NIEUWE S
Nieuwsblad v. Hoil. Noorderkwartier
No. 43 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 53. DONDERDAG 10 APRIL 1930
39e Jaargang
ililnvi: Firma 1, II. KEIZER. - Redacteur I, H. KEIZER.
Bureel Noordscharwoude.
Het 59-jarig JMsjubiié van 1. Dam, Gem. Secretaris van Harenkarspel
Een rondreis door Amerika
LANGEDIJKER CODKAffT
COURANT VERSCHIJNT
DINSBAG D®NDERDAG
en ZATERDAG.
Abohnmentsprijs:
per 3 maanden ƒ1.15.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Woensdag herdacht de heer J. Dam, secretaris-
ointvanger der gemeente Harenkarspel zijn 50-
jarig ambtsjubileum in dienst dezer gemeente
Hiertoe was door den voorzitter van den Ge
meenteraad eene raadsvergadering uitgeschreven
ten raadhuize, des voormiddags 11 uur,
In de feestelijk versierde en onder een bloemen
schat bedolven raadszaal, heet de voorzitter, de
.Edelachtbare heer H. Nolet, burgemeester, den
raadsleden, die allen aanwezig waren, hartelijk
welkom.
Eveneens zijn eenige familieleden en de heeren
O. Berkhouwer en A. van Djijk als leden van het
Armbestuur en de echtgenoote van den burgemees1
ter, mevrouw Nolet, aanwezig.
Ce functie van secretaris werd. waargenomen
door den ambtenaar ter secretarie, den heer A.
van Dijk.
Door de beide wethouders, de heeren de Groot
en Dekker wordt de jubilaris vergezeldvan zijne
echtgenoote en beide dochters, onder een hartelijk
applaus binnengeleid.
Nadat allen hebben plaats genomen, spreekt
de voorzitter de volgende rede uit:
Hooggeachte Jubilaris!
Wanneer ik in deze vergadering, die speciaal
belegd is om u te huldigen, het woord neem om
u' toe te spreken, dan doe ik dat met vreugde.
M.et vreugde, omdat ik nu een ongezochte gele
genheid vind, oin a te zeggen, wa"t men in het
gewone leven tusschen mannen niet zegt, namelijk
woorden van overdreven schijnende waardeering.
Met vreugde, omdat vaststaat, dat, wanneer ik
u nu eens „de waarheid ga zeggen", daaraan
moet, ontbreken de gewone beteekenis, die men
aan deze uitdrukking hecht, wijl ik anders de
waarheid in ernstige mate zou verkrachten!
Geachte Jubilaris, vijftig jaren hebt gij ie ge
meente Harenkarspel gediend, gedurende een hal
ve eeuw hebt gij hier gewerkt, waarvan meer clan
de helft in de zeer verantwoordelijke positie van
secretaris-ontvanger.
Vele veranderingen en ingrijpende wijzigingen,
die de hoogste eischen stéllen aan het verstand
en aan de toewijding en aan de administratieve
bekwaamheid van 'sRaads eersten ambtenaar,
helpt, gij in den loop der jaren meegemaakt. Ik
moge hier wijzen op de drankwet, de herhaaldelijk
gewijzigde kieswet, de regeling van het Lager
Onderwijs, de schier ontelbare veranderingen in
de administratie van onze weermac'ht enz. enz.
Geachte Jubilaris, met trots moogt gij consta-
teeren, dat ondanks dat alles, in al de jaren,,'
waarin gij voor de administratie dezer Secretarie
de verantwoordelijkheid hebt gedragen, alles tot
in de perfectie verzorgd is geweest en hier nooit
eenige stagnatie van beteekenis is voorgekomen
Nog meer. met trots mag- worden geconstateerd,
•Wat buitenstaanders misschien niet zouden ver
wachten bij iemand met zoo langen diensttijd,
dat uw administratie modern is, waaruit blijkt
dat gij steeds een open oog hebt gehad en nog*
hebt voor nieuwe methoden cm nieuwe werkwij
zen in uw vak en daaruit met voorzichtigheid
en vastberadenheid datgene kiezende, wat voor
uw secretarie van practisch belang bleek. Het
meest doorslaande bewijs voor mijn bewering zie
ik in het door u hier ingevoerde decimale regi-
stratiestelsel,
Geachte Jubilaris ,met- deze enkele woorden
heb ik getracht uw goede hoedanigheden als
plichtsgetrouw ambtenaar të schetsen. Ik mag
en wil het daarbij echter niet laten. Bij een hul
diging hoort een wensch.. Em een wensch wil ik
uiten, een wensch oprecht gemeend.
