NIEUWE i
VERSLAG
Langedijker Groentecentrale
Nieuwsblad y. Holl. Noorderkwartier
No 119 nxaroo&
no DONDERDAG 8 OCTOBER 1931
40e Jaargang
Mhh: Firw I.I. KUB. - litem 1.1 Iflfflj. - |HH| Munte.
Uit den Omtrek
f
14 111 GE RIJK ER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG. -
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden ƒ1.15.
AD VERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
van de proeven met het winnen van nieu
we vroege wratziekte-vrije aardappelen
op den Proefschool tuin bij de Rijkstuin
bouwwinterschool te Hoorn in 1931.
In 1928 is men te Hoorn begonnen met het
stelselmatig kruisen van aardappelen, om eon
nieuwe soort van wratziekte-vrije aardappelen
te verkrijgen, 'die in de plaats zou kunnen komen
van do Eersteling of !?ehotsc!ne muis, om'dat de
ze laatste vatbaar is voor de gevreesde wratziek
te. In 1928 zijn een aantal kruisingen verricht'
om meer kans te hebben, dat de nieuwe soorten
onvatbaar zouden zijn voor de wratziekte. Tat
vat kruisingen zijn verricht met bestaande on
vatbare soorten. Voordat de bloem zich opent,
'worden dè meeldraden er uit weggenomen, om
te voorkomen, dat die bloem zich zelf bestuift.
Een paar dagen later wordt op de stempfel van
zulk' ee'n bloem met een penseel stuifmeel over
gebracht van een bloem van een andere soort.
Zulk! een gékruiste bloem brengt in den regel
een bes voort, die de zaden bevat, welke het
volgend voorjaar moeten worden gezaaid.
Toch komt biet ook voor, dat de kruising mis
lukt, doordat het gebruikte stuifmeel onge
schikt is. De Eersteling bv. bevat zoo goed als
geen stuifmeel, zoodat deze, om een bes te kun
nen vormen moet worden bestoven met stuif
meel van een andere soort Tegen dat de besseii
beginnen af te vallen, worden ze afgeplukt en de
bessen van elke plant afzonderlijk te rijpen ge
legd.
Zoodra ze voldoende rijp zijn, worden de
vruchten stuk geknepen en de zaden er uit ge-
wasschen. Daarna worden ze gedroogd en tot
het volgend voorjaar bewaard. In 1928 werden
op deze wijze 20.000 zaden geoogst. In,/de maand
(Maaït van 19'29 wérden deze zaden in een war
me kas 'in zaadpanpjen en kistjes messcherp zanjdj
uitgezaaid, een paar maal verspreid en later in
bloempotjes gezet. Deze planten kwamen in het
einde van April onder platglas in bakken, waar
zé tot einde Me ibleven, om daarna op het open
veld te worldén uitgezet. Uit dat zaad zijn on
geveer 15000 planten opgekweekt. Dé rijen af
stand werd 75 cm. en in de rijl kwamen de plan
ten op 50 cm. Voor zulke kleine planten lijkt dit
"feén groote afstand, doch om ze nadednand te kun
nen beoordeclen, mogen ze niet te nauw staan,.
Ziekelijke planten werden zoo vroeg mogelijk
verwijderd. D|e planten vertoonden groote ver
schillen in tioogte ,bladvorm, kleur van het blad
enz. Iln het einde van Augustus werden de
planten gerooid. Toen kwamen groote verschil
len voor den dag. Sommigen hadden nog in net
geheel geen knollen gevormd. Bij anderen waren
de vormen zoo abnormaal, dat ze in de praktijk
niet te gebruiken waren. Van 1259 planten wer
den de knollen afzonderlijk bewaard. Van allen
werd genoteerd, de kleur van de huid, de vleesdn
kleur, de vorm, de diepte der oogen, het aantal
knollen, of ze dicht bij den stam zaten of veraf,
enz.ESnkéle planten gaVen reeds een opbrengst
van meer dan een kilo.
Die geoogste knollen werden in 1930 uitgepoot
op afzonderlijke regels.
