitstekend van smaak is.
Wij zijn overtuigd dat het aantal afnemers aan
merkelijk zal worden vergroot en de tomaat in me
nig huisgezin hare intrede zal doen.
Het is, volgens ons, van het bestuur van de ver
eeniging goed gezien, deze propaganda op een zoo
daadwerkelijke wijze te voeren, want dit product
had eenige bekendheid van noode.
De vele en kleurrijke reclame, die de wand van
deze stand siert, zal niet nalaten een krachtigen
drang uit te oefenen op meerder gebruik van Ne-
derlandsche groenten en fruit.
De woorden „geeft kracht, gezondheid en levens
lust" spreken voor zich zelf.
Tevens merkten wij op een aardige uitbeelding
van het gebruik van druiven, waaruit bleek, dat
het jaarlijksche portie druiven voor een gezin van
7 personen slechts 1 kilo bedraagt, hetgeen voor
Nederland te weinig is.
Ongetwijfeld zal de propaganada op de Gamit
het gewenschte resultaat opleveren.
Wij wenschen het Bestuur zoowel als den heer
Balk het grootste succes toe.
Heeren Ministers etc., waarom belooft gé, wat
ge óf toch niet van plan .zijt na te komen, óf
niet kunt nakomen?
Zijn er onder mijn lezers geen "deskundigen op
belastinggebied? Zoo ja, ze zullen''t publiek aan
zich verplichten, als zij eens precies aan wisten
te geven, hoeveel we nu eigenlijk aan den Staat
en hoeveel we in werkelijkheid aan de Gemeente
hebben op te brengen.,
Zeker, 't staat op 't papiertje wel aangegeven,
edoch die opgave komt me voor, verre van juist
te wezen. Ik verdenk er de hooge politieke heeren
van, dat ze op zeer politieke manier 't biljet in
vullen.
Hoeveel is daar nu bij, dat werkelijk aan de
gemeente ten goede komt? Op mijn biljet is de
verhouding van Staat en Gemeente 1:3; wat
zeggen wil, dat Papa Staat f 1 van me vordert
tegen Mama gemeente f 3. Hier zit vast een niet
geringe, verkapte verlakkerij achter. Want de
Staat belast de gemeente mét tal van uitga
ven, zonder dat de gemeente er iets tegen kan
doen. En die uitgaven worden kalmpjes weg in
de rubriek Gemeentelijke Inkomstenbelasting, on
dergebracht.
Zoo schijnt de gemeentelijke huishouding pe
perduur en die van den Staat zeer goedkoop.
Met lange gezichten zijn dit najaar de biljet
ten na inzage weggelegd. We beginnen nu te
zeggen: Heeren politici, je kunt ons nog 'n heele
boel vertellen, zeer veel beloven en we'tten aan
nemen, die den schijn wekken van bezuiniging
te brengen. Bezuinigd hebt ge op de grootte van
het papier en op de grootte van de enveloppe,
waarin de aanslag zat. Daar houdt alle bezuini
ging ook mee op.
Ondanks uw beloften, constateeren we een ver
zwaring van lasten. Nu reeds kunnen we op onze
vingers natellen, dat 't volgend jaar den druk
weer zwaarder zal zijn. 't Kan niet uitblijven.
Daar ligt 't papierke voor me, 't onnoozele,
geduldige papier, waarop staat, wat ik als staats
burger aan Papa Staat en Mama Gemeente in het
belastingjaar 19291930 heb af te dragen.
Wat is het simpele stukje papier een leer
zaam object.
Met hoeveel blijde verwachting zag ik zijn
komst te gemoet. Immers nu zou (dacht ik bij
rne zeiven) blijken, dat onze groote mannen, niet
alleen mannen van 't woord, maar oo"k mannen
van de daad zijn. Ik herinner me zoo levendig,
de uitspraken van eminente ministers van Finan-
ciën, van Binnenlandsche zaken, van Provinciale
Gedeputeerden, van groo'te leiders in de politiek.
