Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 33
Rondom Ford
TELEFOON INTERCOMMDJÏAAl NO. DONDERDAG 19 MAART 1931
40e Jaargang
NIEUWE
UMIEIUKEI lOlïüVr
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG D®NDERDAC
en ZATERDAG. -
Abonnmen tsprij s
per 3 maanden f 1.15.
Uitgave: firma I. U. KEIZER.
Redacteur 1. H. KEIZER. -
Bureel Noordscharweude.
ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Revue
van de Week
17 Maart.
Herleefde winter, vooral des nachts extra-ste
vige vorst, ijsbanen, ijssport, voorspelling dat
inderdaad een „da capo" zal worden van het een
paar jaren achter ons liggend extra-felle wintertje.
Daarna: plots-intredende dooi, in modder veran
derde sneeuw. Aan kracht winnend zonnetje in
Lente-maand, dat blijkt te zegevierenVoorjaars-
gevoel in de lucht. Op deze scherpe temperatuurs-
contrasten werden we in de afgeloopen week ge-
tracteerd. Waarin door velen met zeker angstgevoel
werd gesproken over de voorspelling van een Ameri-
kaanschen professor, die verzekert dat onze Aarde
over30.000 jaar dusdanig „afgekoeld" zal zijn
dat men 't zelfs in de thans allergloeienste plekjes
op onze planeet niet zal kunnen uithouden
We schrijven nu half Maart met nog een kleine
„fractie". De beide Kamers der Staten-Generaal
moeten v6ór de Stille week met hare agenda's ge
reed Zijn, en 't blijft de vraag of ze dat zonder
avondvergaderingen zullen bereiken!
De Tweede Kamer heeft den lOen Maart j.l. de
Indische Begrooting—1931 ten lange leste afgedaan.
Waar niet minder dan negen zittingen voor noodig
waren.
Tot het eind toe bleven soc.-democraten en de
beide communisten tegen alle Hoofdstukken van het
Indisch-Budget stemmen.
De wijziging der Indische Tariefwet kwam er zon
der stemming. Er waren toen nog de aardolie-ont
werpen. Wel te verstaan: wetsvoorstellen, machti
ging vragend tot 't sluiten van overeenkomsten res
pectievelijk met de Ned. Kol. Petroleum-Mpij en de
„Bataafsche", voor opsporing en ontginning van
aardolie op verschillende terreinen in Indië. Na
tuurlijk kwam hierbij weer op het tapijt de oude
kwestie van: Staatsexploitatie, gemengd bedrijf of
particuliere exploitatie. De Vrijz.-democraat Mr
Joekes diende een motie in, de Regeering verzoekend
de ontwerpen in nadere overweging te nemen, ten
einde na te gaan welke terreinen in aanmerking
kunnen komen vor uitgifte in gemengde exploita
tie. Minister de Graaf noemde deze motie over
bodig. Zij werd door de Kamer verworpen met
5022. De olie-ontwerpen zijn goekgekeurd. Waarna
de behandeling bégon van het ontwerp tot wijzi
ging van het Nijverheids-onderwijs. Zeer lang duur
de de deliberatiën over dit wetsontwerp, waarop
tal van amendementen waren ingedient. Voor de
bijzonderheden verwijs ik naar de verslagen in de
bladen. A.s. Woensdag heeft de eindstemming plaats
De goedkeuring staat rots vast.
Ons Lagerhuis vatte vervolgens aan: de wijziging
der wet op de Rijks-postspaarbank het rentege-
vend maximum verhoogend van f 1200 tot f 2500 en
de gelegenheid openend om den rentevoet voor inla
gen te gelegenertijd op 3 pCt. te brengen.
Het ontwerp is Donderdag j.l. ongedeerd sain
et sauf, zonder stemming, voor de senatoriale
goedkeuring rijp gemaakt.
De Tweede Kamer vatte eindelijk aan het ont-
werp-wijziging der Octrooiwet. Waarvan de voor
naamste bepaling der geldigheidsduur der Octrooien
van 15 tot 18 jaar wil verlengen. Over dit wets
voorstel, waar verschillende amendementen op
zijn ingediend, zal de Kamer de volgende week
nader delibereeren en beslissen.
