Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 121
40e Jaargang
De vierde man
„ONTEERD"
t
TÈLWOÖN INTERCOMMUNAAL NO. U. DINSDAG 13 OCTOBER 1931
NIEUWE
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden ƒ1.15.
UitQUi: Firma I. H. KEIZER. - Redacteur I. H, KEIZER. - Bureel MacMe.
AD VERTENTHN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Plaatselijk
Hieuws
ZUIDSCHARWOUDE.
Op de eerste samenkomst van het gezelschap
„Nut en Genoegen" was een groot* aantal leden
aanwezig, waarover de voorzitter o.m. in zijn ope
ningswoord zich verheugde en den wensch uitsprak
dat in dit seizoen de vergaderingen druk zouden
bezocht worden.
De secretaris las nu de notulen voor van de laatste
samenkomst van den z.g. Vrouwenavond, welke
notuleering met goedkeuring bevestigd werden.
Wegens verhindering van den bibliothecaris
bracht de voorzitter verslag uit van het financieel
beheer van dezen functionaris. Deze rekening sloot
met een batig saldo van f 59.24; waarvan nog
eenige nieuwe boeken moeten worden betaald. Van
de bibliotheek werd een vorig maal niet dat gebruik
gemaakt wat men gewend is.
Het bleek evenwel dat de meening heerscht dat
men uitsluitend lid moet zijn van „Het Nut", wil
men bibliotheek boeken kunnen lezen. Door iedere
inwoner kunnen deze boeken gelezen worden en
meende men goed te doen per circulaire hierop te
wijzen en tot meerdere deelname op te wekken.
De voorzitter, de heer J. Renaud, moest aftreden
en werd met nagenoeg algemeene stemmen her
kozen.
Desgevraagd aanvaardde de voorziter zijne functie
weer met dank.
De heer S. de Boer Kz., behandelde hierna het
onderwerp: „Onze Reclame". Bedoeld werd de re
clame maken voor de groenten welke n deze streek
geteeld wordt, en werd de wenschelijkhed hiervan
destijds besproken in de tuinbouwvergadering „De
Toekomst" te Zuidscharwoude. Het Prov. Veiling-
bestuur, bij welk lichaam deze wenschelijkheid werd
ingediend, achtte de tijd voor reclame maken ur
gent, en in 1923 werd hiermee begonnen.
De Vierbond, dat zijn de veilingen te Noord-
Scharwoude, Warmenhuizen, Obdam en Broek op
Langendijk, waar de win terkool verkocht wordt,
namen het besluit om 1/10 pet. van den omzet be
schikbaar te stellen voor reclame. De L. G. C. kwam
met eene inzending groenten uit op de tentoonstel
lingen te Enkhuizen en Alkmaar, waar ons den
hoogsten prijs, een groote gouden medaüle, is ten
deel gevallen. In Amsterdam kwamen wij als Vier
bond flink voor den dag. Een bekwaam landschaps
schilder desgevraagd, schilderde op een doek van
4 bij 4 M. het veilingsgebouw, en dat als beeld gaf
het doorvaren der vaartuigen. Verder hadden wij
een groote inzending groenten op bijzondere wijze
daar tentoongesteld. De belangstelling was buiten
gewoon groot, waaronder het gemeentebestuur van
Amsterdam met den burgemeester ean het hoofd,
ministers en zelfs de Koningin-Moeder. Wij behaal
den den eersten eereprijs, groote gouden medaille,
de extra prijs van de Koningin-Moeder en de groote
zilveren medaille van de stad Amsterdam.
Heeft het ons in Amsterdam veel gebaat, wij weten
het niet, maar wel weten wij dat onze producten
onder duizenden van de hoofdstad en ook vreem
delingen bekend geraakt zijn.
