NIEUWE
^Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 135
38e Jaargang
Uit den Omtrek
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52. DONDERDAG 14 NOVEMBER 1929
LASGEDIJKM COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs:
per 3. maanden 1.15.
itpave: firma I, H. KEIZER. Redacteur I. H, KEiZEB. Boreal Noord^chaiwoude.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Revue van de Week
121 November.
Staatsbegrooting voor 1930 in eerste instantie,
Dat de Algemeene Beschouwingen over de
wat het in de Kamer gevoerd debat betreft, reeds
Vrijdag j.l. 8 November zouden afloopen, zoodat
de premier dien dag reeds met enkele zinsneden
zijn op 12 November "te houden rede kon inleiden,
niet velen zullen dat hebben verwacht. Dat de
heer L. de Visser door ongesteldheid verhinderd,
van (het den „officieelen agent van Moskou" toe
komend uur spreektijd gebruik te maken droeg
er zeker toe bij, dat het groot-politiek debat in
eersten termijn Vrijdag een eind kon nemen. Vol
gens loopende geruchten is de verhouding tus-
schen den heer Louis 'de Visser en zijne mandata
rissen in de communistische sfeer in den laatsten
tijd verkoeld. Inhoever dit wellicht in eenig ver
band stond met zijn absentie op den '8en dezer, het
zal nader moeten blijken.
Heel veel nieuws hebben de algemeene beschou
wingen in ons Lagerhuis niet gebracht. Zij wer
den Dinsdag j.l. geopend door den heer Ploris
Vos, den man der Middenpartij van Stad en
Land. Een succes was dit debuut stellig niet.
Toen president Van Schaik den afgevaardigde
telkens verzocht allerlei door dezen aangeroerde
onderwerpen niet bij het groot politiek debat te
behandelen ,riep de heer F. Vos uit: „Maar hoe
moet ik dan mijn uur spreektijd vol krijgen?"
Den 5en November voerde nog het woord de
leider van de Vrijheidsbond-fractie, mr. Knotten
belt. Hij betwistte dat de liberale partij gelijk
zijne fractie zich mede noemt een ondemocra
tisch karakter draagt en teekende het Kabinet-
Ruys, thans aan het bestier, als een „zuiver
Rechtsch Ministerie met een Katholiek cachet".
Van de in uitzicht gestelde onderhandelingstarie
ven wil hij niet weten. Zij zullen z.i. protectie
Mr. Marchant, de vrijz.-democratische - leider,
hield een als steeds vlammende rede. Voor hem
is het Kabinet-Ruys een zuiver parlementair Mi
nisterie. Van extra-parlementair karakter is hier
geen sprake.
De pessimistische toon der Regeering t.o. van
onzen finaneieelen toestand dient aldus de heer
Marchant slechts om nieuwe productieve uit
gaven voortdurend tegen te houden. Ook drong
hij o.a. aan op herziening van het Bezoldigings
besluit. Hij drong aan op samenwerking van de
democratische elementen in de Rechtsche sfeer
met die in de Linksche gelederen. Eindelijk ont
boezemde ds. Lingbeek Dinsdag j.l. nog zijn anti
papistische gevoelens, en dat wellicht feller en
hartstochtelijker din ooit.
In de zitting van Woensdag 6 November hiel
den dr. Nolens, de leider der Katholieke fractie,
en de heer Vliegen, de sub.-voorzitter van de
soc.-democratische, hun beschouwingen. Dat niet
Ir. Albarda bij de Algemeene Beschouwingen het
woord voerde had tot zeer droeve oorzaak de
zware ziekte van zijn gade, die in de afgeloopen
week op 55-jarigen leeftijd is verscheiden. In zeer
breeden kring wordt het heengaan van mevrouw
Albarda, die ook op sociaal gebied een belangrijke
rol vervulde en gedurende eenigen tijd lid der
Staten van Zuid-Holland was, betreurd.
De heer Vliegen betoogde dat de verkiezingen
van 3 Juli j.l. geen gr op te verschuivingen brach
ten; die er waren, gingen in democratische rich
ting. Het politiek karakter van het Ministerie
vindt hij onzeker. Het program geeft zei de
heer Vliegen geenerlei „houvast". De heer V.
sloot zich aan bij mr. Marchant's kritiek op het
pessimisme van minister De Geer. Belastingver
laging moet thans voorop gaan, en dat wel al
lereerst wat de directe belastingen betreft. En
zei de afgevaardigde de Rijwielbelasting moét
verdwijnen.
