I
Arbeidsvreugde
mm
De hoofdzaak van het leven is de arbeid. Zoowel
kwantitatief: hij vult het grootste deel van het le
ven, als kwalitatief: hij geeft den belangrijksten
inhoud en vervulling van het leven als het goed is
of wel hij is het dagelijks wederkeerende onge
luk, als het niet goed is. en zoo dikwijls is 't niet
goed. Waar de arbeid met tegenzin verricht en als
een noodlot gevoeld wordt, daar gaat de levens
vreugde verloren, daar wordt het arbeidsleven, dat
vervulling moest geven, gevoeld als een straf, die
in opstandigheid of in doffe berusting gedragen
wordt, die de arbeidsverhoudingen bederft en den
arbeid zelf schaadt.
De vraag of er bij onze idustrieele verhoudingen
nog arbeidsvreugde mogelijk is en hoe deze bevor
derd kan worden, is vele malen gesteld. Een duide
lijk antwoord op deze vraag is wel gegeven door den
heer J. C. Redele, die bij het vijfentwintig-jarig
bestaan zijner fabriek een toespraak tot het per
soneel hield, waarin een populaire uiteenzetting
voorkomt van het wezen van den arbeid. Wij ont-
leenen aan deze uiteenzetting het volgende:
Er is veel over het wezen van den arbeid geschre
ven, maar veelal heeft het mij getroffen, dat het
oordeel over het werk en den invloed op de wer
kers dikwijls oppervlakkig en onjuist is. De men-
schen enkel van de theorie, die hunne beschouwin
gen ondier de studeerlamp uitbroeien, verwaarloo-
zen m. i. al te dikwijls een voornamen factor in het
wezen van den arbeid.
In mijn loopbaan als fabrikant, 40 jaar geleden
vrijwillig begonnen als werkman, later opgeklom
men tot meesterknecht en bedrijfsleider, en thans
sinds 25 jaar als directeur, heb ik steeds kunnen
waarnemen, dat het werk den werkers meer ver
vult en hun ambitie en voldoening verschaft, soms
meer, dan zij ajch soms .bewust zijn.
Het wil mij voorkomen, dat er te weinig aan
dacht wordt geschonken aan den invloed van den
arbeid onder gunstige omstandigheden op het zie-
leleven van den werker. Te veel wordt slechts één
kant van het vraagstuk bekeken, als men theoreti
seert over de eentonigheid, het geestdoodende, van
den arbeid in zijn tegenwoordigen vorm. In werke
lijkheid is m.i. herhaling van hetzelfde in den ar
beid niet noodzakelijk geestdoodend en neerdruk
kend. Men kan m.i. de lichamelijke, werktuigelijke
handeling van het werk niet losmaken van den
geest en het is, meen ik, de geest, die elk werk,
hoe eentonig ook, verheft, zooals het werk op zijn
beurt weer den geest veredelt. De wisselwerking
tusschen arbeid en zieleleven veredelt den mensch,
waarom men terecht ook spreekt van „Arbeid
adelt."
Het zijn dan ook steeds de minderwaardigen in
de samenleving die den patroon om werk vragen,
en den hemel danken als zij het niet krijgen: de
beroepswerkloozen.
Een sprekend voorbeeld voor mijn betoog geeft
de Amerikaansche industrie. De fabrikanten zijn
veelal uiterst modern ingericht, het werk is er tot
in vele kleine onderdeelen gesplitst, dus de arbeid
op zich zielf eentonig, en toch valt het den Europe
aan op. welke groote belangstelling de werkers voor
hun arbeid hebben en welk een goede geest er in
de werkplaats heerscht. Ford heeft een proef geno
men om met de ver doorgevoerde eenvormigheid
van den arbeid te breken, door de arbeiders achter
eenvolgens in verschillende afdeelingen te plaatsen
maar zijn proef is mislukt, omdat de betrokken ar
beiders verkozen het werk te verrichten, dat zij ge
wend waren te verrichten.
