JjNieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
39e Jaargang
-M Hilmvi: Firma 1. II. KEIZER. - BeJaclmf I. H. Mil Buitel Msclmile.
Revue
van de Week
No. 132 TELEFOON INTERCOMMUNAAL noE**®'DONDERDAG 6 NOVEMBER 1930
NIEUWE m
LANKEDUKER COERAAT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG?;
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden f 1.15.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
4 November.
Als hel hardnekkig loopende gerucht, dat -"'in
terklaas zich nu reeds in ons midden bevindt, op
waarheid mocht gegrond zijn, dan is de arme
-int, aan zuidelijker en zoeler klimaat immers ge
woon, wel te beklagen! November zet in op een
wijze, die telkens doet denken aan de profetie,
dat wij in 1930'31 getracteerd zullen worden
opt een ,.ouderwetsch" stormachtige en extra-
killèn herfst, zich aansluitend tot een wintertje,
dat niet veel minder zou wezen dan dat van
1928-'29. Het vooruitzicht is in staat om zelfs
den in 't knusse hoekje bij koesterende haard'ge
kropen mensch. een siddering door de leden te
doen varen.
In de vergaderzaal van onze Tweede Kamer
verspreidt de centrale verwarming een weldadi-
gen gloed, die nu en dan iets, te veel van het
goede verschaft, maar er"'voor sommigen, die op
de parlementaire tribunes enkele uren per dag
of avond passeeren, misschien in sterker mate
toe bijdraagt, 'naar de discussiën te komen luis
teren dan wezenlijke belangstelling voor de „faits
et gestes" van onze hoogedelgestrengen.
In de Tweede Kamer-zitting van Dinsdag 28
October jl. was allereerst aan de orde het ver
zoek van den heer Wijnkoop om de Ministers
de Beerenbrouek en "Donner de mogen interpel-
leeren over "de vrijwaring van de rechten, der
leden van het Parlement". Dit verzoek werd
door de Kamer niet toegestaan, daar men, zoo
als 'de lieer Vliegen terecht opmerkte' - - Kier fa
doen heeft met het Reglement van Orde ter
wijl de 'Regeering er geheel buiten staat. Presi
dent mr. Van Schaik onderstreepte nog even,
dat hij 'had voorgesteld, den heer I :1e Visser
voor een dag uit te sluiten, niet omdat deze over
den Paus "wilde spreken, maar wijl deze afgevaar
digde den President en daarmee de Kamer,
op ontoelaatbare wijze had bejegend. Met 70 te
gen de heide communistische stemmen werd de
interpellatie-Wijnkoop geweigerd. Onmiddellijk
waarna de Communist, De Visser een- schriftelijk
verzoek 'indiende „om aan de Regeering Vragen
te mogen stetllen". Welk vaag en nietszeggend
verzoek natuurlijk "niet voor inwilliging vatbaar
was.
De Tweede Kamer sneed eindelijk aan: de zeer-
ingewik"kelde materie der regeling van de pacht
en de pacht-commissies. Waarbij tegelijk het ont
werp-!'. de Visser op het tapijt kwam, houdende
regeling der samenstelling en bevoegdheid van de
pacht-commissies. Waarvan ik slechts heb te 110-
leeren, dat het in de -zitting van Vrijdagi 31 Oc
tober mét algemeene stemmen min die van de
Communisten ter parlementaire prullemand is
verwezen.
Voor de 'Algemeene Beschouwingen, Dinsdag
middag en -avond 28 October over de| Pactont-
werpen gevoerd, verwijs ik naar de verslagen
in de bladen.
Woensdagmiddag werd het lagerhuis „verrast"
dooreen aanvraag tot interpelleeren van den
heer L], 3e Visser! De communist hield ---- zal men
toegeven voet hij stuk. Thans wilde hij tol
den Minister van Buiten! Zaken vragen richten,
over eventueele betrekkingen tusschen den Paus
als staatshoofd en de Nederlandsche Iiegeering,
alsmede de positie van Kamerleden in betrekking
tot den Paus als staatshoofd eener Kerk, wanneer
hij optreedt in maatschappelijke acties". Over
welke aanvrage den 30en zal worden beslist'.
Voordat de Kamer aan de artikelen van, het
Paoht-ontwerp ging, kwam de heer Wijnkoop
met een motie, vragend: verbod van publieke
verpachtingen. Zij werd met algemeene stemmen
behalve dan die van den voorsteller, afgewezen.
