De gesproken krant
Geheimen van het Roode Kremlin.
Nieuwstijdingen
iniging door niet te verspillen
AUTOBUS VERONGELUKT IN HET BEIERSCHE
„OBERLAND".
Nlot ver van Carmisch is een autobus ten gevolge
van een defect aan de stuurinrichting in een talud
geraakt. Van de zeven inzittenden werd een per
soon gedood, terwijl de overigen min of meer ern
stig werden gewond.
In het overstroomde gebied van Mantsjoerije is
thans ook nog cholera uitgebroken, die zich in Char-
bin met beangstigende snelheid uitbreidt. Een groot
aantal personen is reeds overleden. De levensmid
delen voorziening voor de bevolking kan uiterst
moeilijk worden geregeld en de Japanners hebben
zich genoodzaakt gezien o.a. de zoutvoorziening te
distribueeren.
AARDBEVING IN TURKIJE.
Uit Konstantinopel wordt gemeld, dat een krach
tige aardbeving in het plaatsje Wabije nabij Smyrna
groote schade heeft aangericht. Een 100-tal huzen
werd geheel vernield.
INGEZONDEN
(Buiten Verantwoording der Redactie)
Waarde Redactie,
Vergun mij een plaatsje in uw veelgelezen blad,
bij voorbaat mijn dank.
Ik wilde n.l. gaarne mijnheer A. T. antwoorden
inzake zijn ingezonden stukje, geteekend mijnheer
X en de 22000 rijkaards. Ja, mijnheer A. T., uw be
wering is juist, de opgaven van die hooge inkomens
zijn van 1929. Hier heb u het goede lijstje. Studeer
dat maar eerst even in.
1930—1931:
22030 menschen m. een ink. v. 10.000— 20.000 gld.
5570 menschen m. een ink. v. 20.00030.000 gld.
5496 menschen m. een ink. v. 30.000100.000 gld.
913 menschen m. een Ink. v. 100.000 en daarboven
Ik zou zoo zeggen mijnheer A. T., dat ziet er nog
niet zoo slecht uit. Maar stel u gerust, bij die laatste
913 behoor ik niet hoor! Ik zou ook werkelijk niet
weten, wat ik er mee doen moest. Evenmin als ik
het van die menschen, die het wel hebben, begrijp.
Want verdienen en verteren in een jaar kan nie
mand dat. En wat zij er mee uitvoeren begrijp ik
dan ook nooit.
Mijnheer A. T., dat steekt bij de arbeiders, en
vooral bij de werklooze arbeiders, wel zeer schril
af. Nu zullen we maar niet beginnen te schrijven
wat het Vorstelijk Huis zoo jaarlijks kost, want ik
vrees dat ik dan van de Red. te veel verg wat be
treft de plaatsruimte. U schrijft ook nog iets over
het rapport Weiter. Nu dat rapport heb ik oök niet
in mijn bezit.
't Komt mij echter voor, dat de commissie Weiter
niet van boven, maar van onder af wil beginnen
te sloopen, maar dan bestaat de kans dat men
het dak op zijn neus krijgt. Maar dat zullen wij
met September nog wel eens zien. Nu kan ik nog
wel twee of vier bladen vol krassen, maar het schrij
ven gaat mij niet zoo best af. Nu doe ik u een voor
stel. U belegt een openbare vergadering en u noodigt
mij uit voor een debat. Plaats en onderwerp laat
ik aan u over. Al wilt gij bijv. nemen „Hooge inko
mens of Sociaal Vogelgeschrei", waar gij het im
mers zoo druk over heb. U zult mij dat toch zeker
niet weigeren, u zoo een geleerde en ik een arme
arbeider.
Mijnheer A. T. waar ik geroepen wordt zal ik er
zijn hoor, onverschillig wat ik er van terecht breng.
In afwachting dus.
Waarde Red. mijn naam is niet A. T. of Mijnheer
X. Maar uw getrouwe lezer
Om eiken schijn van partijdigheid te vermeiden
plaatsen wij dit stukje met weglating van een paar
onvriendelijke woorden, die den goeden toon zouden,
schaden. RED.
