Wat in liet vat zit,
verzuurt niet
Politieke aardwormpjes
Plaatselijk Nieuws
- BROEK OP LANGENDIJK.
Maandag 8 September j.l. werd een vergade
ring gehouden van de besturen van alle aangeslo
ten vereenigingen der Langendijker Groenten-
centrale, in 't café van den neer Vijzelaar alhier.
De voorzitter, de heer 3>. de Boer, heet. alle
aanwezigen hartelijk welkom, in 't bijzonder bur
gemeester Slot als voorzitter,
van het Veilingbestuur en zegt, dat de aanleiding
tot dezo vergadering was een schrijven van „de
West" te Koedijk, gericht tot de besturen. jdier
zustervereenigingen, waarin werd verzocht" om
een algemeene vergadering van de L.G.C.
In de verleden week gehouden vergadering van
het veilingsbestuur is besloten eerst deze verga
dering te houden teneinde zoo mogelijk met voor
stellen voor een algemeene vergadering te komen.
Het feit dat deze vergadering gehouden worldt
is een gevolg van de slechte toestand in onze
bedrijven, waarvan hoofdzakelijk de vele ziekten
en misgewas de schuld zijn. Spr. wijst o.a.. op
de buitengewone zware regenval op 12 Juni j.l.
en zegt dat het buitengewoon moedeloos is om
alle vruchten van zwaren arbeid door regen en
ziekte te loor te zien gaan.
Er is begonnen met een te lagen aardappelprijs,
welke nogal stabiel bleek te zijn, zoodat er weer
hoop kwam, toen echter door de vele regens de
aardappelziekte weer optrad met als resultaat
«en zoo goed als totale vernietiging van den
oogst. En door het zachte weer nam de draai -
hartigheid zulk een omvang aan, dat vrijwel de
geheele oogst van bloemkool en bewaarkool ver
nietigd is. j
Bovendien waren de prijzen van de zomerkooi
van dien aard, dat vele veilingsdagen deze onver
koopbaar bleek.
Spr. hoopt dat uit deze vergadering punten
naar voren komen om de tuinbouw direct en indi
rect te helpen: bijv., lagere pachten en lagere
vrachttarieven.
Met deze woorden verklaart voorzitter de ver
gadering voor geopend en geeft het woord aan
den heer Butter, bestuurslid van „de West" te
Koedijk. Deze brengt eenige punten ter sprake,
o.a. bescherming van ons bedrijf door de regee
ring; de waanzinnige verhooging van invoer
rechten op onze producten en hoe daartegen af-
weermaatregelen te treffen.
De voorz. wenscht hierover geen oordeel te
vellen en vraagt wie van de aanwezigen het
woord veflangt.
AJs eerste spreker de heer 'Jb. de Vries van
St. Pancras.
Hij leest een artikel voor uit een voorjarige
„[Tuinderij" over de Nederlandsche tuinbouw en
de Duitsche oorlogsschulden, waaruit blijkt dat
Dtuitschland zulke groote bedragen moet betalen
aan de geallieerden, dat die onmogelijk uit de
directe belastingen kunnen worden opgebracht,
zoodat alle in Duitschland ingevoerde artikelen
zwaar belast moesten worden, en nu worden de
kosten van den oorlog door deze tarieven voor
een gedeelte afgewenteld op de Nederlanidsehe
tuinbouw. Spr. vindt 'het ook dringend noodza
kelijk dat de pachtwet tot stand komt en tevens
zeer gewenscht dat de vooraanstaande personen
va nalle politieke 'fractie's op 'de komende ver
gadering tegenwoordig zijn, want indirecte hulp
is noodig en directe hulp noodzakelijk.
Wenschelijk ware het ook om de sociale wet
ten niet zoo zwaar te laten drukken, eni bijv.
personen meteen inkomen van minder dan f1500
daarvan vrij te stellen. Ook bepleit Spr. steun
voor de tuinbouw uit de gelden van N. U. M-, de
de groentenzouters hebben daar toch ook eens
een toeslag van gehad van zes gulden per vat.
Sjfc stelt voor te trachten ©en toeslag te krij
gen van f10 per snees, behalve voor glas en
bloembollen.
De toestand is van dien aard, dat hulp in den
vorm van géld dringend noodig is.
