Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 69 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52. DONDERDAG 12 JUNI 1930
39e Jaargang
Uitgave: Firma J. H. KEIZER. Redacteur 1. H. KEIZER. Bureel Koordscharweude.
Revue van de Week
Suitenlandsch Overzicht
Nieuwstijdingen
NIEUWE
LANGEDIJKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG D®NDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprij s
per 3 maanden 1.15.
ADVERTENTIEN:
1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
10 Juni.
De week, aan Pinksteren 1930 voorafgaand,
bracht niet slechts overvloed van zonneschijn,
maar reeds een soort van hittegolf, zoodat alles
er op scheen te duiden, dat wij ditmaal zouden
worden vergast op een Pinksterviering, zóó druk
eoi zoo geanimeerd, als in vele jaren te onzent
niet is doorleefd. En toen wij ons bevonden op
de kentering, toen de beide Pinksterdagen nog
slechts eenige uren in het verschiet lagen, kwa
men de meteorologische „ongeluksprofeten", aan
kondigend, dat we ons hadden voor 'te bereiden
op onweersbuien, wólkbreukjes en gierende wind
vlagen.
Het was in de achter ons liggende week die
van het bezoek der Groothertogin van Luxem
burg met haar" gemaal Prins Felix aan onze Ko
ningin en den Prins-Gemaal. Op 2, 3 en 4 Juni
hebben de doorluchtige gasten op het Loo ver
toefd en met de Koninklijke familie een bezoek
afgelegd bij de Koningin-Moeder, op het Paleis
Veestdijk. Het samenzijn droeg een allerhartelijkst
Karakter. Aan een feestelijk gastmaal, op het
Lat» (aangericht, hebben Koningin Wilhelmi'na
en Groothertogin Charlotte, toespraken gehou
den, getuigend van de zeer-vriendschappelijke ver
houding zoowel tusschen Nederland en Luxem
burg, eenmaal door een personeele unie verbon-,
den, als tusschen de verwante dynastieën bestaan.
Men weet, voor ons parlement is de groote
zomerrust nog niet aangebroken. Op Woensdag
11 Juni vat de Eierste Kamer aan, hetgeen dan
op ihare agenda zal staan, wanneer ons Lager
huis weer bijeenkomt ligt nog in de nevelen der
nabije toekomst verborgen. Men weet, president
v. Schalk heeft gezinspeeld op de tweede helft
van Juni. Aan geruchten in verband met de
vraag, wanneer de Tweede Kamer hare werk
zaamheden zal hervatten, is geen sprake.
De Staatscommissie tot herziening van 'de La-
ger-Onderwijswet heeft den 6en Juni vergaderd.
Het niet zonder spanning wachten is nog steeds
op het rapport van deze Gommissie-Rutgers. Zij
staat ongetwijfeld voor een uitgebreide, omvang
rijke taak. intusschen berokkent het lang uit
blijven van haar rapport hier en daar strem
ming. Zoodat Minister Terpstra zich reeds ge
noodzaakt zag, een ontwerp aanhangig te maken,
strekkend tot verlenging van de bepaling, volgens
wélke het einddiploma A (de literair-economi-
sche afdeeling) van de H.B.3. 5-jarigen cursus
toegang verschaft tot de faculteit van Rechts
geleerdheid en Letteren.
De A.V.R.O.-beweging, in verband met de
zendtijd-regeling van minister Rejjmer, bleef aan
zwellen. Officieel is bekend gemaakt, dat de
nieuwe verdeeling van den radio-zendtijd op Zon
dag 29 Juni a.s. van kracht zal worden. De „on
afhankelijke luistervinken" gavein het voorne
men te kennen, zich ter bescherming van!
hunne belangen te wenden tot H.M. de Ko
ningin, welk plan nu juist niet zou getuigen van
scher pinzicht, juist begrip van de grenzen, te
onzent gesteld aan de constitutioneele „bewe
gingsvrijheid" der Kroon.
In de Regeerings-cuisine is nog heel weinig te
bespeuren van ontluikende vacantierust
Onder handen is o.m. een wijziging van de
Rijkspostspaarbankwet, waardoor het mogelijk
zó uworden, do, rente-vergoeding voor inlagen
op 3 pCt. to brengen.
