Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 59 rausrooN intercommunaal no. sa.
ZATERDAG 28 MEI 1932
41e Jaargang
Uilnui: firmi I. H. KEIZER. - Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Noordscharweude.
Rubiek van dsn Arbeid
Plaatselijk
Nieuws
Uit den Omtrek
Nieuwstijdingen
NIEUWE
LAlCrEDIJKER COURANT
DEZE COURANT VEÏtóCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
AbonnmentsprJjs:
per 3 waanden 1.15.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Koopkracht. I*
Er zijn weinig woonden waarover in dezen
crisistijd zooveel misverstand heerscht als over
het woord „koopkracht." Toch is het eigenlijk
zoo gemakkelijk de beteekenis ervan te begrij
pen.
Immers koopkracht beteekent niets anders dan
de kracht, dus het vermogen om te kunnen koo
pen. Daaruit blijkt al direct, dat dit vermogen
van twee dingen afhangt. In de eerste plaats van
datgene, waarover de kooper beschikt, doch daar
naast in even sterke mate van den prijs dien de
kooper moet betalen, voor datgene wat hij
wenseht te bezitten. Hoe meer de kooper kan
besteden, hoe meer hij kan koopen, doch even
sterk geldt, dat, hoe lager de prijs der goederen
is, hoe meer goederen de kooper in zijn bezit
kan krijgen. Het wonderlijke nu -is, dat dit laat
ste maar al te ^likwijls wordt vergeten.
Als gevolg van de oorlogsomstandigheden wa
ren de prijzen der goederen in de jaren 1920'
1923 zeer hoog en dientengevolge was ook! het
algemeen loonpeil aanmerkelijk gestegen. De prij
zen zijn daarna eenigszins gedaald, zoodat zij in
1925 op het niveau van 1.7 maalt de voor-oor*
logsche prijzen kwamen. Op dit niveau zijn zij
eenige jaren blijven staan, doch sinds de crisis in
October 1929 uitbrak, kan men overal wederom
een belangrijke daling der prijzen constateeren
Het is waar, dat er sommige budgetposten zijn
die nog weinig gedaald zijn, zooals bv. de huis
huren, de belastingen, de prijzen van gas- en
electriciteit enz., doch daar tegenover staat, dat
er tal van voedingsmiddelen zijn, die wederom
op het voor-oorlogsche peil zijn aangeland. Blij
kens de cijfers van de Amsterdamsche en Haag-
sche bureaux voor de statistiek zijn de totale
kosten van levensonderhoud thans nog ongeveer
1.4 maal zoo hoog als voor den oorlog.
Deze belangrijke prijsdaling in de laatste jaren
heeft gemaakt, dat men met dezelfde hoeveelheid
geld. meer kan koopen dan eenigë jaren geleden
en aangezien het loonpeil in Nederland in deze
jaren nog lang niet zoo sterk gedaald is als de
prijzen ,is in het algemeen de koopkracht van de
arbeiders momenteel grooter dan voor de prijs
daling. Hieruit volgt, dat een loonsverlaging
zou knunen plaats vinden, zonder dat het levens
peil der arbeiders van eenige jaren terug zou be
hoeven te worden aangetast. Onjuist is dus de
bewering, dat een loonsverlaging moet worden
tegengegana, omdat daardoor het levenspeil naar
beneden zou worden gehaald.
In een volgende rubriek zullen wij het be
grip „koopkracht" nog eens van een andere zij
de bezien.
Znidscharwoude.
Was het aantal werkloozen voor een drie we
ken terug alhier 35, thans is dit gedaald tot iU.
Zuidseharwoude.
