NIEUWE
Posterijen.
Nieuwsblad y. Holl. Noorderkwartier
No. 113 SISSn^^ffiiSS^DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1931
40e Jaargang
Revue
van de Week
BuitenSandsch
LAKiEHIJkER C0DR41T
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
- en ZATERDAG.
^onnZeTmT,naen jitflaifi: Firma J. H. KEI/ER
Redacteur J. H, KEIZER. 4 Bureel Noordscharwsude.
ADVERTENTEEN
Van 1—6 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
22 September.
Wij hebben nu den zonnigen, zomerschen blijden
Prinsjesdag van 15 September 1931 achter den rug.
De beide Kamers der Staten-Generaal zijn enkele
malen in openbare vergaderingen bijeen geweest.
Minister de Geer's Millioenen Nota is openbaar ge
worden. Wij weten dat per slot van rekening een
tekort van c.c. 75 millioen gulden viel te dekken.
Alsook op welke vijze Z.Exc. van Financien denkt
te doen. O.m. door verlaging van de Rijkssalarissen,
onder bepaalde regelen en voorwaarden, met 5 pCt.
Via het tarief van Invoerrechten, dat van 8 op 10
pCt. zal worden gebracht. Via de benzine die 3 cents
per liter duurder zal worden. En door nog allerlei
andere maatregelen, in de ontwerpen der Rijksbe-
grooting voor 1932 en in diverse wetsvoordrachten
vervat. Een deel van de inpoldering van de Zuider
zee-werken wordt tijdelijk stopgezet. Toch zal in
1932 de afsluiting der Zuiderzee „een feit worden".
En de Zuiderzee-steunwet zal ruim vier ton meer
kosten, daar het oogenblik naderbij komt, waarop
de visscherij op de „Zouten Plas", die in bouw- en
moesgrond wordt gemetamorfoseerd, niet meer mo
gelijk zal wezen.
De Troonrede was ganschelijk in mineur-toon.
Haar aansporing om met kordaten ernst de nooden
des tijds te verduren, vond bewondering. Schoon al
gemeen erkend werd, dat zij vaag van inhoud was,
al zeer weinig „nova" bracht, v/aaraan men houvast
heeft. Men zou kunnen zeggen, dat deze rede, op
15 September j.l. door H.M. de Koningin met zeer
zachte stem in de Oude Haagsche Ridderzaal uitge
sproken, tot motto kan dragen die oude spreuk
onzer voorouders, ook op de mutsen van de Repu
bliek der geuniëerde Provinciën gegrift: „Vigilate,
Deo Confidentes"! Waakt, op God vertrouwend.
Verder kan ik verwijzen naar het vele, in de bladen
aangekondigd en bespiegeld over Troonrede en Mil-
lioenen-Nota van Dinsdag 15 September. Beide Ka
mers vergaderden.
Na de opening van een zittingsjaar hebben de
beide takken onzer Vertegenwoordiging allerlei for
maliteiten af te doen. Ditmaal was er in de
Tweede Kamer de prachtige, indrukwekkende
rede van president mr. Van Schaik ter eer van mgr.
Nolens nagedachtenis, gevolgd door huldiging der
nagedachtenis van oud-minister Treub, waarbij
minister Ruys de Beerebrouck zich aansloot met een
niet minder treffende toespraak. In de Senaat
eerde president De Vos van Steenwijk wijlen Treub
en aanvaardde het voorzitterschap met welgekozen
woorden.
Bij het opmaken van de nominatie voor het pre
sidium van ons Lagerhuis werd Mr. Van Schaik
met overweldigende meerderheid de Kroon aan
bevolen als nummero 1. Maar bovendien gaf de
hooge vergadering haar sympathie met den uitslag
dier stemming te kennen door enthousiast applaus.
Wel een zeer sterk bewijs, dat de heer van Schaik
bij vrijwel de geheele Kamer „extra populair" is.
Vice-president van ons Lagerhuis bleef de heer
Schaper, nummero 3 van de voordracht Mr. Beumer.
Nog valt te vermelden, dat er een crisis-inter
pellatie is toegestaan aan Dr. Van der Tempel, die
op de agenda komt van 13 October a.s., als wan
neer de Tweede Kamer de wintercampagne van
1931 begint. Officieel zomertijd 1931 behoort dan
reeds negen dagen tot het verleden. Ik stip nog aan,
dat in de centrale sectie van het Lagerhuis, de
voorzitters der afdeelingen, de plaats van wijlen
Nolens is ingenomen door den oud-minister prof.
