Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 36 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52. DINSDAG 25 MAART 1930
39e Jaargang
Bureel Mscharwoude.
Stemmingsbeeld -n Groentenland
aan
NIEUWE 5
LAÏGEDIJKER
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSSAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprij s
per 3 maanden 1.15.
Uitgave: Firma J. H. KEIZER.
Redacteur J. H. KEIZER.
AD VERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
We zijn in de lente, en zeggen desondanks:
best koolweer. En daar is voldoende reden voor,
er waait een stevige bries uit 't Oosten, zoo friseh,
dat ge er op de fiets traan-oogen. van krijgt. De
kool rot niet half zoo hard, dunkt me, als in
Januari De koolveilingen mag je op vandaag be
kijken; leek het in December en Januari dat er
geen goede producten in Groentenland aanwezig
waren, alsof zoowat de heele aanvoer uit door
schot kanker en zwakke exemplaren bestond,
nu is het anders. Aan de veilingen ziet men 'n
praehtproduct, dat de oude roem van den Lan
gendijk handhaaft.
'tls vaak 'n lust voor de oogen, die prachtkool.
keurig gestapeld, gesorteerd als Amerikaansehe
appelen, zoo gelijkmatig, de diverse veilingen te
zien passeeren.
In dit verband moet me een opmerking van
't hart. Mij heeft de tegenstelling getroffen, tus-
sehen de kool, die geveild en vele partijen, die
uit de hand worden verkocht. Valt op geveilde
kool gemeenlijk niets te zeggen, geheel anders
staat het met menige partij uit de hand gekocht.
Om zeker te gaan, heb ik 't oordeel over dit
verschijnsel van bevoegde beoordeelaars gevraagd.
Onomwonden gaf men mij toe: het verschil is
vaak groot. Komt men buiten den Langendijk,
dan is het verschil in de meeste gevallen nog meer
zichtbaar. Meermalen wordt er ook aanmerking
op gemaakt, en dan is het typisch de bemerkin
gen der bouwers te hooren. Ik heb de kool zóó
en niet anders verkocht, luidt vaak de tegenkan
ting der leveranciers. Zóó beteekent op goed
Langendijks kladdig en onregelmatig gesorteerd.
Nu weet men in 't algemeen mijn standpunt in
zake de boninen, neen heb geen vrees, dal ik
over dit oervervelend onderwerp, zoo afgezaagd
als 't al is, nog ga schrijven. De ervaring heëfl
mij van de juistheid van de bekende regel nog te
meer overtuigd: veilen moet algemeen regel, ver
koop op bon of zonder bon hoe langer hoe meer
uitzondering worden. Menige bouwer zou zich
wel tienmaal bedenken, met eenzelfde partij ter
veiling te komen, die hij met een onverstoorbaar
gezicht als uit de hand gekocht levert.
'kHerinner me een uitlating van een afgevaar
digde uit Opperdoes ter vergadering van de Pro
vinciale Commissie uit de tuinbouwveilingen uit
Noord-Holland, die wees op het zbo veelvuldig
voorkomen van verkoopen in de koolschuur. Die
man heeft gelijk, er is op dit gebied nog goed
werk te doen. Het stapelproduct buiten den Lan
gendijk wordt nog veel te veel buiten de veilin
gen om verhandeld. Men staat blijkbaar nog wat
vreemd tegenover het koolvellen, me dunkt, er
is hier werk voor de verschillende veilingsbe-
sturen-
'tls lente, schreef ik. Aan 't weer zou je het,
anders niet zeggen, doch or zijn andere teekenen
die op wisseling van het jaarseizoen wijzen. Staan
daar niet 'de rieten hekken'ter beschutting van
vroege aardappelen en wortelen En ziet men
's avonds tegen zessen de bouwers niet van den
akker terugkeeren in hun schuitjes, en in de vaar
tuigen leege aardappelbakken
De akkertijd is er, je ziet het 's morgens aan
het veilingsbezoek. Van groote volte is geen
sprake meer, de bouwers gaan naar "t land.
