Een man van principes Iets over Sinterklaas Zielen m Voor onze Sinterklaas vertelling. i D|e geschiedenis is al twintig jaar oud, d.w.z. niet als verhaal, maar als gebeurtenis. Ze betreft zekeren Harmsen, nu boekhouder bij de firma I nu ja, laten we zeggen: bij (de firma Vroon| in Deventer. De juiste namen mogen we niet noe- 1 meh, want ons verhaal is waar en de hoofdperso nen leven allen nog. Vroon had behalve een lief stel aardige, jonge kleuters, ook 'nog een knappe en charmante doch- ter. Anne heette ze en ze was negentien. Anne kende van de schoolbanken af al een zekeren Jan, I officieel Jan H,armsen genaamd. Jan was drie eta twintig, wat een heele leeftijd is voor een pian. Dian geven mannen er zich n.l. voor het eerst rekenschap van, dat ze oud beginnen te worden Nóóit! Dan ga ik maar weer! Met een zeer be zwaard hart zon het me niet mo vel ijk ziin. Je blijft! zeg ik je. Vindt u het dan goed, mijnheer Vroon Ach, weigert u Sinterklaas toch niet om het geluk te verzekeren van uw dochter. Nou, goed dan. E|n schiet nu op! - U w wóórd, mijnheer Vroon teiuterklaas, je hebt mijn woord ér op. Eh de officieels verloving, mijnheer Vroon, wat dacht u Van Kerstmis? Best, best! Het behoeft geen betoog, dat de Sinterklaas avond genoegelijk verliep. Aüeen mijnheer Vroon keek sip en toen Sinterklaas hem een. kistje sigaren overhandigde, kon hij zelfs zijn afschu welijk gegrom ,nog niet onderdrukken. h»id (d«#r opvatting. Sommigen meenen, dat Sin terklaas met Spanje in verband is gebracht, door dat hier in vroeger eeuwen velerlei lekkere din gen uit dat land werden aangevoerd, anderen meenen, dat met Spanje het hemelsche rijk werd bedoeld. De legende der vier dochters van My ra moge iets tot de huidige glorie van Si. Nicolaas ten onzent henben bijgedragen, zeker is, dat het St. «k. Sinterklaasgebruiken herinneren nog aan ©en heidenschen oorsprong. De verschillende Sin- terkWskoeken b.v., die de oude duvekaters en offerkoeken hebben vervangen. De oudste offerkoeken en -brooden symboli seren het lichaam van den mensch, in welker plaatsen zij immers aan de goden ten offer wer den gebracht. Later kwamen ook diervormen in Het was Ejerste Kerstdag. Een gelukkige, stra- eta het hoovste tiilrl is i ^nde jongeling, belde in het middaguur aan en net noopte tijd is, dat ze zich een' vrouw de wo'nmg van den heer Vroon aan Eindeliik was kiezen om hun levensavond te veitielderen. Jan het dan w, JLJ had trouwens al gekozen, en Anne 13. D|e vrijerij had zidn toen bepaald j tot een verlegen lachje en knikje, na twee jaar gevolgd door ©en romantische wandeling op een buitenweg, waar ze elkaar min of meer toevallig hadden ontmoet en thans was hij al zoover ge vorderd, dat papa Vroon zijn eerste huwelijksaan zoek voorloopig beleefd, maar beslist had afge wezen. Papa Vroon was n.l., wat men in die jaren noemde „een man van principes". Hij vond Jan een goeden jongen, maar 23 jaar noemde hij jong. Verbeeld je! Eh hij nam 'wel aan ,dat Jan Harmsen zijn best deed, doch bleef va,tl nieening, dat hij Inet eerst nog wat verder in de maatschappij moest (nebben gebracht, vóór hij nem zijn Anne kón toevertrouwen. Zijn doch ter was pas 19, dus die kon ook nog) goeS een paar jaar geduld oefenen. Die jongelui waren het er natuurlijk heelemaal met mee eens. De heer Vroon echter had Jan er met nadruk aan herinnerd, dat zijn woord een woord beteekende en dat Jan de eerste twee jaar niet terug behoefde te komen. Anne weende in stilte veel om wat ze haar verloren géluk noemde. Jan was overtuigd, dat hij sterven ging. Maar het moet tot zijn eer gezegd worden lang bleef hij niet bij de pakken nerzitten. Zoo „heel toevallig" ontmoette hij