NIEUWE
s™ifNieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 150
DONDERDAG 19 DECEMBER 1929
38e Jaarg ing
Inventarisatie van aanwezige stapelproducten op 15 December 1929.
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52.
LANGEDIJKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs: |8 i
per 3 maanden 1.15. —g
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
Uitgave: Firma H. KEIZER. Redacteur 1. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude. nSpILtskltmte.
Revue van de Week
17 December.
Voor de tweede maal heeft het meteorologisch
station De Bilt getoond, dat zij voorspellingen,
die wel eens falen, ook wel worden vervuld.
Helaas 'twas nogmaals de profetie van geweldi
gen storm, waarmee De Bilt zijn „profetische
reputatie" wist te handhaven. De Z|.-Wester or
kaan heeft in de afgeloopen week op schrikkelijke
wijze ,ook in ons landje, maar vooral op zee. na
bij onze kusten en den open Oceaan gespookt,
zoodat uur na uur jobstijdingen moesten worden
verspreid over rampen, door den storm berokkend.
In de rubriek der ongevallen van de week kom
ik op deze orkaan-misère in enkele bijzonderheden
terug. In hoever de voorspelling, dat 't na de
jongste stormperiode met het zachte weer uit
zal wezen; we op de kentering van Oud'naar
Nieuw, wellicht zelfs tusschen Kerstmis en de
geboorte van 1930, kennis zullen maken met de
vorst .waarmee wij volgens sommigen ook dezen
winter zullen worden opgefrischt, wij hebben 't.
af te wachten. Met de gelaten- en lijdzaamheid
dewelke vooral in deze tijden den mensch past.
'tStaat vast, dat de Tweede ICamer op Vrij
dag 20 December a.s. met Kerstreces zal gaan.
En dat eenigszins vroeg beginnen van de mid-
wintervacantie houdt verband met de zekerheid,
dat een tweede Haagsche Herstel-conferentie den
3en Januari zal bijeenkomen. Ons Lagerhuis heeft
goedgevonden, zijn gebouw voor die Conferentie
beschikbaar te stellen, 'tls „vroeg-dag"; er moe
ten natuurlijk allerlei toebereidselen voor de be
hoorlijke ontvangst, in het Huis der Tweede Ka
mer, worden getroffen. Reeds hebben residen-
tale hotels aankondiging gekregen van apparte
menten-huurders, deelneimers aan de Conferentie
aangegaan. Voor de Hofstad is dit gebeuren stel
lig een lang niet onwelkom buitenkansje.
In de Tweede Kamer verdedigde minister Ver
schuur op Dinsdag 10 dezer de afd. Arbeidersver
zekering der Begrooting van Arbeid, Handel en
Nijverheid, en ook bij die gelegenheid wekte de
rede van den nieuwen bewindsman zoowel' bewon
dering als vertrouwen bij alle partijen. T.o. dier
toepassing van de Woningwet deelde Zi.Ex. mee,
dat aan zijn departement gewerkt wordt aan een
stelsel om op de basis dezer wet ruimer tegemoet
koming te verleenen, voor woningen van groote
gezinnen.
T.o. der moederzorg bleek de minister vooral
te beoogen. Het verleenen van steun aan het par
ticulier initiatief. Eien motie, door mej. Groene-
Weg ingediend en waarin wordt aangedrongen op
wettelijke regeling der moederzorg „in haar vol-
len omvang" verklaarde de minister onnoodig.
In 't- algemeen waarschuwde hij tegen het ver
zwakken der beteekenis van parlementaire moties
door het al te veelvuldig gebruik daarvan maken.
Tenslotte is Hoofdstuk X (Arbeid, H. en N.)
goedgekeurd met 58 stemmen l tegen de enkele van
den heer Wijnkoop. D|at ook de soc.-democraten
dit hoofdstuk van de Rijksbegrooting unaniem
steunde is zeker een groote voldoening voor Minis
ter Verschuur.
Dé Kamer vatte vervolgens de Begrooting van
Koloniën aan, waarbij natuurlijk'ditmaal del Afd.
Curacao hoofdpunt van de discussie was.
