NIEUWE i
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
De Twee Kleinzoons.
No 70 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO. SS. DONDERDAG 23 JUNI 1932
41e Jaargang
Uitpavflfirma 1. H. KEIZER. Redacteur I. H. KEIZER. Bureel Noordscfiarwoude.
Binnenlandsch Overzicht
FEUILLETON
Buitenlandse!!
Överzïeb!
Steun aan de Tuinbouw
in West-Friesland
Een
renteloos voorschot
van (700.000
LANGEDIJKEK COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG,
•uonnmentsprljs:
per 3 taanden 1.15.
ADVERTENTIEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent.
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE
Een belangrijke overeenkomst met
België? Crisisnieuws. De Zepp op
bezoek. In memoriam. Een hink
stap-sprong- in den Zwolschen raad.
Ter gelegenheid van de Herstelconferentie in
Lausanne hebben de vertegenwoordigers der Staten
welke in 1930 de Conventie van Oslo onderteeken
den, t.w. de Scandenavische landen Noorwegen,
Zweden en Denemarken, alsmede Nederland, Belgie
en Luxemburg, met elkaar besprekingen gevoêrd
om te geraken tot een nieuwe overeenkomst, waarbij
als doeleinde gesteld schijnt te zijn een algeme^ne
tariefsverlaginge en geleidelijke opheffing van alle
contingenteeringen. Het afsluiten van zulke over
eenkomst moet voorloopig zijn afgestuit op be
zwaren van Zweedsche zijde. De Nederlandsche af
gevaardigden moeten echter met de Belgische en
Luxemburgsche vertegenwoordigers tot overeen
stemming zijn gekomen in zake een aanmerkelijke
tariefsverlaging voor artikelen, welke in den han
del tusschen deze landen een belangrijke rol spelen,
verlaging, welke zelfs tot 50 pet zou gaan. Het
zou een eerste stap zijn naar herstel van het in
ternationale handelsverkeer, een goed staaltje van
internationale practisch politiek,, heel wat verhef
fender dan het gestook van zekere groot-Neder-
landsche „idealisten".
We spraken van een eersten stap. Wie ons willen
laten leven, dien kunnen we op onze beurt het
leven gunnen, maar zoolang groote staten voort
gaan onze export te benadeelen, zal onze regeering
gedwongen blijven om eigen handel en industrie te
beschermen. Zoo bestudeert de regeering blijkens
een harer mededeelingen op het oogenblik de moei
lijkheden bij de Rijn- en binnenvaart. De goede
uitkomsten van de contingenteering van porcelein
en aardewerk, acht ze reeds duidelijk waarneem
baar in de huidige mate van werkloosheid in die
industrie, waarvan het verloop gestuit zou zijn. Too
contingenteering van glaswerk kan ze nog niet
besluiten, omdat de achtergrond der moeilijkheden
dier industrie haar nog niet duidelijk is. De minister
van Economische zaken denkt daarbij aan de over
eenkomsten, welke de Ver. Glasfabrieken met bui-
tenlandsche fabrieken hebben gesloten. Als reactie
op die zienswijze der regeering heeft de directie
der Glasfabriek te Leerdam besloten om het bedrijf
te reorganiseeren en nog slechts 500 a 600 man
werkzaam te houden; in normalen tijd bedraagt
het aantal arbeiders er 1400.
Het Spoorwegpersoneel heeft van twee kwade
zaken de minst kwade gekozen en tenslotte bewil
ligd in een loonaftrek op 1 Juli a.s. van 5 pet.,
daarbij tevens aannemende, dat met 1 Jan. a.s.
verdere verlaging kan worden verwacht. Had het
personeel dit nadere voorstel niet geaccepteerd,
dan zou een verder gaande loonkorting 5 pet.
oj 1 Juli en 5 pet. op 1 Oct.* haar hebben bedreigd.
Op het gerucht van een mogelijk voornemen
der regeering om binnenkort de uitkeeringen voor
werkloozensteun met 50 cent per week te vermin
deren, hebben in Amsterdam drommen arbeiders
op straat gedemonstreerd; de S. D. A. P. had deze
actie georganiseerd. Ook de R. K. Volksbond heeft
in een protestvergadering bij voorbaat tegen een
dergelijk voornemen stelling genomen. Intusschen
heeft de regeering ontkend plannen, als haar toe
geschreven, te koesteren. Zij behoudt zich echter
het recht voor om incidenteele, dus niet algemeene
42.