De vele aanvragen welke hij het crisiscomite in
komen zijn van dien aard, dat het comité aan e
daarvoor in aanmerking komende verzoeken om
steun niet meer kan voldoen. Een verzoe om
finantieelen steun van de gemeente werd e-
gestaan en 1000 gulden door den gemeenteraad
gevoteerd Dit bedrag is natuurlijk met groo en
dank aanvaardt en kan het comité weer een klein
poosje ziin taak vervullen. Om zooveel mogelijk
de mensehen in natura te kunnen bijstaan, zag
het comité zich genoodzaakt andermaal een be
roep te doen op de offervaardigheid der burge
rij en besloot daarvoor een circulaire te o
verspreiden. In den loop van enkele maanden
werd aan levensmiddelen verstrekt voor een
drag van 1248 gulden, .terwijl plm. (>00 pond
boonen erwten, rijst en melange van neri
doenden ontvangen door middel van he c -
mite kon worden verstrekt. Het is evenwel jan
mer, dat er nog ingezetenen zijn die onder het
motto „zelf crisisslachtoffer" zich van eenige
bijdrage moeten onttrekken. Als ^ze opgav
juist is, dan is dat eveneens natuurlijk! zeer te
betreuren en past geen ander commentaar. Zij,
die gemeend mochten hebben, dat de nood van
eenige andere inwoners jiiet van zulk een ernsti
gen aard zou zijn, of uit welk ander vooroordeel
dan ook hun .penningske meenden te moeten ont
houden en toch voor dat offertje wei in staat
zijn, zullen uit bovenstaande gegevens toch wel
overtuigd zijn, dat de toestand van eenige me
deburgers zeer, zeer bedroevend is. Het is een
vreeselijke stap, voor zeer vele menschen, die
gang naar een lid van het comité, om steun te
vragen, om voedsel, om kleeding, om gereedschap
,om ja, waar al niet om. Het js d« ha rid®
noodzaak voor de crisismenschen, een noodzaak
uit liefde voor het gezin. O, het is het schrij
nende leed, dat door die menschen geleden, maar
ook door andere in dit opzicht meerder gelukki
ge menschen niet begrepen en aangevoelcLwordt"
Laat men nu alle vooroordeel op zijde 'zetten,
en laat de noodkreet, die binnenskamers vooral-
vader en moeder geslaakt wordt, gehoord wor
den. - Laat uw hart spreken en steun, het
comité nu en later in zijn pogingen om een
zonnestraaltje te laten schijnen in die woningen.:
waar zooveel stil gedragen leed heerscht. Zeer
juist zeide een raadslid: hier zijn geen clienten
van burgerlijke of kerkelijke armbesturen. Wij
voegen eraan toe, het zijn onze medeburgers,
die geen weerstand hebben kunnen bieden aan
den geweldigen tijdsklop: leed. Het comité zegt
in zijn circulaire o.m.: overtuigd, dat allen door
doordrongen zijn van den' grooten nood die in
tal van huisgezinnen heerscht als gevolg van
de tijdsomstandigheden, wordt hertrouwd, dat
een ieder zich zal ontfermen over hen, die thans
niet meer in staat zijn zich het allernoodzake
lijkste te verschaffen.
§INT PANCRAS.
De Neutrale Bond van Land- en Tuinbouwers
vergaderde Donderdag in het café van den heer
Bouwstra onder leiding van den heer A. Hoog
land.
De bestuursverkiezing wegens bedanken van den
heer Lek gaf tot resultaat dat de heer A. Stammes
werd gekozen, die de benoeming aanvaardde.
Deze vergadering is noodig zegt voorzitter om dat
uw bestuur op uitnoodiging van de hier bestaande
landarbeidersargonisaties in samenwerking met de
L. T. B. en de Christelijke Boeren- en Tuindersbond
hebben vergaderd om tot een loonovereenkomst te
komen.
Dit is in zooverre geslaagd dat behoudens de
goedkeuring der leden, deze overeenkomst is getrof
fen De arbeidersorganisaties wilden een contract
met bindend mandaat, doch de Christelijke en Neu
trale Bond vonden beter vóór dit jaar een over
eenkomst te treffen dan kan volgend jaar weer
worden gezien, hoe wij zullen handelen.
Door den secretaris, de heer de Vries, wordt thans
het contract voorgelezen.
