NIEUWE I
[jNieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No. 115
l so. «/^DINSDAG 29 SEPTEMBER 1931
40e Jaargang
ii llimw: firn 1.1 (MEI. - lilicün 1. H. IHffl. toni Mstoiirfi.
BERICHT
Einde van den Zomertijd
Het Pond - de Gulden - de Grisis
Git den Omtrek
FEUILLETON
De vierde man
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs
per 3 maanden 1.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
DONDERDAG 1 OCTOBER A.S. ZAL, WEGENS
HET IN FAMILIEKRING HERDENKEN VAN HET
40-JARIG BESTAAN DER ZAAK, DE DRUKKERIJ
NA DES NAMIDDAGS 1 UUR ZIJN GESLOTEN.
EVENTUEELE BOODSCHAPPEN WORDEN AAN
GENOMEN AAN HET VOLGENDE ADRES:
J. KEIZER, SPOORSTRAAT, OUDKARSPEL.
(TELEFOON 52).
FA J. H. KEIZER.
IN DEN NACHT VAN ZATERDAG OP ZONDAG
EINDIGT DE ZOMERTIJD. DE KLOKKEN DIENEN
DAN WEDER EEN UUR TE WORDEN ACHTERUIT
Het is toch wel een teeken des tij ds, en zoo
langzamerhand moet een ieder er toch wel van
doordrongen raken, dat het met ons economisch
leven misloopt, indien er geen krachtige maat
regelen tot herstel worden genomen.
De gouden standaard in Engeland is neergehaald
en heeft in alle landen hevige ontroering gewekt.
Het kan door die crisis heenkomen, aldus de
„Haagsche Post", het kan weder gezond worden,
de hoop is gelukkig nog volstrekt niet verloren, en
verder kan die Engelsche crisis zelfs er toe leiden
dat heel Europa weder gezond wordt. Voorwaarde is,
éénige voorwaarde, dat Engeland en Europa en
ook Amerika uit deze crisis de lessen trekken
die er uit te leeren vallen; dat men ophoudt zich
te gedragen als idioten, of als volslagen krank
zinnigen, of als totaal verblinden, of als geheime
agenten van Moskou, en begint met zich te gedra
gen als verstandige menschen die de eigen belan
gen en de gemeenschappelijke belangen inzien, er
kennen, gevoelen en in overeenstemming daarmee
handelen. Snel en doortastend handelen.
President Hoover heeft onlangs gezegd dat Europa
en Amerikategenwoordig samen ongeveer 5 mil
liard dollar per jaar uitgeven voor militaire doel
einden. Dus ongeveer 121/a milliard gulden per jaar,
maakt in de laatste tien jaar te zamen ongeveer
125 milliard gulden of ruim 125.000 millioen gulden
dit cijfer spreekt misschien duidelijker tot de
verbeelding. Verondersteld dat Europa en Amerika
in de laatste tien jaar op deze ontzettende militaire
uitgaven de helft hadden bespaard, dus ruim 60.000
millioen gulden naar verhouding verdeeld over
alle volken, zoodat elk volk in betrekkelijken zin
even sterk en veilig bleef op militair gebied zou
er dan wel sprake zijn van een wereldcrisis als we
thans beleven? Zouden er dan 20 millioen werkloo-
zen zijn met hun gezinnen 60 a 80 millioen men
schen die op kosten der gemeenschap een schamel
en doelloos bestaan leiden? Zouden dan honderd
tallen millioenen „bourgeois" verarmd zijn en in
zware zorgen zitten, deel tengevolge van achteruit
gang in zaken, deels tengevolge van de geweldige
daling der effectenkoers? Zou dan de heele wereld
in angst en vreeze den komenden winter tegemoet
zien? Zouden dan de Moskowieten zich de handen
wrijven van plezier en naar Europa staren als een
slang naar den vogel dien hij tot zijn prooi heeft
uitverkoren?
Neen! Duizendmaal: Neen!
In het „Handelsblad" van Zondag lezen wij het
volgende oordeel van Paul Painlevé, Fransch oud
premier, omtrent de oplossing:
Aldus heeft de oorlog er toe bijgedragen om het
aanbreken te verhaasten van deze phase in de
geschiedenis, waarin alle volken, zelfs de tegen
standers van gisteren, de behoefte gevoelen om een
algemeen accoord tusschen hen te sluiten, terwijl,
eigenaardige paradox de hartstochten, de
woede, en het wantrouwen, welke de oorlog in zijn
sporen meevoert, er toe meewerken om de verwe
zenlijking van een dergelijk accoord moeilijker te
maken.