Aalberse. Die ook Mgr. Nolens' zware functie zal
hebben te vervullen van president der Katholieke
Tweede Kamer fractie.
Het is zeer waarschijnlijk dat de Senaat enkele
belangrijke ontwerpen in openbare ziting zal aan
vatten. Mr. G. v. d. Bergh heeft reeds de memorie
van antwoord ingediend voor zijn initiatief-ontwerp
ter bestrijding van woekerpractijken, genaamd: wet
telijke regeling van het geldschietersbedrijf. De
Christelijk Historische Senator Prof. De Savornin
Lohman kreeg verlof om de regeering te inter-
pelleeren over den stand der onderhandelingen over
het te redigeeren verdrag met België. Op nader te
bepalen dag. 't Is de vraag of minister Beelaerts
van Blokland in het stadium waarin zich deze
besprekingen bevinden, bereid zou worden bevon
den, op deze interpellatie in te gaan.
Wereldkundig is geworden, dat de ministers Hij-
mans en Beelaerts van Blokland te Geneve ver
schillende gesprekken hebben gehouden, op de
groote traktaat-kwestie betrekking hebbend. De
Belgische Exc. Hijmans heeft zich in wel-optimis-
tischen toon uitgelaten over het perspectief,
zooals de zaken thans staan. De passus in de Troon
rede, aan de Nederlandsch-Belgische verhouding
gewijd, is ook tamelijk rooskleurig.
Hopen en verwachten wij dus het beste van den
verderen loop der Zaken in deze.
Dat Minister De Geer's waarschuwing over het
nu „door een nevel tijden" wat 's lands geldmidde
len betreft toch niet al te somber moge worden
genoemd, word ook wel geillustreerd door de cijfers-
betreffende den staat van 's lands kas. Over Augus
tus jj. kwam er c.c. acht millioen minder in het
staatslaadje dan over Augustus 1930.
Over de eerste acht maanden van het loopende
jaar bedraagt dat nadeelig verschil c.c. veertig mil
lioen gulden.
Den 23 September komen H. M. de Koningin, de
Prins en onze Kroonprinses te Amsterdam, voor het
jaarlijksch bezoek aan de hoofdstad. Den Dinsdag
erna vertrekt de „Royalty" uit Amsterdam naar
Het Loo.
op zijn zeventigste jaar gehuldigd. De referendaris
bij de Rijksverzekeringsbank F. M. Teeterink vierde
hetzeldzame feest van zijn Gouden Jubileum in
's Rijks dienst. De journalisten-publicisten G. J. H.
v. d. Vijver en J. B. De. Goud te 's-Gravenhage
werden op hun zeventigsten verjaardag door vele
vrienden en collega's gehuldigd. De Tweede Kamer
leden Generaal b. d., Duymaer van Twist en K. ter
Laan, Zaandam's Burgemeester, herdachten hun
dertigjarig lidmaatschap der Tweede Kamer. Waar
schijnlijk zal de heer Kammerer als Fransch Gezant
in Den Haag worden opgevolgd door den heer De
Vitrollos, directeur der afd. Amerika van het Fran-
sche Departement van Buitenlandsche Zaken. De
heer A. B. Kleerekooper bedankt wegens gezond
heidsredenen, ernstig lichaamslijden, als Tweede
Kamer lid, Zijn opvolger zal zijn: Ds. J. L. Faber
te Zwolle. Opvolgster van den heer Gerhard in de
Tweede Kamer is: Mej. A. de Jong te Amsterdam.
Uit de doodenlijst:
Mr. I. G. J. Toutenhoofd, officier van Justitie te
Tiel. Te Brussel overleden. A. P. van Strijen, oud-
Rijksbetaalmeester, 80 jaar, Den Haag. Mr. P. W.
de Koning, kampioen voor de Vlaamsche Zaak en
voor tal van anderen belangen, 58 jaar, Amster
dam.
Uit de criminalia.
Aan het departement van Financiën is 'een
„fraude" ontdekt, waardoor de staat voor wel ander
halve ton goud zoo niet veel meer, is opgelicht. Het
geval is „met nevelen omhuld". Het wordt in ver
band gebracht met den zelfmoord, kort geleden ge
pleegd door een commies bij het Departement die
in een te Arnhem arriveerenden trein met door
schoten schedel werd aangetroffen. Zijn chef, een
referendaris is geschorst.
