Bestuurshervorminpn in Indie
Binnenlandsch Overzicht
BEURSOVERZIGHT
Vijfde Jaarverslag
Opgericht 22 April 1925.
Verschenen is de memroei van Antwoord nopens
de begrooting van Koloniën, waaruit te zien is, het
geen de Nederiandsche regeering inzake koloniaal
beheer van plan is te verrichten. Zoo zal de revo
lutionaire volksbeweging' weinig goeds te verwach
ten hebben. In het afgeloopen jaar heeft de zgn.
Partai Nasional Indonesia actieve propaganda ge
voerd en wel op een wijze, die in sommige streken
al meer het karakter aannamen van revolutionaire
actie. In West Java begon de propaganda zich al
lengs ook tot de politie en tot het leger uit te brei
den, met het kennelijk oogmerk bij de volksleiders,
om ook deze gezagsmiddelen in hun actie te betrek
ken en aldus de positie van het bestuur te verzwak
ken. Daarom werd het lidmaatschap van genoemde
partij voor politiedienaren in West Java verboden.
De gouverneurs van Oost- en Midden Java en die
van Soerakarta en Djokjokarta zijn gemachtigd
om een overeenkomstig verbod uit te vaardigen in
dien noodig. Of het verbod ook tot andere vereeni-
gingen wordt uitgebreid is afhankelijk van de
vraag of haar leiders op soortgelijke wijze propagan
da mochten maken.
De regeering voelt noch iets voor een likwidatie-
poiitiek, noch iets voor een consolidatiepolitiek. De
eerste leidt tot een stelselmatige verbreking van
den staatkundigen band tusschen Nederland en n-
dië, de laatste maakt het practisch regeeringsbe-
leid ondergeschikt aan de gedachte van een voort
durende bestendiging in den huidigen vorm van
de staatkundige verhouding tusschen Nederland en
Indië. De regeering wil rekening zien gehouden
met den stand der volksontwikkeling. Er zal even
wicht zijn tusschen de reeds geboden ruime gele
genheid tot daadwerkelijke deelneming aan de be
hartiging van de publieke zaak, en het algemeen
vermogen tot vervulling van een zoodanige zelf
werkzaamheid, waarvan de uitgroei bij het schep
pen van die gelegenheid werd verondersteld.
Op Sumatra kan reeds aanstonds een aanvang
worden gemaakt met de voorbereiding der instel
ling van autonome ressorten van hoogeren graad.
Den Minister staat voor oogen een door een raad
bestuurde provincie Sumatra, daaronder autonome
afdeelingen. inwelker raden zich het staatkundig
leven der groote bevolkingsgroepen afspiegelt en
ten slotte daaronder een verscheidenheid van zui
ver inheemsche autonome organen gebaseerd op
reeds van ouds bestaande plaatselijke, regionale en
adat-instellingen.
Tot een afschaffing van exorbidante rechten kan
het, in verband met de revolutionaire woelingen,
niet komen, terwijl opheffing van het interneerings
kamp aan de Boven Digoel ongeraden is. Voorloo-
pig zijn tien geinterneerden in aanmerking ge
bracht voor terugzending, waarschijnlijk is het on
mogelijk reeds thans de interneering van Tjipto
Mangoekoesoemo op te heffen.
Iedere toespitsing der maatschappelijke tegeiistel
ling wordt door de regeering uit den boaze geacht
en daarom wordt de oprichting der Vaderlandsche
Club niet toegejuicht.
De finantieele en economische toestand van Ned.
Indië is niet slecht te noemen, evenwel is bij de
beoordeeling der regeeringstaak in het oog te hou
den de mogelijkheid van blijvende achteruitgang
van de prijzen der voornaamste handelsproducten.
Een verbetering van den economischen toestand
dient door het particulier initiatief te worden be
merkt, van een oprichting van nieuwe staatson
dernemingen is weinig heil te verwachten.
Het tijdstip voor afschaffen, zelfs aanmerkelijke
inkrimping der poenale sanctie op de gouverne
mentsondernemingen is nog niet gekomen. De vi
tale onderneiftingsbelangen zijn daarmede in strijd.
