Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 72 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52. DONDERDAG 19 JUNI 1930
39e Jaargang
Uitgave: Firma I. KEIZER. -
Redacteur I. H. KEIZER.
Bureel Koordscharwoude.
Vrede beteekent welvaart
Revue van de Week
NIEUWE
LANGEDUKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSSAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs
per 3 maanden 1.15.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Wij loven in moeilijke tijden. Li de ons om
ringende landen grijpt de werkloosheid in steeds
grootere mate om zich heen, en een klein land,
als het onze kan daaraan evenmin ontkomen.
Er zijn vele omstandigheden, .welke verschil
lende takken van ons volksbestaan ongunstig-
beinvloeden, de bestaande werkgelegenheid aan
tasten, of uitbreiding daarvan tegen houden.
In het belang van duurzame volkswelvaart
Ls het een eerste vereischte, dat verdere kapitaal
vorming bevorderd wordt De groote oorlog heeft
een groot deel van de rijkdommen, welke sedert
1870 waren verzaméld, vernietigd. Daardoor zijn
in de eerste plaats de volks- en middenklassen
verarmd; juist die klassen die voor een belangrijk
deel moeten zorgen voor de kapitaalvorming,
waarvan het nieuwe geslacht zal moeten leven.
Slechts een langdurig tijdperk van vrede kan een
werkelijke verbetering brengen, kan nieuwe wel
vaart uitspreiden over de gansehe gemeenschap.
Maar de vredg, die in alle tijden de. bescher
mer is geweest van de volks- en middenklassen,
kan er onmogelijk in slagen de volksrijkdommen
te herstellen, zoolang de overheid blijft voortgaan
overal uitgaven en belastingen te verhoogen.
Zelfs een schoolkind weet te vertellen, dal hel
volk verarmt in de mate waarin de overheid be
slag legt op een grooter deel van 'het volksvermo-
gen. De burgers mogen nog zoo onvermoeibaar
werken, de oorlogsruïnes zullen nimmer 'hersteld
worden, zoolang de nieuwe rijkdommen door de
overheid worden afgenomen.
(Sedert, den oorlog is de belas! ingdruk zeer sterk
toegenomen. Bij een totaal-inkomen van f2380
millioen werd in 1915 aan Rijksinkomsten- en
Vermogensbelastingen betaald rond f33 millioen;
bij een totaal inkomen in 1927 ad f5043 millioen
werd aan dergelijke belastingen rond f188 mil
lioen geheven. Terwijl het totale volksinkomen
dus in dat tijdvak ruim twee maal zoo groot
werd, werd het bedrag, door het Rijk aan belas
ting naar- vermogen en inkomen geheven bijna
53/4 maal zoo groot. Waarbij niet. vergeten mag
worden, dat de progressie in de belastingen voor
de hoogere en hoogste inkomens, van welke toch
in de eerste plaats da belangrijke kapitaalvor
ming moet komen, zeer vefrscherpt werd.
Nu zijn in de laatste jaren cmige Rijksbelas
tingen verlaagd. Van de hierboven voor 1927
op gericht zijn, het tekort dat in de jaren sinds
op de Inkomstenbelasting ten behoeve van het
Leeningfonds, de Inkomstenbelasting zelf is ver
laagd en met. 1 Mei j.l. verminderde het bedrag
aan Verdedigingsbelasting II geheven.
Maar behalve de naar vermogen en inkomen
geheven belastingen moeten uit het totale volks
inkomen ook betaald worden alle andere directe
en indirecte Rijksbelastingen, benevens de door
gemeente en provincie geheven belastingen. Wal
deze laatste betreft kan zeker worden aangeno
men, dat de gezamenlijke provinciale en gemeen
telijke belastingen over 'het tijdvak van 1915 tot
1927 een belangrijker stijging te zien geven dan
van 1 op ruim 2. Wat de Rijksbelastingen be
treft geven wij hier nog eenige cijfers van de op
brengst van alle directe en indirecte belastingen
volgetis de Staatsregeling over 1915 en 1927,
aangevuld met voorloopige cijfers over 1929.
