Til ID - Zalrtg 14 Hi Mr 1931 Feiten en Cijfers over School en Onderwijs na den Wereldoorlog Strijdende Zielen v. Die richtingsverschillen. Wahneer er een boekdeel op deze tafel wordt gelegd vol van wetenswaardigheden, rijk van in houd, gelijk de Statistiek vad (net Gewoon en Uitgebreid lager Onderwijs, welke het Centraal Bureau voor de Statistiek te 'sGravenhage tiet licht deed zien, kunnen wij de bestudeering van dat werk op tweeërlei wijze aanpakken. Wij kun nen als onderwerpen aan de leiding, welke dat boek zelf geeft in regelmatig voortschrijden ons oj> de hoogte laten stellen van een sdiat van ge gevens eerst omtrent de historie van liet lager onderwijs ,dan omtrent de scholen, haar aantal, de grootte, de inrichting van Inaar onderwijs, de schoolgebouwen en de terreinen, waarover zij beschikken, vervolgens omtrent de leerlingen, daarna over de leerkrachten, enz. Wij kunnen ook een andere methode volgen en ons zelf een bepaalde vraag voor oogën stellen om daarna na te gaan, welk licht de statistiek daarop werpt Ditmaal willen wij den laatstbedoelden gedrags lijn volgen en eens zien wat de statistiek ons heeft mede te deel en aangaahde de verschillen, in richting, welke zich op het gebied van het lager onderwijs openbaren. Wij beginnen dan maar met het voornaamste: de relatieve sterkte der onderscheidene richtin gen. Wij raken daarmede tevens een punt waar op in deze nieuwe publicatie een belangrijke ver betering in vergelijking met vroeger valt te oonstateeren. In de oude statistiek vond men slechts hoeveel scholeh er van iedere richting wareh, thans hebben wij" dit cijfer ook voor de leerlingen. Hier heeft men de veikioudingseijfers Gem. aantal' iGem. aantal leerlingen per leeriingen per ■ttichtihgen. school onderwijzer. Gew. Uitgebr. Gew. Uitgebr- L.O. L.O. L.O. L.O. Openbaar 136 97 31 20 Prot. Christ. 163 65 34 19 Rpomsch-Kath. 196 60 36 17 5 Op. bijz. scholen 132 49 23 16 Tot. bijz. scholdn 179 61 35 18 Alle scholen tezamen 159 75 33 19 Tot slot nog een ander punt, waarop de scho len der onderscheidene richtingen een verschillend aspect vertoonen: de numerieke verhouding van het aantal onderwijzers en het aantal onderwij zeressen, dat in de scholen werkzaam is. Van de 100 volle leerkrachten behooren er op Open bare scholen 41 tot het vrouwelijk geslacht, op ProtestUutsch Christelijke scholen 36, op Boomsch Katholieke scholen 57 en op 'z.g. neutrale bijzon dere scholen 58 Het hoogste aantal ligt dus bij de Boomsch Katholieke, het laagste bij de Pro- testautsch-Christelijke scholen. H. Richtingen. Scholen. Leerlingen. Gew. Uitgebr. Gew. Uitgebr. L.O. L.O. L.O. L.O. in procenten. Openbaar 46 34 39 45 Prot. Christelijk 24 28 25 25 Boomsch Kath. '2!8 33 35 27 Overige bijz. scholeh 2 5 13 Totaal bijz. scholeh 54 66 61 55 Wanneer wij nu eens verder nagaan o-p welke wijze zich het richtinjgsonderscbeid der scholen in deze statistiek openbaart dan stuiten wij op net punt der eoëducatie. B|iji de Openbare en Proiestantsch-CChristelijke scholen komen scho len, die uitsluitend bestemd zijn voor jongens of uitsluitehd voor meisjes weinig voor. Relatief nog het meest vindt men daar de splitsing naar de geslachten bij de scholen voor uitgebreid la ger onderwijs. Bij de Rbomsch-Katholieke scho len is de splitsing naar de sexe overwegend. Togh is nog 26 pet. van de Roolttsch-Katholieke scho len voor g. 1. o. en 19 pet. van de R.K. u.l.o,. J scholen gemengd. In ons vorig artikel hebben wij reeds bespro ken hoe er