°i Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No52 DONDERDAG 12 MEI 1932
41e Jaargang
Hitmi: firma I. H. KEI2EH. - Bedicteur I. H. KEIZER. Bureel Hoordscharwoude.
Weekagenda
Buiteniandsch
Overzicht
FEUILLETON
De Twee Kleinzoons.
Tweede Kamer
NIEUWE
LAIGËDIJKM COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAI
en ZATERDAG
Abonnmentsprijs:
per 3 maanden 1.15. —I
AD VERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
13 Mei: Nam. 7.30, vergadering van den Raad van 1
Oudkarspel.
Le President est mort, vive Ie President.
Dte Fransche verkiezingen. Fran-
sche tegenspoeden. Inflatie is ook niet
alles.
Als in een monarchalen staat de koning serft
is daarmede de nieuwe koning gewekt, want, de
kroonprins is dan automatisch in de koninklijke
rechten getreden. Zoo gauw gaat het met de wis
seling van staatshoofd in een republiek niei-
maar het gaat in Frankrijk toch welt snel. Op
Zaterdagmorgen bliës de zoo algemeen gerespec
teerde 75-jarige Fransche president, gevallen on
der moordenaarshand, den laatsten adem uit en
des Dinsdags erop werd de nieuwe president, de
senaatsvoorzitter Lebrun, in de hoogste waar
digheid des lands gekozen.
Die grijze Dioumer heeft nog geen jaar op het
Elysée gezeteld. Déze man, die in den oorlog het
offer van vier zonen aan zijn land heeft gebracht
moest ook zijn 'leven in dienst van Frankrijk ver
liezen. Feller tragiek 'is haast niet denkbaar.
Fm waarom dat alles? Doumer was heelemaal
geen felle persoonlijkheid, geen bezieling van
eenig stelsel, hij was slechts de eerste dienaar
van een volk.
D« moordenaar zelf heeft niet eens een motief
kunnen opgeven. Misschien had hij er inderdaad
ook geen, als hij krankzinnig moet worden ge-
heeten, nl. zooals men aanvankelijk aannam. Hij
is een Rus, Gorguloff, genaamd, en noemt zich
zelf anti-bolsjewistisch. Hij zou op den Presi
dent hebben geschoten, omdat Frankrijk niets
tegen de Sovjets ondernam. Men begint echter
aan te nemen dat hij een simulant is, misschien
in werkelijkheid een communistisch agitator of
agent provocateur. Zijn vrouw heeft nooit iets
vreemds aan hem bespeurd en ook in de gevan
genis gedraagt hij zich normaal. Men vond na
den oorlog een verward geschrift op hem, waar
in bv. ook te lezen stond, dat hij den kleinen
Lindbergh had doen ontvoeren. P'us krankzinnig
zeggen sommigen. Je reinste comedie, meenen an
deren.
24.)
Reeds bij het eerste bezoek van den geheimraad
had Heinrich dezen verzocht, naar een anderen
assistent om te zien, aangezien hij den eersten Mei
zijn reeds' lang voorbereide wetenschappelijke reis
wilde ondernemen. Met leedwezen werd dit Dericni
ontvangen.
Wel kwamen gedurende zijn ziekte enkele fijner
vrienden hem bezoeken, maar vrouw Koch naa
strenge orders ontvangen niemand toe telaIe"-
vreesde, op de verschillende vragen, die hem onge
twijfeld zouden worden gedaan, met betrek!king
zijn reis, bepaalde antwoorden te moeten geven,
en dat kon hij niet. Hij wilde geen van allen voor
den eersten Mei meer zien.