De Ministers zeiden, (en ze spraken naar uw en
mijn hart, nietwaar lezers!) zoo gaat 't niet
langer. Het volk gaat onder den zwaren finan- j
cieelen druk gebukt als een ezeltje onder gewel
dig zware pokken. Wat komt er van kapitaal
vorming terecht?
Lezers, doe me een genoegen. Heusch, doe 't
eens. Herinnert u de beloften'ffij de jongste elec
torale worsteling gedaan, ook bij de voorlaatste.
't.Kan me geen sikkepit schelen, of ge zwart,
groen, rood of geel georganiseerd zijt. Leest of
roept in uw herinnering terug, wat u is beloofd.
Ge zoudt minder behoeven te betalen, daar ging
niets van af. Dat was no. 1 van alle beloften
van alle politieke partijen.
Voor me ligt 't onnoozele papierke.
Ik vraag: wat blijkt waar te zijn geweest in
die beloften?
Waren de lasten nog maar gebleven, als ze
waren, 'k zou gezwegen hebben in alle talen.
Edoch, in plaats van vermindering constateer ik
een vermeerdering. Van öén en ''t zelfde inkomen
betaal ik in 19291930 meer*clan in 't belasting
jaar 1928—1929.
'kHeb 't gevoel, dat ik er tusschen genomen
word. i" ii
Nu reeds kunnen we op ónze tien vingers na
tellen, dat met name te Broek op Langendijk een
volgend jaar meer moet worden opgebracht, dan
dit belastingjaar. De gemeente is nu verplicht uit
te voeren, wat de wet haar oplegt.
De verbouwing van de beide scholen kost een
bom duiten. In de jongste raadszitting is besloten
een geldleening van pl.m. 28 mille aan te gaan;
er zullen er nog wel een paar volgen.
We moeten ook nog een overdekte speelplaats
hebben, met een gymnastieklokaal. Die Raad mag
uitvoeren, wat de diooge heeren voorschrijven,
naar de meening van de menschen, die al dat
nieuwe moeten betalen, vraagt geen mensch. Toen
we onze menschen in Raden en Staten kozen,
gaven we hun tevens de beurskoorden in de
hand. Van die bevoegdheid wordt een ruim ge
bruik gemaakt.
Daar zitten we nu met 't geval.
We sputteren allemaal. We hebben 't gevoel,
dat we gevild worden, dat de Staat ons een val-
sche en de gemeente ons een echte rib uit onze
corpus snijdt.
En de gemeenteraad staat machteloos, kan er
niets aan doen. Hoogstens bezuinigen op 'n
straatje, hier, 'n hebbeding daar. Wat niets of
bijna geen invloed uitoefent op 't totaalcijfer.
Nu tracht men ons in de politiek ook nog wijs
te maken, dat de gemeente een autonome groot
heid is. Sou-ve-rei-ni-teiLin,-eigen-kring bezit. O,
bittere ironie. Wat spot de werkelijkheid met al
dat politiek gedaas.
Suzerein is de gemeente, onderhoorige, wat zeg
ik vazal.
E,n de Raad, die aan 't hoofd- van de gemeente
heet te staan, nl. volgens de ^gemeentewet, is de
geduldige dienaar zonder loon (presentiegeld is
maar 'n schimmetje, op te noemen niet waaTd);
de uitvoerder van de bevelen van hooger hand,
het. hoofd van Jut, waarop alle standjes, aan- en
opmerkingen neerkomen.
'k Bewonder de menschen, die zich onder deze
omstandigheden, (zonder bevoegdheid en wel aan
sprakelijkheid) nog voor 't baantje geven.
O, hoe graag zouden ze menige post afstem
men. Ze kunnen niet, ze mogen 't niet.
Ze weten zeer wel, dat het uitloopt op meer
dere lasten, 'tls wel fraai.
ders zeer stegen. Geen wonder: het geld had
zooveel minder waarde; en a'lles werd zooveel
duurder; de loonen moes'ten omhoog, zouden de
arbeiders kunnen bestaan.
Hierbij komt, dat de salarissen der ambtenaren
zeer worden verhoogd; grootendeels was dit ze
ker broodnoodig.