ook in de grootte der scholen ver schillen tusschen de richtingen bestaan. Wij zijn daarover thans dus kort. In het volgend staatje vindt men de gemiddelde schoolgrootte voor elke richting aangegeven. FEUILLETON 6) De daarop volgende dagen bracht Krause bij ver schillende bekende huwelijksmakelaars door. Mevr. Buchholz en mevrouw Schulz, meneer Dattelbaum, en mevrouw Pfefferminz, Groen en Blaum en hoe ze allen heeten mogen, werden door hem als huwe lijks candidaat bezocht. Hij stelde zich steeds voor als ingenieur en vertelde ook steeds hetzelfde ver haaltje. Hij had in den trein een heer leeren ken nen, wiens naam hij zich helaas niet meer kon herinneren. Deze heer zou zich juist door bemid deling van mevrouw hebben verloofd en wel met een alleraardigst meisje, dat niet alleen wat geld bezat, maar tevens het voorrecht had zonder fami lieleden of vrienden in de wereld te staan. Hij zou op dezelfde wijze zijn geluk willen beproeven en stelde zich daarom met mevrouw in verbinding. Op deze wijze en in breedloopige gesprekken kwam Krause dan bijna altijd de namen te weten van de gelukkigen die door den makelaar „te zamen waren gebracht"; hij kreeg persoonsbeschrijvingen van tal van menschen, maar al zijn pogingen bleven vruchtenoos. Er was onder de meisjes geen enkele, dat een van de vermisten kon zijn geweest en onder de huwelijkscandidaten bevond zich ook niemand dien men voor den moordenaar zou kunnen houden. Ka acht dagen was Krause ervan overtuigd, dat hij pp deze wijze (nooit adnter de' waarheid zou komen en ten slotte kwam het Inem ook hoogst on waarschijnlijk voor, dat de blauwbaard zoo on voorzichtig zo uzijh geweest zidn door praat grage huwelijksmakelaars in de kaart te laten kijken. Ein zoo besloot hij zijn geluk te beproe ven bij de tweede en laatste mogelijkheid. Reeds de eerste stap zou hem daarbij tot ©ep succes bren- gdn, dat hij niet haid durven verwachten. HET CONFLICT TUSSCHEN JAPAN EN CHINA. IETS OVER HET WERK VAN DEN VOLKENBOND (Een bijzondere correspondentie.) Het conflict tusschen Japan en China is reeds de vijfde critieke kwestie waar de Volkenbond sinds zijn ontstaan tegenover geplaatst werd om zijn beginselen van wereldvrede en arbitrage voor in ternationale geschillen in praktijk te brengen. Het resultaat van de thans hangende kwestie is nog niet te overzien, doch in alle voorafgaande gevallen werd een oorlog voorkomen. Deze gevallen zijn wel licht nooit in dit verband bij elkaar genoemd. DE WILNA-KWESTIE De eerste kwestie van dezen aard werd in Septem ber 1920 aan den Volkenbond voorgelegd. De stad Wilna was door de geallieerden aan Litauen toege wezen, doch werd door den Poolschen generaal Ze- ligowsky bezet. Wel werd/leze door zijn eigen regee ring gedesavoueerd, zelfs als een oproerling geken merkt, doch dezelfde Poolsche regeering verklaarde Wilna te annexeeren. In Januari 1923 trachtte Li tauen een soort schadevergoeding te krijgen door Memel te bezetten en de Fransche troepen, welke daar namens de geallieerde mogendheden gelegerd waren, te verdrijven. Deze toestand bestaat nog steeds. Polen houdt Wilnab ezet en Litauen Memel. In naam staan beide landen op voet van oorlog met elkaar, och er wordt niet gevochten. Toch is er ook geen definitieve beslissing genomen, vandaar de Wilna-kwestie en de Memel-kwestie algemeen be schouwd worden als gevallen, waarin de Volkenbond niet aan zijn bestemming heeft beantwoord. DE GRIEKSCH-ITALIAANSCHE CRISIS. Deze crisis is misschien beter