'tWordt voorjaar, vandaag zag ik te Noord-
scharwoude nog een onmiskenbaar teeken er van-
't: Was middag, 12 uur, tal van bouwers zag ik
loopen met een lekkend „buultje", precies 'n knik
kerzak. Wie geen vreemdeling is in ons goede
Langendijk, behoeft naar den inhoud dier zakjes
niet te vragen, 't Is koolzaad, door de diverse
heeren van den Plantenziektenkundigen Dienst,'
en hun helpers, met germisan ontsmet.
Voor den arbeid dezer „ontsmetters" heb ik
naast belangstelling geen geringe waardeering.
Dit werk is slechts een gering deel van het vele,
dat zij in het belang van den tuinbouw ver
richten.
Vergeten we toch niet, dat dit werk geheel be
langeloos wordt gedaan. Ben ik juist ingelicht,
dan worden de kosten, aan ziektebestrijding on
afscheidelijk verbonden, alsmede die 't gevolg
zijn van proefnemingen, door de tuinbouwver-
eénigingen gedragen. Komen de correspondenten
van den P. IJ. in vergadering bijeen, meestal in
een café, dan zijn ze in de'gelukkige omstandig
heid, zelf de verteringskosten te dragen. Daar
hoor jo niet over mopperen, geen gedachte van.
Er is nog ambitie voor 't vak,'er zit nog poëzie
in 't werk.
Met interesse lees ik altijd de verslagen, die
namens de correspondenten van dien „P. DC'
worden uitgebracht.
Met de prijzen voor de denen is het niet mee
gevallen 't ging vorige week zoo mooi, al f 3.50
per 100 Kg. Plots trad reactie in, waarschijnlijk
veroorzaakt door allicht te ruimen aanvoer van
dit produet, alsmede door een te kort aan manden
en kratten. Te Warmenhuizen is b.v. kool ge
pakt, vier tot vijf dagen te voren geveild. Toon
't al te erg begon te worden, de bouwers te lang
op lossen moesten wachten, is er heel wat kool
losgeladen naar de havens verzonden, in de ver
onderstelling, dat het makkelijker zou vallen
daar fust op te doen. Dat schijnt tegengevallen te
zijn, want naar ik vernam, moet voor vele wagons
met kool beladen, in Rotterdam standgeld wor
den betaahl. 'tWas de vorige week erg druk met
de verzending van kool naar Amerika.
Tenslotte nog iets over de nieuwste maatregel
der Duitsehers inzake den invoer van aardappelen
Over dit onderwerp bevatte het Centraal Orgaan
van 'j.l. Vrijdag een merkwaardig bericht, dat
ik bij dezen overneem.
"Die nieuwe Duitsehe iiivoerbepalingcn voor
aardappelen.
De heer J. Wiegers, aardappelen-export te
Ter Apel, schrijft ons met betrekking tot de
nieuwe Duitsehe invoerbepalingen voor aardap
pelen: „Het verzenden van losse scheepsladingen
aardappelen is niet meer mogelijk, evenmin als
losse of open wagons, doch wel met flinke geslo
ten wagons, evenzoo ook verzegelde of met plom
be van de I'. K. IJ. voorziene zendingen per
schip. Ik.had het genoegen een onderhoud dien
aangaande te hebben met een ambtenaar van een
belangrijk iuvoerkantoor voor aardappelen in
TJuitschland per schip, welke deze inlichtingen
gaf. Deze was betreffende de zakken de meening
toegedaan, dat er geen zakken gebruikt mochten
worden, die reeds meerdere malen voor de ver
zending van aardappelen gebezigd waren, doch
wel zakken, waar wel zaden en graan (lijnzaad,
La Plata mais, enz.), doch nog geen aardappelen
in geweest waren. Ik geloof, indien een kantoor
van invoer in Duitschland, dat niet aan een spoor
lijn ligt, en alleen per schip invoert zulke in
structies van Berlijn ontvangt en de te beladen
scheper behoorlijk verzegeld kunnen worden, en
voor inladen goed zijn gereinigd en gezuiverd van
vroeger vervoerde bijtende kunstmeststoffen, de
invoer per schip geen moeilijkheden zal onder
vinden wa,t betreft het opnieuw onderzoeken in
Duitschland. Dit is geen nieuws voor alle stations.