Maar op wie werd de schuldenlast, die gemaakt
moest worden voornamelijk afgewenteld Op
land- en tuinbouw; en "deze konden dat toen wel
dragen; omdat de bedongen prijzen enorm hoog
bleven. De hooge belastingen konden worden op
gebracht.
Maai- nu is de oorlog voorbij; en bij velen is
de oorlogswinst veranderd- in oorlogsverlies.
De loonen en salarissen kunnen niet omlaag;
voor vele ambtenaren en arbeiders is het nog
lang geen „vetpot".
E|n de overige productiemiddelen dan?
Timmerlieden, schilders, metselaars, en meer
andere vaklieden hebben hun „bonden" die, laten
we 't maar zacht uitdrukken, bij de te bedingen
prijzen regelend optreden.
Maar dit mist de tuinbouwer.
Eien bond, die de prijzen voorschrijft, kan hier
voor niet bestaan.
't Zou zoo'n bond wat geven, als hij 'tegen den
buitenlandschen handel zei„dezen prijs beding
ik, anders krijgt ge mijn product niet". Hij zou
zeggen: „gij traag, een ander graag".
Maar dan door invoerrechten!Wie Dr. Lo-
vink hierover hoorde, heeft al wel begrepen,
dat dit een zeer penibel vraagstuk is; waarvan
waarschijnlijk al heel weinig heil is te verwach
ten.
Al stamp je met je voeten, en al zet je nog
zoo'n grooten mond op, een buitenlandsche Staat
is bedacht op zelfbehoud en neemt het Nederland-
sche product niet, tenzij het er winst in ziet.
Met ruilregelingen is misschien een kleinigheid
te winnen, maar 'tzal niet afdoende kunnen hel
pen. De prijzen opvoeren zal al héél hóel moei
lijk gaan.
Dan de pachtprijzen drukken!
Uitnemend; veel land wordt dwaas duur ge
huurd. En het meer en meer inheemsch komen
de ,,bij inschrijving" doet daar geen goed aan. Djat
moest beslist weg, voorgoed verdwijnen; dit
werkt funest.
Maar de huurprijzen zijn, gezien de hooge
verkoopsommen niet altijd voor den verhuurder
„woeker", bij lange na niet. Bij de hooge koop
prijzen komen de belastingen op de ongebouwde
eigendommen, die al heel zwaar zijn.
Hier ligt een mooie taak voor de Regeering,
en voor de Provincie, en voor de Gemeente, voor
zoover deze laatsten opcenten heffen op de rijks
belasting.
We denkfen aan de kosten van 't Hoogheem
raad, die allicht heel wat besnoeid kunnen wor-
nen worden. We raken zoo langzamerhand aan
deze laatste belasting gewend, maar het biljet
stuit ons altijd, we bekennen 't eerlijk, zoo vaak
we 't ontvangen.
We treden niet in details, maar dat ook hier
wel bezuinigd kon worden, is vrij zeker.
Zoo zal er meer zijn.
Laten we hopen, dat de Regeering middelen
vindt om op te richten, wat ter neder ligt.
Nieuwstijdingen
„Niettegenstaande de oogst ook dit jaar
over het algemeen niet onbevredigend
mag heeten, zonden land- en tuinbouw
zich breeder ontplooien, zoo de prijzen
der voortbrengselen gelijken tred hiel
den met de productiekosten."
Zoo klonk het bij de opening der Staten Ge
neraal uit den Koninklijken mond.
Hierin ligt ongetwijfeld opgesloten, dat de
Regeering onzer lands van harte geneigd is land
en tuinbouw te helpen.
Neen, we behoeven geen oogenblik te denken,
dat dit woord slechts een phrase zou zijn. „De
prijzen der voortbrengselen hielden geen gelij
ken tred met de productiekosten".
Ook niet in den tuinbouw.
Tijdens den oorlog gingen èn de prijzen èn de
productiekosten beide geweldig omhoog.
De prijzen; eenvoudig, omdat er in het buiten
land groote behoefte aan onze groenten bestond;
men kon er nu eenmaal niet buiten; en betaalde
er dan ook grof geld voor.
