Goedkoope en dure tijden
in de Zestiende eeuw
Buitenland
Plaatselijk
Nieuws
- ZUIDSCHARWOUDE.
Naar wij vernemen heeft de heer S. de Boer be
dankt voor zijn benoeming tot raadslid dezer ge
meente ter vervulling van de vacature J. Kroon.
Opvolgr van den heer de Boer is de heer Jb.
Kroon.
- OUDKARSPEL.
Naar wij vernemen is aan den burgemeester dezer
gemeente, den E. A. Heer A. J. Wijnveldt, een
maand ziekneverlof verleend wegens gezondheids-
redenen. - lil
Nieuwstijdingen
DOODELIJK MOTORONGELUK.
Te ongeveer half zeven is te IJmuiden de circa
40-jarige fotograaf van T. uit Amsterdam, met zijn
motorrijwiel in volle vaart tegen een stilstaanden
transportauto opgrereden. De motorfiets werd ge
heel vernield. De heer van T. werd deerlijk verminkt
en was op slag dood. De dame, die op de duo geze
ten was, werd in bewusteloozen toestand naar het
ziekenhuis overgebracht.
INBRAAK TE BERGEN.
Gisternacht omstreeks vier uur is ingebroken
in de villa va nden burgemeester van Bergen, mr.
H. D. A. van Reenen. De dief heeft zich toegang
verschaft door het bnveraampje in de eetkamer. Hij
heeft het geheele huis doorzocht en alles overhoop
gehaald en is tenslotte de slaapkamer binnengedron
gen. Toen de burgemeester wakker werd en het
licht opstak, zag hij een onbekend persoon achter
zijn bed staan. De burgemeester wilde zijn revolver
grijpen, maar de man verdween door den tuindeur
van de eetkamer die hij reeds van te voren had
opengesloten.
Vermist wordt eenige kleingeld en een spaarbank
boekje. De politie, die onmiddellijk werd gewaar
schuwd heeft nog egen spoor van den inbreker kun
nen vinden.
DE ONBEWAAGKTE OVERWEG.
Op den onbewaakten overweg bij het station Vree
land werd gistermorgen te 10 uur een vrouw door
een uit de richting Utrecht komende locomotief ge
grepen en gedood. De naam van de vrouw is nog niet
bekend.
Wijvernemen nader dat de vrouw, die op den
onbewaakten overweg te Vreeland door een uit de
richting Utrecht komende locomotief gegrepen en
gedood werd, de echtgenoote was van den groen-
tenkoopman J. N. G., wonende te Abcoude. De on
gelukkige was moeder van vier kinderen.
ONGEVALLEN.
In een brouwerij te Vlissingen heeft een doodelijk
arbeidsongeval plaats gehad. Bij het stellen van
een ketel in de brouwerij is door onbekende oor
zaak de ketel, die vier ton zwaar is, omgevallen en
neergekomen op een arbeider die onmiddellijk dood
was.
Een zekere 63-jarige G. G. C. te Horst is voor
over gevallen in een sloot en in de modder gestikt.
De man leed aan toevallen.
HOOG WATER IN WEST BRABANT.
Tengevolge van den langdurigen regenval in de
laatste dagen is het water in West Brabant opnieuw
op hoog peil gekomen en zijn vele landerijen weer
onder geloopen.
In de buurt van Kruisland staan verschillende
graanvelden thans geheel blank en zijn de wegen,
die in modderpoelen zijn herschapen totaal onbegaan
baar.
VERDACHTE BRANDEN.
In den nacht van 27 op 28 December 11. was brand
ontstaan in de woning van zekeren P. aan de Bre-
dasche laan te Roosendaal. Daar bij politie-onder
zoek bleek, dat die brand, welke tijdig door de po
litie werd gebluscht onder verdachte omstandigheden
had plaats gehad, werd P. aangehouden en ondanks
zijn ontkennen op grond van verzwarende aanwij
zingen naar het Huis van Bewaring te Breda overge
bracht waar hij nog steeds in arrest wordt gehouden.