De heer v. d. Wal is van meening, dat het be-
ginuur voor de aardappelrooierstij d toch wel wat
te hoog is gesteld, algemeen wordt begonnen om 5
uur eri sommigen nog vroeger, en nu zouden de ar
beiders om half zes willen beginnen.
De Voorzitter antwoord hierop dat overuren in
het contract zijn genoemd, dus dat die dan van
toepassing zullen moeten worden gebracht.
Na een breedvoerige discussie wordt ten slotte
besloten om het contract zooals het is opgemaakt
te aanvaarden, verplichtingen zijn het natuurlijk
niet, doch de voorzitter spoort de leden zoo veel
mogelijk aan om zich aan deze regeling te houden,
van arbeiderszijde zal dit ook worden geprobeerd.
De voorzitter deelt nog mede dat uit een gesprek
met een bestuurslid der christelijke bond hem ter
oore is gekomen, dat door de Prov. Commissie is
vergaderd met den L. T. B. en Christelijken Bond
en de Neutralen Bond is in deze gepasseerd dat
dit mij niet smaakte kunt u zich wel voorstellen.
Uw secretaris heeft hierover gecorrespondeerd en
nu meende het hoofdbestuur goed te doen, om alles
in orde te krijgen en een vergadering uit te schrij
ven in Alkmaar met Prov."Commissie, L. T. B. en
Chr. Bond, dit is echter totaal mislukt, de L. T B
had afbericht gestuurd. De Prov. Commissie liet
alles in de steek, hier uit zouden wij kunnen op
maken hoe de Prov. Comm. georiënteer is.
Ook de bestuursleden der Christelijke Bond, daar
aanwezig, vonden deze handelwijze onjuist.
Dit bracht onder de leden ontstemming te weeg.
Bii de rondvraag brengt de heer Lek het wegblij
ven van het 2e millioen naar voren, uit de gevolgde
bespreking hierop wordt besloten om een telegram
naar den Minister te zenden tot spoedige uitkeenng
^Oolfzal' worden geprobeerd of de neringdoende
een adres aan den minister willen richten, zij toch
zitten ook met de wegblijving van het ons toege-
Zer^eVoorzitter spoor de ledeh nog zooveel mogelijk
aan om indien men iets heeft te adverteeren dit
ook te doen in ons orgaan, daar door advertenties
S ons orgaan zijn levensvatbaarheid zal kunnen
hehouden. Ook verzocht voorzitter om zooveel mo
gelijk leden te winnen, als ieder lid zijn best doet
komen er licht nog enkele bij.
Hierna sluiting.
SINT PANCRAS.
De Coop. Boerenleenbank vergaderde Vrijdag 27
Mei in het café van den heer Bouwstra.
De vergadering werd geleid door den heer ten
Hoeve, kassier der bank.
Het is thans, zegt voorzitter, het 28e boekjaar,
wat onze bank achter den rug heeft, doch nog nooit
hebben wij onder zulke treurige omstandigheden
vergaderd, niet wat het bankwezen betreft, dit
verkeert tot aan heden nog in een gezond stadium.
Doch wat de leden betreft is het aller bedroevenst
gesteld, de bedrijfsresultaten waren te slecht om
maar van eenig inkomen te spreken, ja zelfs moest
nog veel worden bijgeboet en de reserves raken
uitgeput.
Geen enkele lichtstraal is nog te bespeuren een
verlamde handel en hermetisch gesloten grenzen
liggen voor ons, nieuwe levenskracht is nog niet
denkbaar.
Een ding doet mij vertrouwen, in Gods regeeren,
en in de taaiheid der N. H. tuindersbevolking, gees
telijk en lichamelijk vasthouden, dat zal ons ten
slotte uit de verdrukking moeten helpen.
De heeren Bestuursleden alsmede de raad van
toezicht breng ik van deze plaats mijn groote dank
voor de vele werkzaamheden welke het afgeloopen
jaar door hun zijn gedaan, in het belang van de
leden en de bank.
