NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 102
DONDERDAG 28 AUG. 1930
39e Jaargang
KERMIS 1930
Alkmaar
BuiteRlandsch
Overzicht
Kamer
kroniek
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52.
LAEEDUMH CODRMT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
er. ZATERDAG.
per 3 'maanden ƒ1.15. - UjtflaVeFiflM J. H. KEIZER.
Redacteur J. H. KEIZER.
Bureel Noordscharwoude.
ADVERTENTIEN:
Van 1—.) regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS i
NAAR PLAATSRUIMTE. I
Agenda
CAFé, RESTAURANT, LUNCHROOM
„DE KARSEBOOM"
Langestraat t.o. het Stadhuis, Alkmaar
Nieuw programma.
Accordeonensemble „Hakako".
gen dit jaar over Juli f41.778.891, tegen
f43.409.073 in de zevende maand van 1929. Welke
„terugloop" wederom niet de geringste reden geeft
zich over de situatie van 's lands kas ongerust te
maken.
Personalia.
Op Maandag 25 dezer vierde de tooneelspeelster
mevr. Rika de la Mar-Kley het zeldzame feest van
haar 60-jarig jubileum in Plankenland en werd
op de hartelijkste wijze gehuldigd. Tot haven
meester van het Noordzee-kanaal te IJmuiden
(vacature Brutèl de la Rivière) zal worden be
noemd de heer J. Syffert, gezagvoerder bij de
„Nederland". Den len September hoopt de heer
Van Pottum te Rotterdam zijn zilveren jubileum te
vieren als Hollandsche luchtvaarder.
NICO KERSSENS,
AVONDVOORSTELLING aanvang half acht.
Zondag vanaf 2 uur DOORLOOPENDE VOORSTEL
LING.
CABARET van 71 uur.
Revue
van de Week
26 Augustus.
De vreugde over den op 18 dezer „herboren mid
zomer" is van korten duur geweest! De weer-
profeten, die hadden voorspeld dat god Pluvius
weldra zijn schade zou komen Inhalen, zij hadden
het bij het rechte eind. De zon ging wederom
achter grauwe wolken schuil, het begon weer te
gieten en stortregenen. Zoodat bij velen in den
lande de bange vrees zich deed gelden, dat het
vermaarde Oranje-zonnetje straks in den steek zal
laten, als het groote, stralende licht- en vreugde
festijn ter eere van den vijftigsten verjaardig onzer
Koningin, waarvoor nu allerwegen de toebereid
selen in vollen gang zijn, wordt gevierd.
Den 28en a.s. wordt te Ermelo reeds een his
torisch openluchtspel gehouden als Koninginne-
feest, waar de Prins-Gemaal ook namens H.M.
tegenwoordig zal zijn. In de Hofstad begint de
schitterende feestweek ook reeds vóór den 31en,
als wanneer onze Landsmoeder te 's-Gravenhage
zal vertoeven. Op het vermaarde Malieveld in de
Residentie wordt op Maandag 1 September, den
officieelen Koninginnedag in 1930, een „ouderwet-
sche groote parade" gehouden onder inspectie van
generaal Insinger, den commandant van het Veld
leger. Het ware al te wreed, Indien de booze Pluvius
al deze feestvreugde door zijn stortregens zou ko
men bederven.
Het was in de afgeloopen week op verschillende
plaatsen in Patria extra ontstuimig weer. De Vecht
zwol dermate, dat tal van inwoners hun woningen
ontvluchtten en zeer groote schade aan de lande
rijen werd aangericht. Ook de Maas bij Roermond
ging dermate wassen, dat men zich ernstig onge
rust maakte. Gelukkig is spoedig en verrassend
snel de val der rivieren gevolgd. De geweldige re
genval heeft o.m. in Oost-Friesland zeer bedui
dende schade aangericht. De gevreesde aardappel
ziekte heerscht daar, zoodat het „perspectief" voor
den komenden winter ook daardoor wordt versom
berd.
