Crisis en kein Ende
telkfoon intercommunaal to. it.
I Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 47
DINSDAG 26 APRIL 1932
41 e I
l «ito: Hum 1.1. m
totem i. H. KEIZEH.
Jmeel Noordscfurwomlt.
Weekagenda
Actie tot instandhouding
i;» r«r.ini'
NIEUWE
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentspr ij s
per 3 maanden f 1.15.
((KRUI
ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
26 April: Tooneeluitvoering „Jong Leven" in
de tooneelzaal van den heer Corn. Vis te Oud
karspel.
1 Mei. - 1 Meifeest van S.D.A.P. en N.V.V. in
„Concordia" te Noordscharwoude. Aan
vang half acht.
5 Mei. -- Hemelvaartsdag, Bal bij Bouwstra te
S.int Pancras. Aanvang 5 uur.
'k Kan me indenken in de gedachtengang van.
dkn inzender-abonnée, in de „Nieuwe Lange-
dijker Courant", blijkbaar een tuinbouwer, dio
zich tot zijn collega's richt in een! ingezonden
s+uk, dat vrij een „cri de coeur" een harte-
kreet uit den nood geboren, mag) heetent
We zitten in de put en zieni geen uitkomst..
De moeilijkheden worden al grooter, het weer
standsvermogen, finantieel (indien pog aanwe
zig) zoowel als moreel steeds minder. Het vleug
je nu aan de veilingen, speciaal voor het artikel
gele kool, kan geen verruiming van ook; maar
cenige beteekenis bréngen. Hoogstens dat een
enkele gelukkige kan zeggen, straks op het eind
„do eindrekening van mijn kooloverhouden is
dank zij het kleine meevallertje op het eind iets
minder ongunstig uitgevallen, dan ik vreesde.'
Meer niet.
En wat de ontvangen steun aangaat, och daar
over zijn we het allen met elkaar roerend eens.
Ik zeg het den heer Valstar ter Jaarvergadering
van het Centraal Bureau volmondig na: Noord-
Holland is van ,den geheelen Nederlandschen tuin
bouw het zwaarst getroffen en de steun is in
tweeërlei opzicht onvoldoende te noemen. De toe
gestane som is veel te gering en daarbij kwam de
schriele hulp nog te laat bovendien.
Op sommige plaatsen ,denk aan Koedijk en
Warmenhuizen, heeft het groote moeite gekost
eer de gemeente in staat was tot uitbetaling
over te gaan. .En waar uitbetaald is, bleek in tal
van gevallen de ,steun ten eenenmale onvoldoen
de om ook maar in de meest nijpende behoeften
te voorzien. Zeker is er verschil, wie nog eenige
draagkracht had en zulke zijn er gelukkig
nog heel wat wordt nu in staat gesteld mest
stoffen te betalen, polder- en hoogheemraadschap
lasten te voldoen.
Hoe talloos zijn zij, die zelfs deze noodzakelij
ke uitgaven, ook pa het ontvangen van het ere-
diet, niet kunnen voldoen.
Om nu van huur- en hypotheekschulden nog
te zwijgen.
Somber is de toestand, wie eenigszins in fines
ses hiermede bekend is, is o zooi, licht tot pes
simisme geneigd, temeer daar er zoo goed als
geen lichtpunten aan. den economischen orizon
te ontdekken zijn.
Ben ik het dus met dien inzenden volmaakt
cer.s, als hij van onvoldoenden steun gewaagt,
ik verschil met hem als hij in somberheid meent,
dat de regeering ,zelf oorzaak is van den jammer
lijken toestand, waarin we ons bevinden. Die
bewering is onmogelijk vol te houden; waar de
crisis een internationaal karakter vertoont, en
talrijke factoren tot haar ontstaan en voortdu- j
ren hebben medegewerkt, getuigt het van. een
groote oppervlakkigheid, de Nederlandsche re
geering als zondebok voor te stellen. Voor de
crisis in al haar scherpte hier in ons land op
trad, woedde zij reeds hevig in Amerika en iets
later in Duitschlnad. In ons land werd; de ak
kerbouw 't .eerst erdoor aangetast, daarna kwam
de tuinbouw aan de beurt, terwijl ook thans de
veehouderij en de bedrijfspluimveehouders door
de crisis worden getroffen.
Ook is- de vaak gehoorde meening, als zou de
kapitalistische productiewijze tot jdez© wereld
ontwrichtende toestanden moeten leiden een stel-
'U1g, dir nog altijd op bewijs wacht. Men diene
hierbij wel in het oog te houden, dat feilbare
n ensehen op het voortbrengingssysteem invloed
"itoefenen. En wélke manier men ook zou uit
denken, men heeft altijd met onze beperkte) en
heilbare menschelijke vermogens te doen. Zoo
bol me bv. dat een socialistisch schrijver van
internationalen naam erkend heeft, dat ook een
socialistische maatschappij van crisis niet ver-
schoonu* zal blijven.
