Naar da II Ll-Scliool
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 32
40e Jaargang
Buitenlandsche
Brieven
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 58?'^ DINSDAG 17 MAART 1931
WE
LANGEIUKKI COURANT
DE?E COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG D®NDEE
en ZATERDAG.
Abonnmen tsprij s
per 3 maanden 1.15.
Uitgave: firma H. KEIZER.Redacteur 1. H. KEIZER.Bureel Noordscharwoude.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel- meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
In ons nr. van jl. Zaterdag brengen Burgemeester
en Wethouders der gemeente Noordscharwoude ter
kennis van ouders, voogden of verzorgers, die hunne
kinderen of pupillen uitgebreid lager onderwijs wil
len doen geven, dat de aangifte tot toelating voor
de Gemeenschappelijke School voor Uitgebreid On
derwijs met vier-jarigen cursus te Noordscharwoude
is opengesteld TOT 31 MAART a.s. bij den heer H
Janssonius, Hoofd dier School.
De Oudercohimissie plaatste eene oproeping aan
de ouders, die hunne kinderen naar de U.L O -
School wenschen te zenden, om eens met elkander te
praten.
Wij hebben voor enkele weken een viertal artikelen
geplaatst, waarin wij het onderwijs op deze onder
wijsinrichting ten zeerste hebben aanbevolen Dit
is zooals wij reeds zeiden, weer enkele weken gele
den, maar nu de oproeping van B. en W. in de
krant heeft gestaan, de oudercommissie eveneens
van zich heeft laten hooren, nu meenen wij, dat ook
wij nog eens op het groote belang moeten wijzen
dat dit onderwijs voor de jeugd heeft.
Wij beleven een overgangstijdperk. De omwente
ling, die door den wereldoorlog is teweeg gebracht
en de normale evolutie die er plotseling door is
versneld, hebben de wereld overrompeld met groote
schots en scheef loopende krachten, die naar haar
resultante zoeken. Veel is afgebroken en als waarde
loos over boord geworpen, zonder dat er iets gelijk
waardigs voor in de plaats kwam. Een golf van
sceptimisme is over de jongere generatie geslagen
heeft velen meegesleurd in een warrelenden maal
stroom, maar ook bij velen het verlangen gewekt
naar nieuw houvast.
Wat zouden wij er nu nog meer van kunnen zeg
gen, dan wij reeds gedaan hebben? Wij namen
dit aanloopje, om te bewijzen, dat waar zoo veel
is veranderd het zoo moeilijk is den juisten weg te
kiezen, die leidt, voor zoover dit kan worden voor
zien, naar een zekere beSMhming, waarnaar wordt
gestreefd.
Wilde men maar inzien, dat in de eerste plaats
noodig is, dat men in de tegenwoordige wereld toch
waarlijk wat meer moet hebben geleerd, wil men
zich het recht'verwerven naar hoogere idealen, dat
is in practischen zin gesproken, naar betere le
vensvoorwaarden te streven. Het leven is kort, hoe-
vele malen hoort men 't uit den mond van ouderen,
maar, lang is de weg, die door de jongeren moet
worden afgelegd. En wanneer de ouders dit willen
inzien en erkennen, dan ook zal men aanvaarden,
dat de mensch eerst waarlijk mensch is, die aan al
de eischen zijner natuur gelijkelijk recht kan laten
wedervaren, aan elk zijner vermogens de rechte
ruimte gunt, den waren rang aanwijst, en alzoo
het hoogere en lagere, het blijvende en het voorbij
gaande, behoorlijk weet te rangschikken.
Laat uw kinderen iets leeren, ouders, geeft hun iets
mede op hun tocht door het leven, „stuurt uw
kind naar die school, waar het een goede leerling
kan zijn."
Zendt uw kind naar de U.L.O.-School.
En wilt ge de voorrechten, verbonden aan het bezit
van een diploma, eens nader kennen, wij bieden U
het volgende lijstje aan:
Vrijstelling van het examen Reservekader geeft
dlpl. B, en ook A met voldoende voor Algebra
en Meetkunde.