In de katholieke pers is nog eens bevestigd,
dat minister Iluys de Beerenbrouck niet voor
nemens is, de benoeming van een directeur-gene
raal van Landbouw te bevorderen. Men zal zich
herinneren, dat Z.Exc. meer dan eens in het Par
lement zijn inzicht in deze heeft verduidelijkt.
Minister Donner heeft ingediend een ontwerp
van groote beteekenis. Onze anti-revolutionaire
minister van Justitie heeft namelijk ontworpen
een herziening van het huwelijks-vermogensrecht
Dit ontweijp beteekent stellig een beduidende
versterking der positie van de gehuwde vrouw.
Of het, in de legislatieve periode, welke in 1933
eindigt, door het parlement in openbare behan
deling zal kunnen worden genomen, dat is een
gansch andere kwestie.
De directie van Posterijen, T. en T. zal op
Dinsdag 10 Juni te Amsterdam proeven nemen
met het zenden van telegrambestellers naar ver
schillende punten der stad, teneinde aldus te
bespoedigen het verzenden van telegrafische me-
dedeelingen en orders op beurzen, markten, vei
lingen, enz. Voor de „business-men kan dit plan
veeel nut brengen. Mits het publiek hier ook
meewerkt.
Berichten werden .^wspreid over een plan van
onze Koningin om den 18en dezer maand met
prinses Juliana wederom een zomer-reis naar
Noorwegen te maken. Van andere zijde werd ver
zekerd, dat omtrent deze plannen nog niets is
vastgesteld.
Wel schijnt zeker, dat prins Hendrik weldra
een buit.enlandse.he zomerreis zal ondernemen.
Onze Kroonprinses heeft het eere-lidmaatschap
aanvaard van de Kon. Ned. Vereeniging voor de
Luchtvaart.
Personalia: De gewezen tasaar van Bulgarije
vertoefde, onder den schuilnaam van graaf Mu-
rany, gedurende eenige dagen in ons land en
woonde het 7e Orithologisch Congres te Am
sterdam bij. De ex-Koning van Bulgarije is een
hartstochtelijk beoefenaar van de Natuurlijke
Historie. Hij zal eerlang' een reis naar Insulinde
maken.
Burgemeester De Vlugt ging op bezoek bij
zijn amotgenoot te Praag en vertrok vervolgens
naar Weenen. Wethouder De Miranda was gedu-
rend ezijn afwezigheid loco-burgemeester te Am
sterdam.
Mgr. Evers werd gehuldigd bij zijn afscheid
als hoofdaalmoezenier bij leger en vloot, H. M.
schonk hem het commandeurskruis in de Orde
van Oranje Nassau. De hoofdman der Rotterdam-
sehe Brandweer, de heer Driebeek, is na zeer
langdurigen dienst afgetreden. Tot directeur
van Openbare Werken op Curacao is benoemd
ir. A. A. Meyers, die gedurende een reeks van
jaren de staat in O.-Indië heeft gediend. Die
zeer verdienstelijke hortulanus van de Leidsehe
Universiteit, de heer E. Th. Witte, heeft wegens
het bereiken van den 65-jarigen leeftijd tegen 1
December eervol ontslag verzocht. Generaal
Snijders, de oud-generalissimus, is te Hilversum
in tweeden echt in het huwelijk getreden met
meevr. de wed. Thomas-Meyer. Den 5en Juni
heeft de wijding plaats gehad van Mgr. J. H. G.
Jansen, als R.K. Aartsbisschop te Utrecht.
Prof. R. Casimir, hoogleeraar in de paedagogiek
te Leide nen rector van het Nederl. Lyceum te
'sGravenhage, is vrij ernstig ongesteld. Den
8en Juni was het dertig jaar geleden, dat Mr.
Marchant, de leider van de Vrijz. Democratische
Fractie, voor het eerst werd gekozen.
