NIEUWE
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
40e Jaargang
NO. 68 TELKFOON INTERCOMMUNAAL NO. SS. DONDERDAG 11 JUNI 1931
L4NGEDUKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG. -
Abonnmentsprij s
per 3 maanden f 1.15.
Uitgave: firma J. H. KEIZER. - Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Noordscharwoude.
ADVERTENTIEN:
VaD 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Revue
van de Week
8 Juni
't Zal niet vaak gebeurd ziju, dat de Tweede
Kamer der 3,taten-Generaal in zulk een stem
ming van broederlijke en zusterlijke samenwer
king haar legislatieve taak heeft vervuld als
het geval was in de eerste week van Zomermaand
1931. Op Dinsdag 2 juni j.l. begon ons lager
huis met wat z.g. klein goed voor den Senaat
rijp te maken, waarna aangesneden werd het ini
tiatief-ontwerp van mr. G. v. d. Bergh c.s., tot
wettelijke regeling van het geldschieters-bedrijf.
Dat weet men het leenen van sommen be
neden de f 500, onder scherpe controle wil stel
len, pinden aan gemeentelijke concessie. De
te gedoogen maximum-interest (aanvankelijk door
de voorstellers op 12 pet. per jaar gesteld) is na-
)der door hen overgelaten aau Algemeene maat
regel van Bestuur. Welke wijziging, in het ont
werp gebracht, nog scherpe critiek uitlokte. De
soc.-dem. afgevaardigde, mr. v. d. Bergh, en met
hem natuurlijk zijn mede-voorstellers kre
gen uit allerlei fractiën der Kamer betuigingen
van warme hulde en sympathie voor de kranige
wijze, waarop zij de uiterst moeilijke en inge
wikkelde kwestie, waarover^ 't hier gaat, in een
initiatief-ontwerp hebben saamgevat.
Het beantwoorden der vraag, waar /le woe-
kerij" begint, ze is niet gemakkelijk te beant
woorden. Tegenover vaak schromelijk zware rente
staat in niet minder gevallen: de geweldige „risi
co", waar de geldschieter aan bloot staat. Die
afgevaardigde, die tot het eind toe het ontwerp
bleef bestrijden, noemde als zijn grootste be
zwaar er tegen: het stichten van gemeentelijke
voorschotbanken. Geldleenen, zegt de heer Hen-
kemans, is in den regel uit den booze voor den
opnemer.
In de zitting van Woensdag 3 Juni diende mr.
Oud zijn verzoek in om de Begeering te interpel-
leeren „in verband met de ongerustheid over
de uitvoering van de Tarwewwet". Welk ver
zoek de vrijz.-democratische afgevaardigde den
4en j.l. is toegestaan.
Inmiddels haastte de communist Wijnkoop zich
op 5 Juni j.l. de Regeering Vrijdagsche vragen
te stellen over de uitvoering van de Tarwewet.
Waarop Exc. Buys de Beerenbrouck Vrijdag j 1.
van antwoord heeft gediend. Voor strekking en
inhoud van deze ministerieele verklaring kaïn ik
verwijzen naar dc verslagen in de bladen.
Den 3en Juni beleefde de heer Eloris Vos
het succes, dat zijn motie de Regeering vra
gend een ontwerp in te dienen tot vrijstelling
van registratie-rechten voor akten van overdracht
van landelijke eigendommen aUn pachters werd
aangenomen met 48 25. Of - en zoo ja, wan
neer, de Retgeering aan deze uitspraak" der
Kamer gevolg zal geven: „voila une antre parre
de manches!" Dat moeten we afwachten.
Blij de verdere behandeling van het ontwerp
tegen den woeker zooals 't algemeen wordt
genoemd heeft mr. v. d. Biergli het hart der
Kamer veroverd mag men zeggen, -- door
de meesterlijke, ook rustig-bescheiden manier,
waarop hij zijn ontwerp verdedigde; waar t
eenigszins kon, amendementen overnam. Voor de
bijzonderheden dezer behandeling verwijs ik we
derom naar de bladen.