Voor 1927 en '29 zijn daarbij ook' gerekend de
heffingen ten behoeve van het Leeningfonds en
het Wegenfonds. Voor 1929 hebben wij genomen
de opbrengst volgens de gepubliceerde Middelen-
staten over dat jaar: de definitieve cijfers zullen
hiervan in totaal niet belangrijk afwijken.
Dè totaal-opbrengst aan Rijksbelastingen be
droeg in 1915 f178 millioen, in 1927 f593 milli
oen en in 1929 f614 millioen. Een stijging dus
van 1915 tot 1927 van 1 op 3i/2.
Meer dan welk betoog ook overtuigen deze en
kele cijfers van de wenschelijkheid van belasting
verlaging ter bevordering van de economische
opleving en in het belang van de zoo noodige
kapitaalvorming. Inderdaad, wij moeten in die
richting verder. De belastingpolitiek moet cr
o pgericht zijn, het tekort dat in de jaren sinds
den oorlog de kapitaalvorming heeft gehad, zoo
snel mogelijk te doen verdwijnen. In verschil
lende bedrijven en met name in den landbouw,
heeft men met ernstige moeilijkheden te kampen;
verlichting van belastingdruk is zeker ook een
van de middelen, die zulke moeilijkheden kan hel
pen overwinnen.
Vrede beteekent welvaart. Vrede kan echter
geen welvaart brengen zoolang de eigen overheid
een belastingpolitiek voert welke de volkswel
vaart tegenhoudt.
16 Juni.
De zon bleef ook in de achter ons liggende
week overwinnen, maar 'Helios, de zonnegod,
had te kampen met tegenstand. De al sinds vele
dagen verwachte en voorspelde ontladingen kwa
men. Woensdag en Donderdag 11 en 12 dezer
was het boven vele plaatsen in Nederland zeer
zwaar weer.
In de rubriek der branden kan men vinden het.
een en ander over de verwoestingen, door het.
noodweer hier en daar aangericht. Intusschen,
zooals reeds gezegd, de zon bleef overwinnen.
De meteorologische profeten, officieele en van
dilettantische soort, kondigden droog, warm weer
aan, met de restrictie, dat, men zich moest voor
bereid houden op de mogelijkheid van bliksem
en donderbuien.
De verwachting, dat wij ons dit jaar op een
extra-vroegtijdig intredend, tot eind Septem bei-
voortdurend parlementair succes mochten voorbe
reiden, zij is ook in rook vervlogen. Vermoede
lijk komt de Tweede Kamer den 24en in de afdee-
lingen bijeen tot het, onderzoeken van de regea-
ringsvoorstellen in verband met de crisis in den
landbouw, zoódat ons lagerhuis begin Juli dat
ontwerjp In openbare zitting zal hebben te be
handelen, terwijl op de Tweede Kamer-agenda
dan ook nog wel het een en ander zal worden ge
plaatst, hetwelk ook nog vóór de- groote vacan-
tie zal dienen te worden afgedaan. De Eerste
Kamer heeft in de afgeloopen week één miniatuur
en een gewone zitting gehouden. Die van Woens
dagmiddag 11 Juni strekte als „praeludium"
voor afdeelingsonderzoek van een dikken bundel
„legislatief goed", laatstelijk van de Tweede Ka
mer afgekomen. Bij den aanvang van dit zittink-
je wijdde president De Vos van Steenwijk een
treffende rede aan de nagedachtenis van den
Ghr. Historisehen senator mr. 'H. Verkouteren,
kort geleden door den dood aan zijn brecden kring
van vrienden, uit allerlei politieke sferen, ont
rukt. Ik memoreerde reeds, dat liet Centraal
Stembureau dr. Van Aalst, den president van de
Nederlandsche Handel Maatschappij, als Verkou-
teren's opvolger had aan te wijzen.
In zijne zitting van Donderdag 12 Juni j.l.
heeft de Senaat niet minder dan dertig wetsont
werpen voor de Koninklijke bekrachtiging rijp
gemaakt. Allereerst een reeks van Protocollen
van internationale arbitrage- en a'ndere verdra
gen, waarbij de A.-Rev. senator prof. Anema
vrij scherpe eritiek oefende op Amerika's hou
ding, speciaal bij de voorbereiding van het in
Januari 1930 te Washington iussehen Neder
land en Uncle Sam gesloten arbitrage-traktaat.