Het besef, dat uit het goede werk ons inkomen
voortkomt, dat zonder plichtsbetrachting dit inko
men kan verminderen en ophouden is bij al ons
doen en laten een onmiskenbaren factor. Dit besef
verheft elke soort werk. Hoe heel anders zou het
zijn, wanneer men het gevoel zou hebben: ik werk
maar wat ik doe is voor niets en niemand van nut.
Wat zou het ons dan vermoeien en gauw tegen-
Buiten mijne beschouwingen over het werk ligt
natuurlijk ook nog het werk als middel van bestaan
zonder meer. Het is natuurlijk volkomen gerecht
vaardigd, dat men tracht door middel van het werk
een zoo goed mogelijke maatschappelijke positie te
verwerven. Hieruit komt voort het gewettigd stre
ven zijn werk zooveel mogelijk te doen opbrengen
onder de gunstigst mogelijke omstandigheden.
Een ieder werkt natuurlijk het liefst volgens eigen
aanleg Waar die aanleg ziich veelal uitspreekt in
het niet dragen van verantwoordelijkheid, wordt
splitsing van fabrieksarbeid in de hand gewerkt.
Dit is ook van toepassing op de hoofdarbeiders. Er
is trouwens veel hoofdwerk dat doorgaat voor werk
va nhoogere orde, maar dat op den duur ook een
tonig is, ontaardt in routinewerk, evenzoo als me-
niDezeniüteenzetting van de „poëzie van den arbeid
staat wel in sterke tegenstelling tot den bij velen
heerschenden gedachtengang, dat de differentiatie
van het werk, het werk als zoodanig afmattend
maakt en de werkers onverschillig voor hun taak.
Het is een stem uit de praktijk die groote waarde
heeft.
Plaatselijk Nieuws
Z|UID!SC|HAR|WOUB(E5.
De I angenüijker Winkeliers- Nering- en'Vak-
vereeniging hield Woensdag eene ledenvergade
ring "te nlocale van den heer P. Schoenmaker.
De heer S. Timmerman verwelkomt als voorzit
ter de vergadering, welke flink bezocht was,
01 hoopte op korte en zakelijke bespreking.
De notulen hierna door den secretaris H. Hart
gelezen, werden daarna goedkeurend bevestigd.
Medegedeeld werd, dat het bestuur van de Ka
mer van Koophandel eene uitnoodigmg ontvan
gen had om eene vergadering te Alkmaar te wil
len bijwonen. Hieraan was door het bestuur ge
volg gegeven en deed de voorzitter hiervan na
dere mededeelingen. Ook de G.A.MJ.T. was met
een bezoek vereerd.
Als nieuwe leden werden voorgesteld de heer en:
J Molenaar, Z,uidscharwoudeN. Bosman, Er.
op langendijk; P. Bood, Noordseharwoude; A
Kfoon 'Az„ Oudkarspel; P. Mienes, Oudkarspel
en D. Zeeman en Co. te Zuidscharwoude.
Al de voorgedragenen werden met nagenoeg
algemeene stemmen toegelaten. De aftredende be
stuursleden, de heeren Piersma, P. Tuijn en D.
Zeeman werden met bijna algemeene stemmen her
kozen, welke herbenoeming door genoemde heeren
werd aanvaard. In de plaats van den heer H.
Hart, die wegens vertrek moest bedanken, werd
na een paar stemmingen en herstemming gekozen
de heer K. W. Muller te Oudkarspel.
De rekening van den Penningmeester gaf de
volgende eindcijfers: vorig saldo f 178.05, ont
vangen aan contributie f 194, totaal ontvangst
f372.05, uitgaven f 108.90, tegenwoordig saldo
f 263.15. Pien en ander werden nagezien door
de heeren Meereboer en v. 3. Heerik.
Art. 16 der Statuten luidtDe algemeene ver
gadering kan behoudens de: bij de wet veireischte
goedkeuring vóór of uiterlijk den 1 November
1929 tot voortzetting der vereeniging voor een
bepaald aantal jaren besluiten.