HET BEZUINIGINGSRAPPORT WELTER.
Protest van het R. K. Overheidspersoneel.
De vereenigde hoofdbesturen van de organisaties
bij de R. K. Centrale van Burgerlijk Overheidsper
soneel en het Nederlandschc Werkliedenverbond
hebben gisteren te Utrecht, nadat twee inleidingen
over het rapport Weiter waren gehouden, 'n reso
lutie aangenomen, waarin afkeuring wordt uitge
sproken over de sterk eenzijdige samenstelling van
de commissie-Weiter. Voorts wordt in deze resolutie
gezegd, dat de omstandigheden, waaronder de ge
meenschap gebukt gaat, zich nog te weinig hadden
gestabiliseerd om reeds nu te besluiten tot maat
regelen van definitieven aard. Tevens was men van
oordeel, dat ook eventueel te nemen tijdelijke maat
regelen niet aanzijdig behooren te drukken op het
overheidsppersoneel en de minst draagkrachtigen,
zooals het geval zou zijn bij uitvoering van de door
de commissie-Weiter voorgestelde maatregelen, zoo
dat men tenslotte constateerde, dat de voorstellen
der commissie, voor zoover zij de salarissen en de
rechtspositie van het overheidspersoneel betreffen,
onaanvaardbaar moeten worden geacht en al het
mogelijke gedaan dient te worden om uitvoering te
voorkomen.
Ben rare methode.
Een 42-jarige los werkman zonder vaste woon
plaats, iemanld, de een goede iopvoeding heeft
genoten; doch langzamerhand aan lager wal is
geraakt en reeds ©enige vonnissen achter den
rug heeft was tem einde raad om in zijjn onder-*
houd te voorzien.
Hij heeft nu echter een zonderlinge manier
gevolgd, welke tot op heden slechts zelden in
toepassing wordt gebracht.
Na een doosje lucifer te hebben gekocht is hij
daarmede naar een garage gegaan, war hij zich
van benzine voorzag.
Daarop wandelde hij de boschjes van Poot in.
[Een partij denmenboomen koos hij uit om zijn
voornemen tot brandstichting uit te voeren. Na
den bodem rondom de boomen; met benzine be
sprenkeld te hebben stak hij de boomen in brand.
.Diadelijk daarop ging hij weg en alarmeerde
de politie. Een agent vond. den man rustig ge
zeten op de plaats des misdrijfs. Hij meldde zich
dadelijk als de dader aan en werd meegenomen
naar het politiebureau
(Handelsblad.)
Van Weernen naaf Zteuwsch Vlaanderen te voet
Bij een landbouwer onder de gemeente Axel
arriveerde dezer dagen een jongen^ die te voet
van Weenon daarheen was gekomen om werk te
zoekenDe knaap was op 2 Mei jl. uit Wieenen.
vertrokken en ma veel avonturen en moeilijk- I
heden beleefd te hebben eindelijk,, na ruim drie
maanden zwerven alhier aangekomen.
Vrbeger bij de uitzending van Oöstenrijksche
kinderen had alhier reeds een zusje van hem ver-j
toefd. Zij had hem van de Zeeuwsch Vlaamsche
gastvrijheid verteld, wat bij hemi het plan had
doen rijpen om naar Nederland te komen.
Het klinkt belachelijk om over een lucifer en een
speld te spreken bij noodzaak tot bezuiging, omdat
de inkomsten gedaald zijn beneden het peil der ge
wone uitgaven. En toch is het aantal onnoodig ver
streken lucifers en verloren gegane spelden in menig
gezin zoo groot, dat het in een jaar een sommetje
van beteekenis vormt.
