BIDS VOOR DE VELUWE
West-Friesche
in het West-Friesch dialect
Brief van Krelis
FEUILLETON
De Twee Kleinzoons.
Nadruk verboden.
Drok, drok op hedenVerlegeh, 't is grais
teugen wit an. Eerst vanzelf twee te raazen nei Sun-
tebankeris, want dat feist wul ek gienien keer meer
misse. Nou ek docht eerst, we kraige weer groot
bal, en ek keek al ders weer ek er 't gauwste uit-
komme kon, want ek zat krek In de vuurlain. Ja ze
keke weer zoo brik, en de ien wou dee ander weer
gien hand geve en al zok meer. En as de groote
heere vechte, moet de klaine man et ommers toch
altaid ontgelde. En ek heb wel een heel hard houfd
en een breije reg, hewwe ze wel ders van men zaid,
maar met een asbakkie of een stoelepoot is er
toch wel een deuk in te kraigen. Maar nei, 't kwam
best of. De burregemeister keek de troepe ders an,
sleig een paar keer met zen hamer hard op tafel
en werachtig 't wou zoomaar geve. En veerder hew
we ze der gnappies houden. En vleden Vraideg, toe
raakte ek zoomaar nei Koedaik, ok te raazen. Dat
kwam, ze hadde men neef de kentoorskraiver vroe
gen, of die efkes 't raasveslag make wou, want die
heb zok meer dein. En hai was er zoo groosk op,
dat ie net zoo lang an men houfd zeurde tot ek
ok mee gong Nou, Meraltje was net nei stad om
een nuwe Zundese pet voor main en een endje
zaid voor een nuw beffie in der jakje. Want ja,
we moete een Zaterdag puur in de todde vanzelf.
Tusschen twei haakies, dat hewwe we toch af-
sproken ei, bai Piet Kramer, veneivend om 8 .uur
nuwe taid? Mooi, den nou weer over Koedaik
Nou, ek lal maar een briefie in 't klompehossie, weer
ek heen was en 't rit gong an. Main mense, wat een
mooi raashuis hewwe ze deer. Ek was er van bin
nen nag nooit in weest, nou ek was er stil van.
Maar, 't is aigeluk maar goed, dat ek niet meer an
de tien tooneelfrib gelouf of an spouke, want 't was
nou maar net, of ek er aldeur ientje erg overstil
hoorde zingen. Ja, en dat versie van wie zei dat
betale, zoete lieve Gerritje. Afain ek ken 't me
verbeeld hewwe ok, hoor. Die raaslede ben deer ok
wel gnappe boeremense laikt me toe, nel der viel
gien onvertogen woord. En zoo gewoon ei, zoo dood
gewoon. Ze gavve allegaar main en Freek, m'n neef
gnappies de hand. De sikkeretarls ok. Das vast een
pittige kerel. Allien die ien, die voorzitter zei ek
maar zegge, die leek wel niet erg plat te kaiken.
Hai zaide niks teugen ons datte we kwamme, maar
ja, zoo'n man heb ok veul an z'n houfd vanzelf.
Nou de nuwe burregemeister der is is 't wer van
hem of, en deer zelle wel weer blaid om weze. Ieder
in z'n vak, en allegaar op je aigen endje ei, dat
hew ek al meer zaid. Nou 'k docht, kom den zei
ik maar heen gaan en em de hand geve, want ek
docht, 't zei ok wel een man van de stik met een
heerdkoekmense weze, slacht main wat, maar 'k heb
't toch maar niet dein, want 't mocht ers een ham
en broodeter weze. En die ben main veul te houg.
'k Heb er aars niet veul skik had. Er was niet veul
an, en ze prate deer ok zoo overstil. De perse mochte
zeker oftig niet hoore, weer 't over gong. Afain die
wazze allang al lekker met de segare die ze kregen
hadde en die vonde 't wel goed. Maar ek was toch
nuwskierig nei de nuewe burregemeister en deerom
ben ek een Woenesdag nag efkes kaike gaan op 't
Zuidend. Want deer zou ie ok komme. Nou hai
kwam, en 'k moet zegge, hai staat main wel an.