Moge het u gegeven zijn nog menig jaar met
dezelfde oprechtheid en frischheid van geest de
administratie dezer gemeente te voeren en acht
ge eenmaal de tijd aangebroken om te gaan ge
nieten van uw welverdiende rust, moge God u
dan senenken een heerlijken en rustigen en Jangen
levensavond, aan de zijde van uw trouwe en dier
bare echtgenoote en tot vreugde van uw lief
hebbende kinderen.
Hierna biedt _Z!Ei.A'. namens de gemeente als j
blijk van waardeering een geschenk aan, hetwelk
bestaat uit een haard, welke door den jubilaris j
naar eigen keuze mag worden gekozen.
ervolgens wordt het woord gevoerd door den
nestor van den Raad, tevens oudste wethouders,
den heer D|e Groot, als volgt:
Geachte Jubilaris.
Gaarne heb ik de taak aanvaard, om u, geach
t-en jubilaris, namens den Raad van Harenkar
spel, eenige waardeerende woorden toe te spreken.
Dankbaar nemen wij deze gelegenheid te baat,
om u bij uw 50-jarig jubilé te huldigen.
Daar waar gezegd kan worden dat de verhou
ding van den Raad eenerzijds en den* secretaris
anderzijds, uitstekend is te noemen, is die hier
in den Raad van Harenkarspel zeker op haar
Steéds bereid een ieder ten dienste te staan,
welwillend tegen uwe medemenschen, hulpvaar
dig, waar dit noodig was. eerlijk en plichtsge
trouw ambtenaar.
Geachte jubilaris, naast deze innerlijke waarde,
bieden wij u een stoffelijk blijk van hulde aan-
Wil deze aanvaarden als een bewijs van onze
hoogachting jegens uw persoon.
Geve de goéde God, dat hij u, in het belang van
Harenkarspel nog vele jaren in gezondheid sparen
En wanneer de tijd van scheiden voor u en den
Raad van Harenkarspel daar zal zijn, dan spreken
wij de hartewensch uit, dat u en met uw gezin
nog vele jaren van de welverdiende rust zal mo
gen genieten.
Hierna volgde de aanbieding van een keurige
salontafel
Mede wordt het woord gevoerd door^et raads
lid den lieer C- Francis, die de buitengewone wel
willendheid van den jubilaris roemt en als bij
zonderheid noemt, dat zelfzuchtigheid naar po
polariteit, den jubilaris geheel vreemd is, wat
niet wegneemt, dat hij eene populariteit geniet
zooals geen -der inwoners. Spr. hoopt dat het
hem gegeven is, dat hij nog een lange reèks van
jaren, zoodra de tijd is aangebroken, van eene
welverdiende rust moge genieten.
Weth. Dekker brengt den jubilaris hulde en
dank voor al het werk in de lange reeks van jaren
voor de gemeente gedaan. Door de vorige sprekers
is al heel wat hulde gebracht, echter zal den
Igeheelen dag door heel de gemeente hulde ge
bracht- worden. Spr. noemt dit jubileum een bij
zondere gebeurtenis, die zeer zelden wordt beleefd,
daar liet eene herdenking is van 50 jaren in djenst
van een en dezelfde gemeente.
Voorts wijst spr. op de activiteit, de nauwe
plichtsbetrachting en de groote arbeidzaamheid
van den jubilaris.