Alvorens over te gaan tot het stemmen voor een
lid van het bestuur, door bedanken wegens ziekte
van den heer P. Gootjes, brengt voorzitter dank
aan den heer Gootjes wat deze in al de jaren dat
hij in het bestuur heeft zitting gehad, heeft ge
daan voor den groei der bank.
De bestuursverkiezing gaf tot uitslag dat de heer
F. N. Spaan in zijn plaats werd gekozen de heer
P. Bakker (aftredend) werd ook wederom met bijna
algemeene stemmen herkozen.
Benoeming lid van den raad van toezicht gaf tot
uitslag dat werd gekozen Jc. Wagenaar Sr.
Uit de rekening stippen wij aan.
Aan spaargelden was ontvangen f370.751.65, te
rugbetaalde voorschotten f 99.617.35. Ontvangsten in
loopende rekening f281.118.83, rente f25.478.01.
Uitgaven: Spaargelden f305166.06. Voorschotten
187457.75; loopende rekening f368082.02; rente
spaargelden f22534.15.
Rekening courant leden rente f 106.85; rente cen
trale bank f 1015.70. Volgens de balans bedraagt
het winst saldo over 1931 f 1437.19, wat zal worden
gestort in het reserve fonds.
Het aantal bedroeg op 31 Dec. 1931, 226.
Het aantal spaarboekjes 408, voorschotten 318;
rekening couranthouders 42.
Op de algemeene vergadering te Utrecht is be
sloten om een crisisfonds te vormen.
De rentevoet over 1932 zal zijn 3 pet. voor spaar
geld door voor 1 jaar vast belegd wordt van 1 Juli
1932 tgt 31 Juni 1933 4»/s pet. Rente voorschotten
5 pet.
In rekening courant 5 1/4 pet. Intusschen houdt
het bestuur het recht om indien noodig is door de
economische toestand, wijzing aan te brengen.
Niets meer aan de orde sluit de voorzitter de ver
gadering.
meisjes om opgeleid te worden voor Leerares in de
naaldvakken, om later les te kunnen geven aan een
Nijverheidsschool. Kortom, voor ieder meisje is er
iets te vinden, waarmee ze haar kennis kan ver
rijken en er in 't verdere leven haar voordeel mee
kan doen.
Goedkoopc autotochten
en Vacantia-uitstapjes.
Blijkens een in dit nummer voorkomende ad
vertentie w orden door den heer O. ten Brug-
gencate van Heiloo goedkoope autotochten en va
cantie-uitstapjes georganiseerd per touringcar,
voor vereenigingen en gezelschappen.
In de advertentie worden reeds de eerste toch
ten aangekondigd, met de bijzonderheden, dié
men dient te weten.
Wij komen nader op deze zaak terug.
Door de propeller geraakt.
Toen Donderdag eenige militaire vliegtuigen
van den IJssel zouden opstijgen, sloeg bijl het
aanslaan van een der motoren de schroef! terug
met het gevolg, dat een der militairen, een kor
poraal door den propeller werd geraakt. Een zij
ner armen werd vrijwel verbrijzeld.- In het 3,te
delijk Ziekenhuis te Kampen is het slachtoffer
behandeld. In een speciaal daartoe gezonden vlieg
tuig is de man later naar Nieuwediepl overge
bracht. I i
Dertig jonge meisjes gewond.
Op het oogenblik dat een groep Brusselsche
schoolmeisjes onder geleide het historisch kasteel
van EcaussinesLalaing bezocht, stortte een der
zolderingen in, waardoor een dertigtal meisjes
gewond werd.
i Het kasteel van Ecaussines dat een der schil-
derachtigste is van Henegouwen, dateert uit de
I XVe eeuw en verheft zijn vijf ronde torens bo-
ven op een rots.
SINT PANCRAS.