Aan zijn naaste en beste vrienden en eveneen
aan den Geheimraad schreef hij een korten ar
scheidsbreif, mochten zij het vreemd vinden, «at
hij niet persoonlijk kwam, het was hem met moge
lijk geweest. ri5,n
Op de vraag van vrouw Koch. waarheen hij
toch eigenlijk ging, antwoordde hij:
„Lieve tante, de onwaarheid wil ik, en d® w
heid kan ik u niét zeggen. Uit de papieren mijns va
ders blijkt, dat in zijn verleden een onopgeloste
aangelegenheid is, die ik moet trachten op te nei
deren. Dat is het doel van mijn reis. Ik zal u van
tijd tot tijd schrijven, zonder vermelding van d
plaats waar ik vertoef. Mocht er letsjnjzonde
hier in huis voorvallen, wil dan een advertenue m
het dagblad plaatsen, dat ik zal Wijven leMn van
den volgenden inhoud: „H. S. wordt verzocht te k
men, Koch." Dan kom ik onmiddellijk, in een aag
VrouwKoch^as veel te bescheiden, om verder te
vragen naar dit geheimzinnig antwoord, en v s
niet verder. - Den eersten Mei, 's morgens met den
eersten trein, vertrok Heinrich. Het afsche
zijn pleegouders was innig en hartelijk. door
En de theatergeschiedenis? Heinrich had
De nieuwe president Lebrun is eigenlijk een
rechts geOrienteerde persoonlijkheid, op wien
echter ook de linkerzijde in meerderheid heeft
gestemd, nadat Painlevé zich omwille van een ge-
wenschte demonstratie van eensgezindheid der
natie had teruggetrokken. Die linkerzijde kon
dat te gereeder doen, omdat Lebrun geen drijver
is, niet onverzettelijk in het doorvoeren van. ei
gen zienswijze. Lebrun is in feite dus een verte
genwoordiger van de huidige kamermeerderheid,
welke echter Zondag jl. bij de herstemmingen
verslagen is en "door een linksche meerderheid
van socialisten en radicalen zal worden opge
volgd. Tardieu zal de loopende zaken tof 1 Ju
ni' blijven afdoen. Dlan komt de nieuwe kamer
bijeen en zal Herriot vermoedelijk zijn opvolger
worden. Herriot, leider der radicalen is momen
tcel triomphator. Zijn partij kwam van 109i op
156 zetels. Willen de socialisten zitting nemen
in een kabinet Herriot dan zal dat kunnen steu
nen op het kartel blok, dus op uitsluit end links
■Weigeren de socialisten verantwoordelijkheid te
aanvaarden, dan kan een concentratieregeerin'g
van radicalen en centrum partijen worden ver
wacht. Men kan van de nieuwe regeering vooral
een meer inschikkelijke houding verwachten te
Geneve en Lausanne.
Frankrijk is deze week op nog andere wijze
getro'ffen.
In een Parijsch restaurant overleed plotseling
op 56-jarigen leeftijd de internationale figuur
Albert Thomas, directeur van het zoo nauw
met djen Volkenbond verbonden Internationaal
Arbeidsbureau. Hij was een gematigd socialist
die veel van zijn Marxistische veeren had verlo
ren, maar een machtig sociaal werker en kundige
organisator is gebleven. Bij alle instanties was
hij zeer gezien. Wijlen Mgr. Nolens 'bv. was
hem een ware vriend geweest. Albert Thomas
werd gedoodverfd als opvolger van iSir Erie
Drummond, als secretaris generaal van den Vol
kenbond. Men hoopt thans, dat Drummond zal
terugkomen op zijn besluit tot aftreden.
De stad Lyyon, waarvan Herriot burgemeester
is, werd al weer door een aardverschuiving ge
teisterd. Twee en dertig menschen vonden den,
dood onder de puinhoopen van twee ingestorte
gebouwen van vijf verdiepingen elk.
Diat met inflatie niet alles is te bereiken, ja
dat men ermede achterop raakt, bewijst de
praktijk in Engeland. Men verwachtte van het
lage pond een opleving van de industrie. Een
oogenblik scheen de praktijk te kloppen met de
theorie, maar nu stijgt, de werkloosheid in Enge
land weer aanmerkelijk, terwijl deze in andere
landen; als Ruitschland en ook ten onzent, ge
leidelijk vermindert, nu een gunstiger seizoen
is aangebroken.
alle gebeurtenissen totaal vergeten. Slechts nu en
dan dacht hij eraan terug, als aan een lang gele
den schoonen droom.