In den nacht van Maandag op Dinsdag is in het
zelfde woonhuis wederom brand uitgebroken welke
wederom tijdig werd gebluscht. In verband hier
mede werd onmiddellijk de echtgenoote van P. ge
arresteerd en in verhoor genomen.
Gisteren heeft de Officier van Justitie bij de
rechtbank te Breda ter plaatse een onderzoek in
gesteld.
WERKLOOZENRELLETJES.
Het werkloozen-agitatie-comité te Amsterdam had
de werkloozen tegen Dinsdagavond opgeroepen voor
een vergadering in het gebouw „Waterloo" op het
Waterlooplein. Een paar honderd man had aan
dien oproep gevolg gegeven. Tijdens de vergadering
stond nog een honderdtal in groepjes op het plein
om na afloop der bijeenkomst mee te trekken. Te
gen half tien liep de vergadering af. Op het plein
was veel politie, waaronder eenige ruiters. Het doel
van de werkloozne was om naar den Dam te trek
ken. In groote groepen gingen zij door de St. An-
thonie- Breestraat waar de politie een deel uit
eendreef. Ook in de Hoogstraat en in de Damstraat
werd tegen de betoogers opgetreden. Door allerlei
zijstraten werd tenslotte de Dam bereikt. Met een
achttal ruiters werd gepartouilleerd en zoo nu en
dan gechargeerd. Ook in de moliggende straten wer
den de betoogers verjaagd. Op den O. Z. Voorburg
wal werd met steenen naar de politie geworpen.
Een charge waarbij flinken klappen vielen volgde.
Op den N. Z. Voorburgwal Paleisstraat, Nieuwen Dijk
het Damrak zelfs op de Martelaarsgracht, werd de
1 menigte waaronder zeer veel nieuwsgierigen ver
spreid. Tegen half elf werd het al veel rustiger op
den Dam en omgeving. Tegen elf uur rukte een
1 groot deel van de politie in en keerde de rust weer.
Nadat den Vorigen avond in het Brongebouw een
protestvergadering was gehouden, waar o.a. het
raadslid Overstegen en mr. Simon de Jong uit Am-
1 sterdam het woord voedden, hebben de werkloozen
1 te Haarlem den geheelen dag weer in de stad ge-
demonstreerd.
Daarbij is het op drie plaatsen, nl. op de Groote
I Markt, Parklaan en den Jansweg tot botsingen met
i de politie gekomen waarbij deze van de blanke sa-
i bel en den gummistok gebruik maakten om de me-
i nigte uiteen te jagen.
j Een inspecteur van politie die een persoon wilde
arresteeren omdat deze weigerde door te loopen,
is daarbij gewond, omdat juist op dit moment een
agent den man met zijn sabel eenige klappen gaf,
waarvan een den inspecteur op de rechterhand
trof.
Hij moest naar een ziekenhuis worden vervoerd
waar hij is verbonden.
De arrestant is in bewaring gesteld.
Gistermiddag is te Leiden door het P: A. S. met
toestemming der politie een demonstratie gehouden
van werkloozen, aangesloten bij die organisatie.
Het werkloozen-agitatie-comité trachtte aechter de
ze zeer ordelijk verloopen demonstratie in de war
te sturen waarbij het herhaaldelijk tot botsingen
tusschen politie en werkloozen kwam. De politie -
maakte van sabel en gummistok gebruik en deelde
harde klappen uit. De leider van het W. A. C. werd
gearresteerd en naar het hoofdburaeu overgebracht
Dank zij het optreden van de polit.ie waren de relle
tjes spoedig gesmoord.
VERKEERSONGEVAL.
Een jongen gedood.
Gistermiddag reed het acht-jarig zoontje van den
heer T. Thies te Assen in de Groningerstraat op een
oude fiets. De jongen raakte het stuur kwijt en
kwam te vallen juist vlak voor het wiel van een
passeerenden woonwagen. Het wiel ging den jon
gen over het hoofd waardoor hij oogenblikkelijk
gedood werd.