Hierna wordt het woord verleend aan den ju
bilaris die zichtbaar geroerd, hartelijk dank zegt
voor de hulde en de blijken van belangstelling.
Spreker hoopt, dat de tijd, die hem nog rest, steeds
werkzaam te zullen zijn in het belang der ge
meente. Met moeite brengt spreker de woorden
uit: „De gemeente Harenkarspel ligt mij na aan
het hart.'' i
Hiermede was de huldigingszitting ten einde
en bleef men nog eeriigen tijd gezellig bijeen, ter
wijl ververschingen werden rondgediend.
Tijdens onze aanwezigheid ontving de. jubilaris
al reeds een stroom van schriftelijke gelukwen-
schen en wij dui-ven beweren, dat deze stroom
den gelieelen dag zal aanhouden.
Hieruit blijkt, zoowel uit het groot aantal
bloemstukken, eadeaux, enz., in welk hoog aanzien
en welke hoogachting de heer Dam geniet.
Zooals wij reeds meldden, was het aantal bloem
stukken zeer greot.
Des middags vond een zeer druk bezochte recep
tie op het raadhuis plaats, waarvan velen o.m.
eene deputatie der inwoners, van deze gelegen
heid gebruik maakten, den jubilaris te complimen
teeren. Des avonds werd het feest in intiemen
kring herdacht.
Deze dag zal zoowel' voor den heer Dam als
voor de familie nog lang in herinnering blijv.en, en
zullen velen de stille hoop koesteren, dat de jubi
laris nog vele jaren zijn vele functies moge be-
klceden.
II Staten vrij wat warmer dan Europa; in het Oosten
komen soms tamelijk langdurige hittegolven voor
waarbij de lucht tengevolge van de groote vochtig
heid zeer zwoel is. Vermoedelijk hierdoor zijn de
Amerikanen zoo verslaafd aan „ice-drinks." Van de
gekleurde bevolking vormen de Negers het groot
ste deel; de afschaffing der slavernij beteekende
volstrekt nog geen gelijkstelling, want huwelijken
tusschen blanken en negers zijn verboden, en in
De Vereenigde Staten van Amerika hebben een
oppervlakte gelijk aan die van Europa, en een be
volking van ongeveer 120 millioen. New York is
ongeveer 6000 K.M. van de N.W.-Europeesche ha
vens verwijderd, doch niet minder dan 10,000 K.M.
van San Francisco via het Panama-kanaal. We
gens hun zuidelijke ligging New York ligt op
dezelfde breedlte als Napels zijn de Vereenigde
het Zuiden mogen „colored people" gelijk de Ne
gers zichzelven gaarne noemen, in de openbare
vervoermiddelen slechts bepaalde plaatsen innemen
Het rassen-probleem, vooral wat betreft het vuil
witte en het gele r£s, levert nog steeds groote moei
lijkheden op.
Het Yankee-type, van Angel-Saksischen oorsprong,
maakte ethisch-religieuse discipline en wereldsche
i bedrijfsmoraal tot gronsdlagen der maatschappij
Gnschokbaar zelfvertrouwen, vindingrijkheid en on
dernemingszucht zijn hun karaktereigenschappen;
practisch zijn zij in hooge mate, en reclame (welke
in Amerika alles vermag) geldt voor hen als kunst.
Allen hebben een krachtig geloof in de toekomst
van hun land; intusschen geeft de tariefpolitiek,
j ook voor ons land van zoo groot belang, aanleiding
tot veel strijd. In het bedrijfsleven heeft zich een
groote concentratie voltrokken, en zelfs de spoor-
wegen zijn bezit van groote concerns. Gestreefd
I wordt naar persoonlijke vrijheid; intusschen heeft
i de matigheidsbeweging indertijd de overhand ge-
kregen, waardoor de Vereenigde Staten tot een
dry country" zijn verkalard, maar, gelijk wij zelf
hebben ervaren, sedert dien is het veel „natter"
dan voorheen, tot groote schade van de volksgezond
heid en vooral van de moraliteit; de „jacht naar
den dollar" speelt ook een groote rol bij het oog
luikend toelaten van het verderfelijk bedrijf der
„bootleggers" de overtreders en vervalschers van
professie, wier geheim geknoei wij van nabij hebben
kunnen gadeslaan.