Ook de tomaten trokken zeer de aandacht. „West-
land" gaf in een proeflokaal eene kookdemonstratie,
waar men dit product in verschillende gerechten en
toebereidingen gratis kon proeven. Op verschillende
wijze wordt thans reclame gemaakt, vooral inzen-
FEUILLETON
De omstandigheden, waarin zij verkeerde in aan
merking genomen, was het zeker niet te verwon
deren, dat de nieuwsgierigheid bij de verpleegster
de overhand verkreeg. Nog een oogenblik scheen zij
te overleggen, of zij, zonder haar eigen veiligheid in
gevaar te brengen, aan de uitnoodiging gevolg kon
geven, maar toen het kamermeisje, wien de verande
ring in haar houding niet ontgaan was, aanstalten
maakte de deur te openen, was haar besluit genomen.
Met een majesteus gebaar schreed zij langs het
meisje heen, dat haar op den voet volgde.
Voor hetgeen hem nu te doen stond, had Sanders
niet meer tijd noodig dan één minuut. Met één
sprong was hij over den divan en twee tellen later
had hij het koffertje naast de waschtafel geopend.
Het telegram lag boven op. Slechts één maal be
hoefde hij het door te lezen en reeds stond de
inhoud onuitwischbaar in zijn geheugen gegrift.
Reis onmiddellijk door naar Berlijn, Kurfür-
stenstrasse 12, zelfde naam. Sein omgaand Sta-
verman, telegraaf restante Amsterdam, of alles
nog in orde. Draag niets af. Kan spoedig nadere
berichten verwachten.
Dertig seconden nadat de verpleegster de kamer
verlaten had, stond ook Sanders op den gang en
juist toen de eerste verbaasd en ontstemd, omdat
zij hier niemand had aangetroffen, de ontvang-
salon, die in den rechtervleugel op dezelfde étage
gelegen was, weer wilde verlaten, trad Erich Frie-
drich Fedorra met een hoffelijke buiging binnen.
Wanneer bij de verpleegster al eenig wantrouwen
mocht zijn gerezen ten opzichte van de goede be
doelingen van dezen bejaarden vreemdeling, dan
moest zij nu toch tot de overtuiging komen, dat
daartoe niet de minste aanleiding bestond.
De oude heer begon met zich op de meest hof
felijke wijze te verontschuldigen voor het feit, dat
hij haar eenige oogenblikken alleen had moeten
laten, daar hij even was opgehouden door een dame,
die eveneens op deze étage woonde. Daarna maakte
hij zich bekend. De naam Fedorra zei haar niets,
maar toen de oude heer zich voorstelde als secre
taris van de afdeeling Düsseldorf der Internationale
vereeniging tot bescherming van jonge vrouwen en
meisjes, kon zij een glimlach nauwelijks onderdruk-
dingen op buitenlandsche tentoonstellingen wordt
van veel belang geacht.
De heer De Boer wees hierbij op de kookdemon
stratie van groenten, welke destijds in Londen ge
houden werd. De bedoeling was te laten uitkomen,
dat de Hollandsche bereiding smakelijker was dan
de Engelsche, en dus het afzetgebied aldaar grooter
zou worden, want dit was gering.
Hierbij vermelden wij tevens dat de heer C. Wa
genaar, die van een en ander in Londen de leiding
had, na de lezing van den heer De Boer, hierom
trent eenige nadere gegevens gaf. Opmerkelijk is,
dat de Engelschen de Hollandsche bereiding wel
prefereeren, maar hun nationaliteitsgevoel aan
eigen bereiding toch de voorrang gaf.
De heer De Boer gaf nu een verslag over de
tentoonstellingen te Frankfort aan Main, Keulen,
Zurich, Antwerpen, Praag, Utrecht en Rotterdam.
Dat eene inzending van b.v. stapelproducten zeer
vele voorbereidingen behoeft, zette de heer De Boer
op duidelijke wijze uiteen, wat vooral naar voren
kwam bij de inzending groenten naar Praag. Dit is
een sneltreinreis van 22 uren. Vier Hollanders zouden
daar de stand opstellen, n.l. de heeren Valstar, voor
zitter van het Centraal Bureau; de heer Vslders,
uit Den Haag, de ontwerper van de stand; verder
de heeren C. Spaans en S. de Boer Kz. Dat ook
gedurende de tentoonstelling er nog heel veel zorg
aan de stand moet besteed worden, werd eveneens
door den verslaggever duidelijk gemaakt.