zijn Anne nog wel eens en wie die twee een week vóór Sinterklaas zop zijn tegengekomen, zo/u bet zelfs een zeer opgeruimd paar hebben gevonden, boven welker hoofden geen wolkje aan den hemel te bespeuren was. Ze hadden een com plotje met elkaar. Eik jaar kwam (Sinterklaas in hoogst eigen'per- eoo'n bij de familie Vroon op visite. E(u al groei den de kleuters al aardig uit de eerste kinder- sehoehen, pa handhaafde, als man van principes, zijn traditie. Dezen Sinterklaasavond was het 10 uur .ge worden en pa verkeerde in vrij radeloozen toe stand. Sinterklaas, die zijn bezoek tegen S uur had aangekondigd, was er nog niet en jdel kinderen hadden al lang in bed moeten liggen. Zou dit jaar voorbij moeten gaan, zonder het traditioneele bezoek Pa Vroon vrat zich op van ergernis. Eindelijk, daar ging de bel. Anne schoot vlug naar voren. In de kamer hoonde men de buiten deur openen, toen bleef het stil. Pa werd er nerveus van. .Wild opende hij de kamerdeur, keek in den gang enzag daar Anne in de armen va'n Sinterklaas. Anne slaakte een gilletje, Sin terklaas ging dapper naar voren. BOiksemsche aap. Ik heb jou toch zeker niet besteld Schaam je, dat i-'sstSsst! kwam Sinterklaas. Kijk r's, mijnheer Vroon, uw Sinterklaas is daar net dren kten opgepakt door de politie. D'r uit! zeg ik je. D['r uit! Ssst! Ssst! Denk om (Ie kinderen, mijnheer Vroon. Heuseh, laat ik mijn rol nu maar spelen, anders zal er dit jaar geen Sinterklaas hier in de familie zijh geweest. Mijnheer Vroon schrok van de gedachte. Nou, vooruit dan maar. Ennevindt u dan goed, mijnheer, dat ik, als Sinterklaas, vanavond eenring schenk aah Anne?" verhelderen. Jan j het dan toch zoover. D|e jongelui'haddeTdkaar toen hij 18 was in diec tussehentijd buiten zoo nu en dan wel eens ontmoet en dan was Anne weinig gerust gebleken. Als ze thuis over haar a.s. verloving sprak, dan had pa slechts zuur geglimlacht en gezegd: „Hjet is nog niet zoover". 'Maar Jan stelde haar gerust. „Je vader is soms moeilijk, zei hij, maar hij is een man van zijn woord.'1' Diaar klonken zware stappen in den gang; het was de heer Vroon zelf, die opende. IWèl, jongmensch? vroeg hij. Dag, mijnheer Vroon, gelukkig Kerstfeest! Dank je, van hetzelfde. Anders nog iets Maar, mijnheer Vroon, u weet toch, dat ik met uw toestemming hier kóm om me te verloven met Anne. U hebt uw woord verpand, dat u... Hoor r's, jongmensch, ik ben een man van principes. We leven hier niet in Turkije. Mijn dochter is verloofd met 'Sinterklaas en zoolang dat nog niet uit is, kómt hier geen andere vrijer over de drempel. Metéén sloeg de heer Vroon de deur dicht voor dén verbaasden jongeling. Hel was Tweede Kerstdag. Daar naderde de Zondag-stille straat een met vier paarden be- spahnen rijtuig, waarachter een joelende menigte 'kinderen en opgeschoten jongens. Het geval hield stil voor de woning van den heer Vroon en daar stapte Sinterklaas uit in vol ornaat. Zwarte Piet bleef op 'den bok zitten. Er ontstond een griot lawaai e;n veel vroolijkheid onder de me nigte, toen Sinterklaas aanbelde. Hei! SünterklaosJe bin in de baune. 't nou Kirsmis, jö! Weer deed de heer Vroon open, maar nu met een woedend gezicht, Wat beteekent dat voor «en schandaal bulderde hij. t Ssst 'Ssst! zei Sinterklaas, terwijl hij zijn voet tussehen de deur zette, moeten al die men- scheü nu hooren, dat Sinterklaas zijn offieieele verloving 'komt vieren met uw dochter? U hebt uw woord gegeven, mijnheer Vroon, dat u.... -Kerel! snauwde Vroon, kom in vrodes naam shel binnen, maar stuur eerst dat rijtuig weg e(i dien zwarten slemiel daar! Dien dug werd de verloving verbroken van ISinterklaas, maar Anne Vroon en Jan Harmsen ringen, wanneer