NIEUWE S
No.
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 73
DINSDAG 23 JUNI 1931
40e Jaargang
Bureel Noordscharwoude.
Stemmingsbeeld Groentenland
LIJST
LIJST
GEMEENTEBELANG
BOVEN POLITIEK
24 JON!:
LIJST
LIJST
IH6EZ0HPEH
Nieuwsiijdingen
TELEFOON INTERCOMMUNAAL Na CS.
DEZiS COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG. -
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden ƒ1.15.
Uitgave: Firma 1.
H. KEIZER.
Redacteur I. H. KEIZER.
ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Vandaag zag ik een goed deel van Noord-Holland
boven Alkmaar, en als vanzelf wordt in deze dagen
bijzondere' aandacht gewijd aan den stand van de
vroege aardappelen.
't Viel me geducht tegen, op vele plaatsen waant
ge U in September-October, inplaats van Juni, zóó
doodsch en dor zien de overgroote meerderheid der
perceelen er uit.
Er is nog al wat variatie. J.l. Zaterdag zag ik
onder Alkmaar nog op Jt oog goede akkers, als ge
er echter inkomt, valt het weer tegen. Nochtans zag
alles nog groen. Hoe 't heden is?
Ja, dat is juist de ellende, in enkele dagen is vaak
alle groen verdwenen, het loof gestorven. In Heer
Hugowaard ziet men ook vele verdorde aardappel
akkers. Beduidend beter is de stand onder Wognum,
wat trouwens ook best aan het product is te zien.
Daar zag ik vandaag mooie, reeds grove Muizen;
echter ook daar vindt men naast schijnbaar vol
komen gezonde aardappelvelden, totaal verdorde,
't Verschil is zeer groot.
Onder Opperdoes en Medemblik zien de akkers
vrij troosteloos, een nog groene aardappelakker is
vrijwel uitzondering.
Men verneemt van zeer interessante gevallen. Zoo
vernam ik, dat er te Broek nog enkele bouwers zijn,
wier akkers, om de Zuid-West en onder Sint Pan-
cras gelegen, een vrij normalen stand vertoonen.
Van die gronden wordt een goed beschot geteeld en
deze tuinders zijn uit den aard der zaak over den
gang van zaken zeer tevreden. Hun pruduct komt
nog steeds bij, ze rooien al een redelijke tot goede
hoeveelheid per snees.
Anderen, wier akkers in de nabijheid dier goede
stukken liggen, krijgen slechts een opbrengst van
even 100 Kg. per snees.
Over de oorzaken van de opgetreden schade in het
gewas wordt uit den aard der zaak druk gesproken.
In den aanvang hebben vele bouwers gemeend met
een geheel nieuw verschijnsel te doen te hebben
gehad, en dat was verklaarbaar ook. De gewone
aardappelziekte vertoont zich normaal eerst in het
blad en dit nu is dit jaar niet zoo geweest. Oogen-
schijnlijk leek 't blad nog gaaf, doch keek men goed,
dan zag men, dat de stengel sterk was aangetast,
zwarte vlekken vertoonde. Eerst de stengel en eerst
daarna werd het loof aangetast, wat gemeenlijk
precies omgekeerd pleegt te geschieden.
Dit nu heeft menige bouwer op een dwaalspoor
gebracht; het laboratorium-onderzoek te Wagenin-
gen wees echter aan, dat de gevreesde Pfythofthora-
infestans de oorzaak was.
Nu gaat men verder vragen, wat is de oorzaak
geweest van dit vreemde ziekte-beeld, dat de Pfy-
thoftora te zien gaf?
Daarover hoorde ik de volgende hypothese.
De ziekte is overgebracht in het gewas 1931 door
het pootgoed van 't vorige jaar. In de poters heeft
de zwam overwinterd, is toen de omstandigheden
gunstig waren (dauw, vochtigheids-temperatuur,
luchtbewolking) uitgegroeid en heeft zijn vernie
lende werking via den stengel in het loof verricht.
Als aanwijzing voor de juistheid dezer veronder
stelling worden enkele gegevens bijgebracht. Zoo
moet zijn vastgesteld, dat het op de akkers te
zien is geweest, welke poters zijn gebruikt. Bezigde
men plantgoed, waarin vele zieke exemplaren vooraf
waren verwijderd, dan was men vrij zeker, daar de
ziekte te zien optreden.
Op aldus aangetaste perceelen moet het somwij
len opvallend zijn geweest, op eenmaal de verdorring
te zien ophouden; de bouwers op het geval opmerk
zaam gemaakt en gevraagd, of soms op een en het
zelfde perceel ander pootgoed was gebruikt, konden
zich zulks meermalen herinneren, ja sommigen zelfs,
dat juist waar de verdorring ophield, andere poters
waren gebruikt.