Niet alleen door inzendingen op tentoonstellingen,
maar ook op nog veel meer andere wijze wordt re
clame voor de in deze streek geteelde producten
gemaakt, zoowel in buitenland als in het binnen
land.
De kosten voor deze diverse reclame wordt be
streden door een reclamefonds, dat gevormd wordt
door een percentage van den omzet, dat thans 1/20
percent bedraagt.
Verschillende reclame-artikelen, zooals kaarten
foto's enz. waren hier en daar in de zaal opge
hangen en werden door den heer de Boer verklaard.
Natuurlijk volgde hierop een aangename gedach-
tenwisseling. Hoewel het nuttig is, dat zoo'n lezing
op een Nutsavond behandeld is, wil het ons voor
komen, dat een dergelijke lezing op een vergadering
van vaklieden, dus van tuinbouwers, niet van belang
ontbloot is.
üit den Omtrek
HOLLANDSCHE MAATSCHAPPIJ VAN
LANDBOUW.
De afdeelingen van de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw in het noorden van Noord-Holland
waren Zaterdag 10 October bijeen, ten einde te
bespreken, welke maatregelen genomen kunnen
worden den invoer van Deensch vleesch te belem
meren.
De veeprijzen zijn de laatste vj|eken zoodanig
gedaald, dat het is te voorzien, dat het overtollige
vee dezen herfst niet kan worden geplaatst en veel
vee als onverkoopbaar moet worden opgestald, ter
wijl het verkochte tegen ongekend lage prijzen zal
moeten worden opgeruimd.
Donderdag 22 October zal een groote vergadering
worden gehouden te Schagen, waarbij de Secreta
ris van de Maatschappij een inleiding zal houden
en waar zal worden besproken, welke maatregelen
kunnen worden genomen om de veehouderij voor
ondergang te behouden.
Nieuwstijdingen
ZWENDEL-AFFAIRE ONTDEKT TE AMSTERDAM.
V
Advocaat in arrest gesteld.
Zooals reeds is gemeld is te Amsterdam in arrest
i gesteld Mr. D. L. S., advocaat-procureur aldaar in
j verband met een andere arrestatie, namelijk van
een zekeren Snabillier, te Keulen. De in Amsterdam
j gearresteerde advocaat was raadsman van laatst
genoemde.
De arrestaties hebben plaats gehad naar aanlei-
ding van een aanklacht, die door iemand uit Lim-
1 men (N.H.) bij de justitie is ingediend,
i Het betreft hier, zoo weet de „Tel." over deze
kwestie nader te melden, een nog niet geheel te
overzien complex van falsificaties, verduisteringen,
benevens een poging tot oplichting. Het slachtoffer
j is een vrouw te Limmen in Noord-Holland, die wel-
gesteld was en wie door een aantal personen was
voorgesteld zich in bepaalde zaken te interesseeren.
Bij stukjes en beetjes wisten de personen onge
veer f 10.000 in handen te krijgen. Toen het te laat
was deed zij aangifte met het gevolg dat de justitie
te Amsterdam een onderzoek gelastte. Dit vond
plaats door bemiddeling van de politie van het
bureau Stadhouderskade. Een der inspecteurs ging
naar Duitschland en wist te Bottrop in Westfalen
een Nederlandschen koopman te vinden. Deze per
soon;, die vroeger een café aan het Amstelveld had,
verklaarde zich bereid met den inspecteur mede te
gaan. Toen hij te Amsterdam op Zondagavond aan
kwam werd hij gearresteerd en in bewaring gesteld.
Gisteren is de tweede arrestatie gedaan.
Deze betrof een advocaat hier ter stede, die ver
dacht wordt de leiding in deze zaak te hebben ge
had. Deze arrestatie heeft vrij veel stof tot praten
gegeven in diamantkringen. Immers de aangehou
dene was eenigen tijd geleden directeur van de
diamantclub Concordia.
Eenige huiszoekingen, o.a. bij den advocaat zijn
gedaan en een aantal papieren zijn in beslag geno
men.