En toch is er geen andere weg naar genezing.
Het gaat er om, in den huidigen economischen
chaos orde en regelmaat te brengen, de uitbreiding
der productie richting te geven en te leiden, deze
aan de behoefte van 't verbruik aan te passen.
Welnu, er zijn geen andere methoden dan interna
tionale methoden.
Hoe is het inderdaad mogelijk om in een enkel
land doeltreffende maatregelen te nemen, als de
concurreerende landen weigeren tot analoge maat
regelen over te gaan? Of men zou dit land van de
overige wereld moeten isoleeren, het met een waren
Chineezen tariefmuur moeten omgeven, waardoor
niet alleen zijn activiteit zou worden verlamd, maar
de nooden, welke men wil bestrijden, zouden worden
verergerd.
De directie van de Nederlandsche Bank heeft
een geruststellende verklaring gegeven omtrent de
positie van den gulden; deze is zoo veilig mogelijk
en de goudpositie van De Nederlandsche Bank is
sterker dan ooit te voren.
Het „Algemeen Handelsblad" teekent hierbij aan:
Intusschen ziet men uit de gebeurtenissen in de
laatste dagen en het plotseling oplaaien van een
volkomen ongegronde vrees, dat er ook voor een
overigens kapitaalkrachtig land als Nederland is
toch alle aanleiding blijft bestaan voor een uiterst
voorzichtig beleid in de Staats- en gemeente-finan-
ciën.
Maar ook Dr. Colijn heeft gesproken en heeft
in een onderhoud met den redacteur van het N. C.
B. volgens het „Handelsblad" zich als' volgt uitge
laten:
„Wat zullen de gevolgen voor andere landen zijn?"
„De mogelijkheid bestaat dat zwakkere landen ge
noodzaakt zullen worden het Engelsche voorbeeld
te volgen. Zullen wij daar ook toe behooren? Daar
behoeft absoluut geen vrees voor te bestaan. De po
sitie van den gulden is volkomen safe, vooropge
steld altijd, dat de regeering er voor zorgt een wer
kelijk goed sluitend budget te krijgen en dat het
publiek zich niet aan een onzinnige angst over
geeft.
U legt den nadruk op een goed sluitend budget.
Komt onze begrooting, gezien althans de moeilijke
omstandigheden, niet voor deze benaming in aan
merking?
In 1932 zal de toestand voor ons land veel slechter 1
zijn, dan de regeering volgens de ingediende be
grooting voor dat jaar heeft voorzien. Daarom zal
met de maatregelen, welke in overweging zijn, wel
niet kunnen worden volstaan. Er moet o.a. op ge
rekend worden, dat de ontvangsten in 1932 de ra
ming niet zullen halen mede tengevolge van het
geen thans in Engeland is geschied. Men zal wel
zien, dat een groot aantal personen wel gerekend
zijn bij de belastingbetalers maar in 1932 in werke
lijkheid geen belasting zullen betalen. i
En aan het slot zegt Dr. Colijn:
Het is toch ook eigenlijk dwaasheid, dat de
wereld, die in den oorlog schuld heeft gemaakt voor
destructieve doeleinden, nu nog durft te preten- I
deéren beter te kunnen leven dan vroeger, al hou- 1
den wij er rekening mede, dat de productie is toe-
genomen. Dan zou men in het gunstigste geval
kunnen zeggen, dat men even goed kan leven. Maar
het door den oorlog ontstane deficit moet eerst
geheel zijn weggewerkt en vervangen door meer
deren rijkdom eer wij ruimer zullen kunnen leven
dan voorheen.
Plaatselijk
Wieuws
NOORDSCHARWOUDE.
Bridge-Wedstrijd.
Door een commissie, die zich gevormd heeft uit
Bridge-liefhebbers, is voor a.s. Maandagavond in
„Concordia" een Bridge-wedstrijd georganiseerd. Zij
verzond daartoe de volgende circulaire aan beoefe
naars van dit spel.
Laat niets U weerhouden aan dezen wedstrijd
deel te nemen. Ook hen die meenen dat hun spel
nog niet hoog genoeg staat, om aan een wedstrijd
te kunnen meedoen, roepen wij toezich toch
op te geven, wij beschouwen het nJ. meer als een
oefening, dan als een wedstrijd. De wedstrijden te
Bergen aan £ee én te Alkmaar waren van zulk
een prettigen en leerzamen aard dat wij tot dit
besluit zijn gekomen.
