Gemeenteraad
Harenkarspel
Binnenland.
Een verdronken
Zeeuwsche stad
BEURSOVERZICHT
Vergadering'van den Baad der gemeente Ha
renkarspel op "Woensdag 30 .Sept. mm. 3 uur.
De heer A. Dekker opende wegens afwezigtaeid
van den Burgemeester de vergadering en bracht
ter kennis dat de Burgemeester wegens overlij
den zijner moeder verhinderd is de vergadering
bij te wonen, alsmede dat de heer O. Bakker
wegens ziekte niet aanwezig is. Als waarnemend
burgemeester fungeerde de heer A. Dekker als
voorzitter en leider der vergadering en hoopt dat
de besprekingen in het belang der gemeente mo
gen zijn.
De notulen der vorige vergadering werden ge
lezen en onveranderd vastgesteld.
'Mededeelingen en ingekomen stukken.
a. Door B. en W. is als plaatsvervangend Bur
gen.eester aangewezen de heer A. Dekker en in
de tweede plaats 8. J. de Vries.
b. Procesverbaal kasverificatie van het elee-
trisch bedrijf te Waarland op 24 Aug. j l. Aan
wezig in overeenstemming met de boeken f 177.01
2. Voorstel van B'. en W. tot uitbetaling aan
het R. K. Sdnoolbestuur te Kjerkbuurt van een
bedrag van f 172.30 aan "dat Biestuur ingevolge
art. 109 der L.O. wet 1920 alsnog 'toekomende
over 1929.
3. Idem tot uitbetaling aan 'het R- K. Sdnool
bestuur te Waarland van een bedrag van f263.62
aan dat Bestuur toekomende ingevolge de inge
zonden driejaarlijksche afrekening over de jaren
1927, 1928 en 1929.
4. Aanbieding begrooting der gemeente, die
van het Burgerlijk Armbestuur alsmede die van
het electriciteitsbedrijf allen voor 1932.
De Gemeentebegrooting sloot in ontvangst en
uitgaaf op f 72518 met een post voor onvoorziene
van f 5.383.88
"Kapitaaldienst in ontvangst en uitgaaf f 24500
B'urgerl. Armb- f8646 met een post voor on
voorzien van f191.
Electr. Bedrijf f 6-251.40, sluitpost f95.75.
Kapitaaldienst in ontvangst en uitgaaf f2200.
Voorz. zegt dat Bi. en W. voorstellen om voor
onderzoek der begrootingen te benoemen den ge-
heelen raad buiten B .en W„ dit in verband met
de entrede van de nieuwe raadsleden, die alsdan
ook in de gelegenheid zijn zich in deze wat in
te werken na eenige bespreking wordt deze rege
ling voor dit jaar aangenomen.
Rondvraag.
De heer Borst vraagt in hoeverre onze gemeen
te betrokken is bij de verwerkingsinrichting van
vee en vleesch te Schagen.
De voorz. zegt dat onze gemeente financieel
miet bij bedoelde inrichting is betrokken, 'net
is ons toegestaan kosteloos gebruik van deze in
stelling te maken tot 1932, dan zal er een be
sluit inzake al of niet aansluiting moeten wor
den genomen.
De heer v. d- Sluis zegt dat het hem heeft be
vreemd, dat op de- agenda niet voorkwam een
plan inzake werkeloosheidbestrijding aangezien
cr hier reeds verschillende zijn.
De voorz. zegt dat de vorige week de com
missie inzake de werkeloosheid heeft vergaderd
en dat op die vergadering het loon is vastge
steld op f225 per dag met toevoeging van kin
dertoeslag te beginnen bij het derde kind, Zoodat
het minimum weekloon van f 13.50 per week
wordt opgevoerd voor gezinnen met 7 kinderen
of f 17.50 per week, zoo "mogelijk zullen de wer
keloozen te werk worden gesteld met toeslag
op het loon bij land- of tuinbouwers welke niet,
of moeilijk in staat zijn arbeiders te betalen.