Onze rondreis ging in de eerste plaats naar At
lantic City, ons Scheveningen in het groot. Langs
de zee strekt zich een fraaie promenade uit ter
rengte van ongeveer 13 K.M.; zes lange pieren
oezet met allerlei vermakelijkheidsinrichtingen,
stexen in zee uit. De honderdduizenden die vermaak
zoeken in de zee of op het strand dan wel flaneeren
op ae Boardwalk (velen laten zich daar in een rol
stoel voortduwen) kunnen lafenis en de geliefde
„not dogs" (kleine worstjes) vinden in de legio bui-
letten en restaurants een onderdak in de geweldi
ge strandhoteis.
Van Atlantic City gaat de seis naar hst histo
rische Pnnadeiphia, in lo82 ooor Wiiham Penn, den
grooter Quaser gesticht, en tnans 2 millioen inwo
ners teileno. Veie gebeurtenissen, welke te Phiiauei-
pnia plaats hadden waren van groot nationaal be-
iang en oe oude gebouwen van The Independence,
nan Group heoben oan ook een historiscne betee-
xenis voor het geneeie land. Immers, in The Old
.state House, thans Independence Hall genaamd,
werd in 1776 de onafnanKenjkneidsverkiaring gepro
ciameerd; de bel waarmede zij werd ingeluid, Tne
nmerty Bell, geldt ais het dierbaarste reüquie. In
congres Hall werd in 1787 de Constitutie vastge
steld; dit gebouw was van 1790 tot 1800 het tijdeiij-
pariementsgeoouw. Men vindt hier voorts The Oio
city Hall en The National Museum. De Amerikaan
Detreedt deze historiscne gebouwen, die zoo nietig
afsteken tegen de omringende moderne bouwwer
ken met groote piëteit; hij toont dit met name
door het afzetten van den hoed, welke op zijn
hoofd vastgekleefd blijft tijdens zijn haastige maai
tijden, bij begroeting en kenismaking, in kantoren
en zelfs wel bij kennissen thuis.
De nieuwe Gity Hall, tegenover het geweldige
Broad-Station gelegen, is een imposant bouwwerK,
het grootste in den staat Pennsylvanië. En na een
rondrit per auto o.a. door Fairmont Park, het groot
ste park ter wereld, komen voorts voor een bezoek
in aanmerking de Universiteit, Girard College, het
Museum of Art, Logan Circle met de Public Li
brary en tenslotte de grootste hangbrug over de
ceiaware.
Een geheel ander stadsbeeld vertoont Baltimore,
walks bevolking thans het eerste millioen heeft
oereikt. Zeker, ook hier zijn talrijke historische be
zienswaardigheden, maar Baltimore is toch in de
eerste plaats de groote industrie- en havenstad;
noewel reeds eenige eeuwen geleden gesticht, geldt
net als de nieuwste van de oude steden. Immers,
in 1904 werden in het hart van de City 46 „bloes"
(inderdaad doet de parallel-indeeling der Ameri-
Kaansche steden aan de blokken van een bouwdoos
denken) door brand verwoest, en de wederopbouw
neeft niet minder dan 1300 millioen gulden gekost.
Het toeval wilde, dat juist op het oogenblik dat wjj
ons in het lAiddenpunt der stad op het 164 voet
nooge Washington monument bevonden, op eeni-
gen afstand een felle brand uitbrak. Men bleek nu
oeter voorbereid dan in 1904, want van onze hooge
standplaats zagen wij binnen enkele minuten uit
alle richtingen tientallen brandweerbrigades aan
rukken, waardoor het geheele verkeer eenige oo-
genblikken verstarde. En reeds dachten wij aan
een bijzondere foto-opname van een geweldige
brand, maar kregen daartoe gelukkig geen
kans, wegens de snelheid, waarmede de blussching
geschiedde. Een Amerikaansche brand zoo werd
ons triomfantelijk verzekerd duurt nooit langer dan
een kwartier, en niemand denkt er aan achter de
brandweer aan te hollen.
