NIEUWE S
Hike Breijer's
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 70
ZATERDAG 14 JUNI 1930
39e Jaargang
Bureel Hoordscharwoude.
iuiienlandsch Overzicht
Het Onweer
Speciaal Corsetten-Magazijn
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52.
LANKEDUKER C011RAA1
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG D®NDERDAG
en ZATERDAG.
rïïfïSL» Ms. - Uitgave: Firma I. U. KEIZEfl.
Redacteur 1. H. KEIZER.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
De verantwoordelijkheid voor den oorlog.
Poincaré zou volgens een deel van het Fran
sche volk het uitbreken van den oorlog ver
haast hebben. De laatste generatie, die
niets deed dan „geboren worden." De
„Temps' niet tevreden. Ontruiming van
het Rijnland, het laatste door Frankrijk be
zette gebied. Grandi spreekt echter op
een anderen toon dan Mussolini. De weg
tot onderhandelen nog open. Een jubi
leum voor de Hongaren, echter geen prettig
jubileum. De terugkeer van ex-kroon
prins Carol van Roemenië.
Een van de vele Duitsche grieven, welke aanlei
ding vonden in het verdrag van Versailles moet zijn
geweest, de zinsnede in dat verdrag, waarin met veel
of weinig woorden Duitschland wordt aangewezen
als de oorlogsschuldige, de schuld aan den oorlog.
Een grief, die nog niet weggenomen is, al is van
Duitsche zijde in den breede de onrechtmatigheid,
de onjuistheid van de beschuldiging betoogd.
De vraag zou kunnen zijn, of er in het verdrag
van Versaillees wel iets is dat door de Duitschers niet
als grief wordt beschouwd. Doch deze vraag, en het
eventueel antwoord daarop doet hier niet ter zake.
Wellicht zal het den Duitscher niet onaangenaam
zijn, ook al wordt het niet openlijk erkend door hen,
dat de verantwoordelijkheid voor den oorlog niet al
leen bij hen gezocht wordt. Te Parijs is een brochu
re verschenen van de hand van een jeugdig publi
cist, welke brochure in een veertien tal vragen den
heer Poincaré aanspreekt over zijn verantwoordelijk
heid voor den oorlog. Het stellen van de veertien
vragen (het traditioneele getal de punten van
Wilson, waren het er ook niet veertien?) moet min
of meer beschouwd worden als een uiting van wan
trouwen, dat in sommige Fransche kringen heerscht
ten opzichte van den heer Poincaré, die zich onder
bekleeding van de hoogste ambten naar de meening
van zoovelen buitengewoon verdienstelijk heeft ge
maakt.
De heer Poincaré heeft zich verwaardigd op de hem
gestelde vragen een gelijk aantal antwoorden te ge
ven. De grief tegen Poincaré is niet, dat hij speciaal
den oorlog zou hebben ontstoken of helpen ontste
ken, maar dat hij door zijn vooroorlogsche politiek
verhaast zou hebben.
Deze grief moet al van oudere datum zijn. Het Pa-
rijsche blad de „Temps" is over de brochure en over
het feit, dat Poincaré geantwoord heeft niet al te
best te spreken. Het blad ziet in het feit, dat een
man als Poincaré ondervraagd werd als in de bro
chure geschiedt iets droevigs en het spreekt van een
moreel drama waarin de natie ten onder zou kunnen
gaan, indien de laatste generatie, die niets anders
heeft gedaan, dan „geboren worden" rancune en
wrok zou gaan koesteren jegens hen, die haar in
staat gesteld heeft vrij te leven. Het blijkt intus-
schen dat althans bij een deel van de Fransche natie
de roem niet in staat is de gebrachte offers te ver
geten, iets, wat trouwens Poincaré zelf ook wel niet
zal willen, dit mag men aannemen naar aanlei
ding van de tallooze redevoeringen, welke door hem
ter gelegenheid van de onthulling van vele en veler
lei oorlogsmonumenten, gehouden zijn. Maar daar
mede zal Poincaré wel bedoeld hebben de natie op te
wekken er blijveend aan te denken hoe de vrijheid
van thans gekocht is, zonder zich verder al te zeer
te verdiepen in de vraag of er omtrent de schuld
nog andere opvattingen mogelijk zijn dan die welke
in het verdrag van Versailles te vinden zijn.