't Skeen de burregemeister ok wel mee te vallen dat
ze em zoo mooi inhaalde. Aart heb best sproken
en dat kleine jo'enje ok, want die had een mooie
wensch. En toe allegaar zoo pittig zinge. Netjes
hoor, onder leiding van een zuster van Oudorp en
die kon zelf bepaalad ok best zinge. Nou en de me
vrouw van de burregemeister was blaid met der
mooie ruiker roze, dat had ek wel skoten. 't Gong
allegaar heel gnap en heel eenvoudig, ek ken er
niks aars van zegge. Nou, de burregemeister moet
altaid maar goed om 't Zuidend denke, dat taidje,
dat et nag niet bai Suntebankeris hoort, want dat
beurd nagers, en dan zei ie der eer van hewwe. Dat
ek thuis kwam, was m'n skonzeun over. Lodewaik
uit de Haag, en hillegaar onverwachs, want hei
most efkes bai de burregemeister weze. Ja, die is
vleden week weer nei de Haag weest ei, en deer
komt et gelouf ek van, dat wai are week ons leste
regeeringscrediet kraige zelle. Deuze week zelle ze
't in de tweide kamer anpakke. Ja, Lodewaik is ok
an 't minesterie en die heb zaid dat ons burrege
meister puur z'n best dein heb. 't Komt voor me
kaar jo'ens! Lodewaik most ok nag efkes nei 't
postkantoor. Nou 'k zaide, je Öfenne nag op taid,
want are week gaat 't een paar uur minder open.
Gelaik hewwe ze, ze moete de kouplui an de Lan-
gedaik maar aldeur meer dwars zitte, want die
hewwe der vanzelf meiste last van. 'k Heb die nuwe
dienstregeling bestudeerd, maar 'k zaide teugen Van
Kampen, dat ie moest 't maar in de gewone boere-
taid ziette. Negentien uur twintig, vaiftien uur drie,
dat ken 'k allegaar niet uitrekene. In main taid
hadde we alle skolloupers nag gien skooltje voor de
aigen, zooas opheden zoowat, en zooveul leerd hew
ek ok niet. Ben je waizer. Maar 'k hou nou toch
maar nuwe taid Das makkelijker. Meraitje was
er ok voor, want die heb ok een stem in 't kapit
tel vanzelf, en Teun en Aldert doen 't ok, en die
hewwe ek toch altaid voor puur ouwerwis bekeken.
Nou, 'k moet nog efkes an 't riethakken. 'k Had
een Woenesdag nooit om die malle skouw docht van
zelf. 'k Zat er temet in, en Tjaad keek zoo lillek as
wat. Ze moste ok maar een waarskuwing geve. As
zok je een kwartje boete kostte, docht je der wel
om. Nou, tot veneivend dan maar. Ze zegge as
je op 't teneel stane, dan kraig je plankeroors en
deerom zal Meraitje der flessie zenuwegoed maar
meeneme.
De groete ok van Meraitje,
Sunterbankeris. JASPER.
P.S. 'k Heb Jasper z'n stukje lezen, maar dat
zenuwegoed deer heb hai om zeurd. En hai vroeg
of Piet Kramer nag brandewain met neut verkocht,
want dat geeft er ok voor. Maar Jasper is hillegaar
van de drank of, of aigeluk hal is er nooit an weest,
dus kraigt ie 't nou ok niet.
Ben je waizer. Nou 'k houp dat er maar puur van
main soort is, en dat zei wel, want 't is een gnappe
prais. Maar weerom zoue ze nou Westfriesche voor-
drachtkunstemakers op diè biljette zet hewwe? Stil,
deer komt Jasper, en die mag niet wete, dat ek er
wat onder skreven heb. Dag hoog!
MERAITJE.
Ik kan mij voorgenomen niet meer over de crisis
te schrijven. Je wordt er tenslotte beu van. Maar,
onwillekeurig kom je er weer toe, als' je hoort
en leest. Hoort, wat door de microfoon wordt af- j
gebedeld, ziet, hoe werkwillige arbeiders wor-
den getergd, uitgescholden voor „loondieven" cn
door politiemannen moeten worden beschermd, j
leest, welke verliezen er in groote bedrijven cn 1
maatschappijen worden geleden en Welke maat- 1
regelen moeten worden genomen om de begrootin
gen van gemeenten en van regeeringslichamen
sluitende te maken. Minister Verschuur, die wel j
aardig met de Kamer kan omgaan, gaf in ondub-
belzinnigc taal te kennen, dat het tekort, wat
betreft de Kijksmilüdelen, de haren zou doen te
berge rijzen. Het bezuinigingsrapport, der Com-
missie-W el ter spreekt van een tekort van maar
even 102 millioen. Wanneer wij nu de schul
den die het rijk heeft er bij tellen, dan zeer ze
ker, gelooven wij, dat wij minister Verschuur
kunnen gelooven, dat ons de haren zullen' te
berge rijzen. Maar men doet toch maar alsof.
