Haagsche brief
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 54
DINSDAG 17 MEI 1932
41e Jaargang
llilmn: firma I. II IH7FB - litem I. H, 1HZH. tod Hamtechinroade.
De Volkenbondsgedachte
JUBILEUM-AANBIEDING
ÉÉN ONS HEERLIJKE TOFFEES
Binnenland.
BK AffSfS SS
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. SS.
NIEUWE
LANGEDUKER COURANT
deze courant verschijnt
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG. -
Abonnmen tsprij s
per 3 maanden ƒ1.15.
ADVERTENTIEN:
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Als iets den laatsten tijd ten aanzien van den Vol
kenbond frappeert, dan is het mismoedigheid en
ontevredenheid met den gang van zaken in het Ja-
nansch-Chineesch conflict. Zelfs daadwerkelijke
voorstanders van den Volkenbond laten het hoofd
hangen en zijn overtuigd, dat het Geneefsche in-
I stituut in de praktijk niets kan uitruichten. Dit is
I niet alleen onjuist, maar tevens buitengemeen be-
treurenswaardig in een tijd, waarin men meer dan
I ooit den Volkenbond zijn vertrouwen moet schen-
k<Onjuist is de overtuiging, dat het werk van Ge-
nève niet veel om het lijf zou hebben, nu de Vol
kenbond, zoo per saldo bemiddelend kan worden op
getreden, dan toch het verlies van menschenlevens
I in China niet heeft kunnen voorkomen omdat
I daarbij eens deels geen rekening wordt gehouden
met de goede resultaten, die de Volkenbond reeds
mocht boeken en andersdeels nit wordt gelet op de
M bijzondere en eigenaardige verhoudingen van het
Verre Oosten zoo onderling als tot den Volkenbond.
Wat d eresultaten van Genève betreft, het is
bewezen, dat een dreigend conflict tusschen kleine
J staten door het optreden van den Volkenbond in
weinige dagen kan worden opgelost. Men behoeft
daartoe slechts te zien naar het Bulgaarsch-Griek-
sche conflict.'Maar heeft dat nu veel o mhet lijf?
In ieder geval dit, dat de onderlinge Balkankra-
keelen een gereede aanleiding zijn geweest om den
wereldbrand te doen ontstaan en het in de kiem
smoren daarvan dus veel onheil kan voorkomen.
Maar uit een en ander volgt nog niet, dat nu
de Volkenbond daartoe bij het Japansch-Chineeesch
conflict niet bij machte bleek, een conflict tus
schen groote staten per se niet door den Volken- j
bond kan worden voorkomen. Twee zeer ongunstige^
omstandigheden, die zich ten aanzien van de ver
houding van China en Japan tot den Volkenbond
voordeden, mag men bij die beoordeeling niet uit
het oog verliezen. Allereerst leven beide landen in
een bijzondere sfeer en is het aan gereeden twijfel
ondehevig, of een lichaam- als de Volkenbondsraad"
die sfeer in een ommezeien kan doorzien en zich
daarin geheel kan inleven, doch buitendien is de
afstand Genève-Sjanghai, ondanks alle moderne
verkeersverbetering toch te groot, dan dat een doel
treffende controle van uit Genève op de twistenden
mogelijk is. Maar het door en door kennen van de
sfeer, waarin het conflict is geboren en de moge
lijkheid van controle vanuit Geneve bestaat ten
aanzien van een Europeesch conflict wel en daarom
mogen wij Westerlingen vooralsnog niet aannemen
dat een conflict tusschen twee groote Europeesche
■m staten niet door den Volkenbond zou kunnen wor-
den voorkomen.
Is dus het Japansch-Chnieesch conflict zeker geen
maatstaf om verder vertrouwen aan den VoiKen-
bond te ontzeggen, de politieke,, maar vooral de
economische omstandigheden, waarin wij heden ten
dage leven, dringen ons er als het ware toe om door
ons aller steun den Volkenbond te versterken en
machtig te maken. Want juist de economische
ellende heeft er de Staten alom toe gebracht om
I een nationale, hoogst eenzijdige oplossing te Reproe
ven. Maar ook overal wordt hespeurd dat dit zoo
al tijdelijke verlichting, toch zeker peta hefinitie
I ve oplossing kan brengen. Het ligt ook voor de
hand. Want zeker niet minder dan in het politieke
grijpen de economische vraagstukken internatio
naai in elkaar en is dus ook siechtseen inter
nataionale oplossing mogelijk Voor beide geldt, het
orgaan om die internationale oplossing te verwe
zenlijken is aanwezig: het is de v°lkf"hond. Grijpt
dan ook met beied handen de gelegenheid aan en
steunt individueel zoowel als groepsgewijze het Vol
kenbondswerk.