^og onmogelijker lijkt mij de uitspraak van
oen abonnc-inzender, die gewaagde van kapitaJ diverse organisaties hebben weten te vinden en
l'stische dictatuur, als de veroorzaker der we- als hei er on aan Immt UM troMrAn n->»
veroorzaker der we
reldellende. Indieji dit juist ware, zou die kapi-
talistische dictatuur gelijk zijn aan de wolvin,
die zich zelf zogen.de, zichzelf meteen verteert.
En dat dan willens en wetens.
Wereldconcerns als Philips, de Koninklijke,
Amsterdamsche H.V.A. zouden op schier onher
stelbaar verlies en eigen ondergang bedacht moe
ten zijn. Toch te dwaas om los te loopen.
Niemand is in staat, ook maar bij benadering
aan te geven hoe het verder zal gaan en hoe de
oplossing van het groote crisiskwaad zich zal
voltrekken.
Vele crisissen heeft de maatschappij al door
slaan, geweldige veranderingen, zijn vaak haar
gevolgen geweest.
Doch eenmaal treedt weer een evenwichtstoe
si and in.
F.r komt geen einde aan de menschelijke be
hoeften, de eetlust blijft, dus moet voor voeding
gezorgd. Zonder kleeding gaat het niet, dus moet
in die behoefte worden voorzien. Geboren wor
den en sterven, beiden stellen eischen. En zoolang
er leven is, zoolang zal er moeten worden voort
gebracht. Al is het waarschijnlijk te achten, dat
cle bevrediging onzer behoeften voortaan op heel
wat bescheidener wijze dan in de dagen van
voorspoed zal geschieden.
Passief of actief?
hei er op aan komt, een, lijd trekken. Dan
de akkerbouw heeft het exempel gegeven
i. ér wel wat te bereiken.
Waarmede ik zeggen wil, dat de diverse, or
ganisaties elkander dienen op te zoeken, elkaar
dc hand te reiken en zoo samen een eenheid moe
ten vormen.
Laat men zich voor onze menschen-in-tdruk
nu eenparig stellen achter Provinciale Commis
sie en Vierbond, ter verkrijging van den toeslag
van f 100 per opgelegde, geïnventariseerde wag
gon kool op 1 December jl.
Een goede steun in den rug zouzulks voor
onze menschen beteekenen, van grooter waarde
dan de ten deele reeds betaalde credieten.
Een tweede middel dient verder overwogen,
en zoo mogelijk straks te worden voorgestaan
door al onze tuinbouwers.
Wat tot dusver, is voorgestaan en nog slechts
ten deele verkregen credieten heeft, betrek
king op het oogstjaar 1931 en tot leniging van
de groote onheilen, dat jaar ondervonden.
Het ziet ,er niet naar uit, dat de Noordholland-
schc tuinbouw het in 1932 zonder hulp en steun
van overheidswege kan stellen.
Hoe zal dat moeten geschieden?
Laten we dat eens in een volgend artikel aan
de orde stellen. A. 'f.
Is de steun, tot heden door het B,ijk aan onze
tuinbouwbedrijven verleend, ten eenenmale on
voldoende gebleken, en is het bedrijfsleven er al
weinig door gebaat thans wil men andere midde
len aanwenden.
De aan den Langendijk en omgeving gevestigde
afdeelingen van den Chr. Boeren- en Tuinders'!
bond, hcoben zich met het hieronder volgend re'
quets tot steunverkrijging gewend tot Z. Exc.
den Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw.
Aan alle tuinbouworganisaties in den omtrek
is een afschrift toegezonden, met het dringend
verzoek, aan dit pogen adhaesie te willen betui
gen.
Het is een pogen, het bedrijf een deugdelijken
steun te geven, op soortgelijke wijze als aan den
akkerbouw is gegeven. Althans wat de hoofd
gedachte betreft, een door de regeering gega-
randeerden prijs van een hofdproduct.
Er zijn er al heel wat, bij wie de grens van fjpr T||inhnilU/hpflriiuOn
het uithouden en .doorzetten is overschreden. De IUMlUUUflIJCUIIJlüll
zulken voelen zich geslagen geheel op. Ze zien
geen uitkomst meer. Talrijke vorderingen moeten
nog worden voldaan en er is geen fonds. Er moet
worden geleefd en geworsteld om de nieuwe oogst
te halen en men weet niet, hoe dat kan en moet.
Indien men eens een enquette instelde naar den
toestand op tal van plaatsen, men zou. verbeis-
terende resultaten krijgen. In tal van gezinnen,
is nood, groote nood.