Zaandam werd door een geweldige windhoos ge
teisterd, die gelukkig geen persoonlijke ongelukken
berokkende, maar wel aanzienlijke materieele
schade. Zoo werd een molen door den stormreus
ln de lucht geslingerd. Ook Tilburg had op gruw
zame wijze van het noodweer te lijden.
De hoop dat Augustus iets zou goedmaken van
wat de jongste weken door „atmosferische woelin
gen" hebben vernield en bedorven Is dus tot dusver
niet in vervulling gegaan. En September staat
reeds voor de deur.
De advocaat-generaal bij het Bossche Gerechts
hof heeft rapport uitgebracht over het onderzoek,
hem van regeeringswege opgedragen, naar de
schietpartij, welke in het najaar van 1929 te Maas
tricht plaats had in verband met de staking in de
zinkwitfabriek in de Limburgsche hoofdstad. Waar
bij een agent en een marechaussee werden getrof
fen. De advocaat-generaal komt in zijn rapport tot
de conclusie, dat den 16en October 1929 te Maas
tricht niet het eerst vanuit de burgerij is geschoten.
De houding van den burgemeester en van den
politie-commissaris keurt hij af. De bewering, dat
van Katholieke zijde te Maastricht drang zou zijn
uitgeoefend op het lagere politie-personeel acht de
advocaat-generaal niet bewezen. Men begrijpt, dat
over deze „perkara" het laatste woord nog niet is
gesproken.
De Katholieke onderwijzers hielden in Den Haag
een „salariscongres" dat een motie aannam, het
welk aan Regeering, Parlement en pers werd ge
zonden en waarin met kracht wordt aangedrongen
op verhooging der onderwijzers-salarissen tot het
peil van 1920. Deze actie geeft tot velerlei bespie
gelingen stof en zal ongetwijfeld een der voor
naamste punten zijn van het groot-politiek debat
in November a.s. Naar „Het Volk" meldt, zal de
Landbouwcommissie-Lovink een wettelijk voor
schrift adviseeren, waarbij verordend wordt dat
voortaan in wittebrood zeker percentage van in-
landjsche tarwe moet worden gebakken.
In antwoord op vragen. Z.Exc. gesteld door het
Tweede Kamer-lid Drop, heeft minister Verschuur
geantwoord, dat hij het tijdstip voor wettelijke
vaeantle-regeling ten gunste van de arbeiders nog
niet aangebroken acht. Het onderzoek naar deze
kwestie wordt met ernst voortgezet.
De Rijksregeling voor de oude gepenslonneerden
is van toepassing verklaard voor die van de Neder-
landsche Spoorwegen. De Rijksmiddelen bedroe-
De beruchte komkommertijd, andere jaren voor
dan journalist een buitengewoon lastigen tijd,
inftners waarmede moet men de dagbladen vullen,
wanneer er niets geschiedt, wanneer de parlemen
ten op reces zijn en iedereen bij iedereen uit logee-
ren gaat, geeft de krant van dit jaar geen reden
tot klagen! Er is maar weinig zoo'n gering gebrek
aan copie geweest als dezen zomer, zoozeer, dat het
schijnt, of ook in dezen tak van bedrijvigheid de
overproductie zijn machtige en zware hand wilde
doen gevoelen.
Thans weer een opstand in Peru. Wat de ge
middelde Nederlander u over Peru kan vertellen,
zal naar alle waarschijnlijkheid niet heel veel ver-
der gaan, dan wat hij uit zijn jongenstijd zal heb-
ben onthouden uit de avontuurlijke verhalen spe
lende in het land der Inca's. Toch is ook Peru een
land, dat krachtig streefde voorwaarts te komen en
Uit de doodenlijst.
Mr. H. Ph. Visser 't Hooft, oud-advocaat te
Haarlem, te Genève, op 65-jarigen leeftijd overle
den. Mr. J. D. Pasteur, president van de Haar-
lemsche Rechtbank, 70 jaar, Haarlem. L. F. No
bels, de bekende verzorger en weer-voorspeller van
Lear Black, de e^ret^Vliegpas^gi^^naS' O.Indlë! I we1iloo"0LrvoSerener Voorn^meiyk^nder den
de trouwe steun en bewonderaar van de Fokker- p - oo namellJK; onaer aen
machines en de Nederlandsche piloten bij Balti
more van zijn jacht in de zee gestort. M. Slag-
i ter, bekend figuur in de Joodsche onderwijs-krin-
gen, 48 jaar, Roterdam. Dr. A. H. Garrer, 77
I jaar, oud-rector van het gymnasium te Haarlem.