Tal van amendementen, op artikelen voorge
steld, zijn verworpen. In de zitting van Donder
dag 30 October keurde de Kamer een presidiaal
voorstel goed tot toepassing, vólgens het reeept-
Nolens, van een besnoeide tijd-rant-soeneering bij
het, groot-politiek debat, waarna de voorzitter,
bespeurend den aandrang, uit de vergadering
homend, er in berustte dat de Algemeene Beschou
wingen over de Rijksbegrooting voor 1931 niet
°P 6, maar op 11 dezer zullen beginnen.
Het weekje extra-reces is dan toch veroverd.
Be aanvraag tot interpelleeren van den heer
h. de Visser, den vorigen dag aanhangig ge
maakt, werd van de hand gewezen.
Het eerste gedeelte dier interpellatie, aldus
Praeses, zal bij de" Begrooting van Bjuitenl. Zaken
kunnen worden behandeld, een antwoord op het
tweede deel der bedoelde Vragen behoort niet
tot de taak der Regeering.
Donderdagavond werden de Radio-bespiegelin
gen bij de verdere behandeling van de interpella
tie ir. Alberda voortgezet. Ik teeken aan, dat
de motie-Albarda, strekkend tot opheffing van
de preventieve Radio-censuur, waartegen minis
ter Reymer zich met de 'meeste beslistheid had
verklaard, is verworpen met 5632.
De zitting van Vrijdag 31 October j.l. was be
trekkelijk vroeg a'fgeloopen. D:e behandeling der
Paelitontwerpen werd teneinde gebracht. Maar
de Regeering had te ervaren, dat de Tweede Ka
mer t.o. van het continuatie-recht der pacht iets
verder wilde gaan dan de ministers. Dit was
vrijwel het eenige punt waarbij de Regeering
echec leed. De eindstemming is bepaald op 12
November a.s. doch de aanneming der Pacht-ont-
werpen staat vast. D'e Kamer bleek bereid aan
de bevoegdheid van den Kantonrechter om He
pacht te verlengen, diens bevoegdheid om daarbij
de pachtsom te bepalen (amend. Fleskens) te
verbinden.
Geduren-de een week is er dus rust in de Bin
nenhof ferij. Maar: 'tGeldt hier een „reculer pour
mieux acuter"... De periode 11 November tot
23 December zal het alleruiterste vergen der
krachten van hen, die aan de parlementaire be
zigheden hebben deel te nemen. En in do tweede
November-week moet ook de Senaat in 't ge
touw gaan. De behandeling der wijziging van do
Gemeentewet staat vooraan op de lijst.
De voorloopige verslagen over de verschillende
hoofdstukken van het Rijksbudget komen nu met
groeten spoed in. Ook is verschenen dat betref
fende het verschaffen van kasvoorschoften aan
de Kon. Hol! Lloyd, en zeer ernstig blijken
veler bezwaren tegen dit -ontwerp.
In het V. V. over de Arbeids-hegrooting wordt
ernstige klacht aangeheven over den achterstand
in de Sociale wetgeving. Een grief, welke Exc.
Verschuur, in Augustus '29 opgetreden, niet kan
treffen.
Aan bet- departement van Arbeid, Handel en
Nijverheid zijn verschillende bijeenkomsten ge
houden in verhand met de vorming der a Hee
ling Middenstand aan dat departement. Tegen
5 November war,en verschillende Middenstands-
vereenigingen tot een samenkomst uitgenoodigd.
Een voor velen blijde tijding mag worden ge
noemd, dat op heropening van de Belgische gren
zen voor invoer van ons vee tegen. 1 December
.gegrond uitzicht bestaat.
Den le November is te Amsterdam een groot
openhaar salaris-congres van Rijkspersoneel ge
houden.
Den 2en werd in de hoofdstad een bijeenkomst
gehouden van oude gepensionneeraen en leden:
van den Bond van gepensionneerden bij dei Ne
der! spoorwegen, waar besloten is, de actie voor
gelijkstelling van de pensioenen van voor 1920
met die, na 'dat jaar verleend, met! alle kracht
voort te zetten.
Onze Koningin-Moeder is van haar Duifsche
reis in Patria teruggekeerd en is thans de gast
der Koningin op Het Loo.