Bij de beoordeel in g in dat jaar zag men, dat
sommige soorten een heel goed gewas vormden.
Bij andere soorten kwamen nogal ziekelijke plan
ten met bladrol en topbont voor. Zulke exem
plaren werden zooveel mogelijk' weer vroeg ver
wijderd. Bij iden oogst werden de poters van 122
dezer nieuwe soorten aangehouden en in de
'nieuwe poterbewaarplaats o_p ge borgen. Iln het
voorjaar van 1931. zijn deze 122 soorten weer
uitgezet. Dl0 ontwikkeling was voorspoedig, tot
dat iu het einde van Mei de gewone aardappel
ziekte (Phvtoplnthora ihfestans) zich vertoonde.
Dank zij- geregeld bespuiten met bourgondische
pap heeft de ziekte in !net gewas niet veel scha
de veroorzaakt.
Dé commissie, bestaande uit de heeren de Boer
Ootejrs en Epos je, heeft tweemaal een bezoek'
gebracht aan (net proefveld om mede het gewas,,
en de knollen te beoordeclen, en wel in de 2e
helft van Juni en begin Juli. De stand van 'net
gewas was toen over het gdneel goed. Van de
meeste der nieuwe soorten zijn een paar stoe
len opgestoken.
Bij verschillende soorten was de Inoeveèlheid
kriel te groot, bij' addere zaten de knollen te
ver van den stam. Weer bij anderen was dé
vorm der knollen ongeschikt of (net loof was
zoo hoog, dat die soort totaal ohgesdnikt is'
voor tusschdnteelt.
Vain een vijftiental soorten waren de eigen-
j schappen ec'nter goed, zoodat deze werden aan-
gehouden. Bovendien zijn van soorten, die wat
laat schijnen, ook enkele soorten bewaard, om
ze het volgend jaar nog eens na te gaan',
i Alle jaren worden weer nieuwe kruisingen toe-
j gepast en het gewonnen zaad (net volgend jaar
I uitgezaaid. Zoo zijn er in 1931 weer 6500 nieu
we planten uitgezet van het in 1930 gewonnen
I zaad. Hiervan zijn er 1246 stammen gehouden,
om ze in 1932 nader t'e kunnen beoordeelerl.
Dit jaar zijn ongeveer 40.000 zaden geoogst,
welke in 1932 weer worden uitgezaaid.
De groote vraag is echter, Inoe de nieuwe soor-
de wrat- ïwx 61WÜCic le &ürLen als er
ziekte. Met dit doel zijd m het voorjaar van van slordigheid of misschien fraude sprake kan
1932 van 44 nieuwe soorten elk 10 knollen naar
te teekenen, werd dit aangehouden tot een volgende
vergadering.
Van de vereeniging „De Koophandel" was een
schrijven ingekomen met verzoek om een boete be
paling te maken voor het minder leveren dan in de
veiling verkocht werd.
Over het algemeen wordt door de aanvoerders
de kool niet gewogen en wordt het kwantum ge
schat naar het vaartuig, en wordt dan steeds naar
den hoogen kant opgegeven, omdat men niet gaarne
50 of 100 Kg. te veel heeft, daar men dan de kans
loopt, dat men die weer mee terug moet nemen.
Toch heeft het dag. bestuur gemeend er iets voor
te moeten doen, niet om de kleine hoeveelheden
die wel eens te kort komen, want dat kan door
het ongelukkig of gelukkig wegen veroorzaakt
worden, maar wel voor grootere te korten als er
dv. Oortwijn Blotjes te Oostwold gezonden, bij
wien deze pootaardappelen op besmet veld wer
den uitgeplant. Van deze 44 soorten vertoonden
17 aantasting door de wratziekte. Met deze 17
soorten wordt niet verder géwerkt. Bij deze 17
soorten waren er juist een paar, die door de
commissie als geschikt waren beoordeeld. Ze
waren vroeg, vruchtbaar, geelvleezig en ze
hadden goed gevormde knollen. Het zou ook
wel heel toevallig zijin, a!s die soorten tevens:
wratziektevrij waren. Bij de andere overgeble
ven soorten zitten echter allidnt nog wel een
paar bruikbare en bovendien komen er elk jaar
weer een groot aantal nieuwe soorten bij, zoo
dat er gegronde reden is, om te verwachten,
dat deze proeven tenslotte wel resultaat zullen
geven.
