Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
38e Jaargang
Uitgave: Firma I. H. KEIZER. Redacteur J. H. KEIZER. Bureel Hoordscharwoirde.
Revue van de Week
Najaarsweer en wegen
/so. I4l TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 53. DONDERDAG 12 DECEMBER 1929
NIEUWE
LANGERIJKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden 1.15.
ADVERTENTIEN:
15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
De goede Sint heeft naar uit goede bron wordt
vernomen Vrijdag jl. 6 December den terugtocht
naar Spanje ondernomen, terwijl zijn bede om zacht
weer nog steeds werd verhoord, maar de „lauwe
Westerstranden" werden opgefrischt door geweldi
ge stortregens, dewelke volgens sommige mete
orologen voorspellers overgang vormen tot
een periode van vorst, die zich over enkele weken
zou uitstrekken. En terwijl de geweldige storm, die
ons heeft geteisterd reeds kwam opzetten.
We bevinden ons thans in het sombere tijdvak
der „donkere dagen voor Kerst,." En het Leger des
Heils heeft de bekende ijzeren potten reeds uitge
zet om giften en gaven te kunnen vergaren.
De Tweede Kamer houdt nu zeer lange middag
en avondzittingen, teneinde te bereiken dat men
voor. Kerst met den Begrootingsarbeid gereed komt
De gewoonte om te repliceeren is gelukkig ietwat
aan het afnemen, maar de breedsprakigheid is nog
onverzwakt.
Donderdagavond 5 dezer werd ter eere van
Sinterklaas geen vergadering gehouden, maar
de daardoor prijsgegeven uren moeten worden „in
gehaald." Zoo liet president van Schaik den 6en
jl. de zitting tot een kwartier na zeven uur voort
duren. En in de beide weken, welke de Kamer nog
resten vóórdat het Kerst-recès kan beginnen, zul
len nog brokken Decembernacht moeten worden
„volgepraat" om het" eindstation vóór de winterva-
cantie te kunnen bereiken.
In de vergadering van Dinsdag 3 dezer heeft de
Kamer zich zonder stemming vereenigd met het
wetsvoorstel strekkend om den zijdelingschen vac-
cinatiedwang nog gedurende een jaar op te schor
ten. Minister Verschuur heeft verduidelijkt, zoodra
de moeilijkheden overwonnen zijn, dat de regee
ring d.w.z. het encephalitisgevaar is geweken
den vorigen toestand, dus: de indirecte inentings-
dwang zal herstellen. Tegen welk plan niet slechts
de heer Kersten zijn bekende principieele bezwa
ren inbracht ,maar ook de anti-revolutionair J.
J. C. van Dijk opponeerde. Hij is niet, als de heer
Kersten tegen de vaccinatie zelve, wel tegen wet-
telijken dwang daartoe. Exc. Verschuur deelde me
de, dat aan de medische inspectie in overweging zal
worden gegeven, de ouders te doordringen van de
wenschelijkheid der vaccinatie in het eerste levens
jaar, als wanneer er bijna geen gevaar voor ence
phalitis bestaat. Tot verplichting daartoe durft men
nog niet overgaan.
In de Kamerzitting van 3 December is de Be
grooting van Binnenlandsche Zaken en Landbouw
aangenomen met slechts de stem van den heer
Wijnkoop tegen. Waarna de bespiegelingen begon
nen over de afd. Arbeid der Begrooting van Arbeid
Handel en Nijverheid.
In de avondzitting werd behandeld het ontwerp,
mogelijk makend belastingbetaling bij de postkan
toren. Waarvan het slot was de aanneming met
51—29 stemmen van een amendement-Bakker waar
door de betaling van belasting ten postkantore
slechts voor de groote steden zal gelden met uit
zondering van Noordholland. Minister de Geer kon
zich feitelijk niet met het amendement vereenigen
maar hij gaf er zooals Z. Exc. van Finantiën zei
de voorkeur aan „een half ei in plaats van een
lege dop" te krijgen. Had de minister zich verzet,
tegen het amendement, dan zou het bezwaar, dat
vele ontvangerskantoren te plattelande zouden ver
dwenen zijn, het ontwerp ongetwijfeld hebben doen
kelderen.