Er zal ook gespeeld worden volgens puntentelling
voor contract-bridge voorloopig vastgesteld door den
Nederlandschen Bridge-Bond. Deze zijn als volgt:
Honneurs: Sans a tout, 4 Azen op één hand 150 p.
Troefspel: 5 Honneurs op één hand 150 punten.
4 Honneurs op één hand 100 punten.
Trekken: Sans a tout per trek 35 p.
Schoppen en Harten per trek 30 p.
Ruiten en Klaver per trek 20 p.
Manche: Een manche is 100 punten. Voor het be
reiken van de manche in een spel worden
250 punten toegekend.
Robber: Wordt niet gespeeld. Elk spel staat dus op
zich zelf!
Slem: Gemaakt klein slem, 50 punten.
Gemaakt groot slem 100 punten.
Geboden en gemaakt klein slem 500 punten.
Geboden en gemaakt grot slem 1000 punten.
Overslagen: per slag 50 punten.
Downslagen: Een downslag 50 punten.
Twee downslagen 150 punten.
Drie downslagen 350 punten.
Elke volgende downslag 200 punten.
Gedoubleerd: De punten worden verdubbeld! Voor
overtrek- en de downslagen. Wordt men ge
doubleerd en men behaalt het geboden spel,
ontvangt men 50 punten voor contract.
Nadere bijzonderheden op den wedstrijd-avond.
De deelnemers gelieven zich gepaard op te geven,
het zij; twee dames, twee heeren, of dame en heer.
Het inleggeld bedraagt een gulden per persoon ter
bestrijding der prijzen, welke uit kunstvoorwerpen
zullen bestaan. Gaarne zouden wij willen dat u Uw
vrienden en kennissen welke aan het Bridge-spel
doeon p deze wedstrijd attent te maken en zich
ook op te geven. Opgave voor of op Vrijdag 9 Octo
ber aan de Firma Vroegop (Gebroeders Deutekom)
telefoon 60 Broek op Langendijk te Noordschar-
wqude.
OUDKARSPEL.
De jaren, waarin de ijssport op de banen van
„Volharding" zoo met succes is beoefend geworden,
bracht vele goede hardrijders naar voren, die ook
met succes in het buitenland hebben gereden.
Nu is een trainingclub van hardrijders uit de
IJsclub „Volharding" gevormd, die in aanmerking
komen om naar het buitenland te worden uitge-
Men heeft hiertoe de beschikking gekregen over
het gymnastieklokaal van de O. L. School te Oud
karspel, terwijl als leider zal optreden de heer P.
Nap..
Een training die den a.s. rijders zeker zeer ten
goede zal komen.
KOEDIJK.
Zondagavond omstreeks kwart voor elf werden
de bewoners nagij de Vlotbrug alhier opgeschrikt
door een hevigen knal, gevolgd door het krachtige
remmen van de tram, komende van de richting
Schoorl. Velen spoeden zich naar buiten om te zien
wat de reden was. Het bleek, dat de tram over de
kruising van Heldersche weg stond, terwijl een
auto langs den weg, dicht bij de wal van het Noord-
hollandsch kanaal lag. Naar ons werd medegedeeld,
was de auto met razende snelheid van de richting
Alkmaar komen aanrijden en de chauffeur be
merkte te laat de tram, die den weg aldaar kruiste
en reed met een nog groote vaart tegen de tram
aan. De tram stond oogenblikkelijk stil. Het voor
ste gedeelte van de auto was geheel vernield. De
drie inzittenden, die op weg waren naar den Helder
bekwamen geen letsel en konden met een juist ge
arriveerde auto, die ook naar den Helder ging, hun
reis voortzetten.
Sanders schudde bedenkelijk het hoofd, terwijl
Wils, die den gedachtengang van den inspecteur
raadde, een glimlach niet kon onderdrukken.
„Het schijnt, dat het schrijven van detective
romans toch heel wat gemakkelijker is dan het
oplossen van een eenvoudig gevalletje uit de practijk
van den speurder", meende de eerste. „Kijk eens
hier, de mogelijkheid dunkt ons niet uitgesloten,
dat een van beiden, toen de ander vanmiddag den
rechercheur van zijnp laats lokte, kans heeft ge-,
zien onbemerkt uit het huis te komen. Ik zou anders
waarlijk niet weten, waarvoor die manoeuvre van
het weggaan en onmiddellijk daarna weer terug
komen, moest dienen".