Uit de doodenlijst: Mr. H. Verkouteren, Chr -
Historisch lid der Eefste Kamer, op 74-jarigen
leeftijd .te Arasterdam. J. C. Vader, voorzitter
der Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Rotterdam, 58 jaar. 1Wagenaar, rector van
het Nederlandsch Israëlitisch Seminarium'te Am
sterdam. 74 jaar. P. Oosterlee, directeur van
de Chr. Kweekschool voor Onderwijzers, te Nij
megen, 76 jaar. Mr. M. W.. P. F. X. baron
Gerickc van Herwijnen, oud-gezant, op 83-jari-
gen leeftijd in België. J hr. J. IStorm van
'sGravesande-, schilder en vermaard heraldicus,,
die o.a. in 19Q3' ons nieuwe Rijkswapen ontwierp,
68 jaar, Den Haag. Gep. kolonel kon. marine
W A. Buytcndijk, 85' jaar, Nijmegen.
Uit de criminalia der afgeloopen week vermeld
ik ,dat in het Limburgsch plaatsje Stein, een
afschuwelijk geval van dierenmishandeling voor
kwam, dat tegen den dierenbeul het maximum,
4 maanden, werd gevorderd. Bij zulke mensche-
lijke bestialiteiten zijn „exemploire correcties"
volkomen op hun plaats.
De Zeekrijgsraad te Willemstad 'had te berech
ten het geval van een officier van administra
tie ,die den Staat voor f38.000 zo uhebben be
stolen. Tegen dezen man werd drie jaar gevor
derd en ontslag uit den militairen dienst. -
Do beklaagde van den moord, gepleegd op me
vrouw Odem, aan het Haagsche Bezuidenhout, is
door het Haagsche Gerechtshof tot 20 jaar ver
oordeeld.
Te Heemstede is een 18-jarig meisje, terwijl
zij in een schuur aan het werk was,, aangerand
rji «ernstig mishandeld door een individu, dat
wist te ontsnappen.
Te Amsterdam zijn eenigen tijd geleden aan
den dag gekomen ernstige gevallen van fraude
bij Publieke Werken aldaar gepleegd. Het O.M.
bij de Rechtbank heeft tegen de verdachten
o.w. ook gemeente-ambtenaren - - straffen ge-
eischt, schommelend tusschen vier maanden en
twee jaar gevangenisstraf.
D"c politin te Enschede bofte door het tc pak
ken krijgen van een inbreker, die een reeks van
kraakjes op zijn kerfstok moet hebben.
De roode haan blijft woeden, huishouden in
Patria. Te Papendrecht zijn drie perceelen
gedeeltelijk verzekerd in de asch gelegd.
Te Helmond woedde een geweldige brand, waarbij
een rijwielen-werkplaats en een sigaren-magazijn
door het vuur zijn vernield. Zes motor-fietsen
werden prooi der vlammen.
In ✓de Haagsche Van Hogendorpstraat is een
flesschen-magazijn uitgebrand! Pij Franeker
raakte een autobus in de vaart. Het incident'
kostte drie slachtoffers, twee vee-kooplieden en
een klager. Het schijnt, dat baldadigheid (te vroeg
ophalen va nden afsluitboom eener brug door een
kwajongen: dit schrikkelijk ongeluk heeft be
rokkend. 1
Bij Wassenaar had een aanrijding plaats tus
schen auto en motorfiets, waarbij de fietsrijder
zee rzwaar is gewond. De Pinksterdrukte zal de
reeks verkeersongevallen ongetwijfeld in zeer
sterke mate hebben doen aanwassen.
Rest mij nog aan te stippen, dat de_ Zaandam-
sche schatgraverij is uitgeloopen op een mop.
.Het kistje met een paar stukjes goud was door
grappenmakers in den grond gestopt. Desalniet
temin en evenwel nochthans zou Vader Cats
zeggen blijven sommigen nog altijd geloof
hechten aan de „helderziende" Duitsche-dame.
Do. Raad van Friesland's hoofdstad heeft den
weg Leeuwarden-?tiens herdoopt in: Troelstra-
weg. 1
Ged. Staten van Noord-Holland hebben het
verstandig lijkende plan aangevat om een Naam-
looze Vennootschap te stichten ter bestrijding
van de werkloosheid met deelneming1 van de pro
vincie en van enkele gemeenten.