Bij de begrooting van Finantiën voor 1930 zijn
twee moties Ter Laan (men weet er is nu slechts
één afgevaardigde van dien naam in de Kamer, de
heer K. ter Laan) verworpen. Nadat de Minis
ter verklaard had, nergens te zullen opnemen in
een Alg. Maatregel van Bestuur waarmee bij de
uitvoering van de bekende Stichtingswet rekening
kan worden gehouden, terwijl voor de weduwen
van de in 1909 gepensionneerden een andere oplos
sing zal worden overwogen.
De rede, in de zitting van Woensdag 4 December
door minister Verschuur bij afd. Arbeid zijner Be
grooting gehouden mookte gelijk ook in alle
bladen grif wordt erkend een voortreffelijken in
aruk. Ik verwijs voor den inhoud der rede van den
nieuwen minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
naar de bladen.
Teeken slechts aan, dat Z. Exc. o.a. verklaarde
de invoering van de Arbeidswet over de geheele li
nie met alle kracht te zullen bevorderen.
De regeling voor het kantoorpersoneel (arbeids-
en rusttijden) zal 1 Maart a.s. in werking treden.
In den loop van 1931 komen ook de apothekersbe
dienden, alsmede het personeel van hotels, café's
en lunchrooms aan de beurt. Onderzocht zal worden
hoe op de beste wijze de arbeidsduur voor volwas
sen mannen in den landbouw is te regelen. Daarop
behoeft zei de minister een regeling, die vrou
wen, jeugdige personen en kinderen beschermt, niet
te wachten. In de afd. Arbeidersverzekering bleef
de kamer Donderdag 5 dezer toen de zitting op
vroeg uur eindigde ook alweer vanwege het
Sinterklaasfeest steken.
En op Vrijdag 6 dezer heeft minister Verschuur
in een uitgebreide en zeer belangrijke rede zijn
toekomstplannen t.o. der sociale verzekering ont
vouwd.
Ik memoreer dat: na de invoering der ziektewet
op 1 Maart a.s. zullen volgen: de verbindend-ver
klaring van de C.A.O., verdere toepassing der Ar
beidswet, bescherming van vrouwen en kinderen bij
den landbouw, ingrijpende herziening van invalidi
teits- en ouderdomswetten, reorganisatie van de so
ciale arbeidsbemiddeling, Huis- en industrie, wijzi
ging van arbeids-, veiligheids- en stucadoorswet-
ten. De winkelsluitingswet ligt ter behandeling door
het Parlement, gereed. Op Minister Verschuurs
reusachtige werklijst staan nog o.m., economische
voorlichting, werkloosheidsverzekering en het on
derhandelingstarief. Mr. Verschuur zei ook nog, dat
hij geleidelijk te werk wil gaan. Men mag geen la
wine van wetten, tientallen millioenen kostend, te
gelijk op de maatschappij doen neerstorten. Voor-
loopig kan daarom van 'n Rijks-kindertoeslagfonds
niets komen. Wat de herziening der invaliditeits-
en ouderdomswetten betreft, zal de minimum-uit-
keering binnen het bereik van nagenoeg alle ar
beiders worden gebracht. Het peil der Renten zal
worden verhoogd, weduwerente op lager leeftijd dan
60 jaar mogelijk worden gemaakt, evenals toetre
ding na het 35ste jaar. De minister wil geen zuiver
staatspensioen, maar hij wil grootere Rijksbrigade
voor de verplichte en de vrijwillige ouderdomsver
zorging. Aldus de ouden van dagen „op beter, ede-
Ier wijze helpend" terwijl aldus het doel der voor-
standers van staatspensioen toch zal worden be
reikt. De talentvolle bewindsman, van groote toe
wijding, die thans aan het hoofd van het depar
tement van Arbeid, Handel en Nijverheid is ge
steld, deed tenslotte een dringend beroep op de me
dewerking der kamers tot het helpen verwezenlij
ken van zijn reusachtig program.
In de thans aangebroken week zal de senaat in
den avond van 10 dezer wederom een even dure
als nuttelooze zitting van enkele minuten houden,
waarna op 11 December enkele onderwerpen in be
handeling komen.