De heer Kramer van Zuidscharwoude gelooft
niet dat er met een tarievenoorlog veel is te
bereiken. Spr. is voor een buitengewone, alge
meene vergadering, hij vindt het roekeloos zoo
door te gaan, wij hebben hulp noodig om te ko
men tot andere cultures, en wijst ook op do
sociale wetten, die veel te zwaar drukken op
den kleinen patroon, die hier vrij algemeen is.
Hij is er ook voor, regeeringspersonen uit te
noodigen op onze buitengewone vergadering.
Verschillende sprekers wijzen op de noodza
kelijkheid van een spoedige totstandkoming van
de pachtwet, daar het weerstandsvermogen van
de tuinders door de abnormale hooge pachten
sterk wordt verzwakt, en dat de hooge pachten
ontstaan zijn door gebrek aan land. Die geheel©
tuinbouw van Nederland moet er op aandringen
dat personen in de pachtcommissie komen, die
weten hoe de toestand is.
Burgemeester Slot zegt te kunnen begrijpen,,
dat er menschen zijn, die moedeloos worden, maar
raadt de vergadering aan het hoofd koel te hou
den. Wanneer wij geld willen hebben van Rijk,
Provincie of Gemeente, dan moet dat er eerst:
gebracht worden in den vorm van belasting, het
is voor den Minister van Financiën zeer moeilijk
geld te geven.
Spr. wil er echter al zijn krachten voor ge
ven om iets tot stand te brengen, maar wijst er
tevens op dat ons bedrijf nog volkomen crediet-
waardig is, en zegt dat als wij ons bedrijf tien-
jaar door elkaar nemen, er brood in is verdiend,
en wijst ook op de vruchten van verandering van
cultuur.
Spr. zou het goed vinden de Minister van Wa
terstaat bekend te maken met de dringende nood
zakelijkheid, de vrachttarieven te verlagen, des
noods vJfcri deze vergadering uit per brief of tele
gram. Wat, het pachtstelsel aangaat, zegt Spr.,
dat een krachtig geluid uit deze vergadering
zekér zijn nut zal hebben.
De heer de Groot van Schermerhorn, is ook
van oordeel dat er hulp aan de tuinbouw! moet
komen, al is het dan maar voor aankoop' van
kunstmest, dit jaar zal dat dringend noodzakelijk
zijn.
Burgemeester Slot brengt nog even naar vo
ren, dat de N.U.M. gelikwideerd is, als tuinbou
wer kunnen wij er niet de minste rechten op
laten gelden.
De heer Madderom van St. Pancras wijst er
op, dat gedurende den oorlog de regeering goed-
koope groenten voor het Nederlandsche volk van
ons afdwong. Dus dat de Regeering, of eigenlijk
het geheele Nederlandsche volk hier nog een
schuld heeft af te doen, hetgeen thans zou kun-
nen geschieden door ons steun te bieden.
De heer Kramer, Zuidscharwoude, wijst er op,
j dat er voor gewaakt dient te worden, dat de ver
laging van de vrachttarieven niet in handen van
de exporteurs moet komen, zooals het dit voorjaar
is afgekomen.
Spr. vindt het zeer te betreuren, dat dit geld
in d© verkeerde zak is terechtgekomen.
Die heer Krom van Heerhugowaard zou gaarne
zien dat de regeering afweermaatregelen nam,
daar de afzet van onze producten door de hooge
tarieven buitengewoon wordt bemoeilijkt.
Be heer Prins van Koedijk vraagt of de moge
lijkheid niet bestaat, dat er op aangedrongen
wordt, dat er uitstel van betaling van pachtgel
den en interest wordt verleend, en ook dat er
geen gerechtelijke vervolging plaats kan vinden
bij niet-betaling.
De voorz. zegt hierop dat we in het particulier
bezit niet in kunnen grijpen.
Burgemeester Slot zegt thans de vergadering
te moeten verlaten, daar hij geen tijd meer. be
schikbaar heeft.
Hij wil echter nog enkele punten onder de
aandacht der vergadering brengen, n.l. of het
noodig is, dat een algemeene vergadering van
de L.G.C1. gehouden wordt. Ten tweede moet
de Vierbond vergaderen Of is het beter dat de
Provinciale Commissie vergadert.
Dé heer Kloosterboer van St. Pancras, stelt
voor om de menschen te helpen met geld van de
eigen organisatie, 'daar er direct hulp noodig is.
De voorz. betwijfelt of de vereenigingen daar
wel geld voor kunnen krijgen.