De Eerste Kamer keurde den 12en j.l. ook
goed: het ontwerp inzake de arbeids-overeen-
komst van kapitein en schepelingen en als finale
de wijziging der Arbeidswet 1919. Zooals men
weet, beteekent dit ontwerp: aansluiting dezer
wet bij verschillende andere sociale wetten en:
delegatie van bevoegdheid aan de ambtenaren der
Arbeidsinspectie. Na vrij kort debat werd mi
nister Verschaar's ontwerp zonder stemming goed
gekeurd. Mr. Dé Gijselaar, de Ghr. Historische
senator, liet aanteekenen, dat hij geacht wil wor
den tegen het wetsvoorstel te hebben gestemd,
wijl dat z.i. met de Grondwet in strijd moei
worden geacht.
Wanneer de Eerste Kamer weer bijeen komt
is niet vastgesteld. Zij heeft, nog vóór de- borst
o.m .het ontwerp-winkelsluiting, waartegen zich
de actie in den lande mét wassende kracht ont
wikkelt. Bij de behandeling daarvan wacht minis
ter Verschuur nog een spannend uurtje in den
Senaat. Het ontwerp tot wijziging van de Ge
meentewet is naar eene Commissie van Voorberei
ding verzonden. Dit komt dus „jedenfalls" eerst
in de periode 1930—'31 in openbare behandeling.
Uit de regeeringskeuken is o.m. gekomen een
ontwerp, vijf millioen kostend, van het Onderwijs-
dopartcment, voorziening vragend in urgente be
hoeften t.a. van de huisvesting bij hot Hooger
Onderwijs.
Ingediend is een ontwerp tot het nemen van
maatregelen voor een bedrijfstelling, ten bate
van een juiste bedrijfstaktiek.
Bij de Eerste Kamer is ontvangen de Memorie
van Antwoord i.z. de Wegenwet, die dus ook
in staat van wijzen, of althans daaromtrent ver
keert
Ben 16en dezer zijn onze Koningin en Prinses
Juliana per „Batavier V" te Rotterdam scheep
gegaan naar Noorwegen. Zij zullen daar tot, eind
Juli vertoeven. De Prins der Nederlanden begeeft
zich weldra naar Duitschland, waar Z.K.Il. en
kele weken denkt te vertoeven. Groote toebe
reidselen worden gemaakt voor de viering van
den vijftigsten geboortedag onzer L andsmoeder,
op 31 Augustus a.s.
In de Hofstad zal een lichtstoet worden gehou
den, die een schitterend effect zal kunnen maken.
Personalia: Onze groote jurist mr. Joseph Lirp-
burg is te Genève herkozen als voorzitter der
Intern. Unie van Volkenboudsvereenigingen.
De oud-voorzitter en lid der Eerste Kamer, gep.
luit .-generaal J. G. v. Voorst tot Voorst is op een
familiefeest, door hem bijgewoond, getroffen door
eeq ongesteldheid (hartzwakte), die aanvankelijk
zeer groote bezorgdheid wekte. De jongste tij
dingen omtrent den toestand van den hooggeëer-
clen grijsaard zijn iets minder ongunstig. Als
lector in de Spaansche taal en letteren tc Am
sterdam is benoemed mr. dr. J. A. van Praag,
priv.-docent, aan de Universiteit aldaar. Tot
inspectrice van het Nijverheidsonderwijs is be
noemd mejuffrouw J. F. Boumer, 'te Amster
dam. Ben len Juli verlaat de heer L. P. J. M.
Truffino, hoofd der afdeeling Posterijen hij het
Hoofdbestuur, den Staatsdienst.
Uit de doodenlijst: W. C. Keeser, gep. kapt.
t.z. bij het O.-I. leger, 70 jaar, Dien Haag. -
J. J. Ph. C. Bartolotti Rijnders, oud-dirig. of
ficier van gezondheid, 75 'jaar, Dén Haag. Iod.
van Nierop, stichter der kolonie van Internatio
nale Broederschap, 54 jaar, Blaricum.