De ontruiming van het laatste stukje Rijnland
dat de Franschen nog bezet hielden moet zonder
veel drukte naar buiten hebben plaats gehad en zon
der noemenswaardige incidenten zijn verloopen.
Ongetwijfeld zal de ontruiming voor de Duitschers 'n
opluchting zijn, waarvan de waarde steeds meer zal
blijken. Intusschen moet het voor vele Franschen die
er zich misschien haast thuis gingen voelen iets wee
moedigs gehad hebben te vertrekken, misschien ook
om de banden die door sommigen waren aange
knoopt en die nu en wellicht voor goed, verbroken
moesten worden. De ontruiming van het Rijnland
is vele jaren een punt van bespreking geweest zoo in
Duitsche als in Fransche kringen en tal van malen
is die ontruiming de voorwaarde geweest, welke
van Duitsche zijde als voorwaarde als een der eer
ste voorwaarden voor het tot stand komen van ver
dere toenadering werd gesteld.
Ook deze sta in den weg is verdwenen Moge dit feit
de stevige en duurzame toenadering ten goede ko
men.
Mussolini heeft in de laatste weken nog al een
en ander gezegd in zijn groote redevoeringen dat
aanleiding gegeven heeft tot de meening, dat het
tusschen Frankrijk en Italië nog niet bepaald koek
en ei was en de mogelijkheid, dat deze twee Middel-
landsche zee mogendheden het' niet met elkaar eens
zouden worden, o.a. over de maritieme bewapening,
leek na Mussolini's redevoeringen steeds geringer te
woorden. In de redevoeringen van Mussolini werd
eenig wapengekletter waargenomen, dat in het bui
tenland, met name in Frankrijk allicht als bedrei- j
ging had kunnen worden opgevat en misschien i
ook wel als zoodanig is opgevat. Maar de Italiaan-
sche minister van Buitenlandsche zaken, Grandi,
heeft ook gesproken en misschien tot op zekere hoog
te hetzelfde gezegd als Mussolini, maar op een eenigs
zins anderen en zeker prettiger toon. En dat is in
Frankrijk in goede aarde gevallen. Grandi heeft om
zoo te zeggen een pleister gelegd op de wonden, die
de dictator soms geslagen kon hebben. Maar Mus
solini sprak speciaal tot het Italiaansche volk 'of
schoon zijn stem ook over de grenzen klonk) en wel
ter opwekking ter voorkoming wellicht van eveniu-
eele verslapping. En Grandi sprak voorhet
buitenland.
Grandi heeft in zijn redevcei'.iic er o.m. op gewe
zen op de wenschelijkheid en «i m g'lijkheid, dat
oe beide larie.in zich met \r zouden verstaan,
wat can zou moe\-r: geschil-'.:-.:i do .r onderlinge
gedachtenwisseling. En 'dan sprak hij over tijdelijke
stopzetting van cle.t vioolbouw. Misschien z'.ii het
wederzijdsch stopze;V n van den vloott-oow uiterma
te geschikt kunnen ..ijn om liet wederzijdsch ertroa
wen te versterken, ll 64k geval moet, Zi.culs de za
ken nu staan, de .nog! .tirr.ekl voer nndtrhandr.'in-
gen nog (of weer) openslaan en dat is wellicht al
iets gewonnen.
De Hongaren hebben een jubileum ltun.ien vieren.