De voorzitter bracht dit in bespreking. Die
heer D'. Zeeman "betoogde dat de redactie nu wel
eenige correctie behoeft, daar hij meende en
deze meening is al meermalen door hem naar
voren geebracht dat de belangen' der leden niet
algemeen behartigd kunnen worden. Het is nu
een Langendijker Winkeliers-, Nering en Vakver-
eeniging, en de vakmenschen kunnen toch moeilijk
over de belangen der winkeliers beslissen. Het
zwarte vakje in „'Ons Weekblad" geldt voor
ieder. Vakbelangen kunnen niet samengaan met
de belangen der winkeliers. Laat vakmenschen
lid worden, maar dan moeten zij buiten stemming
blijven, wanneer het zaken der winkeliers be
treft.
ne heer Jan Schoenmaker onderstreept het
betoog des heeren Zeeman.
lie'voorzitter zeide, dat de bedoeling van het
zwarte vakje (publiceering van de namen der
wanbetalers, verslaggever) niet is geweest
bij de oprichting van „Ons Weekblad" en is later
gekomen. Een vakman is op zijn tijd ook koop
man.'Zeeman zal geen bijval in het bestuur ont
moeten. Wij kunnen wel degelijk blijven: I.. W1.,
N. en V.
De heer Spanjaard is het ook niet met den
heer Zeeman eens en kan niet gelooven, dat vak
menschen eventueel de belangen der winkeliers
niet zullen behartigen.
Die heer Zeeman zeide dat beide categoriën ver
uiteen loopen. Als er een zaak moet besproken
worden aangaande den heer. Spanjaard en de
stemming is den heer S. niet medegevallen, dan
zal het hem niet aangenaam zijn als Vakmenschen
den doorslag geven.
Daar de zienswijze van den heer Zeeman niet
verder gedeeld werd, stapte men van dit punt af.
Het voortbestaan der vereeniging wordt dus ge
vestigd zooals de statuten omschrijven.
'Nog werd als lid toegelaten de heer N. Bar-
neveld.
In bespreking kwam nu het 25-arigj bestaan
der vereeniging in Maart a.s.
De heer Bouman stelt voor om een commissie
te benoemen, die het bestuur zal ter zijde staan,
voor de uitvoering van eventueele plannen, waar
bij hij o.m. op het oogj had een algemeene etalage
wedstrijd.
Die Voorz. juicht dit voorstel toe en wilde
door het bestuur 4 personen doen aanwijzen.
De heer Bouman maakte hiertegen bezwaar en
wilde de vergadering uitspraak laten doen.
De voorzitter vraagt nu of Bouman's voorstel
ondersteunt wordt. Daar dit wel het geval is,
werd goedgevonden dat het bestuur nog een ver
gadering zal uitschrijven om'dan verdere beraad
slagingen te houden.
Bij de rondvraag vestigen de heeren JSchoen
maker en D'. Zeeman de aandacht op art. 3 der
Statuten, dat beoogt het bevorderen van Zon
dagsrust. Er was toch besloten dat de vereeni
ging zich hipr niet meer aan zou houden.
Dte voorzitter zegt dat dit zoo is en ook geno
tuleerd is, wij kunnen dus van dit puntje afstap
pen. Het staat wel in de statuten, doch die
mogen niet veranderd worden. Moet het veran
derd worden, dan kost dat geld.
De heer Zoeman zegt, dat dit niet zooveel
kost.
Daar de vergadering hierop niet verder inging,
was ook dit puntje van de baan.
De heer Schoenmaker vroeg hoe of het komt,
dat slechts ©én en niet tweemaal contributie ge-
ind werd, waarop de penningmeester antwoordde
dat omstandigheden zijnerzijds het ditmaal noo-
dig maakten.
De heer J. Schoenmaker had de vorige verga
dering nader geïnformeerd naar de aftreding van
ïhet bestuurslid Olthoff, dit had in de courant
gestaan.
De heer Olthoff had het op die vergadering
doen voorkomen, dat dit bericht in de Schager
Courant gelanceerd was door clen te Zuidschar
woude wonenden correspondent en daarbij het per
soonlijk voornaamwoord „hij" gedegredeerd. De
heer Zeeman verzette zich toen daartegen en
zeid edit reeds eerder in de Alkm. Courant ge
lezen te hebben.