De heer v. d. Sluis vreest dat deze regeling ie
werkeloosheid in de hand zal werken.
De voorz. geeft toe dat het mogelijk is dat het
werkeloozen 'kweekt, maar meende toch dat net
Schier geruischloos gleed de zware acht-cylinder,
die uiterlijk in geen enkel opzicht aan een politie
auto herinnerde, de spaarzaam verlichte stad uit.
Een stoere chauffeur in 't eenvoudige uniform, dat
zijn vakgenooten gewoonlijk plegen te dragen, hield
met zekere hand het stuur, terwijl Sanders en Wils,
diep in de kraag van hun jas gedoken, de beenen
omhuld door een plaid, het zich achterin zoo ge
makkelijk mogelijk hadden gemaakt.
„Ik zou je den raad willen geven voorloopig te
trachten nog een paar uurtjes van je verloren
nachtrust in te halen, wanneer ik niet wist, dat je
natuurlijk smacht naar eenige opheldering met be
trekking tot onzen nachtelijken tocht", zei Sanders,
terwijl de laatste lantaarns langs de Amstel voorbij
gleden.
„Een beetje benieuwd ben ik wel, ja. Overigens
ben ik, ondanks je zwijgzaamheid, gedurende de
vijf minuten, die we in dezen zeer comfortabelen
wagen doorbrengen, toch alweer iets wijzer ge
worden. De reis gaat naar Duitschland en als je
nu nog 10 minuten wacht, kan ik je ook vertellen
of Rijnland dan wel Westfalen het doel van den
tocht is", antwoordde Wils.
„Zóó lang zal ik je geduld maar niet op den
proef stellen, beste jongen. Je hebt met deze op
merking alweer zoo'n duidelijk bewijs van je scherp
zinnigheid geleverd, dat ik me waarlijk gelukkig
prijs zoo'n assistent in m'n onmiddellijke nabijheid
te hebben. Straks zullen we den weg naar Utrecht
inslaan en daaruit volgt dus, dat we vermoedelijk
eenige dagen in het Rijnland zullen doorbrengen.
We gaan naar Dusseldorf, Miel; bij mijn terugkomst
op het bureau heb ik bericht gekregen, dat zuster
Robert daarheen getrokken is, misschien wel met
het doel om het carneval mee te vieren".
Sanders gaf zijn metgezel nu een volledige expli
catie van hetgeen zich na de mislukte huiszoeking
in de woning van de verdwenen verpleegster had
afgespeeld. Deze luisterde aandachtig tot de inspec
teur zijn verhaal geëindigd had en dit besloot met
de woorden:
„Zóó Miel, staan op het oogenblik de zaken en ik
heb alle reden om aan te nemen, dat je er geen
spijt van hebt aan m'n invitatie om mee te gaan
de beste oplossing zou zijn, bovendien is er nog 'de
commissie om te controleeren.
De heer v. d- Sluis meent dat er wel produc
tief werk is te vinden voor de werkeloozen, en
zoo de raad het goed vindt, zal 'nij zorgen voor
de volgende vergadering met voorstellen te jkó-
men.
Die voorz. zegt dat de genoemde commissie
voor werkeloosheidbestrijding geen werk in de
gemeente kon vinden, wat in hun oogen produc
tief kon worden genoemd, en het zal de raad
dan ook zeer aangenaam zijn als in deze èen op
lossing is te vinden door den heer v. d. Sluis.
Bij de verdere besprekingen bleek wel dat de
meerderheid van den Raad zidn zeer goed kon
vereenigen met de plannen van de genoemde com
missie aangezien op die manier twee partijen
werden gediend.
D ejvoorz. zegt dat het niet onmogelijk is
De voorz. zegt dat het niet onmogelijk is of
de plannen van den heer v. d- Sluis geven ons in
deze een goede oplossing, ze kunnen, zoo ze ter
tafel komen op de eerstvolgende vergadering wor
den onderzocht.