In de Tweede Kamerzitting van Donderdag
4 Juni j.l. heeft de heer v. d- Bergh het zeker
zeer groote en merkwaardige succes beleefd, dat
zijn initiatief-ontwerp zonder hoofdelijke stem
ming werd aangenomen. Door afgevaardigden'
van diverse politieke pluimage werd hem op
hartelijke wijze met dit succes gelukwensch ge
boden. Ook mr. Donner, onze minister van Jus
titie, kwam hem de hand drukken. Natuurlijk
is hij aangewezen voor de verdediging der wets-
voordracht, van ons Lagerhuis in den
Senaat.
De rest van de Donderdag en de geheele V rij-
dag-zitting der Tweede Kamer is besteed aan
het ontwerp wijziging van de Auteurswet-191-
met het oog op bemiddeling inzake muziek-au-
teursrecht. Men weet dit is een oude „perkara
die al heel wat stofwolken heeft doen opwaaien.
Het ontwerp wil voorkomen, dat het buitenland
via de „sacemo" hier te lande oppermachtig
zal worden, na monopolie te hebben veroverd.
Voortaan zal volgens het ontwerp de minis
ter van Justitie toestemming moeten verleeneu
voor het oprichten van bemidd.elings-bureau x
Het streven iste komen tot een nationaal beinid-
delings-bureau hetwelk onder scherpe controle
zal staan. Minister Donner wees er Vrijdag j-i-
in zijne verdediging van het ontwerp op, dat in
elk land een nationaal bemiddelings-bureau is,
slechts niet in Nederland.
Te onzent is or nog een' tweede, wat tot
allerlei moeilijkheden leidt, vooral bij het sluiten
van contracten-. De situatie dat het buitenlandseh
Burea ude macht bezit, andere Bureaux in liet
buitenland te bewegen, met hem in plaats van'
met het nationaal Bureau te contracteeren, leidt
tot monopolie. De toestand, die ingrijpen door
den wetgever rechtvaardigt.
De eindstemming heeft plaats op Dinsdag 3
Juni. Ook dit ontwerp scheen, ondanks alle op
positie, een goede kans te maken.
't Zeggen is, dat» ons Lagerhuis wellicht op
19 Juni a.s. met zomor-recès zal gaan. Dit lijkt,
gegeven wat er nog is af te doen, wat optimis
tisch berekend.'
In de Begeerings-cuisine blijft nog volle be
drijvigheid.
Een nieuwe wettelijke regeling voor de mobi
lisatie-slachtoffers is voorgesteld, dewelke Va
dertje S.taat drie ton zou kosten. Geen kleinig
heid voorwaar in dezen tijd!
De Tweede Kamer hield schriftelijke bespie
gelingen over de diverse bezuinigings-maatre-
gelen van de Indische Begeering. Of daarover
voor het zomereces nog in ons Lagerhuis in
openbare zitting zal worden beraadslaagd, schijnt
vrij zeker.
Van economisch belang is zeker, dat de spoor
wegen, daartoe genoopt doar de concurrentie,
der vracht-auto's, de prijzen van vervoer
van greenten en fruit met 15 pet. hebben ver
laagd.
„Nood leert bidden", luidt een oud-H,ol-
landsch spreekwoord.
Van de jongste Volkstelling is komen vast te
staan, dat Nederland c.c. acht millioen zielen
telt. Wat beteekent een toeneming der bevolking
in de laatste drie jaren met 1.055.074 zielen.
Proficiat!
Ondanks aHc beweging en protest gaat de
Tarwe-wet den 5en Juli a.s. in werking. Wij
zullen dan drie cent per acht ons meer. voor
brood, hebben te betalen.
■Onze Kroonprinses bracht op Zaterdag 6 Juni
e.en officieel bezoek aan Groningen. Dc Prins
der Nederlanden keerde terug in Patria van zijïi
rustkuur te Karlsbad, die Z. K'. H. veel goed
heeft gedaan.
PersonaliaEen comité van huldiging heeft
zich gevormd onder presidium van minister van
Staat, Idenburg, om den Staatsraad prof. mr. D.