Het was namelijk tien iaar geleden dar het verdrag
van Trionon werd geteekend. De herdenking van het
tot stand komen van het verdrag heeft niet bepaald
aanleiding tot vreugde gegeven, integendeel. Krach
tens én door het verdrag v m Triouon werd het II?n
gaarsche gebied sterk besnoeid ui word dat verdrag,
i dan ook als een nationale vernedering gevoeld, waar
aan voorloopig intusschen wel niets te veranderen
zal zijn. Desniettemin moet in het Hongaarsche volk
liet verlangen naar betere dagen naar geheel of ge-
j deeltelijk herstel der oude grenzen nog zeer leven-
dig zijn, misschien des te meer omdat de huidige si-
1 tuatie in Europa niet van dien aard is, dat van een
spoedige revisie van het verdrag van Trionon veel
sprake zal kunnen zijn. Hongarije blijft voorloopig j
nog wel een onbevredigd plekje.
een particulier persoon. Velerlei avonturen heeft hij
Voor en na dien tijd beleefd. Zijn zoontje Michael
werd tot koning uitgeroepen onder regentschap.
Thans is de ex-kroonprins weer naar zijn land te
ruggekeerd en door een deel van de bevolking werd
hij geestdriftig ontvangen en al moet er ook nog
heel wat gebeuren eer al het gebeurde voor zoover
mogelijk weer ongedaan is gemaakt, en al was de re
geering omtrent de te nemen beslissingen verdeeld,
vermoed werd dat de eenige oplossing zou zijn, dat
de ex-kroonprins Carol tot koning zou worden uit
geroepen.
Terwijl wij dit schrijven bereikt ons het bericht
dat ex-kroonprins Carol tot koning is uitgeroepen.
Mient 17 Alkmaar Tel. 526
Corsetten
Bustehouders
Kinderlijfjes
Buikbanden
Rechthouders
Rechthouder-Corsetten
Elastieken Kousen
Damesverband
Soubras en
Rokbeschermers
ALLE SOORTEN ELASTIEK.
Uitsiüitend verkrijgbaar in prima
kwaliteiten
GROOTSTE KEUZE.
LAGE PRIJZEN.
Ook in vorstelijke families komen wel eens onaan
genaamheden voor. Het Roemeensche vorstenhuis
heeft dat ondervonden. Kroonprins Carol, die huw
de met mevrouw Lambrino en die zijn eigen land in
den steek liet, ongevoelig voor de krachtige pogin
gen van zijn familie om hem weer in haar schoot
terug te brengen, kroonprins Carol deed herhaalde
malen afstand van zijn rechten als troonopvolger,
het laatst in 1926, waarna de troonsafstand werd
aanvaard en maatregelen werden genomen met het
oog op het regentschap. Kroonprins Carol werd toen
Donderdagavond ontlastte zich boven onze en ver
schillende andere gemeenten een ongekend hevig on
weer. Zoo erg, dat wij oude menschen hoorden
verklaren, zoo iets nog nooit beleefd te hebben.
Des avonds om zes uur hoorde men het .reeds rom
melen en om ongeveer zeven uur brak het in al zijn
hevigheid los.
Vanuit het Zuid-Westen en vanuit het Noord-
Oosten kwamen de zware onweersbuien opzetten en
deden hun ongekende kracht kennen tot des nachts
half twaalf. Onafgebroken dus bijna 5 uur
heeft dit zware weer boven Hollandsen Noorderkwar
tier gewoed.
De felle violette lichten werden onmiddellijk ge
volgd door krakende donderslagen, die den mensch
huiverend ineen deden krimpen.
Spanning en angst was op veler gelaat te lezen,
wat er volgen zou.
De eene bui was niet weg, of de andere kwam
weer dreigend en soms nog heviger dan de vorige
zich ontlasten.
Het luchtruim zat vol electriclteit.
Deze hevige onweersbuien gingen gepaard met
geweldige regen- en hagelbuien, die een ware zond
vloed veroorzaakten. Diepe plassen stonden op en
langs den weg en overal stroomde het water neer.
Zóó erg was het met' dien regenval, dat op den
regenmeter geconstateerd kon worden, dat niet min
der dan 18 c.M. water gevallen was.
De donkere lucht werd af en toen in vuur en vlam
gezet, de eene electrische ontlading volgde op de
andere.