Er is een lijnpistool uitgevonden ((ontdekking-
Sander), waardoor vanuit in nood verkeerende
vaartuigen lijn zal kunnen worden toegeworpen.
Ee nhistorische vondst van waarde. Te Delft
is de weg gevonden, waarlangs in 1584 Balthazar
Hheraerts, de moordenaar van Willem den Zwij
ger, wist te ontsnappen na zijn misdrijf. Hij' werd,
weet men, spoedig gegrepen.
B'e Nederlandsche inzending van tuinbouw-pro-
ducten ter Internationale tentoonstelling te Zu
rich ,fs met de gouden medaille bekroond.
De eerste aardbeien van den vóllen grond
waren er reeds vóórdat Juni-maand intrad.
Voorspelling van zomersche weelde in dit
jaar? Hepen en vertrouwen wij het! Optimisme
geeft in de meeste gevallen kracht en levens
moed.
is thans het eerste rapportgedeelte versohenen.
Het belang hiervan wordt onmiddellijk duidelijk,
wanneer men bedenkt, dat deze commissie rap
port moest uitbrengen over datgene wat au fond
de oorzaa kis van de huidige troebelen in Britseh
Indië. De zuivere en wetenschappelijke wijze,
waar<fp 1de commissie te werk is gegaan, 'doet
buitengewoon prettig aan. Zij stelde zich niet. op
een vooringenomen Britseh standpunt, doch had
inderdaad de enkele bedoeling te pogen te be
grijpen, wat er in Indië nu eigenlijk aan de hand
is, waar de moeilijkheden liggen en welke weg
voor de toekomst de meest geschikte lijkt om
dit geweldige land tot een normale ontwikkeling
te doen komen. Reeds in dit eerste dea lblijkt op
tal van punten, alleen reeds door uiteenzetting
van feiten, dat er aan de huidige regeeringspoli-
tiek nog veel veranderd moet worden, wil zij in
overeenstemming zijn met wat de commissie als
het wenschelijkst beschouwd. Het over eenige
weken verschijnende tweede gedeelte van het rap
port beloofd de conclusies en adviezen der com
missie, gebaseerd op het feitelijk materiaal van
het eerste gedeelte te geven. Yoorloopig kan vol
staan worden, met te constateeren, dat reeds dit
gedeelte naar alle waarschijnlijkheid een zeer
gunstigen invloed zal uitoefenen op^le publieke
opinie in Engeland ten aanzien van de Gandhi-
beweging in Indië.
Bij de verschijning van het tweede gedeelte
zullen wij daar nader op terug komen.
De afgeloopen dagen hebben ons twee belang
rijke gebeurtenissen gebracht, n.l. de terugkeer
van prins Carol van Roemenië en zijn uitroeping
tot koning en de publicatie va nhet eerste gedeel
te van het lang verbeide rapport-Simon. Het is
duidelijk ,dat in dit kort bestek over zoo ge
wichtige gebeurlijkheden slechts enkele opper
vlakkige opmerkinge nkunnen worden gemaakt.
Volstaan wij derhalve met het volgende.
Roemenië, grenzende aan Rusland, is een der
weinige gebieden in Europa, die nog een grooten'
rijkdom aan onontgonnen schatten in den bodem
bezitten en die dus voor den economischen we-
deeropbouw van Europa van groote waarde zijn,
vooral door de geweldige hoeveelheden petroleum,
die in den grond verborgen liggen. Tevens echter
is Roemenië een der achterlijkste landen, zoo
wel wat de politiek als het bedrijfsleven betreft.
Dat eene saneering van dezen toestand noodza
kelijk en gewenscht was, hetgeen steeds meer
in het binnenland tot bewustzijn der leidende
persoonlijkheden kwam en in het buitenland ver
langend wer dgevoeld, behoeft geen betoog. Deze
saneering nu nam onder het regentschap een niet
al tc snelle voortgang, zoodat het begrijpelijk
is ,dat men, hopend daarmede de vooruitgang
te precipiteeren, algemee nverheugd was, bij den
terugkeer van Carol, door diens koningschap een
poging te kunnen doen een hecht gezag te ves
tigen, dat be yen de partijen staande, dezen rich
ting en beteugeling zo ukunnen geven, hierdoor
buitenlandsche kapitaal te kunnen aantrekken
en Roemenië tot ontwikkeling te brengen. Deze
opmerkingen over Roemenië. Dat de geheele te
rugkeer en ensceneering eenigszi'ns deed denken
aan een Amerikaansehe amusementsfilm, gelijk
deze zoo vaak uit de ateliers van Hollywood ten
vermake van het naïeve publiek hun weg over
de wereld zoeken, doet natuurlijk niets af aan
den ernst, die er o.i. aan ten grondslag list.