Was Rosamunde bij het zien van haar redder bij
na een onmacht nabij, niet minder was dit het
geval met Heinrich Schwarz, toen hij plotseling
in de jonge dame, die als eene geestverschijning
voor hem verrees, het schoone meisje herkende, dat
hü uit den vuurgloed had gered. Met één blik zag
hij aan de gelijkenis met zijn jongen meester dat
het de zuster van Graaf Albert was. Een schrik
doorvoer hem, Wat had hij gedaan? Hij had ge
waagd, door haar schoonheid getroffen, een Gravin
Breitenbach te kussen, de voorname dochter des
huizes, waar hij nog kort tevoren als bediende was
aangesteld. Van het oogenblik, dat zij buiten be
wustzijn was, had hij gebruik gemaakt haar on
schuldige lippen te beroeren. -Zou zij het hem kun
nen vergeven wanneer zij zich dat oogenblik zou
indenken. Het was hem als zou de grond onder zijn
voeten wegzinken. Zou deze daad, die verricht was
zonder haar weten, zonder gevolgen blijven? Hoe
had hij het toeval gezegend, dat hem zoo wonderlijk
naar hier had gevoerd. Hier immers was het hem
alleen mogelijk met succes de noodige nasporingen
tp doen Hier lag verborgen het geheim zijns le
vens, dat h« met hst of met geweld moest trach
ten te ontraadselen. Van deze plaats mocht men
hem niet verjagen, hier kon hij de bewijzen ver
togen of de vereischte inlichtingen bekomen die
anders nergens waren uit te vorschen. Hier was
hij op den rechten weg ter bereiking van zijn doel.
Hii had slechts een vluchtigen blik op de Gravin
eeSasen maar die eene blik wekte ook nu wederom
dezelfde'gevoelens bij hem op als op het oogenblik
dat hij haar in zijn armen droeg toen hij haar uit
de vlammen redde. De ziekte en de dood zijns va
ders had dit gevoel eenigen tijd tot rust gebracht
maar nu plotseling was dit weder in zijn volle
hartstocht bij hem ontwaakt. Moest bij den grooten
tfriid dien hij zich als een heüigen plicht op de
«phouders had gelegd dien te volbrengen, ook nu
noe een hartstochtelijke ongetwijfeld hopelooze lief
de ziin geest en hart bestormen? Maar ook, wanneei
hij haar zou beminnen, als gelijk van stand en af
komst, zou de dochter eener familie, die hij op
De regeering' Bruning in Berlijn heeft deze
week heel wat te stellen gehad mek 'den weer
eens bijeengeroepen Rijksdag, waaar de Nazi's
een waar pandomonium hebben ontketend. Met
al die herrie hebben ze er Bruning tenslotte
toch weer niet onder gekregen. Ook in Weenen
zijn regeeringszorgen. Er is een kabinetscrisis
en ntl poogt dr. Diollfuss van de linkergroep der
chr. soc. partij een nieuwe regeering te vormen.
Hij zal wel slagen, maar voor hoelang?
Heel Zuid Azie werd door een wervelstorm ge-
LMfrd Ir. Annam zouden 050 dooden zijn geval
len bij een tijphoon. In iSjanghai is nu toch
niet alleen de wwapenstilstandsovereenkomst ge-
teekend, maar de Japanners hebben zelfs besloten
om hun troepen geheel en onvoorwaardelijk bin
nen een maand uit het bezette gebied) terug tc
nemen. Vermoedelijk hebben ze die troepen hard
noodig in Mantsjoerije waarheen Z© dan ook al
reeds voor een deel worden getransporteerd. Het
verzet is daar zeer levekndig geworden tegen de
'nieuwbakken regeering en dezerJapansche be
schermers. Generaal Ma heeft er de leiding der
opposanten en zou deze week groote overwinnin
gen hebben behaald.
Tenslotte keeren we de blikken nog even naar
Joego'Slavië, waar het ernstig gist en een mili
tair complot tegen de dyynastie is ontdekt. We
herinneren eraan, dat de huidige dyynastie er
eveneens door een militair complot, en konings
moord aan het bewind is gekomen. D|e> nieuwe
samenzwering zou gericht zijn geweest op de
instelling van een federatieve republiek.
Wijziging postspaarbankwet. -- Presi
dent Doumer herdacht. Dte instelling
van den Eeonomischén raad.
Hei is geenszins een teeken van volkswelvaren
dal de Rijkspostspaarbank zoodanig met millioe-
nen wordt overstroomd, dat de Directie niet
meer weet hoe ze al dat geld moet beleggen. Er
wordt zooveel naar de Postspaarbank gebracht,
een omdat angst een overdreven en voor het. éco
nomisch leven fatale spaardrift heeft gewekt,
maar vooral ook, omdat het algemeen vertrouwen
in het bankwezen en voor wat de belegging
betreft, in de industrie ernstig is geschokt. De
Postspaarbank was een staatsinstelling en deswe
ge mocht de circulatiebank van haar geen staats
schuld in beleening nemen. De Kamer heeft thans
leven en dood zou bekampen, hem dan wederliefde
kunnen schenken, hem, den grooten vijand van
haar huis?