De binnenstand krijgt wereldstad-allures.
Een groot bioscooppaleis zal er verriJ
zen. Strenger optreden tegen verkeers
overtreders.
De bekende bioscooponderneming Tuschinsky.
die in Amsterdam en Rotterda^,/"tchie Sidentie
cooptheaters exploiteert, gaat nu oo TussChen
met een groot bioscooppale^ vemjkem Jussche^
deze ondenemmg en de gemeent {irma Tu
is de acte gepasseerd, waa^" Jfgrond groot 3600
schinsky een oppervlakte gemeenteg erstraat
M2„ aan de Kalvermarkt en de Brouwer^ .g
in erfpacht werd ultge&?ven.D Groote Markt
de rechtstreeksche aansluiting aan tte winkel
straat, waar de groote en grootsch^pgeaetw win
panden van de BijenkorfjietWa
Brenninkmeijer en Peek en Kl°Pp t de uitbrei-
waar men op het oogenblik bea8„ he courant,
ding van het gebouw van de Haag^he
en op den hoek van het Spui een om straks
maakt met het sloopen van oude modemagazijn.
plaats te maken voor een .™e,i 0Den gebleven
Eenige kleine stukjes grond zijn n g P aan_
in de Groote Murktstraat.^naar bestemming
zien, dat deze niet lang me'er °p. en geleden
zullen behoeven te wachten. Eenige jare
nog was de Groenmarkt het kloppende hart van de
stand, doch dit zal spoedig veranderen. Nu reeds
is de Groote Marktstraat, het stadsgedeelte, dat het
grootste gedeelte van het winkelende publiek op
slokt en op de weinige zonnige dagen, die we dit
voorjaar hebben meegemaakt, zou men eich in een
buitenlandsche, een Parijsche of Berlijnsche winkel
straat wanen. Doch nu Tuschinsky aan de Kalver
markt zijn bioscooppalies gaat optrekken, wordt
dit wereldstad karakter nog geoccentueerd. Men zou
moeilijk een betere plaats voor dit nieuwe bioscoop-
peleis hebben kunnen kiezen. De Kalvermarkt krijgt
tegenover het theater een breedte van 3.0 meter
en daa r het dicht bij het kruispunt Spui-Groote
Marktstraat komt te staan, za lhet stadsbeeld daar
zeer veel verfraaien. Want niet alleen, dat Tuschins
ky gaat bouwen, enkele andere ondernemingen gaan
zoodra deze bioscoop klaar is, en misschien zelfs nog
wel voor dien tijd, er tegenover en er naast groote
gebouwen neerzetten. Thans is he reeds vrij zeker,
dat naast Tuschinsky op den hoek van het Spui de
firma Hulshoff en Esselmann haar manufacturen'
zaak zal uitbreiden en ter plaatse een modern ge
bouw laat verrijzen. Eenigen tijd geleden was er
sprake over, dat men er een kantoorflat zou bou
wen, doch dit plan is niet doorgegaan. We zijn
echter nog niet aan het einde van de op til zijnde
bebouwingen, want er bestaan plannen, die reeds
in een vergevorderd stadium zijn, om aan de over
zijde op den hoek van het Spui, waar thans nog
enkele verwaarloosde huizen staan, wachtend, op de
sloopers, een grootsch modern hotel -te vestigen.
Hopen we, dat het met dezea onderneming niet zoo
moge gaan als met het Carltonhotel in Amsterdam,
dat intusschen thans onder de nieuwe directie een
waar succes is gebleken. Ook voor naastgelegen
gronden zijn reeds aanvragen' binnengekomen op
voorwaarde dat aan de overzijde inderdaad het
-Tuschinskypaleis zal worden gevestigd.