Ook de Eerste Kamer heeft in de afgeloopen week
hard gewerkt. In haar zitting van Dinsdag 10 dezer
heeft de Senaat zijn zegel gehecht aan het ont
werp inzake den steun aan de aardappel-industrie
in de veenstreken.
Toen kwam de Begrooting van Arbeid, Handel en
Nijverheid aan de Orde. Voor de mededeelingen,
welke Exc. Mr. Verschuur deed bij de verdediging
van zijn Begrooting, de kwestie van „het versche
kadetje" (ieder begrijpt nu toch, wat daaronder
wordt verstaan), als van de kwestie der tand-
technici, verwijs ik wederom naar de bladen.
In de zitting van Donderdag 12 Maart is Hoofd
stuk X (Arbeid, Handel en Nijverheid) goedgekeurd.
Minister Beelaerts van Blokland, onze'Minister van
Buitenlandsche Zaken, verscheen op zijn beurt aan
de groene tafel. Hoofdstuk III van 1931 is Vrijdag j.l.
oedgekeurd. Onze verhouding tot België heeft het
ebat bij deze Begrooting „vrijwel" beheerscht. Men
•eeg ook uit 's Ministers beschouwing wel zeer den
druk, dat tusschen Den Haag en Brussel de ver-
louding heel wat is verhelderd. Men weet, de
lelglsch minister Heymans heeft niet zeer kort ge
leden over de wijze, waarop de Nederlandsch-Bel-
gische besprekingen niet ontwikkelen. In bewerking
is eene voorbereiding tot wijziging der Kieswet, o.m.
tot het tegengaan van candideering door particu
lieren- of onbeteekenende groepen. Zal men hierbij
het Engelsche cautié-stellen (voor iederen candi-
daat) invoeren?.... 't Ware gewenscht.
Wij leven nu in de periode der candidaatstellingen
voor de Prov.-Staten. Straks gevolgd door de voor
de gemeenteraden. „Graadmetingen" voor hetgeen
de politieke constelentie na de groote „steekproef"
van Juli 1929, te zien zal geven.
De 24ste Jaarbeurs te Utrecht is een succes ge
bleken, ook thans. Er zijn 900 deelnemers en de
ruimte wordt te klein. Een nieuw gebouw is noodig.
Wet had de belangstelling op de eerste dagen iets
levendiger kunnen zijn, maar: de zaak is en
blijft toch kerngezond.
Personalia:
Mr. J. A. N. Patijn, oud-Burgemeester van Den
Haag, is aldaar bij aanwezigheid van Z. K. H.
den Prins der Nederlanden, vóór zijn vertrek naar
Rome, als gezant aldaar, gehuldigd.
Hem werd een portret door Isaac Israëls geschil
derd, aangeboden voor plaatsing in het residentiale
Stadhuis. Alex Taanen Sr., de 90-jarige oud-
tooneelspeler is zeer ernstig ziek. De heer W.
Brommer, directeur van de Rijks-kweekschool voor
onderwijzers en onderwijzeressen te Schoonhoven,
wenscht op 1 September a.s. als zoodanig af te tre
den. Prof. André de la Porte, hoogleeraar in het
Ned.-Indisch Straf- en Punaalrecht te Leiden, heeft
hetzelfde voornemen te kennen gegeven. Hij wenscht
eervol ontslag aan het eind van den loopenden
cursus.
Uit de dodenlijst:
J. J. Burma, pari. redacteur van het Alg. Handels
blad, 54 jaar, Den Haag. Hidde Nijland, oud-voorzit
ter van het Dordsch Museum, Den Haag. Dr. J. J.
Ie Roy, oud-directeur van de Rijks- H. B. S. te De
venter, 68 jaar, Nijmegen. Leo Laaier, de bekende
sport-journalist, 48 jaar., Haartem. J. Lourens, re
dacteur van de „N. Rott. Ct.", 56 jaar, Roterdam.
J. van Zuylen, journalist, 56 jaar, Den Haag. Gen.
kolonel der Infanterie van het Indisch leger Ph. A.
Gallos, 73 jaar, Den Haag. J. H. de Waal Malefijt,
oud-minister van koloniën, oUd-burgemeester van
Katwijk aan Zee, 79 jaar.