Hoe verder zij gingen, des te vlugger ijlde de oude
voort. Al ras hadden zij de houtvesterswoning
bereikt. Heinrich zag, hoe de waanzinnige door het
open venster klom, door hetwelk zij ook gisteren uit
haar gevangenis was geslopen.
Nergens was eenige beweging te ontdekken, alles
was stil, de menschen sliepen nog. Slechts de raven
krasten in de boomtoppen. Plotseling bleef Heinrich
verschrikt staan; voor hem op den straatweg klonk
een eigenaardig geluid. Kwam een wagen of een
voetganger hem tegen? Zien kon hij door den mevei
niets. Reeds wilde hij zich verschuilen in het bosch,
toen hij meende het geruisch te kunnen herkennen.
Het moest een troep wild zijn, dat dwars over den
straatweg liep.
Een oogenblik bleef hij nog luisterend staan, dan
ging hij, terwijl hij zijn pas versnelde, verder.
Ongezien landde hij bij het slot aan; zoo zacht
als hij tevoren door het vensterraam naar buiten
was geklommen, zoo stil steeg hij wederom naar
binnen.
Albert sliep, Heinrich hoorde zijn rustige adem
haling. Eerst thans viel hem in, hoe licht de hul-
pelooze zieke gedurende zijne afwezigheid zijn hulp
had kunnen noodig hebben. Te hopen was 't dat hij
in het geheel niet was ontwaakt.
Met toenemende nieuwsgierigheid bekeek hij thans
het kistje, dat gesloten was. Het hout was gedeel
telijk vermolmd en vergaan en met een hard in
strument kon het gemakkelijk worden open ge
maakt. Maar dit durfde hij nog niet te doen, aan
gezien Albert door het geringste geluid wakker zou
kunnen worden. Hij moest dus zijn nieuwsgierigheid,
hoe gaarne hij ook die thans bevredigd had, be
dwingen en hij borg het kistje in zijn reiskoffer. Nu
ontkleedde hij zich weder en ging te bed, om, zoo
mogelijk, nog een uur te kunnen slapen. Maar met
den slaap was het voor heden gedaan, steeds weer
opnieuw moest hij aan de nachtelijke samenkomst
denken met de waanzinnige en aan hare mededee
lingen, dat de kamerdienaar, die zijn grootmoeder
arm en verlaten had aangetroffen, had ondersteund
en verpleegd en haar zoowaar had lief gehad,
wijzigingen in de werkloozenuitkeeringen aan te
brengen, als haar dat noodzakelijk voorkomt.
De Duitsche Zepp heeft honderdduizenden in den
Lande Zaterdag J.l. bij haar bezoek in verrukking
gebracht. De landing in Twente is aanschouwd
door naar schatting 80.000 menschen; op Waaï-
haven, in Rotterdam, moeten zich meer dan 100.000
nieuwsgierigen hebben verzameld. Het evenement
is naar wensch en zonder ongelukken afgeloopen.
Of het crisis-comité ook gebaat is geweest met het
verloop van zaken, is nog niet bekend. Het auto
mobielconcours concours d'elegence in het
Vondelpark te Amsterdam, eveneens Zaterdag ge
houden en vereerd met de tegenwoordigheid dei-
koningin, bracht f3000— in het crisislaatje.
De dood van den grooten Nederlandschen dichter
Fred van Eden heeft ontroering gewekt bij de
duizenden, die dezen fijn besnaarden, idealistischen,
altijd zoekenden medemensch in zijn werken heb
ben gekend. In Amstelveen stierf plotseling de
Burgemeester, de heer A. Colijn, oud-lid van de
Tweede Kamer en lid der Prov. Staten van N.H.
Hij was een broer van den oud-minister. Te den
Haag ontsliep op ruim 80-jarigen leeftijd Ir. J. C.
Ramaer, een onzer meest bekwame waterstaatkun
digen.
We hebben weer een druk sport-weekend beleefd.