Van de 17 soorten, (die dit jaar niet zijn aange
tast door de wratziekte, moetefa. van elk het
vol geïnd jaar 100 knollen op besmet veld wor
ded uitgezet, voordat men zeker kan zeggen, of
de soort wratziektevrij is. Verder worden er in
1932 van verschillende soorten, die nog niet
op wratziekte zijn beproefd, van elk weer 10
knollen voor het voorloopijg onderzoek naar dr.
'Oortwijn Botjes gezonden.
Vergadering van 't bestuur van den Tuinbouwersbond
„Langendijker Groentencentrale" te Broek op
Langendijk, gehouden Maandag 5 Oct. 1931.
Tegenwoordig 26 leden.
Voorzitter, Burgemeester Slot, opent met een
welkom, in het bijzonder het nieuwe bestuurslid
W. de Boordee van Schermerhorn, en het plaats
vervangend lid W. Butter van Koedijk.
Hierna volgde lezing der notulen, welke onver-
andert werden vastgesteld en geteekend.
De keurlijsten over de maanden Juli, Augustus en
September welke resp. 27, 6 en 8 keuringen bevatte
werd geen op of aanmerkingen over gemaakt.
Rapport ingekomen van den accountant van het
C. B., welke op 17 Sepember j,l, de boeken van den
penningmeester had nagezien, hierin werd vermeld
dat alles zoo specifiek mogelijk was nagezien, en de
boekhouding beantwoorde aan de overgelegde be
scheiden en bewijsstukken.
De exploitatierekening gaf per 16 September aan
een batig saldo van f7805.47.
Bij het uitbrengen van het rapport over het na
zien van het betaalkantoor werd medegedeeld dat
in de maand Juli geveild was voor een bedrag van
f306.932.12. Waarvan voor: Broek op Langendijk
f 40.627.23; St. Pancras f 100.963.06; St. Pancras R. K.
f 19.236.48; Heerhugowaard f 10.506.61; Heerhugo-
waard R.K. f 18.244.18; Hensbroek f 10.190.28; Scher
merhorn f9158.86; De Rijp en Omstreken f7861.90
Koedijk f 18.077.05; Zuidscharwoude f 13.168.56
Zuidscharwoude R. K. f7625.02; De schermer
f20.350.58; Ursem f4692.63; Oterleek f3404.73;
Rijp L. T. B. f 14.313.55; Diversen f9231,40.
In de maand Augustus was geveild voor een be
drag van f70056.79, waarvan voor: Broek op Lan
gendijk f 11.399.63; St. Pancras f 12.066.89; St. Pan
cras R. K. f2471.82; Zuidscharwoude f8293.48; Zuid
scharwoude R.K. f 1148.70; Hensbroek f6350.44;
Schermerhorn f 58.21De Rijp en Omstr. f 356.41
Koedijk f7141.37; Heerhugowaard f2922.33; Heer
hugowaard R.K. f6133.53; De Schermer f845.01;
Ursem f607.85; Oterleek f786.95; De Rijp L. T. B.
f 1507.89; Diverse f7966.25.
Medegedeeld werd dat in de negen maanden van
dit jaar voor f370.000 minder geveild was, dan In
dezelfde negen maanden van het vorige jaar.
Aan de orde werd gesteld het teekenen van den
credietbrief voor de huishoudelijke uitgaven.
Deze was geteekend door zes bestuursleden als
borgen, dat alle bestuursleden als borg moesten
teekenen, dat zeker de vereenigingen meer aan de
veieling zou binden.