Vrijstelling van het examen voor Surnumerair
bij de Nederl. Spoorwegen, (ruim-voldoende voor
rekenen, aardr., Ned. taal, Fransch, Duitsch en
Schrijven.)
Vrijstelling van het examen K.P.M. (Koninkl.
Paketvaart Mij.,) te Amsterdam. B geeft on
voorwaardelijk toelating, A alleen met wiskunde
voor B.
Gelijkstelling met eind 3-jarige H.B.S. of over
gang naar vierde klas voor de Kon. Ned Mij.
tot Expl. van Petroleumbronnen in Indië.
Voorkeur bij sollicitatie bij Van Gend Loos
(Hoofdkantoor Antwerpen.)
Toelating Suikerschool te Amsterdam.
Toelating tot het examen voor adsp. opzichter
bij de Ned. Spoorwegen (diploma B.)
A geeft aanbeveling voor cursus Hulp in de
Huishouding te Amsterdam, B voor cursus Huis
houdster.
Vrijstelling van het examen voor leerling klerk
bij de Ned. Spoorwegen (ruim voldoende in Ned.
Taal, Aardr., Fransch Duitsch.)
Gelijkstelling met 3-jaar H.B.S. voor examen
apotheker-assistent te Groningen en Utrecht.
Idem bij de Maatschappij der IndischeSpoor-
wegen.
Idem bij de dienst der Staatsspoorwegen op
Java.
Zijne Excellentie de Gouverneur-Generaal van
Ned. Indië heeft bepaald:
Het diploma M.u.l.o. staat gelijk met bewijs
van overgang naar vierde klas H.B.S. voor
plaatsing en bevordering in 's Lands dienst.
Het diploma geeft toelating tot de vakscho
len en tot de Voorbereidend Hooger Onder-
wijs-af deelingen der Algemeene Middelbare
School.
tementen en de Gewestelijke en Plaatselijke
bureaux. De bezitters kunnen bevorderd wor
den tot commies en hoofdcommies.
19. Benoembaarheid tot pandhouder, boormeester,
opziener, klerk en commies, bij het mijnwezen,
opzichter bij den dienst der zoutverpakking,
adjunct-administarteur bij den pandhuisdiens;,
klerk bij de depots der opium-regie, opzichter
bij de tolrechten enz. enz. inN.I.
20. Middelb. Kolon. Landbouwschool te Deventer
dipl. B.
21. Middelb. Nederl. Landbouwschool te Groningen
(dipl. B.)
22. Vrijstelling examen surnumerair bij de N.C.S.
Mij.
23. Idem examen Rijkstuinbouw-Winterschool te
Toegang tot de Kweekschool voor de Zeevaart
te Amsterdam.
Gelijkstelling met 3-jaar H.B.S. door de Alge
meene Mij. van Levensverzekering en Lijfrente
te Amsterdam.
Idem bij het examen voor klerk ter gemeente
secretarie te Amsterdam.
Vrijstelling van het toelatingsexamen voor het
Station voor Maalderij en Bakkerij te Wagenln-
gen.
Benoembaarheid tot klerk op de Indische Depar
24. Idem examen Vakschool voor Heilgymnastiek
en Massage te Amsterdam.
25. Aanbeveling examen Opvoedend Ambtenaar bij
de Rijksopvoedingsgestichten.
20. Idem bij het examen voor leerares in' het Lin
gerievak.
27. Toelating tot de Vakschool van de vereen, ter
bevordering van de belangen der boekhandels
te Amsterdam.
28. Toelating tot Handelsschool te Utrecht (B.)
29. Idem Middelbaar Technische School te Utrecht
B.
30. Idem Tuinbouwstichting Huis te Lande te Rijs
wijk (A en B.)
31. Idem kweekschool voor de Zeevaart te Rotter
dam.
32. Idem de examens voor leerares aan Huishoud
scholen.
33. Idem Rijkslandbouwhuishoudschool „de Rolle-
cate" te den Hulst.
34. Idem Middelbaar Technische school te Leeuw
arden.
35. Vrijstelling van examen 2e klerk bij de bedrij
ven in den Haag.
36. Toelating tot de Tooneelschool van het Ncd.
Tooneelverbond te Amsterdam.