De heer Madderom bespreekt de steun van dc
regeering aan den landbouw voor tarwe en sui
kerbietenbouwers
Door den heer Balder te Broek op Langendijk
worden de nadeelen van den zomertijil naar voren
gebracht en het zevende leerjaar wordt besproken.
Spr. vond het wenschelijk dat het volgen van
onderwijs aan een lagere tuinbouwschool vrij
stelling gaf van het zevende" leerjaar.
De voorz. vraagt de vergadering of ieder is
voldaan met de besprekingen over de punten die.
naar voren gebracht zijn, en vraagt verder of
het. noodzakelijk' is, dat er een algemeene vergade
ring van de L.G.Q. komt, hij ziet er meer voor
deel in een vergadering te houden van de Provin
ciale organisatie, en daar de volgende punten tei
behandelen
Verlaging van vrachttarieven.
Het verkrijgen van renteloos kapitaal.
Spoedige invoering van de pachtwet.
Vrijstelling van de lasten, ontstaan door soci
ale wetten, zooals zegels plakken, ziektewet, on
gevallenwet, en deze lasten voor menschen met
inkomens beneden de 1500 gulden, door het Rijk
te doen betalen.
Hiermede stemt de vergadering in, mits de be
sturen van alle aangesloten vereenigingen eti de
vooraanstaande mannen van alle politieke par
tijen ook tegenwoordig zijn, en de datum niet té
ver opgeschoven wordt.
Hierna sluiting.
Het is een bekend verhaal, dat ons vertelt van een
predikant in Jutland, tot wiens inventaris der pas
torie ook behoorde een klein vat, een tonnetje.
Geen vat vol zoeten wijns, maar een leeg tonnetje.
Wanneer de predikant zijn Nieuwjaarspreek had
gehouden, legde hij het manuscript in zijn ton. Het
zelfde deed hij in den loop van het jaar met alle
door hem gehouden preeken, denkende: wat in het
vat zit, verzuurt niet. Als het op Oudejaarsavond
twaalf uur had geslagen, keerde hij de ton om, en
in het nieuwe jaar las hij achtereenvolgens weer
alle preeken voor die hij in het vorige jaar had
gehouden. Dit was voor hem een groot gemak ep het
hinderde niemand, want de moreele toestand zijner
gemeente was in een jaar zoo weinig veranderd
dat alle vermaningen van een jaar geleden nog
geheel actueel en toepasselijk waren.
Indien er hier te lande een tonnetje was, waarin
werden bewaard alle vertoogen, die in het tijdperk
van economische malaise van een aantal jaren ge
leden, van bevoegde zijde werden gehouden over de
door de Overheid kunstmatig gekweekte werkloos
heid, dan zou men, nu wederom een economische
inzinking valt te constateeren, thans het tonnetje
kunnen omkeeren. Indien dan werd voorgelezen,
wat indertijd werd betoogd, dan zouden velen niet
eens bemerken dat het vertoogen van jaren geleden
waren. Uit de mate waarin ze thans nog toepas
selijk zijn, blijkt wel, dat we bedroefd weinig verder
zijn gekomen. Dit wordt duidelijk uiteen gezet in
een beschouwing welke in het bijzonder in het
licht stelt de wijze, waarop door de Overheid kunst
matig werkloosheid wordt gekweekt van Mr. R.
A. Fockema in de N. R. C„ waaraan wij het volgende
ontleenen:
Dr. Waller heeft in een rede, in September 1927
te Rotterdam gehouden, uiteengezet, dat b.v. in
België de staats- en gemeenteuitgaven veel lager
zijn dan in Nederland, en hij verstrekte de volgende
cijfers: gewone uitgaven van den Belgischen Staat,
zonder de kosten van rente en aflossing van lee
ningen 217 millioen; van Nederland 480 millioen. En
dit, terwijl de bevolking van België talrijker is dan
die van Nederland. De uitgaven der Belgische en
Nederlandsche gemeenten zouden dezelfde verhou
ding toonen.