Uit de misdadigheids-rubriek der week: en onaf
zienbare reeks van inbraken en diefstallen waar
van voornamelijk Rotterdam en ook Sittard, waar
een roofbende per auto de omgeving onveilig blijft
maken, zonder dat de politie deze boeven nog kon
den achterhalen, „profiteerden". Er zijn valsche
twintig-gulden-bankbiljetten in circulatie. Men zij
op z'n hoede. De verdere openbare behandeling
van de Rotterdamsche moordzaak-Lans zal einde
lijk op Woensdag 17 September door het Haagsche
Gerechtshof worden aangevat. Bij een inbraak,
gepleegd ln een Amsterdamsch magazijn aan de
Keizersgracht is voor een waarde van f4500.aan
costumes gestolen Licht is gekomen in het geval
der inbraak bij een Amsterdamsohen goudsmid
aan het Rokin, waar men voor f25000.— roofde.
De buit is in een hotel te Arnhem bijna in haar
geheel teruggevonden. Maar de hoofddader ver
moedelijk een Duitscher wordt met ijver gezocht.
Een gelukkig nog tijdig verijdelde poging werd in
de Rotterdamsche Breestraat gedaan tot ontvoe
ring van een zesjarig meisje. Men lette met groote
waakzaamheid op zijn kinderen in dezen tijd
De wenk kan niet genoeg worden herhaald.
Door het in arrest krijgen van een gevaarlijken
recidivist zijn tal van Zaansche Inbraken vermoe
delijk opgehelderd. De verdachte is naar Haarlem
op transport gesteld. Te Amsterdam kwamen
relletjes voor, aangesticht door uit Drente geko
men steun-trekkers. Deze menschen schijnen on
der communistische suggestie gehandeld te hebben.
Zeer ernstige beschuldigingen worden geuit in
een „Open Brief" aan den procureur-generaal bij
het Haagsche Gerechtshof in het „Wbl. van het
Recht" aan het adres van de zeden-politie die van
den Vreemdelingendienst in de Residentie. Zij zou
buitenlandsche „dames" van zeker allooi haar
vrijen gang laten gaan, schoon zij van de „faits
et gestes" deze vrouwen volkomen op de hoogte
zou wezen. Ook deze muis zal z'n staartje hebben.
Slechts enkele bijzonderheden vermeld ik ook nu
uit de verbijsterend lange lijst van de verkeers- en
aanverwante ongevallen. Die, welke berokkend
werden door de herrie, voetzoekers-ontstekerij van
Amsterdamschen Hartjesdag, op Maandag 18
Augustus, hadden weinig om het lijf.
Onder Vinkeveen werd bij een auto-oiigeval een
echtpaar gedood.
Te Garderen raakten auto en motorrijder ln
botsing. Laatstgenoemde, een 23-jarige jonkman uit
Doetinehem, kostte het Incident zijn leven.
Bij Venlo kwamen een motorrijder en de hem
op het voertuig vergezellende verloofde tegen een
boom. Beiden werden gedood.
In een Amsterdamsch hotel in de Kalver-
straat raakte een 19-jarige Duitsche bediende in
de liftkoker beklemd. Wat hem het leven kostte.
Bij de Vechtbrug te Utrecht is een 39-jarige schil
der uit Culemborg onder een trein gedood.
Verschillende malen zijn menschen, die zich
tegen alle waarschuwingen in te ver in zee
waagden, met de grootste inspanning gered. Zegt
het voort
Nog een paar greepjes uit de niet-zwartomlijste
„nova".
De eerste zending Westlandsche druiven is in
O.-Indië in perfecten toestand gearriveerd. Nieuw
„perspectief" voor onze onder crisis-druk zuchtende
tuinbouwers?