Dat waren Heinrich's gedachten, als hij nadat
hij de eetzaal had verlaten, in hooge mate verrast
zich op een stoel in Albert's kamer had neergezet.
Maar neen, aan dit gevóél zou hij zich niet mo
gen overgeven, hoofd en hart moesten koel blijven,
geen verschooning, geen medelijden met één van al
len; ook al zou in het volvoeren van zijn plannen
onschuldigen worden getroffen, de schurkenstreek
tegenover zijn vader misdreven, moest gewroken
wilde hij zich zelve niet als een meineedige moeten
aanklagen. Driemaal-had hij den heüigen eed ge
zworen, bij het lijk zijns vaders, bij de grafzerk
van zijn grootvader en van zijn grootmoeder, die
men uit het graf had weggenomen, omdat voor
haar geen plaats werd gegund in het familiegraf.
Hij stond op, hij had zich overwonnen, althans
voor dit oogenblik.
Graaf Albert had hem tot het diner vrijgelaten
en hem reeds meermalen gezegd, dat hij zijn vrije
tijd wel mocht besteden om het geheele slot, dat
hij nog nimmer in zijn geheel had gezien, eens te
bezichtigen, aangezien het veel bezienswaardigheden
bevatte. Het trotsche gebouw, waar zijn grootmoeder
jarenlang als meesteres had gewoond, dat hem van
rechtswege toekwam, te leeren kennen, wekte steeds
zijn belangstelling. Hij verliet Albert's kamer en
steeg de trap op naar de eerste verdieping. Zou
hij het wagen die groote prachtzalen te betreden,
die slechts bezichtigd werden wanneer er gezel
schap was? Zou in één dezer zalen een schilderij
van Graaf Anselm, zijn grootvader, hangen? De
familie was in de ontbijtzaal, de kamerdienaar be-
neden werkzaam, hij kon het licht wagen. Hij zou
niet gaarne van zijn nieuwsgierigheid doen blijken,
maar indien men hem betrapte, zou-hij kunnen
voorwenden, dat graaf Albert hem daartoe had
aangeraden.
Hij opdende een groote met gouden hjsten en
rosetten versierde vleugeldeur, en trad in 'n grooten
salon. De practhige inrichting verblidde hem de
oogen. Het koninklijk slot in de residentie, dat hij
tweemaal had aanschouwd, kon niet schooner zijn.
Aan deze zaal grensde een tweede, aan deze een
derde en vierde, alle verschillend, maar alle een on
gekende luxe ten toon spreidende.
In de vierde hingen ter weerszijden van den mar-
een ontwerp aangenomen, waarbij aan de Rijks
postspaarbank rechtspersoonlij heid, dus zelfstan
digheid, is verleend, waardoor het genoemde be
zwaar is vervallen. 'De rijkspostspaarbank kan
het rijk nu met de haar toevertrouwde millioenen
gerieven en zelve kan ze de staatsschuldstukken
bij de Nederlandsche bank beleenen-, als dat voor
de liquiditeit haref middelen gewenscht is. Wie
wijzen er op, dat ook volgens de nieuwe wet, de
staat onverkort verantwoordelijk blijft voor alle
verplichtingen van de postspaarbank.
Op Dinsdag van deze week heeft de voorzitter
der Kamer namens zijn medeleden uiting gege
ven aan de gevoelens van deelneming over het
tragische einde van wijlen president Doumer van
Frankrijk. De Kamei aanhoorde des voorzitters
toespraak met groote ernst en de minister van
buitenlandsche zaken zegde toe, dat hij van de
deelneming der volksvertegenwoordiing in Parijs
mededeeling zou doen.