In de avondzitting van 10 December ging aan
de behandeling der Begrooting van Posterijen,
T. en T. vooraf; die van het ontwerp, waarbij
voor de derde maal de termijn met een jaar ver
lengd wordt, in de wet L.O., waarvan de strek
king is: de kosten der nieuwe L.O!. wet eenigs
zins te temperen.
In de vergadering Van Woensdag 11 December
werd verder over de bekende Juni-gebeurtenisscn
op Curasao voorgevallen, bespiegeld. Minister de
Graaff erkende daarbij, dat indien er te Willem
stad deugdelijke leiding ware geweest, de aanval
gemakkelijk had kunnen zijn afgeslagen Oud-
Gouverneur Ir. Fruytier's beleid vond slechts bij
Ir. Feber in de Tweede Kamer een verdediger.
Woensdag kon niet over de Begrooting van Ko
loniën gestemd Worden ,bij gebrek aan quorum,
(minimum van "51 leden). Men'vatte de beschou
wing aan over de Begrooting van Onderwijs, K.
en W. De nieuwe bewindsman, mr. Terpstra,
toonde daarbij geen redenaar van groote gaven
te zijn; maakte zelfs aanvankelijk een weinig ver
trouwen wekkenden indruk op de hooge verga
dering, maar wist allengs gedurende de behande
ling van Hoofdstuk VI meer zelfvertrouwen te
krijgen en het bewijs te leveren, dat 't hem niet
aan kennis van zaken en zeker niet aan ijver ont-
Het ontwerp tot wijziging der L.O.-wet van
de Dinsdagzitting overgebleven werd den Hen
goedgekeurd.
Den 12en December werd de behandeling van
de Onderwijsbegroting voortgezet. Bes avonds
vatte de Kamer die van het Defensie-budget aan.
Voor deze deliberatiën verwijs ik naar hetgeen
de verslagen in de bladen er over melden.
Het I.agerhuis is nu genaderd tot de laatste
week van haar bijeenzijn vóór het Kerstreeès. Ook
hier zullen gegeven de onverflauwde praat
lustigheid van onze afgevaardigden, de laatste
loodjes allicht het zwaarste wegen.
Ik teeken nog aan, dat de Senaat in de afgeloo
pen week een openbare vergadering hield, waarin
een dik bundeltje kleingoed en Let ontwerp be
treffende den rechtstoestand der ambtenaren voor
de Koninklijke Bekrachtiging werden rijp ge
maakt. Den zeventienden December des avonds
zou de Eerste Kamer weer een van hare vermaar
de miniatuur zittingkjes houden.
Personalia: De heer E..Krelage heeft ontslag
genomen als voorzitter van den Tuinbouwraad.
Den 14en Dtecember j.l. vierde mevrouw de wed.
Douwes Dekker geboren Hamminck Schepel, Mul-
tatuli's weduwe, te 'sGravenhage wonend, haar
negentigsten geboortedag. In de vacature Focke-
ma Andreae is tot lid van den Radioraad be
noemd de heer W,. Graadt van Roggen, secr.-
generaal van de Utrechtsche Jaarbeurs. Dr.
Hartogs treedt eerlang af als directeur van de
Algemeene Kunstzijde Unie en wordt gedele
geerd-commissaris van deze unie. - Ir. J. Lely,
directeur der Gem. werken te Den Haag, treedt
1 Maart a.s. op als directeur-hoofduitvoerder
van. de Maatschappij tot uitvoering van de Zui
derzeewerken.
Uit de doodenlijst: J. H. W. Immink, oud-ma
joor der administratie van het Indische Leger,
78 jaar, Den Haag. Gep. majoor E. M. Koore-
vaar, oud-leeraar aan de Kon. Mil. Academie,
te Ginneken. A. W. Heykoop, oud-wethouder
te Rotterdam, een der voortrekkers in de soc.-
demoeratische partij, op 46-jarigen leeftijd.
Jhr. G. J. A. Schimmelpenninck, oud-lid der
Tweede Kamer en oud-burgemeester van R.henen,
te Den Dolder (Utrecht), op 76-jarigen leeftijd.
James Meyer Fils, de bekende dansleeraar te
Amsterdam, 57 jaar.