De landelijke gemeenten Voorburg en Rijswijk
komen volgens voorstel van Ged. Staten in Zuid-
Holland voor annexatie bij den Haag in aan
merking.
De laatste Wormerveersche molen, genaamd
„Het Vool" is door het roode haantje vernield.
Maarde gerestaureerde molen van Ruysdael, te
Wijk-bij-Duurstede, Is aan de vereeniging „De
Hollandsche Molen" overgedragen. De liefde voor
onze oude molens Is dus nog niet heelemaal uitge-
bluscht.
De groote Velser spoorbrug is in den avond van
19 dezer door een Grieksch stoomschip aangeva
ren. Wat zeer groote stagnatie berokkende in het
trein- en scheepvaartverkeer. Intuschen, de zaak is
weer in orde. Wèl heeft ook dit ongewenschte het
zeer goede voortgebracht, dat men eindelijk heeft
ingezien, hoe veel beter toezicht op het Noordzee
kanaal dringend noodig is.
Op 2, 3 en 4 September zal het Nationaal Mid
denstand Congres te Groningen bijeenkomen.
Ingekomen is het ontwerp van Ir. W. M. Dudok
voor het nieuwe Leidsche Stadhuis. Het wil een
groot stuk van den ouden gevel behouden. De her
bouw zal f 1.570.000 kosten.
In den Haag is Nederland's grootste garage ge
opend. Ruimte biedend voor 400 auto's en 700 fiet
sen.
Den 27en werd het zilveren jubileum gevierd van
de Nederlandsche Esperantistenvereeniging „La Es-
tonto Estas Nia". Wat beteekent: „De toekomst is
ons".
Er spreken energie en wakkere levensmoed uit
dat devies.
Beide hebben wij thans allen op aarde zoo heel
dringend noodig
Mr. ANTONIO.
thtos verjaagden president Leguia werden groote
werken ondernomen. Deze krachtige heerscher
deed pogingen om 's lands financiën in een ge
zonden staat te brengen, hij ondernam groote wer
ken, als daar zijn ontginning en irrigatie van on-
vruchtbrare landstreken, verbetering van het ver
keerswezen door aanleg van wegen en vergrooting
I van het spoorwegennet.
Vooral dit laatste was voor Peru van groot be
lang. Immers, romantiek der twintigste eeuw, in
dit land waren de grootste wegen sinds honder
den jaren reeds de nog door de roemrijke Inca's
aangelegde heirwegen, die weliswaar een commu
nicatie vormen over duizenden kilometers, doch
voor moderne behoeften niet meer voldeden. Met
vaste hand trachtte Leguia hierin verbetering te
brengen. Zoo vaardigde hij o.a. een wet uit, waarin
hij ieder staatsburger, vreemdelingen niet uitge
sloten, verplichtte om tusschen zijn 18den en 20en
levensjaars jaarlijks ongeveer een week arbeid* te
verrichten aan de wegen, of een som te betalen,
groot genoeg om een arbeider gedurende dezen tijd
aan het werk te zetten. Op deze .wijze werd zeer
veel in betrekkelijk korten tijd verricht. Zoo werden
Allao, de havenstad en Lina door twee betonwegen
verbonden, etc.
Doch dit was niet het eenige, wat Leguia voor
het land deed. Onder zijn leidjng werden de grens
geschillen bijgelegd met Brazilië, Chili, Columbia en
Bolivia, terwijl het land vergroot werd met eenige
provincies.
Een dergelijk krachtig en autoritair persoon
echter maakt zich door zijn straf optreden, vooral
tijdens een langen ambtstijd natuurlijk tal van
vijanden. Dit nu schijnt ook in Peru het geval te
zijn geweest. Hoe dit ook zij, een plotseling uitge
broken militaire opstand, waaraan leger en vloot
gelijkelijk deelnamen maakte een einde aan zijn
bewind. Zelfs moest de president op een kruiser
de vlucht nemen. De militairen hebben thans de
leiding der regeering in handen. Hoe de ontwikke
ling verder zal gaan, zal de tijd moeten uitwijzen,
vooral daar de berichten, die uit deze afgelegen
streken tot ons komen, niet altijd met elkaar klop
pen en dus weinig geschikt zijn om een duidelijk
beeld te geven van den toestand en deszelfs waar
schijnlijke ontwikkeling.
