Kameroverzicht
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
De prijzen in den Kleinhandel
No. 140
40e Jaargang
jBLBg-Umn. - tolt» I. I KEIZER. - Buretl Honfdsclnr.nnfe C
Buitenlandsch
Overzicht
Feiten
en Cijfers over School
en Onderwijs
r
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. 52. DONDERDAG 26 NOVEMBER 1931
NIEUWE
LAMIR IJKER COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
r' en ZATERDAG.
AbonnmentsprJj s
per 3 maanden ƒ1.15.
DIT NUMMER BESTAAT UIT TWEE BLADEN
AD VERTENTIEN
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
EERSTE BLAD.
De verovering van Mandsjoerijë
,- Aloor J apan en de onmacht van
'den 'Volkenbond. Eransch-
Duitsche overeenstemming.
Herziening van het Fransche
kiesrecht. He werkloosheid in
Dnitschland. Svreepstakë-ra-
zernij en een mijnramp in Elnge-
land.
Japan gaat voort met de verdere verovering
van Mandejoerijë; op brute wijze de wettige be
stuurders verjagend, de Chineesclne legers terug
dringend m.ze decimeerenxl met de moderne oor-
logs-geweldmWdelen. Het is een wreed spel,
waaraan duizenden ten offer vallen.
Eb de Volkenbond toont zich macfateloozer
daln ooit. Nu de Bondsraad Japan niet tot rede
koh brengen, heeft bij de zaak o pde lange baan
geschoven door te besluiten tot een onderzoek
door een internationale enquête-commissie in
Mandsjoerijë. Eerst eischte de Raad nog een
wapenstilstand van Japan, hangende dat onder-
zoek ?maar toen ook die eisch werd afgewezen,
legde de raad zich bij deze nieuwe verneder in or
neer.
Ook de oud-minister van Ruitenlandsche Za
ken der Ver. Staten, de heer Kellogg, die eens'1
de wereld gelukkig maakte met zijn mede door
Japan onderteekend vredes-pact, heeft zich over
het conflict uitgelaten.
Een oorlog, zoo zei hij, is Ineden ten dage niet
meer een,, particuliere aangelegenheid, die sleclnts
de beide in twist verkeerende staten betreft. De
wereld moet openlijk haar plicbten erkennen en
eischen, dat een ieder die plicbten naïeve, wil de
Vrede der wereld gehandhaafd blijven.
tls schoon gezegd, maar wat moet er gedaan
wprden, als heel de wereld bet met den heer
Kellogg eens ïs, maar Japan alleen niet?
„Die Volkenbond is vervelend", zei de Ja-
pansche generalissimus in Mandsjoerijë, „ze heb
ben heelemaal geen verstand van de toestanden
hier. Het is de gewone brutaliteit van den
machtsbewusten militair.
De Fransch-Dtiitsche samensprekingen hebben
tot, een voorloopige overeenstemming geleid.
Dnitschland beeft aan de Bank voor Internatio
nale ^Betalingen te Bazel verzocht om de in
het Young-plan bedoelde oommissie in bet leven
te roepen., die Üe D;uitsche betalmgscapaxdteit,
moet onderzoeken en vaststellen. De resultaten
van dat onderzoek worden tegen het einde van
dit jaar tegemoet gezien.
In Frankrijk woedt een parlementaire strijd
ever de herziening van bet kiesrecht. Een meer
derheid schijnt gevonden te zijn voor een voor
stel om de herstemmingen zooveel mogelijk te
beperken door n.l. bij de eerste stemming de
"meeste stemmen te laten beslissen, voor zoo
verre een der eandidaten dan tenminste 40 pet.
van het totaal op zich vereenigde. De socialisten
zijn woedend en voeren heftige oppositie. Zij
t°eh hadden groote voordeelen van de herstem
mingen, waarin zij1 vele radicale eandidaten tot
zoo g)>ed als nergens kans maakten zonder hulp
terugtreden konden dwingen, omdat die anders
der socialisten. Andere partijen voelen voor het
voorstel, omdat zij daardoor gïooter zelfstandig
heid meeuen te zullen verwerven.