bekend als het Kor- foe-incident. Een Italiaansch lid van de internatio nale commissie, welke in Augustus 1923 bezig was met het vaststellen der grenzen tusschen Grieken land en Albanië, werd op Grieksch grondgebied vermoord. Mussolini zond Griekenland dadelijk een ultimatum om binnen de 24 uur een schadevergoe ding van 50 millioen lire te betalen. Toen Grie kenland hieraan niet voldeed, werd het Grieksche eiland Korfoe door de Italiaansche vloot gebombar deerd, waarbij 20 kinderen werden gedood. De zaak kwam voor den Volkenbond en voor de diplomatenconf eren tie en hier gold blijkbaar het recht van den sterkste. Griekenland moest de 50 millioen lire betalen en de Italianen verlieten Kor foe op 27 September 1923 zonder het minste verwijt dat zij met oorlogsdaden begonnen waren alvorens zich tot den Volkenbond te hebben gericht. „Idylle aan, de HaveUl De Berliner G eneralanzeiger was het blad voor de huwelijksadvertenties. De jongeling, die ziele- verwa'ntschap noodig Inad, de ervaren man met behoefte aan kapitaal, de eenzame maagd, de weduwe, de vader, die anders zijn dochter niet aan den man kan brengen zij allen plachten hun wenschen toe te vertrouwen en vele duizenden, huwelijkeh waren wellio'nt elders gesloten, maar ih den Generalanzeiger voorbereid. Vroeg in den morgen, toen nog slechts weinig menschen de loketten van bet blad onveilig maak ten, begaf Krause zich naar bet bureau. Zijn werk werd vergemakkelijkt doordat aan elk lo ket slechts bepaalde soorten advertenties werden aangenomen. Hier kon men personeel zoeken, daar zijn meubilair ten verkoop aanbieden en loket nummer vijf was voor trouwlustigen gere serveerd. Krause toonde de bejaarde, met een hoornen bril gewapende dame die bier voor Amor speelde, zijn politiepenning en verzocht baar om een kort onderhoud, in korte bewoordingen zette hij uiteen waarom bet hier ging, om haar ten slotte de gepreciseerde vraag te stellen: De man dien ik zoek moet in den loop van de maand Juni, misschien nog iets eerder, zijn advertenties hebben opgegeven. Deze advertenties zullen waarschijnlijk zeer aanlokkelijk zij'n ge weest, daar 't hem om zooveel mogelijk antwoor- deb te doen was. Hij moet dan ook hoopen brie- veb hebben gekregen. B|ovendien was deze man blond, droeg een lorgnet en maakte een zeer gioieden indruk. Meer weet ik niet en al het an dere hangt van uw goed geheugen af. Juffrouw Lieblei'n geraakte in vuur en vlam, balde de vuisten en haar oogen schitterden van boosaardigheid. Zoo'm schoft, zob'n beest van een kerel! O, als ik er iets aan zo lik urm en doen' om hem op het schavot te helpen zo uik bepaald geluk- DE GRIEKSCH-BULGAARSCHE KWESTIE. Het feit, dat de Volkenbond erin geslaagd is in October 1925 een dreigenden oorlog tusschen Bul garije en Griekenland te voorkomen, is echter een positief succes en een bewijs, dat langzamerhand de invloed van den Volkenbond toeneemt. Legers van de beide landen waren aan de grens met el- Kaar m botsig gekomen, er waren dooden gevallen k?rieusche leger had zlch °P Bulgaarsch grondgebied begeven en orders ontvangen om op Z4 October des morgens om half negen het offen- ?«T beginnen- Bulgarije wendde zich onmiddel lijk tot den Volkenbond en Briand, die toen voor- van den Volkenbondsraad, telegrafeerde i „o k g aan de beide regeeringen en herin- vnnrh i aa.? de »ernstige gevolgen" welke het voor hun land zou hebben, indien zij een oorlog kpnhnïïrfV0? uï eerst hun Schillen aan den Vol- te hebben voorgelegd. Dit had tengevolge, «ft r,n, thene,,het bevel kwam om het offensief i k weliswaar slechts voor twee en een VolLnhnrïH enkeje verdere telegrammen van den -m den grond der zaak hielden zij CrrïLü'timatn11'n~ waarin werd geëischt, dat alle °P het eigen grondgebied moesten worden teruggetrokken. In allerijl werden Fransche, Engel- lJh?