Reeds meer dan drie jaar is op de lijn Coevor-
denLaarwald de heer von Schatburg te Bent-
heim belast met dit onderzoek, terwijl voor invoer
per schip via Haren aan de Ems de heer Kremer
te Rutenbroek met dit onderzoek belast is. En
ofschoon dit onderzoek ook ten laste van den
Mandel komt, is het op lange na niet zoo hoog
als van de P. K. IX, n.l. voor schepen ongeveer
1/10 deel der onkosten in Holland. Ik meen deze
feiten even fë moeten memoreeren, teneinde onge
motiveerde ongerustheid of verkeerde actie tegen
te gaan."
Het Georganiseerd Overleg.
Eienige maanden geleden is door den Raad der
gemeente Zuidscharwoude met. groote meerder
heid een motie aangenomen, waarin bij de Com
missie van Beheer der Lichtbedrijven, o.m. werd
aangedrongen op de invoering van een Commis
sie van Georganiseerd Overleg. ((G. O.). Blijkens
het gemeenteraadsverslag van Oudkarspel van
17 April is deze motie in de Gascommissiever
gadering van 4/Dec. met algemeene stemmen ver
worpen. Eveneens kunnen wij uit dat raadsver-
slag opmaken, dat de Gascommissieleden niet vol
ledig met de strekking van het G0|. op de hoogte
waren.
De Gascommissie kreeg in hare vergadering van
18 Maart j.l. wederom een verzoek tot invoering"
van het G. O. In het door haar uitgegeven pers
communiqué, opgenomen in ons blad van 20
Maart j.l. luidt het, dat op het adres afwijzend
is beschikt, omdat in „de vorige vergadering het
georganiseerd overleg in den breede is besproken,
en „van vergadering tot vergadering kunnen wij
ons standpunt toch niet gaan wijzigen
Vooral deze laatste zin geeft te denken! "VVas
er misschien aanleiding toe, om het eerder ingeno
men standpunt te wijzigen? Op de eerste verga
dering waren de Gascommissieleden er voor be
reid, terwijl zij op de laatste vergadering door
de organisatie van het personeel middels een af
schrift van het adres met memorie van toelich
ting cenigermate op de hoogte waren gesteld van
de beteekening van een Commissie voor G. O.
Bovendien hebben zij de besprekingen ih de
raden over dit onderwerp kunnen volgen.
Flen andere vraag is: „Wat is eigenlijk „Ge
organiseerd Overleg", en welke beteekenis heeft
het voor een Gemeentebedrijf?
Wij hebben gemeend, dat onze lezers, die wel
belang stellen in dé leiding en het beleid der ge
meentezaken, het op prijs zullen stellen, wan
neer "wij eens nauwkeurig omschrijven de wer
king en de waarde van een commissie voor Geor
ganiseerd Overleg, bezien zoowel in het belang
van de Lichtbedrijven als van het personeel.
Op den voorgrond willen wij plaatsen, dat het
G. O. niet een van de allernieuwste snufjes is
op organisatiegebied, maar in tal van gemeenten
in ons land is ingevoerd, in Noordholland, voor
zoover ons bekend is in Alkmaar, Hoorn, War
menhuizen en den Helder, terwijl het voor al het
Rijks- en Provincie-personeel is ingevoerd-
Een particuliere werkgever met niet al te veel
personeel in zijn dienst, kan het contact met
zijn personeel steeds bewaren. Is er dus iemand
van het personeel die iets heeft te verzoeken
aan zijn werkgever dan zal dit zonder veel be
zwaar mogelijk zijn. Moeilijker wordt het echter,
wanneer een fabriekseigenaar eenige honderden
personen in zijn dienst heeft. Dan wordt het zoo
als een ieder terstond zal begrijpen, voor dien
werkgever ondoenlijk al zijn ondergeschikten per
soonlijk bij zich te ontvangen om hunne grieven
of verlangens aan "te hooren. Dit gebeurt dan
ook nimmer. Heeft het personeel iets te verzoe-
kën, bijv. loonsverhooging, veranderde regeling
van werkzaamheden, enz-, dan gaat een deputatie
uit de arbeiders naar den patropn en bespreekt
hun voorstellen, waarbij men in beider belang
zal trachten tot overeenstemming te komen. Men
gaat dus overleg plegen.