AUTO VAN EEN DIJK GEVALLEN.
Op den Waaldijk bij Yzendoorn is een ernstig
auto-ongeluk gebeurd. Een familie uit Kesteren had
uit Tiel een auto ontboden,.teneinde eenige familie
leden naar Tiel over te brengen ter bijwoning van
een familiefeest. Toen de chauffeur op weg naar
kesteren op den hoogen Waaldijk bij Yzendoorn
reed, slipte de auto en stortte van den dijk. De
wagen kwam met een zwaren slag tegen een woning
aan en bleef daar ernstig gehavend liggen. De
chauffeur werd door de voorruit van de auto er
door het venster van de woning geworpen en kwam
in de voorkamer terecht. Met een gebroken pols,
verschillende andere kwetsuren en in hevig over
spannen toestand werd de man naar het ziekenhuis
te Tiel overgebracht.
VERBRAND.
Te Rijsoord ten huize van H. Smit heeft het 2'/r-
jarige dochtertje een ketel kokend water van de
kachel over zich heen getrokken, waardoor zij deer
lijk werd verbrand. In zorgwekkenden toestand werd
het slachtoffer naar het ziekenhuis vervoerd. Men
vreest voor het leven.
VERDRONKEN.
In de Oostendamsche haven is onder de gemeente
Hendrik Ido-Ambacht, vermoedelijk ten gevolge van
de gladheid van het bevroren dek, de ongeveer 50
jarige echtgenoote van den schiopper Z. de Snoo te
water geraakt en verdronken.
DIEFSTAL IN EEN KERK.
Woensdagochtend is in de R. K. Kerk aan de
Elandstraat te Den Haag tijdens den dienst op
heeterdaad betrapt bij het stelen van een dames
taschje een twintigjarige werklooze chauffeur. In
den laatsten tijd waren meermalen aangiften van
dergelijke diefstallen in kerkgebouwen bij de politie
gedaan. De aangehoudene heeft bekend, in den
laatsten tijd eenige malen dergelijke diefstallen te
hebben gepleegd in de R. K. kerken aan den Bosch
hout en de Parkstraat.
HET ONGEVAL OP DE LAAN VAN
MEERDER VOORT TE DEN HAAG.
Er is melding gemaakt van het overlijden van een
65-jarigen man die op de Laan van Meerdervoort
hoek Tasmanstraat door een auto werd aangereden.
Thans heeft de politie proces-verbaal opgemaakt
tegen twee geneesheeren van het ooglij dersgesticht
aan de Laan van Meerdervoort wegens overtreding
van art. 405 -Wetbek van Strafrecht (het niet-ver-
leenen van hulu aan iemand, die in levensgevaar
verkeert).
In het jaar 1528 werd in Alkmaar de eerste steen
gelegd voor de oude Friesche Poort, welke echter
tijdens het beleg der stad in 1573 plat geschoten
werd. Bij het bouwen van deze poort werd, volgens
het register van kerkmeesteren, voor vracht van
1000 metselsteenen 8 penningen (2'/s cent) betaald.
Een timmermansbaas verdiende zes stuivers per dag
en de knechts slechts de helft of drie stuivers daags.
Een metselaar kon niet meer dan een shilling per
dag bedingen, terwijl de opperman zijn werk voor
drie stuivers daags verrichten moest. De vrouwen,
die daarbij hielpen, vermoedelijk om steenen te dra
gen en aan te brengen, ontvingen niet meer dan
een stuiver per dag of een schelling voor de geheele
week.
In het jaar 1500 kocht men op de markt te Alk
maar een koe voor vijf rijnlandsche gulden, en een
kalf voor elf duiten.
In 150 werd „gekeurt en geordonneert" dat „nog I
Delfts, nog Haerlems, nogte Goudsbier hooger ver- i
kocht zou mogen worden dan een halve braspen
ning het mingelen en het Alkmaersbier een halve
stuiver het mingelen."