Een oplichter stal uit een juwelierszaak in de
Amsterdamsche Leidsche straat een ring ter waarde
van ruim f 500. Bij een vechtpartij tusschen vader
en zoon te Oosterhout is de eerstgenoemde dermate
gewond dat hij weldra bezweek. Een Roemeen pleeg
de tal van oplichterijen via valsche Amerikaansch
travalier cheques. Hij wist o.a. drie banken te
Haarlem voor ruim f 5000.— te bestelen.
Er hadden ook in ons brave, oude patriatrein
aanslagen plaats. In de buurt van Sittard werden I
door ijzeren ketting om een spoorstaaf gewikkeld
pogingen gedaan om treinen te doen ontsporen. I
Of dit werk van communistischen toeleg is moet
nader blijken.
Tal van verkeersongelukken, als elke week des
jaars. Men zie de bladen.
De Roode Haan blijft in boosaardige actie. Te i
Helmond werd een cartonnagefabriek in de asch
gelegd. De 25ste jaarbeurs te Utrecht was en bleef
een succes. Aan verdere verlaging van de posttarie-
ven valt niet te denken. Op de nieuwe arbeidsbe-
grooting is ondanks alle bezuiniging een ton j
gouds aangevraagd voor subsidie, te verleenen aan
de vereeniging Nederlandsch Fabrikaat, tot het voe
ren van een advertentiecampagne ten gunstigen j
van haar streven. Nog twee aanteekeningen De j
Vereeniging voor den Effectenhandel Amsterdam i
waarschuwt Jan Publiek tegen ongemotiveerden
verkoop van effecten. Dus: tegen paniekstemming, i
Men zegge het voort. Den 21sten September j.l is I
geopend: de telefonische gemeenschap tusschen
Nederland en Nieuw-Zeeland. Een niet te versmaden
afstandje. De eerste drie minuten van zulk een
inter-oceanisch onderhoud kosten de bagatel van
f91.15.
Dr. Eduard B. Koster, de bekende literator, oud-
leeraar aan het 1ste Haagsche Gymnasium, werd
DRAISMAvanVALKEMBURG'S
ïLEVERTR
LEEUWARDEN
Overzicht
Dagen die de wereld doen wankelenaldus
zou men de dagen, die achter ons liggen kunnen
noemen; dagen, die opnieuw bewezen hebben, in
welk ongekend snel tempo de gebeurtenissen zich
in het huidige tijdsbestek voltrekken. En dat nog
wel gebeurtenissen van den meest onverwachten
aard, waarover men, indien iemand ze een maand
van te voren voorspeeld had, ongeloovig de schou
ders zou hebben opgehaald. Of zou iemand eenige
weken geleden hebben geloofd, dat de Bank van
Engeland, het financieele centrum van de geheele
wereld, de steunpilaar van het wereld-geldkapitaal
zoodanig ervoor zou komen te staan, dat de gou
den standaard naar men zegt slechts voorloopig
zou worden afgeschaft en daarmede eigenlijk het
Pond Sterling aan het inflatie-gevaar worden prijs
gegeven? Van hoe groote beteekeenis dee positie van
de Londensche geldmarkt is en welke weeerslag de
gebeurtenissen in Engeland in de geheele wereld
hebben wordt wel het beste gedemonstreerd door
het feit, dat op den dag, dat de Londensche beurs
gesloten was een historisch feit op zich zelf
ook de beurzen in bijna alle landen ter wereld tot
sluiting besloten om een paniek, veroorzaakt door
de Engelsche crisis, te vermijden.
Deze crisis stelt de politieke gebeurtenissen in
Engeland van de laatste weken wel in een bijzonder
eigenaardig licht. Naar men weet besloot de Natio
nale Regeering onder de leuze „Gelijke offers voor
allen" tot zeer krasse maatregelen om de begrooting
in evenwicht te brengen. Dit heette noodig omdat
ah der s het Pond Sterling in gevaar zou kunnen
komen. In hoeverre er inderdaad van gelijkheid
van offers sprake was de ongeregeldheden op de
Atlantische vloot, een ongehoorde maar zeer tee-
kenende gebeurtenis bij de tot nog toe als de be
trouwbaarste ter wereld beschouwde Britsche vloot,
vestigden de aandacht op het feit, dat de salarissen
der hooge officieren verminderd werden met 3 a 10
percent terwijl de gages der matrozen werden ver
laagd met 25 percent willen we hier in het mid-
deen laten, evenals de vraag, in hoever er een
direct verband bestaat tusschen eeen sluitende be
grooting en den stand der valuta. Maar het feit,
dat plotseling door verschillende industrieelen ver
klaard wordt, dat het opheffen van den Gouden
waarvan men o.a. een opleving van de industrie ver
wacht omdat hierdoor de Britsche valuta daalt
en importwaren dus duurder worden, waardoor o.a.