Niets meer aan 'de orde zijnde, wordt de ver
gadering gesloten.
ken, heerschte er een geweldige onrust, die zich ook
aan anderen mededeelde, zoodat de run die werd
gedaan op de Kamper Nutsspaarbank, die von
1914 evenaarde.
Alleen gistermorgen werd daar reeds meer dan
f 150.000 uitgekeerd. De bank is echter, als gezegd
zeer solide en ten volle in staat aan dezen toestand
het hoofd te bieden.
Ook de Boaz Spaarbank de betalingen gestaakt.
Nader verneemt het „Hdbl" nog, dat ook de Boaz
Spaarbank, die in hetzelfde gebouow is gevestigd
als de Kamper Bank, hare betalingen heeft gestaakt
en surséance aangevraagd. Dit wekte groote be
roering, daar velen zijn ernstig gedupeerd. De Nuts
spaarbank heeft, zooals bekend, de run rustig door-
saan. Zij bezit ruim 8 ton reserve op 5'/2 mill, kapi
taal. De Nutsspaarbank" beschikt over ruime liquide
middelen.
(Nrd. Holl. Dgbl.).
Faillissement uitgesproken.
Het faillissement van de N. V. Kamper Bank en
van de Kamper Boaz Spaarbank is door de Zwolsche
rechtbank uitgesproken.
(Hbl.).
KAMPER BANK.
Surcéance van betaling gevraagd.
De directeur in hechtenis.
De Kamper Bank te Kampen heeft hoor loketten
geslóten. Zij heeft surséance van betaling aange
vraagd. Vermooedelijk is er een groot tekort.
Da Kamper Bank is opgericht in 1925. Het ge
plaatste en volgestorte kapitaal bedraagt f 249.400
gewone en f945.000 6 pCt. preferente aandeelen. De
tot nu toe uitgekeerde dividenden bedroegen 1926
7 pet., 1927 6»/j pet., 1928 6 pet., 1929 6'/„ pet., 1930
5 pet. De reserves bedroegen volgens de jongste ba
lans nog f60.00.
De oorzaken der ineenstorting.
Kapitaal en reserves geheel verloren.
Het „Hdbl." meldt:
Het kapitaal der Bank bedroeg f300.000, de sta-
tuaire reserve f 10.000. Meer dan 3/4 der Kamper
neringdoenden en een belangrijk deel der land
bouwers uit de omgeving staan met de bank in
relatie. Door de bijzondere tijdsomstandigheden,
waardedalingen van fondsen, en het insolvabel wor
den van eenige debiteuren, gingen de zaken reeds
geruimen tijd zeer ongunstig. Toch kon dit feit
voor de buitenwereld en mogelijk ook voor eigen
commissarissen verborgen blijven, omdat in het
zelfde gebouw gevestigd is en staat onder dezelfde
directie en raad van commissarissen de stichting
Boaz Spaarbank. Door de meer dan 1600 voor een
groot deel kleine spaarders was bij de spaarbank
ingelegd ruim een mill. gld. Voor dekking der
bankmanipulaties is dit geld aangesproken.
De toestand der Kamper Bank was zoo onhoud
baar geworden, dat de directeur J. v. d. W. voor
nemens was zich gistermorgen aan het parket te
Zwolle te melden. De Kamper politie heeft echter
juist te voren ingegrepen.
Na het verhoor dat den directeur werd afgeno
men, is wel gebleken dat er verschillende fraudu
leuze handelingen door hem niet ten eigen bate
zijn verricht, doch voornamelijk om kunstmatig het
voortbestaan der bank te rekken.
Niet alleen zijn aandeelenkapitaal en reserve ge
heel opgeteerd, maar ook is een belangrijk deel van
de spaargelden van de Boaz Spaarbank er méde
verbruikt. Hoewel met eenige zekerheid nog geen
bedrag is te noemen, zal het totale tekort niet Ver
van de negen ton verwijderd zijn.