G.H.A. van Trotsenburg, oud-commandant van
den Rijksveldwacht, 70 jaar, Den Haag.
Aan de jongste misdadigheids-nova ontleen ik,
dat ook de wegens dood door schuld veroordeelde
beschuldigde in de moordzaak der Haagsche Fa-
ber van Riemsdijkstraat, hooger beroep tegen
het vonnis van de Rechtbank heeft aangeteekend.
Een Nederlandsche diamanthandelaar is te Ber
lijn van een waarde ontlast, op 110.000 mark
geschat.
De secretaris-penningmeestér van den Alge-
meenen Stucadoorsbond is in zijn functie ge
schorst in verband met de ontdekking van een
kas-tekort van een halve ton gouds.
Op het Amsterdamsche Koningsplein vermiste
een 16-jarige Banklooper na door een auto te zijn
aangereden, terwijl hij daar fietste, een tasch-,
waarin f65000 aan bankpapier was geborgen en
een aanzienlijke som aan cheques. Ook in dit ge
val ging de politie speuren, met gevolg, dat een
oom van den knaap (een zeer berucht sujet))
hier de „manus ministra" bleek te zijn. Natuur
lijk zijn oom en neef in arrest gebracht. Maar de
tasch met inhoud bleef zoek. Een premie van
f 2500 werd uitgeloofd door dengeen, die licht
weet te brengen in dit mysterie. Bij een huiselijke
twist te Maastricht heeft een vader van zijn
25-jarigen zoon levensgevaarlijke steekwonden
toegebracht. Het tekort in de kas van den pen
ningmeester der Spaarbank te Gorredijk bedraagt
niet minder dan twee ton. De man beweert,
slachtoffer van op hem geoefende chantage te
zijn.
In de afschuwelijke zaak van den kindermoord
in den Blijdorppolder te Rotterdam is eenig licht
gekomen. Een chauffeur uit Luik heeft voor
den verdachte wiens voorarrest nogmaals
moest verlengd worden, zeer bezwarende verkla-
„Noordermarkibond"
Roode Gele Deensche Uien Peen Wagons van
kool kool kool 10.000 K.G.
„TUINBOUWBELANG" 299 178 350 58 27 912
„L. T. B." 'T VELD 145 12'/2 87 7 2l/s 254
„L. T B." LANGEDIJK350 66 328 45 29 818
SINT MAARTEN 119 13 186 30 5»/s 3531/*
WAARLAND EN OMSTREKEN 59 4 50 3V» 5 121»/i
„NIEUW LEVEN" 131 65 251 IOV2 5 4621/»
..L. T. B." H. HUGOWAARD137 49 248 13 10 457
„DE EENDRACHT" 320 110 385 30 10 855
„HARENKARSPEL OOST" 278 19 206 11 13 527
N. NIEDORP—WINKEL 60 10 75 2 11481/.
A. PAULOWNA EN OMSTR37 3'/2 34 10 84
TOTAAL1935 530 2200 220 108V2 49931/*
DECEMBER 1928 1569 725 1546 133Va 69'/» 4043
DECEMBER 1927 1018 468 1443 77 29 3035
„Langedijker Groente-Centrale"
Product Hoeveelheid op 15 December Product Hoeveelheid op 15 December
1929 1928
ROODE KOOL 962 wagons ROODE KOOL 792V2 wagons
GELE KOOL 835 wagons GELE KOOL 1183 wagons
DEENSCHE KOOL 1341 wagons DEENSCHE KOOL 735 wagons
UIEN 201 wagons UIEN 125 wagons
PEEN 49'/i wagons PEEN 31 wagons
Totaal 3388Vj wagons Totaal 2866'/2 wagons
OTERLEEK had het vorige jaar met elkaar 50 wa
gons, welke thans nog geen opgaaf heeft gedaan.
