NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 18 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 53. DINSDAG ll FEBRUARI 1930
39e Jaargang
COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Uitgave: firma I. H. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Hoordscharwoude.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
i t..-4Ë
Maandagmiddag half drie vergaderde de raad de
zer gemeente ten raadhuize onder presidium van
den Edel Achtbaren heer H. Nolet, burgemeester.
Secretaris de heer H. Rijs.
Aanwezig allen.
De voorz. opent de vergadering met een woord van
welkom, waarna de notulen der vorige vergadering
ongewijzigd worden goedgekeurd.
Ingekomen stukken.
Een schrijven van het bestuur der gasstichting
tot dankbetuiging voor de verleende bijdrage.
Gedeputeerde Staetn deelen mede dat hun be-
slissing ten aanzien van de begrooting 1930 is ver-
daagd.
Het bestuur van de vereeniging voor ziekenhuis-
verpleging verzoekt voor 1930 wederom een Voor
st schot te willen toestaan van f 600 Voorgesteld wordt
«w het gevraagde voorschot te verleenen.
De voorz. deelt mede, dat het de bedoeling is,
het verleende voorschot van het vorige jaar af te
lossen. De ontvangsten dekken juist de uitgaven.
Aldus wordt besloten.
Dankbetuiging van de ambtenaren en werklieden
in dienst der gemeente voor de intrekking van de
vérordening tot verhaal van pensioenbijdragen.
Gedeputeerde Staten deelen mede, dat de beslui
ten nopens het aankoopen van grond ter verbree
ding van de Dorpsstraat, nog niet zijn goedgekeurd
omdat het onderzoek omtrent deze besluiten nog
niet is afgeloopen.
De heer P. de Groot deelt mede, dat hij zijn her
benoeming tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
aanneemt.
Het r.k. schoolbestuur verzoekt een subsidie van
f 300 tot instandhouding van de r.k. bewaarschool
Voorgesteld wordt de gevraagde subsidie te verlee
nen.
Conform het voorstel wordt besloten.
Het P.E.N: zendt nader schrijven betreffende het
vastrechttarief voor de levering van electrischen
stroom. Zal circuleeren waarna dit eventueel een
punt van bespreking kan uitmaken.
Gedeputeerde Staten deelen mede, dat de vrijstel
ling voor onderwijs in lichamelijke oefening voor
de school in het dorp is verleend tot 1 Mei 1930 en
voor de school te Schoorldam tot 1 Mei 1932.
De heer Slot vraagt, als het onderwijs wordt in
gevoerd of dit dan in de open lucht moet worden
gegeven.
De voorz. antwoordt hierop dat zulks voorloopig
Gedeputeerde Staten deelen mede, dat zij in prin
cipe geen bezwaar hebben tegen de voorgestelde
wijze van berekening van het bedrag, dat op de
jaarwedde van den burgemeester zal worden in
gehouden voor het genot van de te bouwen ambts
woning.
De aanbesteding is vastgesteld op 20 Febru. a.s.
De heer Slot wijst er op, dat uit het schrijven
van Ged. Staten blijkt, dat Ged. Staten de touwtjes
in handen houden en als de omstandigheden ver
anderen, dat als Harenkarspel en Warmenhuizen
niet meer denzelfden burgemeester hebben, het
recht aan hun houden en zij wel begrijpen, dat als
ze niet accoord gaan met de voorgstelde wijze van
berekening ,de raad besluit geen ambtswoning te
bouwen.
Het Jaarverslag van de commissie tot wering
van schoolverzuim te Krabbendam.
De voorz. zegt, dat I geval zich heeft voorge
daan, hetwëlk niet verschoonbaar werd geacht.
Een proces verbaal van de opneming van kas en
boeken van het tuinbouwbedrijf en van den gemeen
te-ontvanger.
Alle bescheiden zijn in orde bevonden.
Naar aanleiding van het opnieuw in handen stel
len van B. en W. van het verzoek van den heer T.
Donia, wordt medegedeeld, dat B. en W. hun inge
nomen standpunt handhaven.
De voorz. deelt mede, dat door B. en W. een onder
zoek is ingesteld of een eventueele toezegging van
een bepaalden huurprijs is gedaan, hetgeen niet ge
daan blijkt te zijn.
De heer Slot is van meening, dat de heer Donia
eenigszins verongelijkt is. Ook het plan was groot
opgezet en is de woning echter veel kleiner. De vroe
gere woning was veel ruimer. Op rognd dat hem
eigenlijk is toegezegd een huur van f 250.— zou spr.
dit willen handhaven.