De productiemiddelen; deze stegen ook zeer in
prijs, vooral ook omdat mede de loonen der arbei-
„GR,AF ZEPPELIN" 18 UUR BOVEN
NEBERLANDl
HAMBURG, 23 Sept. (V. Dl) Naar de „Ham
burg—Amerika-Lijn" mededeelt, heeft het reis
plan van den „Graf Zeppelin" eenige wijziging
ondergaan. Zoo zal de tocht naar Berlijn niet op
5 of 6 October, doch reeds op 1 of 2 Oct. a.,s.
plaats vinden. Deze toch is, evenals die naar
Zwitserland, reeds geheel uitverkocht.
D:e Nederland-vlucht zal op veler verlangen
in plaats van 14 uur 18 uur duren.
Die neus afgebeten.
Zaterdagavond omstreeks elf uur raakten 'n
zekere V. en S., die te veel aan Bacchus hadden
geofferd, slaags op de Groote Markt te Bergen
op Zoom. De twist liep zoo hoog, dat' V. de neus
van S. tusschen z'n tanden nam en daar 'n flink
stuk afbeet. Hevig bloedend begaf S. zich naar
een dokter, die heelkundige hulfp verleende en
opneming in het ziekenhuis noodzakelijk oor
deelde.
POGING TOT VERGIFTIGING?
Dezer dagen is een poging tot moord ontdekt op
een landbouwer in de Purmer. Deze vond, dat
de koffie, die hij dronk, een verdachten smaak
had en daar hij vreesde, dat er iets niet in den
haak was, liet hij de koffie bij een apotheker
te Purmerend onderzoeken. Het bleek toen, dat
de koffie een voldoende dosis vergif bevatte om
den man te dooden. De landbouwer heeft daarna
aangifte bij dé politie gedaan, die thans de zaak
in onderzoek heeft. Eir zo uernstige verdenking
tegen een der huisgenooten van den landbouwer
bestaan.
INBRAAK MET BEDREIGING.
In den nacht van Zondag op [Maandag, toen alle
bewoners van Schagen deelnamen aan festivitei
ten ter gelegenheid van de Winkelweek, is inge
broken bij de alleenwonende weduwe mej. Schui.
Onder de bedreiging: wijs de plaats aan waar
je geld ligt, of je'leven is er mee gemoeid, moest
de weduwe haar geldkistje en haar gouden sie
raden afstaan. De dader is nog niet bekend.
MET EEN BUKS BESCHOTEN.
In een ziekenhuis te Leeuwarden is een twintig
jarige jongeman uit Beetgumermolen opgenomen,
die doo reen vriend met een windbuks boven het
linkeroog werd getroffen. De kogel is in het
achterhoofd doorgedrongen. D'e toestand van den
getroffene is zeer ernstig.
EET OP UW KINDEREN!
In een onbewaakt oogenblik heeft te Lange-
zwaag een kindje van een jaar een brandend thee
lichtje van de tafel bij zich in den kinderwagen
getrokken, waardoor de dekens vlam vatten. Die
kleinje werd deerlijk gewond en is aan de ge
volgen overleden.
Z,WOLEE's BEGROOTING.
Dé begrooting der inkoniiten en uitgaven van
de gemeente Zwolle voor den dienst 1930 is ver
schenen. De bevolking telde 1 Januari j.l. 40.067
zielen. De gewone dienst sluit in ontvangsten en
uitgaven met f 3.424.549. De kapitaaldienst op
f 1.618.731. De totale schulden der gemeente be
dragen f6.100.169.
Voor werkverschaffing aan werkloozen is op
deze begrooting f45000 uitgetrokken, 't Batig
slot van den gewonen dienst volgens de laatste
vastgestelde rekening (voor zoover daaraan niet
reeds een bestemming 'is gegeven) bedraagt
f179.722. Gedeelte van het (vermoedelijk) batig
slot gewone dienst '29 f23000. Tot. f202.722.73
Voor ondersteuning aan behoeftigen in geld
is f 65000 uitgetrokken. De opbrengst der belas
ting naar het inkomen wordt geraamd voor dienst
jaar 1929-'30 op f 537.714.41, voor dienstjaar
1928-'29 op f28.500, totaal f825.214.41.