De jubileum wedstrijden van Willem III hadden
een vlot verloop; de Delftsche studenten-roeiers van
Laga boekten weer de meeste successen. De Amster-
damsche wielerclub „Olympia" verwierf op de Sta-
dionbaan het nationale clubkampioenschap 1932.
De amateur-wielrenner Van Egmond behaalde als
opvolger van Moeskops, die kampioen der profs
bleef, het nationale sprintkampioenschap. Besloten
is om Van Egmond met B. Leene af te vaardigen
naar Los Angelos. De strijd om de nationale zwem-
titels in Assen bracht geen verrassingen.
In verscheidene plaatsen werden atletiekwed
strijden gehouden; op die te Eindhoven werd door
Meijl (P. S. V.) het Ned. recórd speerwerpen ver
beterd (55.44 M.). Bij de internationale atletiek
wedstrijden in Antwerpen won Nederland de inter
nationale estafette, de 200 M. hardloopen en het
nummer verspringen. De Pool Kusocinsky verbe
terde er het wereldrecord 3000 M. van Nurmi; nieu
we tijd 8, 18 4/5.
Twee raadsleden uit Wim Peters' woonplaats
Zwolle, blijkbaar aannemende, dat behalve de bles
sure aan Peters' knie er nog pecuniaire bezwaren
zijn tegen uitzending van dezen athleet naar Los
"Angelos, hebben den gemeenteraad ■voorgesteld om
terwille van Zwolle's glorie duizend gulden uit de
gemeentekas beschikbaar te stellen, teneinde den
groóten Zwollenaar in de gelegenheid te stellen
de Amerikanen te Los Angelos met zijn hink-stap-
sprong in verrukking te brengen. Zou er in Zwoi'e
geen malaise zijn?
Een nitiatief van koning Albert. De
stormtroepen in actie. Hessische verkie-
zngen. Nieuwe aardbeving in Mexico.
Een contrarevolutie in Chili. De Dalai La
ma ten oorlog.
Koning Albert van Belgie heeft een moedig ini
tiatief genomen, door zijn stem te mengen in de
eene omstandigheid waaraan hij vele gebeurtenissen
meende te kunnen vastknoopen. Haar mededeelin
gen kwamen hem zeer geloofwaardig voor.
Zijn horloge wees kwartier over zessen, toen hij
het niet langer in zijn bed kon uithouden, de
dekens van zich afwierp en opstond. Hij voelde zich,
nadat hij zijn gezicht en borst met koud water
had gewasschen, niettegenstaande den geringen
slaap, frisch en monter, en nadat hij zich geheel
had aangekleed en zich had overtuigd, dat Albert
nog sliep, haalde hij het kleine kistje uit zijn koffer.
Wanneer de zieke thans werkelijk ontwaakte, zoo
zou het niet opvallen zijn secretaris reeds gekleed
te zien.
Met een pincet uit zijn verbandtrommel wist hij
het roestige slot van het kistje te verbreken. Bij het
openen bespeurde hij in het kistje zand, dat door
het sleutelgat en de naden naar binnen was ge
drongen, want de inhoud lag er bijna geheel onder
bedolven terwijl ook het zand overal was tusschen-
gedrongen. De inhoud zelf bestond uit gouden en
zilveren munten en verder uit vochtig oud bedrukt
papier, dat wellicht voor het inwikkelen was ge
bruikt.
Voorzichtig nam Heinrich elk geldstuk er uit en
legde het op een tafel. Nog voorzichtiger het papier,
dat echter zoo vochtig was, dat het bij het aanraken
geheel afbrokkelde. Het waren, voor zoover nog was
na te gaan, stukken van oude kranten. De geheele
som bedroeg na een vluchtige telling ongeveer dui
zend Thaler.
Doch onder in het kistje lag werkelijk nog, hoe
wel met vuil en zand bedekt, een ander stuk papier.
Zoo voorzichtig mogelijk trachtte Heinrich dit met
het pincet er uit te nemen, maar dit gelukte hem
niet, aangezien door de vocht elk stukje, dat hij
aanraakte, afbrak.