Uit de eriminalia-rubriek teeken ik aan, dat
de bewoner van een perceel in de Vrouwesteeg
te I.eiden, dat afbrandde, en die zijn inboedel
vpor f4000 had verzekerd, in arrest is gesteld.
De verdachte van den moord te Voorburg Z
H.) is uit de voorloopige hechtenis ontslagen;.
Hij is gedurende vijf maanden in voorarrest ge-
weesl cn heeft actie tot schadevergoeding tegen
ueri .Staat der Nederlanden ingesteld.
Den 17en Juni zou voor de Arnhemsche Recht
bank komen de behandeling der moordzaak te
Bennekom, waar een verpleegster werd gedood.
Dra psychiaters blijken den beschuldigde volko
men toerekenbaar te achten.
Het O. M. bij de Amsterdamsche Rechtbank
heeft drie weken gevorderd tegen de beide Delft-
sche studentjes die den Hen Mei in „lichtelijk
benevelden toestand" het Koninklijk Paleis aa.n
den Dam binnendrongen.
Het gezelschap van vijftig dames, ïlat een uit
stapje van Rijssen (O.) naar Haarlem wilden ma
ken werden bij Amersfoort in den trein tot pa
niek gebracht door een kerel, die zelfs een revol
ver op haar richtte. De aanraikler werd gepakt.
Van het uitstapje kwam door de consideratie
niets terecht.
Hierboven memoreerde ik, dat de donderbuien
er toe bijdragen het. normale getal branden te
vergrooten. Terwijl de Pinksterdrukte. bij prach
tig weer het cijfer van de. verkëers-ongolukken
deden stijgen.
Wat de branden betreft, ny^eer ik, dat: te
Haai'lem een groote opslagplaats door het vuur is
verwoest. Te Harderwijk werden een uitgebreide
mandenmakerij met woonhuis in de aséh gelegd.
Op Sde boerderij in het Koninklijk Park te Apel
doorn heeft het onverbeterlijke roode haantje
ook al ernstige schade aangericht. Bij een
brand te Schiedam is een 60-jarige politiebe
ambte, die blijkbaar door een beroerte getrof
fen ,een brandende lamp in zijn val had meege
sleurd, in de vlammen omgekomen.
Te Helmond is een timmerwerkplaats afge
brand, wat f 20.000 schade berokkende. De zaak
was zeer laag geassureerd.
In de misère-rubriek' vindt men thans een serie
doodelijke ongelukken, bij zwemmen berokkend.
En gelijk reeds aangestipt een lange, lan
ge lijst van verkeersongevallen.
Bij Nijkerk veroorzaakte de waanzinnige zucht
om te ..racen", dat vier personen, in een auto
gezeten, zwaar werden gewond.
Bij de Hakkelaarsbrug bij 'Naarden) raakte een
19-jarige wielrijdster uit Amsterdam onder een
motor-tram van de Gooische. Zij heeft het jonge
leven er bij ingeboet.
In een cacao-fabriek 'te Zaandam is door bet-
springen van een peilglas een arbeider gedood.
Te Arnhem, aan den Apeldoornschen weg, had
een vreeselijk auto-ongeluk plaats. Een met vier
personen bevrachtte auto stortte van een 24 M.
hooge helling. De bestuurder, werd gedood. Eten
46-jarige medetuffer en twee dames werden zwaar
gewónd. Ook hierbij was de „race-waanzin" oor
zaak der ellende. Op den Biltsehen Straatweg
bij Utrecht raakten auto's en motor-fietser in
botsing. Laatstgenoemde moest het met het le
ven bekoopen.
Er zal kan men zéker zijn nog' heel Wat
bloed vloeien, voor en aleer de „race-waanzin
ietwat zal zijn verminderd.
Te Bergen op Zoom werd Donderdag j.l. een
onweersbui, vergezeld door zóó geweldige ha
gelbuien, dat de schade door oogstvernieling op
drie ton wordt geschat.
Het Haagsche voorjaarsfeest om ouder ge
woonte nog even te to.even bij niet-lugubere ge
beurtenissen ,trok meer dan 100.000 bezoekers'.
Een record, tot nu toe nog niet bereikt bij zulk
festijn van kermis-imitatie.