De regeering heeft thans een commissie gevormd
tot het onderzoeken van de werkloosheidstoestan
den in Oost-Groningen.
PERSONALIA: Baron van Geen, particulier secre
taris van H.M. de Koningin heeft op zijn zilveren
jubileum als zoodanig tal van geschenken en ande
re blijken van achting en sympathie ontvangen.
Als gouverneur van Curasao opvolger van ir. Fruy-
tier, zal optreden majoor B. W. Th. van Slobbe,
van den Generalen Staf. De heer G. v. d. Hou-
ven heeft zijn benoeming tot lid van de Tweede
Kamer (vacature J. ter Laan) aanvaard. Tot
opper-rabijn te Rotterdam (vacature-de Ritter) is
benoemd de heer A. B. N. Davids, dezelfde functie
te Groningen bekleedend. Het „wonderkind" Ye-
hudi Menuhin de geniale 14-jarige violist, is te Am
sterdam aangekomen.
UIT DE DOODENLIJST: Mr. J. Slingenberg, vice-
president der Arrond. rechtbank te Amsterdam, 58
jaar, te Baarn. Prof. dr. G. A. J. Hazeu, oud-
hoogleeraar in de Javanasche taal en letterkunde
te Leiden, 59 jaar, te Wassenaar. S. J. L. Lou-
turier, die de „Vatel" de vermaarde kok was van
koning Willem IH, daarna van prins Frederik der
Nederlanden, 88 jaar, den Haag. Mr. J. W. Al-
ting Mees, oud-griffier der rechtbank te Rotterdam
81 jaar, te Oegstgeest.
Aan de jongste criminaliteitsrubriek ontleen ik,
dat de twee verdachten (beiden 22 jaar oud) van
den overval, gepleegd op een Hilversumschen
banklooper te Hilversum, dien zij van ƒ2000 be
roofden hun misdrijf hebben bekend.
Drie Amsterdammers zijn voor ƒ20.000 opgelicht
d.oor een 36-jarigen uitvinder van een code voor
den handel, die schatten moest opbrengen. De guit
is in arrest gesteld.
Te Valkenburg (L.) is een 46-jarige landbouwer
op den publieken weg doodgestoken. Verschillende
arrestaties hadden plaats.
Een winkelier is ƒ4000 armer gemaakt door een
sinjeur, die zich had uitgegeven voor een invloed
rijk man, verbonden aan een der gezantschap
pen te onzent.
In de moordzaak van het Haagsche Bezuidenhout
waarbij de verdachte alle schuld blijft ontkennen,
heeft de verdediger mr. Mobach zich teruggetrok
ken. In zijn plaats is aangewezen mr. Bekker, adv.
procureur te 's-Gravenhage.
De verdachte der moordzaak van de Haagsche
Faber van Riemsdijkstraat in den Haag, die zijn
vrouw doodschoot en tegen wien 12 jaar was ge-
eischt, is door de rechtbank veroordeeld wegens
dood door schuld tot zes maanden, terwijl hij op
vrije voeten is gesteld.
Het O.M. is van dit vonnis in hooger beroep geko
men.
Te Utrecht heeft een fabrieksdirecteur aangifte
gedaan, dat zijn voorganger (23 jaar oud) zich aan
verduistering tot een som van 6000 heeft schuldig
gemaakt. Men vermoedt dat hier eer van slordig be
heer dan van delict sprake is.
Een Rotterdamsche kantoorbediende heeft een
zak met ƒ500 in een auto laten liggen. Het geld is
weg, de bediende verdenkt den chauffeur, die hem
reed.
De consul-generaal van een Zuid Amerikaanschen
Staat is te Amsterdam verdacht van zedenmisdrijf
in arrest gesteld.
In de kas der Nuts-spaarbank te.Gorredijk is een
zeer belangrijk tëkort ontdekt. De penningmeester,
die al een kwarteeuw in functie was, heeft bekend.
De inleggers zouden verzekert men geen scha
de lijden. Het reservefonds groot 2.5 ton, moet eraan
gelooven.
In de laatste dagen was te Katwijk een kuiten
prikker aan het werk. Verschillende meisjes wa
ren gewond. Men heeft in een 12-jarigen knaap
een der schuldigen meenen te vinden.