„Ah," zeide Heinrich halfluid, daar sta ik wellicht
onmiddellijk voor de onthulling van het groote ge
heim en moet niettegenstaande wachten tot het
papier in een toestand is gebracht, dat ik het kan
aanraken en ontvouwen, en vóór alle dingen is het
dus noodzakelijk, dat het eerst wordt gedroogd. Dus
geduld en kalmte, tot de zon in mijn kamer schijnt
en droogt het niet in één dag, dan maar gewacht
zoo lang als het duurt, met geduld, met geduld.
Hij legde alles: Geld, stukken papier, zand en vuil
op een uitgespreiden zakdoek, knoopte de punten
ervan samen en verborg dat alles in zijn reiskoffer.
Met nog meer zorg dan voorheen nam hij het kleine
kistje, dat op zijn bodem wellicht de oplossing van
het raadsel verborgen hield, de schriftelijke beken
tenis van de oude vrouw Bergfeld, in de hand en
economische debatten te Lausanne. Hij koos daar
toe als vorm een brief aan zijn daar toevenden mi
nister-president. Koning Albert gaf duidelijk
te verstaan, dat alle toegepaste middelen om eigen
voikshuishoudingaan den invloed der crisis te ont
trekken, als verhoogde invoerrechten, contingentee
ringen en controle op den handel in buitenlandsche
betaalmiddelen, slechts noodlottige gevolgen hebben
gehad, de worging hebben veroorzaakt van den in
ternationalen handel. De koning staat met zijn mi-
nister-president een wijziging voor in de economi
sche politiek, en België zoo meent hij. mag niet
aarzelen daartoe het initiatief te nemen. Zoowel
het schrijven van koning Albert als de berichten
omtrent de Nederlandsch-Belgisch-Luxemburgsche
economische toenadering, hebben bij de verschillen
de delegatie^ te Lausanne de grootste belangstelling
gewekt en het valt op het oogenblik nog niet te over
zien, tot welke reacties het opzienbarend initiatief
zal leiden.
Noch Herstel-, noch Ontwapeningsconferentie zijn
op het oogenblik in zoodanige phase getreden, dat
daarover een nadere beschouwing zou zijn te hou
den. De verlenging van het moratorium voor Duitsch
land voor den duur der Herstelconfertnie is slechts
een welwillend gebaar. De onderhandelingen worden
tot dusver alleen vertrouwelijk en in particuliere
besprekingen gevoerd. Het verluidt dat Frankijrk
genoegen zou willen nemen met een, nader vast te
stellen slotbetaling door Duitschland, waarvoor het
als onderpand Duitsche spoorwegobligaties zou ver
langen. Toezicht door Frankrijk op de Duitsche
spoorwegen, zou niet alleen een economische zeker
heid bieden, maor iok een politieke, welke de Fran-
sche veiligheid beschermt. In de Vereengied
Staten wordt momenteel door vooraanstaande ban
kiers een actie geleid, om meer daadwerkelijk aan
het economisch herstel van Europa mede te werken
door herziening van de schuldregelingen en verla
ging van de invoerrechten.
De Nationaal Socialistische Stormafdeelingen in
Duitschland hebben van de herkregen vrijhéid ge
bruik gemaakt om in verschillende plaatsen in uni
form te demonstreeren en zich aanuitingen van
machswellust te buiten te gaan. In meerdere steden
kwam het tot gevechten met communisten. In Mun
schen, waar de Beiersche regeering een eigen uni
formverbod heeft uitgevaardidg werden 470 geuni-
"brmde Nazi's ingerekend. De Landdagverkiezin-
;en in Hessen brachten weer winst aan de volge-
ingen varL, Hitler, maar geen meerderheid voor ze.
Jan de 70 zetels veroverden ze er 32, wat een winst
van 5 zetels beteekent. Het Centrum handhaafde
zich op 10, maar verlies was er voor de communis
ten en voor de Duitsch Nationalen. De socialisten
boekten voor het eerst weer winst. Ze kwamen
van 15 op 17 zetels. Symptoom van de reactie door
Von Papen in arbeiderskringen gewekt?
Voor den tweeden keer in deze maand werd Mexi
co door een aardbeving geteisterd. Vooral ae haven
stan Manzenillo heeft geleden, er zijn veel dooden.