De werkloosheid blijft geweldig groeien in
Duitschland. Alleen reeds in "de eerste helft van
deze maand steeg het cijfer der arbeidloozeni
met '220.000, een zelfde cijfer als het totaal
onzer werkloozen in het land. Het Duitsdne to
taal is thans gestegen tot 440.000. Wiaar moet
dat heen?
In -het Britsche rijk' klanken wel zeer ver
schillende klanken deze week. In Rentley de
weeklachten der familie's, ydie bun verwanten
P de ingewanden der aarde, in donkere steen
koolgangen bedolven wisten, en daar bovenuit
•klonken de wilde kreten van de goklustigen, die
m Engeland en nog ver daar buiten, als bezetenen
e keer gingen, omdat de galop van enkele paar-
11 111ket ïersche Dublin beslissen moet, of ze
morgen nóg armoedzaaiers zullen zijn, of door
ot lot begunstigde geldpatsers. Die ïersche Sweep
a^-' Voor „liefdadige" doeleinden georgani-
Wij vervolgen onze opmerkingen over het interne
schoolbedrijf met eenige mededeelinsjen over d«
leerstof.
Voor een belangrijk gedeelte staat deze vast. In
alle scholen voor gewoon lager onderwijs worden de
vakken, lezen, schrijven, rekenen, Nederlandsche
taal, vaderlandsche geschiedenis, aardrijkskunde,
kennis der natuur, zingen, teekenen en nuttige
handwerken voor meisjes onderwezen. Het is echter
van belang even op een paar andere vakken te
letten. Vooreerst op het vak lichamelijke oefening.
Eerst over eenige jaren zal, volgens de Lageronder-
wijswet 1920, dit vak aaan alle scholen ingevoerd
moeten zijn. Thans geldt dienaangaande een over
gangsbepaaling.
De Statistiek van het Gewoon en Uitgebreid Lager
Onderwijs 1) vermeldt, dat er aan 65 pet van de
scholen voor gewoon Lager Onderwijs reeds onder
wijs in lichamelijke oefening wordt gegeven Han
denarbeid vindt men slechts in een gering aantal
scholen n.l. 5 pet. van het totaal. Zwemonderricht
genieten de kinderen van 3 pet. der scholen
Fransche, Düitsche en Engelsche taal mag, ge
lijk bekend, in de eerste zes leerjaren eener school
voor gewoon lager onderwijs niet onderwijzen wor
den. Vele ouSers laten daarom hun kinderen een
cursus in een vreemde taal volgen biuten de gewo
ne schooluren. Vooral Fransche cursussen verheu
gen zich in groote belanagstelling.
Voorzoover aan het Centraal Bureau voor de
Statistiek bekend, volgen ongeveer 10 pet. van de
leerlingen van het 5e en 12 pet. van de leerlingen
van het 6e leerjaar zulk een cursus. In de groote
steden is het percentage veel hooger dan op het
platte land. Het is bekend, dat in het wetsontwerp
tot wijziging der Lageronderwijswet wordt voor
gesteld het onderwijs in een der drie moderne talen
In de genoemde leerjaren weer mogelijk te maken,
Ten hoogste 3 uren per week zouden dan aan dit
onderwijs mogen worden besteed.