Het schijnt dat de boekhouding in orde is, maar
toch is de directeur voor de verschillende handelin
gen door hem verricht, in voorloopige hechternis
in het Huis van Bewaring te Zwolle opgesloten.
Ook de Zwartsluizer Bank gesloten.
Ook de Zwartsluizer Bank heeft gisteren haar
loketten moeten sluiten. Deze toch had een belan
gengemeenschap met de Kamper Bank. Bovendien
is het deposito der Zwartsluizer Bank bij de Kam
per Bank zeer belangrijk. Daar minstens 2000 Kam
per ingezetenen bij deze catastrophe zijn betrok-
gevolg te hebben gegeven".
„Niet het minst! Alleen hoop ik, dat onze ex
peditie niet te lang zal duren want tenslotte be
staat er ook nog zoo iets van een „Mercuur", die
dergelijke uitstapjes van haar redactieleden slechts
waardeeren kan, wanneer er voldoende copie inzit."
„Men", antwoordde de inspecteur lachend, „als
alles achter den rug is, heb je stof genoeg voor
eenige tientallen kolommen, waar de lezers van zul
len smullen, 't Moet je directie tenslotte toch ook
wat waard zijn iemand in dienst te hebben, die
zulke buitengewone speurderskwaliteiten aan den
dag legt en zijn relaties met het hoofdbureau zóó
netjes weet uit te buiten".
„Je bent nog steeds zeer optimistisch, Wil" meen
de re porter. De activiteit van dien Arnhemschen
speurder schijnt haar uitwerking niet te hebben
gemist, maar je vergeet, dat er voor mij geen letter
te schrijven is vóórdat de dader goed en wel achter
slot en grendel Zit. Tot zóólang is mijn werkzaam
aandeel in deze onderneming niet veel meer dan
liefhebberij en als zoodanig wordt het door m'n
directie zoowel als door m'n collega's dan ook be
schouwd".
Sanders gaf den reporter een bemoedigend klopje
op den schouder.
„Maak je maar niet ongerust, ouwe jongen! Als
de voorteekenen niet bedriegen, zal spoedig genoeg
blijken, dat onze werkzaamheden met de kwali
ficatie, liefhebberij, wel wat heel laag getaxeerd
zijn. Ik voorspel je, dat binnen veertien dagen de
naam van „De Mercuur" op aller lippen is, dank zij
het feit, dat een zekere meneer Emiel Wils als
eerste reporter aan dat blad verbonden is".
„Ik hoop het", antwoordde deze, „maar ik wil je
wel eerlijk bekennen, dat ik den toestand niet zoo
rooskleurig inzie".
Ze reden nu door de geheel verlaten straten
van Utrecht en met onverminderde snelheid zette
de chauffeur koers in de richting Arnhem.
Inspecteur Sanders scheen zich inderdaad ner
gens ongerust over te maken, want nauwelijk had
den zij de Domstad achter zich, of het geluid van
een regelmatige, diepe ademhaling naast Wils be
wees, dat diens reisgenoot was ingeslapen.
Vóór ze in de golven verdween,
werden haar resten nog ver
kocht voor 90 pond VlaamscLi
en 30 schillingen
Romerswale, de verdronken Zeeuwsche stad,
was een der oudste steden van Zeeland. Ze kwant
reeds voor op de kaart, welke omstreeks 600
geteekend, gevonden werd in het klooster van
Egmond. ,Men noemde haar eertijds Reimerswale
of Reymerswaal. De stad was gelegen ten Wes
ten van Bergen op Zoom tegenover Tholen. Ze
had sinds onheugelijke tijden haar bijzondere Ree-
ren, 'die Leenmannen van Zeeland waren. Ro
merswale was reeds vroeg volkrijk en kon lan
gen tijd in grootte concurreeren met Middel
burg, Veere e.a-
'Eerst op den 1 April 1374 echter, is den Poor
teren van Romerswale door Hertog Albert vrij
heid vergund de plaats met vesten en wallen te
hegraven (omringen), zoodat het van toen af in
den rang der steden is opgenomen.