Hetzelfde komt nog scherper naar voren bij het
personeel in dienst van een gemeente. Hier is
het de Raad, die als werkgever optreedt, de werk-
zaamheden, loonen enz. regelt. In een gemeente
is het, dus heelemaal ondoenlijk om de wensehen
j van het personeel in ontvangst te nemen, immers,
I dit zou bettekenen, dat een gemeenteraad ging
vergaderen met het personeel. Vroeger ging dat
natuurlijk wel eenvoudiger, de raad bepaalde
de loonen en regelde de werktijden, zonder het
personeel te hooren. Wij. leven tegenwoordig ech
ter in een democratisch tijdperk, waarin ook de
rechten van het personeel meer en meer worden
erkend. De raad wijst uit zijn midden een paar
personen aan die te zamen met een paar verte
genwoordigers van het personeel, alle aangele
genheden, het personeel betreffende, behandelen.
Komt er dus bijv. in den raad een verzoek van
het personeel tot herziening van de loonen, dan
gaat dit schrijven éérst voor advies naar de com
missie van Overleg. Na dit advies te hebben ge
hoord, doet de raad dus uitspraak.
Gaan wij ons nu eeniP bepalen tot de Lichtbe
drijven hier aan den Langendijk, dan zien wij dat
de verhouding hier geheel anders is dan in een ge
meente als bijv. Warmenhuizen of Alkmaar. Daar
is het de raad die de bedrijven beheert, hier is het
een commissie, bestaande uit den burgemeester
plus 2 raadsleden uit de 5 gemeenten.
Welk contact bestaat hier nu tusschen de Gas
commissie en het personeel? Nemen wij eens een
concreet voorbeeld. In den vorigen strengen win
ter heeft een deel van het personeel soms bijna
dubbele weken gemaakt, 'sAvonds zelfs tot 11
uur, Zaterdagsmiddags en -'s avonds, ja zelfs
'sZondags werd er overgewerkt. Dit gebeurde
allemaal in een barre koude. Het spreekwoord
zegt „loon verzoet den arbeid". Niet alzoo dacht
de Gascommissie er over. Want toen de strenge
winter voorbij was en er gevraagd werd of
de overuren werden uitbetaald, werd het zelfs
kwalijk genomen 'dat men er om durfde vragen.
In de raadsvergaderingen van Dec- konden wij
lezen ,dat het personeel ten allen tijde verzoe
ken kan indienen. Zulk een verzoek wordt echter
buiten hunne tegenwoordigheid behandeld. De
eenige die hier persoonlijk met de situatie op de
hoogte is, n.l. de Directeur, zal niet als kamp
rechter voor het personeel optreden en dit is o-i.
zeer terecht. Zich aan de zijde van het personeel
scharen kan vaak beteekenen, dat men tegenover
de Oommissie komt te staan. Het personeel ech
ter behoort in de gelegenheid te zijn haar rechten
te verdedigen. Dit kan zij alleen naar behooren
doen, wanneer zij mondeling haar wensch kan "be
spreken.