P. D'. Fabius op 6 Juli a.s- eere te brengen, als
dez etachtig jaar wordt. D|en 22 a.s. zal het
vijftig jaar geleden zijn, dat dr. J. H. Gunning
J.ffzn., predikant te Bilthoven, promoveerde als
doctor in de theologie. Eien eere-comité heeft zich
ook hie rgevormd. Oud-minister van Marine
W.esterveld, wordt genoemd als a.s. burgemees
ter van BJoemendaal. Mevr. Roosje Kohier-
Van Ghelder is, als eerste Nederlandsche avia-
triee, per vliegtuig uit de Opst op iSchiphol ge
arriveerd en is in den Haag gehuldigd. - De
oude Jan Maandag was ernstig ziek, doch scheen
te boteren. Die heer Cl. Q. C. van 3tolk, te Ut
recht, is aangewezen als directeur van de Cen
trale Tarwe-organisatie. Luit.-generaal b.d-
Fn. Wi Weber is bij zijn aftreden als comman
dant van de Haagsche Burgerwacht op enthou
siaste wijze gehuldigd. Die Nederlandsche ge
zant te Washington, mr. dr. J. H. van Royen
is door het Rutgers-college verheven tot doctor
h.c. in de Biechten.
Uit de doodenlijstJ. B. Blijdenstein, groot-in-
duslrieel ,57 jaar, Enschedé. Mr. Merino Rij
ke, kantonrechter, 71 jaar Den Haag. J-
Vlietstra, bekende figuur in de muzikale sfeer,
te Arnhem, 57 jaar. Mr. Pompe, vicaris-
generaal in het bisdom Den Bosch, op 80-jarigen
leeftijd. Majoor dr. J. H, Ruysch van Diug-
teren ,legerpredikant sinds 1919, 59 jaar, Bl-eda.
T. Bodenhausen, 59 jaar, directeur Academie
vn Bi. K., Botterdam.
Uit de jongste criminalia: Bij de Midden
stands-, Orediet en Spaarbank te Alblasserdam,,
is een vermoedelijk 'tekort van c.c. twee ton
gouds geconstateerd. Eien dertigjarig dienstmeisje,
te Apeldoorn is in arrest gesteld, verdacht
van een lange reeks van oplichterijen.
Te Heeren werden de hevig bloedende licha
men gevonden van een 20-jarige jongen en een
17-jarig meisje. Men heeft hier, er werden
messen bij de lichamen gevonden, blijkbaar
te doen met een „drama d'amour", waarbij de
minnaar poging tot moord heeft gepleegd.
Te Amsterdam schijnt zich op de Heeren-
sraebt, een echtpaar meester te hebben gemaakt
van een portefeuille met f6000, door een hoog
bejaarden man verloren.
Een adellijke meneer, te Halfweg laatstelijk
gewoond hebbend, is in arrest gesteld, verdacht
van een sommetje ad c.c. negen ton gouds zich
in den loop der jaren 'te hebben toegeëigend via
al er lei malvisatiën.
Voor de diverse inbraken, ook in de jongste
week gepleegd, verwijs ik naar de 'bladen. Er is
geen oog meer op en geen tel meer in te houde(n.
Uit de jongste ongelukken-serie stip ik slechts
aan, dat te Den Helder een motorrijder tegen
een boom aanbotste. Eien 19-jarig meisje werd
daarbij zwaar gewond, de 21-jarige motorrijder
werd eveneens zeer ernstig gewond.
Te Botterddam raakte een jeugdige fietser
tussc.hen twee trams beklemd, 't Kostte hem 't
jonge leven.
tij Wielingen is een sleepboot gezonken, waar
bij drie va nde vier opvarenden het leven lieten.
Bij Westcapelle spoelde aan het lijk van een nog
jonge vrouw. Vermoedelijk heeft men hier met
zelfmoord te maken.