37. Idem tot examen Marine-Machinistenschool te
Dordrecht.
38. Idem tot de Nieuwe Middelbare Handelsschool
te Rotterdam.
40.
41. Idem tot het tweede studiejaar van de Gemeen
telijke kweekschool te Amsterdam.
42. Idem tot de Middelbare Technische School te
Rotterdam voor Bouwkunde, Waterbouwkunde,
Warktuigkunde Electrotechniek en Scheepsbouw
kunde (Academie voor Beeldende Kunsten en
Technische Wetenschappen.)
43. Idem tot alle cursussen van de Academie voor
Beeldende Kunsten te den Haag.
44. Idem voorwaardelijk tot de Midd. Techn. school
te Dordrecht.
45. Idem tot Instituut voor Lichamelijke Opvoeding
te Groningen (geheel of gedeeltelijke vrijstel
ling.)
46. Vrijstelling voor de schoolvakken op het examen
tot toelating op de „Société anonyme interna
tionale de télégrafie sans fil" (B)
47. Toelating tot Gemeentelijke Telefoondienst te
's-Gravenhage.
48. Idem tot Zeevaartsschool te Scheveningen.
49. Idem tot Zeevaartschool in het Zeemanshuis te
Amsterdam (B met goede cijfers voor Wiskunde
en Engelsch.)
50. Idem tot den Postcheque en Girodienst te 's-Gra
venhage.
51. Vrijstelling van het examen voor leerling-kan
toorbediende, leerling-telefoondienst, bij den
localen dienst., het ontwikelingsexamen voor
commies-titulairalles bij Postrijen, Te
legrafie en Teelfonie.
52. Diploma A en B. geven toelating tot de Kweek
school Voor Onderwijzers (art. 142 L. O. Wet.)
53. Diploma A en B geven vrijstelling van het voor
examen voor Analist.
54. Diploma A en B geven toegang tot de opleidings
scholen (art. 150 L. O. Wet.)
55. Opleiding tot commies (controleur 2e klas) en
de hoogere rangen bij post-, telegraaf- en te
lefoondienst in N. Indië.
Diploma B geeft op het examen van het Ned.
Instituut van Accountants bij deel I vrijstelling
voor Ned. Taal, Rekenkunde, Algebra, Staatsin
richting, Aardrijkskunde en Geschiedenis.
koloniale, wat rommelige Colon en het zindelijke
moderne Cristobal.
De piannen voor het kanaal zijn al oud. Een Fran-
sche maatscnappy nad er van IööZ tot löou gewerkt
om een sanaai te graven in aen geest van net suez-
kanaai. De treurige vooroeeiuen van geiaverswisting
en siecnt beneer zuilen neiaas anyd verbonuen
bujven aan de gescmedenis van net kanaal. Wy
mogen eenter niet vergeten, dat er nara gewerkt is
dat men een tragiscnen stryn te voeren nan tegen
ziekte en nood. in lau4 kwam een overeenxouist
tot stand tusscnen de Vereenigne Staten nie ne
Pranscne maatscnappy hadden uitgenocnt, en ne
jonge repuonek Panama, in begin iaoö werd het
ontwerp goedgekeurd en in lau1 met net -went begon
nen. Uoeinais en zyn leger van wersneaen gingen
graven. Mannen van tairyse nationaliteiten wersten
met voorbeeldige volharding, onoanss ae ontmoedi
gende teleurstellingen, o.a. de aardverscnuivingen
op groote scnaai. Eindelijk kon in 1913 president
Wilson vanuit Wasnington de groote Gamooaaam
laten springen, die vier jaar lang het water van de
Cnagres had tegeneghouden, om Goethais in staat
te stellen de beroemde Cuiebra-insnyding te ma
ken. Onae r het gejuich der udizenaen werklieden
sprongen de vele tonnen dinamiet, en de dam zelf
in ne lucht en kolkte het water in de Culebra-in-
snijding. Het Panam-kanaal was werkeüjkneid ge
worden. In 1914 werd het voor het verkeer ge
opend.