Een derde arrestatie is elk oogenblik te verwach
ten. Het vermoeden bestaat, dat niet meer dan drie
personen bij deze affaire betrokken zijn. Welk aan
deel zij er in gehad hebben zal pas een uitgebreid
onderzoek aan het licht kunnen brengen.
Buitenland
BRAND IN MUNTGEBOUW.
Directie weigert den brandweermannen toegang.
Zondag is, naar het N.T.A. meldt, brand uitge
broken in het Muntgebouw te San Francisco. Begrij
pelijkerwijs veroorzaakt deze brand groote opschud
ding te meer daar er juist een zending goud ter
waarde van 10 millioen was aangekomen.
He blusschingswerk ging met zeer groote moei
lijkheden gepaard, daar de directie der munt den
brandweermannen den toegang weigerde. Men
vreesde er n.l. voor zooals het N.T.A. het ietwat
euphemistisch uitdrukt dat er goud verloren
zou gaan. De brand moest zoodoende van de daken
der omliggende huizen bestreden worden.
(Handelsblad).
VROUWEN EN VREDE.
Zaterdag werd president Hoover een petitie aan
geboden, door 150.000 vrouwen onderteekend, waarin
een ingrijpende vermindering der bewapening wordt
gevraagd.
De aanbieding geschiedde door een vredeskara-
vaan" van vrouwen uit twee-en-twintig staten der
unie.
Bij het aanvaarden den der petitie gaf Hoover
uiting aan zijn eigen geloof in ontwapening.
STAKING BIJ DE SOLA-ZILVERFABRIEK.
Vrijwel het geheele personeel der Sola-zilverfa-
briek van de firma M. J. Gerritsen te Zeist heeft
den arbeid neergelegd naar aanleiding van een
ontslag op staanden voet van een aantal werk
lieden, terwijl tevoren reeds aan een dertigtal ont
slag was aangezegd.
Deze ontslagen houden verband met den van
werknemerszijde gestelden eisch tot vaststelling van
een collectief arbeiderscontract, waarin betere ar
beidsvoorwaarden zouden moeten worden vastge
legd. In deze was aan de firma een ultimatum ge
steld, dat gisteren afliep, doch door de gemeenschap
pelijke besturen van de Moderne, christelijke en
R. K. Metaalbewerkersbonden werd in antwoord op
bovengenoemd ontslag de staking reeds met ingang
van Vrijdag geproclameerd. Slechts enkelen gingen
de fabriek binnen, onder bescherming van de po
litie, al deden zich geen incidenten voor.
DE SPOORWEGAANSLAG BIJ BIA TORBAGY.
De dader opgespoord?
Eenige dagen geleden heeft de politie te Boe
dapest aan die te Weenen mededeeling gedaan van
haar verdenking tegen een 39-jarig koopman, Sil
vester Matuschka genaamd, dat deze de dader zou
zijn van den spoorwegaanslag bij Bia Torbagy.
Matuschka verklaarde bij zijn verhoor, dat hij in
den verongelukten trein in een derde klasse wagen
heeft gereisd en bij het ongeval slechts eenige kleine
verwondingen heeft opgeloopen.
Tegelijkertijd is echter geconstateerd, dat Ma
tuschka" eind Ju1! tien kg. ecrasiet, patronen en
lonten heeft gêkocht, die hij verklaarde noodig te
hebben voor het omverhalen van een hem toebe-
hoorende fabriek. Het ecrasiet zou hij naderhand
hebben weggeworpen. In de buurt waar Matuschka
woonde stond hij als een zonderling bekend.
Wat aan de arrestatie voorafging.
De aanhouding van Matuschka verwekte hier
ken.
„Ik las uw naam in het hotelregister, juffrouw
Portelle", vervolgdge de oude heer minzaam, „en
waar het onze taak is alleenstaande jonge vrouwen
hulp en steun te bieden en haar te waarschuwen
voor de gevaren, waaraan zij in een groote stad
zijn bloot gesteld, achtte ik het mijn plicht u te
wijzen op het bestaan van onze vereeniging, waar
van u ook in België ongetwijfeld wel eens zult heb
ben gehoord.