Dé notuleering gewaagde er van dat deze zaak
als onopgelost bleef.
De heeren Schoenmaker en Zeeman brachten
nu een en ander weer naar voren. [Laatstgenoemde
had de bewuste Alkmaarsche Courant van 28 Jan.
bjj; zich en uit het daarin voorkomende verslag
van Staatspensioen te Alkmaar bleek, dat de heer
Olthoff als federatielid en ook voor andere ver-
eeriigingen waarvan hij bestuurslid is, zal be
danken.
Dte heer Olthoff zeide dat hij de bedoeling
had alleen voor bestuursfuncties van staatspen
sioen te bedanken en wilde van geene rectificatie
weten. Echter ondervond hij nu geen steun, ook
van bestuurszijde niet.
Nu ontspon zich eene discussie, waaraan door
Mijnheer Jansen (over de schutting): „Ik
hoop, dat het weer blijft zooals voor je vacantie,
beste kerel."
Mijnheer van Dam: „Duizendmaal dank, mijn
heer Jansen, maar dit is mijn vacantie."
(London Opinion.)
meerdere leden werd deelgenomen, en welke ge-
dachtenwisseling o.i. nu een veel te persoonlijk
karakter droegen, waarom wij het verdere maar
in de pen houden.
Die heer v. d. Heerik, schipper, deed mededee-
ling dat Van Gend en Loos thans een autotrans-
portvervoer onderneemt, welke zich 80 kilometer
om Amsterdam uitstrekt. Hij doet een beroep
op de vereeniging om bij transportvervoer de
Langendijker schipperij niet te vergeten.
De voorzitter deed hierna in deze een beroep
op de vergadering.
Nu de heer Hart als lid der vereeniging wegens
vertrek naar elders bedankt, moeten wij onzen
ijverigen secretaris missen. De voorzitter rele
veerde verder nog wat de heer Hart voor de ver
eeniging was geweest, zegde hem daarvoor har
telijk dank en wenschte hem alle goeds toe. (ap
plaus).
De heer Hart betuigde zijnen hartelijken dank
voor de vriendelijke woorden des voorzitters.
De heer Bouman stelde hierna voor de heer
Hart als eere-lid te benoemen.
De Voorz. onderstreepte dit en met handgeklap
werd dit voorstel aanvaard.
Dte heer Hart aanvaardde met groote dankbaar
heid het eere-lidmaatschap, dat hem met zulk een
spontaniteit werd aangeboden.
Nu sloot de voorzitter behoudens eene enkele
uitzondering deze opgewekte vergadering.
ber bij de gezamenlijke griffies in Nederland
gedeponeerd 117 crediteurenlijsten met een totaal
passief van f 1.850.521.71, waarvan preferent
f387.334.45. Vanaf Januari 1929 werden in to
taal gedeponeerd 924 crediteurenlijsten met een
totaal passief van f27.127.182.46, waarvan pre
ferent f3.180.491.45.
Nieuwstijdingen
- OUDfKARSPEL.
Naar wij vernemen zal de heer P. Groen, lid
van den gemeenteraad, begin volgend jaar de ge
meente metterwoon verlaten, zoodat hij dan zal
ophouden lid van den Raad te zijn.
Opvolger op de R.K. lijst is de heer J. Bram-
- OUBKAKSPEU
Door stemgerechtigde ingelanden van den nieu
wen polder is op heden herkozen tot lid van 't
bestuur de heer D:. Bakker te Noordseharwoude,
en tot Secr.-Penningmeester de heer F. Moeijes
Fr. te Oudkarspel.
BROEK OP LA NOENDIJK.
Oin nu reeds vast te leggen in ens geheugen.
Unierede op Woensdag 30 October door Ds.
Jongeleen, chr. ger. pred. te Hilversum in de
Ned. Herv. kerk alhier. Een advertentie zal spoe
dig de nadere bijzonderheden wel mededeelen.