Voor een belangrijk deel zou dit verschil voort
vloeien uit de afwijkende loonpolitiek. Terwijl -men
in België in de overheidsbedrijven loonen heeft op
gelijken voet met die in het particuliere bedrijf,
zouden in Nederland staat en gemeenten aan de
werklieden in hun dienst een zeer bevoorrechte
positie geven. Dr. Waller verlangde, dat de over
heid op haar verkeerde loonpolitiek terug zou
komen, en verklaarde dat, zoo zij dit niet deed,
hij voor alles toenemende werkloosheid in het ver
schiet zag. Immers, de hooge kosten zouden voor
de industrie op den duur de concurrentie met
landen als België en Frankrijk te bezwaarlijk maken,
zelfs wanneer zooals te verwachten viel de
loonen in particulier en overheidsbedrijf daar wel
boven het peil van 1927 zouden stijgen. De loonen
waren volgens de ondervinding van Dr. Waller des
tijds in België ongeveer de helft van die in Neder
land, en de overheidsloonen daaraan gelijk. Het
werkeloosheidspercentage was in België slechts een
vierde van dat van ons vaderland.
Dr. Waller besloot zijn rede met deze woorden:
„Laat ons hopen, dat de publieke opinie binnenkort
op dit punt haar stem zoo luide zal doen hooren
dat de overheid den „durf" zal hebben, door een
weloverwogen bezuinigingspolitiek, een goed stuk
der abnormale duurte te doen verdwijnen."
Deze hoop is helaas niet verwezenlijkt. Integen
deel. Steeds gaat men voort met verhooging der
loonen der bevoorrechte kringen. Te Den Haag,
door opdrijving van den vacantiebijslag; te Leeu
warden door een algemeene verhooging. B. en W.
van Amsterdam kwamen met het voorstel, de jaar-
lijksche uiitgaven ten bate van de gemeentewerk
lieden met een en drie kwart millioen op te voeren,
en dit in een tijd van malaise en inzinking. Inder
daad, bij de gemeentelijke overheid is de „durf",
welke Dr. Waller van haar eischte, ver te zoeken.
Zal den Haag het juiste inzicht en den „durf"
hebben? We mogen het hopen. Het geldt hier een
groot nationaal belang. Waar bij de gemeenteraden
van „durf" geen sprake is, daar is het noodig, dat
een gezag optreedt, dat niet als een gemeenteraad,
zich onvrij voelt door lokale invloeden.
Het is een belangwekkend betoog, dat ons vooral
doet herinneren aan de juistheid van de vroegere
waarschuwingen. Waarschuwingen, die wel in het
tonnetje zijn opgeborgen, maar die inderdaad niet
„verzuurd" zijn!
Naar aanleiding van de nieuwe tariefwet. in
AmeriMa pchreef: een groot Amerikaansch blad
onlangs: denken de politieke aardwormpjes mis
schien, dat de menschheid van politiek alleen kan
leven? In Amerika komt men derhalve tot de
ontdekking, dat deze wormpjes met hun verder
felijk gewroet het zakenleven daar te lande lee-
lijk beginnen te ondermijnen. Hetgeen vooral ina-
tuurlijk in dezen tijd van malaise als zeer hinder
lijk worilt ondervonden. Amerika ziet plotseling
de geheele wereld tegen zich in het geweer, op een
tijdstip, waarop het vraagstuk van het vergrooten
van den uitvoer dringender dan ooit aan de orde
is .De groothandelsprijzen dalen, de boer kan
zijn tarwe niet in klinkende munt omzetten,,
doch moet terzelfdertijd zijn behoeften op de
binnenlandsche markt tegen hoogere prijzen dek
ken. En zoo vergaat het ook den arbeider. Zijn
inkomsten dalen door werkloosheid of verkorting
van werktijd, doch zijn uitgaven stijgen, want de
tariefwet zorgt er wel voor, dat. zijn stukjfo
kaas duur blijftGeen wonder, 'dat de Emgelsche
minister van de schatkist, Philip Snowden, on
langs in een rede in het Lagerhuis zich, scherp
tegen eiken maatregel van protectionischen aard
uitsprak omdat het protectionisme de neiging
heeft het werkelijk inkomen van den arbeider aan
te tasten, zonder dat er vermeerdering van de
ondernemerswinst tegenover staat. In vele ge
vallen 'toch wordt de concurrentie achter de ta
riefmuren met zulk een hevigheid voortgezet,
dat er dikwijls van extra-winsten geen sprake is.