Thans ziet men te Christobal en Colon groote dok
ken en drukke havens. Het breede kanaal dat men
voor zich uit door het land ziet loopen ziet er in
drukwekkend uit. Hoe verder het schip komt, hoe
meer de bewondering der passagiers toeneemt. De
groote stalen schutsluizen te Gatun met hun massie
ve muren van gewapend beton, de hooge electrische
booglampen en de sterke locomotieven, die de sche
pen voortsleepen, vormen een geheel met het groe
ne land, dat zich uitstrekt zoover het oog reikt
rechts tot Costa Rica en links tot Columbia toe.
Bovenop de reusachtige dam van Gatun heeft met
zelfs een golf veld aangelegd met een clubhuisje
en schuurtjes, vlaggen en pselers in golfcostuum,
vlak bij de bosschen, de halfgekleede inboorlingen
en de alligators, die zich in de zon koesteren.
Voorbij de groote schutsluizen komt men in het
meer van Gatun, dat echter geen natuurlijk meer
is. Vroeger was het het dal van de Chagres, die daar
langs zijn weg zocht naar den Atlantischen Oceaan
Men had de rivier afgedamd door den tijdelijken
Gamboadam. Aan de eene zijde had men de Cu-
lebra-insnijding gemaakt, terwijl aan den anderen
kant den permanenten Gatundam werd gebouwd,
Toen de Gamboadam werd opgeblazen, vulden de
opgehoopte wateren van de Chagres aan den eenen
kant de Culebra-insnijding en aan den anderen
kant het oude rivierdal, totdat zij in hun loop
gestuit werden door den Gatun-dam. Zoo ontstond
het Gatunmeer, waarin nog altijd de Chagres uit
stroomt om het kanaal van water te voorzien. Het
bverweldigende oerwoud op de oevers van de Cha
gres, dat werd overstroomd, steekt nog altijd zijn
stomme gtuigen in de lucht. De toppen, van de doode
nu geheel ontbladerde boomen, die boven de opper
vlakte van het Gatunmeer uitsteken. Men kan er
aan zien, hoe ondiep dit kunstmatige meer aan de
kanten is.
Wij zijn het Gatunmeer doorgevaren en komen nu
in de Culebra-insnijding. Het beroemdste onder
deel van het grootsche werk. Officieel heet het nu
nu de Gaillard-insnijding naar den ingenieur, die
zoo'n groot aandeel eraan heeft gehad en zijn le
ven verloor in dienst van de menschheid. Van den
rechteroever wanneer men van den Atlantischen
naar den Grooten Oceaan vaart bevindt zich een
steen met een inscriptie om hem te eeren. Doch
ondanks dat, blijft men in de wandeling spreken
van de Culebra-insijnding, een vreemde voorkeur,
wanneer men bedenkt dat Culebra in het Spaansch
slang beteekent.
Thans kan men z ich niet meer voorstellen dat nog
geen twintig jaar geleden deze oevers droog en kaal
waren, dat het groote kanaal droog lag, terWijl de
machines de aarde van de oevers wegschepten en
de werklieden op den bodem zwermden. Met uit
zondering van enkele rotsachtige gedeelten zijn de
oevers nu weer begroeid. Het 14 meter diepe kanaal
is gevuld met stilstaand water en van de groote aard
verschuivingen, die zooveel slachtoffers maakten,
en het werk ernstiig vertraagden, zijn nog slechts
vage sporen te zien. Alles ziet er vredig en rustig
VAART DOOR HET PANAMA-KANAAL.
(Van onzen briefschrijver.)
Panam-City einde Februari 1931.
uit.