In 1557 daarentegen was er groote benauwdheid
in deze stad „vermits den duuren tijdt"; het last
rogge gold 117 goudguldens, en de poorten werden
's nachts bewaakt, opdat geen brood uitgevoerd
zoude worden, „alsoo geen rogge meer in de stadt
was, en 't broodt werdt van tarw en garst onder een
gemengt gebakken, ten welker einde reeds den 13
January van de vroedschap was geresolveert, 10,
12 a 14 last rogge te koopen, daervan brooden te
bakken, en deselven aan de arme luiden te geven."
In Februari werd bevolen 20 a 24 last rogge
voor de stad te koopen. In Mei werd wederom 12 last
gekocht, de helft voor de armen, de andere helft
om onder de inwoners te slijten. Vervolgens „werd
nog 4 last graen belast te koopen, en order gestelt
wegens 't verkoopen van brood voor de Poorten."
(Bbld.).
Land- en Tuinbouw
MOETEN WIJ DE BEMESTING NALATEN.
De land- en tuinbouw maakt een zware tijd mee!
De prijs der meeste producten zijn momenteel te
laag om ze met succes te kunnen verbouwen, ge
ven dikwijls zelfs verlies. Het is onder deze omstan
digheden niet bemoedigend een nieuw oogstjaar te
gemoet te gaan.
Nu hooren wij van enkelen de vraag stellen of het
niet gewenscht zou zijn het komende jaar de be
mesting, d.w.z. de kunstmestbemesting achterwege
te laten. Zou het verstandig zijn het met de be
mesting maar eens te schipperen of de hand. te
lichten?
Gaan wij eens zorgvuldig na welke factoren den
kostprijs onzer producten beinvloeden, dan zijn daar
naast de bemesting: de pachtprijs, het zaad- en
pootgoed, de grondbewerking, de verpleging van het
gewas, het oogsten, het transport. Deze blijven bij
een hooge of bij een lage opbrengst steeds ongeveer
dezelfde. Met andere woorden, als men de bemesting
naliet, zou men weliswaar een klein bedrag uit
sparen, maar deze bezuiniging wreekt zich bij den
oogst sterk. Immers is het aantal te oogsten kilo's
laag, dan is de kostprijs omgerekend per 100 Kg.
veel hooger dan wanneer men zich bij een doel
matige bemesting van een goeden oogst verzekerd.
Hier zou de zuinigheid de wijsheid zeer bedriegen.
Houden wij dan ook rekening met bovenstaande
dan zullen wij zien, dat bij een normalen prijs van
een product, onverschillig welk, weglating der be
mesting verlies, oordeelkundig^ bemesting winst
geeft. Dit zal te meer het geval zijn als de land
bouw op een gezondere basis komt te rusten, welke
tijd zeker aanbreekt, hopen wij dat deze niet meer
ver af is.
Een volledige bemesting, een bemesting met stik
stof fosforzuur en kali is dus een eerste eisch. Daar
om ma.g geen van deze drie voedingsstoffen wegge
laten worden om van een volledige, rendabele op
brengt verzekerd te zijn. Op gene dus bezuinigen,
maar vooral op de stikstof niet. Daar deze de duur
ste voedingsstof is zou men daartoe te licht bereid
zijn.
„Er is geen ongeluk zoo groot, of er is nog geluk
bij", zegt een oud spreekwoord. Een groot geluk is
n.l., en hiermee dient men terdege rekening te hou
den, dat de prijs der stikstofhoudende meststoffen
zeer laag is, vooral van de nieuwe luchtstikstofmest-
stoffen; kalksalpeter, kalkammonsalpeter, ureum,
leunasalpeter en nitrophoska (de laatste is een vol
ledige meststof, bevat dus behalve stikstof ook
fosforzuur en kali. Een kilo stikstof uit deze mest
stoffen kost slechts ongeveer 3/5 van den prijs voor
den oorlog.