Personalia: Jhr. mr. dr. L. H- N„ ridder
Bosch van Rosenthal, burgemeester van Gronin
gen, is benoemd tot burgemeester van Den Haag.
De 'lieer H. J. de Groot is bij zijn afscheid als
inspecteur-generaal van het Nijverheids-onderwijs
met warmte gehuldigd. H. M. de Koningin, be
noemde hem tot commandeur in de Orde van
Oranje-Nassau. D;e toestand van generaal van
Voorts, oud-Voorzitter van de Eerste Kamer,
die zeer zorgwekkend was,, is vooruitgaande.
Onze vermaarde en populaire bard -Speenhoff en
de zijnen keerden van hun Indische reis „sains
et saufs" in het vaderland terug. D'e heer ir. T.
M. B. van Marle, te Haarlem, is benoemd in de
vacature-Stieltjes) tot inspecteur-generaal van
Spoor- en Tramwegen. Ir. Fruytier, oud-Gouver
neur van Ouragao, is als hoofdinspecteur van
den Arbeid te werk gesteld bij de Arbeidsinspec
tie te Maastricht. Mr. dr. G. F. M. baron
Van Hugenpoth tot Aerdt, lid van den Raad
van State, is zeer ernstig ongesteld. In verband
met het in 1931 openvallende hooge ambt van
Gouv.-Generaal van O.-Indië, worden o.m. ge
noemd: Staatsraad mr. Dion Kooien en minister
Beelaerts van Blokland.
Uit de doodenlijst: Prof. mr. J. V. van Dijck,
raadsheer in den Hoogen Raad der Nederlan
den, 62 jaar, Den Haag, B. J. Gerretson, Cihr.
Historisch oud Tweede Kamerlid, 74 jaar, Rot
terdam. - 'W. O. v. d- Meulen„ oud-voorzitter
van den Ned.-Indischen Ondernemersbond, Den,
Haag. J. H. van der Schalk, gep.'kapt- t.t.
Indische Leger, '97 jaar, Den Haag. J.ae.
'Rinse, journalist,, 64 jaar, Amsterdam.
Uit de jongste criminalia: Onder de gem. fWijhe
is op een trein een pistoolschot gelost), 't Is
J wel zeer dringend noodig, dat naar zulke nu en
dan voorkomende misdadige of moedwillige aan
slagen zeer streng onderzoek wordt ingesteld.
Dp de najaarskermis te Drachten is een moord
gepleegd. De vermoedelijk schuldige, die in ar
rest werd gesteld bleek een berucht individu te
zijn. De Haagsche marktkoopman, die zijn echt-
genoote in dc Eaber van Riemsdijkstraat door
een revolverschot doodde, is door het Gerechts
hof te. Den Bosch vrijgesproken. De dood js
aajp; ongelukkig toeval toegeschreven.
Elen chauffeur ,te Hilversum wonend, heeft zijn
zesjarig dochtertje door gas verstikking om het
leven gebracht. Een poging tot' zelfmoord is
den rampzaligen man mislukt.
Te Rotterdam is een 26-jarige kerel gearres
teerd, die o.a. verschillende werkloozen voor min
of meer beduidende geldsommen had' afgezet,
voorgevend hun betrekkingen te zullen bezorgen.
.Men zij uoor zulke guiten in toenemende mate
op z'n hoede.
In de zeer drukke Haagsche Wagenstraat heb-
,ben een paar jonge schavuiten op klaarlichten dag
een 72-jarigen man van zijn spaargeld f 500
bedragend, beroofd. D'e schurken zijn gelukkig
gepakt. Naar het geld wordt nog gezocht.
Die gewone reeks van inbraken valt te ver
melden. In 'het kantoor van de Gooische Stoom
tram te Amsterdam wisten heeren cambrioleurs
een brandkast met f 500 inhoud mee te nemen.
Bij een firma te Woensel is viae inbraak een
bedrag van f 1400 gerqofd.
Tc Voorburg, bij den Haag, is in een villa
door inbraak een zeer groot bedrag aan geld en
kostbaarheden geroofd,
i He. gep. Indische militair, die te Rotterdam
zijn 'heide kinderen in wanhoopsrazernij ver-
paoordde, is door de Rechtbank aldaar veroor-
tjjgeld tot een jaar gevangenisstraf, waarna be-
Sdukbaar-stellen aan de Regeering.
j "De stakers van de C'hamottefabriek te Gelder-
malsen hebben hun misnoegen over de werk-
j willigen gemanifesteerd door het huis, door een
dier werkwilligen bewoond, af te breken.