En niets deed vermoeden of veronderstellen wan
neer het zou eindigen. Het bleef bladstil en de na
tuur werd door geen enkel koeltje opgefrischt.
Het bleef zoel en drukkend.
Waagde men het om naar een van de buren te
gaan, men was er zeker van doornat terug te komen.
Kinderen die boven sliepen werden naar beneden
gehaald uit voorzorg voor eventueele gebeurlijkhe
den.
Hoewel af en toe de electrische lichten dreigden
uit te gaan, tengevolge van het ongekend en ang
stig zware weer, gelukkig bleef het branden, want
anders ware de angst nog grooter geweest.
Om half twaalf was het gevaar gelukkig geweken
en kon men de legerstede opzoeken.
Maar met dit al heeft het onweer op een verschrik
kelijke wijze huisgehouden.
We laten hier de berichten, door ons ontvangen en
uit andere bladen overgenomen volgen:
Te Tuitjenhom woedde een hevige brand door 't
inslaan van den bliksem Daar werd het café van den
heer Sneekes in de asch gelegd.
In de gemeente Zijpe werden 'n drietal woningen
tengevolge van het hevige onweer in de asch gelegd.
Te Zuidscharwoude werd de schoorsteen van het
huis, bewoond door den heer van Bergen op. de
Prinsengracht, weggeslagen.
-- Te Oudkarspel werd een koe van den heer de Boer
in de weide doodgeslagen.
Bij den heer Eecen werd men ook opgeschrikt
doordat de bliksem insloeg en de vlammen uit de
lamp sloegen.
Bij een ander werd een pendule van den schoor
steen geslagen.
Eveneens moest een dak van een woning het ont
gelden, waar dakpannen werden weggeslagen.
Op de Laanweg werd het nieuw gebouwde huis
van den heer C. Tuinman getroffen en wel in zoo
hevige mate, dat verschillende dingen daar vernie
tigd werden.
Te Noordscharwoude werd het café van den heer
Leegwater geraakt, waar eveneens de vlammen uit
de lamp sloegen.
Aan den Langendijk heeft het hemelvuur echter
geen brand veroorzaakt.
Onder de gemeente Schagen heeft het onweer in
niet minder hevige mate gewoed.
Daar vooral is zeer veel schade aangericht aan de
te velde staande gewassen door de geweldige hagel
bui, waarmede daar het onweer ook gepaard ging.
Te Heemskerk sloeg de bliksem in de woning van
den heer C. Jongejan. Een groot gedeelte van het
dak werd vernield en een gedeelte van de vorst werd
uit haar verband gerukt, De top van een op het erf
staanden kastanje boom werd geschroeid, terwijl
daar staande scheringpalen eveneens werden getrof
fen. De heer J. geraakte bewusteloos doch kwam
spoedig weer bij. Hij had geen letsel bekomen.
Te Rotterdam heeft een hevig onweer gewoed, ge
paard gaande met storm- en zandstuivingen. Ten
gevolge van den storm zijn in de Waalhaven de s.s.
„Monarchis" en „Valescura" van hun trossen gesla
gen.
De bliksem is geslagen in den toren van de Ger.
Kerk in de Duynstraat tengevolge waarvan alle leien
van een zijde van de spits zijn weggeslagen. Er ont
stond geen brand. Wel is het lood van de dakgoot
gedeeltelijk gesmolten en bovendien geraakte de lei
ding van het electrische licht in het geheele kerkge
bouw onklaar.
Te Alkmaar is het wel zeer zwaar weer geweest
en is daar geweldig veel water gevallen, maar on
gevallen zijn daar niet voorgekomen.
Aan den Omval sloeg des avonds om kwart
over acht de bliksem in de woning van den heer A.
Kruit. De kamer stond onmiddellijk vol zwaveldamp
en rook, terwijl het plafond werd beschadigd.
De bewoners kwamen met den schrik vrij.