een (crisis, die haar tijd van uitzieken moet heb
ben. Net zoo min als de tijd van voorspoed (de
hoogconjunctuur) in één dag ontstaat, kan men
de kwade gevolgen er van met een handomdraai
uit de wereld helpen. Bij het feit, dat> ditmaal
de eerste stoot tot de groote crisis, toti de ver
andering van hausse in baisse, van de effecten
beurs is uitgegaan, behoeft hier niet te worden
stilgestaan. Genoeg zij het om vast te stellen, dal,
toen het vertrouwen eenmaal in wantrouwen waa
verkeerd, de prijzen van de goederen gingen
dalen. Het te groote aanbod, in het levenl ge-
rfiepcn door een jarenlange uitbreiding van de
productie, deed de prijzen met onweerstaanbare
luracht 'dalen, waarbij nog kwam, dat de geluwde
ondernemingslust de koopers een afwachtende
houding deed aannemen. Ook de rente voor cre-
diet op korten tijd daalde verrassend snel, want
de plotseling toegepaste beperking van de pro
ductie maakte veel vlottend kapitaal vrij.
Nu is het wel heel gemakkelijk om'in zoo'n tijd
beschermende maatregelen te verlangen, doch men
kan hardgrondig betwijfelen of dat wel de kortste
weg is om uit de ellende te geraken, een ellen
de, die schier over de geheele wereld even scherpe
vormen heeft' aangenomen. Wanneer wij zien, hoe
de Amerikaansche regeering een kwart milliard
Igulden ten behoeve van 'de financieering van
het opgeslagen graan heeft weggegooid (letter
lijk weggegooid, want de graanprijs is na dezen
steun nog harder gedaalddan kan men zich in
Europa wel stil houden.
Wat moeten wij dan wel doen? Wsij' tienken
hierbij onwillekeurig aan die twee landbouwers
in Pommeren, het land van de z.g. Osthilfe, waar
de Duitsche regeering heeft getracht de rogge te
beschermen, en toen dat niet hielp, de varkens-
teelt, doch waar men aldoor van kwaad tot
erger komt, zoodat enkele boeren het nu in de
gaten krijgen, dat men naast den ploeg ook! de
pen moet hanteeren, speciaal om er mede te reke-
(nen, hoe het met de zaken staat. Welnu, de land
bouwer X 'behoorde tot de gelukkigen, die door
middel van een eenvoudig rekensommetje tot de
ontdekking gekomen was, dat hij zijn bedrijf op
soberder leest- moest schoeien. Zijn boerderij droeg
daarvan al spoedig de sporen, want enkele ak
kers lagen braak en de knechten draafden met
één in plaats van twee paarden voor den wagen.
In de oogen van zijn buurman boerde hij achter
uit. Dan buurman zijn akkersDat was een en al
weelde, ja zelfs pakte hij nieuwe stukken grond
aan, want hij had er een groote stoomploeg bij-
gekregen. Met zware bemesting lukte het hem
zelfs om suikerbieten te verbouwen, hetgeen in
die streek met schralen bodem nog nooit van
zijn lven vertoond was. Buurman lachte tevre
den en keek medelijdend naar boer X., die blijk
baar geen moed had om iets te ondernemen.
Maar boer X. dacht: die 't laatst lacht, lacht?
het best! En zoo is het ook gegaan.
Buurman had, het bleek al gauw, zijn weelde
rig bedrijf grootendeels met geleend geld gefi
nancierd, had al maar meer geld voor ontginnin
gen, veredeling van de bietencultuur, stoomploe
gen e.d., uitgegeven, zonder maar één moment te
bedenken, of de opbrengst van zijn productie al
die uitgaven wel zou motiveeren.
Dtoch boer X lachte fijntjes, toen de deurwaar
der bij buurman het erf opreed. Hij keek' nog
eens in zijn kasboek en mocht met voldoening oojn-
stateeren, dat zijn sobere bedrijfsvoering hem ge
red had.
Hoevelen zouden er echter onder de trotsche
groot-grondbezitters van Oost-Pruisen zijn, zoo
als deze boer ,die den moed haid om op (eigen
inzicht te vertrouwen in plaats van zich door
den schijn te laten meeslepen, in goed, maar mis
plaatst vertrouwen op bescherming van bovenaf?
Land- en Tuinbouw
Dat het vorige jaar geen best jaar voor den
boer geweest is, is weer eens uitgekomen bij de
publicatie van de uitkomsten van verschillende
bedrijven in Zuid-Holland. Door het. Boekhoud-
bureau van de Hollandsche Maatschappij van
Landbouw worden daaromtrent leerzame gege
vens verstrekt. Wanneer we die gegevens eens
nauwkeurig nagaan en de becijfering lezen, wel
ke 'de akkerbouwcommissie uit deze Maatschap
pij daarbij heeft gemaakt, dan zien we eerst recht
duidelijk, welk een kapitaalverlies er in ons land
het vorig jaar heeft plaats gehad.