Esp is maar een weg om dit op een alleszins be
vredigende wijze te doen. De- gascommissie be
noemt uit haar midden een subcommissie. Het per
soneel wijst uit haar midden eveneens een paar
vertegenwoordigers aan, welke dan te zamen met
de sub-commissie alle zaken betreffende het per
soneel "behandelen en hun gemeenschappelijk ad
vies aan de Gascommissie voorleggen. Be Gas
commissie krijgt dus een advies, waar haar sub
commissie aan heeft medegewerkt. Waar de Gas
commissie bij wijze van vertrouwen het advies
der sub-commissie zal opvolgen, heeft dus het
personeel persoonlijk gelegenheid gehad zijn be
langen te behartigen. Beide partijen zullen hierbij
welvaren, daar de Gascommissie regelmatig con
tact verkrijgt met haar personeel, hetgeen het'
beheer ten" goede koirit, terwijl het personeel voor
zijn rechten kan opkomen en wanneer een ver
zoek niet wordt ingewilligd, althans weet om
welke redenen het van de hand wordt gewezen-
Zoo ongeveer is de beteekenis van het Overleg.
Waar het gewoonlijk de organisatie is, waar het*
personeel bij is aangesloten, en er dus overleg
wordt gepleegd met de organisatie, spreekt men
van een Commissie van Georganiseerd Overleg.
In zulk een commissie is het usance dat de ver
tegenwoordigers van de Gascommissie gezamenlijk
één stem hebben en eveneens de vertegenwoordi
gers van de personeelsorganisatie. Het gaat dus
niet op een stemmen, maar er moet getracht
worden om tot overeenstemming te komen.
X.
dijk. Door den heer P. W. Schmidt van Bussum
werd een rede gehouden waari nhij meesterlijk
schetste het verleden, het heden en de toekomst
der drankbestrijding als cultureel doel tot heil en
opheffing der menschheid. Door mej. Portegies v.
Alkmaar werd op gevoelvolle wijze voorgedragen
,.de Zondares", „Zijn eerste gulden" „Drie rekenin
gen" „de Kroeg" en fragmenten uit het bekende
boek „Van het Westelijk front geen nieuws." Een
en ander werd afgewisseld door tableaux, muziek
en zang, op dusdanige wijze, dat de avond ook uit
het oogpunt van kunstgenot op hoog peil stond.
ZUIDSCHARWOUDE.
In deze gemeente is de melk met 1 cent per 1.
verlaagd en alzoo gebracht op 13 cent.
ZUIDSCHARWOUDE.
Door den heer M. Benschop alhier is zijn zaak
verkocht aan den heer A. Oud van Amsterdam,
die deze ongeveer half Juni weder zal heropenen.
NOORDSCHARWOUDE.
Dezer dagen heeft de uitgeschreven wedstrijd
plaats gehad tusschen de acht beste turners van
onze gymnastiekvereeniging „Hercules" en de acht
beste uit den turnkring „Dordrecht en Omstre
ken".
Deze wedstrijd werd gehouden te Dordrecht.
Op welk een hoog peil de leider, de heer K. Boot
zijn mannen heeft weten te brengen, moge blijken
uit het feit, dat door „Hercules", die slechts uit
eigen ledén de keuze moest doen, terwijl Dordrecht
het uit den geheelen kring deed, met een halve
punt meer deze wedstrijd werd gewonnen.
Vanaf deze plaats een felicitatie aan den leider
en zijn turners.
Uit den Omtrek
Plaatselijk Nieuws
LANGENDIJK.
Uitgaande van de af deelingen J.G.O.B., N.V. en
A.N.G.O.B. afd. Langendijk is Zaterdagavond 22
Maart onder goede belangstelling herdacht het 33-
jarig bestaan der G.O.-beweging aan den Langen-
SINT MAARTEN.
Door de symphonie werd onder leiding van den
heer S. Schut in het lokaal „Rust en Lust" een
openbare uitvoering gegeven. De zaal was best
bezet, hetgeen wij bij dergelijke avonden gewoon
zijn. Naast de verschillende nummers muziek die
het applaus der aanwezigen verwierven, hoorden
wij ook nog eenige zangnummers welke keurig wer
den uitgevoerd en in groote mate allen voldeden.