Ons verblijf te Baltimore behoefde niet langer dan
één dag te duren. En reeds wenkte Washington
Washington! The National Capital, welke den
naam draagt van den stichter; de schoone hoofd
stad, welke tegenover New York dezelfde plaats
inneemt als den Haag tegenover Amsterdam. Im
mers, Washington is, gelijk den Haag, de zetel van
de Regeering. van het Parlement en van de Diplo
matie. De vele parken geven aan Washington, ge
lijk aan onze residentie, een bijzondere charme,
welke nog verhoogd wordt door verscheidene fraaie
openbare gebouwen en gedenkteekenen. De Presi
dent, thans Herbert Hoover, zetelt in het Witte
Huis, terwijl het Parlement vergadert in het Ca
pitol, een imposante koepelbouw van wit marmer,
welke vooral des avonds tijdens de feeërieke verlich
ting met schijnwerpers de geheele stad domineert.
Het Capitol is de zetel van den Senate en van het
House of Representatives, welke beide lichamen in
tusschen een gansch andere positie innemen in het
Staatsbestel, als ten onzent de Eerste en Tweede
Kamer. Het House of Representatives, welks leden
evenals onze Tweede Kamerleden door het volk
worden gekozen, vervult sleèhts een bescheiden rol
m vergelijking met den machtigen Senate; de Se
natoren toch, door de verschillende Staten aange
wezen, beschouwen zich als de vertèegnwoordigers
van onafhankelijke gebieden, en gaan zelfs in rang
vóór de gezanten van vreemde mogendheden. De
Senate heeft het recht van amendement, en beslist
over zaken, waarover het House of Representatives
geen zeggenschap heeft, bv, verdragen met andere
landen. Gedurende ons verblijf te Washington was
het House nog op reces, doch de Senate had juist
een aanvang gemaakt met de behandeling van de,
ook voor ons land zoo uitermate belangrijke Tariff -
bili: Tijdens de zittingen mochten wij, voor zoover
zulks mogelijk'was, het interne parlementaire leven
gadeslaanditis inderdaad zeer levendig bij de
behandeling van een belanrijk wetsontwerp als het
genoemde, welke behandeling ook, naar ons bleek,
op ons gezantschap zeer nauwlettend werd gevolgd
Imposant is het Washington-monument, een obe
lisk van 169 M. (900 treden) hoog; de bezoeker
wordt met een lift snel naar den top gebracht en
kan daar genieten van een schitterend panorama
over de stad en de omgeving. Aan het einde van de
Reflecting Pool, een lange, smalle vijver, waarin
men de geheele obelisk kan zien weerspiegelen,
bevindt zich het trotsche Lincoln- Memorial, een
tempel rustende op 31 marmeren zuilen elk van 14
M. hoogte.Vervolgens komt het eerste voor een
oezoek in aanmerking de Library of Congress, 'n
geweldige bilbiiotheek, welke verscheidene millioe-
nen boekwerken bevat; deze worden in een onder-
grondsche tunnel in pijlsnelle vaart naar het Ca
pitol gezonden. En daarna kan men nog vele uren
besteden aan het bewonderen van de forsche de
partementsgebouwen, de vele overige gebouwen v.
openbaar nut en de verscheidene fraaie musea.
Vooral ook een nadere bezichtiging van het station
van aankomst: Union Station, mag niet achter
wege- blijven; het geldt als een der grootste ter
wereld en vormt een stad op zichzelf; niet minder
dan 30.000 reizigers tegelijk kunnen voor vervoer
wórden toegelaten. Terwijl tenslotte een uitnemen
de gelegenheid voor rust en verpoozing wordt ge
vonden in het wondermooie park langs de Poto-
mac-rivier.