De eommissie-Welter schijnt nu bezuiniging
tot een bedrag van 102 millioen te hebben ge
vonden en met wat medewerking zal dit) mis
schien tot 108 millioen kunnen stijgen. De uit
gaven der staatsbegrooting, waarop bezuinigd
kan worden, bedragen pl'.m. 390 millipen. De
voornaamste bezuinigingen moeten komen van
nieuwe kortingen op «de salarissen en beperking
van uitgaven voor materieel. Elk departement
moet daartoe ongeveer 15 proeent bijdragen. Op
de de'fensiebegrooting moet 9 millioen worden
bezuinigd enz.
Uitdrukkelijk wordt in het rapport geconsta
teerd, dat er alleen versobering van staatsdien
sten wordt voorgesteld, geen afbraak. Indien
de staatsinkomsten later- zouden blijken nog
meer terug te loopen, dan thans kan worden
berekend, dan zou tot afbraak moeten worden
overgegaan, bv. door opheffing of sterke inkrim
ping van sommige staatsdiensten of instellingen
(bv. universiteiten en hooge scholen), die wel
zeer nuttig zijn, doch voor liet bestaan van den
Staat niet onmisbaar mogen worden geacht.
Als voorbeeld van versobering, die kan wor
den aangebracht, zonder eenig nadeel voor den
staatsdienst werden ons de reis- en verblijfkosten
genoemd. Per jaar schijnen daaraan ongeveer 5
millioen te worden uitgegeven, waarvan alleen
op P.T.T. een klein millioen. Er zal een strenge
controle worden ingevoerd op die reizen, of niet
menige dienstreis kan worden vervangen door een
teleofnisch onderhoud. Men moet hebben be
vonden, dat op mooie dagen het aantal dienstrei
zen plotseling stijgt.
Voorts is het slechts ten deele juist, dat de
Raad van State door de commissie-Welter in
geen enkel opzicht bedreigd wordt. Het is de
meen in g van de commissie, dat de Raad van
State uit 8, in plaats van uit 15 leden zou kun
nen bestaan en dat het personeel belangrijk inge
krompen zou kunnen worden.
Ten aanzien van het Huis der Koningin wor
den geen wenschen kenbaar gemaakt. Diit spreekt
var zelf ha de belangrijke offers, welke het Ko
ninklijk Huis reeds heeft gebracht. Zoo is het
percentage, dat de Koningin reeds uit eigen wil
heeft prijs gegeven belangrijk meer dan 10, na
dat Hare Majesteit ook tegemoetkomingen heeft
gedaan in de pachten van het Kroondomein.
Toen in Engeland het Pond kelderde en door
den Minister-President MacDonald salarisverla
ging in uitzicht werd gesteld, werd er geroe
pen of ook de Minister-President zijn 10 procent
zou afstaan. Het antwoord was bevestigend. Nu
zullen wij aanstonds wel aardige staaltjes bele
ven, wa.nt niet zoodra zal het rapport aan de le
den der Tweede Kamer kenbaar gemaakt worden
of het Huis der Koningin zal zeker niet buiten
schot blijven, daar zullen de bekende, lees meer
beruchte, kamerleden wel voor zorgen. Ik
mag zoo'n praatje wel, het getuigt van een
goeden wil om zonder aanzien des persoons ver
betering in dein „slechten toestand" te willen
brengen. O, Kovacs! Veel geschreeuw en
weinig wol. Er is immers geen benarde toe
stand. De boeren moeten worden geholpen, de
tuinders, de reeders, de visschers, de bollenkwee-
kers, enz. enz. En dan komen ze aan je deur
met het verzoek om een gift voor alle mogelijke
vereenigingen, vijftig duizend sportmaniakken
wonen in het Stadion een wedstrijd bij' om de
gelden bijeen te krijgen voor enkele hardloopende
„dames", die in het buitenland om het" hardst
zullen loopen, en voor loopende, springende en
schoppende sportbrooders en -zusters worden dui
zenden en duizenden guldens geofferd. Met 70
cent per uur werkloon is men niet tevreden, mil-
lioenen worden uitgegeven voor werkloozensteua,
en naar ik hoorde, booren zeggen liegt graag,
40)
„Ik heb toevallig gehoord, dat Marianne Bergfeld
morgen vroeg door den koetsier Wilhelm met een
grooten koffer naar het station gebracht zal worden,
om van daar naar de residentie te vertrekken. Zij
heeft mij den geheelen dag nog niet bezocht, het
moet wel heel vlug in zijn werk zijn gegaan, want
gisteren wist zij nog van niets. Heeft u of wellicht
papa dit bevel gegeven, om haar van hier te doen
verwijderen?"