Uit de jongste criminalia:
Het Gerechtshof te Den Bosch heeft van O., den
verdachte in de Roterdamsche moordzaak-Lans, van
doodslag vrijgesproken en hem veroordeeld tot twee-
en-een-half jaar wegens verduistering.
De man komt den 7e Juni in vrijheid.
Eisch was 15 jaar. Een wel zeer groot succes voor
den verdediger mr. Kokosky.
Een lange, lange reeks van inbraken. Wederom:
Men zie de bladen!
Een Post-ambtenaar, werkzaam aan het Centraal
station te Amsterdam, is in arrest gesteld, verdacht
van een aantal brieven met waardevollen inhoud
zich te hebben toegeeigend. Op de Amsterdamsch
effectenbeurs heeft een vechtpartij plaats gehad,
waarbij een effecten-handelaar door den bediende
van een zijner collega's met een messteek is ver
wond.
Het roode-haantje heeft de afgeloopen week ge
weldig huisgehouden.
Van zijn euveldaden teeken ik aan dat: te Hel
mond een café met belendend gebouw in de asch
werd gelegd. Wat zeer aanzienlijke, door assurantie
gedekte schade, berokkende.
Te Nijmegen, aan de Weezenlaan aldaar, is een
schoenfabriek afgebrand.
Uit de ongelukken-serie is nog o.m. te nöteeren,
dat op den Rijksweg Goor-Diepenheim een auto
over den kop sloeg wat twee menschen het leven
kostte.
Te Amsterdam stortte een heistelling omver. Twee
werklieden werden zeer zwaar gewond.
In de Van Woustraat te Amsterdam raakte een
25-jarig fietsend meisje onder een tram. Met doo-
delijken afloop.
Verschillende noodlottige, met den dood geëindig
de avonturen van kinderen, die zich op het ijs heb
ben gewaagd.
Een man te Hillegersberg is in zijn woning levend
verbrand.
De booze griep blijft nog steeds slachtoffers ver
gen. Laatstelijk vooral onder de Groningsche onder
wijzers.
Ik verlaat de misere-rubriek.
Teeken van het weekgebeuren nagaan, dat
D. A. P. en N. V. V. een crisis-bureau in de
hoofdstad hebben gevestigd vooral wat mët de werk
loosheids zorg verband houdt.
De Noordzee-visscherij vanuit IJmuiden bracht al
heel slechte resultaten.
Tal van treilers zijn reeds opgelegt. Er zijn plan
nen ontkiemend tot stichting van een nieuw gebouw
voor den Hoogen Raad der Nederlanden in de
Hofstad, 't Is echter zeer de vraag of Staats-
bruintje dezen extra-last zal kunnen torsen?
Het bekende Rotterdamsche gebouw „De Doele"
eenmaal het centrum van muziekleven in onze
tweede koopstad zal weldra worden afgebroken.
Bleek niet meer te kunnen worden gerestaureerd/.
Sic transit!Op hoeveel en hoevelen is dit.
Aldus vergaat de glorie" in deze droeve en somber-
ernstige tijden niet van toepassing!?
kaar of tegen regeeringstroepen of politie zou op
trekken en slag leveren, waarbij in een maal hon
derden dooden vielen, zou men zeggen, dat in
Duitschland de burgeroorlog was uitgebroken. Maar
nu men vandaag leest, dat hier een nationaal-
socialist een tegenstander heeft doodgestoken, en
daar een communist een nazi neergeknuppeld, dat
heden bij een vechtpartij zeven nazi's gewond wer
den en morgen na afloop van een betooging drie
communisten gedood, heeft men de neiging te ver
geten, dat, wat op het oogenblik in Duitschland ge
beurt, eigenlijk niets anders is dan het woeden van
een stillen burgeroorlog, en als men de slachtoffers
van dezen verbitterden strijd eens bij elkaar zou
tellen zou men tot cijfers komen, die stellig niet on
der de cijfers van vroegere, openlijke burgeroorlogen
zouden blijven. Inmiddels zitten de partijen, die de
orde en rust willen handhaven en die een oplossing
voor den noodtoestand zoeken, nog met het binnen-
landsche probleem erbij. De moord in de autobus
nabij Hamburg, waarbij drie jeugdige nazi's op even
koelbloedige als afschuwlijke wijze een communis
tisch afgevaardigde doodschoten, heeft de gemoe
deren thans opnieuw in beweging gebracht. De ver
ontwaardiging over deze daad is in geheel Duitsch
land zoo groot, dat de nationaal-socialistische par
tijleiding zich gehaast heeft, openlijk haar afkeu
ring over een dergelijke daad uit te spreken. Dat
heeft de leider, Adolf Hitler, trouwens al vaker ge
daan. Maar tegelijkertijd worden vooral de jongeren,
de door werkloosheid tot wanhoop gebrachte en zich
overbodig voelende aanhangers der nazi's door de
verderfelijke demagogie dezer zelfde leiding voort
durend opnieuw tot daden van geweld aangezet.