Merkwaardig is intusschen wel, dat volgens de
laatste berichten in verschillende andere Zuid-
Amerikaansche staten de opstand met klaarblijke
lijke vreugde wordt begroet, aangezien de ver
jaagde president de belangen van de V. S. van
Noord-Amerika zou hebben gediend en voorgetrok
ken boven de algemeen Zuid-Amerikaansche be
langen. Of dit nu werkelijk zoo is, dan wel ver
kapte vreugde over het verdwijnen van een knap
politiek tegenstander in verschillende conflicten,
valt bij de schaarsche berichtgeving op dezen af
stand niet te controleeren.
Nogmaals, de tijd zal moeten uitwijzen of de
onrust, die ook in dit gedeelte van de wereld een
gastvrij onthaal blijkt te hebben gevonden meer
beteekenen zal een strijd van binnenlandsche poli
tieke vijanden.
Ongeregeldheden te Maastricht.
Crematie. Daling in prijs van
stikstof. Bloem en inlandsehe
tarwe in wittebrood
De vorige week gaven we eene korte samen
vatting van de publicaties van het soc. dem.
Tweede kamerlid Dïop in „Het Volk" ln ver
band met de ongeregeldheden tijdiens de werk
staking van de Zinkwitfabriek te Maastricht.
"Wij spraken daarbij de verwachting uit, dat dit
muisje nog wel een staartje zou hebben en dat
b.v. in de Tweede kamer deze zaak in het open
baar zou worden behandeld. Het gepubliceerde
gaf daartoe o.i. ook alle aanleiding. De schrifte
lijke vragen, welke het roomsch-katholiek Twee
de kamerlid Hermans aan den Minister van Jus
titie heeft gesteld, hebben ons dan ook' geenszins
verrast. j
Heeft de minister, zoo vraagt de heer Hermans,
de publicatie in „Het Volk" gelezen, waarbij na
gelaten werd de belangrijke nadere rapporten
van den advocaat-generaal te vermelden Heeft
de minister kennis genomen van het in „Het
Volk" vragenderwijs geuft vermoeden, dat er
„bepaalde politieke .machten en grootheden" aan
het werk zouden zijn om publicatie van het rap
port te voorkomen? Ein is ten slotte de Minister
niet van oordeel, dat thans de rapporten moeten
worden gepubliceerd, teneinde onjuiste conclu-
siën, waarvan de door de groote dagbladen ge
geven commentaren getuigenis afleggen, 'te voor
komen
Volgens den heer Hermans heeft de heer Drop
dus, door onvolledigheid, een verkeerde voor
stelling van de feiten gegeven. Volledigheid zal
de zaken in een geheel ander licht stellen.
Te hopen is het nu maar, dat de Minister aan
het verzoek van den heer Hermans voldoet, want
dit is naar het ons voorkomt de eenige weg om
klaarhei dte brengen in deze onverkwikkelijke
geschiedenis.
Mevr. van Italie-van Einbden stelde aa.n den
Minister van Defensie vragen naar aanleiding
van geweigerde militaire eerbetuigingen bij de
crematie van een ridder in de Militaire Willems
orde.
Het is nu eenmaal een feit, dat het grootste
deel va nhet Nederlandsche volk nog afkeerig
staat tegenover de crematie. Zelfs onder degenen,
die zich ultra mo'dern noemen, worden er nog
veen gevonden, die in de crematie iets zien, strij
dig met de menschelijke gevoelens.
Mevr. van Italie-van Ejnbden nu is blijkbaar
bang, dat de regeering tot het doen van militaire
eerbetuigingen aan den overleden ridder plaats
had, omdat de gestorvene gecremeerd werd'. Mocht
dit zoo zijn, dan vraagt het vrouwelijk kamer
lid, of de laatste wensch van den overledene, die
zich blijkens het hem toegekende eerbewijs op
meer dan gewone wijze heeft onderscheiden, niet
van meer gewicht behoorde te zijn dan de ge
voelens van den Minister ten aanzien der cre
matie.