Tevens was als reden opgegeven dat het nieuwe
gebouw in onderpand gegeven was voor het bloem-
bollencrediet, zoodat wij meenden dat daardoor
de borgstelling voor het huishoudelijk credlet zwaar
der was geworden. Opgemerkt werd dat niet de
vaste goederen van de vereeniging het huishoudelijk
crediet dekten, doch wel het veilingspercentage.
Uit het veilingspercentage moet alle kosten en
lasten en ook aflossing van het crediet bestreden
worden en als dat met een lagen omzet niet gaat,
zal het veilingspercentage verhoogd moeten worden.
Daar allen nog niet bereid waren den credietbrief
Het dag. bestuur stelde het volgende voor; Dat
elk te kort gewicht aan den keurmeester opgege
ven wordt en wanneer het te kort gewicht van dien
aard is, dat er van slordigheid of fraude sprake
kan zijn kan de keurmeester zoo iemand wanneer
het bij herhaling gebeurd, beboeten met het per
centage gelijk aan het te kort gewicht.
Dit voorstel werd aangenomen, doch met dien
verstande, dat den kooper, wanneer blijkt dat er
5 pet. meer gewicht is, dit ook moet accepteeren.
Een afschrift van een schrijven ingekomen van
de Vereen. „De Koophandel" gericht aan het Cen
traal Bureau, waarin verzocht wordt den minimum
prijs voor kool af te schaffen, omdat kool die den
minimumprijs niet kan opbrengen, later toch niet
uit de hand verkocht wordt voor een mindere prijs
wat een oneerlijke concurrentie veroorzaakt en
maakt dat meerdere kooplieden die practijken moe
ten uitvoeren.
Wanneer de minimumprijs niet afgeschaft kan
worden, dat dan de veilingvereenigingen de niet
verkochte kool voor een bepaalden prijs overnemen,
zoodat de tuinders geen reden meer hebben die kool
uit de hand te verkoopen.
Van de Tuinbouwvereeniging „De Zuid" te Sint
Pancras was een verzoek ingekomen dat de L T. B.
de niet verkochte kool voor een bepaalden prijs zou
overnemen, ook al om dezelfde reden als bovenge
noemd.
Aan het Centraal Bureau is door de L. G. C. ge
adviseerd om den minimumprijs niet op te heffen
maar „Koophandel" te adviseeren om een boete
bepaling te maken voor hare leden die trachten die
kool voor een mindere prijs uit de hand te ver
koopen.
Voorzitter zegt, om de kool over te nemen voor
een bepaalden prijs zou wel een goed middel zijn,
maar er wordt geen middel aan de hand gedaan,
waar dat geld vandaan moet komen, daarom is het
voor ons niet uitvoerbaar. Beter zou het zijn als de
vereeniging „De Koophandel" een boete bepaling
maakte voor hare leden, dan zou ook dat kwaad
spoedig weg zijn.
Opgemerkt werd of het niet mogelijk zou zijn dat
de veilingsvereeniging een strafbepaling maakte
voor de kooplieden, die zich daaraan schuldig
maakten.
Secretaris zegt, dat ook het vorig jaar, al was het
toen in mindere mate, ook gebeurd Is dat niet ver
kochte kool later door een mindere prijs gekocht
werd.
Toen is in de veiling gevraagd of de minimum
prijzen afgeschaft moesten worden, doch eenparig
was het antwoord van den handel dat de mini
mumprijzen bestaan moesten blijven. In de alge-
meene vergadering van koophandel is dit punt ter
sprake gebracht en de medewerking in deze ge
vraagd waar dan ook de hoop Is uitgesproken, dat
het dit jaar beter daarmede zou loopen.
In het schrijven van Koophandel wordt thans
ook weer gesproken van den „uitnemenden maat
regel" dus is het de plicht van beide vereenigingen
om alles te doen dat die verkeerde practijken, die
schade doen aan tuinbouw en handel zooveel moge
lijk tegen te gaan.
De Tuinbouw heeft een strafbepaling voor hare
leden, die uit de hand verkoopen doch die kunnen
kunnen wij in dezen tijd niet toe passen, zoolang de
koopman vrij uit gaat.