In Chili, is het gegaan, gelijk we voorspeld heb
ben, revoluties volgen elkaar in Zuid Amerika nu
eenmaal snel op. Een groep militairen heeft het
kabinet van den radicalen kolonel Grove ten val
gebracht. Da'vila nam het bestuur over en deed
Grove c.s. naar een eiland deporteeren. Terwijl een
oorlogsbodem den kolonel vervoerde, brak te zijnen
voordeel een nieuwe revolutie uit, geleid door wat
militaire vliegers. De toestand is er thans zoo, dat
Davila, op het oogenblik aan het bewind, steunt
op het leger, kolonel Grove op de revolutionaire
militaire vliegers, terwijl de marine van geen beide
heeren iets moet hebben, maar den oud president
Montero terug verlangt.
verborg het, als ware het van breekbaar glas, tus
schen het waschgoed. Daarop sloot hij de koffer
af en stak de sleutel in zijn zak.
Het was tijd, dat hij zijn bezigheden eindigde,
want Albert, die zich reeds meermalen hoorbaar
had bewogen, was thans geheel ontwaakt en riep
vanuit zijn bed:
„Is u reeds opgestaan, Heinrich?"
Deze trad onmiddellijk in Alberts kamer en ant
woordde:
„In den zomer sta ik steeds vroeg op, mijnheer de
Graaf."
„Begint u reeds weder met „mijnheer de Graaf?"
Spreek mij toch met Albert aan."
„Nu dan, goeden morgen, Albert."
„Goeden morgen, Heinrich. Wanneer wij alleen
zijn, spreken wij elkander met onzen voornaam aan,
niet waar?"
„O, heel graag."
Hij zette zich bij het bed van den zieke neer en
reikte hem de hand, die deze hartelijk drukte.
„Heeft u goed geslapen?"
„Niet bijzonder," antwoordde Albert. „Ik heb een
verschrikkelijken droom gehad, maar God verhoede,
dat deze in vervulling komt."
„Wat was dat voor een droom? Daar ben ik
nieuwsgierig naar."
„Ik droomde, dat ik in het slot een vrij groote
ruimte ontdekte, van welk bestaan niemand eenig
vermoeden had."
„Dat is verwonderlijk," zeide Albert levendig, „zoo
het heet zou in het oude slot werkelijk een geheim
vertrek bestaan in hetwelk een lid van een onzer
oeroude voorvaderen gedurende den dertig-jarigen
oorlog zijn schatten voor den vijand had verborgen;
slechts hij kende den geheimen ingang, en daar hij
in den slag bij Lützen is gevallen en hij niemand
het geheim heeft toevertrouwd, is hetzelve met hem
in het graf gegaan."
„Dat is zeker heel verwonderlijk," zeide Heinrich
en hij dacht: „En ik moest dezen geheimen ingang
ontdekken, dien de kamerdienaar blijkbaar door
een eenzelfde toevalligheid eveneens heeft ontdekt."
„Welnu," zoo ging hij dan voort, ik vertoefde in
deze ruime kamer, in welke ik echter geen schatten
ontdekte maar enkel eenige oude rommel. Toen ik
mij weder wilde verwijderen, ontdekte ik met ont
zetting, dat de deur in 't slot was gevallen en ik een
gevangene was. Ik riep om hulp, maar alles tever
geefs. Dan plotseling scheen het alsof ik reeds vele
dagen gevangen was geweest, gekweld door vreese-
lijke honger en dorst en op het oogenblik, dat ik
werkelijk den ontzettenden hongerdood zou sterven,
De Chineezen hebben weer eens een nieuwen vij
and naar het schijnt. Thans zouden ook de Ti-
betanen de Chineesche grens hebben overschreden
en een Chineesch leger op de vlucht hebben ge
jaagd. De Dalai Lama van Tibet zou al zijn troepen
op het oogenblik tot den strijd tegen de Chineezen
mobiliseeren. Wat de heeren tegen elkaar hebben,
is niet bekend.