Bij het kantoor van Arbeid zijn de volgende onder
werpen in voorbereiding:
a. een regeling nopens vergoeding bij bedrijfs
ongevallen.
b. een wettelijke regeling van collectieve arbeids
contracten.
c. een geleidelijke inkrimping der poenale sanc
tie.
d. kolonisatie van Sumatra en Borneo.
e. over de aanwerving van arbeidskrachten.
f. onderzoek naar den toestand in kleine bedrij
ven.
g. onderzoek naar hetgeen in de internationale
arbeidsconventies voor Ned. Indië geschikt is.
h. verbetering van de rechtspositie van de assis
tenten.
Bovendien wordt door de regeering erkend, dat
aan het volksonderwijs de noodige aandacht dient
te worden geschonken. Dit is natuurlijk des te
meer noodig, omdaat de mate van invloed der in-
landsche volksleiders aan de ontwikkeling der in
landers wordt afhankelijk gesteld en men, op
straffe van beschuldigd te worden de volksontwik
keling' met opzet tegen te houden, genoodzaakt is
ter zake het volksonderwijs de noodige concessies
te doen.
Alles tezamen genomen komt het ons voor, dat er
ten aanzien van het koloniaal beheer wel eenige lijn
is te onderscheiden, al blijft het ons onduidelijk,
waarom de regeering ook thans weer niet duidelijk
heeft uitgesproken, dat zij zich tegen iedere overna
me van bestuur door de inlandsche leiders zal blij
ven verzetten, zoolang deze leiders niet de verze
kering kunnen geven, dat onder hun bestuur de
cultureele verheffing der volksmassa beter ver
zorgd is. Aan al die leiders zouden dan, naar het
ons voorkomt, véle wapenen uit de handen zijn
OUTSfDER.
Vereeniging voor Volkenbond en Vrede.
Tentoonstelling in de Residentie. Een
reeds lang bestaand plan uitgevoerd. 5
afdeelingen. Ook een „oorlogsafdeeling."
Arbitrage iets uit den ouden tijd. De
zomertijd. De bemaling van de Wierip-
germeer begonnen. Een nieuw gewest
heroverd op de golven. Een papegaaien
ziekte. Gezondheidsraad. Houdt Lor
re op een afstand als hij geen „oude Lorre"
is. Papegaaienziekte in Amsterdam.
Dansen met een paspoort op zak.
Devorige week is te Den Haag de Vredes- en Vol
kenbondstentoonstelling geopend. Eeinge jaren is
reeds het houden van een dergelijke tentoonstelling
hier te lande in de pen geweest. Door verschillende
omstandigheden is het er eerst nu van gekomen, de
tentoonstelling te houden en de gedachte van de
Nederladsche vereeniging voor Volkenbond en Vre
de zal verwezenlijkt: het meer bekendheid geven on
der het Nederiandsche volk van de internationale
vredesgedachte en de werkzaamheid van den Vol
kenbond. De tentoonstelling wordt gehouden in de
grafelijke zalen op het Binnenhof en werd offi
cieel geopend door den minister Ruys de Beeren-
brouck, nadat een rede was gehouden door den
voorzitter voor Volkenbond en Vrede, professor Ane
ma. De residentie staat in de eerste maanden van
dit jaar wel in het teeken van den vrede. Eerst de
tweede Haagsche conferentie die toch ook het doel
had den vrede te bevorderen en voor zoover de
I vrede al bestaat, dien te bezegelen en nu de bo-
i venbedoelde tentoonstelling, die zeker uit stad en
land veel belangstelling zal trekken. Deze tentoon
stelling laat niet alwleen zien, wat er in den loop
der eeuwen alzoo in het belang van den vrede ge
daan is, maar ook datgeane wat héden ten dage
gedaan wordt om den vjrede te bevorderen en de
vredesgedachte meer en meer ingang te doen vin
den. Er is veel en velerlei te zien in de verschillen
de afdeelingen, de historische afdeeling, de geor
ganiseerde vredesbeweging, de wereldgemeenschap
de oorlogsafdeeling en ten slotte de Volkenbond en
zijn arbeid. Op het gebied van boeken, tijdschriften
foto's en plaatwerken voor een belangrijk deel uit
den oorlogstijd of op den oorlog betrekking hebben
de, is zeer veel te zien en daaronder ook veel dat
meer speciaal op ons eigen land betrekking heeft.