Zelf al zou de leiding haar waarschuwende woorden
oprecht meenen, zou zij er zelf verantwoordelij voor
zijn, indien de door haar ontketende stroom van
gewelddadigheden niet meer in bedwang kan hou
den.
Want tenslotte ligt de oplossing van de crisis, die
de eigenlijke oorzaak van dat alles is, niet in
land alleen, maar kan een dergelijke oplossing
slechts gevonden worden door internationale sa
menwerking, want ook dë crisis is een verschijnsel,
zelfs niet alleen heel Europa, maar de geheele wereld
onder lijdt. Nog nooit te voren is zulks het geval
geweest en daarom is de huidige crisis niet te ver
gelijken met elke vorige crisis, die we uit de geschie
denis kennen. Toch zou men een begin kunnen
maken aan het uit den weg ruimen van de eerste
economische moeilijkheden door een einde te maken
aan de dwaze belemmering van het ruilverkeer door
de hooge tarieven. Nu we dit schrijven is desbe
treffende conferentie juist te Geneve bijeengekomen
onder voorzitterschap van onzen landgenoot oud
minister Colijn. In zijn openingsrede moest deze
constateeren, dat de eerste poging om een stapje
in de goede richting te gaan, een bescheiden poging,
neergelegd in de Handelsovereenkomst van Geneve
van 24 Maart 1930, dreigde te mislukken. Alles dreig
de af te stuiten op den onwil der regeeringen. En
de crisisduurt voort, tot aan het bittere einde.
Het tegenwoordige ingewikkelde apparaat der velé
commissies, welke elk voorstel moeten behandelen
alvorens het college van burgemeester en wethou
ders en daarna Uw raad kunnen beslissen, sluit het
nemen van spoedige besluiten uit en verdoezelt de
verantwoordelijkheid geheel. Onderhandelingen
moeten, om voor de gemeenschap succesvol te kun
nen zijn, slechts aan enkelen, die over de daarvoor
noodige speciale eigenschappen beschikken, worden
overgelaten en de goedkeuringen ervan moeten bij
kleinst mogelijk aantal instanties berusten, zal het
oordeel zuiver en intijds kunnen worden geveld.
Ondergeteekenden doen een ernstig beroep op
uwen raad, om uit het gebeurde de noodige leering
te trekken en zoodanige hervormingen in de werk
wijze van het gemeentebestuur tot stand te brengen,
dat in den vervolge de gemeente in vele zaken,
waarbij het commercieele element overheerscht, zal
kunnen handelen op een wijze en in een tempo,
dat de burgerij zich zeker voelt, dat haar belangen
ten volle worden behartigd."
Afgewacht dient te worden, op welke wijze zal
worden gereageerd op dit adres, waarin de indie
ners waarlijk geen blad voor den mond nemen. Aan
de zaak zelf kan het intusschen niets meer veran*
deren, het contract met de Gemeente Amsterdam is
reeds geteekend. Toch valt ook hier iets merkwaar
digs te constateeren. Amsterdam verkoopt nimmer
grond, het geeft dezen uitsluitend uit in eeuwig
durende erfpacht. Toch wordt aan Ford de grond
verkocht. Blijkbaar achtte Ford zelfs een eeuwig
durende erfpacht een zeer ongewenschten vorm van
grondbezit voor een industrie. Mag echter een
gemeentebestuur zoozeer zijn beginsel aan het be
lang ten offer brengen, dat aan één machtigen bui-
tenlandschen fabrikant een voordeel wordt toege
kend dat krachtens dit beginsel aan Nederlanders,
heel wat minder goed gesitueerd dan Ford, angst
vallig wordt onthouden?