De Koophandel heeft geen strafbepaling en heeft
er tot heden nog niets voor gedaan om dat kwaad
tegen te gaan, zoodat ik meen als Koophandel
geen strafbepaling maakt voor hare leden, wij het
dan moeten doen, maar dan in overleg met den
Vierbond en Koophandel.
Er waren nog leden die dit enkel als L. G. C.
wilde doen, doch besloten werd deze zaak met den
Vierbond en Koophandel te regelen.
Ingekomen de notulen van een vergadering van
de tuinbouwvereeniging „De West" te Koedijk met
verzoek het streven hunner vereeniging, om mid
delen te beramen om den nood in de Tuinbouw te
lenigen, te willen steunen en afgevaagdigden te wil
len zenden naar een vergadering welke misschei
gehouden zal worden te Amsterdam.
Daar deze zaak intusschen overgenomen Is door
de provinciale Commissie uit de veilingen, werd dit
schrijven voor kennisgeving aangenomen. Evenzoo
een schrijven van de Tuinbouwvereeniging „De
Zuid" te St. Pancras waarin verzocht werd om aan
den minister steun te vragen voor de noodlijdende
tuinders zal eerst de vergadering van de Prov.
Commissie afgewacht worden.
De vergadering van de Prov. Commissie zal ge
houden worden op Dinsdag 13 October a.s., des na
middags te 2 uur In het Landbouwhuis te Alkmaar.
Als vertegenwoordigers van de L. G. C. werden
aangewezen de heeren S. de Boer Kz. en W. Visser.
Verder werden door den voorzitter alle bestuurs
leden opgewekt om die vergadering bij te wonen.
Op de vraag of anderen ook toegang hebben tot
die vergadering, werd medegedeeld dat alle aange
sloten tuinbouwers genoemde vergadering kunnen
bezoeken.
Schrijven ingekomen van Mej. M. Vroegop Pd
te Broek op Langendijk, dat zij hare benoeming als
telegrafiste aan de veiling aanneemt.
Dankbetuiging ingekomen van de fam. W. Balk
voor de ontvangen bewijzen van meeleven en deel
neming bij het overlijden van een heer W. Balk
Verzoek Ingekomen van de vereeniging van oud
leerlingen der Rijks-tuinbouwwinterschool te Hoorn
om subsidie ter bestrijding van de kosten om meer
dere kennis te brengen onder de tuinbouwers, werd
afwijzend op beschikt, daar zulke verzoeken ge
richt moeten worden aan de respectieve tuinbouw-
vereenigingen en niet aan veilingsvereenigingen.
Rapport ingekomen van de Rijkstuinbouw-winter-
school te Hoorn, aangaande het nemen van proeven
ter verkrijging van nieuwe, vroege, wratziekte-vrije
aardappelen. Dit rapport zal in de plaatselijke
bladen vermeld worden.
Voorzitter zegt, dat zoolang de machine er is, er
nog weinig gebruik van wordt gemaakt, wat zeer
zeker zijn oorzaak wel zal vinden in de lage prij
zen, met gevolg dat het sorteerloon er niet af kan.
Het is voor de vereeniging zoodoende echter een
nadeelige zaak, omdat daarvoor steeds een man
in dienst gehouden moet worden; in verband daar
mede stelt het dag. bestuur voor om de machine
twee dagen van de week disponibel te stellen, dan
worden de derde dag de uien geveild en kan in ver
band daarmede de beambte drie dagen in de week
in dienst gehouden worden.
De vergadering is echter van meening, dat de
uiensorteering over de machine dan geheel verloren
zal gaan en acht het beter dat deze de geheele week
disponibel is en dan met het oog op de geringe aan
voer de beambte voor een lager loon aan te stellen
Wordt aldus besloten.