Een groot voordeel is het tevens, dat men door de
keuze deze stikstofmeststoffen ze kan geven in een
vorm en op een tijd, die het best bij gewas en bodem
passen. Zaak is het daarom voor den landbouwer
door uitgebreide proeven dit na te gaan en zich
zoo veel mogelijk laten voorlichten omtrent den aard
en werking dezer meststoffen.
Bovenstaande in het kort samenvattende, geven
wij de landbouwers dan ook dezen raad; Laat de
bemesting niet achterwege, bezuinig niet op de
stikstof!
DE DO X SPOEDIG
De commandant van de Do X Cchristiaansen, die
de Kerstdagen thuis was, is wederom naar Lissabon
vertrokken. Hij heeft verklaard, dat er 15 of 16 Ja
nuari een proefvlucht gemaakt zal worderf.
DOODELIJK VLIEGONGEVAL.
In de Perzische golf is een Engelsch militair vlieg
tuig naar beneden gestort. De vlieger is hierbij om
het leven gekomen. Dit is het eerste militaire vlieg
ongeluk in 1931. In 1930 zijn 63 militaire vliegers
door ongelukken om het leven gekomen.
DE OCEAANVLUCHT VAN HET
ITALIAANSCHE VLIEGTUIGESKADER.
Om 7 uur is het Italiaansche vliegtuigeskader
te Natal aan de Westkust van Brazilië aangekomen.
De groote massale vlucht is geëindigd. Ongetwijfeld
is dit van de Italiaansche luchtvaart een mooie
prestatie.
De vlucht over den Atlantischen Oceaan heeft
17.3 0 uur geduurd, maar verliep direct na den
start Maandagnacht te Bolama (Afrika) zeer vlot.
Wel moesten twee vliegtuigen wegens panne een
noodlanding maken, maar ze werden al spoedig op
gepikt en de bemanningen waren ongedeerd.
Begrijpelijkerwijs heeft het welslagen van deze
vlucht in Italië en Brazilië groote vreugde verwekt.
Toen de toestellen te Natal gedaald waren, werden
de vliegers met groot enthousiasme begroet.
Sinds het vertrek uit Italië heeft het eskader
ruim 8000 kilometer afgelegd. Tot Rio de Janeiro
moet nog over een traject van 2350 kilometer in 2
etappes gevlogen worden.
Een van de machines die onderweg moesten da
len werd door het s.s „Antonio Mosti" op sleeptouw
genomen. Het andere vliegtuig dat in volle zee een
noodlanding moest maken, en waarvan kapitein
Liugi Boer de cbninandant was, moet verloren zijn
De bemanning is evewel genred.
Over den tocht schrijft de ccorrespondent van het
Berliner Tageblatt te Rome nog, dat Balbo, de
Italiaansche minister voor luchtverkeer, met dezen
tocht een bepaald doel beoogt. De vliegtuigen zullen
namelijk aan de Braziliaansche regeering te koop
worden aangeboden. Vermoedelijk heeft de Brazi
liaansche regeering fcich hiertoe reeds bereid ver
klaard. De tocht zou dus in tweeërlei opzicht natio
nale propaganda zijn. Men wil de Italiaansche vlieg
tuigindustrie aan buitenlandsche bestellingen hel
pen zonder deze zou ze in haar bestaan ernstig
worden bedreigd.
AAN DEN GROND GELOOPEN.
In het Nauw van Calais is in een dichten mist in
de nabijheid van de Engelsche kust een Engelsch
vrachtschip aan den grond geloopen en doormidden
gebroken. Pogingen, om het schip af te sleepen, mis
lukten. De lading kolen werd door andere schepen
overgenomen. Het schip zelf moet als verloren wor
den beschouwd.
TREINBOTSING BIJ GLEIWITZ.