Een grappig tooneelstukje „Een tooneel repetitie"
bracht de vroolijke stemming erin en was soms
niet te volgen door de lachsalvo's. Wat werd er
genoten. Als extra attractie kregen wij heden het
met vraagteekens geannonceerde slot „aansluiting
op het orgel van Tuschinsky." Nu wij zagen een
orgel en wij hoorden muziek en het zij hier ge
zegd, het was heel aardig bedacht en wel om deze
reden. Door den heer Schut werd mededeeling
gedaan dat de symphonie dit jaar jubileerde,
graag dit feit wilde herdenken maar het geld er
voor miste. Nu zou onder de muziek van dit nr.
door dames een rondgang met de collectebus ge
daan worden. Het feit, dat deze collecte gepaard
ging met ja ik zou haast zeggen „Jordaan of
Zeedijk-allures" deed haar op "haar plaats zijn en
wij willen hopen, dat bij tellen de opbrengst mee
ls gevallen.
SINT MAARTEN.
Vrijdagavond werd in het lokaal der o .1. school
onder voorzitterschap van het hoofd der school,
een ouderavond gehouden. Bij opening sprak de
voorz. zijn groot genoegen uit over de heden be
toonde belangstelling, daar in totaal 28 personen
aanwezig waren. Deze werden hartelijk welkom
geheeten waarna lezing en goedkeuring der no
tulen volgde. Voor den heer de Pee, aftredend be
stuurslid werd, daar deze heer dit jaar zijn jongste
kind van school ziet gaan, gekozen de heer P. Jon
ker. Nu volgde een heel aardige lezing door den
voorz. betreffende de beantwoording van kinder
vragen. Het groote nut wordt hierin bepleit en
de taak uitgestippeld welke de ouders bij het vor
men van den geest van het kind is opgelegd. Deze
geestelijke of verstandelijke vorming wordt opge
bouwd, veeal door aandrang üit het kind zelf. het
welk steeds vraagt naar alles en nog wat, zoowel
het mogelijke als het onmogelijke. Wanneer, zegt
voorz., aan deze vragen aandacht wordt geschon
ken en zooveel mogelijk in goeden zin beantwoord
dan komt dit het kind beslist voor zijn verdere le
ven ten goede. Doch daar het kind deze vragen
uit den aard der zaak buiten den schooltijd om
doet is deze taak ook bijna geheel voor de ouders.
Na sluiting der vergadering en nadat de burge
meester den ouders en het onderwijzend personeel
verzocht had elk voor zich de kinderen er op te
wijzen, om niet zoo maar met een vreemdeling
mee te rijden of te wandelen, kwamen wij aan het
laatste gedeelte van dezen avond en wel het bekij
ken van het kinderwerk hetwelk op een groote
tafel was ten toon gespreid en veel aan een mooie
Sint Nicolaastafel deed denken. Naast schrijf- en
teekenschrift werd ook de afd. handwerken als
boekbinden, plakwerk enz. geëxposeerd hetgeen in
één woord keurig en netjes door de jeugd was uit
gevoerd. Na bezichtiging ging een elk hoogst vol
daan huiswaarts.
KOEDIJK.
Van de 21 ingeschrevenen voor de dienstplicht,
lichting 1931 zijn er 11 vrijgesteld wegens broe-
derdienst.
KOEDIJK.
De loop der bevolking dezer gemeente over 1929
is als volgt:
Op 1 Januari 1929 1014 mannen en 944 vrouwen
totaal 1958. Ingekomen 65 mannen en 61 vrouwen
totaal 126. Geboren 20 mannen en 21 vrouwen to
taal 41. Totaal dus 1099 mannen en 1026 vrouwen
of 2125 zielen.
Vertrokken 80 mannen en 74 vrouwen. Overleden
15 mannen en 18 vrouwen. Totaal 187.
Op 1 Januari 1930 wa§ het aantal ingezetenen
dus 1004 mannen en 934 vrouwen of totaal 1938.
Schoonmaak
geeft menige huisvrouw en dienstbode ruwe
en roode werkhanden. Deze worden weder
om spoedig gaaf, zacht en blank door Purol