ook de prijzen der levensmiddelen, die in zoo groote
hoeveelheden in Engeland moeten worden ingevoerd
zullen stijgen, wat in dde eerste plaats de koop-
waarde van het verminderde loon van arbeider en
ambtenaar en de verminderde uitkeering der werk-
looze drukt dit feit versterkt het vermoeden, dat
het inderdaad de banken waren, die de Nationale
Regeering bij haar ambtsaanvaarding het bezuini
gingsprogram, dat zij in het Lagerhuis heeft inge
diend, hebben opgedrongen en als eisch hebben ge
steld voor verdere credietverstrekking. Want reeds
toen had de Bank van Engeland dringende behoef
ten aan credieten om zich staande te kunnen hou
den. Want reeds toen werden in snel tempo groote
bedragen aan goud aan de Londensche markt ont
trokken. Vooral Frankrijk en Amerika vroegen reus
achtige bedragen uit Londen op. Het staat wel vast,
dat men nog te Parijs, nog te New York behoefte
aan deeze goudvoorraad had, want zoowel te Parijs
als te New York liggen de grootste goudvoorraden
ter wereld opgeslagen, zonde doel, steriel, nutteloos
en onttrokken aan het wereldverkeer. Het zonder
noodazak onttrekken van goud aan de Bank van
Engeland moet dan ook gezien worden als een
kunstmatig forceeren van een crisis in Engeland,
als een aanval op Engeland's positie als leidende
mogendheid in de internationale geldwereld. Een
aanval, die volkomen geslaagd is, want van een
leidende rol van Engeland op financieel gebied zal
voorloopig wel geen sprake meer zijn. Na een he-
vigen strijd hebben Amerika en Frankrijk Engeland
verslagen, even afdoende als na den hevigsten oor
logmaar de oorlog werd niet gestreden door de
militaire troepen en op het slagveld, maar door de
bankiers, rondom de conferentietafels en op de
beurzen.
Tegen dit soort oorlogen staat de Volkenbond
machteloos. Want hoe gering de invloed van den
Bond op economisch gebied is, is wel gebleken uit
de discussies over de economische crisis in de As-
somblée, die deze maand weer te Genève bijeen was.
Men staat machteloos en weet geen oplossing. En
terwijl er slechts eenstemmigheid bestaat over het
feit, dat afschaffing der tolgrenzen althans eenige
verelichting zou kunnen brengen, beramen de meeste
staten maatregelen om eigen industrie te bescher
men door niewe tarieven en verhooging van de tol
muren ten koste van een mogelijke verebetereing
van den internationalen toestand, en dus indirect
ten koste ook van het eigen land.
Hoe weinig reeëlen invloed de Volkenbond nog
heeft blijkt ook wel uit het feit, dat er tusschen
twee leden van den Bond een conflict kan ont
staan als het huidige Japan en China, dat groote
overeenkomst vertoont met het vroegere Korfoe-
incident, waarbij eveneens een mogendheid mili
taire maatregelen nam zónder den Volkenbond in
het conflict te kennen. In hoeverre de Volkenbond
niettimin zal ingrijpen en een oplossing zal tot
stand brengen, weten we thans nog niet doch
hopen we in een volgend overzicht te bespreken.
Wekelijksche Luchtdienst NederlandNed.-Indië.
Met ingang van 1 October a.s. wordt de veertien-
daagsche luchtdienst NederlandNed.-Indië omge
zet in een wekelijkschen dienst. De vliegtuigen zul
len van genoemden datum af eiken Donderdag te
6 uur van Amsterdam Schiphol naar Bandoeng ver
trekken.
De wekelijksche dienst Ned.-Indië—Nederland zal
16 October a.s. worden ingesteld.
DIENSTREGELING.