De plaats had voordien reeds vele privilegiën
gekregen. In 1315 bepaalde Graaf Willem III,
dat alle goederen, behalve verscüie visch, uit Zee
land naar Brabant of omgekeerd vervoerd wor
dende, eerste te Romerswale op de markt moesten
worden gekocht. In 1340 werd tolvrijheid ver
leend in Holland en Zeeland.
Koophandel, zout-winning en andere industrie
brachten Romerswale tot bloei; in den aanvang
van de 16e eeuw bereikte deze èen toppunt. Zee
vloeden, oorlog en brachten volvoerden daarop
geleidelijk het verval.
In 1520 werd de stad door een ontzettenden
brand geteisterd, waarbij meer dan 300 huizen
en werkplaatsen werden verwoest. Van de door
stane ellende was Romerswale nog niet hersteld,
toen óp den 5en November 1530, des morgens te
3 uur, een verschrikkelijke vloed in de ge
schiedenis als Sint Felix-vloed bekend geble
ven een deel van Zuid-Beveland en daarmee
.Romerswale odder water zette. De stad met 25
omliggende dorpen werden zoo goed als verzwol
gen; honderden menseden en duizenden dieren
kwamen daarb ijom. De bewoners, die nog konden
vluchten, wijkten uit naar Dnolen, waar men
een deel der bevolking nog langen 'tijd met den
naam „Walenaars" heeft aangeduid.
Op het dak van een der ondergeloopen dorps-
kerkne hebben een 50-tal menseden na dien vree-
seijken vlloed nog twee dagen en een nacht in
angstig verbijden va nhulp doorgebradnt,
zónder eten of drinken. Ze zijn eindelijk door
bemiddeling van -den Markies van Bergen op
Zoom met een schip gered.
Nog hield na dezen stormvloed een deel der
De reporter trachtte dit voorbeeld te volgen, maar
hoezeer hij zich ook moeite gaf, de gedachte aan
I hetgeen hen in Dusseldorf te wachten stond, uit
zijn hoofd te bannen, hij slaagde daarin niet. Bo-
i vendien was daar nu weer de vraag, wat den in-
i specteur zoo optimistisch deed zijn, welke zich tel
kens weer aan 'hem opdrong en waarop hij het
antwoord schuldig moest blijven. Van welken kant
hij de zaak ook bekeek, er was, behoudens het feit,
dat men er in geslaagd was de pseudo verpleegster
te blijven volgen, geen enkel lichtpunt. Verwachtte
Sanders, dat juist daar in Dusseldorf iets ontdekt
zou worden, wat hier voor allen een geheim was
gebleven? Wist hij meer, dan hij hem, Wils verteld
adh? Had de huiszoeking misschien, zonder dat hij
of Han Adams er iets van bemerkt hadden, toch iets
belangrijks aan het licht gebracht?
i Deze en dergelijke vragen lieten hem geen rust,
j terwijl hij met gesloten oogen achterover in de
kussens leunde. Toen hij eindelijk vermoeid van het
j denken, de oogen even opsloeg, zag hij recht voor
zich de onbeweeglijke gestalte van den chauffeur,
j die als een standbeeld achter het stuurrad zat en
I zich niet in het minst scheen te bekommeren om
hetgeen zich achter zijn rug afspeelde. Wils trachtte
I zich in de duisternis te oriënteeren. Een breede
straatweg met zware boomen die als sombere scha-
I duwen voorbij flitsten. Hier en daar een buiten-
I plaats, waarin wel alle menschelijk leven gebluscht
scheen, dan plotseling meerdere huizen, tramrails
en straatlantaarns; ze naderden Arnhem.