Woensdagmiddag laat is de sneltrein Berlijn-Beu-
then bij het verlaten van het station Gleiwitz in
botsing geweest met den binnenkomenden trein 3eu-
then-Gleiwitz. Hoewel de snelheid gering was, wat
de botsing hevig. Beide locomotieven werden zwaar
beschadigd. In totaal werden er 1 employe en 19
passagiers gewond; de kwetsuren zijn niet ernstig.
Het verkeer onderging geruimen tijd vertraging.
De uit Beuthen komende trein is tijdens een
sneeuwjacht door een onveilig signaal gereden en
heeft den anderen trein in de flank getroffen.
DE TYPHOON BOVEN DE PHILIPPIJNEN.
Het aantal slachtoffers van den typhoon boven de
Philippijnen bedraagt thans 150: 27 van hen zijn
verdronken bij het vergaan van het stoomschip Lo-
zano en dertig opvarenden van verkeersvaartuigen.
De schade bedraagt tenminste 1.250.000 dollar.
LOONSVERLAGING IN DE INDUSTRIE.
De eigenaars van verscheidene zaken- en indu-
striebedrijven hier ter stede hebben de loonovereen-
komst met de arbeiders opgezegd per 31 Maart a.s.
Het doel van deze opzegging is om de loonen met
ingang van 1 April a.s. te verlagen.
SLACHTOFFERS VAN EEN LAWINE.
Militaire ski-afdeelingen hebben na langdurige
pogingen de lijken van de zes bedolven Fransche
skiloopers gevonden en geborgen, die aan de
Fransch-Italiaansche grens bij den Chenailletpas in
de Alpen door een sneeuwlawine werden verrast.
VEERTIG HUIZEN IN DE ASCH.
Oorzaak van den brand onbekend.
Een hevige brand verwoestte te Point a Pitre
veertig huizen. De oorzaak van den brand is on
bekend.
DE DUSSELDORFSCHE MASSAMOORDENAAR
wordt verantwoordelijk voor zijn daden gesteld,
Het persbureau der justitie de Dusseldorf deelt
mede, dat de Dusseldorfsche massamoordenaar Peter
Kürten, die geruimen tijd ter observatie in een
sanatorium heeft vertoefd, blijkens de resultaten van
het onderzoek als verantwoordelijk moet worden
beschouwd voor de door hem gepleegde misdaden.
De justitie is thans bezig de acte van beschuldi
ging samen te stellen.
TREINBOTSING VEROORZAAKT ONTPLOFFING
Drie menschen verbrand.
Op het station Northumberland Park in Totten-
ham (Londen) heeft een ernstig spoorwegongeluk
plaats gehad, dat drie menschen het leven kostte,
Een goederentrein met benzinetankwagen kwam in:
botsing met een locomotief,die een benzinetank
wagen duwde. Deze laatste locomotief ontspoorde
met de ntankwagen, waardoor brand ontstond. Het
vuur sloeg over op den tankwagen van den goe
deren trein waardoor een vreeselijke ontploffing
volgde en de brandende benzine over de rails
stroomde. Het vuur verspreidde zich zoo snel, dat
drie treinbeambten, waaronder een machinist en een
conducteur niet meer weg konden komen en levend
verbrandden. Eerst na 3 uur kon de brand gebluscht
worden.
COMMUNISTEN-AMOKMAKERS.
Tijdens de aanwezigheid van den rijkskanselier
te Insterburg deden de communisten aanvallen op
nat.-socialisten en niets kwaads vermoedende voor
bijgangers, waarbij o.a. drie nat.-socialisten dooï
dolksteken zwaar gekwetst werden. Men heeft hier
te doen met een systematisch voorbereide actie,
De daders verdwenen spoorloos, zoodat zij niet
konden worden gevat.
In totaal zouden vijf personen zwaar en drie
licht gewond zijn. De daders sloegen ook ruiten in
en riepen: weg met de regeering!
AUTO-ONGEVAL VAN LUTHER.
Rijksbankpresident Dr. Luther had op zijn tocht
van Honingbergen naar Allenstein een auto-ongeluk
Luther bleef ongedeerd de wagen werd zwaar be-