Naar de „Maasbode" verneemt ligt het in het
voornemen der regeering wederom een crediet
van zeven ton te verstrekken aan den tuinbouw
i in West Friesland. Het desbetreffend voorstel
zal de Tweede Kamer dezer dagen bereiken. De
mogelijkheid is niet uitgesloten, dat de wet nog
voor het reces door de Tweede Kamer behandeld
wordt. i
Ingediend is een wetsontwerp houdende ver
strekking van rentelooze voorschotten ten be
hoeve van den groven tuinbouw in WestfrieslanJd
De regeering zet in de toelichting tot dit. wets
ontwerp breedvoerig uiteen de noodzakelijkheid
van deze steunverleening. Het plan van uitvoe
ring is aldus gedacht
De regeering stelt ten behoeve van de crediet
verleening aan den groven tuinbouw in Westfries
land een renteloos crediet beschikbaar van ten
hoogste f 700.000.
DU regeeringscrediet wordt ter beschikking
gesteld van de gemeentebesturen in den betrok
ken kring, omvattende de gemeenten, 'begrensd
door de Zuiderzee en den Wieringermeerpolder
en verder ten Noorden, Wiesten en Zuiden bepaald
door de grenzen der mede hierin begrepen ge
meenten Winkel, Oude Niedorp, Schagen, Sint
Maarten,. Warmenhuizen, Oudkarspel, Koedijk,
Oudorp, Noord- en Zuidschermer, Graft, De
Rijp, Schermerhorn en Avenhorn.
Het vervaer vand land- en tuinbouwproducten
per spoor.
Geen verlaging van de tarieven.
Op de vragen van den heer Kampschoer en
van de Bilt aan den minister van,' Economische
was het, alsof ik voor het laatst ademhaalde; toen
ontwaakte ik, van doodsangst in mijn zweet ba
dende."
„Deze droom, hopen wij, moge niet vervuld wor
den," zeide Albert lachend, „ik houd mij overtuigd,
dat de geheele geschiedenis over die geheime schat
kamer op fantasie berust, niettegenstaande elk oud
gebouw altijd iets geheimzinnigs heeft. Maar won
derlijk is deze droom zeker."
„Ik ben zeer benieuwd," zeide Albert verder, ter
wijl Heinrich hem bij het aankleeden hielp, „of
wij in de behandeling van mijn ziekte door den
Saniteitsraad niet eenige verandering zullen be
speuren, die met het plan, mij uit den weg te
ruimen, samenhangt. O, mijn God, neen, neen!
Ik kan het nog steeds niet gelooven! Wanneer
iemand uit wraak, uit verregaande haat, in een
oogenblik van woede en drift, een ander naar het
leven staat, zoo kan ik het eenigszins begrijpen,
maar ondenkbaar komt het mij voor, hoe men
het ontstellende voornemen kan hebben, uit zucht
naar geld en rijkdom, uit koele berekening en met
voorbedachte rade een arme zieke knaap, die nie
mand eenig leed heeft gedaan, langzaam te ver
moorden. Het is onmogelijk, zoo plotseling wordt
een mensch geen misdadiger!"
„Voor zijn eer en goeden naam wil ik nog hopen,
zoo merkte Heinrich op, terwijl hij Albert op zijn
armen in den wagen droeg, „dat hij de aanbieding
van Graaf Roderich rijpelijk zal hebben overwo
gen en die zal afslaan."
„Ik ben daarvan overtuigd."
„Het is echter ook mogelijk, dat hij oogenschijn-
Hjk daarop ingaat, om uw neef te verhinderen
andere moordplannen uit te broeden, met het oog
merk op deze wijze inplaats van medeplichtig te
worden nog als redder op te treden."
Ja, ja, dat geloof ik ook, zoo zal het zijn, ten
slotte hebben wij, door hem te verdenken, daarmede
nog een groot onrecht gedaan."
„Wanneer dit werkelijk zoo is, dan wil ik hem
innerlijk daarvoor vergiffenis vragen."
i,Vraag hem eens, waarschijnlijk zal hij van
daag nog komen, of u niet naar buiten mag.
Staat hij dit toe, hij, die een vijand van frissche
lucht is voor elke zieke, die onder zijn behandeling
is, dan, ja dan, ik mag het niet ontkennen, moet
ik hem toch blijven verdenken, dat hij slechte
bedoeling heeft."
(Wordt vervolgd).