De verpleegster wilde een tegenwerping maken,
maar de oude heer liet haar niet aan het woord
komen.
„Ook in Düsseldorf, juffrouw Portelle het spijt
me, dat ik het van m'n eigen stad zeggen moet
daalt het zedelijk peil op bedenkelijke wijze en
talloos zijn de gevaren, die onze vrouwen en meisjes
dagelijks bedreigen. De statistiek op dit gebied heeft
ons overtuigd van de noodzakelijkheid om onze
werkzaamheden te verdubbelen en waar wij vroeger
met het bekende stationswerk meenden te kunnen
volstaan, daar is nu gebleken, dat er andere maat
regelen getroffen moeten worden om het steeds
voortwoekerende kwaad te bestrijden. Vooral gedu
rende den carnavalstijd die zedenbedervende pe
riode, waarin het menschdom alle begrippen van
moraal en fatsoen uit het oog verliest en slechts
behagen schept in menschonteerende tijdpassee-
ringen, die in elk beschaafd land van hooger hand
moesten worden verboden, vooral nu juffrouw Por
telle, treedt het bestaansrecht van een vereeniging
als de onze eerst recht aan het licht.
Wij bezoeken de hotels om de daarin, zonder man
nelijke bescherming verblijvende jonge vrouwen en
meisjes te waarschuwen voor de gevaren van de
groote stad. Onze plaatselijke afdeeling, juffrouw
Portelle
Maar juffrouw Portelle vond, dat ze haar bezoe
ker nu voldoende gehoor had geschonken. Haar tijd
was beperkt en wanneer ze den ouden heer het
woord niet eenvoudig ontnam, zou deze vanavond
waarschijnlijk nog bezig zijn haar het doel en het
nut van zijn vereeniging uiteen te zetten.
„Meneer-ezij wierp een blik op het
kaartje, dat ze nog steeds in de hand hield en
waarmede ze, tijdens het betoog van den vreemden
bezoeker eenigszins nerveus op haar welverzorgde
nagels het getrommeld „meneer Fedorra, ik ben
u zeer erkentelijk voor de geboden steun, maar tot
m'n spijt zal ik daarvan geen gebruik kunnen
maken".
De heer Fedorra trok een gezicht, alsof dat ant-
duisteer van dit slop twee andere gedaanten te
woord wel het laatste was, dat hij verwacht had.
„Ons tehuis biedt alles, wat een jonge dame als
u slechts veralngen kan", zei hij, min of meer be-
leedigd.
„Daaraan twijfel ik geen moment", antwoordde
de verpleegster, „maar uw vriendelijk aanbod komt
in dit geval helaas te laat
De oude heer schrok op.
„Te laatEr lag werkelijk iets van oprecht
medelijden en zelfverwijt in den blik, waarmee hij
de verpleegster aanstaarde. Doch deze hielp hem
met een spottend glimlachje uit den droom.
„Ja, ik denk namelijk over een uur Düsseldorf te
verlaten".
Den heer Fedorra ontsnapte een zuclft van ver
lichting.
„Ahzoo", zei hij. „Maar mag ik u dan mis
schien vragen waar u heen denkt te gaan, opdat ik
u het adres van ons tehuis in die plaats kan ver
strekken?"
„Ook daarmee kunt u mij helaas niet van dienst
zijn, meneer Fedorra, want ik keer terug naar mijn
woonplaats, Brussel, waar het tehuis van uw ver
eeniging mijn ouderlijke woning zeker niet zal kun
nen vervangen."
De oude heer stond glimlachend op.
„Zóó ver strekt de hulp van onze vereeniging zich
niet uit", zei hij. „Waar ouderlijke zorg de jeugd
omringt, is onze steun overbodig. Maar belooft u
mij", zoo besloot hij, haar de hand ten afscheid
reikend, „dat u bij een volgend bezoek aan Düssel
dorf onze vereeniging niet zult vergeten."