Mededeelingen werd gedaan aangaande de ex
port van vroege aardappelen in de campagne van
1 Juni tot einde Augustus 1931.
Over dat tijdvak waren verzonden 370 wagons van
10000 Kg. tegen het vorige jaar 1010 wagons.
Naar Duitschland waren verzonden 541/, wagon
tegen 823 wagons van het vorige jaar. Zwitseland
8 wagons tegen 79 van het vorige jaar. Denemarken
31/, wagon tegen 26 in het vorige jaar en naar
Engeland 304 wagons tegen 83 in het vorige jaar.
Rondvraag.
De heer Muller vraagt hoe het thans staat met
de subsidie, nu door Ged. Staten onze voorwaarden
niet zijn aangenomen.
Geantwoord werd, dat, waar het een besluit is
van de algemeene vergadering, deze daarover weer
zal moeten beslissen.
De heer C. Spruit vraagt of er nog vergaeding
gegeven kan worden voor de jas welke op de alge
meene vergadering is zoek geraakt. Zal daar ter
plaatse behandeld worden.
De heer A. Hoogland vraagt of opgezocht kan
worden het besluit, dat het ophouden in de veiling
van de eerste uienaanvoerders vervallen is.
Zal een volgende vergadering meegedeeld worden.
Spr. geeft verder in overweging om de loonen,
salarissen en presentie-gelden te verlagen.
De heer H. Glas sluit zich bij deze woorden aan
en vraagt verder of het toegestaan wordt dat auto
mobielen in het nieuwe gebouw laden en lossen
kunnen.
Geantwoord werd dat zulks altijd wordt toege
staan en dat het er zelfs voor is ingericht.
Hierna sluiting.
SINT MAARTEN.
Maandagavond was ten huizen van den heer P.
Schrijver alhier een openbare vergadering belegd,
uitgaande van eenige tuinders, tot doel, bespre
king „nood der tuinders". Voor dezen avond trad
als spreker op de heer de Weert. Een 30-tal belang
hebbende waren ter vergadering aanwezig, dewelke
na opening dezer vergadering gedaan door den heer
Zwagerman van N. Niedorp, met groote aandacht
de bespreking van den heer de Weert aanhoor
den. De heer De Weert besprak in zijn rede het
ontstaan en groei der beweging en de noodzake
lijkheid van hun optreden daar de tuinbouworgani
saties, door gebrek aan fut en durf, hier machte
loos stonden. De nood der tuinders, zegt spr., dwingt
ons echter om met stoute doortastende middelen
de strijd te voeren, daar anders de tuinder met een
kluitje in het riet wordt gestuurd.
Op duidelijke wijze toont spr. aan dat in ons Ne
derland voldoende kapitaal aanwezig is om ons die
in nood zitten de behulpzame hand te reiken maar,
zegt spr., wanneer de kleine man hulp behoeft
gaat dit niet van een leiendakje maar moet er ge
streden worden. Wel heeft de regeering iets gedaan
voor de groote landbouwer welke tevens is groot
grondbezitter, voor hen is de tarwewet niet in het
leven geroepen. Dat de nood daar in lange na niet
zoo hoog was als bij ons tuindertjes, is van alge
meene bekendheid.
Voorts maakt spr. de punten van verlangen be
kend waarvoor de actie gevoerd zal worden bestaan
de uit 6 punten.
1. Hulp aan de aardappel verbouwers; 2. Verla
ging van pacht en hypotheekschulden e. a. schul
den; 3. Strijd tegen" de speculatie met levensmid
delen en de reuzenwinsten der groothandelaars; 4.
Verstrekking van kunstmest tegen verlaagde prijzen
of zoo noodig gratis door de regeering; 5. Strijd
tegen iedere verkoop of executie wegens schulden
en opzegging pachtcontracten bij onmacht tot be
talen en 6 volledige premie vrije sociale wetgeving
voor de weerkende tuinders, ook vrouwen en kinde
ren in het bedrijf werkzaam, ziekte-ongevallen, in-
validiteits- en ouderdomsverzekering.
Voor dit doel zegt spr. zal de boerenbond de
tuinders in Noord Holland mobiliseeren en zal een