In vrijwel alle eonfessioneele bijzondere scholen
worden vakken onderwezen, verband houdende met
de richting der school, zooals Bijbelsche Geschie
denis, Kerkgeschiedenis, enz. In de openbare scho
len wordt geen godsdienstonderwijs gegeven. Al
thans niet binnen het gewone leerplan. „Het geven
van godsdienstonerwijs blijft", zoo bepaalt de wet
„aan de godsdienstleeraren overgelaten". Bij de re
geling van de schooltijden der openbare scholen
moet evenwel door het vrij geven van utdrukkelijk
in die regeling genoemde uren worden gezorgd, dat
de schoolgaande kinderen in de schoollokalen
die daarvoor kosteloos beschikbaar worden gesteld
of elders godsdienstonderwijs van die godsdienst
leeraren kunnen genieten. Van deze gelegenheid
wordt nu aan 60 pet. van de openbare scholen voor
g. 1. o. en aan 37 pet. van de openbare u. 1. o. scho
len gebruik gemaakt. De Statistiek, waaruit wij deze
gegevens putten, vermeldt, dat 17 pet. van de leer
lingen der openbare scholen voor g. 1. o. en 12 pet.
van die van de openbare u.l.o. scholen op deze wijze
godsdienstonderwijs genieten. Wanneer men de uit
gave zelf raadpleegt waartoe wij alle lezers van
harte opwekken vindt men deze gegevens af
zonderlijk voor de provinciën, de grootste gemeen
ten en enkele groepen van kleinere gemeenten ter
wijl daarin bovendien nog is vermeld, welke kerken
en organisaties op dit gebied werkzaam zijn en
hoeveel scholen en leerlingen ze bereiken.
Uitgegeven ter Alg.
hage.
Landsdrukkerij, 's-Graven-
daling; iedere winkelier weet dat. En dan heb ik,
zoo vervolgde onze zegsman, niet eens in de eerste
plaats de veeleischendheid van het publiek op het
oog het laten hooren en bezorgen b.v. maar
het domme vooroordeel, de suggestie, dat een goed-
kooper artikel minderwaardig moet zijn. Ik heb drie
prijzen voor mijn margarine, 121/2 cent, 15 en 20
cent per half pond. De margarine van 12'/2 is heel
goed en die van 15 is best. Betere bestaat niet en
kan ik ook niet krijgen.
En u verkoopt ook margarine van 20!
Ja, wat wilt u? De menschen hebben zich nu
eenmaal in het hoofd gezet, dat een goede marga
rine 20 cent moet kosten? En daar helpt geen re
deneeren tegen. Je vraagt ze om de margarine van
15 eens te probeeren, maar, als ze de proef nemen
en door het verzoek op zich zelf niet beleedigd, zijn,
dan valt die proef als regel ongunstig uit. Nou, dan
geef ik ze maar weer boter van 20. Onder ons ge
zegd en gezwegen, mijnheer, 't is dezelfde mar
garine, maar als ze er 20 cent voor betalen, dan Is
de boter goed en best.
Ja, maar dat is toch niet
Kan ik anders, mijnheer? Zelfs met snoep
goed, zoetigheldjes en biscuits, gaat het juist zoo.
Ik heb hier toffees van 14 cent, ze gaan prach
tig. Ik heb in een doos er naast dezelfde voor 9
cent. Tegen dien laatsten prijs heb ik het willen
probeeren, maar het ging niet; voor 14 cent koopt
men ze vlot
Het is natuurlijk geenszins aan te nemen, dat
practijken als van dezen kruidenier, algemeen op
geld doen in den winkeliersstand. Maar wel is het
vrij zeker, dat alle neringdoenden min of meer voor
de moeilijkheid staan om hun afnemers aan
verlaagde prij-zen te wennen. Het is daardoor zeker
niet op de laatste plaats, dat het cadeau-stelsel
zoo welig tiert. Een winkelier wil het koopen nu een
maal anlmeeren en waar een prijsverlaging vaak ten
onrechte slechts wantrouwen wekt tegen het aan
geboden artikel, verrekent de winkelier het prijs
verschil liever middels het aanbieden van een
cadeau!
Het is dikwijls geen opzet, dat de artikelen in den
kleinhandel op prijs worden gehouden, want waar
door een prijsvermindering geen wantrouwen kan
worden gewekt, daar worden de marktprijzen op den
voet gevolgd. Voorbeelden daarvan zijn: granen,
peulvruchten, suiker en natuurboter. Met fabrikaten
vooral komen boven geschetste moeilijkheden.