Voorbij de insijnding komen we aan de schutslui
zen van Pedro Miguel en Miraflores, die kleiner
zijn dan die "van Gatun. Dan varen wij langs Balboa
een moderne Amerikaansche stad midden in het
tropische landschap. Keurige villatjes van één ver
dieping snelle auto's over beschaduwde asfaltwegen
soldaten in Amerikaansche uniform voor moderne
hygiënische barkken, kortom een plaats die ons
haast even verwonderd doet staan als het grootsche
kanaal zelf. Dan komt Ancon. Weer zoo'n modern
plaatsje, en dan Panama, waar men weer meer het
idee van een Zuid-Amerikaansche stad krijgt. Het
kanaal heeft er wel een cosmopolitisch tintje aan
gegeven, doch wanneer men in de mooie kathedraal
komt, voelt men zich weer geheel terug in den
ouden Spaanschen tijd. En in oud-Panama denkt
men in het geheel niet meer aan het kanaal, de
kanaalzone, statistieken, en moderen techniek. Daar
leeft weer de verzameling troostelooze ruines, over
blijfsels van een klooster, een eenzame toren, die
boven het omringende kreuplehout uitsteekt, stuk
ken muur en vergane brug. Dat is alles wat er is
Twintig jaar geleden bestond het Panama-kanaal
nog niet. Het was niet meer dan een illusie, die
door enkele ingenieurs op papier was gezet. Dat is
haast niet te gelooven, wanneer men nu door het
kanaal vaart. Het ziet eruit, alsof het er altijd is
geweest. Het vormt geen tegentselling, doch een overgebleven van de Spaansche stad, waar vroeger
eenheid met het oerwoud aan weerszijden. Onze het goud en zilver van Peru uit de schepen geladen
stoomboot vaart langzaam en voorzichtig binnen werd om op muildieren door de landengte te worden
de pieren, die ver vooruit steken voorbij de dicht- vervoerd. Aan de kust van den Atlantischen Oceaan
begroeide groene kust. Alleen staan langs de rai- j werd het in andere schepen overgeladen, die ze af-
ling om het technische wonder goed te kunnen leverden aan den Spaanschen koning, wanneer zij
zien Aan stuurboord ziet men de twee plaatsjes, 1 tenminste niet door kapers werden overvallen en
die door het kaanal tot bkei zijn gebracht, het oud- buitgemaakt.
Doch in de tweede helft der zeventiende eeuw
kwam aan de geschiedenis der stad een ontijdig
stigste feit, dat ooit aan zyn gilde is ten laste gelegd
einde. Dee zeeroover Henry Morgan bedreef'het ern-
Hy overmeesterde de stad en plunderde haar uit
waarbij ue meeste inwoners weruen gedood. Naoat
zij huizen, kerken en kloosters hadden leeggenaaid,
trokken zij met hun buit over de landengte naar nun
schepen, die aan de kust van den Atianoiscnen oce
aan voor anker lagen. De enkele inwoners, die er
het leven hadden afgebracht, keerden niet terug om
de stad te herbouwen, die door de toortsen der zee-
roovers was afgebrand. Zij richtten op eenigen af
stand een nieuwe stad op, die beter gewapend was
tegen dergeiyke vijanden. Het tegenwoordige Pana
ma. Wanneer men uit de oude ruinenstad die zoo
welsprekned van de groote verwoesting getuigt, met
de auto terugxeert naar de nieuwe stad, ziet men
in korten tijd de verandering. oWaarvoor eeuweii
noodig geweest zijn. Het is vier eeuwen geleden, dat
Vasco Nunez de Balboa zwijgend uitkeek over de
uitgestrekte watervlakte van den Stillen Oceaan,
dien hij als eerste Europeaan aanschouwde. Het is
slechts één eeuw geleden, dat de Spaansche vlag
van de landengte verdween. En slechts vijftig jaar
dat de mannen van de Lesseps begonnen met hun
graafwerk om den Atlantischen Oceaan met den
Stillen Oceaan te verbinden.
(Nadruk verboden.)
BULGAARSCHE VREEDZAAMHEID.
EEUWIG DURENDE ONRUST.
(van onze Correspondent.)
SOFIA, Maart 1931.
Tot de „gewonde" landen, wier wonden niet hee-
len kunnen, telt men met recht Bulgarije. Niét de
wereldoorlog heeft dit land smartelijke wonden ge
slagen, waaraan he tegenwoordig nog lijdende is.