Is het wonder, dat dan bij velen de moed ont
breekt? Dat men zonder, eenig blij gevoel en
zonder arbeidslust weer ,naar den akker gaat
en telkens weer, bij eiken arbeid zich afvraagt,
wat zal het resultaat zijn? Moet al mijn arbeid
weer verlies brengen?
Er is veel moedeloosheid, er wordt meer ge
zucht en geleden als wel openbaar komt. Als
onze plattelandsbevolking begint te klagen, dan
is er reeds nood. f
Ondanks dit alles, hoe verstaanbaar ook, mag
in passiviteit niet worden berust. ,We hebben als
nuchtere zakelijke menschen de werkelijkheid on
der de oogen te zien en ons af te vragen, wat er
gedaan kan worden en door ons zelf en door de
landsregeering, om ons bedrijfsscheepje, dat rot
zinken neigt, nog ,te redden.
In mijn artikeltje „DuitschlandNederland'
gaf ik reeds enkele verweermiddelen aan de hand
die zoo noodig door heel ons nationaal bedrijfs- 1
leven dienen te worden gehanteerd. j Excellentie,
Het gaat om ons bestaan, dat voelen; we nu i
allen wel. j Namens de afdeelingen van den Qhristelijken
En hoewel wij m ons gewest daar in persoon Boeren- en Tuindersbond te:
niet zooveel invloed op uit kunnen oefenen, daar j
kunnen we toch in de tui'nbouwvereeniging of j
vakorganisatie op deze dingen wijzen. Het blijkt
nu helder als de dag, dat de belangen van onzen I
land- en tuinbouw .met die van handel en indusi
trio in de groote lijn parallel loopen.
Is dit een middel, dat op den duur verandeming
in onze precaire positie kan brengen, hiermede
'kan niet worden volstaan.
Ei' moet ook in den directen, aanwezigen nood
zoo mogelijk worden voorzien. En een middel,
dat eenigszins hiertoe kan bijdragen, zie ik den
(ceslag op de in het nu bijna afgeloopen seizoen
geveilde kool.
Nog altijd is deze aanvraag, door den Vierbond
ingediend en nog onlangs door de Provinciale
Commissie met nadruk en kracht bepleit, in on
derzoek. 1
Ik kan mij maar moeilijk anders voorstellen,
dal dergelijke steunmaatregelen 'aan onzen bodem
cultuur om met dr. Colijn te spreken de
iegetring uit de keel moeten worden getrokken.
Nu wordt er wel getrokken, de beide voornoem
de organisaties werken als tractoren, edoch, mij
bekruip 1 de gedachte wel eens, of de splitsingen
in de organisaties, die inzonderheid den laatsten
tiici zich hebben voorgedaan, aan de totaal trek
kracht geen afbreuk doen. Wil men zich als vak
bond afzonderlijk gaan organiseeren, nu, we leven
om het uitzicht voor onze zoo fel getroffen
streek eenigszins .te verbeteren.
Temeer meenen wij grond te mogen! hebben
voor deze hoop en verwachting, daar het volstrekt
niet zeker is, dat de hulp die wij vragen, iets aan
de schatkist kosten zal.
Wij meenen *ns voor verdere uiteenzetting
omtrent den toestand in onze streek te kunnen;
onthouden, daar deze Uwe Exc. wel bekend zal
zijn.
Wij zouden dan dringend bij Uwe Exc. willen
vragen om een steunregeling voor 'de kool; het
product dat pl.m. 60 procent van dei productie
onzer bedrijven in deze streek omvat.
Zou de kool voldoende gesteund worden dan
is er hoop dat wij onze bèdrijven sleepende kun
nen houden.
Wij geven eerbiedig de volgende regeling in
overweging.
De koolteelt kunnen wij verdeelen in twee
tijdperken van oogsten en wel vanaf 15 Juli tot
1 December en vanaf 1 December tot' 1 Mei
In den tijd van half Juli tot December wordt
van het land geoogst, aan de veilingen gebracht
en verhandeld een niet bewaarbare koolteelt.
In den tijd van 1' December tot Mei is de kool
een stapelproduct, hetwelk in die vijf maanden
een belangrijke, werkverschaffing vertegenwoor
digt, voor de groentevoorziening in den winter
tijd in belangrijke behoeften voorziet en met
geleidelijken afzet economisch een zeer groote
beteekenis heeft.
Evenals in den distributietijd kan dit stapel
product volgens het stelsel van toen worden ver
deeld en via de veilingen, worden verhandeld, en
getransporteerd.