Als het publiek eindelijk eens beu geworden zal
zijn van al de lorren, die het als cadeau duur be
taalt, dan zal de tijd zijn aangebroken om de klein
handelsprijzen lager te stellen. Dan zal het publiek
misschien zelfs gaan eischen, dat de waren goed-
kooper worden, omdat geen cadeau meer wordt ver-
sitie van het gevangenispersoneel, kost geld.
Die heer v. d. Heijden, nogmaals optredende,
vroeg beter esamenstelling van de voogdijraden,
wat misschien geen geld behoeft te kosten, maar
h ijverlangde ook meer toezicht op voogdijkin
deren, wat met nieuwe kosten gepaard zou moe
ten gaan ,en vrouwelijke inspectrices, die ook
niet voor niemendal werken.
jMej. Kqtz G.H. en de heer Teurlings R.K).
wilden beid-en de reclasseeringsvereenigingen rij
ke rgesubsidieerd zien. Kost geld!
De dames en heeren openen_hun monden slechts
voor het uiten van verlangens, die geld kosten.
Het vragen op zich zelf echter, kost gelukkig
•niets. Ein de meeste leden van de Kamer voelen
zich al tevreden, als ze hun woordje hebben mo
gen doen. Indien de minister daarna het hoofd
schudt- overweging belooft of een commissie van
onderzoek in uitzicht stelt, dan vinden ze het
al lang goed. Geen Üer bovengenoemde wen-
schen werd ingewilligd maar de Justitie-begroo-
tilng werd nochtans zonder hoofdelijke stemming
Met de Waters taats begrooting begon het spel
ophieuw.
Do heer Kampschoër RJKj. bepleitte beter on-
derh ud van de wegen in het Wetland, waar
zijn kiezers wonen. Die kiezers van den heer
Hjemstra SiJX huizen in Friesland en misschien
wel daarom vroeg hij hetzelfde voor de wegen
in Friesland.
D'e heer Krijger G.H, wilde een betere water
verbinding tusschen Zwolle en Almelo. De 'neer
Duymaer van Twist A Ei. vroeg een spoedige ver
betering van kanalen volgens het daartoe vastge
stelde plan.
De heer de Bber V.D1. drong aan op een spoe-
digen aanleg van het Friesche gedeelte van het
kanaal Stavoren-Groningen.
De heer iSmeehk A.R. sloot zich daarbij aan;
hij wil dat kanaal ook over Smeek laten loopen.
De heer ter Laan S,.D. drong op spoed,' aan, met
de verbetering van den veerdienst tusschen de
Zuid-Hpllandsehe eilanden en Zeeland.
Em ondertusschen zat de minister als-maat
,,ja te knikken en ,meen" te bedoelen. Het „ja/'
was Üe erkenning van de wenschelijkheid,
het „neen" gold de mogelijkheid.
Laten we volledigheidshalve ook nog vermel
den ,dat van verschillende zijden de wenschelijk
beid werd geuit van het opnemen van collectieve
contracten in de bestekken van Waterstaatswer
ken.
Le begrooting van Ruitenlandsche Zaken is
ook aangesneden. n|e minister heeft gelukkig zijn
salaris behouden met alleen de stem van den
heer Wiijnkoo ptegen. L|ie wilde er zeker een
eetobaamtje van maken.
Zp ogauw deze koek wat verder aangegeten is,
vertellen we meer ove rden maaltijd, volgende
week dus.
Rest ons nog te memoreeren, dat de Kamer
a scommies-griffier benoemde de heer Mr. El. Q.
M. Leurvorst, R.K., die niet nummer éen op
voordracht stond. JLte meerderheid meende,
Op het oogenblik blijven de meeste vrouwen kla
gen over de duurte, maar ze zien minachtend neer
op het artikel, dat ze goedkoop wordt aangeboden.