Er waren verschillende gevallen van auto-on
gelukken, berokkend doordien de chauffeur,
vooral door over-vermoeid zijn, ongevallen
veroorzaakte. Tusschen Arnhem en Eist had zulk
een incident plaats, dat drie personen verwondde.
In het Haagsche militaire Hospitaal hadden
zeventien gevallen van para-typhus plaats, be
rokkend door het gebruik van duiven-eieren.
Alle patiënten zijn hersteld.
Te Rotterdam had een ontploffing plaats op
een motorboot. Drie personen werden gewond.
De Parijsche revue-ster Mistinguette om
eindelijk tot vroolijk „opjet de discours" te ko
men kwam in Patria, werd als eene vorstinne
ingehaald
De „Joodsche Invalide" herdacht in aan
wezigheid van vele autoriteiten o.a. van oud
minister en Staatsraad mr. Kan, haar twintig
jarig bestaan. In onze Hofstad heeft oud-minister
Prof .Treub de ontlvullingsrede uitgesproken bij
het monument ter eere van mr. D'resselhuys'
nagedachtenis.
Er zijn nog veel meer „nova", maar ik beperk
me bij het memoreeren.
De Spaansche ezeldrijvers loopen rond met
waterkruiken e.d. beladen, tot verkoop in Pa
tria van hun waren. Ze komen heelemaal stap
voets uit hun vaderland, om een steekpenning te
verdienen.
Zóó is 't daar ginds.
Em aldus zijn eilacy ook de toestanden
hier
Bij Examens
blijft men kalm en helder, indien men vooraf
Mijnhardt's Zenuwtabletten gebruikt.
Koker 75 et.'Bij Apoth. en Drogisten.
Uw Kindje
Moeder, Uw kindje zal U niet half zooveel
zorg geven als U het huidje maar droog
houdt met Purolpoeder en de branderige of
stukgaande plekjes behandelt met Purol.
Dit verzacht dadelijk en geneest spoedig.
Puroi en Purolpoeder
zijn verkrijgbaar bij Apoth. en Drogisten
Buitenlandseh
verterende ziekte. Ook hier hebben handel en
industrie onder de wereldcrisis op vreeselijke
wijze te lijden. Ook Engeland moet jaarlijks
groote sommen opbrengen voor schuldbetaling.
Het is dus volkomen begrijpelijk, dat tijdens
het onderhoud tusschen de beide diplomaten van
Engelsche zijde met nadruk is gewezen op hel
Ofeit, dat het in Albion ook niet alles boter tot
den boom is en dat Engeland er niet aan kan den-
j ken afstand te doen van de ontvangsten uit de
schadevergoedingen, zonder een in overeenstem-
ming daarmede zijnde verlichting van de beta-
ling van zijn oorlogsschulden aan Amerika. Zoo
als men ziet, geen sommetje, dat op een regen-
achtigen achtermiddag kan worden opgelost.
I Het belangrijkste resultaat van dezen merk-
waardigen weekend moet dus niet zoozeer ge
zocht worden in tastbare overeenkomsten en af
spraken, als wel in het feit, dat dit de eerste
maal is, dat Duitsehe staatslieden vriendschap
pelijk een bezoek brengen aan Ejngeland, en dat
de Eingelsehe regeeringsleiders hebben toegezegd
dit bezoek te zullen reciproceeren. Het kan in
deze diplomatieke tijden van belang zijn, wan
neer onder de leidende figuren een goede ver-
stndhouding heerscht.
D emoeilijkheden tusschen het Vaticaan en de
Italiaansche regeering zijn nog geen stap verder
gekomen. Integendeel. De onderhandelingen zijn
afgebroken zoodat het stadium van nota-wisse
ling thans weer eens is aangebroken. Wat de
uitslag zal zijn? Het lijkt niet waarschijnlijk,
Pdat Mussorlini een werkelijken breuk met het
Vaticaan zou willen. Ten slotte is Italië voor
het overgroote deel katholiek en kan de invloed
van de kerk derhalve nog zeer veel schade aan
het fascistisch beginsel toebrengen. Eir zal dus
wel op de een of andere wijze een oplossing ge
vonden worden. Hoe en welke dient te worden
afgewacht.