Mgr. Nolens' toon tegenover het nieuwe Kabi
net was begrijpt men vriendelijk, schoon hij
critiek niet achterwege liet. De poging tot vor
ming van een parlementair kabinet mislukte
memoreerde dr. Nolens, doordien de Chr.-his-
torisehen overleg weigerden met den formateur
over diens program. Aldus is tenslotte elk sa
mengaan met deze partij voor een parlementair
kabinet uitgesloten. Samengaan van katholieken
met vrijz. of sociaal-democraten, wees dr. Nolens
nogmaals af.
De heer Colijn hield vol, dat wij wel degelijk
met een extra-parlementair Ministerie te doen
hebben. De anti-rev. partij aanvaardt dan ook
geenerlei verantwoordelijkheid voor de daden er
van. Neemt een houding aan van: welwillend
afwachten. Met het financieel beleid van het
[Ministerie kan zij zich volkomen vereenigen. Het
i financieel perspectief acht de heer Colijn „matig
gunstig". Zekere verrassing bracht zijn verkla
ring, zich te zullen neerleggen bij de gevallen be
slissing ten opzichte van Indië's ontvoogding.
Hoewel hij van oordeel blijft, dat men daarbij
„aan het verkeerde eind is begonnen".
Be Ghr. Historische afgevaardigde Rutgers van
Rozenburg huldigde de wijze bedachtzame poli
tiek van zijn partijgenoot'minister De Geer.
Mr. Schokking, de Ghr.-historische fractielei
der, heeft den 7en November betwist, dat de uit
slag der 3-Juli verkiezingen in democratische
richting wijst. Zijn partij wil gaarne medewerken
aan het vormen va neen rechtsch Kabinet, maar:
zonder gebonden te zijn aan een tevoren vastge
legd program. Ook zij zal de daden van het Mi
nisterie afwachten.
In de zitting van 7 November bestookte ds\
Kersten nog eens de coalitie, terwijl de Katho
liek van Vuuren betoogde, dat op sociaal gebied
nog wel het een en ander kan worden gedaan
zonder belastingverhooging. Ten slotte bepleitte
zijn partijgenoot dr. Möller o.a. herziening van
het Bezoldigingsbesluit.
Vrijdag 8 November j.l. wees de heer Schaper
0.m .op de dringende noodzakelijkheid eener veel
ruimere toepassing van de Arbeidswet, ten gunste
vooral van het personeel in café's en restaurants,
chauffeurs bij de veeren, kantoorbedienden, enz.
De Kamer werd den 8en nog vergast op een
fel-revolutionaire, communistische, klassenstrijd-
predikende rede-Wijnkoop. Terwijl de heer J. ter
1.aan een motie aanhangig maakte tot herzie
ning van het Bezoldigingsbesluit.
Op allerlei verdere vragen en opmerkingen,
bij dit groote politieke debat gemaakt, kom ik
terug, wanneer Dinsdag 12 November de minis
ters Ruys de Beerenbrouck en De Geer zullen
hebben gesproken.
Dte zware winter-campagne is nu in vollen
gang. Déze week beginnen de Dins- en Donder-
dagsche avondzittingen, waarin allereerst de Be
grooting van Buitenlandsche Zaken aan de orde
komt, vervolgens de interpellatie L. de Visser
over de vervolging der nationalisten in O.-Indië.
Wij hebben in de afgeloopen week gehad een
nieuwe „perkara" inzake publicatie van vertrou
welijke stukken. Minister Beelaerts van Blokland
diende bij den journalistenkring een klacht in
naar aanleiding van het door het „Utrechtsch
Dagblad" publiceeren van een door prof. mr. Van
Efysinga tot Zi.Exc. gerichten brief met betrek
king tot de water-verbindingen tusschen Schelde
en Rijn. De oplossing van deze puzzle zal mis
schien nog kunnen behooren tot de Sinterklaas
surprises van 1929.
Als de goede Sinti zich althans niet al te veel
haast met zijn terugkeer naar het zonnige Zuiden
uit het thans zoo grimmig-kille, door stortbuien
dagelijks gedrenkte Nederland.