Centrale Veilingsvereeniging „Warmenhuizen en Omstreken"
Deensche
Roode kodl Gele kool Witte kool Uien Peen
K. G. K. G. K. G. K. G. K. G.
WARMENHUIZEN 4.395.400 597.500 2.443.600 317.200 123.000
HARENKARSPEL 2.621.300 334.800 2.679.500 299.300 135.700
EENIGENBURG 1.064.000 77.000 831.300 66.100 88.700
STROET 1.032.500 195.000 1.869.500 116.700 26.000
SCHOORLDAM 762.500 106.000 475.000 10.700 9.000
KRABBENDAM 421.000 100.000 342.000 38.500 12.500
TOTAAL 10.296.700 1.410.300 8.640.900 848.500 394.900
TOTAAL OP 15 DECEMBER 1928 8.479.300 2.050.950 5.052.300 484.150 260.650
ringen
In een andere zeer-naargéestige zaak, te weten
van het kinderlijkje, gevonden te Amsterdam bij
den Zuiderzee-dijk, heeft Re .politie eindelijk een
spoor gevonden. Het leidt naar een Duitsch echt
paar, thans over de grens getrokken. D'e 55-jarige
moeder van den man is te Amsterdam gearres
teerd. Inmiddels heeft de moeder van het knaapje
zich bij de politie te Dortmund aangemeld.
"Wijkstra, die den viervoudigen moord te Groo-
tegast pleegde, is door de psychiaters toereken
baar verklaard. Het Gerechtshof te Leeuwarden
moet nu nog arrest wijzen.
Ik kom even terug op de ellende van den Ziuid-
Wester-storm, hierboven reeds vermeld.
Bij dit „vliegende stormweer" is het record van
172 KM. per uur in Engeland geconstateerd.
Maar cok te onzent spookte het allergeweldigst,
Tal van schepen gingen verloren of verkeerden
in schrikkelijken nood. Den 9en Dtecember kon
geen vliegtuig van de K.LM, naar of van En
geland de luchtreis wagen. De storm was o.a.
oorzaak van een droevig ongeval te Groningen,
waar een 50-jarige krantenbezorger onder een
door rukwind omgeslagen schutting geraakte,
met doodelijken afloop.
Het stormweer heeft in de achter ons liggende
week den „rooden haan" begrijpt men on
schatbare diensten bewezen.
De Middelburgsche brand, waarvan ik mijn
jongste week-overzicht nog melding kon maken,
heeft voor meer dan een millioen gulden schade
berokkend. Minister Ruys de Beerenbrouck vond
aanleiding om na van deze vuurramp kennis
te hebben gekregen aan de Kon. Brandweer
vereniging advies te vragen over het „kunnen
voorkomen van catastrophale branden," als die
te Middelburg heeft gewoed. De vraag lijkt, zoo
o:p 't eerste gezicht, niet juist zeer begrijpelijk
en allerminst makkelijk te beantwoorden.
Over den Middelburgsehen brand is nader ge
bleken ,dat een winkeljuffrouw van den Fran-
schen bazar aldaar, een olielampje heeft laten
staan in een kast, waar zij iets had te zoeken.
Dit, en niet gelijk aanvankelijk vermoed werd,
kortsluiting, zou dus de rajnp hebben veroorzaakt.
Op het debet van het roode haantje valt ver-
der te boeken een brand te Helmond, waarbij drie
pakhuizen in de asch zijn gelegd. Verschillende
boerderijen, o.a. een zeer groote bij Nijmegen, j
werden prooi der vlammen. Evenals een zuivel-
winkel te Deventer.
Te Den Burg op Texel, is een groote wasch- en
strijkinrichting afgebrand. Verder zie men de
bladen. I'
Van de jongste verkeers- en verdere ongeluk
ken noteer ik: op'den Tongerschen weg (L.) is bij
een botsing tusschen auto's een 25-jarige land
bouwer uit Maastricht om het leven gekomen.
Een autobus van de Geldersche Trammaat
schappij is bij Keppel omgeslagen. Verschillende
meisjes van de Eerste Nederlandsche Kunstzijde
fabriek werden gewond, enkelen vrij ernstig.
In de Akkerdijkstraat te Rotterdam heeft ie
mand door een noodlottig revolverschot een van
zijn vrienden gedood.
Öp het Arnhemsche station is een 60-jarige
hoofdeonducteur onder den trein gedood. Op de
Haagsche Groot-Hertoginnelaan raakte een 78-
jarige dame onder een auto. Met doodelijken af
loop.