Baar zien we dus naar uit.
Binnenland
FAILLISSEMENTEN
opgegeven door v. d. Graaf Ce. N. V.
(Afd. Handelsinformaties).
Uitgesproken
7 Oct. J. Bi. Bloot, koopman, Voorburg, Hof-
i wijkstraat 2. R.c. Mr. A. S. Rueb. <3ur- Mr
J. A. M. Teülings, Voorburg.
7 Oct. Ij Posthuma,' den Haag, v. 'Aerssenstr.
95. R.c. Mr. G. H. B. v. den Boom. Cur. Jhr,
i Mr. H. de Ranitz, den Haag, Nassaulaan 4.
i 7 Oct. J. Romkes Zeilstra, Katwijk aan Zee.
Ri.e. Mr- J. C. van der Burcht van Lichtenbergh.
Cur. Mr. A. W„ J. van Vrijberghe de Coningh,
Leiden.
j 8 Oct. Franciscus Johannes van der Zande,
1 timmerman, Breda. R.c. Mr. F. Tilman, Cur.
Mr. A. W,. Rassers, Breda.
'8 Oct. A. B. Steentjes, aannemer, Koog a. d.
Zaan. R,.c. Mr. Dr. W„ F. M. Schutte. Curator
Mr. B. Bouman, Haarlem. v
Opgeheven wegens gebrek aan actief
4 Oct. Albertus Komen, Uitgeest.
8 Oct. Cornelis Theodorus Biekens, Tilburg.
8 Oct. H. Vermeulen, Haarlem.
8 Oct. F. L. Eissers, Haarlem.
Volgens het weekblad „Handelsbelangen" wer
den gedurende de maanden Augustus en Septem-
DE POSTVLUCHTEN NAAR INDIE.
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen dat het re-
tourvloegtuig om 13 uur te Kohlak is aangekomen.
Bangkok kon niet worden aangedaan wegens den
slchten toestand van het vliegveld. Kohlak is een
militair vliegveld ongeveer 225 kilometer ten zuid
westen van Bangkok. Heden vertrekt men naar
Akyab.
Het eerste vliegtuig dat op 8 October jl. uit In-
dië vertrok heeft in totaal 143 kilogram poststuk
ken aan boord.
Bij de K.L.M. is bericht ingekomen dat het derde
postvliegtuig om 6 uur 25 uit Karatsji is vertrokken
en om 10.55 uur te Nasirabad is geland, omdat een
klep van den middelsten motor verwisseld moest
worden. Heden vertrekt men naar Allahabad.
Blijkens mededeeling van de Indische postadmi
nistratie is de luchtpost, welke met het tweede
j vliegtuig werd vervoerd, op haar bestemming aan-
gekomen en te Medan besteld op 5 October, te Wel
tevreden op 6 en te Palembang op 7 October.
De Berlijnsche correspondent van het „Hbld." te
lefoneerde te middernacht uit Friedrichshafen:
Woensdagavond stonden de passagiers om half
twaalf, die de reis van het luchtschip naar Silezië
zouden meemaken voor het vertrek gereed. Op het
laatste oogenblik verscheen echter de bevelvoerder
kapitein Lehmann, in het hotel om mede te deelen
dat de weerberichten uit Silezië zoo ongunstig zijn
dat hij de start niet durfde te wagen. Het gevolg
daarvan was dat eerst Donderdagochtend de nieu
we beslissing zal worden genomen, waarbij eventu
eel de Amerikaansche passagiers een proefvlucht
in de omgeving zullen doen, terwijl daarna van
Donderdag op Vrijdagnacht de overige passagiers
naar Silezië zullen vertrekken.
Het gevolg daarvan is, dat de vlucht naar Ne
derland in geen geval van Vrijdag op Zaterdag,
maar op zijn vroegst van Zaterdag op Zondagnacht
zal beginnen, zoodat het hoogstwaarschijnlijk is,
dat de „Graf Zeppelin" Zaterdag, maar waarschijn
Hjker nog dat het luchtschip Zondag boven Ne
derland zal verschijnen. Echter zal ook deze beslis
sing nog van latere weerberichten afhankelijk zijn
aangezien ook de weerberichten uit Nederland op
het oogenblik uiterst ongunstig zijn.