hij „met groot geraas heel dé stad op Stelten zet", daarmee dezelfde aardig- hed uithaalt als zijn oud-Germaansche dubbel ganger Wodan weleer placht te doen. In de eerste eeuwen heeft het Christendom ern stig gepoogd om de viering der oud heidensetae I feesten uit te roeien, maar dat ging niet. Toen zijn door de wijze raadgeving van paus Grego- rius I, d.d. 18 Juli 601, vele va'n die heidensdie vieringen in christelijke feesten omgezet. Onze literatuur herinnert er aan, dat het Sin terklaasfeest hier sedert vele eeuwen reeds met opgewektheid wordt gevierd. Djenken we b.v. maar eens aan het verguldpartijtje bij Bakker de Groot, waarvan 'Nic. Beets in zijn Cjamera Gbscura zoo aardig heeft verteld en dat hem zoo'n overtuigend pleidooi in de pem gaf voor de stelling, „dat eenvoudige genoegens óók" genoe gens" zijn. ii heligen vastgelegd. Gezien het strenge Calvinistische standpunt der 17-eeuwsche magistraten, is het dan ook be grijpelijk, dat 'de Arnhemsdne overheid op den 3en ejn '4en December 1632 een keur uitvaar digden, waarbij zij het bakken van Sinterklaas koekjes verbood, omldat deze ,,'tfacoen van eenighe beeldekhens hebben, saecken niet alleen strijdende teghen de goede orde ende polytic, doch ook de burgers afleidende van de ware Godesdyenst." Inderdaad, gezien door een permatologischen bril permatologiede leer der broodvormen) met, hun symbolisdnen achtergrond worden de kruiïge klaasmaïmetjes onberekenbaar oude koek- wmen, die in zeer nauw verband tot de oude IWodaii-viering staan. De Archemsche burgerij trok zich echter niets aan van het verbod en bakte er lustig! op los. FEUILLETON IQ) Het was elf uur in den morgen, toen Krause ia 'de omgeving van het station Eriedrichsstrasse !een café binnen ging en 'n plaatsje zocht' in oen box om op z'in gemak het boek „Strijdende Zie len" 'te lezen. Vijf uur later was hijr aan het eind va.'n de laatste pagina gekomen en verliet hij' het café weer, om zijn kamer in de Novalisstraat op te zoeken. Geen mensch scheen zich in de woning van juffrouw Armbruster op te houden; de deur naar de kamer van Hartwig was open. Een specifiek Berlijnsch gemeubileerde kamer. De gebruikelijke sofa, een wankele fauteuil, een klok aan den muur, die nooiit den juisten tijd aan gaf, een versleten vloerkleed, maar ondanks dat alles een groo't schrijfbureau en aan de wanden paar goede teekeningen, origineele met op drachten ,in handschrift, niet aan de weduwe Armbruster, maar aan „m'n besten vriend", „den scherpzitmigen criticus", enz. Op de schrijftafel «en rijtje boeken, op den achtergrond in lijst en achter glas een mooie foto van juffrouw I'rohlich. Krause nam zijn zakmes en boog aan den achterkant van de lijst een paar spijkertjes om, zoodat hij de foto er uit kon nemen. lp steil, eigenzinnig schrift stonden daar de woorden: „Steeds de jouwe! Lotte". Krause pleegde een oogenblik overleg, ging tóen naar het portaal, sloot de deur van de wo ning af en liet den sleutel in het sloij steken, toodat de weduwe Armbruster of Hartwig bij eventueelen terugkeer zouden moeten bellen. Nu was hij tegen elke onwelkome storing gevrij waard. Een klein lederen faudraal, dat h!ij uit zin binnenzak haalde, werd nu van zijn inhoud, be- St. Nicolaas heeft werkelijk bestaan, al zal hij nooit van zijn latere populariteit hebben kun- hen droometo. Hij was in het begin der vierde eeuw bisschop in de Klein-Azische stad Myrè, waar hij volgens de legende „de vier arme doch ters van Myra." eens van de zonde redde. In 325 heeft hjj vermoedelijk het concilie van Nicea bijgewoond. Een speciaal katholiek feest is Sinterklaas echter niet. In geen land wordt hij herdacht als bij óns, waar hij