„Ik, mijn zoon? Neen, ik niet, ik hoor pas heden
van dit vertrek. Hoe kan je gelooven, dat ik dit ge
daan zou hebben, terwijl ik weet, hoezeer je aan de
kleine gehecht bent en het je ernstig zou spijten,
wanneer je haar niet eiken dag meer zoudt zien."
„Men weet dus, dat het mij zeer zou spijten, wan
neer het zou gebeuren en toch heeft iemand getracht
mij dit leed aan te doen? Weet u er misschien meer
van, grootmama? Gaat het misschien van den hout
vester zelf uit?"
„Neen, het was m ij n wensch," antwoordde de
Gravin, „en Bergfield had mijn wensch tot den
zijne gemaakt."
„En waarom moet zij dan van hier gaan?" vroeg
Albert met scherpe stem.
„Omdat ik een verblijf in de residentie voor haar
opvoeding zeer gewenscht acht."
„Leert zij hier dan niet genoeg? Zijn juffrouw
Grammont, juffrouw Esselbach en de beide leeraars
niet zoo vriendelijk haar te onderwijzen? O, groot
mama, dat was zeer onaardig van u u weet,
even zoo goed als papa het weet, dat het mij innig
veel leed zou doen, wanneer ik mijn kleine, aardige
speelgenoote, die mij, arme zieke, zoo vele droevige
uren door haar gesnap heeft opgevroolijkt, ont
beren moet. O, papa, grootmama handelt met de
ondergeschikten alsof zij hier de eenige gebiedster
was."
.Albert, ik moet je wel verzoeken je wat in te
toornen," zeide de Gravin op geprikkelden toon.
„Ja, nu maakt u er mij nog een verwijt van," voer
Albert verder, wanneer ik door uw inzichten en
bevelen gedood zou worden
„Mijn kind, spreek zoo niet, ik bid je," riep de
Gravin angstig.
„Niets is voor mijn toestand schadelijker dan
leed en ergernis ik ben aan den omgang met Ma
rianne zoo gewoon geraakt, dat deze plotselinge
verandering zeer nadeelig op mijn gestel zou wer
ken. Vandaar het dagelijksch verlangen naar mijn
vriendin! O, ik voel het thans reeds, dat mijn ge
zondheid daaronder zou lijden."
Zoo weinig als Graaf Stephan lichamelijke ver
moeienis vreesde, zoo schuwde hij gemoedsaandoe
ningen. Om zich niet in zijn rust en behaaglijkheid
te laten storen, liet hij zijn moeder in de meeste
gevallen doen en laten wat zij wilde. Alleen, wan
neer hij In sommige gevallen persoonlijk moest han
delen en van zich moest laten spreken, dan kon hij
met opvallende energie optreden. Dat had hij ook
heden bewezen, toen hij, tegen den wensch van de
oude Gravin, de landerijen had verkocht aan Mr.