Dat moet men er nu eenmaal bijnemen. Daarvoor
leven we in den Balkan en dat wil ook wat zeg
gen.
Van de commissie Simon, die een onderzoek1
heeft ingesteld naar den toestand in Indië en: de.
maatregelen, die genomen moeten worden om
den Dominionstaat voor Indië voor te bereiden,
Ernstige familietwist te Arnhem.
Op den eersten Pinksterdag heeft in de Bakker
straat te Arnhem een ernstige vechtpartij plaats ge
had tusschen den ongunstig bekend staanden van
'O. en zijn kinderen.
Van O., die sedert langen tijd van zijn vrouw ge-
scheiden leeft, passeerde het logement „Boelens" a.
de Torensteeg waar een zijnedr twee zoons zijn in-
trek heeft genomen. Toen van O. zijn zoon opmerkte,
begon hij te sarren. De jonge van O. kwam toen op
j straat, gevolgd door zijn zuster, die haar broer voor
I vader waarschuwde.
I Middelerwijlhad het drietal scheldend en razend
de Bakkerstraat bereikt, waar heht tot een worste-
I lingkwam, doordat de vader het mes trok. De kin
deren gingen toen den ruim 50-jarigen vader te lijf
en wiste hem tegen den grond te krijgen. Ofschoon
de dochter vrij spoedig het mes aan den dronken
vader had ontrukt, kon zij toch niet verhinderen,
dat de zoon een niet ernstige meststeek bekwam.
I Ondertusschen passeerde de tweede zoon, die in
militairen dienst vertoeft de plaats, waar de vader
ter aarde lag. Hij gaf den ouden man een schop
tegen het achterhoofd, waardoor een bloedende
wonde ontstond.
De gewonde werd naar het gemeenteziekenhuis
vervoerd en aldaar verbonden.
.De verwonding was echter niet zoodanig' dat opna
me noodzakelijk bleek. Van O. kon zonder bezwaar
door de politie gearresteerd worden wegens het ste
ken met een mes. Hij staat bij de politie ongunstig
bekend.
Felle brand te Helmond.
Dinsdagavond te ongeveer acht uur brak te Hel
mond een felle brand uit in een lompenmagazijn
aan den Mierlooscheweg. Het uit gegalvaniseerd
ijzer opgetrokken gebouw was in een oogwenk een
groote vuurzee en wolken zwarte rook dreven over
de stad. De brandweer was met twee autotracties
ter plaatse en moest meer dan 1000 meter slang uit
leggen om den vuurhaard te kunnen bereiken. Het
pakhuis is achter een aantal huizen gelegen, zoodat
overslaan van den brand moest worden voorkomen.
Van den inhuod was niets meer te redden, zoodat
alles een prooi der vlammen werd. Duizende kilo's
poetskatoen, en een groot aantal oude auto-banden
gingen verloren. Een duizendkoppige menigte sloeg
het blusschingswerk gade. Te halfnegen stortte het
gebouw in, wat een waren vonkenregen tengevolge
had. Te tien uur was de brand nog niet gebluscht.
Gevaar voor uitbreiding bestond er toen niet meer.
De schade wordt door de betrokkenen op een be
drag van f20.000 geraamd. Verzekering dekt haar
slechts gedeeltelijk.
De Regenmaker.
De proeven gelukt?
Gistermorgen is de heer Veraart van Schiphol op
gestegen teneinde de proeven tot het kunstmatig
verwekken van regen te herhalen. Tegen 12 uur ver
telde de heer Veraart aan het persbureau Vaz Dias