Wij Nederlanders als de overige Europeanen praten
druk over arbitrage. Op de tentoostelling is o.a.
te vernemen wat de oude Grieken op het gebied van
arbitrage gedaan hebben in de vijfde eeuw voor
Cchristus geboorte. Er zijn namelijk afbeeldingen
van een op kalksteen aangebrachte inscriptie wel
ke den inhoud geeft van een verdrag tusschen twee
Grieksche steden. Als het arbitrage-idee al zoo oud
is, mag het verwonderlijk genoemd worden, dat 3
a 24 eeuwen nog niet voldoende gebleken zijn, de
geheele menschheid in merg en been van de nood
zakelijkheid van arbitrage te doordringen. Het is te
begrijpen, wat we alreeds opmerkten, dat het vele,
wat de tentoonstelling biedt, niet alleen door ons
land geleverd werdt Allerlei vredesvereenigingen in
Europa hebben hun inzehdingen doen toekomen.
Ook op. het gebied van het verkeer is veel te zien
en wel in de afdeeling wereldgemeenschap. Wat
te begrijpen is. De vergemakkelijking van het ver
keer'en de voortdurende verbetering worden gere
kend onder de factoren, welke er toe kunnen leiden
de volken nader tot elkancfer te brengen, niet al
leen in letterlijken maar ook in figuurlijken zin. -j-
En dan is er zooals we zeiden een oorlogsafdeeling.
Me zo uallicht geneigd kunnen zijn in de aanwezig
heid van een oorlogsafdeeling op een vredestentoon
stelling iets vreemas te zien. Maar al wat daar
in die oorlogsafdeeling is ondergebracht kan die
nen als demonstratie van datgene wat de mensch
heid wederom boven het hoofd zou hangen ingeval
de vrede eens niet gehandhaafd mocht blijven. Die
oorlogsafdeeling kan doen zien wat er alzoo aan
het woord komt als het met den vrede eens uit is
en ook in welke mate de daadwerkelijke oorlog
in staat moet zijn in korte spannen tijds te vernie
len en te ontwrichten, wat in tientallen van vrede-
jaren tot stand werd gebracht.
Stappen we van de zeer bezienswaardige tentoon
stelling af met den wensch, dat zij aan het gesteld
doel zal mogen beatwoorden en een nuttig steentje
zal zijn bij het optrekken van het ideaal vredes-
gebouw.
Vervolgen we met de mededeeling, dat de zomer
tijd krachtens koninklijk besluit dit jaar zal in-
gaa op den vijftienden van Meimaand en zal ein
digen op den vijfden October. Ruim vier en een
halve maand zomertijd dus die zooals bekend,
slechts door een deel van ons volk met blijdschap
aanvaard wordt. Stad en land kunnen elkaar blijk
baar op het gebied van den zomertijd niet al te
best begrijpen. Wat evenwel niet zeggen wil, dat er
onder de stadsmenschen niet gevonden worden, die
evenals menige plattelander eenigszins onsympa
thiek staan tegenover den kunstmatigen tijd. Maar
hoe dit zij de wet spreekt.
Maandag zijn op officieele en eenigszins plechtige
wijze de beide stoomgemalen in werking gebracht,
die tot taak hebben de Wieringermeer leeg te malen
en het eerste gedeelte van het groote en grootsche
werk: de droogmaking van de Zuiderzee te voltooi
en. Een nieuw gewest staat er geboren te worden
ontwoekerd aan de baren heroverd eigenlijk
op de golven, die vele eeuwen geleden zich over de
haar gestelde grenzen een weg baanden en een deel
van onzen bodem in een zilten plas herschiep. De
toestand van ons land en de weinige talrijkheid
der bevolking kon het toen lijden, dat er een zoo
groot stuk aan ons land werd ontrukt, maar, het he
dendaagsche Nederland heeft dien bodem weer noo
dig, hard noodig. Daarom is de verschenen Maan
dag een dag te noemen van historische beteekenis.
Aangenomen wordt dat de bemaling van de Wie
ringermeer gereed zal zijn in zeven of acht maan
den. Als leek kunnen we niet beoordeelen of daat
heel vlug of minder vlug is. Maar heel vlug is het
zeker te noemen als men denkt aan de lange reeks
van jaren die aan het werk vooraf gingen, jaren
van bepeinzing, berekening, van wikken en wegen.