Tanner. Hij had ingezien, dat het stichten der
fabriek van groot gewicht zou zijn voor de welvaart
en de toekomst van het dorp en had tot den ver
koop onmiddellijk besloten. Zoo geloofde hij ook
thans, dat het bevel zijner moeder met betrekking
tot Marianne, niets anders was dan een vrouwengril,
die Albert zou schaden, wanneer dat bevel werd uit
gevoerd. Daarom zeide hij op beslisten toon:
„Blijf rustig, mijn zoon, mama zal er niets tegen
hebben wanneer ik morgen, zoo vroeg mogelijk, naar
den houtvester het bericht zend, dat het onze wensch
is, dat Marianne voorloopig hier blijft."
De Gravin stond op, ging met opgeheven hoofd
naar haar zoon en zeide hem op fluisterenden toon
„Ik heb U opnieuw op een mogelijk gevaar op
merkzaam gemaakt."
„En ik heb u geantwoord, dat ik het voor kinder
spel houd," antwoordde de Graaf eveneens zacht.
„Wanneer Marianne blijft, schuif ik alle verant
woordelijkheid van mij af en op u.
„Die ik rustig op mij neem."
„Goed dan!" gaf zij ten antwoord, wensch te een
kort „goeden nacht" en schreed woedend naar de
deur, woedend ook in het bijzonder over de houding
van Albert, die het gewaagd had, in tegenwoordig
heid van het geheele gezelschap haar souverelniteit
in« twijfel te trekken. Datzelfde had hij voor eenige
uren ook reeds gedaan, daar was het nog in den
intiemen familiekring geweest, en zij had met opzet
daarop geen acht gegeven. Hoe? Wilde de tot heden
zoo volgzame knaap haar, voor wie zich allen bogen,
het respect ontnemen? Was dit naar eigen inzicht
en opvatting geschied of werd hij door iemand
beinvloed? Was het misschien de nieuwe secretaris,
die hierin de hand had? Zijn geestelijk overwicht,
dat sprak uit zijn gelaat, die eigenaardige voorname
kalmte van dezen raadselachtigen mensch waren
haar onaangenaam, zij had een instinctieve afkeer
van hem.
Lühneburg had nauwelijks tijd de deur voor de
Gravin te openen. Freule von Richthof en was nog
gaarne een oogenblik gebleven, maar zij moest wel
volgen.
Albert boog het hoofd naar Heinrich en zeide heel
zacht: „Niet waar, ik ben wel heel slecht tot zulke
middelen mijn toevlucht te nemen, om mijn doel te
bereiken?"
Heinrich kon niet antwoorden, want Graaf Ste
phan vroeg met luide stem: „Rosamunde, wil je
ons eens een lied zingen?"
De aangesprokene voer als in een droom in de
hoogte. „Zingen?" zeide zij, „ik verzoek u mij wel
te willen verontschuldigen voor dezen avond, pap.i,
ik heb hevige hoofdpijn en zou u vriendelijk willen
verzoeken, mij te mogen verwijderen."
„Wanneer dat het geval is, dan mag ik daarop
niet verder aandringen, mijn kind."
Rosamunde stond op, ging eerst tot haar vader,
dan tot Albert, reikte hun de hand en wenschte
beiden goeden nacht."
De andere drie dames stonden eveneens op. Thans
volgde een algemeen goedennachtwenschen, waarbij
de jonge comtesse heel vluchtig haar blikken naar
Heinrich wierp, en gelijk daarop bevonden de hee-
ren zich alleen.
Heinrich moest nog een paar glazen wijn mee
drinken, waarna men zich nog een korten tijd ge
zellig onderhield. Toen de kamerdienaar terug
keerde, werd hem gelast de kaarten te brengen.
Speelt u skat, mijnheer Sehwarz?" vroeg de Graaf.
„Zeer gaarne."
„Dat is mij recht aangenaam, dan kunnen wij
in het vervolg met ons vieren spelen."
De Graaf en de leeraars zetten zich aan de
speeltafel en Heinrich en Albert verlieten de kamer.
Naast Alberts woonkamer lag de slaapkamer van
Heinrich.
Nadat de laatste den zieke had geholpen met het
uitkleeden en het tengere lichaam in bed had ge-
i dragen, werd nog een oogenblik gezellig door hen
gepraat, waarna ook Heinrich zijn legerstede op-
I zocht. De deuren tusschen beide kamers bleven
openstaan, ingeval Albert des nachts de hulp van
zijn verpleger noodig mocht hebben.
Niettegenstaande zijn overspannen zenuwen en
lichamelijke vermoeidheid was het hem niet moge-
I lijk den slaap te vatten.