^en Itallaansche attaché's naar het bedreigde d g£zon'd®n> °m te controleeren, of aan dezen "s„cb °ok werd voldaan. Dit gebied werd later be zocht door een commissie van onderzoek, welke daarvoor door den Volkenbondsraad was benoemd en een bevredigende regeling heeft getroffen. Zonder deze inmenging van den Volkenbond was er ongetwij f^d ®er} o°r og uitgebarsten, die wellicht andere landen in het conflict zou hebben meegesleept EEN CONFLICT IN ZUID-AMERIKA. - D(rCTbe,r 1928 had de Volkenbond weer een te boeken, toen er schermutselingen plaats vonden op de plaats, waar Z. O. Bolivia en N Para- gaaLaan elkaar grenzen. Belde landen troffen voor- Hp„u^gin,-Tu0r.de mobilisatie en beweerden, dat de vijandelijkheden van den ander waren uitge gaan. Argentinië bood aan, bemiddelend op te ter- den. Bolivia weigerde dit echter en trok zich zelfs terug van de Pan-Amerikaansche arbitrage-confe rentie, welke toen juist te Washington werd ge houden. Op 10 December was Briand als president van den in tusschen te Lugano bijeengekomen Vol kenbondsraad, begonnen met het zenden van drin gende telegrammen aan beide regeeringen, waarop 17 December Paraguay en 18 December Bolivia de bemiddeling van de Pan-Amerikaansche conferentie aanvaardden. Dit was dus weer een succes voor den volKenbond. t Behaive deze vier ernstige geschillen waarbij nu als het vijfde conflict in Mantsjoerije is gekomen heeft de Volkenbond nog tal van andere geschillen geregeld, waarbij wel geen direct oorlogsgevaar dreigde, doch op den duur een basis zou worden gelegd voor een toekomstigen oorlog. Zoo was er een geschil tusschen Finland en Zweden over de Aaland- eilanden In de Botnische golf. Het recht I van Finland op deze eilanden werd erkend, dank zij den Volkenbond, doch tevens werd de noodige ga- rantie gegeven voor de bescherming van de Zweed- sche bewoners der eilanden, die uit militair oogpunt tot neutraal terrein werden verklaard. Bekend is ook de vaststelling der grenzen van Irak (de zg Mosoelkwestie) door bemiddeling van den Volken bond. I (Nadruk verboden.) INGEZONDEN (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie). Nogmaals: „Het Witte Kruis' en „Het Wit-Gele Kruis''. 't Wordt (nu toch wel fraai? Ziet 'het Witte Kruisbestuur hu werkelijk geen ahdere mogelijkheden meer om zijn bedenkelijke houding te rechtvaardigen, dan het artikeltje van Donderdag. 12 October? Djan ziet het er vcor dat bestuur heusch droevig uit, en voelt het blijkbaar zelf wel, hoe buitengewoon zwak het staat. Nog altijd kan men er zeker van zijh, dat wie zijn toevlucht neemt tot leugens en scheid voorden .een hopelooze zaak heeft te verdedigen Ik kan me voorstellen, dat het W|. Kr.