I Een D'uitsche zwerver greep in een magazijn
j te Amsterdam een pakje bankpapier ter waarde
van c.a. f1300 weg en „nam de beenen". Na een
wilde jacht, is de man gepakt.
'tGeld werd gevonden in een jas, door hem
weggesmeten.
Een effecten-makelaar-te Amersfoort is, ver
dacht van verduistering in ar best gesteld.
Uit de ongelukken-serie der week: Door een
ketel-ontploffing op feen sleepboot bij Andel is
de machinist gedood.
Een 19-jarige jongen te Zundert wilde „branie
spelen" door ;1/4 liter jenever in minimum van
tijd op te drinken. Hij is in. het „vuurwater"
gestikt.
Tusschen Laren en Hilversum zijn twee motor
wagens van de Gooische in botsing gekomen. De
bestuurders en eenige passagiers werden door
glasscherve ngewond, van wie enkelen tamelijk
ernstig, i
Blijkens 'het V. V. op de Begrooting, Staats-
muntbedrijf kwam uit de Tweede Kamer drang
tot het doen verdwijnen van de halve cent. Daar
tegenover werd gesteld, dat men dan ook, met
't halfje, het 2i/2 cents-stuk moet afschaffen. Wat
op groote bezwaren stuit.
Ook uit Ciuragao kwamen telegrafische verzoe
ken om aan kapitein Borren gratie te verleenen'.
Zou er brood, met aardappelmeel vermengd
op komst zijn? In de^Tweede Kamer hebben
da dames en heeren 't geproefd. Voorshands schij
nen ze aan Sinterklaas banket en koek voorkeur
te geven. i
Plaatselijk Nieuws
„Crescendo" en „Excelsior" voor de microfoon.
Dinsdag j.l. kwam onder plaatselijk nieuws het
volgende „uit Zuidscharwoude" in ons blad voor:
„Naar wij vernemen zijn bij het Fanfarecorps
„Kunst na Arbeid" bedenkingen gerezen om zon- j
„der meer gevolg te geven aan het verzoek van i
„de A.V.R.O. om voor de radio te concerteeren in
„samenwerking met de Gem. Zangvereen. „Cres
cendo" te Noordscharwoude. Gaarne zou „Kunst
„na Arbeid" aan het verzoek willen voldoen doch
„dan op een Zondagmiddag en in samenwerking
„met „Gemengd Koor" te dezer plaatse."
Dit bericht zou een verkeerden indruk kunnen
vestigen, en daarom meenen wij een en an,der te
moeten rechtzetten.
Door onze Zangvereeniging „Crescendo" was aan
de A.V.R.O. 't verzoek gedaan om weer eens voor de
radio te mogen zingen.
Dit verzoek werd ingewilligd, maar er werd bij
gevoegd, dat men er dan ook.graag een muziek
gezelschap bij had.
„Crescendo" was van óordeeel dat dit verzoek
moest uitgaan van de Omroepvereeniging, en meen
de dat daarvoor nu eens „Kunst na Arbeid" te
Zuidscharwoude zou kunnen worden uitgenoodigd
Tevens werd met de A.V.R.O. overeengekomen dat
het concert zou worden gegeven op Maandag 10
November aanstaande.
Op het verzoek van de A.V.R.O. om op genoemden
avond te spelen werd door „Kunst na Arbeid" afwij
zend beschikt, en werd dit besluit gemotiveerd op
grond, dat er een drietal leden van het gezelschap
in militairen dienst waren, waardoor men niet op
Maandagavond zou kunnen spelen, maar wel od
Zondag. v
In een onderhoud met den directeur, den heer
Pranger, werd door dezen aangeboden om „Excel
sior" te vragen, met het gevolg dat door dit gezel
schap werd besloten in samenwerking met „Cres
cendo" Maandag 10 November voor den microfoon
van de A.V.R.O. op te treden.
Wij meenden dit even te moeten mededeelen. Zoo
is het gegaan en niet anders.
Maandagavond a.s. zullen dus zang- en muziek
liefhebbers weder een genotvollen avond hebben.
Twee hoogstaande gezelschappen zullen de luis
tervinken doen genieten van ware kunst.
ZUIDSCHARWOUDE.