XII.
Wanneer Heinrich terug dacht aan hetgeen hij in
den afgeloopen middag had beleefd, dan was dit
zeker wel in staat om den slaap uit de oogen te
houden. Hij was als vijand hierheen gekomen, hij
had zijn intrek in het slot genomen om met de
grafelijke familie, die zijn armen vader had ver-
stooten, die zijn grootmoeder na haar dood had
onteerd door haar stoffelijk overschot uit het fami
liegraf te verwijderen, een bitteren strijd op leven
i en dood aan te binden. Nauwelijks echter waren
i veertien dagen verloopen sinds zijn komst in het
slot en reeds was zijn haat voor de meeste leden
der f amilie gekoeld, ja zelfs koesterde hij voor twee
vriendschap en liefde! Ja, liefde! De wijze waarop
Albert hem reeds In het begin was tegemoet ge
treden, het vertrouwen, dat hij hem had geschonken
de middelen, die hij had aangewend om zijn betrek
king aangenaam te maken, het aanbieden van zijn
vriendschap, dat alles, in verband met het mede
lijden, dat hij voor het lijden van den zieke koes
terde, en de vrees voor zijn door een misdadige
hand bedreigde leven, had sympathie voor den jon
geling in zijn hart gewekt.
Ook zijn vader was hem met een oprechte
laat ik er 4^; even aan toevoegen, staan de
kasboeken der neringdoenden vol vorderingen van
„(klanten,' die op zijn. deftigst uitgedoscht, als
heeren en dames het sportterrein bezoeken, in de
handen klappen bij elk gemaakt doelpunt, en
den volgenden dag zweeten bij de gedachte, dat
de termijn is yerstreken, dat men z'n termijn van
afbetaling op de auto zal hebben te voldoen.
Een leuke lijd toch. De werkloosheid is in
de hoofdstad wieer toegenomen, aandeelhouders
ontvangen geen dividend, de pacht kan niet wor
den betaald, de hypotheek kan niet worden af
gelost, de rente niet voldaan, maar sport
sport de dames worden in de hoogte getild,
omdat zij zoo hoog kunnen springen, hard kun
nen loopen, haar portretjes komen in de krant
en de radio zeirfït uit eene lezingi hoe de kin
deren kunnen en moeten worden opgevoed én ver
zorgd, jeugdherbergen en liefdadigheidsver-
eenigingen vragen gedurig geld en nog eens
geld. Armoede? „Niks hoor,zeide er een,
die ik sprak, en het roerend met mij eens was.
Sterke kuiten, sterke armen, leeg? hoofden.
„Wij leeren geck zijn van malkand'ren,
Want eenen sot die maeckt den and'ren."
KRELIS.
Een boekje in geel omslag. Op de voorpagina een
aardige boomengroep en voorts vol adressen van
aanbevolen pensions, spoor- en bootdiensten en
dienstregelingen van talrijke omnibusondernemin
gen, die diensten hebben ingesteld door de geheele
Veluwe, het land der sagen, van welke er een twee
tal worden vermeld. Dat maakt het boekje ook zeer
aantrekkelijk maar vooral het inliggende kaartje,
met de uitgestippelde tochten door dit mooie deel
van Nederland, dat waarlijk een bezoek overwaard
is. Waarom ook in dezen benarden tijd naar het
buitenland? Ons mooie Nederland bezoeken, in ei
gen land de spaarduitjes voor een vaaentiereisje
uitgegeven en mooi Nederland bekijken. Maar dan
ook de schoone Veluwe bezoeken en de „Gids voor
de Veluwe" raadplegen. „Vademacum" roept het
boekje U toe; „Kom hier, roept deze schoone streek
u toe. Raadpleeg deze gids hij bevat alle dienst
regelingen 1932 en vele adressen van zeer goede
pensions, die de tarieven zoo billijk mogelijk hebben
Uitgave: Firma A. J. Wuestman, Harderwijk.
Lees nu de volgende sage en een reisje naar
de Veluwè in eige nland staat natuurlijk op uw
programma. Een reisje, dat de beurs kan dragen.
Van d'Aardmansberg en d'Echoput.