Weth. J. Swan zegt, dat hem na een onderhoud
et den heer Donia het geheugen weer wat gescherpt
is en is het bouwen van een kleinere woning gele
gen in het feit, dat indien het eerste plan was
uitgevoerd, hieraan een hoogere huur was ver
bonden.
Weth. J. de Groot acht een huurprijs van f300
beslist niet te hoog en gezien het inkomen van den
heer Donia, kan deze huur makkelijk worden be
taald.
De heer Molenaar is van meening, al kleven er
gebreken aan de woning, deze toch mooi is, en
acht een huur van f300 geen overdreven eisch en
alleszins billijk.
De voorz1. kan niet oordeelen of er destijds min
of meer bindende toezeggingen zijn gedaan. De
huur van f 300 acht Z.E.A. billijk.
Na een korte onderlinge discussie wordt het voor
stel van B. en W. in stemming gebracht en aangeno
men met 4-3 stemmen. Tegen stemden de heeren
Swan, Slot en van Rijn.
Mededeelingen.
Door Gedeputeerde Staten is goedgekeurd het be
sluit tot het aangaan van een kasgeldleening voor
het tuinbouwbedrijf alsmede de wijziging van de
rekening-courant-overeenkomst met de N. V. Bank
voor Ned. Gemeenten.
Overeenkomstig het advies van de gascommis-
sie wordt voorgesteld tot het bouwen van een am-
moniakreservoir waarvan de kosten zijn geraamd
op f 1150.te betalen uit het reservefonds.
De afmeting der tank zal bedragen 35 kub. M.
en bovengrondsch worden aangebracht. Door den
tank op een zekere hoogte aan te brengen is het
pompen overbodig, daar de ammoniak nu kan uit
vloeien in de schuit.
Op een vraag van weth. de Groot of er eveneens
een betonnen vloer voor de cokes wordt aange
bracht, deelt Z.E.A. mede, dat dit het geval is en
de kosten uit de onderhoudskosten zullen worden
betaald.
De heer van Rijn meent, dat de ammoniakschuit
niet bij het reservoir kan aanleggen daar zulks vroe
ger aan de Zuiderbrug werd overgenomen door 'n
motor, vanwege den diepgang van de ammoniak
schuit, dus zal de gemeente weer vervallen aan 'n
kleine schuit. Er is dus, "aldus spr., geen voordeeltje
aan, wat wel het geval zou zijn als de ammoniak
schuit ko ndoorvaren.
Waar hieromtrent door geen der leden eenige
zekerheid kan worden gegeven, wordt per telefoon
aan den directeur der gasfabriek inlichting ge
vraagd.
De directeur deelt mede, dat de ammoniakschuit
zelf een kleine schuit bij zich heeft en geen extra
vervoerkosten worden berekend. Zulks geschiedt al
reeds twee jaren.
Hierna wordt het conform het voorstel besloten.
Voorgesteld wordt over te gaan tot vaststelling
van de overeenkomst gaslevering Schoorl volgens
het toegezonden ontwerp, behoudens het bepaalde
in art. 10 2de lid, hetwelk zal luiden als volgt: „ter
keuze van Warmenhuizen, wordt de opdracht in
het le lid verstrekt en aanvaard:
het zij voor den duur van 10 jaar, waarbij
als uitsluitend vergoeding voor het uitvoeren van
deze opdracht door Schoorl aan Warmenhuizen is
verschuldigd', voor wat betreft het in het le lid
sub a, b en c omschrevene, een vast bedrag van
f 1250.— per kalenderjaar, welk bedrag vermeer
derd wordt met f 4 per jaar, voor elke dienstleiding
boven 250 stuks, welke op 1 Juli van het betref
fende kalenderjaar is aangesloten;
het zij voor den duur van vijf jaren,
waarbij vorengenoemde vergoeding evenzeer van toe
passing blijft, nochtans met dit onderscheid, dat 't
daarin vermelde vaste bedrag van f 1250 per kalen
derjaar wordt teruggebracht tot f 1000 per kalen
derjaar.
Nadat door den voorz. eenige inlichtingen zijn
verstrekt, wordt conform het voorstel besloten.
Vervolgens vragen B. en W. den raad machti
ging de schutsluit wederom voor 4 jaren te ver
pachten op de gewone voorwaarden.
Wordt goedgevonden.
Rondvraag.