Om de woorden van wijlen onzen dichter Tollens
te gebruiken „een kloek bedrijf vangt aan, waar
het nakroost van zal spreken."
Ieder heeft in de laatste dagen wel eens hooren
spreken over de papegaaienziekte. Er is in allerlei
zin over gesproken en geschreven, ook in komi-
schen zin. Er zijn grossen op gemaakt. Doch de
kwestie der papegaaienziekte heeft toch een ernsti-
gen kant en de Gezondheidsraad heeft het zijn
taak geacht een waarschuwing te doen hooren. In
die waarschuwing lezen we o.m. dat de ziekte op dit
oogenblik heerschende is (als darmaandoening) bij
papegaaien in Zuid Amerikaansche landen vooral
in Brazilië en Argentinië. De ziekte verspreidt zich
van dier op dier, maar kan ook op den mensch
overgebracht worden (openbaart zich bij den
mensch vooral door een soms ernstige aantasting
van de luchtwegen.) De waarschuwing van den Ge
zondheidsraad komt er voor een deel op neer er op
te wijzen, dat een te nauwe aanraking met lorre
vermeden moet worden. Wat natuurlijk niet zeggen
wil, dat de papegaaien welke men allang in zijn
bezit heeft, nu maar alle met den nek moeten wor
dén aangezien. En evenmin behoeft iemand, die een
papegaai al eenige jaren heeft, zich ongerust te
maken als lorre zich eens wat onlekker voelt. Met
betrekking tot de Zuid Amerikaansche dieren wordt
door den gezondheidsraad met klem aangeraden
op het oogenblik geen papegaai aan te schaffen of
als geschenk aan te nemen. Het mag misschien
hard zijn een geschenk in casu een papegaai te wei
geren, maar het is toch in de gegeven omstandighe
den het veiligst. Naar uit Amsterdam gemeld wordt
zijn daar ter stede bij drie leden van een gezin
verschijnselen van de papegaaienziekte geconsta
teerd. De papegaai in dat gezin een Zuid Ame
rikaansche was eenige dagen tevoren overleden.
Er wordt vaak gedanst in.dë wereld, letterlijk en
figuurlijk soms op een vulkaan. De hooge overheid
interesseert zich zelfs voor het dansvraagstuk in
zeker opzicht. Ook de gemeentelijke overheid doet
dit hier en daar, deed het sinds lang. In een der
Nederiandsche gemeenten wordt bij politieverorde
ning het dansen in openbare gelegenheden verbo
den voor personen beneden achttien jaar. Ten ein
de nu het constateeren van overtredingen gemak
kelijker te maken is in bedoelde gemeente bepaald,
dat de dansers en danseressen in openbare gelegen
heden bij zich zullen moeten hebben een paspoort
of een bewijs van Nederlanderschap een en ander
vermoedelijk om de daarop voorkomende wettige
vermelding van den leeftijd. Wie dus in bedoelde
gemeente zich in het openbaar aan de danskunst
wil wijden, dient zijn of haar papieren niet te
vergeten.
Geachte vergadering,
De aanhef van ons vorig Jaarverslag was een
waardeerenae uiting jegens wijlen aen Heer C.
Paarioerg, oua-oecreuans der Federatie, ie
mand, aie met hart en 'ziel werute aan onze orga
nisatie, weixe toen nog verkeerde in haar begin
periode, en volgens zijn aerae Jaarverslag o.oiö
leaen telde.
op ait oogenblik, nu onze Federatie reeds bijna
5 jaren bestaat, telt onze Provinciale Organisatie
iz.ozv leaen, oehoorenae tot de 12 aangesloten
piaatseujKe Vereenigingen te: Sint Pancras,
moes. oy LangenoijK, Zuidscharwoude, Noord-
scnarwouae, ouaicarspei, Heernugowaara,
B-oeayK, Schoon, warmennuizen, Lands
meer, Sint Maartensbrug, en Barsingernorn.
noewel wij ais r eaeraue-riestuursleden nog niet
voiuaan kunnen en mogen zijn met den gang van
zaïten, stemt veel uit net aigeioopen jaar ïyzy tot
zeitere tevredenneid.
rn aen loop van iy29 werden behalve de 4de Jaar-
vergauering nog z nesiu ursvergauermgen genou-
aen, terwijl Uw aecretans-nopaganaist op ro fe
bruari lazy de Federatie te utrecnt vertegenwoor
digde op ae Eerste Lanaenjke Bijeenkomst van Fe
deratie s in ons rand. rioewei in die vergaaermg
nog geen oepaaide resuitaken werden berentt, oieeK
ten uuiaenjs.ste, aat er een zeitere waarde ligt in
Landelijk contact, indien er geen kneiienae banden
woraen aangelegd. Het standpunt van Uw Bestuur
is: niertegen krachtig te waken!