Op het Paramariboplein te Amsterdam geraak
te een 50-jarige man onder een heistelling, die
omver stortte. Hij liet er het leven. Onachtzaam
roekeloos oversteken op den weg was oorzaak,
dat op het Zieke'in Den Haag een 44-jarige voet
ganger onder een motorfiets geraakte.
Het vierde Retourvliegtuig uit de Oost kwam
den 13en December behouden op Schiphol aan.
Dus toch nog een lichtpuntje in deze donkere,
soms schrikbarend-donkere dagen vóór Kerst.
BUITENLANDSCH OVERZICHT-
Ondanks de in den laatsten tijd herhaaldelijk
opduikende berichten omtrent een afloopen van
de dictatuur in Spanje, blijkt Primo de Rivera
toch nog wél zooveel dictatorenbloed in zijne
aderen te hebben, dat hij nog geenszins geneigd
is de eenmaal verworven macht voetstoots uit
handen te geven. Dat inderdaad zijn dictatuur
ernstige schokken heeft gekregen, dat o.a. de
vrijspraak van Sanchez Guerra er op wijst, dat de
positie van den dictator in geenen deele die is
va.n een onbeperkt machthebber en heerscher,
is maar al te waar. Verdere belangrijke teekenen
van ontevredenheid over het huidig regiem kun
nen nog worden gevonden in de weigering tot
medewerking bij de uitbreiding van de Nationale
Vergadering, van de vakvereenigingen en in het
merkwaardige feit, dat de wetenschappelijke in
stellingen hierbij alleen tegenstanders van Primo
de Rivera benoemden.
Desalniettemin blijft Primo de Rivera waar hij
is. Zoo verklaarde hij nog Maandag j.l., dat hij in
ieder geval en tot 'iederen prijs zoo lang op zijn
post zou blijven tot'hij den koning een geschikten
opvolger kan aanwijzen die dan den overgang
tot normale verhoudingen zou kunnen inleiden.
Ondanks deze misschien tot kalmeering van
ontevreden elementen uitgesproken? woorden,
wordt echter besloten, dat de nationale vergade
ring in Januari weer bijeen zal komen om de
nieuwe constitutie vast te stellen op definitieve
wijze, d.w.z. dat volgens de woorden van het
desbetreffende officieele communiqué voorberei
dingen zullen worden getroffen voor vervanging
van de nationale vergadering in September, wan
neer haar levensduur van drie jaar zal zijn ver
streken, door een vollediger wetgevend lichaam.
Wat deze, door hunne voorzichtigheid min of
meer veilig gewowrden bewoordingen nu in wer
kelijkheid bedoelen, valt vooral in verband met
het vorige bericht niet bij benadering te zeggen.
Zal Primo de Rivera inderdaad zwichten voor de
algemeen groeiende drang naar een normale con-
stitutioneele regeering met een parlement etc.
of zal hij den moed hebben om het voorbeeld
van Mussolini te trachten na te volgen en een
parlement scheppen, dat weliswaar volledig parle
mentaire bevoegdheden bezit, doch dat door zijn
samenstelling alleen al in wezen niets anders is
dan dekking voor den dictator en uitvoerder
van zijn wil? Hoe dit ook zij, voorloopig blijft
de groote man aan het roer, daar de verkiezingen
eerst na a floop van den zittingstermijn der natio
nale vergadering kunnen plaats .vinden, en het
er allen schijn van heeft, dat Primo de Rivera in
de veranderde omstandigheden de noodzakelijk
heid zal ontdekken om de dictatuur te verlengen.
In ieder geval zijn de berichten omtrent het ein
de van de dictatuur op zijn minst genomen voor
barig. 'I
Het verluidt echter, dat de regeering plannen
heeft tot een uiteenzetting van hare nieuwe plan
nen in een manifest in het begin van 1930 zal
verschijnen. Mocht dit manifest inderdaad het
licht zien, dan zal een daaruit misschien
kunnen opmaken in hoeverre Primo nu in werke
lijkheid zijn dictatuur als gevestigd of als tanend
ziet.