Een „wanbof" voor Patria kan worden ge
noemd het besluit om de Internationale Betalings
Bank (uitvloeisel van de Haagsche Herstelconfe
rentie) in Zwitserland te vestigen, 't Zeggen is,
dat aan Belgische oppositie te wijten is, dat de
Bank niet in Nederland zal worden gevestigd.
Minister Verschuur zal gelijk reeds als
waarschijnlijk werd aangekondigd belangrijke
wijzigingen brengen in het ontwerp-Drankwet
van zijn voorganger prof. Slotemaker de Bruine.
De majoor der Chineezen te Batavia heeft H.
M- de Koningin een prachtig geschenk te 'sGra-
venhage doen aanbieden, bestaande uit een schit
terend borduursel. Het is een hulde aan H.M!-
van het Chineesche deel der Indische bevolking.
De Koningin-Moeder is van haar tijdelijk ver
blijf op Het Loo in de Residentie teruggekeerd.
Prins Hendrik zal den 13en dezer voor eenigen
tijd naar Dliitschland vertrekken.
Personalia: De heer J. ter Laan zal in de
plaats van zijn partijgenoot Heijkoop (door ziekte
tot aftreden genoopt) wethouder te Rotterdam
worden. Hij zal dan aftreden als lid van de
Tweede Kamer. Den oud-minister Lambooy
is door den Prins rder Nederlanden het Kruis van
Verdienste van het Roode Kruis aangeboden.
De eerste luitenant O. L. de Boer, directeur van
de Kon. Mil. Kapel, is tot kapitein bevorderd.
Den 23en a.s. wordt de literator Henri Borel
op zijn zeventigsten verjaardag gehuldjgd.
Ir. Fruytier, gouverneur van Curasao, thans in
Den Haag vertoevend, zal weldra zijn ontslag
vragen en verkrijgen. Als zijn opvolger te Wil
lemstad zal waarschijnlijk optreden de oud-minis
ter mr. Waszink. Ook de heer A. Poolman is
afgetreden als directeur van de Ned. Opera. De
heer K. van Bijlevelt zal, naar men verzékert,
zijn voorbeeld volgen. Mr. P. J. Laman de
Vries, die 1 Januari a.s. aftreedt als secr.-gene
raal van Financiën, is benoemd tot Staatsraad
in buitengew. dienst. De procureur-generaal
bij den Hoogen Raad, mr. A. Tak, is door ern
stige ziekte aangetast.
Uit de doodenlijst: H. J. Jordens, lid van Ged.
Staten van Overijssel, 61 jaar. De hoofdin
genieur bij de Telegrafie ir. jhr. W. (M. de Brauw,
te 's Gravenhage, terwijl hij op een tram stond
te wachten, plotseling overleden. Constant
Nefkens kunstschilder, te Geldrop. Luit.-ko
lonel b. d. H. G. van Meurs, 75 jaar, Den Haag.
Uit de „criminalia" der jongste week: De Rot-
terdamsche Rechtbank heeft inzake den moord,
op den heer Lans gepleegd, een hieuw onderzoek
gelast. De verdachte, tegen wien, gelijk gemeld,
20 jaar was geëischt, blijft in voorarrest.
Een lange reeks van inbraken. Te Nieuwveen
werden op één dag vijf „kraakjes" gepleegd.
Bij Fgmond a.d. Hoef zou iemand hebben bloot
gestaan aan een roofoverval, waarbij hem o.a.
verschillende chèques zouden zijn ontrukt. De
politie vond reden, dit zaakje aan een ernstig
onderzoek te onderwerpen.
Tegen het oud-lid der Eerste Kamer H. is
wegens verduistering door het O.M. bij de Am-
sterdamsche Rechtbank acht maanden geëischt.
Tegen de beide beklaagden, verdacht van den
afschuwelijke® roofmoord, den 16en Mei j.l. ge
pleegd op een 66-jarige weduwe te Amstelveen,
is door het O.M. bij de R,echtbank in de hoofd
stad levenslang gevorderd.
Het „roode haantje" heeft zich wederom da
nig geroerd. Ik teeken van zijn euveldaden slechts
aan; een grooten pakhuisbrand op het Prinsen
eiland te Amsterdam. Een grooten brand te Ab
coude, waarbij drie perceelen in de asch zijn ge
legd. Als de Amsterdamsche brandweer er niet
te hulp ware gesneld, zou de verwoesting veel
grooter zijn geweest. Verder zie men de bladen.