Hij knipte het lampje in den wagen aan en keek
op zijn horloge. Bijna vijf uur. Nog herinnerde
slechts een enkele voorbij ratelende wagen of een
haastige, diep in de kraag van zijn jas gedoken
voetganger aan den naderenden dag. De Wester-
voortsche dijk lag echter nog geheel verlaten en
voort ging het weer, in een tempo van 70 K.M.,
in de richting Zevenaar.
Het werd tijd Sanders te wekken ,die zich door
niets in zijn gezonde slaap liet storen. Toen Wils
hem echter onzacht door elkaar schudde, was hij
plotseling klaar wakker en bewees slechts een on
welluidende geeuw, dat de behoefte aan slaap nog
aanwezig was.
Romerswalenaars stand op den geboortegrond.
Gedurende 34 jaar hebben zij nog geworsteld en
(gestreden om de stad te behouden. ,We vinden
vermeld, hoe 'net water soms 12 voet hoog in
hun kerk stond. Nieuwe stormvloeden en intus-
schen nog een groote brand maakten verderen'
tegenstand nutteloos, het was op den duur
weinig meer dan puin, wat eens Romerswale
heette.
Nadat de stad in 1574 geheel verlaten was,
werd ten behoeve van de sdnuldeischers nog een
verkooping gehouden van de straatsteenen en van
wat er nog van de stadsmuren en eens zoo trot-
sche poorten de Mariapoort, Wiesterpoort en
Koepoort over was. "Het geheel „ging" voor
90 ponden Vlaamsch en 3 sdnillingen.
Ejn de dichter der Inistorie treurde:
Die schoone stad met vele dorpen zijn gdneel
in zee verdwenen.
Geen torenspits zelfs aanschouwt mijn oog er van,
Geen muurbrok, dien het oog nog ondersdneiden
"tan',
Noch eenig oversdnot van het prachtig slot
Loodijke!
Wie ke'nd ein ligging of in rijkdom zijns gelijke
In zee begraven slot! Nooit heft gij uwen top,
Nooit uwen toren weer uit dien afgrond op.
FINANCIEELE KRONIEK.
Na de opheffing van den gouden standaard in
Engeland zijn de Scandinavische landen gevolgd.
Het is eigenlijk wel zeer bijzonder rustig aan onze
beurs geweest, na het stormachtige, om niet te zeg
gen orkaanachtige begin der vorige week. Het is
op onze beurs niet tot al te groote catastrophes
gekomen. Wel zijn een paar zwakkere zusters in
de provincie genoodzaakt geworden hun loketten
te sluiten, wel ook hoorde men bij geruchte mom
pelen dat een zeer groote moeilijkheden staat, maar
wie heeft het op het oogenblik niet moeilijk? De
groote financieele kopstukken hebben allen gerust
stellende artikelen geschreven, die in de groote
pers zijn verschenen. Minder gelukkig was de ver
klaring van de Nederlandsche Bank ten opzichte
van de ponden-portefeuille. Hiier werd wat al te
gemakkelijk gerustgesteld. Want een pond dat tot
onder de teen gulden is gedaald kan natuurlijk aan
renteopbrengst lang dit verlies niet goed maken.
Terecht heeft dit critiek, zoowel in binnen- als bui
tenland uitgelokt. Het Financial News schrijft bijv.
dat de verkaring van de Nederlandsche Bank den
indruk heeft gevestigd, dat de Bank of Engeland
eenige garantie zou hebben verstrekt voor den
koers van dit pondenbezit. In goed ingelichte krin
gen men evenwel, iets van een dergelijke regeling
te weten, welke een riskante onderneming zou zijn
geweest en bovendien „unfair" tegenover andere
centrale banken en alle andere houders van ster-
lingtegoed. De „Times" schrijft, dat de terminologie
van de verklaring der directie der Ned. Bank raad
selachtig is. Het Engelsche blad, bedoelt de passage
over het Sterling-bezit en merkt naar aanleiding
hiervan op, dat een Sterlingbezit uit den aard der
zaak geen goudbezit is, daar Sterling niet meer sy
noniem is met goud. Er kan, aldus dit blad, on
mogelijk sprake zijn, dat het bezit van een buiten-
landsche bank aan sterling gewaarborgd is als goud
verplichting. Nu Nederland besloten heeft aan den
gouden Standaard vast te houden, moet er op het
oogenblik in elk geval een verlies zijn op de ster-
ling-wissels in de portefeuille van de bank waarvan
de interest intusschen gebruikt kan worden om
tegenover dit verlies geplaatst te worden.