Buitenlandsch
Overzicht
Over de crisis in Duitschland is al in velerlei
toonaard geschreven. De na-oorlogsche ontredde
ring, de industrieele moeilijkheden, de werkloosheid,
het schuldenvraagstuk, de moreele ontwrichting, de
binnenlandsche politieke toestandVan hoe in
grijpend belang de eerste punten voor het welzijn
van een staat ook zijn, wat des te duidelijker blijkt
als men inziet, dat de beide laatstgenoemden pun
ten uit de eerstgenoemde voortvloeien, toch zijn het
voornamelijk de moreele inzinking en de daardoor
veroorzaakte binnenlandsche politieke toestand, die
ongerustheid wekken bij de Duitscher, die ondanks
den duisteren hemel van het Duitsche economische
leven ten aanzien van de vooruitzichten hiervan
toch niet pessimistisch gestemd zijn. En ons inziens
terecht. Want het lijkt ons onmogelijk dat een volk,
met de energie en de capaciteiten van het Duitsche,
en een land met de mogelijkheden van Duitschland,
op den duur niet dezelfde perspectieven zou hebben
als de andere Europeesche landen. Mits er tegen
dien tijd nog voldoende Duitschers over zijn. En het
lijkt er langzamerhand wel op, of eenige groepen
van het Duitsche volk bezig zijn, het overigens toch
reeds niet zoo hoog meer zijnde geboorteoverschot;
van Duitschland in nadeeligen zin te beinvloeden
door het uit den weg ruimen van leden der tegen
over gestelde groep. Want de politieke moorden zijn
op het oogenblik in Duitschland legio. Wanneer een
gesloten leger van nazi's of comniunisten tegen el-
Op hetzelfde oogenblik, dat Ford zijn voor dezen
feilen crisistijd waarlijk schitterend dividend aan
kondigt en de aandeelen met tientallen procenten
omhoog gaan, komt de mededeeling, dat hij zijn
nieuwe fabriek te Amsterdam en niet te Rotterdam
zal bouwen.
Het is voor Rotterdam een bittere teleurstelling,
een dergelijk bedrijf, dat aan zoovelen een bestaan
zou verschaffen, naar de hoofdstad te zien gaan.
Rotterdam is den laatsten tijd op dit gebied toch al
niet gelukkig, wat openlijk aan het gemis aan capa
citeiten van leden van het gemeentebestuur en aan
tekortkomingen van ambtenaren werd toegeschre
ven; zelfs werd er aan toegevoegd, dat Ford zich niet
zoo gewillig „sociaal" wilde laten ringelooren als
onze binnenlandsche industrieelen zich laten doen.
Hoe dit zij, de mislukkig van de onderhandelingen
met Ford is blijkbaar de druppel geweest, die den
emmer deed overloopen, althans een aantal vooraan
staande personen uit verschillende kringen van de
burgerij te Rotterdam heeft het volgende adres aan
den Gemeenteraad verzonden.
De kans op vestiging van een groot bedrijf, waar
door veel handen werk zou zijn verschaft, is Rot
terdam voorbijgegaan. Het feit heeft diepen indruk
gemaakt, te meer, waar het niet op zichzelf staat.
In hoever persoonlijke tekortkomingen hierbij van
invloed waren, laten wij buiten beschouwing: de
volledige gegevens dienaangaande zijn den buiten
staander ook nog niet bekend. Het feit geeft ons
echter aanleiding, thans uiting te geven aan het
steeds sterker wordend gevoelen in veel kringen van
de burgerij, dat voor het voeren van subtiele onder
handelingen, waarbij groote belangen op het spel
staan, ons gemeentelijk apparaat niet meer voldoet.