Weth. Swan zegt, dat in de vergadering van B.
en W. de wenscheiijkheid is geuit een uitbreidings
plan te ontwerpen. Dit heeft spr. sympathie ten
volle en acht hij het de moeite waard dit onder
de aandacht van den raad te brengen. Spr. acht
het niet wenschelijk dat er nog meer doodloopende
straten als de bestaande .bijkomen.
Weth. de Groot zegt, dat het zoo wel ten eeuwi
gen dage zal blijven, daar je steeds met je water
zit.
De voorz. is van meening, dat er wellicht een on
derzoek kan worden ingesteld om volgens een vast
plan verder uit te breiden. Al is het pas over 100
jaar, kan nu toch een begin worden gemaakt. Z.
E.A. verzoekt den leden hun gedachten hierover te
laten gaan.
De heer Molenaar zegt niet te weten welken kant
uit er kan worden gebouwd, daar er geen bouwter
rein is. Met heele groote kosten, aldus spr., is alles
De heer Slot vraagt of de gemeente hiervan de
dupe moet worden.
De voorz. spreekt de hoop uit dat deze zaak als
nog tot aller -tevredenheid zal worden opgelost.
Niets meer aan de orde zijnde volgt sluiting.
Plaatselijk üteuws
De heer Slot vraagt welk nadeel er verobnden is
aan de bestaande straten en welk voordeel aan de
straten, die doroloopen.
De voorz. antwoordt, dat er overal straatjes en
buurtjes komen, waardoor het geheele verkeer uit
sluitend door de dorpsstraat moet en het beter was
indien deze wat ontlast werd.
De heer van Rijn vraagt of er al eenig bericht
is ingekomen omtrent het onderhoud van den
Sluisweg.
De voorz. antwoordt dat nu deze kwestie in han
den van Ged. Staten is, en de Raad hierin geen
«zeggenschap heeft.
De heer Molenaar zegt, dat de nieuwe straat in
de Oude Wal slecht is en de steenen voorover han
gen.
De voorz. merkt op, dat hierin reeds is voorzien.
De heer Slot zegt, dat de straat vol kuilen en lang
niet vlak is.
De voorz, deelt mede dat B. en W. het recht
nog in handen hebben daar 50 procent is uitbetaald
De opzichter wacht tot het zand geheel weg is,
waarna kan worden gezien wat er aan hapert. Z.
E.A. zegt dat de aandacht van B. en W. er op ge
vestigd blijft.
De heer Slot is va nmeening, dat alleen kuilen
ophalen, niet voldoende is. Spr. wijst op den weg
in Harénkarspel welke zoo goed is.
De voorz. zegt, dat daar het verkeer gedurende
het bestraten is stop gezet terwijl hier alles door
ging, hetgeen een groot verschil maakt.
De heer van Rijn zegt, dat er geen profiel blijkt
in de straat te zijn en waar het meeste toezicht
is geweest, deze het best in orde is.
De voorz. merkt op, dat de gemeenteopzichter
tijdens de geheele bestrating zeer actief is ge
weest.
Weth. Swan zegt, dat de aannemer in den beginne
zeer heeft gesukkeld met personeel.
ZUIDSCHARWOUDE.
DE KROMHOUTFILM.
Vanwege het Onderwijsfonds voor de Binnen
vaart had op Maandag 10 Februari des avonds 7
uur de vertooning plaats van de Kromhoutfilm in
de Tooneelzaal van den heer P. Kramer te Zuid-
scharowdue.
De heer S. de Boer spreekt eerst een inleidend
woord, roept de aanwezigen het welkom toe, in
zonderheid aan de heeren Winkler, vertegenwoordi
ger der Kromhoutfabrieken en den heer de Jong,
i directeur va nhet onderwijsfonds voor de Binnen-
j vaart.
Spr. zegt, dat het eerst de bedoeling was deze
film te vertoonen voor de 90 cursisten van den
{motorcursus, maar waar de heer Kramer zoo be
reidwillig was zijn zaal af te staan, was besloten
'ook andere belangstellenden uit te noodigen.
De groote opxomst bewijst dat er wel beiangstel-
'ling voor is.
Alvorens tot de vertooinng der film over te gaan,
geeft de heer Winkler eerst een ovrezicht van de
oprichting en uitbreiding der Kromhoutfabrieken,
en een technische uiteenzetting van de werking der
Kromhoutmotoren.
Spr. zegt, dat men thans met den motor zoo
iver is gevorderd, dat de mechanische krachtbron
j-geheel afhankelijk is van de menschelijke wil.