EEN NIEUW MILLIOENENSCHANDAAL.
Onder den titel „Een nieuw millioenenschan-
daal maakt „Das Tempo" melding van een nieuwe
„affaire" een monopolie-contract tusschen de Ber
liner Verkehrs-A, G. met de firma F. Butt en Co.
te Lichtenberg. Deze firma heeft het monopolie
voor de levering van materiaal voor den straataan-
leg, seenslag, grint enz., doch tegelijkertijd zorgt zij
voor den aanleg zelf Hoe de overeenkomst met de
Verkehrs-A. G. luidt, daarover laat men zich niet
uit, maar een feit is, dat alle andere firma's Dij
aanbiedingen voor leveranties aan de Verkehrs-A.
G. hetzelfde antwoord krijgen: „Wij werken alleen
met de firma Butt en Co." Naar het blad verder
meldt, zouden ten behoeve van de firma en om
haar millioenen te laten verdienen, overbodige
tramwegwerken, verleggingen en nieuwe aanleg
van rails plaats hebben.
In dienst der Verkehrs-A. G. is een directeur ge
naamd Ludieke, een der chefs van de firma Butt
en Co., is oak een heer Ludieke, de zoon van den
directeur der Verkehrs-A. G.
De firma Butt was tot voor tien jaar een zeer
onbelangrijke firma met een crediet van nauwelijks
10.000 mark. Zij is volgens „Das Tempo" sinds het
overnemen van de tram door de stad groot gewor
den en thans is zij een der rijkste firma's in deze
branche. Bovendien heeft de stad de firma Butt en
Co. nog een bijzondere vriendendienst bewezen,
door de overneming van een groot pakket aandee-
len.
„(Echtgenoot: „Wijt het niet aan mij.Ik wist
toch niet, dat de vloed op zou komen.
Vrouw: „Dat is niet waar. Je woujne hier
vasthouden, tot allee winkels gesloten zijn.
"(Humorist).
MISDAAD?
De boschwachter van het buitengoed „de Wouw-
sche Plantage" te Bergen op Zoom heeft een lu
gubere vondst gedaan. Tijdens een wandeling door
de uitgestrekte bosschen vond hij in een langs een
dreef loopende droge sloot een menschengeraamte,
dat nog gedeeltelijk in kleederen was gehuld. Na
dat de boschwachter het mos en de dennennaalden
had verwijderd zag hij, dat in een van de handen
een revlover rustte. Men weet niet, of hier misdaad
dan wel zelfmoord in het spel is, zegt de „Msb-"
Vast staat dat de man met een schot in het hoofd
om het leven is gekomen, want de schedel was
doorboord.
De politie werd onmiddellijk van het gebeuren
in kennis gesteld.
EEN VERSCHRIKKELIJKE POSITIE.
Op het rangeeremplacement te Bromberg geraak
te een rangeerder onder de wielen van een locomo
tief, die hem beide beenen verbrijzelde. De redding
van den ongelukkige ging met groote moeilijkhe
den gepaard. Men moest een montagewagen laten
komen en de locomotief demonteeren. Deze werk
zaamheden namen vier uren in beslag gedurende
welken tijd de ongelukkige verschrikkelijke pijnen
uitstond. Eidelijk kon men hem naar het zieken
huis vervoeren, waar hem heide beenen geampu
teerd werden. Zijn toestand is hopeloos.
BOM ONTPLOFT.
In het dorp Komory bij Pinsk vond een jongen
aan den oever van de rivier een granaat, die nog
uit den oorlogstijd stamde. Hij begon daarmede
met zijn kameraden te spelen. Plotseling ontplofte
de granaat met het gevolg, dat vijf kinderen letter
lijk in stukken werden gereten, terwijl er drie la
ter aan de bekomen verwonidingen zijn overleden.