In ae verschillende Federatie-Vergaderingen werd
o.a. gesproken over een nieuw Federatie-reglement,
een nieuw contract voor Ziekenvervoer per speciale
Ziekenauto en een speciaal Federatie-Operatie-ta-
rief, welke alle drie na ernstige beraadslagingen tot
stand kwamen. Het Federatie-Bestuur hoopt hier
mee belangrijk werk te hebben gedaan, aat naar
juiste waarde door de aangesloten vereenigingen
moge geschat worden!
Hoewel de voorzitter in het begin van 1929 te
kennen gaf, dat hij van gevoelen was, dat de Voor-
zittersnamer langzamernand waarscnijniijk beter in
anaere handen paste en nij daarom ais Voorzitter
wnae beaanken, wist het Bestuur nem te bewegen,
zijn gedacnten te nerzien en ae leiding te blijven
voeren, hetgeen ons anen zeker verneugt.
In de Bestuursvergadering op 20 f ebruari 1929
werd de huidige öecretaris definitief benoemd, na
dat hij reeas zeven maanden ais waarnemend se
cretaris optrad.
De bezoldiging van het Secretariaat, dat met de
Federatie-uitbreiding en aoor ae steeds kracntig
gevoerde propaganaa-correspondentie meer en meer
tijd en toewijding eiscnt, kwam ter sprake, evenals
die van het Pennmgmeestersenap.
Eenige malen weiaen innemingen of adviezen
verstrekt aan aangesloten axaeeimgen, terwijl ook
anderen voor en na om innemingen aanklopten.
in aansluiting mejaieae breng ik nog even in
herinnering, aai voxg^s genomen besiuit de Fede
ratie zien voortaan over geneei Noora-Hoiland zal
bewegen, en mettertijd ook in ae geneeie provincie
aangesioten aiaeeiingen noopt te verkrijgen. Van
verscnnienae vereenigingen ui Noord en z,uid kwa
men oenenten binnen, uie wijzen op groote moge-
njkneia van aansluiting, zooaat op goede gronaen
oeuuiuenae uitbreiding der Federatie binnen af-
zienuaren tijd verwaent kan woraen. Maar nelaas,
moet geuit woraen, aat nog te veel plaatselijke
vereenigingen net nut van aansluiting niet vol
doende oeseiien. Daarom zal de Propaganda met
kraent woraen voortgezet.
zooais hierboven reeas werd aangegeven, telt on
ze f ederatie tnans iz.azï leaen. net totale getal
uit het vorige Jaarverslag was 11.857, zoodat de toe
name 470 leden bedraagt, hetgeen ongeveer 4% is.
Verwacht kan woraen, aat net ledental over een
jaar ongeveer 2U.UUU zal bedragen.
Uit de vele gegevens, die uw Secretaris heeft
verzameld, meent hij de volgende als de belang
rijkste in een overzichtelijke staat te moeten geven:
Totaal
Opgenomen
Totaal
Hiervoor
AFDEELINGEN
Aantal
patiënten
aantal
betaald:
Leden:
ligdagen:
SINT PANCRAS
914
14
292
802.—
BROEK OP LANGENDIJK
837
13
197
646.80
ZUIDSCHARWOUDE
862
13
209
562.50
NOORDSCHARWOUDE
1151
29
445
1165.—
OUDKARSPEL
1333
32
561
1828.30
HEER HUGOWAARD
940
13
239
627.30
KOEDIJK
720
19
403
1135.52
J3CHOORL
510
6
129
378.—
W ARMENHUIZEN
1849
46
878
2467.85
SINT MAARTENSBRUG
1027
18
289
949.31
LANDSMEER
828
17
455
1159.15
BARSINGERHORN
1356
38
616
1798.50
TOTAAL
12327
258
4713
13520.23
Gevolgtrekkingen:
1. Gemiddeld moesten per 100 leden eener Ver
eeniging er ruim 2 opgenomen worden in een
Ziekenhuis; het vorig jaar was het eveneens
2 per 100 leden.