Uit de misère-rubriek vermeld ik nog dat bij
Amsterdam een kano omsloeg, wat een jongen
man het leven kostte.
Te Groesbeek is een vrachtauto door een trein
vermorzeld. De chauffeur werd gedood. Een 58-
jarige vrouw te Rotterdam is bij het aansteken
van een petroleumkachel in brand geraakt' en aan
de gevolgen harer afschuwelijke kwetsuren be
zweken. Z|egt lt voort in dezen tijd van kachel
branderij.
Het plan om de residentie een nieuw stadhuis
te geven is door den Haagschen Raad goedge
keurd. Het Alexanderveld is daarvoor aangewe
zen, wat nog lang' niet beteekent, dat het er
inderdaad komt.
Een banklooper te Utrecht verloor f30.000.
Het niet te versmaden bedrag kwam in handen
van een eerlijken kerel, die het subiet terug
bracht. Hij kreeg honderd gulden belooning. Er
zijn vijf brieftelegrammer. op komst voor het
binnenlandsch telegraaf-verkeer, dat zich al sinds
lang in dalende lijn beweegt. In de felle concur
rentie met de telefoon o.a.
Eien dame te Rotterdam .heeft een ton gouds ge
schonken aan „Pro Senectute", voor een tehuis
voor ouden van dagen, dat te Rotterdam of te
's Gravenhage zal verrijzen. Ook zulke milde ge
vers en geefsters verdienen officieels onderschei -
ding.
Eindelijk: er zijn nieuwe rijksdaalders uitgeko
men. Natuurlijk met de beeltenis der Koningin.
Ze zijn van een verlaagd zilvergehalte, "maar zul
len vermoed ik zoo daarom niet minder
begeerd worden.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
In België heeft de Kamer, bestaande uit 76
katholieken, 70 socialisten, 28 liberalen, 12
Vlaamschnationalisten en 1 communist, zijn par
lementaire werkzaamheden weer hervat. De re
geering, die steunt op een katholiek-liberale coa
litie, beschikt over een meerderheid van 21 stem
men, hetgeen vergeleken bij de vorige maal, toen
de regeeringsmeerderheid slechts 15 stemmen be
droeg, een verbetering kan worden genoemd van
de regeeringspositie. Deze verbetering echter
wordt weer grootendeels te niet gedaan door het
thans urgent aan de orde komen van de Vlaam-
sche kwestie, een vraagstuk dat steeds meer de
politieke situatie in België gaat beheerschen, het
geen o.a. wel blijkt uit het succes dat de Vlaam-
sche nationalisten bij de verkiezingen bereikt
hebben, voornamelijk ten koste van de katholie
ken. De heer Jaspar heeft dan ook besloten te
{trachten een oplossing te vinden voor deze nete
lige en brandende kwestie. D,e zaak wordt ter
hand genomen. Hetgeen niet yeel minder uitwer
king had dan de spreekwoordelijke stok in het
kippenhok. Zoo is er aan den kant der liberale
kamerleden, die fel gekant zijn tegen ieder toe
geven aan de zoo zeer gerechtvaardigde eischen
der Vlamingen, hevig verzet ontstaan tegen de
geopperde plannen van den heer Jaspar, die dien
tengevolge weer terugkrabbelde en zijn aanvan
kelijke plannen matigde en besnoeide. Voorloopig
wil hij niet verder gaan dan de vervlaamsching
van de universiteit te Gent. Dit natuurlijk ten
einde de Vlaamsche partijgenooten van den heer
Jaspar te kalmeeren en hun steun niet te ver
liezen, welken hij ten zeerste noodig heeft om
het a.s. „Herdenkingsjaar" aan het bewind te
kunnen blijven. Doch zelfs deze concessie aan
Liaanderen kan geen voldoende steun opleveren
aan de regeering, zoodat men hier naar alle
waarschijnlijkheid wel een crisis zal zien ont
staan. De socialisten voeren een hevige oppositie
tegen de regeering.
Binnen enkele dagen valt de beslissing. Een 19
November is Jaspar voornemens zijn regeerings-
verklaring gereed te hebben. Voor dien datum
zullen dus de liberale ministers accoord moeten
gaan met de plannen van Jaspar.