De leden van de ten vorige week opgerichte afdee-
ling van den Bond van Landpachters vergaderde
Dinsdagavond ten lokale van den heer P. Schoen
maker. De bestuursfuncties werden als volgt ver
deeld: Jb. Kramer, Voorzitter; P. de Ruiter Cz„
Secretaris; B. v. d. Wal, Penningmeester; W. Keppel
en O. de Graaf, leden. Besloten werd, om zoo spoe
dig mogelijk aan den Raad, die de vorige week een
voorstel van B. en W. behandelde om 40 pCt. re
ductie op de huur van gemeentelanderijen toe te
staan en waarbij de stemmen staakten, een adres
te richten met het verzoek:
le. Het genoemde voorstel van 40 pCt. reductie
aan te nemerg
2e. den Raad te verzoeken naburige gemeente
raden een dergelijke reductie in overweging tg ge
ven.
De afdeeling zal zich bovendien wenden tot het
Burgerlijk Armbestuur en kerkelijke colleges met
het verzoek 40 pCt. reductie op de pacht te ver
leenen. Nog zullen pogingen worden aangewend om
ook in naburige gemeenten een afdeeling van den
Bond van Landpachters op te richten, terwijl aan
dacht zal worden geschonken aan eventueele ver
huringen, waarbij geijverd zal worden deze te doen
plaats vinden in overeenstemming met de wenschen
van den Bond.
OUDKARSPEL.
„De uitvoeringen van de tooneelvereeniging „Jong
Leven" met „De handschoen getrouwd" van Jan
Fabricius zijn definitief vastgesteld op Zondag 7 en
Dinsdag 9 December a.s. bij den heer C. Vis, HotêT
„De Brederode" te Oudkarspel.
BROEK OP LANGENDIJK.
Veel kan hem overkomen, die wel eens in cou
ranten schrijft.
Zoo gewerd mij de vriendelijke uitnoodiging, de
uitvoering van het „Broeker Koor", klasse A en B,
waarop ook een dubbel mannenquartet en een solist
zouden zingen, te bezoeken en van 't gehoorde iets
te publiceeren.
Indien ik me dbit op glad ijs heb begeven, dan
thans.
Van muziek heb ik geen verstand, van de techniek
geen begrip. Eilieve, en van zoo'n muziek-onkundig
mensch vraagt men een verslag.
Edoch verslag en verslag is twee.
Lees ik in de dagbladpers critieken, door bevoeg
den uitgebracht op concertuitvoeringen van naam,
dan snap ik er gemeenlijk weinig of niets van.
Zóó kan ik het niet, hoogstens ontgaat het me niet,
als de toon zakt, de stemmen niet harmonieeren.
Muziek critisch beoordeelen, ik waag me er in
de verste verte niet aan.
Doch er is een andere methode.
Waarop men weergeeft, hoe men zelf, strikt per
soonlijk op het gezongen reageert. Welke gewaar
wordingen werden opgewekt.
Dat kan ieder mensch weergeven. En daaraan
waag ik me wél.
En nu ter zake.
De heer Ytsma opende op de gebruikelijke wijze.
En dra groepeerden de jongsten, vormend de
koor-klasse A, zich om den dirigent, den heer
Paul Kok, den man, die naar 't mij zoo voorkomt
op zijn terrein aardig op weg is, naam te maken.
En naar de algemeene opinie, verdient ook.
Dra klonken de heldere kinderstemmen op. 't Pu
bliek genoot.
Hoe heeft de dirigent de zaak in handen, aller
oogen zijn op hem gericht, staat daar het koor.
Wat echt leuke liedjes, je genoot gewoonweg èn
van den tekst èn van de voordracht. En 'k geloof,
dat het publiek óók genoot van de frissche kinder
zang, 't was zoo stil in het statige kerkgebouw en
dat is altijd een bewijs van aandachtig luisteren.
Als ik het publiek een pluimpje mag geven, zou
het dit zijn: het gedroeg zich op zijn Broeks, stem
mig, kalm, beheerscht. Het hinderlijk, velen, vooral
in dit gebouw onaangenaam aandoend applaus,
bleef achterwege.
De 'stemming was er, koor-klasse A had er voor
Toen volgde het „Gebed" van Bortnianski, uitge
voerd door het dubbel mannenkwartet.
Bizonder mooi, plechtig, op momenten indruk-