't Zijn veronderstellingen; menig bouwer zal wel
andere ondervinding hebben opgedaan of geen en
kele aanwijzing kunnen geven.
Een zeer nauwkeurig onderzoek is wel gewenscht,
want al weten we de veroorzaker, de bekende zwam,
het ziektebeeld zelf, de aantasting van den stengel
vóór het loof, blijft mysterieus. Is de hypothese van
de overbrenging door het pootgoed juist, dan is de
bestrijding zeer moeilijk, wat bij eenig nadenken
wel duidelijk zal zijn.
Met dat al zal de totaal opbrengst van de vroege
aardappelen ongekend laag blijven.
Tegenover de schade, die onmiskenbaar is, staat
dit voordeel, dat ten eerste de knollen zelf practisch
vrij van ziekte zijn gebleven. De aangetaste aard
appelen zijn zeer goed te vinden, zoo kunnen de
tuinbouwers (wat ook 't geval is) een goed product
markten. Dat hebben we zeer zeker mee te danken
aan het buitengewoon gunstige, koele en droge weer,
dat we na de besmetting van het gewas hebben
gehad. Moge dit zoo blijven en wat gezond is, ook
gezond blijve, en aan goede prijzen worden afgezet.
Een tweede voordeel is, dat door de geringe aan
voeren de prijzen sterk omhoog zijn gegaan. Was de
vorige week op eenmaal de aardappelprijs al gedaald
tot zelfs beneden f 5.— per 100 Kg. (de exporteurs
waren begrijpelijk uiterst gereserveerd en voor
zichtig), toen geen klachten van de buitenlandsche
ontvangers werden gehoord, en de vraag, voorna
melijk uit Engeland, aanhield, gingen de prijzen
sprongsgewijze omhoog. Wij verwijzen naar de no-
teeringen.
Wat nu ook opvalt?
De beteekenis voor de veilingen van de binnen-
landsche markt. Waar het binnenland gewend is te
koopen, of te laten koopen, worden de beste prijzen
besteed. De Langedijker Veilingen hebben boven de
veilingen in de Streek en omgeving hier een niet zoo
geringen voorsprong.
En nu, bij de beperkte aanvoeren, komt dit sterk
uit. Ik meen, dat Langedijk dit voordeel niet uit
sluitend dankt aan zijn product, maar ook aan zijn
buitengewoon gunstige ligging en vervoer-gelegen-
heden.
België schijnt ook wakker te worden.
Heden is mij van exporteurszijde meegedeeld, dat
daar geprobeerd wordt de hoogste prijs te maken.
Van een „verkladden", maar in consignatie sturen,
moet geen sprake zijn.
Zelfs moet gisteren de uitvoer van aardappelen
uit België naar Duitschland uiterst gering zijn
geweest, aangezien men een hooger prijs vroeg als
algemeen bewilligd werd.
Als verder gunstig bericht mag wel worden aan
gemerkt, de blijkbaar veranderde gezindheid van
Amerika tegenover Europa in 't algemeen en
Duitschland in het bijzonder.
Mag men de dagbladen gelooven, (wie zou 't wa
gen, zulks niet te doen), dan staan gewichtige be
slissingen te komen.
Men verneemt dan van een moratorium voor
Duitschland voor den tijd van een jaar. En dat
moratorium zou dan gelden voor alle herstelbeta
lingen. Zou het gaan dagen in Europa?
Breken de eerste lichtstralen door?
't Wordt hoog tijd.
De algemeen toestanden dwingen tot verstrekken
de besluiten.
GEMEENTEBELANG ZEGT
U STEMT NIET ANDERS
Oudkarspel
ALS EEN MAN UW STEM
UITGEBRACHT OP
DE VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE
KIESVEREENIGIN G GEEFT U DE
JUISTE RICHTING IN DEZE VOOR UW
GEMEENTE
DE EENIGE PLAATS
VOOR UW STEM VAN
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Aan de Redactie van de „Nieuwe
Langendijker Cpurant en het Chr.
Nieuwsblad.
Geachte Eedactie.
Naar aanleiding van het zeer tendentieuze
stukje onder den titel „Woordgesol verzoek
ik u vriendelijk om eenige plaatsruimte in uw
nummer van Dinsdag 23 Juni.
Verkiezingsgesol.
Het is merkwaardig dat er eenige weken vóór
de statenverkiezing geen nummer van dit b.ad
verscheen of er werd 't een of ander ten nadeele
der i.D.A.P. in vermeld. Gewoonlijk heel vaag
en van weinig waarde, maaJr toch voldoende,
om elke vreemdeling in de politiek ©enigszins
huiverig te maken voor de sociaal-democraten.