Minister Verschuur, zoo juist herdoopt als
minister van Economische zaken en Arbeid, heeft
een belangrijk ontwerp van zijn Departement
verdedigd, de instelling nl. van een Eeonomischén
raad. Wie gewoon is om uitvoerige kamerversla
gen te lezen ,zal het niet zoo aanstonds duide
lijk zijn geworden, waarom het alles precies ging
Laten we daarom even samenvatten wat die Eco
nomische raad in heeft. Deze raad moet' wor
den een adviseerend lichaam, bestaande uit min
stens 10 en ten hoogste 15 economische deskundi
gen, door de Kroon te benoemen. Inzake eco
nomische wetgeving en regeeringsmaatregelen zal
de raad aan de regeering advies uitbrengen.
Naast den raad zouden vaste commissies komen
welke elk een zekere taak krijgen toegewezen,
bv. scheepvaartzaken of anderszins. In die vaste
commissies kunnen ook niet-raadsleden worden
benoemd. De vaste commissies zouden desge
vraagd, maar ook uit eigen beweging, recht
streeks, dus zonder bemiddeling van den eeono
mischén raad aan de regeering kunnen advisee-
ren. Eigenlijk staan ze dus geheel onafhankelijk
van den raad. Behalve de vaste commissies blijven
als adviseerende lichamen ook gehandhaafd de zg.
erkende colleges, als Nijverheidsraad en Mididen-
standsraad. En tenslotte kan de Economische
raad voor speciale vraagstukken nog bijzondere
commissies instellen met dezelfde bevoegdheden
als de vaste commissies, maar met een tijdelijke
taak belast. I
Men ziet, het is een vrij ingewikkeld: advies
apparaat, waarvan de regeering en de Kamer
echter nog al wat verwachten. Maar tegen de
groote bevoegdheden van de vaste commissies was
veel bezwaar. Dé heer van Braambeek s.d. meen
de de bezwaren te kunnen ondervangen door een
meren schoorsteen twee groote schilderijen in olie
verf. Het waren levensgroote portretten, die een
heer en een dame voorstelden.
Een uitroep van verbazing en verwondering ont
glipte aan Heinrich's lippen, bij den aanblik van de
eerste beeltenis. Dat was het portret van zijn groot
vader. Dezelfde zwakke en gedrongen figuur, de
zelfde bleeke, energielooze trekken.
Hoe geheel anders had hij Graaf Anselm zich
voorgesteld. Groot, statig, ridderlijk, met spreken
de oogen, een aristocraat, ook in zijn uiterlijk. Thans
werd het hem duidelijk, hoe die vrouw, daar naast
met den krommen neus, hoewel vijf en twintig
jaar jonger dan thans, met nog zwart haar, die
hij onmiddellijk als de oude Gravin herkende, hoe
deze vrouw met oogen, die voor niets schenen te
rug te schrikken, haar gade geheel had kunnen
beheerschen, zóó, dat hij zich naar haar wü had
moeten buigen. Anders toch was het een raadsel ge
weest, dat hij zijn zoon uit den eersten echt had
kunnen verjagen en zenden naar een instituut.
Lang bleef hij staren naar de müde, goedmoe
dige trekken, die hem zoo smartelijk aan zijn lief
devolle vader herinnerden. Eindelijk maakte hij
zich daarvan los, ging denzelfden weg terug en be
zichtigde nog de overige ruimten. Hij opende hier
en daar nog een deur, zag vluchtig naar binnen en
sloot haar weder. Hij had gevonden wat hij had
gezocht, het overige interesseerde hem minder.
Meer belangstelling had hij voor de tweede etage,
waar de oude Gravin woonde. Zoo ergens in het
slot, moesten hier in haar kamers, wellicht geborgen
in een groot bureau, dat hij reeds gezien had, brie
ven, geschriften of documenten liggen, die hoewel
misschien nog geen afdoend bewijs leverende, hem
dan toch wellicht op een gewichtig spoor zouden
kunnen helpen, namelijk op dat,"hetwelk zijn va
der nooit had kunnen uitvorschen: waar zijn groot
moeder in Amerika geboren en waar haar echtelijke
verbintenis met graaf Anselm had plaats gehad.
Eerst, wanneer hij dit gevonden had, mocht hij
hopen in dat oord de bewijzen machtig te worden.
Hadden zijn grootouders ergens een huwelijkscon
tract, een wettelijke verklaring van hunne rechtma
tige echtverbintenis in Amerika naar Duitschland
medegebracht, zoo was het wel niet aan twijfel
onderhevig, dat deze door de gesmede intriges ver
nietigd zou zijn.
CWordt vervolgd.)