De verhooging van het disconto door de Ned.
Bank heeft op onze beurs geen al te nadeeligen in
vloed uitgeoefend. Er was moeilijk anders te ver
wachten, omdat men ook op de beurs de overtui
ging heeft, dat ook de centrale geldinstellingen alles
in het werk zullen stellen om den gulden op peil te
houden en gouduitvoer zooveel mogelijk te beper
ken.
Toch zijn verschillende waarden enkele punten
gedaald, maar niet zoo ernstig dat men dit op deze
discontoverhooging zou kunnen afschuiven.
Voor aandeelen Koninklijke was nauwelijks be
langstelling, de koers brokkelde wat af. Ook in an
dere afdeelingen was de grondtoon niet vast en
H.V.A.'s kwamen tot de 200.
Op de obligatiemarkt waren heel wat verkoopen,
zoodat de leeningen iets lager noteerden. De vraag
daarentegen was maar zeer gering. Daarentegen
waren er executoriale verkoopen genoeg, de steun
die de Ned. Bank had toegezegd bleek hier niet te
gen opgewassen. Mogelijk is natuurlijk dat het hier
ging om waarden, die de Nederlandsche Bank niet
wil overnemen.
Het ziet er dus op het oogenblik vrij somber aan
het Damrak uit. Maar men heeft de koppen niet
laten hangen en dat is zeer verstandig. Dat we
thans aan het einde van den lijdensweg zijn geko
men, betwijfelen we echter ten zeerste en dat er
nog heel wat „zware buien" zullen losbreken staat
wel vast.
„We naderen de grens", zei Wils, toen de inspec
teur een blik naar buiten wierp en de daar nog
steeds heerschende duisternis, die als een sluier om
den wagen hing, trachtte te doordringen.
„Dat begrijp ik, anders zou je niet zoo onver
standig geweest zijn om me te wekken", klonk het
gemelijk.
De grenscontrole leverde geen moeilijkheden op
De legimitatiepapieren van den inspecteur verricht
ten wonderen en voorkwamen zelfs, dat Wils en
de chauffeur werden lastig gevallen. Wel was op
het gelaat van den Hollandschen zoowel als van den
Duitschen douanebeambte eenige nieuwsgierigheid
te lezen met betrekking tot het doel van deze nach
telijke grenspassage, maar geen van beiden acht
ten zij zich bevoegd hiernaar te informeeren.
Ruim een half uur voor het vertrek van den trein
stopte de wagen voor het station te Emmerik en
toen een roode gloed in het Oosten den naderenden
dag aankondigde, waren zij reeds weer onderweg,
naar de plaats van bestemming: Dusseldorf.
Wils heeft een ontmoeting.
Slechts weinige steden in het oude Europa kunnen
bogen op het bezit van een zoo actieve vereeniging
voor vreemdelingenverkeer als Dusseldorf, dat haar
snelle opkomst voor een groot deel aan een inten
sieve propaganda op dit gebied te danken heeft.
De groote Machinetentoonstelling in het begin
van deze eeuw gehouden, heeft voor het eerst de
aandacht der geheele wereld op de „Kunst und
Gartenstadt" zooals Dusseldorf teredht genoemd
wordt, gevestigd en sindsdien is een vooruitstre
vend gemeentebestuur er in geslaagd de stad te
maken tot een centrum van vreemdelingenverkeer
dat ook in het buitenland een uitstekende repu
tatie geniet.
(Wordt vervolgd.)