als volksheilige volstrekt inter confessioneel, eigenlijk a-confessioneel is. Wjat hij met Spanje te maken mag hebben gehad, is 'niet te aeliter1/)alen. Mr. J. van Lennep beschouw de het (Sinterklaasfeest als een ten tijde van Fi- lips de ISchoohe uit Spanje ontvangen volksge- inoegen, maar historici betwijfelen zéér de juist- staande uit een aantal miniatuur werktuigen, eh kort daarop was de eene lade van de schrijf tafel 'na de andere geopend. Manuscripten, ta bakszakken, half leege sigarettendoosjes, prent briefkaarten, foto's en documenten werden over de tafel verspreid. Het onderste, grootste vak was gevuld met brieven. Tn zware bundels lagen zij daar opgestapeld, dozijnen, honderden, vele hog ongeopend, maar alle aan Idylle aan de Havel, Administratie .van de Generalanzeiger, gericht. Het gelaat van Krause verried geen verras sing; slechts een lichte flikkering in zijn oogen bewees, dat de zaak hem geweldig interesseerde. Gelaten nam hij de brieven uit het vak, zette zich aan de schrijftafel, als bevond hij zich in zijh eigen kamer en begon dan bliksemsnel van deh inhoud der geopende brieven kennis te ne men terwijl hij de nog ongeopende terzijde legde. Daarmee verliep een half uur, tientallen couverts lageta opeengestapeld, alle mogelijke en onmo gelijke luchtjes stegen uit den berg postpapier op, het begon in de kamer naar oude vrijsters armoede, kommer, viooltjes en lavendel te rui ken. En terwijl hij las, luisterde hij scherp, ver nam door de opeu deur elk geluid, elke schrede op de 'trappen, steeds bereid binnen een paar seoohden alles weer in orde te brengen en uit de kamer van Hartwig naar die van zichzelf te sluipen. Nu we.rdeta zijn pupillen grooter, in gespannen aaindacht, de lippen opeen geklemd las hij een brief nauwkeurig door. Het was die vau de ver dwenen Kathe Pfeiffer. En vlug achtereen vond hij nu ook! de epistels van de dames Muller, Mol Ier, Jensen en Cohen. Blauw, groen, rose en wit postpapier, van goede linnen kwaliteit, maar ook' van bet slechte soort, zoodals dat in lunch rooms en café's te krijgen is, ernstige, nuchtere eh prullerige, met duiven en vergeet-mij-nietjes Dit was de brief van 'Annemarie Jensen uit Hamburg: 1" Zeer geachte Heer! Naar aanleiding van uw advertentie in de SINTERKLAAS-SNOEPERIJEN. tiet zelf bereide lekkers smaakt het fijnst. Eemige recepten voor de huisvrouw. Nu de laatste feestdagen, van het jaar weer in aantocht zijn, kómt onwillekeurig de lust bij vele huisvrouwen opm>m zélf te trachten de spe ciale lekkernijen te maken. Hot spreekt vanzelf, dat dit een groote bezuiniging beteekent, daar gelaten nog, dat het voor de huisgenooten altijd een groote bekoring is, als moeder zelf iets ge maakt heeft. De goede soorten borstplaat en marsepein blij ven altijd nog duur en als we op iets) extra's willen onthalen, zullen wij toch liever niet tot de goedkoope, vaak minderwaardige soorten over- Tót 'de steed$ Z6er in den smaak' vallende Snoeperijen 'behoort zéker wel de marsepein en wanneer de eerste marsepein aardappeltjes dan ook weer in de étalages der banketbakkerswin kels uitgestald zijh, is het sein gegeven, dat rat. Uioolaas de rij der feestdagen gaat openen. Marsepein maakte reeds de vreugde onzer kin derjaren uit en ook thans valt het nog zeer in den smaak en geldt als een fijne snoeperij In verschillende vormen wordt het ons dan ook aangeboden, een der eenvoudigste is wel -het marsepeinbrood, dat geheel wit is gebleven en alleen ©en donkerbruinen bovenkant heeft, doordat men dien met een chocoladelaagje heeft bekleed en wordt in den regel voor volwassenen bereidt, daar bet hein meer om Jen smaak dan wel om den bouw te doen is. Hartvormen