Waar in dien tijd deze groenten hebbeni ge
diend voor de voorziening van onze bevolking en
tot stijving van 's lands inkomsten, daar zou een
dergelijke regeling nu kunnen dienen tot behoud
van deze streek en ook tot steun van een toch
ook voor ons land historisch gebleken bron van
nationale welvaart.
Wij willen Uwe Exc. daarom voorstellen «en
minimum-garantieprijs voor onze kool als volgt:
Voorden tijd van 15 Juli tot 1 December voor
roode en gele kool een prijs van drie cent per ki
logram, met de bepaling dat de kool niet zwaar
der zou mogen afgeleverd worden als op bij
liggende schaal is aangegeven om ophoopen en
minderwaardigheid te voorkomen.
Voor vroege witte, (geen zuurkool-witte) een
doorsneeprijs van anderhalve cent per kilogram
verwerkt als op bijliggende schaal is aangegeven.
oor witte kool zuurkool-witte) 1 cent per
kilogram.
Gedurende den tijd van 1 December tot 1 Mei
voor roode en gele kool vier cent' per kilogram
en voor Deensche witte kool drie cent per kilogr.
r, Bij deze minimum-garantieprijzen zou de grooD
Broek op Langendijk, April 32.A lak vall onze bedrijven dermate gesteund zijn
Aan Z. Exc. den Minister van Binnen
landsche Zaken en Landbouw,
's-Gravtenhaga.
Broek op Langendijk en O., gevestigd te Broek
op Langendijk;
St. Pancr asen O., gevestigd te St. Pancras.
Noordscharwoude en O., gevestigd te Noord
scharwoude.
Dirkshorn en O., gevestigd te Diirkshorn.
komen wij tot Uwe Excellentie met het eer
biedig en dringend verzoek onze bedrijven in de
ze streek door een steunregeling te willen helpen.
Beeds drie jaren voeren wij hier een bijna wan-
hopigen strijd om het bestaan.
Tot het alleruiterste hebben wij gewacht eer
wij om hulp van de Begeering gingen roepen.
Betrekkelijk kort geleden hebben wij ons pas
tot Uwe Excellentie gewend, omdat wij gaarne
zoo lang mogelijk ons zeiven hielpen.
Die credieten welke wij tot -dusver ontvingen
zijn zelfs voor het verleden een onvoldoende hulp
In ieder geval kan daar voor 1932* niet verder
mee worden voortgegaan en kan alleen steun ons
helpen.
Die steun is naar onze meening het) best te
verleenen op de wijze welke wij bescheidenlij'k
Uwe Excellentie nader in overweging geven.
De bereidwilligheid welke Uwe Excellent ie
heeft getoond ten aanzien van de hulp) aan de
akkerbouwbedrijven en de hulp die, als wij wel
zijn ingelicht, verleend zal worden aan de onder
scheiden soorten veehoudersbedrijven, schenkt
dat onze bedrijfsmogelijkheid eenigszins her
steld aou worden.
Deze regeling zou geheel geadministreerd kun
nen worden aan de betaalkantoren der veilingen
die in de distributietijd hebben getoond gelden
te kunnen inhouden ten bate van het Bijk. Ook
nu zullen zij in staat zijn uit te keeren aan de
Tuinders, mits de overheid hen opdracht geeft
om den noodlijdenden Tuinbouw te voorzien van
datgene wat noodzakelijk is om die bron van
nationale welvaart t» redden voor ondergang.
Komen de prijzen boven den gestelden mini
mum-garantieprijs hetzij door verbetering der
economische toestanden of doordat de tSaten on
derling een andere politiek gaan, voeren, dan be
hoeft het de schatkist niets te kosten en bestaat
er tevens de mogelijkheid dat de tuinders in de
zen wijden omtrek hun achterstand weer kunnen
inhalen, de oude schulden welke zij in deze drie
slechte jaren gemaakt hebben, kunnen aflossen,
en de bedrijven weer op gezonde basis! kunnen
arbeiden.
Hetwelk doende, enz.
Namens de Afd.
voornoemd
,ran den B.» T. B.
(w.g.) JAN BALDER Jbz., Voorz. te Br.
op Langendijk.
i w.g.) Corns. Timmerman, Secretaris te
Broek op Langendijk.
w.g.) JAN WAGENAAB Cz. te Sint
gelukkig in een vrij land. Echter neme men een ons de hoop, dat u ook voor onze verlangens
vr.mbeeld aan de akkerbouwers, die elkaar in de niet doof zult blijven, maar zult» willen helpen
w.g.) A. SCHUUR te Koedijk.
w.g.) JB. JONG te Noordscharwoude.
w.g.) O. GUTTER te Noordscharwoude.
(w.g.) L. S. BREUGEL te Groenveld gem.
Sint Maarten.
(w.g.) G. J. JONKER te Krabbendam.