In Doorn was yeel vertier door de viering, der
zilveren bruiloft van den oudsten zoon 'des ex-
Keizers.
In de sigarenindustrie, waar een. conflict dreig
de, werd, vooral dank zij het tactisch optreden,
van den Rijksbemiddelaar, prof. Aalberse, over
eenstemming bereikt.
De „regenmaker" Veraart heeft eindelijk succes
gehad. Hij wist op 11 Juni op Marken c.a. een
malsch regenbuitje via zijn ijsrondstrooien te be
reiken. Of het succes van'blij venden aard zal' zijn,
de toekomst moet het leeren.
Begin Augustus wordt Patria vooral Den
Haag -- vergast op het bezoek van den Japan-
schen prins, broeder van den Keizer, en zijne,
gemalin.
In de Hofstad aan de Mauritskade aldaar, is
een gedenksteen onthuld ter eere der nagedach
tenis van Louis Couperus, in dat huis in Juni
1863 geboren.
Te Roermond werd onthuld een monument ter
eere der nagedachtenis van den grooten bouw
meester dr. Cuypers.
Onder leiding van den grijzen liberalen senator
mr. i'meeuge is te Deventer gehouden een Con
gres voor de Binnen Scheepvaart.
Den 18en Juni zullen onze Volksvertegenwoor
digers - - daartoe uitgenoodigd door minister
Réymer, een bezoek brengen aan de Zuiderzee
werken.
Moge deze tocht hen stemmen tot het zoo
veel mogelijk en doenlijk ontwijken der „poli-
tiekerij" bij hunne deliberatiën.
Buitenland
DE „SOUTHERN CROSS" GEREED.
Voor den sprong over den Oceaan.
In het militair vliegkamp te Baldonnel in Ierland
wachten Kingsford Smith en zijn medewerkers waar
onder de Hollander van Dijk, nu reeds een dag of
tien op gunstige weerberichten voor hun vliegtocht
naar Amerika.
Tot heden zijn die berichten nog ongunstig geweest
Er waait een vrij sterke westenwind over den Atlan-
tischen Oceaan, en met zoo'n tegenwind zou een
vlucht te groot risico geven. Aan waaghalzerij, die
zoovele Oceaanvliegers het leven heeft gekost, wil
Kingsford Smith niet doen.
Is het waar, zoo vroeg een journalist deze week
aan Kingsford dat bij motordefect aan een der drie
motoren gedurende het begin van de vlucht uw po
sitie eigenlijk even ongunstig zou zijn als bij een
motordefect van eën éénmotorig vliegtuig?
Het is waar, antwoordde Kingsford Smith, in
dien een der motoren van de „Southern Cross' in
den aanvang van den tocht zou weigeren, de belas
ting te zwaar is voor de twee overblijvende motoren.
Wij hebben evenwel een klep, waardoor wij het te
veel aan benzinebelasting kunnen laten wegloopen.
De overblijvende voorraad zou dan nog ruim voldoen
de zijn om land te bereiken. Maar dit geldt alleen
voor het beginstadium. Want als het defect eerst
later intreedt, is reeds zooveel van de benzine ver
bruikt, dat het verdere gedeelte van den tocht op
de twee motoren kan worden afgelegd. Alleen als
twee van de drie motoren zouden weigeren, bedreigt
ons een hachelijke situatie, maar zoo iets is nog
nooit voorgekomen en ik schakel deze mogelijkheid
beslits uit.
Dus u bent overtuigd dat de tocht groote kans van
welslagen oplevert?
Groote kans? riep Kingsford Smith uit. „Ik
ben er zeker van. Het is een 100 procent zekerheid.
Dat is juist het oogmerk van mijn tocht: te be
wijzen dat de aviatiek zoover gevorderd is, dat aan
zulk een tarnsoceaanvlucht geen hinedrpalen in den
weg staan bij behoorlijke weersomstandigheden.
Ziet u dan ine de toekomst de ontwikkeling
va neen transoceanisch vliegverkeer?
Niet in de directe toekomst. De eechniek zal nog
eerst verder moeten voortschrijden voor een geregel
de verbinding mogelijk wordt, maar binnen tien
jaar of zoo stellig.