Adams scheen nu toch ook een licht op te gaan.
„Aha", zei hij, „en daarom vrees je, dat ze nu
beiden de plaat gepoetst hebben. Maar is het dan
niet verstandiger, dat je maatregelen neemt, in
plaats van ons, onder het genot van een goede
sigaar, zoo rustig van een en ander op de hoogte
te stellen?"
„Beste jongen", antwoordde Sanders eenigszins
wrevelig, „als ik dat niet gedaan had, was ik nog
stommer dan de man, die vanmiddag het wild zoo
rustig heeft laten ontsnappen. Ik heb reeds vóór
dat jullie hier waren, opdracht gegeven het signa
lement naar alle grensplaatsen te seinen en om
achtervolging te verzoeken. In hoeverre ik daarmee
nog op (Jjd ben geweest, zal de toekomst moeten
leeren.
Het eenige, wat wij op het oogenblik nog kunnen
doene is, ons te overtuigen, dat beiden werkelijk ver
dwenen zijn. Er bestaat nog een geringe kans, dat
we in de nalatenschap van de verpleegster iets
zullen vinden, wat bij het verder onderzoek van nut
kan zijn, maar veel vertrouwen, heb ik in de ex
peditie niet. Voelen jullie er voor om mee te gaan?
Accoord, dan zullen we even een taxi bestellen".
Huiszoeking.
Inspecteur Sanders bleek inderdaad de zaak niet
al te somber te hebben ingezien.
De eenige herinnering, welke het drietal aan het
tochtje bewaarde, waren die aan een zeer onaan
genaam onderhoud met de hospita van de ver
pleegster, die slechts met de grootste moeite bereid
was te vinden een huiszoeking in de vertrekken
van zuster Robert toe te staan.
Sanders had de beide rechercheurs, die nog steeds
trouw op hun post stonden, buiten gelaten, hun
opdragende het perceel ook tijdens de huiszoeking
vooral goed in het oog te houden. Innerlijk zag hij
het vrijwel nuttelooze van een dergelijke opdracht
zeer goed in, doch uit tactische overwegingen achtte
hij het gewenscht den beiden mannen een werk
zaam aandeel te geven in de expeditie.
Een klein half uur nadat men van het hoofd
bureau vertrokken was, stond Wils voor de tweede
maal dien dag in het nauwe vestibuletje, waaruit de
steile trap opklom naar het bovenhuis. Ditmaal
echter was het inspecteur Sanders, die zich langs
den kinderwagen wrong en, zonder een vraag af te
wachten, naar boven riep: „Is zuster Robert thuis?"
Het duurde eenigen tijd voor deze woorden tot de
zich boven aan de trap bevindende vrouw, wier voe
ten en rokzoom hog juist zichtbaar waren, schenen
door te dringen en de inspecteur wilde dan ook
reeeds min of meeer ongeduldig zijn vraag her
halen, toeen het ontwijkende antwoord als het
ware de lange trap kwam afrollen:
,,'k Zal eens kijken. Wie kan 'k. zeggen?"
„Kijkt u maar en zegt u maar niets. Zuster kent
me toch niet."
Wils, die aan de stem onmiddellijk de hospita
herkend had, vreesde een uitbarsting, maar dit
bleek mee te vallen. Blijkbaar was de juffrouw ge
voeliger voor een bevel dan voor een verzoek. Ze
slofte althans mopperend weg, terwijl het drietal
beneden zich inspande iets van haar onderzoek op
te vangen. Zij hoorden, hoe er op een deur geklopt
werd, waarna deze werd geopend. Daarna ging de
deur weer dicht en het volgende oogenblik versche
nen de pantoffels en de rokzoom weer boven aan de
trap. 1
„Ze is d'r niet."
„Mooi, dan komen we wel even boven. We zijn
van de politie", telefoneerde de inspecteur en de
daad bij het woord voegend, maakte hij zich ge
reed de trap op te klimmen.
Daarop bleek de juffrouw boven echter allerminst
gesteld. Blijkbaar twijfelend aan de goede bedoelin
gen der drie mannen, die nog zoo laat de verpleeg
ster wenschten te spreken, voelde zij zich aange
grepen door een plotseling opkomenden angst,
welke haar een oogenblik in starre ontzetting op
de bovenste trede van de trap deed neerzitten.