Het zijn in het bijzonder de koopers en koopsters,
die uitmaken, dat producten beneden een door hen 1
of haar gefixeerden prijs van minderwaaardig soort
moeten zijn. Lten de verstandigen anders gaan han-
delen. Laten ze eens wat meer gaan vragen naar 1
goedkoopere soorten en deze waarlijk objectief, dus dat een katholiek nu weer eens aan de beurt
zonder vooroordeel, beproeven. was. De gekozene kreeg 47 stemmen tegen 44
Dan werken ze op practische wijze mee aan een j op |Mr. A. E,. Öchepel.
algemeene verlaging van de prijzen in den detail- Als consequentie op een eerder genomen besluit
handel. zijtn. tenslotte ook de hooge salarissen van ambte
naren, wier tractementen bij de wet zijn be
paald, tijdelijk gekort naar 'het bekende recept
de Geer. Alles tijdelijk mén onthoude dat
goed' en zonder invloed op pensioenen.
Bfezuinigen is het parool, maar
vragen kiost geen geldDe
begroetingen van Justitie, Wa
terstaat en Buitenlandsche Zaken
Bij de crisis-debatten zoowel als bij de alge
meene begroot,ingsdebatten hebben politieke vo-
We hadden het dezer dagen met een kruidenier
over de winkelprijzen, meer in het bijzonder over
het feit, dat blijkens statistische cijfers de prijzen
in den kleinhandel zich slechts traag, ten deele ook
onvoldoende regelen naar de scherpe daling der
marktprijzen. Toen vernamen we zeer merkwaardige
,ken.
De prijsbepaling, zoo zei deze winkelier ons, is
niet alleen een zaak, die door ons, verkoopers wordt
geregeld, maar het publiek oefent ten deze veel
invloed uit. Die invloed is remmend op de prijs-
gels van allerlei pluimage het verkondigd, dat
ze bezuiniging het eerst-noodzakelijke viniden,.
Vreemd is echter, dat ze het toch altijd 'hebben
over de bevrediging van verlangens, die weer
meeergeld kosten. Ieder schijnt er van over-
tugd, dat de bezuiniging bqginnen moet op de
behoeften, Üie anderen stellen.
Daar was b.v. de Justitie-begrooting aan de
orde. Mej. Meijer B-.K. vroeg* meerdere vergoe-
ding voor gevangenisarbeid. Hjet is misschien
heel billijk,, wat ze wensdnt, maar het kost
geld.
De heer v. Kappand V.R. bepleitte verbetering
van de opleiding van het hoogere gevangenis
personeel, wat geld kóst.
Die heer v. d. Heijden iSi.Dl. sluit er zidnj bij
aan, kost geld.
Dje heer Drop S|.D|. pleitte voor een betere po-
LANDBOUWKOLONISATIE IN ARGENTINIë.
Reeds eerder is in de pers mededeeling gedaan
omtrent een te stichten kolonie voor Nederlandsche
landbouwers in Argentinië. Wij brengen in herinne
ring, dat het hier betreft een complex van 10 be
drijven van 30 HA., welke met een modelboerderij
van 80 H.A. een aaneengesloten geheel vormen. De
bedrijven worden geheel in cultuur gebracht, met
de gebouwen, het vee, de gereedschappen, het huis
raad enz. op afbetaling aangeboden, terwijl de boe
ren met raad en daad ter zijde gestaan worden door
een Hollandschen landbouwingenieur, welke op de
modelboerderij is gevestigd.
De boerderijen waren alle reeds vergeven, doch
hebben enkele landbouwers op het laatste oogen
blik van vertrek af moeten zien, doordat zij hun
bedrijf tengevolge van de voortgeschreden daling
der prijzen van den grond in ons land, voor geen
redelijken prijs van de hand konden doen.
Degenen welke het openemen van een boerderij
in deze kolonie in overweging willen nemen, gelie
ven zich om uitvoerige inlichtingen te wenden tot:
Stichting Landverhuizing Nederland, Dept. van Ar
beid, Handel en Nijverheid, Bezuidenhoutscheweg
97, 's-Gravenhage.