Het woord bezuinigen heeft een leelijken klank
gekregen, men denkt daarbij aan bekrimpen op het
noodige, aan nood en gebrek dus, en menigeen
wordt het slachtoffer van zulke bezuiniging. Maar
ook in het groote huishouden van den Staat zou
heel wat bezuinigd kunnen worden, door zuinig te
zijn en niet te verspillen. Met name geldt dit bij
het onderwijs, waar zoo dikwijls leermiddelen wor
den aangevraagd zonder dringende noodzaak. Zoo
behoeft niet in iedere klas een globe te staan. Op
deze wijze zou heel wat te besparen zijn. Men moet
niet bezuinigen door te schrappen met het domme,
ook niet met het harde, maar wel met het zuinige
potlood. Maar men vergeet in allerlei overheids
lichamen, dat vele centen een gulden en vele gul
dens een ton en een millioen maken. Met die wijs
heid, en het zuinige potlood om haar te dienen,
zou men de financieele moeilijkheden wel niet kun- I
nen wegnemen, maar wel aanzienlijk verminderen,
Uit de Pers
„De „Avondpost" becritiseert in een hoofdartikel
de benoeming van personen, die in Indië een loop
baan achter den rug hebben of gepensionneerden
in belangrijke posities hier te lande. Het blad noemt
drie gevallen, de benoeming van een gepensionneer
den kolonel der artillerie tot directeur van het niet-
militaire luchtvaartbedrijf te Soesterberg, die tot
burgemeester van Enschede van den oud-officier
der genie, oud-Indischman Th. Rückert en die tot
burgemeester van Stedum van den oud-majoor der
infanterie G. Kuyper. Laatstgenoemde, zoo vervolgt
de „Avondpost" is een zoon van dr. A. Kuyper. Hij
heeft meenen wij om gezondheidsredenen den
militairen' dienst moeten verlaten en is nu plotse
ling tot burgemeester gebombardeerd. Deze benoe
minggen keurt het Haagsche blad af. En het wijst
er met nadruk op, hoe in dit systeem een bevoor
rechting ligt van militairen en oud-militairen. Het
omgekeerde kan noot plaats hebben: een „burger"
heeft uiteraard nimmer kans om, als zijn functie
hem niet langer bevalt of hij wil eens een promotie
in andere richting maken, op een militairen post te
worden benoemd. Maar een officier of oud-officier
wordt herhaaldelijk, met voorbijgaan van anderen,
in goede burgerlijke betrekkingen aangesteld. Is dit
in normale omstandigheden al een fout, in den te
gen woordigen tijd groeite die fout tot een onrecht
jegens hen, die hun carrière in de burgerlijke lijn
hebben gezocht.
Vrouwen in de politiek va«i| de Sovjet republiek
Ben gebeiln gehouden aanslag op het leven van
Stal iln.
door dr. J. Sameljew.
Rusland, de unie der socialistische Spvjet repu
blieken wordt door de West Europeanen en door I
hun politici en diplomaten steeds beschouwd als j
de Sphinx die onaangenaam groot en donker, j
dreigend op de loer ligt! in het oosten van ons
werelddeel, wachtende op het gunstige oogenblik
om zijn prooi» te bemachtigen.
Het is den machthebbers van het Roode Krem-
lin zeer zeker gelukt, zich in een geheimzinnig j
waas te hullen, waardoor de buitenstaander, mag
en onduidelijk, slechts de buitenste omtrekken
der dingen vermag te aanschouwen, zoodat de j
reusachtige moeite, Üie Rusland zich geeft op
economisch, cultureel en militair gebied en de
uiterlijke gevolgen daarvan, dikwijls voor de
buitenwereld verborgen blijft.
Wat komen wij bv. te weten van de staatkundi
ge moeilijkheden die zich ook thans nog in de
unie der socialistische sovjet republieken voor
doen
Wel hooren wij, dat een zeker aantal anti re
volutionairen doodgeschoten is, van hun misda
den, hun geheime bonden of revolutionaire plan
nen hooren wij niets of slechts dan, wanneer de
volksleiders het om tactische redenen noodig oor-
deelen een of ander proces openlijk te behandelen
Dlan worden radio, de film en zeker niet het
minst de pers ervoor gespannen en dan krijgt
de wereld een reusachtig tooneelspel1 te hooren,
te zien of te lezen,,, al naarmate het den heer-i
schers goeddunkt.