Dit was vroeger apders, toen men de natuurle
kke krachtbron, den wind, gebruikte voor schepen
en molens.
i Toen was de mensch afhankelijk.
In plaats van de natuurlijke krachtbron kwam
de mechanische, de motor, en wordt tegenwoordig
overal gebruikt, zoowel bij de scheepvaart als op
het land.
De Kromhoutfabriek is opgericht in 1867.
Eerst werden uitsluitend schepen gemaakt, doch
in 1895 werd begonnen met vervaardigen van ma
chines. Eerst stoommachines, later petroleum-mo
tor en.
In 1901 werd de eerste motor van 10 P.K. af
geleverd.
Geplaatst in een schip van 12 M. lengte behaal
de deze op een tentoonstelling in Engeland uit 32
inzendingen den eersten prijs.
Onder de verschillende typen van motoren ko
men drie hoofdgroepen voor en wel: benzine, pe
troleum en ruwe-olie-motoren.
Benzine en petroleummotoren zijn in gebruik de
duurste en worden meest gebruikt voor kleine luxe
motoren. De meest gebruikte is de ruwe-olie-motor.
Spr. geeft thans een uiteenzetting van de ver-
betteringen die de motor heeft ondergaan, zoodat
nu in 1930 een type kan worden afgeleverd dat de
volmaaktheid nabij komt.
De betrouwbaarheid der Kromhoutmotoren wordt
wel bewezen door den grooten afzet.
Om aan de groote aanvrage te voldoen wordt de
vloeroppervlakte van de fabriek dit jaar met 95
procent uitgebreid. Gewerkt wordt met een twee-
ploegenstelsel, van des morgens 6 uur tot des a-
vonds 11.30 uur.
Na de rede van den heer Winkler werd gepau
zeerd.
De eerste film die vertoont werd gaf ons een
beeld van Amsterdam, de stad, waar de Kromhout
fabrieken gevestigd zijn.
Duidelijk vertolkte de film het geheele stadsle
ven. De drukke scheepvaart, de markten en plei
nen, de mooie parken. Het oude stadsgedeelte met
als middelpunt de Dam. Het nieuwe stadsgedeelte
met zijn monumentale gebouwen.
Nadat deze film vertoond is spreekt de heer de
Jong over het Onderwijsfonds voor de Binnen
vaart. Spr. zegt, dat ook in dezen van Alkmaar de
victorie begint. Zes jaar geleden is men in Alkmaar
begonnen met een opleidingsschip en ook buiten Alk
maar wordt het onderwijs thans uitgebreid.
Verleden jaar is aan den Langetndijk de eerste
cursus gehouden welke geheel bekostigd is door de
cursisten. Voor dit jaar wordt door de regeering
een kleine subsidie gegeven en spr. heeft nu van
het gemeentebestuur van Oudkarspel, Zuidschar-
woude en Sint Pancras de medewerking verkregen
om aan de regeering blijvend steun te verzoeken.
De resultaten van het Onderwijsfonds worden
door het gehegele land gezien. In Groningen is
men gekomen tot de oprichting van een eigen ge
bouw met volledige werkplaats. De leerlingen leeren
daar kleine reparaties zelf uit te voeren.
Zoo moet de opleiding ook hier worden.
De menschen zijn hier half bouwer, half schip
per, maar toch moet er belangstelling blijven voor
den motor en de kennis vermeerdert.
Behalve door de cursussen, kan men dit bereiken
door het lezen van het weekblad „De Binnenvaart"
Voor de kennis van motoren is dit blad leerzaam
Vragen die door de lezers worden gesteld worden
op eenvoudige en duidelijke wijze beantwoord.
De kosten zijn slechts 10 cent per week.
De winst van het weekblad komt ten goede aan
het onderwijs van schipperskinderen, waarvan er
nog 7000 van het lager onderwijs verstoken zijn.
Spr. zegt dat de opkomst deze avond een succes
is en spreekt den wensch uit dat het ook een succes
moge worden voor de Kromhoutfabrieken.
In drie acten werd vervolgens de Kromhoutfilm
vertoond.
De eerste twee acten gaven een overzicht van de
fabriekn en het vervaardigen der machines.
Op duidelijke wijze werd tot in de kleinste bij
zonderheden te zien gegeven de bewerking van ruw
materiaal tot een soiiede betrouwbare machine.
De derde acte gaf ons te zien waar en hoe de
Kromhoutmachinesgebruikt worden. Van het klein
ste motorbootje tot groote zeeschepen. We zagen
alle soorten schepen, voortbewogen door Kromhout
motoren.