Dit kan eenerzijds zijn oorzaak vinden in persoon
lijke eigenschappen van hen, dit met dit werk zijn
belast, maar anderzijds en daarop willen wij
thans vooral de aandacht vestigen in de veel
te omslachtige werkmethode, welke door ons ge
meentebestuur als regel wordt gevolgd.
Terwijl in de economische maatschappij groote
reorganisaties plaats verkrijgen, is in het Rotter-
damsch gemeentelijk organisme sinds tientallen ja
ren niets veranderd.
Hoewel de Gemeentewet het organisme aan be
paalde regels bindt, moet het toch mogelijk zijn,
ook binnen het raam der wet zoodanig ingrijpende
veranderingen tot stand te brengen, dat het Rot-
terdamsch gemeentebestuur, beter dan thans, zich
kan instellen op de eischen der praktijk bij de com
mercieele taak, welke dit bestuur heeft te vervullen.
Plaatselijk
Nieuws
NOORDSCHARWOUDE.
Aanbesteding verbouwing Christelijke school
Timmer- en metselwerk.
Van Gelder, Broek op Langendijk
W. Giltjes, Broek op Langendijk
F. Kuitwaard, Broek op Langendijk
Jb. de Vries, Zuidscharwoude
H. Metselaar, Zuidscharwoude
A. Zuidscherwoude, Noordscharwoude
Jn. Tromp, Oudkarspel
K. Bruin, Oudkarspel
Timmer-, Metsel- en Schilderwerk.
W. Giltjes, Broek op Langendijk
Gebr. Glas, Broek op Langendijk
J. Heidsma, Noordscharwoude
Jn. Henselman, Noordscharwoude
Schilderwerk.
K. de Vries, Noordscharwoude
I. de Zijp, Noordscharwoude
D. Zijp, Noordscharwoude
E. Speets, Broek op Langendijk
De begrooting in massa was f 5821.—.
De gunning is aangehouden.
ZUIDSCHARWOUDE.
Men zond ons den uitslag van den alhier gehou
den damwedstrijd tusschen de clubs Damlust alhier
en W. D. V. te Alkmaar. Hij luidt:
ƒ4835.50
- 4752.—
- 4253.—
- 4415.—
- 5200.—
- 4691.—
- 4857.—
- 4909.—
f 4999.00
- 5238.0(1'
- 4743.00
- 5069.00
f 513.00
f 410.00
- 298.00
- 273.00
P. V. d. Welle
P. Booy
1—1
J. Bekker
J. Kunst
2—0
W. Kuyper
G. Oldenbroek
2-0
J. Pluister
H. J. Annink
0—2
J. v. d. Welle
A. Burgert
0—2
W. Kuyt
J. Amelbeek
0—2
J. Strijbis
J. Toepoel
0-2
P. v. d. Molen
C. Bory
0—2
P. Kramer
J. Zwier
0—2
J. J. Jagel
P. Zomerdijk
2—0
R. Strijbis
N. List
2Q
L. Overtoom
Jb. Renooy
2—0
J. Berkhout
G. Denitor
0—2
P. Bruin
Jb. Booy
0—2
P. Bout
H. Dammer
0—2
G. Beider
P. Noum
0—2
P. Schuffelen
H. Zinger
0—2
W. C. Bouman
D. Davelaar
0—2
11—25
BROEK OP LANGENDIJK.
Uitslag verkooplng te Broek op Langendijk, ge
houden door Johann W. C. Kroon, notaris te Zuid
scharwoude, op Dinsdag 17 Maart 1931, 's avonds 6
uur, in het Café „Markzicht" te Broek op Langen
dijk.
Onder Broek op Langendijk:
1. Drie akker Bouwland achter de schietbaan,
sectie B, Nos. 787, bouwland 1.06.40 H.A., en 786
a. de zuidelijkste akker (18).
b. de middelste akker (18).
c. de noordelijkste akker (14).
2. Twee akkers bouwland aan de Maijersloot,
sectie B, nos.
a. 1477 bouwland, 57.10 A. (24).
b. 1478, bouwland, 58.20 a. (24).
Te aanvaarden bij de betaling.
Eigendom van den heer E. Leegwater.
Kooper den heer J. Buwalda q. q. te 's Gravenhage
voor f7836.—.