2. Het vorig jaar werden 202 patiënten opgenomen
met 3868 ligdagen, terwijl in 1929 werden opge
nomen 258 patiënten met 4713 ligdagen.
3., In het afgeloopen jaar vertoefden de patiënten
gemiddeld 18 dagen in een Ziekenhuis, terwijl
het gemiddelde in 1928 bedroeg 19 ligdagen.
4. Gemiddeld werd in 1929 per opgenomen patiënt
betaald 52.40, terwijl dit gemiddelde bedrag
55.was in 1928.
5. Per aangesloten lid werd gemiddeld 1.10 voor
ligging en vervoer betaald, terwijl het ƒ1.
bedroeg in 1928, waarbij evenwel moet worden
gewezen op het feit, dat de verschillende afdee
lingen verschillende maximum-getallen voor
eventueele uitkeeringsdagen hebben vastgelegd
in haar reglementen.
6. Verschillende getallen uit de practijk wijzen er
op, dat men gemiddeld per lid minstens 3 cent
per week moet heffen met daarvoor een maxi
mum uitkeering van 35 ligdagen, wil men eeni-
germate veilig gaan, hoewel 3.5 cent per lid per
week meer aanbevelenswaardig is met het oog
op reserve-vorming.
Het totaal ontvangsten-bedrag der
afdeelingen bedroeg
Het totaal bedrag der uitgaven
Batig saldo slechts
19234.041/s
18603.29'/:
630.75
Acht afdeelingen heffen vaste contributie, vier
heffen omslag.
Al stemmen niet alle gegevens tot tevredenheid!
het mag zeker onder de aandacht gebracht worden,
dat door de mooie Maatschappelijke plaatselijke
Vereenigingen voor Ziekenhuisverpleging in 1929
weer bijna 260 onzer 12.327 leden finantieel gehol
pen werden in de steeds moeilijke omstandigheden,
die door ziekte worden veroorzaakt.
Met de hoop, dat 1930 voor U. allen en Uwe ge
zinnen en voor de vele leden onzer aangesloten af
deelingen in het algemeen een goed jaar moge blij
ken, sluit ik dit 5de Jaarverslag, hetwelk voor het
eerst „gedrukt" uitkomt en mede ter propaganda
op ruime schaal verspreid zal worden.
Namens het Federatie-Bestuur:
H. E. DIJKEN,
De heeren H. Oyens en Zonen te Amsterdam mei
den ons:
Het valt niet te ontkennen, dat de Amsterdam-
sche beurs leeüjk aan het aftakelen is. Niet alleen
is ae handel tot een minimum ingekrompen waar
door men zich in de beste soorten met een trans
actie van eenigszins aanzienlijken omvang nauwe
lijks benoorlijk kan bewegen, maar in tegenstelling
met het buitenland is bij ons de richting nog dui
delijk benedenwaarts.
Aand. Philips Gloeilampen hadden bij de reactie
de leiding. Men overweegt niet ten onrechte dat dit
concern voor een groot deel in hetzelfde scnuitje
vaart als de adio Corporation of America, wier
aandeelen van 120 dollar op 37 dollar zijn gedaald,
vrijwel uitsluitend onder den invloed van acute
overproductie van radio-apparaten, met als gevolg
zeer drastische prijsverlagingen, in Nederland is
men omtrent den gang van zaken bij de diverse
maatscnappijen heei wat minder goed op de hoog
te dan aan geene zijde van den Oceaan, zooals
men ook ongunstige cijiers, eerst iaat, veel te laat
onder de oogen krijgt. Zoo heeft de fantasie vrij
spel, en deze laat zich thans maar al te gaarne
ieinden aoor conclusies, vastgeknoopt aan inkrim
ping van personeel. Vierde men kort geleden bij Phi
lips op gezette tijden de aankomst van den zoo
veel tienauizendsten arbeider, nu kan men terug
gaan tenen, zoo ongeveer stelt de contramine het
op het oogenblik gaarne voor en men moet zeg
gen, aat ze succes heeft. Zelfs het vooruitzicht van
een ongetwijfeld fraai jaarverslag over 1929 kon de
dkiing van 4(J punten niet vernoeden. De sobere
jaarverslagen dezer mij., die zeer veel te raden over
laten en welker beknoptheid uit commercieele over
wegingen zeer stelling is te verdedigen, blijken nu
een groot nadeel voor de aandeelhouders, die mee-
nen overwegend bij de radio-nijverheid belang te
hebben en dan al spoedig geniegd zijn om zien te
spiegelen aan het voorbeeld der Radio Corp., die in
de V. S. haar producten heel wat goedkooper moest
noteeeren.