Hoewel wwij den laatsten tijd niet overstroomd
worden met berichten uit Spanje, moet toch ge
constateerd worden, dat de fust er alles behalve
hoogtij viert. Wat er zoo nu en da/ al bekend
wordt, betreft voor een groot gedeelte commu
nistische onlusten, stakingsrelletjes e.d. Er schijint
door de communisten met systeem gewerkt te
worden. Nog is het nieuwe regiem niet op hechte
basis gevestigd. Men kan nog van alles verwach
ten in dit land bezuiden de Pyreneeën.
Overzicht
De lamme en de blinde, zou men kunnien
schrijven boven een bespreking van de visite die
de Duitsehe Rijkskanselier en de minister van
Ruilenlandsche Zaken aan het einde van de vo
rige week gebracht hebben aan hunne Engel
sche collega's. Inderdaad, Diuitsehland staat er
slecht voor. De werkeloosheid is enorm, verbete
ring schijnt voorloopig niet te verwachten. De
herstel betalingen drukken zwaar op het toch
reeds overbelaste volk. De binnenlandsche poli
tiek is door de algemeene nood verscheurd in
twee extremistische kampen, met een steeds zwak
ker wordend Centrum, dat Eet evenwicht slechts
met de grootste moéite handhaaft. Geen wonder,
dat luide wordt geklaagd en geroepen om hulp
een eredieten van buiten, om verlichting van
tribuutlasten. Geen wonder ook, dat de gelegen
heid door Mac Donald geboden om eens vriend
schappelijk de moeilijkheden te komen bespreken
met beide handen is aangegrepen. Eefn onder zoo
zwaren en dubbelen druk levend volk immers
kan slechts eenige verzachting verwachten van
buiten. In Engeland, dat een der crediteuren van
Dujtschland is, zoóal niet een der grootsten, is
de toestand echter al niet veel beter dan in dit
land. Ook hier woedt de werkeloosheid als een
Nieuwstijdingen
DE STAAT EN DE V.A.R.A.
Wederom een uitzending- verboden.
Maandagavond ontving de V.A.R.A. telegrafischee
mededeeling van de Radio-Omroep-Controile-Com-
missie, dat deze bezwaar maakte tegen de uitzen
ding van de Giacomo Matteotti-herdenking.
Het telegram was geteekend door dr. De Visser en
Weber. De V.A.R.A. heeft zich onmiddellijk telegra
fisch tot de commissie gewend, met het verzoek de
redenen der bezwaren mede te deelen.
De Matteotti-herdenking zou bestaan uit orgelspel
van Joh. Jong, op het V.A.RA.-orgel, daarna zou
Walter Schevenels, secretaris van het I.V.V., een
korte rede houden. Vervolgens zou een samenvatting
van zijn rede in het Fransch, Duitsch en Engelsch
worden gegeven. Waarna ten slotte twee minuten
stilte zouden volgen, ter herdenking van den doode.
Deze heele uitzending, zoowel het orgelspel als de
rest van het programma, is door de Radio-Controle-
Commissie verboden.
KNAAP OVERREDEN EN GEDOOD.
Op de Middelweg te Leiden is gisteravond de 13-
jarige A. v. d. L., aangereden door een vrachtauto,
bestuurd door W. v. d. M. De jongen kreeg een der
wielen over het hoofd en was op slag dood
AUTO DOOR TRAM GEGREPEN.
Een doode en een ernstig gewonde.
Gisteravond omstreeks 7 uur heeft te Hoensbroek
een ernstig ongeval plaats gehad. De auto van den
heer J. Evers uit Heerlen, die bestuurd werd door
zijn knecht Lubbink, werd te Hoensbroek door de
electrische tram gegrepen en grootendeels vernield.
De beide inzittenden werden ernstig gewond. De
heer Evers is tijdens het vervoer naar het St. Jozeph
ziekenhuis te Heerlen overleden. De toestand van
L. is ernstig, doch was vanmorgen naar omstandig
heden redelijk wel.