Dat geschiedde toen na den oorlog der drie ver
bonden naties, Bulgarije, Servië en Griekenland dié
noodlottige strijd der drie Balkanstaten volgde,
waarin Roemenië ingreep, toen het zijn militaire
wandeling door het reeds door Servië en Grieken
land overwonnen Bulgarije maakte. Bulgarije moest
bijna geheel Macedonië met eenhonderd duizend
zielen tellende Bulgarasche bevolkinga ande Ser
viërs afstaan .De wereldoorlog bracht Bulgarije nieu
we bloed- en landverliezen en nog erger op de
plaats van Servië kwam het veel grooter en sterker
en volkrijke Joego-Slavië en voerde zijn centralisti
sche Groot-Servische politiek in Macedonië door.
De Bulgaarsche Macedoniërs zouden Serviërs worden
Servisch spreken, in het Servische leger dienen. De
Macedonische Bulgaar is echter meer Bulgaar dan
zijn landsman in het kernvaderland. En daar in dit
ongelukkig Macedonië de stammen niet gescheiden,
maar bont door elkaar wonen, kwam het in het Joe-
go Slavische gebied tot ontzettende strijd onderling,
waarbij niet alleen dorp tegen dorp, maar ook in de
dorpen zelf boerderij tegen boerderij streed.
De regeering in Sofia kwam daardoor vaak in de
grootste moeilijkheden, daar zij door Belgrado be
schuldigd werd den onderlingen strijd aan tewak-
keren. Dat heeft zij weliswaar niet rechtstreeks ge
daan, maar ook was het natuurlijk dat de zwerven
de stammen hun toevlucht in Bulgarije zochten en
dat de Bulgaarsche autoriteiten de oogen toedrukten
en de Macedonische vluctelingen dan ook niet za
gen wanneer zij op klaarlichten dag door Sofia wan
delden.
Onder deze zwervende „Komitats Jis" nu was
voortdurend strijd en oneenigheid over de beste me
thode/ waarop men de Macedonische Bulgaren kon
helpen zich van het Servische juk te bevrijden. De
eenen waren meer voor diplomatie, (natuurlijk in
hun zin) de anderen meer voor een oorlog, waarin
zoomogelijk Sofia met zijn leger zou ingrijpen. Ver
tegenwoordiger van de eerste opvatting was Proto-
gerow, die in het Bulgaarsche leger de positie
van brigade -generaal had bekleed. Zijn taktlek
was het in hand in hand opereeren met de regee
ring van Sofia. Zijn tegenstander was Iwan Mi-
chailow, die zonder acht te slaan op de ongelegenhe
den, waarin de regeering van Liaptsjew zou kun
nen geraken, zijn persoonlijke veldtocht in het
Joego Slavisch gebied ondernam. Op zekeren dag
werd Protogerow door Michailowisten in een straat
van Sofia neergeschoten. De moordenaars wisten
te ontkomen, werden door de politie ook slechts
slap vervolgd, wat tot gevolg had, dat de Pro-
togerowisten hunnerzijds eenige aanhangers van
Michailows deels met een dolk afmaakten, deels
met geweerkogels. Nu ontketende zich tusschen de
„Komitatsjis" een vreeselijke bloedwraak, waarvan
honderd menschen ten offer vielen. Was de politie
machteloos of wilde zij het zijn. Een groot deel
der moorden geschiedde' op klaarlichten dag in de
straten van Sofia en andere steden. Wanneer het
absoluut niet te vermijden was nam men een moor
denaar in hechtenis en bracht hem voor de recht
bank indien hij niet uit de voorloopige hechtenis
wist te ontkomen. De straffen vielen zeer mild uit.
Velen dezer menschen hadden uit „verkeerd-begre-
pen" vaderlandsliefde gehandeld. Deze vendetta
werd echter een verschrikkelijke plaag voor het land
en de Bulgaarsche politiek.
De Protogerowmenschen, die van het begin af
meer politiek verstand getoondh adden dan de Mi
chailowisten, hebben nu een begin gemaakt met
hun verzoening door te verklaren, dat zij den wraak
veldtocht voor hun vermoorde leiders niet verder
zullen voortzetten. Daarmede kan men slechts
de regeering van Liaptsjew gelukwenschen. Al zal
zij er ook nimmer aan kunnen denken de Bulgaren
in Macedonië door een veldtocht te bevrijden, zoo
zal het toch nu tenminste mogelijk zijn ook de
aanhangers van Michallow voor een verstandige po-