De roode haan heeft wederom heel wat vernield.
Ik noem slechts een feilen brand aan de Keizers
gracht te Amsterdam, waarbij de bovenverdiepin
gen zijn uitgebrand en verwoesting, door het ver
terend element aangericht in het gebouw van de
Amstelbrouwerij in de hoofdstad, aan de Maurits-
kade aldaar. Het schuimtoestel bewees daarbij uit
stekenden dienst. Te Nijmegen werd een beelden
en lijstenfabriek in de asch gelegd. Te Leiden brand
de een sigarenwerkplaats af.
Zondagochtend kwam de mare van den verschrik
kelijken brand, die in den nacht van 7 op 8 De
cember jl. Middelburg heeft geteisterd. Dit is wel
een van de geweldigste verwoestingen door den
boosaardigen „rooden haan" in den jongsten tijd
berokkend. Niet minder dan acht groote perceibn
werden in de Zeeuwsche hoofdstad door het ur
vernield, waaronder mooie patricische huizen. Van
alle kanten tot zelfs uit den Haag spoedden
zich brandweergroepen naar Middelburg om de ver
nieling te stuiten. Menschenlevensgingen bij deze
ramp, welke Middelburg trof, gelukkig niet ver
loren.
De felle storm door de Bilt aangekondigd
bevorderd natuurlijk het onheil. Zooals het de or
kaan was, die het 11.000 ton metende droogdok,
bestemd voor de Rotterdamsche droogdokmaat-
schappij en dat van Hamburg op weg was naar
Rotterdam den 7en jl. op de Noordzee op ca. 70
i mijl van Terschelling deed verongelukken. Drie Ne-
j derlanders zijn bij deze ramp om het leven geko
men.
Tot de ongelukkenserie behoort o.a. een ernstig
auto-ongeval te Zeist op den Amersfoortschén weg,
waarbij een 30-jarige Duitsche dienstbode is gedood
evenals een meisje, dat met haar vader (die zwaar
gewond is) in een auto zat.
Te Doorn kwamen auto en tram in botsing, waar
bij een der ingezetenen en zijn dochter s^eer ernsti
ge kwetsuren opliepen.
Bij den onbewaakten overweg te Hillegom is een
42-jarige bloembollenkweeker door een trein ver
pletterd. Te Eindhoven hadden op één dag
den 4en jl. niet minder dan'zes aanrijdingen
plaats. Waardoor vier personen in een ziekenhuis
moesten worden opgenomen.
Op den Vughtschen weg te 's-Hertogenbosch kwa
men vier personen onder een autobus. Een werd
gedood een ander zwaar gewond.
Ik neem afscheid van de misère-nova.
Het ook nu gelukkig nog andere nieuws van de
meer opwekkende soort. Te 's-Gravenhage be
reikte de heer J. W. Thysse op 6 December den
leeftijd van honderd jaar. Deze enthousiaste .„Oran
jeklant" werd Vrijdag jl. verheugd door het bezoek
van H.K.H. Prinses Juliana.
Tevens verscheen daarbij Z.K.H. Prins Hendrik,
die ruim een kwartier bij den zeer hoogbejaarden
vertoefden en hem een prachtig portret van de ge
heele Koninklijke Familie overhandigden.
De Haagsche wethouderscrisis. behoorU»tot_het
verleden. De vier afgetredenen zijn herkozen en
hebben hun ambt wederom aanvaard.
Het plan om in de zaal van het Lagerhuis luid
sprekers aan te brengen zal worden uitgevoerd. Er
komen in de Tweed Kamer tien luidsperekers en
drie microfonen.
De tweede Haagsche herstelconferentie staat
nu officieel vast zal 3 Januari a.s. beginnen.
De samenwerkende organisaties (Algemeene, Ka
tholieke en Christelijke) van werknemers bij het
meubelmakers en behangersbedrijf zullen de collec
tieve arbeids-overeenkomst (die 15 Januari eindigt)
opzeggen.
Te Amsterdam heeft de raad goedgekeurd een
weduwen- en weezenpensioen voor het wethouders
ambt.