Die ware achtergrond over het doen en laten
der politieke onderwereld blijft echter geheim.
Z'Zelfs de buitenlandsche correspondenten kun
nen of durven deze toestanden niet wereldkundig
maken, willen zij niet de risico loopen den een-
of anderen dag uit den weg te worden geruimd,
zooals o.a. Paul Scheffer in 1930.
Het is niet onmogelijk dat door deze politiek
in het buitenland de meening gevestigd wordt,
fdat de binnenlandsche politiek stabiel is en er
geen sprake is van politieke intriges of geknoei
achter de schermen, noch minder van politieke
moorden in het rijk der roode heerschers.
In het belang der sovjets zelve is het echter
noodig deze opvatting te corrigeeren, daar in
Rusland niet minder dan in andere landen staat
kundige meeningsverschillen zijn en dat men even
goed in dit land als elders politieke avonturiers
aantreft, die door geheime machten betaald wor
den, voor wie geen middel te laag is om het doel
te bereiken, onverschillig of dit door bommen,
gifgas o fpistool geschiedt.
Voorbeelden Bewijzen
Nog niet zoo heel lang geleden ontplofte in
een der kleedkamers van het Heverhold Theater
in M°skou een bom, die de daarin aanwezige too-
neelspeelster Anja Slpiridowna lettterlijk in stuk
scheurde. i
D|e dader? Naar men zegt een jonge officier
van het roode leger, ©en onbekende, die het land
van deze duivelin wilde bevrijden, en voor dit feit
weixl doodgeschoten en bij de wallen van een der
forten in het schemerige licht van den komenden
dag begraven werd.
Waarom hij zulks deed?
Anja Spiridowna was een buitengewoon mooie
en begaafde, maar tevens een wreede vrouw.
ZiZij was de vriendin van den almachtige der
geheime politie, den hoofdcommissaris Boerowski.
Vurige voorstandster als zij was van de ,,Elx"
Russische vakterm voor onteigening had
zij dezen man, die aanklager, rechter en beul te
gelijk was geheel en al in haar macht. Het was
haar als het ware een wellust, haar vriend dood
vonnissen te doen onderteekenen en! de terecht
stellingen bij te wonen. Hierdoor moesten dui
zenden slachtoffers vallen, totdat deze onbe
kende jonge man wraak nam.
Gelukkig zijn er ook namen te noemen van
vrouwen, die in het algemeen belang hebben
weten te werken.
Noemen wij slechts Lariana, de gewezen vrouw
van Woroschilows, den minister van oorlog en
opvolger van Trotzky.
Z,Zij toch stelde alles in het werk om de Rus
sische sportvereenigingen op hooger' peil te bren
gen. Voor de arbeidende vropwen der groote
steden richtte zij vacantiehuizen opv Politieke-
en ontwikkelingscursuseen werden door haar ge
leid en huishoudscholen en kindertehuizen naar
Europeesch voorbeeld ingericht.
'Berst toen Woroschilows onder den druk van
den rooden Tsaar Stalin, wiens eigenlijke naam
Dlsjoegawili is, het roode vrouwenleger wilde op
richten, heeft zij zich van hem laten scheiden, wat
begrijpelijkerwijze haar invloed zeer deed ver
minderen.
Ook mevrouw Loenartschansky heeft veel in
het belang der vrouwen gedaan. Zij toch was de
echtgenoot© van den commissaris of het hoofd
der volksontwikkeling, een buitengewoon ele
gante en moderne vrouw, die bij velen niet zeer
gezien was, hoewel zij blijwken heeft gegeven een
warm voelend hart te hebben. Niet alleen dat zij
ij veide voor meerdere rechten der vrouwen en
voor zuigelingenzorg, maar krachtig was de strijd
dien zij gevoerd heeft, in het belang der tooneel-
speelsters, die zij vaak van lichamelijk en moreel
verval gered heeft. Door haar stoere werken zijn
er voor deze vrouwen betere toestanden ontstaan
en wist zij te bewerken, dat de tooneel en film
directies contracten afsloten, die in het belang
waren der tooneelspeelsters.