Sinds jaar en dag woonde in den Aardmansberg
een klein kwaadaardig kereltje. Overdag is hij
nooit gezien, maar 's nachts spookte hij rond op de
heide en deed dan niets kwaad vermoedenden voor
bijganger plotseling schrikken door op den weg te
springen, of, achter een struik of boom verborgen,
op eenmaal een harden schreeuw te geven.
Daar bleef het vrijwel bij, want veel meer dan
den menschen schrik aanjagen kon hij niet, en hij
vond daar blijkbaar een bizonder genoegen in. Een
enkele maal zag men hem wel eens over de hei
strompelen op zijn kleine kromme beentjes, of een
takkenbos vooortsleepen naar zijn wning, die diep
onder in den Aardmansberg is en uit vele gangen
en vertrekken bestaat. De menschen hebben dikwijls
naar den ingang gezocht, maar ze hebben dien
nooit kunnen vinden. Of hij binnen komt door een
konijnenhol ergens in een kuil oder dichte hei ver-
welwillendheid tegemoet getreden en Rosamunde?
Toen hij haar hedenmiddag zoo geheel onver
wacht terug zag, was zijn hart sneller gaan kloppen,
niettegenstaande hij de kracht had gehad, zijn ge
voel te bedwingen, en door verstandige overwegin
gen geleid in staat was geweest, een slagboom te
piaatsen tusschen verstand en hart. Doch in het
oogenblik, dat hun blikken seoondenlang elkander
hadden gekruisd, dat hij haar had zien blozen en
het trillen van haar hand had gevoeld, daar had
het gevoel weder de overhand gekregen en den
slagboom weggenomen, die zijn verstand tusschen
i en had geplaatst. De liefdesgloed, die zijn geheele
lichaam doorstroomde, overheerschte elk ander
gevoel en zegevierde over zijn zelfbeheersching,
waarmede hij zijn genegenheid trachtte te onder
drukken. Met ontzetting moest hij zich zelf beken
nen, dat hij dit meisje lief had, niettegenstaande
de zekerheid, dat deze hopelooze liefde hem zuu
doen verteren. Want ook, wanneer het hem mocht
gelukken, zich als kleinzoon van Graaf Anselm te
legimiteeren, (Jan nog zou de gedachte aan den
smaad, die daarvoor over het grafelijk huis was
gebracht, de oorzaak zijn, dat men aan den man,
die dit had veroorzaakt, nimmer de hand van de
dochter des huizes zou schenken. En zou hij er van
afzien zijn rechten op te eischen, dan bleef hij de
eenvoudige dokter in de medicijnen, met wien een
Gravin Breitenbach zich nimmer zou kunnen ver
loven.
Welk een toestand! tegen degene die hij beminde
en hem, wien hij zijn vriendschap schonk, moest
hij voortgaan in het geheim te intrigeeren om zijn
doel te bereiken; had hij dit bereikt, zoo moest hij
een aanklacht tegen de oude Gravin indienen, en
met die aanklacht was tegelijk een smet op het
gansche huis geworpen, ook op hen, die hij hoog
achtte en beminde.
Na lange, kwellende overpeinzingen viel hem
plotseling een opbeurende gedachte in. Wanneer
het lot hem gunstig was en hem de bewijzen zou
verschaffen, dat zijn grootmoeder de wettige gemalin
van Graaf Anselm was, moest deze erkenning dan
juist leiden tot een eclat, een schandaal der grafe
lijke familie? Wellicht, dat de oude gravin, wan
neer zij zou vernemen, dat haar zoon zijn goederen
zou kunnen behouden en hij niet van het stamgoed
zou worden verdreven, dat van de rechten op de
nalatenschap zou worden afgezien, wellicht, dat
zij door deze verklaring milder gestemd en minder
onverzettelijk zou zijn. Hij verlangde niet meer.
,Niet om voor dé nalatenschap te strijden was hij
uitgetogen, maar om de eer van zijn grootmoeder
en van zijn vader te herstellen en om zich op de
kwaadaardige vrouw, die zijn armen vader met de
zweep uit het ouderlijke huis had verjaagd, te wre
ken. Wel viel het hem zwaar, de wraak op deze
vrouw te laten varen, maar hij zou het doen ter
wille van haar zoon en kleinzoon.
(Wordt vervolgd).