Door het plaatselijk Crisis Comité is vanaf het
Nat. Crisiscomité bericht ontvangen dat f 75.00 voor
hen is beschikbaar gesteld.
SINT PANCRAS.
Door de vrees van het vorige jaar zijn reeds ver
scheidene tuinders bezig hun aardappelen te be
sproeien de verschijnselen, nog wel in heel kleine
mate, hebben zich reeds voorgedaan, van de zoo
gevreesde aardappelziekte.
SINT PANCRAS.
Door de toneelvereeniging „Kunst naar Kracht"
is in studie genomen het toneelstuk „De Familie
Hoogerop" het doel is om dit met de kermis in het
Zuideinde op te voeren bij de heer Ottink.
Beldriegelijke bankbreuk.
Een belangrijke ontduiking.
Uil Eext wordt gemeld;
Door de politie is alhier een groote hoeveelheid
goederen en dieren in beslag genomen bij den hr.
H. alles afkomstig uit den faillieten boedel Sch.
te Ubbena.
Aan het faillissement waren niet minder dan
5 koeien waarvan intusschen reeds vier ver
kocht, 1 paart, 1 ameublement en een partij
hoenders, benevens een aantal landbouwbenoodigi
heden onttrokken. Alles was in den nacht naar
hier vervoerd. Heden is, voorzoover althans nog
aanwezig, het onttrokkene weder naar Ubbena
vervoerd teneinde aan den faillieten boedel te
worden toegevoegd ten voordeele van de schuld
eisehers. De gefailleerde Sch. zal straks zich
wel hebben te verantwoorden voor den rechter
wegens gepleegde bankbreuk.
ALKMAAR.
Alkmaarsche Huishoud- en Industrieschool.
Zooals uit de advertentie in dit nummer blijkt,
heeft de aangifte van leerlingen voor de Alkmaar
sche Huishoud- en Industrieschool zooals gewoen-
lijk plaats op Woensdag en Vrijdagmiddag van 2—4
uur.
Meisjes van verschillende vooropleiding en aan
leg kunnènd aar geplaatst worden om er handig
heid In knippen en naaien of wel in bezigheden
van huishoudelij ken aard op te doen. Wanneer een
meisje de 6e klas van de lagere school heeft door-
loopen en den leeftijd van 12 jaar heeft bereikt,
kan ze een plaatsje vinden op de Huishoud- en In-
dustrieschool, 't zij voor heele dagen om bekwaam
te worden in het naaien, 't zij voor halve dagen om
een opleiding voor dienstbode te volgen.
Ook meisjes die U. L. O. of M. O. genoten heb
ben doen goed een- opleiding te volgen aan ge
noemde school; immers een huishoudelijke oplei
ding heeft ieder meisje noodig, die komt haar in
't latere leven altijd van pas.
Er bestaat ook gelegenheid voor meer ontwikkelde
Het vergaan van de Philippar."
Te Port Saifd was reeds een bom aan boorid ge
vonden, doch de vondst was geheim gehouden.
De meeningen betreffende de oorzaken van de
'ramp van het mailschip „Georges Philippar" zijn
in vakkringen nog steeds zeer verdeeld.
Voor de onderstelling, dat het schip door mis
dadige handelingen is te gronde gegaan, pleit
een verklaring, afgelegd door een inspecteur van
het Suezkanaal. Deze bevond zich bij hetver-
trek van de „Georges Philippar" te Port Said.
(Jollas, aldus heet de inspecteur, verklaarde,
dat het schip in de haven van Port, Said aan een
ondo-zoek is onderworpen en daarbij aan boord
een helsche machine van zeer groote explosieve
kracht is aangetroffen. Dieze helsche machine
was van een uurwerk voorzien en moest ont
ploffen in het Suez kanaal.
Die ontdekking van deze misdaad werd streng
geheim gehouden. Zij heeft slechts tot gevolg-
gehad, dat de passagiers te Por# Said niet aan
land mochten gaan en dat daar evenmin nieuwe
passagiers aan boord zijn genomen.