De Koninklijke Nederlandsche voetbalbond heeft
in de hoofdstad zijn 40-jarig bestaan feestelijk
herdacht.
Te Rotterdam zijn vier „dronken Sinterklaazen"
opgebracht. Ook voor het geloof in het nog steeds
bestaan van den Sint bij de prille jeugd is het zeer
gewenscht dat er wat selectie geschiedde onder de
personen, die jaarlijks St. Nicolaas „vertegenwoor
digen" tegen bepaalde voorwaarden.
Ten huize van mr. Frans Leuskens, te Heerlen,
zich noemend souverein vorst en graaf van Geleen
en Wachtendonk, heeft een excutoriale verkoop
plaats gehad wegens weigering van belastingbeta
ling. Voor miniatuurvorsten van dubieuse aanspra
ken schijnen de gloriedagen voor altijd vervlogen.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Wederom is er beroering in China. Wederom ko
men generaals in opstand tegen de regeering en
woedt de burgeroorlog in het land. Doch ditmaal
schijnt het wel bijna zeker, dat de heerscher over
het millioenenrijk, geen heerscher bij de gratie Gods
en erfelijk vorst uit een oer-oud geslacht, maar de
heerscher, die zich zelf als zoodanig opwierp, de
maarschalk Tsjang Kai Sjek, zijn plaats zal moeten
verlaten. Want steeds meer generaals weigeren er
kenning van de centrale regeering te Nanking, en
de Nankingregeering is Tsjank Kai Sjek de generaal
die na als aanvoerder van de groote nationale volks
beweging der Kwo Min Tang deze volksbeweging
te hebben doen zegevieren de greep naar de macht
deed en inderdaad als een militair dictator over
dat deel van China, waar de Nankingregeering daad
werkelijk invloed had, regeerde. En hoewel zijn re
geering een doorn in het oog was van de vele ge
neraals, waar het arme China helaas mee „geze
gend" is, is het de vraag, of het eenig bezwaar
tegen Tsjeng Kai Sjeks positie hunnerzijds niet is,
dat zij zelf deze plaats niet innemen. De mogelijk
heid is niet uitgesloten, dat de opstandelingen erin
zullen slagen, Tsjang Kai Sjeks regeering te doen
vallen. Het is ook mogelijk, dat het bewind van
een der andere generaals eenige voordeelen voor
China oplevert. Maar in het algemeen gesproken
maakt het voor China niet veel uit, of de eene
vechtgeneraal of de andere regeert. De werkelijke
volksbeweging is, mede door het bewind van Tsjang
Kai Sjek, nadat zij hem aan de macht geholpen had
doodgedrukt. En het zal alleen het Chineesche volk
zelf zijn, dat zich zal kunnen bevrijden van de el
kaar bevechtende en met elkaar intrlgeerende
vechtgeneraals, overblijfsels uit een ouden feudalen
tijd, die als parasieten het land uitmoorden en uit
mergelend.
Te Haiti, het kleine Zuid Amerikaansche repu
bliek je waren onlusten uitgebroken, gewone staking
onlusten zooals we die hier in ons land ook wel ken
nen. Stel u voor, dat bij een der charges, door de
politie te Maastricht verricht of te Zaandam, toe
vallig een Engelschman in den weg liep en een sa
belhouw of een slag met den gummistok poliep. En
dat dan volgenden morgen een Engelsche kruiser
de Wester Schelde of den Nieuwen Waterweg bin
nenviel om den landgenoot tegen verdere gevaren
te beschermen. Onmogelijk zoo iets, niet waar?
Maar toen bij de stakingsonlusten te Haiti eenige
Amerikaansche onderdanen gewond werden, was 't
de gewoonste zaak van de wereld dat er eenige sche
pen en een troepentransport naar Hatiti werden ge
zonden door de regeering der Vereenigde Staten,
ter handhaving van de rust en ter bescherming
van het leven en de veiligheid der Amerikaansche
onderdanen in Haiti.