Ook op het land, in werkplaatsen en voor het be
malen van polders wordt de Kromhoutmotor ge
bruikt.
De laatste woorden, die de film ons tet zien gaf,
gaven weer wat de geheele film ons deed zien:
KROMHOUT IS KRACHT.
Tot slot spreekt de heer de Boer een woord van
dank tot den heer Winkler, en mede tot de di
rectie der Kromhoutfabrieken voor de vertooning
der film. aan den heer de Jong voor zijn medewer
king, aan den pianist voor de mooie muziek die hij
ten beste gaf en aan den heer Kramer voor het
beschikbaar stellen der zaal.
DE LEZING VAN DEN HEER
MALLEKOTE
OVER ERFELIJKHEIDSLEER
EN VEREDELING.
Van verschillende kanten werd mij gevraagd een
kleine toelichting te geven over het onderwerp, dat
ik a.s. Vrijdag 14 Februari ten huize van den heer
Vis te Oudkarspel zal behandelen, nl. „ERFELIJK
HEID EN VEREDELING".
Menigeen zullen weze woorden wellicht vreemd
in de ooren klinken en de mogelijkheid bestaat,
dat dit voor velen een reden zal zijn om thuis te
blijven. Nu kan men van mij moeilijk verwachten,
dat ik een lans zal breken en probeeren, dezulken
over te halen er wel heen te gaan. Ik wil vol
staan met mee te deelen, wat het onderwerp betreft
Op dien avond zal ik probeeren zoo duidelijk
mogelijk uiteen te zetten, welke invloeden bij den
groei van onze land- en tuinbouwgewassen van
belang zijn. Daarbij zal vooral gewezen worden op
de erfelijke eigenschappen, hoe de verschil
lende rassen in den loop der jaren zijn ontstaan en
nog ontstaan, wat bij het zgn. kruisen zich
afspeelt eh met welke groote moeilijkheden zij te
kampen hebben, die zich er op toeleggen op het
aankweeken van nieuwe (betere) rassen. Een en
ander zal worden toegelicht met voorbeelden, aan
de praktijk ontleend en verduidelijkt met lantaarn
Ik ben er van overtuigd, dat ieder tuinbouwer be
lang stelt in deze kwesties, Men zie de advertentie
in dit blad. L. M.
Uit den Omtrek
HEKRHUGOWAARDj.
Zaterdagavond werd in het raadhuis een ver
gadering gehouden door den Burgemeester met
vertegenwoordigers onzer land- en tuinbouworga
nisaties, ingevolge een besluit der vorige raads
vergadering. Deze verg. was door het gemeente
bestuur uitgeschreven teneinde met genoemde or
ganisaties overleg te plegen ter zake de uitvoe
ring der verordening, betreffende het verbod van
verbouw der reeds veel besproken aardappelsoor
ten: Bravo, De 'Wit, Kampioen en Bintje.
Alle genoodigde organisaties waren vertegen
woordigd, waarover de voorzitter zijne waardee
ring uitsprak. Na een woord van welkom en een
korte uiteenzetting der bedoeling van den raad
met het uitschrijven dezer vergadering, werd
door den voorzitter voorgelezen het rapport van
den Plantenziektenkundigen dienst betreffende
de te Hoorn en Alkmaar gehouden vergaderingen
j ter bespreking der wratziekte.
Üit de discussie, welke hierop werd gevoerd,
bleek, dat men algemeen overtuigd was van de
i verstrekkende gevolgen voor land- en tuinbouw
j van de maatregelen door verschillende landen ge-
nomen, hetzij dat deze maatregelen getroffen
zijn ter bescherming tegen de wratziekte, hetzij
dat ze genomen zijn uit het oogpunt van pro
tectie. De maatregelen zijn er en ze kunnen ons
treffen. Wat de gemeentelijke verordening be
treft, de vraag werd gesteld of er wél veel mee
bereikt zal worden nil in naburige gemeenten
niets wordt gedaan. Voorts werd het zeer be
zwaarlijk geacht de verordening reeds dit jaar
toe te passen voor de soort Bintje, aangezien
hierdoor reeds velen getroffen zouden worden.
Door den voorzitter werd er op gewezen, 'dat
dit bezwaar ook door den raad is gevoeld, zoo
dat voor deze soort de verordening dit jaar nog
niet van kracht zal zijn. Waar Kampioen en
De Wit hier niet worden verbouwd, geldt het
verbod dus in hoofdzaak de Bravo. Naar de mee
ning van verschillende personen en ook volgens