„Dat beloof ik u gaarne, meneer Fedorra", ant
woordde de verpleegster plechtig en terwijl ze den
ouden, heer naar de deur vergezelde, voegde ze er,
niet zonder ironie aan toe: „al meen ik dan ook. dat
er waarschijnlijk vele anderen zijn, die uw hulp
meer van noode zullen hebben
Het perceel in de oude stad.
De avond was reeds gevallen, toen inspecteur
Sanders, nu weer in zijn gewone gedaante, hotel
Eden verliet en even aan den uitgang toefde om den
man, die tot taak had zijn gangen na te gaan, ge
legenheid te geven zich van zijn vertrek te over
tuigen.
Hij zag zijn achtervolger niet, maar nochtens
voelde hij, dat in zijn onmiddellijke omgeving een
paar oogen hem scherp observeerde en hun geen
enkele zijner bewegingen ontging.
Na het onderhoud, dat hij als de oude heer Fe
dorra met Jpsephine Portelle in „Zweibrükenhof"
Met betrekking tot de voorgeschiedenis van de
arrestatie wordt nog gemeld, dat ongeveer drie
weken geleden twee hooge Boedapester polltieamb-
Tuschinski prolongeerde
voor 4 weken
had gehad, had hij zich naar het hoofdbureau be
geven, waar in een kort gesprek met den com
missaris het plan was opgebouwd, aan welks uit
voering nu door hem de eerste hand werd gelegd.
Met den vastberaden tred van den man, die recht
op zijn doel afgaat en met het ernstige voornemen
zich daarbij door niets te laten weerhouden, liep hij
de Schadowstrasse uit en daarna de Corneliusplatz
dwars overstekend, bevond hij zich al spoedig in
de oude stad, waar het op dit uur zoo levendig
toeging, dat hij zich slechts met moeite een weg
door de menigte kon banen. Bij het warenhuis
„Hartog", dat juist een groote uitverkoop annon
ceerde, verdrongen zich honderden mannen en vrou
wen voor den ingang en de étalages, zóó begeerig
naar de koopjes, die er te halen waren, dat de vei
ligheid van het verkeer er door in gevaar werd
gebracht. Tram- en autosignalen waren niet van de
lucht en Sanders was dan ook blij, toen hij de zij
straat ontdekte, welke toegang gaf tot een warnet
van slopjes en steegjes, welke aan het oriënteerings-
vermogen van den vereemdeling hooge eischen
stelden. Dat was een deel van Düsseldorf, dat door
de bezoekers van Heinrich Heine's geboorteplaats
gewoonlijk zorgvuldig vermeden wordt. Hier en daar
klonken kijvende vrouwestemmen, vermengd met
het geschrei van kinderen die wel in zeer groote
getale in de bouwvallige, van ontucht en misdaad
sprekende huizen, schenen te hokken. De spaarzame
verlichting, hier en daar versterkkt door het schijn
sel van een lamp, dat door een geopende deur of
het slechts ten deele door een rolgordijn bedekte
raam van een kroegje naar buiten viel, vermocht
het armzalige, sinistre karakter van deze omgeving
slechts te accentueeren.
Sanders had ook hier zijn stap vertraagd. Het
ongelijke plaveisel, dat op sommige plaatsen door
groote plassen geheel aan het oog onttrokken werd,
maakte het trouwens onmogelijk snel te loopen. Hij
had eenige straatjes doorkruist, toen een nauwe
lijks waarneembaar fluitsignaal hem plotseling op
zijn schreden deed terugkeeren. Tot dusver had hij
niet de moeite genomen zich te overtuigen, of hij
gevolgd werd, doch nu ontdekte hij op ongeveer
vijftig meter afstand een man, die in zijn richting
kwam. Het was te donker in het straatje om op
dezen afstand de gelaatstrekken van den man té
onderscheiden en eerst toen zij elkaar wat meer
genaderd waren, zag hij, dat het niet dezelfde per
soon was, die hem 's middags zoo hardnekkig had
achtervolgd en zich tenslotte tegenover Hotel Eden
had opgesteld. Nu passeerde de man een steegje;
nog slechts enkele schreden en ze zoudeen eelkaar
(Zie vervolg vierde pagina).