Uit deze geheele gebeurtenis blijkt weer duidelijk
hoe het Amerikaansche imperialisme zich in Zuid
Amerika heer en meester voelt. Immers zijn groote
kapitalen uit de Vereenigde Staten in Zuid Ameri
ka belegd en zijn vooral de kleinere republieken
geheel afhankelijk van het Noord Amerikaansche
kapitaal. Ook hier is het de volksbeweging, die in
verzet komt tegen de drukkende last die het Ame
rikaansche imperialisme him oplegt en tegen de
slappe, onbeduidende regeeringen, die het land al
maar verder aan het Amerikaansche kapitaal uit
leveren. Er ontstaat ergens verzet tégen zulk een
regeering, hetzij in den vorm van een politieke re
volutie zooals in Venezuela het zij in den vorm van
een staking zooals thans in Haiti, dan kan de be
dreigde overheid er op rekenen, dat Amerika dat
de groote broer uit de Vereenigde Staten te hulp
snelt, in de allereerste plaats om zijn eigen bedreig
de belangen te beschermen. En dan krijgt men de
brutale interventie in het vreemde land, dat over
geen enkel machtsmiddel beschikt om zich tegen
de geweldige overmacht te beschermen en dat zelfs
geen succes zal boeken als het zich beroept op hét
Pan Amerikaansch congres, waar de Vereenigde
Staten weer frases zullen lanceeren over de samen
werking tusschen de gelijkheid van en de eerbie
diging van de vrijheid van alle Amerikaansche mo
gendheden en over de Monroe-leer, die zegt: „Ame
rika voor de Amerikanen" waarmee men Uncle
Sam dan bedoelt: „voor de Noord Amerika-
Geweldige winden, die tot orkaankracht aan
zwollen, waaiden. Alle dagen schier gutst het
regenwater uit grijs-zwarte wolken.
O, 'k weet het wel, wat wij landrotten van 't
weer te lijden hebben, komt in geenerlei verge
lijking met de menschen, Mie in zulk weer op zee
zijn. Als we daarop letten, och dat we dan in
alle talen zwijgen.
Wie denkt niet aan de slachtoffers, die de zee
eischte, wie is niet met deernis vervuld, als hij
denkt aan de nagelaten betrekkingen der veron-i
gelukten C
En toch, we zijn nu eenmaal landbewoners en
maken gebruik van de wegen. In hoe desolaten
toestand verkeeren tegenwoordig vele buitenwe
gen. Daar hebt ge om te beginnen'het ;Waardijkje,
naar ik meen, eigendom en in onderhoud bij den
poider Heerhugowaard. Zoolang de Twuijverweg
afgesloten was, en het dijkje het zware verkeer
moest torsen, waarop het niet is berekend, nam
iede rals een vanzelfheid aan, dat het wegje on
telbare gaten, modderpoelen gelijk, vertoonde.
Nog altijd prijkt 't Dijkje met een tot niets die
nend, maar voor fietsers gevaarlijk paardenpad,
dat in de nabijheid van de woning van den heer
Gootjes dubbel gevaarlijk is, vooral in 't donker.
Daar toch vertoont plots dat paardenpad nei
ging, om te doen en "te gelijken op den weg; 't
vertoont ook gaten. Dat daa rnog geen ongeluk
ken zijn gebeurd, mag wel een wonder heeten.
Kom nu b.v. eens op Se wegen in de omgeving
van Warmenhuizen. Als ge van Oudkarspel naar
Warmenhuizen fietst, hebt ge gelegenheid op te
merken, dat men daar voelt voor wegverbetering.
Buiten Oudkarspel, den Dijk op, was wen voor
enkele weken aan het bestraten, 'k vermoed, 't
werk zal nu wel af en klaar wezen. Dat mag ge
zien worden, daar is voorloopig de kijk af.
Bij Kal verdijk verbreedt men den weg en'be
straat hem, in den kom van Warmenhuizen was
men laatst volop Bezig' met wegbestrating, even
eens was een aanvang gemaakt met den Ouden
Wal. Graag neem ik aan, dat het wegenonder-
houd door het steeds toenemend auto-verkeer,
groote bedragen vordert. Maar één les kan toch
zeker wel uit de ondervinding getrokken worden,
dat nl. de macadamweg, ook al bezigt men als
bij 't Waarddijkje ook bazalt, absoluut niet be
stand is voor een zélfs maar matig autoverkeer.