Buitenland
ONDER DE ZAND|MASj§A's BEü|OLVEN.
i Te Montbreheim bij Reims is een 67-jarige
j landbouwer onder een instortende zandmassa be-
j graven. Een arbeider, die hem wilde bevrijden,
j werd door een nieuwe instorting eveneens bedol-
j ven .Toen men beiden uit het zand had opgegra
ven, bleken zij reeds overleden.
EEN VERGETEN SiCHAT GEVONDEN.
In den kelder van een huis in Belgrado moet
een juweelenschat zijn gevonden, die oorspronke
lijk bewaard zo uzijn in de kluis van de bank
van leening in St. Petersburg en bij het uitbre
ken van de revolutie eerst naar den Krim en
toen door de troepen van generaal Wrangel via
Cattaro naar Belgrado zou zijn gebracht. In den
kelder was een gepantserd gewelf aangebracht
als 'jschatkamer. De aanwezigheid van de kost
baarheden zou in vergetelheid zijn geraakt, wan
neer niet een groep Russische emigranten de ju-
weelen noodig had gehad voor de oprichting van
een Russische bank!
j Wasch de aangedane plaatsen met warm water en
Purolzeepdroog dan voorzichtig af en doe er wat I
Purol op. Herhaal dit eiken dag. zoo lang het I
I noodig is.
Per Telefoon.
AMSTERDAM, 24 September. (V.Dl).
Twee kinderen vergiftigd door het eten
van zwarte bessen.
Te Munsterscheveld, gem. Eimmen, zijn giste
ren 2 kinderen van den caféhouder W. vergif
tigd door het eten van bessen van de zwarte
nachtschade. Het jongste kind, een jongentje van
3 jaar is spoedig overleden, het 5-jarig meisje
is naar het ziekenhuis te Groningen overge
bracht. Haar toestand is redelijk wel.
AMSTERDAM, 24 September. (V.Dl).
HOEK VAN HOLLAND.
Be „Veendam" van de Holland-Amerika-lijn
aan den jjrond geloopen.
Heden is het stoomschip Veendam van de Hol-
land-Amerika lijn tijdens mist bij Roode Ton 4
aan den grond geloopen. Sleepbooten bevinden
zich in de onmiddellijke nabijheid.
De Veendam weer vlot gebracht.
Nader vernemen wij dat de Veendam met assis
tentie van de sleepbooten „Witte Zee" en „Maas"
weer is vlotgebracht.
UIT ARNHEM
Ritmeester A. P. Colenbrander overleden
In het Diaconéssenhuis te Arnhem is overleden
de bekende ritmeester Anton Piet Bolenbrander
uit Ginneken. Ziooals bekend is, overkwam de heer
Colenbrander op 18 September j.l. gedurende het
concours hippique te Zielhem bij Döetinchen een
ongeval, waarbij hij niet alleen van het paard
viel, maar nog een trap opliep.
Ritmeester Galenbrander is 40 jaar en gehuwd.
Hij was een der beste Nederlandsche ruiters.
In 1922 kwam hij uit te Nice, vervolgens te
Luzern, Londen en New Work. Zijn meeste be
kende paarden zijn „Sunday" en „Mascotte".
UIT SUSTEREN.
Misdaad
Maandagavond is tusschen de gemeenten Sus-
teren en Echt het lijk gevonden van Hendrik
Jessen uit Susteren. De man had eene gapende
hoofdwonde, welke van de kruin tot het voor
hoofd liep en blijkbaar is toegebracht door een
scherp voorwerp. Zijn rijwiel lag in de onmid
dellijke nabijheid en was niet beschadigd. Ook
zijne kleeren toonden aan, dat geene aanrijding
met een auto heeft plaats gehad.
Die verslagene was gehuwd.
De justitie heeft onmiddellijk een onderzoek
te rplaatse ingesteld. Omtrent de 'dader(s) is nog
niets bekend.