Donderdag V Amsterdam A
A Halle/Leipzig1) V
A Budapest2)
Vrijdag A Athene
Mersah Matruh V
Zaterdag A Kaïro V
Zondag A Gaza
A Bagdad X
Maandag A Bushire 1
A Djask 1
Dinsdag A Karachi X
A Jodhpur V
Woensdag A Allahabad V
A Calcutta V
Zaterdag of
Zondag
Vrijdag of
Zaterdag
Vrijdag
Vrijdag
Donderdag A Akyab 2) V Zondag
A Rangoonu V
Vrijdag A Bangkok v Zaterdag
A Alor Star 2) V
A Medan v
Zaterdag A Palembang v Vrijdag
A Batavia V
A Bandoeng v Donderdag
1) De landingen te Halle/Leipzig en Budapest
worden alleen gegarandeerd van 1 April—31 October.
2) De landingen te Akyab en Alor Star worden
alleen gegarandeerd van 1 Januari—31 Mei en van
31 October—31 December.
N.B. De post voor Britsch-Indië (Birma inbegre
pen) wordt op de heenvlucht te Karachi gelost.
LUCHTRECHT.
Het boven, de gewone porten en rechten voor de
verzending met den onderwerpelijken luchtdienst
verschuldigde luchtrecht wordt ingaande 1 October
a.s. verlaagd en vastgesteld als in het hieronder
volgende overzicht is vermeld.
Land van Brief- Brie- en overige stukken
bestemming kaar- ven b. 5 boven
ten t.m. t.m.
5 gr. 20 gr. 20 gr.
Egypte, Syrië 15 15 15 15ct.p.20gr.
Palestina
Irak, Perzië 20 30 30 30ct.p. 20 gr.
Br.-Indië, Birma 20 30 40 40 ct. p. 20 gr.
Siam, Indo-China 20 30 60 60 ct. p. 20 gr.
20 30
75
Voor verder gelegen landen het luchtrecht voor het
land, tot waar het luchtvervoer plaats vindt.
a Tot een gewichtsgrens van 100 gram: 75 cent
voor de eerste 50 cent voor elke volgende porteen-
heid (20 gram);
b. tot een gewichtsgrens van 240 gram: behalve
het onder a aangegeven bedrag 40 cent voor elke
porteenheid, waarmede het gewicht van 100 gram
wordt overschreden;
c. boven 240 gram: behalve het onder b aange
geven bedrag 30 cent voor elke porteenheid, waar
mede het gewicht van 240 grom wordt overschreden.
VOORBEELD.
Het luchtrecht, verschuldigd voor een per lucht
post naar Ned.-Indië te verzenden brief van 300
gram zal derhalve bedragen:
voor de eerste porteenheid (20 gram) f0.75
voor de 2e t.m. 5e porteenheid 4 X 50 ct. is - 2.00
voor de 6e t.m. 12 e porteenheid 7 X 40 is - 2.80
voor de 13e t.m. 15 porteenheid 3 X 30 ct. is - 0.90
Totaal f 6.45
Voor zooveel noodig wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat het verlaagde tarief geldt voor alle cor
respondentie die met het vliegtuig, dat 1 October
a.s. vertrekt, wordt veerzonden ën derhalve reeds
in September wordt ter post bezorgd.
P.S. In Ned.-Indië geheven luchtrecht. Door de
Indische postadministratie zal voor het vervoer van
worden er,5eeahemerdonoveavaJ ote-,eegmeo;twz
Ned.-Indië naar Nederland hetzelfde luchtrecht wor
den geheven als voor de verzending van Nederland
naar Ned.Indië is verschuldigd.
Nieuwstijdingen
Salarisverlaging Rijksambtenaren.
Het voltallig hoofdbestuur der A. R- K. A.
Vergaderde op 18 ein 19 September te 'sGraven-
hage o.m. ter bespreking van de door de regee-
rng voorgenomen salarisverlaging. Besloten werd
oen krachtige actie te voeren ten einde de ver
laging tegen te gaan. Elen bespreking met de
R. K ■Kamerfractie ön de Ri. K. Centrale van
Burgerlijk Overheidspersoneel werd daartoe ge-
wenscht geaClit als aanvankelijke instantie. Voor
het verder verloop der protestactie zal naar alle
waarschijnlijkheid contact gezocht worden met
de R. K. Öhderwijzersorganisaties tot het vor
men van een zoo krachtig mogelijk front.
Mjisdrij ftegen de zeden.
Be hotellnouder die te Groningen de vorige
week is aangehouden, verdadnt van een misdrijf
tiegeii de zeden, is door de politie in voorloo-
pge hedntenis gesteld. Be kellner, die aanvanke
lijk verdacht werd van medeplidntigheid, is on
middellijk in vrijheid gesteld, omdat bleek dat
hem niets ten laste kon worde(n gelegd.