-bestuur zich aan het artikeltje van den heer Groen vast klampt, zooals een drenkeling naar een stroohalm grijpt, ma,ar dan ook met hetzelfde resultaat-. De zin, die door het bestuur met vette letters is weergegeven, zou inderdaad aanleiding kun nen geven tot onduidelijkheid, maar dan toch alleen voor dengene, die de voorgeschiedenis niet kig zijn. Zij drukte een potlood .tegen haar spitse kin ein dacht ingespannen na. M'h hemel! Nu herinner ik me een blonden heer met een lorgnet, die maar neen die k'an het niet zijn. Die zag er zoo lief en goedig "it eh toch hij heeft een heelen stapel aiit- woorden. gekregen en ik herinner me nog goed hoe hij lachend de brieven in zijn actetasch stop- I te en tegen me zei: Gelooft u niet juffrouw, i dat ik me nu wel een dozijn goede echtgenoote'n kan uitzoeken? j Krause luisterde aandachtig toe. G.oed, en weet- "og hoe de tekst van de advertentie 1 was r Juffrouw Lieblein schudde het hoofd. Neen, dat niet, maar het motto, waaronder moest worden gereflecteerd, is me destijds wel opgevallen. Als ik het hier voor me had, zou ik het direct onder honderd anderen weten te vinden Ongeduldig klopten menschen tegen het loket raampje juffrouw Liebleih verzocht een 'der an dere dames haar plaats zoolahg in te nemen, bracht Krause haar achteren in de Administratie eh begon de nummers der „Generalanzeiger" van- ai midden Mei door te zoeken. Na ruim' een uur, zij waren juist tot het Zondagsblad van 2 Juni gekomen, legde Krause, die over haar schouder heen meezocht, zijn vinger op een annonce en zei droog en gedecideerd: ^Dht zal ze zijn!" Dte advertentie luidde: Academisch gevormd heer, 32 jaar oud, inne mende verschijning, welgesteld, die zidn in de omgeving van Berlijn een villa wenscht te koo- pein, zoekt een levensgezellin. Slechts dames uit den beteren stand, die voor een naar huiselijkheid 1 verlangend man een lieve, trouwe echtgenoot" j willen zijn, komen in aanmerking. Benig kapi- I taal gewenscht. Brieven onder motto „Idylle aan j de Havel" aan bet bureau van de Generalan- kent. Eh haar aanleiding van dien zin, komen dan de leugen en het scheldwoord: „Wij vinden het dan ook van het W.-G. Kr., wiens voorzitter zelfs geen lid van de Wijkverpleging is, een grootc brutaliteit om ons een zuster op te drin gen als door hen bedoeld." Nu eerst de leugen. Laat het Witte Kruisbe stuur eens bewijzen, '(zooals het W.-G. Kruis al zijn beweringen met bewijzen heeft gestaafd) dat door het W.-G. Kruis een R.K. zuster is opgedrongen. Diat 'kan het niet, want dan zou het de onwaaiheid moeten aantoonen van de vol gende feiten: I 1. Op 31 Maart is de voo-rz. van het Witte i Kru's in kennis gesteld van het feit, dat de BK'. zel|f (eén wijkverpleging gingen beginnen mét eeln eigen wijkverpleegster. 2. Op 28 April is dit door dieh voorz. zelf ter sprake gebracht ih de bestuursvergadering van het Witte Kruis. Maar waar blijft dah het Witte Kruis met zijn bewering, dat hun een R.K. zuster, en dan nog wel o, gruwel gekleed ih kloostercostuum!.! zou zijh opgedrongen E!n ma geen uitvluchten a.u.b. en geen on waarachtigheid, zooals in het antwoord aan den. Raad van Zuid-Scharwohde werd gebruikt, maar komt met feiten en bewijzen. Em pas, akfu daar- mee komt, moogt u spreken van een brutaliteit, i E]och ku'nt u dat niet bewijzen, dan is het toch wel eon gruwelijke brutaliteit, zoo'n beschuldi- ging te durven uiten! Waarom heeft het W;. Kr.-bestuur nog nooit het ingezonden stuk van het Wit-Gele Kruis aangevallen? Waarom niet met bewijzen aange toond, dat de feiten en conclusies, daarin vervat, onjuist, zijn? Om de eenvoudige reden, dat het dat (niet kan! Zelf heeft het toegegeven (zie het art. van 7 Nov.) dat het niet wilde medewerken, wijl het^de BK. er niet in wilde steunen^ een eigen zuster te hebben. Wat moet er dan eigen lijk nog gepraat worden? Daar staat in het stukje van het Wl. Kr. ook een persoonlijkheidje aan mijn adres, wat mij een glimlach heeft ontlokt. „Menschen, hoort u het, de voorzitter van het Wit-Gele Kruis is 'met eens lid van de Wijkverpleging. Wel, wél, wel, zco'h voorzitter toch!" 