Men mag Washington niet verlaten alvorens een
bezoek te hebben gebracht aan het op 27 K.M. af
stand gelegen Mount Vernon, The Nation's Sacred
Shrine. In dit liefelijke landschap bevindt zich het
vroegere woonhuis en tevens het graf van Washing
ton. Op den terugweg kan een bezoek worden ge
bracht aan Arlington, waar o.m. het graf van den
Onbekenden Soldaat is te vinden.
Washington heeft, niettegenstaande zich ook hier
een omvangrijk modern verkeer heeft ontwikkeld
het typische karakter van residentiestad behouden
De keurig gereinigde straten maken het niet noodig
gelijk in andere steden wel het geval is, om voort
durend een shoe-shine binnen te treden, waar men
veelal electrisch voor een nickel (Amerikaansche
stuiver) zijn schoenen kan laten poetsen. In Ameri
ka blijft de toerist altijd op deze gelegenheden aan
gewezen, doordat in de hotels niet alleen geen maal
tijden, zelfs geen ontbijt worden geserveerd, doch
ook geen zorg voor de schoenen wordt gedragen.
Ook de Amerikaan maakt veel gebruik van deze
„shines" en kan zich daar, in het hooge gestoelte
gelijk op een troon gezeten, met eenige boys aan
zijn voeten, eiken dag gedurende eenige oogen-
blikken koning wanen.
Wegens zijn vele breede verkeerswegen is Was
hington een stad, waar de auto-bezitter eerst recht
genieten kan van zijn „car." Prachtige wagens ziet
men hier voorbijrijden. Een tweede-hands auto,
kan men in Amerika al heel goedkoop krijgen;
echter zagen wij de „used-cars" nimmer lager dan
voor 15 dollars (in waarde gelijk aan 15 gulden)
aangeboden; zijn zij minder dan dat bedrag waard,
dan worden zij eenvoudig op een stille plek naast
den weg neergezet of wel naar een auto-kerkhof
gebracht. Langs de inderdaad uitnemende auto
wegen in Amerika vindt men, telkens vlak naast
elkander, legio benzine-stations, van concurreë-
rende maatschappijen. Een dezer had, bij wijze
van reclame, een klein auto-kerkhof ingericht, en
voor de wraktstukken een kruis geplaatst met het
opschrift; indien de eigenaar onze benzine had
gebruikt, zou deze auto thans niet op het kerkhof
rustenIn het standsbeeld van Washington
mist men de luid-schreeuwende couranten venters;
men koopt hier rustig zijn courant aan een der
vele stalletjes, welke geheel zonder toezicht zijn,
en waar men het geld in een bakje werpt. Dit zg.
honor-systeem is wel zeer merkwaardig in Dollar-
land. De Amerikaan abonneert zich nimmer op een
blad. Hij koopt telkens de courant welke het 1ste
uitkomt. Vandaar de wedloop tusschen de bladen
om met belangrijk nieuws het eerst te verschijnen,
Vandaar ook, dat het ochtendblad reeds den vori-
gen avond, het avondblad reeds des morgens wordt
rondgevent. Een Amerikaansche courant is een hee
le bundel papier. Een Zondagochtendblad over
schrijdt spoedig honderd pagina's. Men ziet op Zon
dagmorgen den Amerikaan met zijn uitverkoren
blad naar huis wandelen. Het geheele gezin vindt
er wat van zijn gading in en blijft vele uren in de
•lectuur verdiept.
Washington verlaat men slechts noode. Vooral
ook, omdat van hier uit de groote zijsprong naar
het Westen moet worden gemaakt, hetgeen betee-
kent: talrijke uren tusschen de wielen. Maar een
Amerikaansche express-trein is geheel op deze lan
ge afstanden ingericht en is een rijdend hotel. Wij
verlieten Washington met The Liberty Limited;
toen wij uit dezen luxueusen trein stapten waren
wij te Chicago