Te Heiloo is de bliksem ingeslagen in de woning
van den heer J. Bijl en in die van den heer J. Zoon
Van den laatsten werd ook een koe in de weide
doodgeeslagen. De huizen bekwameen eenige materi-
eele schade, maar er werd geen brand veroorzaakt.
Tee Oudorp is een koe van de heeren gebr. Buren
Boven Wieringen ontlastte zich eveneens een he
vig onweer. De bliksem sloeg in het boerenwoonhuis
van den heer N. Mostert te Westerland, dat ge heel
afbrandde.
Verder sloeg de bliksem in de woning van den heer
K. Dekker te Elft, eveneens op Wieringen. De echt-
genoote van den heeer K. werd door den bliksem
getroffen en gedood. De overige drie leden van het
gezin bleven ongedeerd. Verschillende electrische
installaties werden beschadigd. Het onweer ging
vergezeld van een geweldige plasregen.
Tijdens het hevig onweer sloeg de bliksem ook nog
in de woning van mej. de wed. J. Tijsen, waar een
vijftal personen om de tafel zaten. Alle vijf sloegen
tegen den grond. Vier ervan stonden spoedig weer
op, de vijfde mej. Trijntje Pruimeboom bleef roer
loos liggen. De dood is vermoedelijk ingetreden ten
gevolge van den schrik.
Te Westwoud is de boerderij van den heer J. de
Boer afgebrand tengevolge van het inslaan van den
bliksem.
Te Burgerbrug sloeg de bliksem in het electrisch
gemaal, zonder echter noemenswaardige schade te
veroorzaken.
Het zware onweeer dat zich boven de omgeving
van Schagen ontlastte ging gepaard met een buiten-
geewonen regenval) die veel op een wlokbreuk ge
leek. In den regenmeter van de rijkslandbouwwin-
terschool in Schagen werd opgevangen 128.5 m.M.
water, dat is nagenoeg een vijfde van de gemiddel
de jaarhoeveelheid. Wanneer deze regenval ook te
recht gekomen is in de Wieringermeer moet men
een week malen om het te verwijderen. De verwer
kingsinrichting rij^t met haar auto's af en aan om
doode dieren uit het veld op te halen. Op tal van
plaatsen dreven hooioppers in het water.
Bij Zwolle werden op het landgoed „Kranenburg"
twee koeien in de weide door den bliksem doodge
slagen. Ook ettelijke boomen moesten het ontgeelden
IN HET BUITENLAND.
Zwaar onweder boven Lissabon.
Naar uit Lissabon wordt gemeld heeft zich Dón-
derdagavond boven de Portugeesch hoofdstad een
zwaar onweder ontlast dat met een wolkbreuk ge
paard ging. De omgeving van de stad werd zwaar
geteisterd in de stad zelf staan de straten blank en
is het verkeer ontwricht. Tal van winkelzaken staan
onder water. Een kind werd door het hemelvuur ge
dood en twee slodaten verlamd.
Zwaar onweer boven Parijs en omgeving.
Donderdagavond werd de Fransche hoofdstad
door een hevig onweer geteitsterd dat geepaard ging
met eeen wolkbreukachtigen regenval.
De goten waren reeds spoedig niet meer in staat
al het water te verzwelgen, zoodat vooral het laagst
gelegen gedeelte van Parijs va nhet water te lijden
had.
Verscheidene straten kwamen blank te staan en
kelders en benedenverdiepingen liepen onder.
De bliksem sloeg in een der kerken, doch een begin
van brand kon spoedig worden gebluscht.
Ook uit de Provincie wordt noodweer gemeld: Op
het traject Parijs—Verneuil moest het spoorwegver
keer worden stop gezet aangezien een der tunnels
onder water stond. In de nabijheid van Annecy wer
den twee bruggen weggeslagen. Eenige straatwegen
staan eveneens ondere water.
Ook te Reims heeft het noodweeer groote schade
aangericht. De bliksem sloeg op verscheidene plaat
sen in en veroorzaakte meerdere malen brand.
Te Troyees werd eeen landarbeider voor de oogen
van zijn kinderen door den bliksem getroffen en ge
dood.