'tls inderdaad waar, maar ik vraag mij; af, wat dat jnufeigenlijk met de zaak te maken heeft. Ik houd geen kippen ook; dat heeft er het zoo veel mee te maken. Maar wordt het misschien alleen aangegrepen, om laUgs de eigenlijke zaak heen te kunnen praten, om de kwestie op een zijspoor te lokken. Ik zou op die „beschuldiging" kunnen antwoorden: „Mij ne heeren, ik ben nu ruim twee jaar hier woon achtig, eu er is mij nog nooit gevraagd van 'uw vereeniging lid te wcmlen, wat geen bewijs is van uw bijzondere activiteit!" Ik zou ook anders kunnen doen. Wanneer ik bij de leden van Witte Kruis en Wijkverpleging de verhouding naga tusschen totaal aantal leden eu het aantal BK:., dan kom ik tot de volgen de cijfers: leden RjR. ini o/0 Witte Kruis 1861 373 20o/0 Wijkverpleging- 1192 1 79 löo/o Zegt u dat niets BJijkt daar niet uit, dat uw wijkverpleging minder in trek is bij de R.K. dan het gebruik vah uw materialen enz. Mijne heeren, als ik ooit spijt gehad heb, geen lid te zijh van uw vereeniging, dan is het nu, dat wil ik u wel zeggeh, wan't ik zou behoord! heb ben tot degenen, die .u iin de eerstvolgende ver gadering rekenschap zullen vragen van uw hou ding ,en zich niet tevreden zullen stellen met nietszeggende, langs de zaak heenglijdende praatjes. Ik tart u evénwel nogmaals, de feiten aan te tasten, zooals het bestuur van het Wjt-G-ele Kruis die heeft bekehd gemaakt. Diat kunt u "niet, en vandaar, dat u uw toevlucht neemt tot leugen en scheldwoord. tls inderdaad waar; een kat, die in 't nauw zit, doet rare sprongen. B|. J. WILMINK. zeiger. i Jawél, riep juffrouw Lieblein opgewonden, dat is de annonce. Idylle aan de Havel, zoo luidde het motto. Ziet u, dat „idylle aan de Ha vel heeft nogal indruk op me gemaakt en ik dacht zoo bij me zelf, dat aan de zijde van zoo'n 'netten, blonden heer een meisje toch wel haar geluk zou -kunnen vinden. Ik werd zelfs destijds Juffrouw Lieblei'n zweeg plotseling beschaamd en Krause liet uit zijn koele grijze oogen een blik vol medelijdén over de magere, hoekerige gestalte van 'de bejaarde vrouw glijden. tepoedig was tnu de copie der annonce met hulp va'n den chef der administratie gevonden. Te leurgesteld hield Krause het besmeurde en g'é- kreukte velletje papier, dat met de schrijfmachine beschreven was, in de hand. Veel verder ben ik nu eigenlijk nog niet gekomen. Maar we hebben tenminste den draad te pakken. E|n iets zou ik althans kunnen pro- beeren. Juffrouw Lieblein, ik zal nu den tekst van een advertentie opmakten, die u wel morgen wilt laten plaatsen. Veel zal het niet helpen; wat ik doe, is eigenlijk naïef, maar men "kan niet weten. Zoo nu en dan begaan zelfs de geraffi- - oeerdste misdadigers nog wel eens de grootste I fouten. j I Juffrouw Lieblein beloofde strikte geheimhou- I dng van alles, wat in verband met deze geschie- j de-nis zou kunnen gebeuren en in het eerstvol gende ochtendblad van de Generalanzeiger ver scheen de volgende, door Krause opgegeven an- monc eonder het opschriftje„Idylle aan de Havel", 1 Heb op advertentie op bovenstaand motto, pp 2 Juni geplaatst, geantwoord, maar mijn brief is niet afgehaald. Verzoek daarom, wijl ik mij zei fvoor de geschikte persoon houdt, brief on- de rmot-to „Gretchéu", postkantoor Dprotheen- straat, af te halen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1931 | | pagina 3