De nieuwe bioscoop zal de grootste van den Haag
worden. De zaal zal plaats bieden aan 3000 perso
nen. Het nieuwe theater zal gebouwd worden vol
gens een plan ontworpen door den Rotterdamschen
architect Hendriks, volgens gegevens door de fir
ma Tuschinsky verstrekt. Hetspreekthaastvanzeli
dat de nieuwste vindiïigen in dit theater zullen
worden toegepast. De inrichting wordt zoodanig,
dat de zaal behalve voor bioscoop ook voor tooneel-
voorstellingen*geschikt zal zijn. -
De plannen voor den bouw zijn reeds eenigen tijd
bij Bouw- en Woningtoezicht en bij de Schoonheids
commissie in behandeling. Ze zijn officieus reeds
goedgekeurd, terwijl de officieele goedkeuring eiken
dag kan verwacht worden. Bij het erfpachtscontract
met de gemeente is een waarborgsom van een jaar
canon vastgesteld, die ten voordeele van de gemeen-
te is verbeurd, wanneer heht bioscooptheater niet
voor 7 April 1934 is afgebouwd. Wat dat betreft
gelooven we niet, dat de gemeente ongerust be
hoeft te zijn, dat het bioscooppaleis er dan nog met
in zijn volle glarie zal staan. Met den bouw zal
waarschijnlijk al dezen zomer een aanvang worden
gemaakt Zij, die de werkkracht en het doorzettings
vermogen van den heer A. Tuschinsky kennen, we
ten dat hij het schier bovenmenschelijke zal doen
om den bouw binnen den kortst mogelijken tijd te
Zoo langzamerhand gaat den Haag op een echte
wereldstad gelijken, wordt het wakker geschud uit
zijn eenigszins kleinsteedsch karakter. Nu niet boos
kiiken gij, die zoo graag den Haag voor een wereld
stad wilt laten doorgaan. Niet voor niets is de mars
in Europa verbreid, dat er in Holland aan de Noord
zee Europa's grootste dorp was gelegen. Zooals in
alle wereldsteden is het verkeer het. zwakke punt
in de binnenstad. Voor het verkeer zijn al de door
en afbraken gescheld, waar straks nu groote mo
derne gebouwen zullen verrijzen. Maar men is nog
niet zoover gekomen, dat men het aantal ver
keersongevallen kan verminderen. Integendeel zelfs
het aantal verkeersongelukken neemt steeds toe en
dit was voor den burgemeester een aanleiding
een" ernstige toespraak te houden tot de politie
agenten. Voortaan moet er strenger tegen evrkeers-
overtreders worden opgetreden Zoo wemig mogeluK,
waarschuwingen, zooveel mogelijk bekeuringen. En
speciaal tot die agenten, die de laatste jarenzoo
trned als niemand op de bon zetten was zijn woord
gericht Als ze niet voor wat meer bekeuringen
forgden, konden ze hun biezen wel pakken Wie
geen bekeuringen maakt is geen goed agent Hopen
we slechts, dat er nu niet een ware jacht op pro
ces verbalen wordt gemaakt endat men
het den weggebruikers in den Haag wat gemakke
lijker maakt met de tallooze en verschillende borden
met vermelding van wat wel en wat niet mag.
Ter gelegenheid van ons 100-JARIG
BESTAAN ontvangt U bij Uw winkelier
bij aankoop van twee ons KEG S THEE
ten geschenke.
C. KEG'S GROOTHANDEL N.V.
ZAANDAM
THEE - KOFFIE - VERPAKTE LEVENSMIDDELEN
(Nadruk verboden.)
MINDER POSTBESTELLINGEN.
De regeling gaat 22 Mei in.
tTpniee weken geleden is gemeld, dat in gemeenten
met minder dan 5000 inwoners de derde postbestel-
hne zal worden opgeheven. Deze opheffing zal vol-
TEVEEL HOOGERE AMBTENAREN BIJ DE
POSTERIJEN?
De besturen der tien groote afdeelingen van den
Centralen bond van P. T. T.-personeel, die Zaterdag
te Utrecht hebben vergaderd hebben een telegram
aan den directeur generaal der P. T T en aan den
Postraad verzonden, waarin zij mededeelen, dat het
veel té groote en daardoor goeddeels onnoodige corps
der hoogere ambtenaren als een looden last op.het
statasbedrijf drukt. Productieve arp"d verrichten
vele der hoogst bezoldigde ambtenaren bij het be
drijf niet, integendeel, hun voortdurend experimen
teeren kost duizenden guldens. o
De besturen verzoeken, naast het groot aantal sta
tistieken dat het hooger personeel over. de ambtena
ren in lageren rang heeft samengesteld, nu eens
door een kleine commissie van buitenstaanders een
rapport te doen samenstellen over hetgeen de ambte
naren met een jaarwedde boven de 4000 gulden stuk
voor stuk en ur voor uur als productief werk op-
De^esturen zijn overtuigd adt een dusdanig onder
zoek zal uitwijzen, dat een zeer groot aantal zg
bedrijfsleiders totaal overbodig is. (Handelsbl.)
het LAND UIT DE ZEE.
i V-
De opbouw van den Wieringermeer.