zullen door jonge meisjes gaarne voor haar uitverkorene gekozen worden, die dan versierd worden met geeonfijte vruchten, terwijl men voor kinderen meer grappige vormen tracht uit te deuken. Be schikt men over een weinig fantasie, dan is het marsepein geduldig genoeg om zich in alle mo gelijke denkbare vormen te laten kneden. We beginnen dus met onze marsepein zelf te bereiden en de grootste vreugde van het jonge volkje is wel, als zij mogen zien hoe moeder het doet en soms zelf een handje mogen mee 'helpen. De hoofdbestanddeelen van marsepein zijn sui ker, en wel poedersuiker, en een goede soort ge pelde amandelen; de bereiding zelve is zeer een voudig. Men rekent 500 gram zoete en 20 gram bittere amandelen©, 500 gram poedersuiker, 3 eetlepels rozenwater. Deze ingrediënten geven een groote hoeveel heid marsepein -en kan men naar gelang van behoeften natuurlijk zelf verminderen, indien men dan echter maar zorgt zidn aan de juiste ver houdingen te houden. De amandelen worden met kokend water over goten en blijven hierin ©enige minuten staan, waarna men gemakkelijk de bruine schil verwij dert daarna worden ze gedroogd en met de suiker drie of vier malen door den amandelmolen gemalen, waarna de massa in een. pan gedaan wordt ,en het rozenwater erbij wordt gevoegd, toi gaat de pan even op een zeer laag pitje en roert me'n zoolang, tot men een compacte massa heeft gekregen, daarna wordt het op een porse- lenen schaal overgebradnt en nog eens goed door een gekneed. De marsepein in grondvorm is klaar. Nu kun nen we onze fantasie laten werken en er d-e ge- «vejnschte figuren aan geven, die op een mét papier bekleed en met suiker op bloem bestrooid bakblik gelegd wordeh en bij zeer zwakke warm- tie met bovenhitte daarin blijven, tot ze licht geel zijn, daarna worden zij nog warm van het papier genomen en indien men dit wenscht met geeonfijte vruchten versierd. Zelf bereide marsepein verheugt de feestvreug de der kinderen, dus zeker zullen velen uwer -aan het werk gaan en niet tegen de moeite op zien. We gaan nu verder met het maken van borstplaat. Vanille borstplaat. 500 gram suiker, 1 d.L. water of melk, eenige druppels vanille-essence. Wanneer we borstplaat gaan maken, zorgen wij, dat er twee bekers met koud water bij de hand. .staan, in de eene hebben we een schoont kwastje en in de andere een dikke alluminium haakhaald of de steel van een theelepeltje. -We beginnen de suiker in de pan te doen met het water of de melk en brengen dit roerende aan de kook, waarna we het op een lage pit verder laten koken. Aan de zijkanten van de pan zal het schuim der suikeroplossing zich afzetten en het is noo dig deze met het kwastje, dat niet te na! mag zijn (daar het inkoken dan langer duurt) de randen schoon te vegen, wat we later zoo noodig nog eens herhalen. Zien wij nu, dat de suikerop lossing dik begint te worden, dan nemen wij de in den beker koud water staande haaknaald of theelepel en gaan er mee door het kooksel, is de oplossing nu zóo dik, dat ze aan de naald blijft -hangen en wij er met de vingers een stevig bal letje van kunnen vormen, dan nemen wij- de pan van het vuur, is de stroop daarentegen nog te dun, dan zullen wij ze nog even laten door koken. Bij de stroop, die nu de vereischte dikte heelt, wordt nu de vanille essence gevoegd en daarna zoo lang geroerd, tot ze min of meer dof begint te worden en dan is het oogenblik ge komen om ze vlpg in de ringen te gieten,,"die ©enigen tijd in koud water hebben gestaan en uitgezet zijh op wit glad papier. Voor versiering kan men na het uitgieten hier en daar een door gesneden geconfijt vruchtje in de weeke massa drukken of ook wel een gesuikerd paars