Ter gelegenheid van Wapenstilstandsdag heeft
president Hoover een redevoering uitgesproken,
waaruit wij het vólgende, als zijn meening lezen.
Be oorlog is in geen geval gerechtvaardigd.
Een wereld zooals hij die gaarne zou "willen zien,
beschikt in de eerste plaats over een ordelijke
procedure voor de oplossing van geschillen. Woor
denstrijd kan nuttig zijn, wapengeweld nimmer,
aldus Hoover.
OUDE NIEDORP.
Op Woensdag 27 November a.s. zal een stemming
plaats hebben ter verkiezing van een lid van het
dagelij ksch bestuur van de banne alhier, wegens
periodieke aftreding van den heer J. Ligthart en
van een hoofdingeland wegens periodieke aftreding
van den heer J. Bakker Jnz. Jr.
Faillissementen in Nederland.
OPGEGEVEN DOOR VAN DER GRAAF Co. N.V.
(Afd. Handelsinformaties.)
UITGESPROKEN:
11 Nov. W. Meijer, commissionair in effecten, den
Haag, Korte Voorhout 12a, Rc. mr. dr. W. Fick, Cur.
mr. S. de Vries Cz., den Haag, Prins Mauritslaan 10
11 Nov. H. Chr. Warneke, den Haag,Daendel-
straat 49, Rc. mr. H. W. E. Klomp, Cur. mr. Tj. Mo-
bach, den Haag, Anna Paulownastraat 49. 11 No
vember A. Holleman, technisch bureau den Haag,
Vaillantlaan 112, Rc. mr. J. R. Thorbecke, Cur. mr.
M. Lodder, den Haag, Willemsrtaat 93. 12 Nov. F
J. Hendriks, electricien, Haarlem, Geweerstraat 38,
Rc. Jhr. mr. Strick van Linschoten, Cur. mr. P. Ti-
deman, Haarlem. 12 Nov. F. Somers, chauffeur,
Lisse, Kanaalstraat 203, Rc. Jhr. mr. Strick van
Linschoten, Cur. mr. F. J. Gerritsen, Haarlem.
12 Nov. Jochem Donia, thans kwitantielooper, vroe
ger winaeuer m comestioies, Heemstede, Laan van
Insulinde no. 30, Rc. Jhr. mr. Strick van Linschoten
Cur. mr. Venhuizen, Heemstede. 12 Nov. G. Th.
Steentjes, vertegenwoordiger eener rolluikenfabriek
Haarlem, Borskistraat 13, Rc. Jhr. mr. Strick van
Linschoten, Cur. mr. A. A. Huizinga, Haarlem.
12 Nov. D. J. Zoet, scheepmaker, Haarlemmermeer,
Hillegommerdijk Nieuw Vennep, Rc. Jhr. mr. Strick
van Linschoten, Cur. mr. G. E. Mallema,
OPGEHEVEN WEGENS GEBREK AAN ACTIEF:
11 Nov. M. M. Turksma Jr., den Haag. 12 Nov.
J. Vos, Velsen. 12 Nov. J. W. Kleinhout, Haarlem
VERNIETIGD DOOR GERECHTSHOF DEN HAAG:
25 Oct. A. van der Windt Az., Vlaardingen.
VERNIETIGD OP GROND VAN VERZET:
11 Nov. H. Oosterman, Deurze, gem. Roltde. 12
Nov. Joh. Jac. Borstlap. Zandvoort.
Per Telefoon.
DE HOLLAND-INDIE VLUCHTEN.
AMSTERDAM, 14 November 1929. (V.D.)
Precies te 7.18 uur startte de P.H.A.G.R. voor de
groote vlucht naar Indië.
De bemanning bestond uit de piloten Smirnoff
en Hondong en den mecanicien Kotte.
Aan boord was 206 kilogram post en 7 kilogram
vrachtgoed.
Behalve den directeur der K.L.M., den directeur-
generaal der Posterijen en Telegrafie ir. Damme,
den directeur van het postkantoor te Amsterdam,
den heer Beers, waren ruim 100 belangstellenden,
die zich den stroomenden regen getroostten, bij het
vertrek aanwezig.
De heer Plesman sprak de bemanning der P.H,
A.G.R. toe en wenschte hen een behouden aan
komst in Indië en terugkomst in Holland.