1 Er is heel wat noodig om een land te maken. De
grond alleen is niet voldoende.
Daar is de Wieringermeerpolder, waarvan terloops
opgemerkt, dat die polder zeer gevaarlijk is voor
schrijvers, die met de lyriek weinig vertrouwd zijn
en niet steeds 24-karaats beeldspraken smeden„Ont
worsteld aan de baren" zou doenlijk zijn om de her
komst van den polder aan te duiden. maar dan
wordt het moeilijker en zou men geneigd zijn den
polder als Neptunes uit zee te laten vernjzen,
of uit het zeewater te winnen.
Doch dit terloops. Daar is de Wiermgermeerpolder
een groot stuk land, zoo plat als een pannekoek
en .tusschen haakjes gezegd, daarom vol voetangels
el klemmen ligt voor schrijvers, wier vergelijkenszin
eenigermate primitief is. Zij zoudenertoe komen
zich af te vragen wat een pannekoek is zonder
garneering, zonder spek en stroop.
Fpn land is niet de grond alleen, het is de grond,
zijn volk en wat het doet. En in dit
de Wieringermeer nog niet aan dezen eisch, maar
hpt ziet er naar uit dat het niet lang meex' zal du-
ren. Een verleidelijke toestand voor vaderlijke pen-
nevoerders, (dit even terzijde gezegd) om er van te
zeggen, dat het land nog niet volwassen is, maar
t0Nu ïe Wieringermeerpolder gaat het aspect krij
gen van elk ander landschap. Was er eerst; alleen
de grauwe grond, er komt thans teekening in. We
gen zijn er gelegd, kanalen worden gegraven huizen
staan er, waarvan de toppen op die hoogte zijn,
waar vroeger de zeespiegel was en hier en daar is
de donkere aarde reeds door veldgewassen wegge-
kleurd Zoo wordt een landschap opgebouwd met het
overleg waarmede in een speelgoedfabriek op een
houten bord met hardgroene boompjes en huisjes,
waarvan de daken beslist rood zijn, een aantrekke
lijk woonoord ontworpen. Zoo gaat het ook 'n den
Wieringermeerpolder, waar groote bedrijvigheid
heerscht om het land gereed te maken, en vooral
ook wordt door uitbreiding van de verkeersmogelijk
heid ieder Nederlander uitgenoodigd om te komen
zien hoe het groeit. Met voortvarendheid wordt
gewerkt aan den aanleg van verharde wegen en
uitbreiding van het rijwielpadennet, waardoor thans
niet alleen het in aanbouw zijnde Slootdorp en Mici
denmeer gemakkelijk bereikbaar zijn, maar men nu
ook diep in de Wieringermeer kan doordringen en
de Zuiderzeewerken van zeer nabij gade slaan.
De bouw van het land, huizen, bruggen, wegen,
trekken natuurlijk de onmiddellijke aandacht, om
dat men de restanten ziet, maar bij een bezoek
verlieze men toch bij dit alles het voornaamste
niet uit het oog, dat is dat de zee wordt droog
gelegd om de verkregen grond in cultuur te brengen
En dat geeft handen vol werk aan den betreffenden
dienst, die zich voor alles rekenschap had te geven,
van de bodemgesteldheid en een minutieus onder
zoek naar de grondsoorten heeft ingesteld en dit m
kaart moest brengen. Dan moeten proeven genomen
worden met het uitzaaien van gewassen en ontwa
tering van de gronden, waarbij men dan nu nut
tig gebruik maakt van de in den Andijkerproefpol-
der opgedane ervaringen.
Er wordt thans beschikt over ervaringen en ge
gevens van vier cultuurjaren van den proefpolder
bij Andijk, die in Augustus 1927 droog kwamendie
was ingedijkt voor onderzoekingen naar de ontwate
ring der droogegelegde gronden de bewerking en
bemesting ervan, de te telen gewassen en de ont
wikkeling van het leven der micro-organismen in de
1onge gronden. De resultaten van deze onderzoekin
gen vergemakkelijken nu het werk in de Wierin
germeer, hoewel daar door het verschil m grond
soorten ten aanzien van de bodemgesteldheid en