Dit was dan ook de eenige bedoeling van den
auteur van die artikeltjes, de iS.D.A.P. verdacht
te maken en de rechtsche groepen te verheer
lijken.
friet zoodra waren de verkiezingen voor de
Pro/. Staten achtejr den rug, of de S.D|.AP.
kreeg ook weer rust in dit blad, tot op heden nu
de raadsverkiezing van Broek voor de deur staat.
Nu kwam er weer een epistel in de krant, onder
den titel „Woordgesol". En hoewel er geen aan
wijzing bij staat, van wien dit artikeltje afkom
stig is, vermoed ik wel uit welken hoek de
wind waait en daarin vind ik troost.
Wat nü de inhoud van dat artikeltje hftrett,
-deze is zoo laag bij de grond, het ligt er zoo
dik op, -dat verdacht-maken het hoofdmotief is,
dat niets mij liever was dan, evenals op de arti
kelen van hetzelfde gehalte, geschreven voor
de statenverkiezing, het zwijgen te bewaren,
maar in het algemeen belang acht ik het beter
de lezers eens in te lichten ovejr 'de innerlijke
waarde van dat artikel.
Allereerst zegt de schrijver, dat het ideaal
van de sociaal-democraten is, de macht in
handen te stellen van één groep, die der arbei
dersklasse.
Ten tweede zegt de schrijver, dat de Si.D.A.Pi-
in wezen revolutionair is en blijft e)n indien de
kansen gunstig zijn, naar de macht zal grijpen.
En nu de werkelijkheid.
D,e S.D.A.P. vecht al vele jaren voor een be
tere samenleving, öf dit noodig is? De ouderen
onder de lezers die in het einde der vorige eeuw
tot de arbeidersklasse behoorden, weten het nog
beter dan ik, wat het leven van den arbeider
was. Nu is er al veel verbeterd, maar toch zijn
er op dit oogenblik nog tal van rotte plekken in
onze samenleving. Wat zegt gij er van dat eeiï
werkman, die van de school af, zijn geheele leven
heeft gewerkt, 'zijn krachten heeft verbruikt en
dan oud geworden terzijde wordt gesteld, omdat
hij onbruikbaar is geworden Heeft hij niet het.
zijne bijgedragen in de samenleving? Heeft hij
zijn plicht niet gedaan? Maar toch wordt hij als
onbruikbaar uitgestooten, zijn kinderen mogen
hem onderhouden.
Of wat zegt gij van dén toestand in de tuin
bouw Het heele jaar door, van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat, werkt de tuinbouwer op zijn
land, en als dan het jaar om is, en hij maakt zij!n
balans op, dan ziet hij, dat er na de landhuur
betaald te hebben, bitter weinig over blijft als
loon voor zijn werk. Is de landman dan zijn
loon niet waard? Hij werkt er hard voor, de
landeigenaar leeft er van. Lezen wij niet van
landen, bijv. een provincie in. China, waar dui
zenden van honger omkomen, terwijl in Ame
rika het kostelijke graan verbrand wordt, omdat
de kapitalist er anders niet genoeg aan kan ver
dienen? Lazen wij niet dat er duizenden balen
koffie in zee werden gesmeten om zoodoende de
productie evenredig te houden aan de behoefte,
en dus het op prijs te houden? Lazen wij niet,
ctat een electrische lamp van Philips 25 cent
kost, alles en alles inbegrepen. Maar door het
octrooi dat die firma heeft, kan zeer gerust
fl.85 voor nemen, omdat zij geen concurrentie
heeft te vrezen?
Zoo zou-ik door kunnen gaan. Maal' genoeg.
Ein ziet gij, daartegen is het dat de S.Di.A.P.
vecht. Tot dusverre was hot kapitaal de alleen-
heerseher, en ieder individu werd daaraan on
dergeschikt gemaakt. Het grootkapitaal be-
heerscht de geheele wereld, en dat is een macht
die geen pardon kent. Die H.Dl.A.P. wil de ge
meenschap voor de gemeenschap. Dus niet de
macht in handen van een paar arbeiders, want
dan kregen wij niets nieuws, immers nu is het
een handjevol kapitalisten die de macht in han
den hebben. Maar zij wil een democratische sa
menleving, dat beteekent dus niets meer of min-
defr dan dat die samenleving uit en door het
volk geleid zal worden. Dat is een zuiver ge
meenschapsbelang. Maar zij wil een socialisti
sche samenleving, d.w.z. dat de leden van ons
groote gezin, dat samenleving heet, voor die
samenleving werken. Natuurlijk zal er dan geen
kapitaal en arbeid meer zijn, maar alleen arbeid.
D'e menschen die nu een lui leventje leiden, zul
len dan hun aandeel in de instandhouding der
samenleving moeten nemen.