Reeds onmiddellijk .daarna echter scheen zij haar
spraak te hebben teruggekregen, want nu stortte
zij zoo'n lawine van verwenschingen en dreigemen
ten over de hoofden der bezoekers uit, dat een min
der doortastend man dan inspecteur Sanders, die
vooraan liep, zich zeker nog eens bedacht zou heb
ben alvorens zijn klimpartij naar het hol van deze
leeuwin te vervolgen.
„Als je maar beneden blijftdenk je, dat ik
jullie niet door hebje moest je schamen een
arme weduwvrouw te overvallenpas op, of ik
roep m'n manRinus, Willem, kommen jullie
eens hier met je revolver, d'r zijn eeen paar kerels
die me willen aanranden.
Nu werd het Sanders toch te bar. Halverwege
de trap bleef hij staan en met moeite de stem van
de krijschende juffrouw overschreeuwende, bul
derde hij:
„Mensch, hou op met dat gehuil. Je schreeuwt
de heele buurt bij elkaar. Ik zeg je toch, dat we
van de politie zijn."
„Ja kan me nog veel meer vertellen" repliceerde
de juffrouw, nu toch iets minder heftig. „Wat moet
de politie in m'n huis? Ik heb nog nooit wat met
de politie te doen gehad. Ik ben een eerzame bur
gervrouw, d'r is geen mensch, die zóóveeel op me
weet aan te merken."
Ze maakte een veelzeggende beweging met duim
en wijsvinger.
De inspecteur, die voelde, dat hij terrein begon
te winnen, haastte zich de juffrouw er van te
overtuigen, dat hij de laatste was, die aan haar
eerbaarheid en onbesproken levenswandel zou kun
nen twijfelen.
„We komen ook niet voor u; we komen voor
zuster Robert. We moeten huiszoeking doen op de
kamers van de Zuster. Als u ons nu kalm even
boven laat komen, zal ik u het bevel van den Offi
cier laten zien. Of hebt u liever, dat ik het in het
mandje leg. U hebt het maar voor het zeggen!"
„Huiszoeking doen?" De angst van de juffrouw
scheen nu plaats te maken voor intense verbazing.
„Huiszoeking doen?" herhaalde ze. „Dan moet u
maar komen, als de verpleegster er zei is. De heele
boel overhoop halenik geef er geen toestem
ming voor."'
„M'n lieve mensch", antwoordde Sanders zuch
tend, „ik vermoed, dat je Zuster Robert vandaag
voor het laatst gezien hebt. 't Is ook in je eigen
belang, dat je me eens kalm te woord staat."
Zonder een nadere toestemming af te wachten,
vervolgde hij nu z'n tocht naar boven, waar hij
door de hospita met een open mond van verbazing
ontvangen werd.
„Ziezoo", trachtte hij haar te kalmeeren", kijk
me nu maar eens goed aan. Zie ik er nu uit als
iemand met slechte bedoelingen? M'n naam is in
specteur Sanders van de centrale recherche en hiér
heb je m'n penning. Die beide heeren zijn m'n
De nog steeds lichtelijk verbijsterde juffrouw
wierp een wantrouwenden blik op het metalen
plaatje, dat Sanders haar onder de neus hield,
keek daarna schichtig naar de beide andere man
nen, die intusschen eveneens boven waren gekomen
en wendde zich eeindelijk, nog steeds met zicht
bare achterdocht tot den inspecteur.
„Nou, goed; ik geloof nu wel, dat u van de
politie bent. Maar wat zou dat nou? Wat moet dat
nou? Ik heb niks op m'n geweten
„Juffrouw Martens" Sanders klopte de geagi
teerde hospita gemoedelijk op den schouder
„wees nu eens even klam. Nogmaals: we komen
hier uitsluitend voor de verpleegster, die in den
vooravond is weggegaan en, zooals ik al zei, waar
schijnlijk niet meer zal terugkomen. Er is u toch
ook nog wel wat aan gelegen, dat u de huur van
uw kamer krijgt, niet? Welnu, maakt u het ons
dan niet noodeloos moeilijk en wijs ons even waar
de zuster gewoond heeft
Onwillekeurig had de inspecteur den juisten toon
getroffen. Vooral de laatste woorden schenen een
(Zie vervolg vierde pagina).