Andere industrials bleken uiteraard voor de
slechte tendentie van de Eindhovensche collega
nogal gevoelig, temeer, daar het publiek hardnek
kig weigert aan den beurshandel deel te nemen.
Margarine Unie bleven de gansche week verloo
chend en vergeten bij lichte afbrokkeling. Van Ber
kels, Ford, Accoustieken en de breede stroom der
zgn. incouranten volgden geheel in hetzelfde spoor.
Dat A.K.U. en haar trawanten het nogal zwaar te
verantwoorden hadden onder den invloed van nog
steeds weinig bemoedigende berichtetn uit deze in
dustrie en een lage dividendtaxatie voor aand. Cour
tauld, behoeft nauwelijks betoog, vooral daar Ber
lijn weer alle hausse tendenties had afgezworen.
Aand. Kon. Petroleum volhardden verder in hun
majestueuse rust.
De suikerafdeeling hield weer eenigszins de eer
van de beurs op. Wei moesten aand. H.V.A. weer een
deel van het avans prijs geven, maar één vaste dag
der New Yokrsche termij nmarkt was voldoende
om den gang er weer in te krijgen. De minste vraag
moet wel een flinke stijging ten gevolge hebben,
want het vlottend marktmateriaal is in deze afdee
ling wel het geringste van alle rubrieken.
Rubberwaarden behielden een benijdenswaardige
gelijkmoedigheid of tewel een soort galgenhumor,
ondanks nogal wat deprimeerende en van zeer zaak
kundige zijde opgstèld persbeschouwingen. De kin
derhand bleek hier met een minuscuul herstel der
New Yorksche termijnmarkt al geheel gevuld. Het
valt niet te ontkennen, dat de consumptie uit
hoofde der Amerikaansche autoproductie ook in
1930 wel zal moeten meevallen, maar de latexstort
vloed is zoo groot dat daaruit nog geenszins de mo
gelijkheid van loonende prijzen volgt, eerwijl de
inlandsche productie als een schim tusschen de
thans murw geworden en elkaar gaarne steunende
Hollanders en Britten staat.
Tot de ontstemming der Amsterdamsche markt
droeg een nieuwe deconfiture van een groote en
oude otterdamsche graanfirma niet weinig bij, voor
al, daar een hiermede gelieerd aandeel nog eerst
zeer kort geleden aan het Damrak als veelbelo
vend object was ge-introduceerd.
Deregelijke ervaringen met nieuwelingen verhoo-
gen het bestaand wantrouwen niet weinig, vooral
als eerst op het allerlaatste oogenblik wordt toe
gegeven, dat het niet alles goud is wat er blinkt.
Engelsche en Fransche aandeelen zijn uit fiscale
overwegingen voor Nederiandsche beleggers taboe,
en voor Duitsche waarden bestaat zoolang de oor-
logsschattingsbetaligen voortduren, begrijpelijker
wijze heelemaal geen animo. Wat rest er, nu ook de
slechte productenmarkt en politieke onrust Indi
sche waarden steeds minder populair maken, fei
telijk anders dan de aandeelen in de groote, onaan
tastbare Amerikaansche concerns.
DE WARE VRIENDSCHAP.
Een vriend, die mij mijn feilen toont;
Gestreng bestraft en niet verschoont,
Heeft op mijn hart een groot vermogen.
Maar laag gemoed, dat altoos vleit,
Verdenk ik van baatzuchtigheid.
Ik kan zijn bijzijn niet gedogen.
Die zelden prijst, spreekt vriendentaai,
Die altoos vleit, liegt menigmaal.