Nauwkeurig wordt aan de hand van verschil
lende boekhoudingen nagegaan welke uitgaven
en ontvangsten in een bedrijf van 50 H.A. heb
ben plaats gehad. En dan blijkt, dat de ontvang
sten (gebruik van eigen erf en huurwaarde inbe
grepen) hebben bedragen f24156 en de uitgaven
f2.403.80. Er is dus een verlies voor den pach
ter van f2247.80. Hierbij is dan geen loon voor
den pachter in rekening gebracht. Voor den boer
komt daarbij dan nog liet geld, waarvan hijl ge
durende het jaar met zijn gezin heeft moeten
leven. En dan mogen we dat gemiddeld wel op
f3000 stellen. Dan volgt daar dus uit, dat er een
verlies heeft plaats gehad van f5247. Dit is nu
van (één bedrijf, maar hoeveel bedrijven zullen er
zoo niet meer zijn? Nqg veel slachter ook., De
commissie heeft' juist de gegevens van een gemid
deld bedrijf genomen, om zoo zuiver mogelijke
cijfers te verkrijgen. Geen wonder, dat verlan
gend wordt uitgezien naar de verdere maatre
gelen welke de regeering zal nemen om de crisis
eenigszins dragelijk te maken.
Volgens de courantenberichten zou de regee
ring van plan zijn voor te schrijven dat in de
bakkersbloem een zeker percentage aan inland-
sch/e [tarwe verwerkt moet zijn. Dat kan zeker
den tarwebouwers ten goede komen, wanneer al
thans de maatregel niet te laat voor ze komt, en
de graankoopers met het voordeel voor dit jaar
gaan strijken. Immers is er al'een massa tarwe
gedorscht en wordt er ook elke week verkocht.
Intusschen zijn er weer anderen op uit den
boer nog wat meer geld uit den zak te kloppen.
De „Meppeler Crt." waarschuwt daar tegen. De
„Vertrouwensveehandel" te Amersfoort schijnt er
niet alleen werk van te maken vee te koopen, en
te verkoopen, maar ook een handel in boerderijen
te drijven. Alleen dezen handel wordt op een
eigenaardige manier gedreven. Zoo werd een boer
in Noord-brabant voor zijn boerderij, die
f J 30.000 waard \Vas geboden f 200.000.' Alleen,
hij zou geen geld in handen krijgen, maar 'deze
som in aandeelen uitbetaald krijgen. Bovendien
zou'hij als „Directeur" op zijn bedrijf kunnen
blijven. Gelukkig werd deze man bijtijds gewaar
schuwd. Anders is dit geweest met. een boer in
Zuid-Holland. Deze man heeft vrijwel zijn heele
kapitaaltje van f20.000 in aandeelen terugge
kregen. Hij kan er volgens de „Meppeler C|rt."
wel zekér van zijn dat hij zijn geld nooit terug
zal zien.
Voor de arbeider, die straks in de Wieringer-
meerpolder gaat werken, wordt goed gezorgd.
De arbeidsvoorwaarden zijn vastgesteld én toe
dunkt da", tal van landarbeiders wel wenschten,
dat ze altijd onder dergelijke voorwaarden kon
den werken.
Het uurloon bedraagt 40 centen en de arbeids
duur per week 55 uren in den zomer. Voor regen-
verzuim wordt' 25 cent per uur vergoed. Voor
C|hr. Feestdagen f2.50. Idem vergoeding wegens
sterfgeval en geboorte. Ook vacantieregelingen,
zijn er in opgenomen. Het komt ons voor dat
voor dergelijke voorwaarden wel arbeiders te
krijgen zijn.
Het mond- en klauwzeer wil ook nog maar niet
minderen. Het is nu wel eigenaardig, dat streken,
waarin deze ziekte nog niet voorkomt, nu open-
gestéld wordt voor vee uit zgn. niet besmette
gebieden tegen het verlangen van de bevolking in
en dus blijkbaar alleen om enkele veehandelaars
gelegenheid te geven eën flink stuk geld te ver
dienen.