D'at is dan in heel groote trekken de beteekenis
van sociaal-democratie. Revolutionair is zij in
zooverre dat. zij met alle middelen die de wet
toelaten voor de verbetering der samenleving zal
vechten. Eenmaal zal de S.Dj.A.P. de machtigste
partij zijn, omdat zij de toekomst heeft en na
tuurlijk zal zij dan beter dan tot nu toe aan de
verwezenlijking van hun doel kunnen werken.
Dan zal zij ook naar de macht grijpen, omdat
zij alleen dan machtiger dan andere partijen kan
zijn, 'omdat het machtigste deel der samenleving
haar wenscht.
Het is niet waar dat zij de macht in handen
van 'één groep wil stellen, maar juist is, dat de
geheele samenleving als één kolonie van broeders
en zusters wordt beschouwd, waar ieder lid zijn
deel voelt van die samenleving en zijn plipht
heeft tegenover die samenleving.
Als Mammon eenmaal 'ten val is gebracht, dan
pas kan er sprake zijn van verbroedering, van
naastenliefde, van vrede op aarde, omdat oorlog
voeren geldverdienen beteekent. Dan zal er geen
werkloosheid meer zijn. Wij gaan langzaam maar
zeker een lichtende toekomst tegemoet. Nog is
het duisternis om ons. Maar het licht zal ko
men. Dan zal de menschheid zich herinneren
dat de weg hun 2000 jaar geleden al is gewezen,
maar dat de zelfzucht hen zijpaden opdreef.
Dat een ieder dan doelbewust medewerke aan
deze, de socialistische samenleving, dat is de
samenleving van naastenliefde en verbroedering.
U mijnheer de redacteur dank ik beleefd voor
de wel wat groote plaatsruimte aan mij toege
staan.
J. v. d .ABEELE.
Noordscharwoude, 22 Juni '31.
i5. Geachte Redactie.
Yergun me eenige plaatsruimte, naa raanlei-
ding van het ingezonden stuk des heeren Rai
der, waarin hij het doet voorkomen als zou
no. 5 van lijst 2, de arbeiderscandidaat zijn van.
de Chr. Bestuurdersbond en de georganiseerden.
Me dunkt dat R. n,u toch wel een beetje te
hoog van den toren blaast. Mij, als georganiseer
de, is nooit bekend dat er te dien opzichte een
vergadering van georganiseerden heeft plaats ge
vonden om no. 5 van lijst 2 als onzen arbeiders
candidaat naar voren te brengen. Zulks had dan
toch zeker in de allereerste plaats moeten gebeu
ren en goedgevonden, wil men spréken .van arbei-
ders-candidaat der georganiseerden. De heer B-.
gaat zoo prat op zijn eigen waarheidsliefde, maar
maakt hij zich hier nu niet schuldig aan duim-
zuigerij
Evenzoo kan ik mij indenken, dat de Chr. Be
sturenbond, welke vertegenwoordigd wordt door
verschillende Chr. gezindten, zich voor politiek
laat leenen; daar toch immers de weg is, dat
wanneer er grieven zijn, of belangen op het spel
staan van den arbeider, men zich bij zijn eigen
Kiesvereeniging vervoege, om deze belangen tot
een goede oplossing te brengen. En gezien het
feit dat op de vergaderingen der Kiesvereeni
ging in deze niets van dien aard naar voren is
gekomen, zoo mogen we verwachten, dat geen
onzer christen-arbeiders zich laat verleiden door
het zoete gefluit van den vogelaar, maar hij
blijve zijn beginsel getrouw.
Rankend voor de plaatsing.
H. VINKE.
Au to botsing.
Zondagmiddag zijn op den Parallelweg te Den
Haag nabij de Talchstraat twee personenauto's
tegen elkaar gebotst, waarbij de inzittenden van,
een der voertuigen een 44-jarige schilder en diens
echtgenoote gewond werden.
Beiden zijn naar het Gemeenteziekenhuis aan
den Zuidwal overgebracht, waarna de vrouw
spoeedig weer naar huis terug kon koeren. Haar
echtgenoot bleef ter verpleging achter.
Blus tegen een boom gedrukt.
Zaterdagavond om zes uur is op de Hengelo-
sche straat bij Bbrne een autobus-ongeluk ge
schied. Een T. A. H.-autobus reed in de rich
ting Hengelo, toen deze in een bocht van den
weg in botsing kwam met een T|. A. D.-wagen,
die° juist werd gepasseerd door een personenauto.
De eerste bus werd tegen een boom gedrukt. De
conducteur Hendriks werd zwaar gewond, even
als de dames Ter Haar en Huiskes. De gewon
den werden naar het ziekenhuis te Hengelo ver
voerd. De chauffeur kreeg geen letsel. De bus
was slechts licht beschadigd.
Verdronken.
Bij het baden in het Rijn- en Schiekanaal to
Leiden is Zaterdagmiddag de 15-jarige F. Kneep-
kens verdronken.