Voor de landbouwers zijn de vragen, welke
de heer W'eitkamp aan den Minister van Water
staat gesteld heeft, niet van alle belang ontbloot.
Evenals zoowat alle producten, is er op het oogen-
blik een teveel aan stikstof, Waarvan het gevolg
is, dat normaal de prijzen omlaag gaan. Voor de
stikstof zou dit, zonder bijzondere maatregelen,
wel 3)0 pet. zijn. Om deze prijsdaling tegen te
gaan, zijn de gezamenlijke stikstofproducepten
tót een aceoord gekomen en blijkbaar hebben
ook cTe zich in Nederland bevindende stikstoffa-
brieken, waaronder het bedrijf van de staatsmij
nen te Geleen-Lutterade, bij het gevormde syn
dicaat aangesloten.
Wordt het gestelde doel bereikt, dan zal aan
de verbouwers van landbouwproducten, die veel
stikstof vtagen en zelf bijna waardeloos zijn, ook.
ljet kleine voordeel ten gevolge van de daling
van den prijs de stikstof ontgaan. Door den heer
i Weitkamp is nu aan den [Mester van Waterstaat
gevraagd, of hij wil bevorderen, dat de staats
mijnen niet aan het syndicaat deelnemen en wil
bewerken, dat de bovengenoemde 30 pet. aan den
Nederlandschen landbouw worden ter beschik-
1 king gesteld.
Naar het ons voorkomt een zeer billijke vraag.
Voor de boeren is het ook maar te hopen,
dat het voorstel van de landbouwcrisis-commis
sie, de z.g. commissie-Lovink, om bij de wet
voor te schrijven, dat in het wittebrood een ze
ker percentage bloem van inlandsehe tarwe moet,
worden gebakken, door de regeering wordt over
genomen. Een en ander zou natuurlijk de vraag
naar inlandsehe tarwe doen toenemen.
Een dergelijke wet bestaat in D'uitschland
reeds eenigen tijd en is in verschillende andere
landen reeds in voorbereiding.
Bepaald zou dan worden, dat slechts tarwe
bloem mag worden afgeleverd waarin een bepaald
percentage van inlandsehe tarwe is gemengd.
Gevolg van de grootere vraag naar 'inlandsehe
tarwe zou waarschijnlijk 'zijn prijsstijging, het
brood zou vermoedelijk een beetje duurder worden
en het zou voorr den niet ruim betaalden stads
bewoner minder prettig zijn. Maar wanneer met
een zoodanige bepaling de landbouwer uit zijn,
netelige positie kon Worden gehaald, zou het in
het leven roepen dier bepaling een daad zijn van
wijs staatsmansbeleid. Edoch zoo hoor ik reeds
velen zeggen moet dan de minst betaalde altijd
de dupe der malaise worden
Ein er zit éen deel waarheid in. Hoe de kwestie
daai wel op te lossen is, is geen probleem voor een
Outsider.
Uit den Omtrek
:S|T. MA ABTEN.
Begunstigd door prachtig weer, hield onze
schooljeugd haar jaarlijks reisje, 's Morgens 1e 9
uur reed men vanaf de „Lut" per autobus der
firma Ivok en Tuinman en per luxe van den heer
Dl A. Blom, welke voor dit doel zijn nieuwe Pon-
tiak gratis ter beschikking stelde, zee en duin
te gemoet. Zingende van uit ons dorpje en zin
gende gearriveerd, gewerd ons de mededeeling;
dat volop door de jeugd en begeleiders was ge
noten en zee en duin wederom aan allen het ver
wachte genot had verschaft. Dit is en blijft voor
de jeugd de plek van vermaak en mag al eens
door enkelen van het programma worden afgewe
ken, steeds komt men weer naar ons goddelijk
duin en strand terug.
Aan allen welke tot welslagen van dit. reisje
ibeebben meegewerkt, van hieruit onzen dank en
aan den heer Blom een extra bedankje.