viool tje, die bij den banketbakker per ons te krijgen zijn. Is de massa nu stijf geworden, dan halen wij de ringen voorzichtig van het papier en laten den achterkant ook geheel bekoelen; het beste is ze in schuinen stand tegen den muur op het aanrecht te plaatsen. Tallooze variaties zijn er van borstplaat te maken, en evenzeer kam men ze in diverse vormen maken. Bij het uitgieten is het wel zoo gemak kelijk als er twee persouen zijn; de eene drukt de rixgen vast op het papier ea de ander giet het mengsel in de yormen. Het wil nog al' eens voor kómen, dat de ringen het papier niet overal ra ken, doordat zij verbogen zijn en dan loopen zij de kans, dat de suikerstroop uitloopt. Waar ik vau tallooze variaties sprak duidde ik op de diverse smaken. W© kunnen deze vanille borstplaat; ook 'nadat ze van het vuur is, ver- mengen met gepelde en aan stukjes gestooten nooten en dan een versiering van eenige stukjes noot aanbrengen -op den bovenkant. Verder is daar, citroen- -en sinaasappel borstplaat, waarvoor we da'n inplaats van essence de natuurvruchten uitpersen en de goed schoongemaakte schil afras- pe.i met een klontje suiker, wat een aéer fijn aroma geeft. W© nemen dan op 500 gram suiker 1 d.L. vruchtensap eu geen water of melk. Voor chocolade borstplaat hebben wij noodig: 50O gram suiker, 30 gram chocoladepoeder ruim I d.L. water of melk. Wij vermengen suiker of chocoladepoeder eerst met elkander en voegen daarna het water erbij, waahna de borstplaat wordt bereid als bove* omschreven. I i I I l Lukt een borstplaat om een of andere reilen niet of breekt ze, dan doen wij: alles weer in de pa'n met- een tikje water, maken de zijkanten als hot mengsel kookt weer goed schoon met een kwastje en gaan weer o,p Generalanzeiger, ben ik zoo vrij te reflecteeren, daar ik meen aan alle door u gestelde eischen te kunnen voldoen. Ik ben 24 jaar oud, van nette farnilie en geboren in Hamburg. Mijn vader was kapitein bij Woertmann, doch is, evenals mijn toteder, reeds lang gestorven, zoodat ik: nie mand op de wereld meer heb en geheel alleen sta. Voor een goed echtgenoot zou ik' graag een zorgzame vrouw zijh en ik durf dan ook wel te zeggen, dat u er ge^n spijt van zult hebben. Ik ben brunette, slank, naar men zegt knap en beta, behalve van een goeden uitzet, in het bezit an een vermogen van 20.000 Mark', waarover vrij beschikken kan. Daar ik geheel onaf- Voor koffie borstplaat wordt een sdheutje zeer sterke koffie-extract toegevoegd als de suiker stroop reeds vau het vuur is, dus vóórdat men ze gaat ïoereu om uit te gieten. Ziezoo, 'de ge- wenscht-e hoeveelheid is klaar en we beginnen otaze heerlijke dikke gekruide speculaas. 300 gram bloem, 125 gram boter, 125 gram donkere basterdsuiker, 1 eetlepel melk, 1 eet lepel speeulaaskruideta (of 1 groote theelepel ka neel, een halve theelepel gemalen noodmuskaat) 50 gram amandelen, 25 gram sucade. hüi.kelijk van dit schrijven, van plan ben naar Berlijh te gaan, zouden wij -elkaar wellicht kun nen ontmoeten en dan zien of we bij' elkaar passen. Gaarne zie ik' het antwoord onder motto „Levensgeluk 24" poste restante postkantoor Do- rotheastraat Berlijn, tegemoet. Ein in precies denzelfden toon, zij het 'dan ook in ander handschrift en met andere zins- wemidingen, schreven ook de dames Möller, Mul ler -en Cohen. Zij allen legden 'den indruk' op haar eenzaamheid, beweerden, naar men zegt knap te zij-n, spraken van tienduizend of twaalfdui- zetod of nog minder Mark, van uitzetten en gespaard geld, van verlangen naar huiselijk geluk eh den wensch pm -een trouw en voorbeeldig echtgetaoole te zijn. - t -

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1931 | | pagina 5