Een andere bekende figuur, die voor de rechten
der vrouw heeft gestreden, is de bekende mevrouw
Stoendoff. Deze kreeg verschil van meening met
de hooge hoeren van het Kremlin, die vonden, dat
zij wel wat te ver ging en haar daarom verbannen
hebben naar een klein plaatsjet in de omgeving
van Omsk waar zij de leiding eener school kreeg.
Tof: slot willen wij niet nalaten nog een andere
vrouw te noemen, aan wie het bijna gelut is
het tegenwoordige Rusland en de hedendaagsche
Russische politiek in een geheelandere richting
te leiden. Die geheimzinnige Jekatrina, de aanslag
pleegster op het leven van Sltalin.
Hoe zij Stalin, de als een monnik levende
dictator eigenlijk gekend heeft, welk politiek
doe] zij zich voor oogen stelde, welke menschen
achter haar stonden, daarvan is niets bekend ge
worden. 'Doch hetgeen volgt is een historisch
feit.
In M©i 1929 vervoegden zich drie officieren
van het roode leger aan het Kremlin, noemden
he't wachtwoord en werden toegelaten. Ook de
vertrouwensbeambten van den geheimen poli
tiedienst, die steeds op wacht stonden voor Sita-
lin"s werkkamer, groot, zwijgzaam en ongenaak
baar, lieten hen passeeren, toen zij een door den
rooden Tsaar onderteekend legimitatiebewijs lie
ten 2i en.
Twee minuten later verlieten zij de kamer en
verdwenen uit het paleis zonder eenig spoor
achter te laten. Toen de wacht later in Stalin'^
kamer kwam, lag deze, door het schot ,van een
geruischloos pistool slechts licht verwond, over
zijn schrijftafel gebogen en riep, hysterisch Je
katrina.
Deze aanslag op Stalin die overigens niet
de ©enige is„ i^tot dusverre verzwegen. Zelfs in
Rusalnd weet men, uitgezonderd een kleine
van ingewijden, er niets van af.
Nooit heeft men kunnen ontdekken, wie de
eigenlijke daders waren, zooveel is er echter uit
gelekt, dat zich onder de drie officieren de ge
heimzinnige Jekatrina bevond, een vrouw, die
tot dusver nooit met Stalin samen was gezien.
Haar beide helpers zijn ontkomen, zij zelf is
reeds lang begraven in de aarde van het onmete
lijk groote land, veroordeeld en terechtgesteld,
zonder verhoor, zonder onderzoek. Stalin zal ze
ker wel gegronde redenen hebben, om te zorgen,
dat over dezen aanslag gezwegen wordt.
(Door een bij zonderen correspondent)
MOSKOU, JUNI 1932.
Elke regeering heeft contact met de massa noodig
en zeker een regeering, die wordt uitgeoefend in
naam van het proletariaat. Het sovjet-bestuur heeft
al dadelijk gebruik gemaakt van de pers als het
beste- middel om dit contact tot stand te brengen.
Dit middel zou elders ook afdoende zijn, doch in
Rusland is het slechts in., beperkte mate bruikbaar.
Het land is zoo groot het omvat een zesde ge
deelte van alle land op aarde dat het niet inten
sief beinvloed kan worden door de verspreiding van
gedrukte en zelfs wanneer men dit doel bereikte
ten koste van reusachtige uitgaven, dan zou men
toch nog stuiten op de omstandigheid, dat buiten
de groote steden 50 a 60 pet. der bevolking analfa
beet is en de kranten, enz. niet kan lezen. De inten
sieve betrijding van het analfabetisme kan in dien
toestand niet zoo snel verandering brengen, dat het
sovjet-bestuur daarop kan wachten, vooral onder de
tegenwoordige omstandigheden. Er moest een snel
ler manier worden gevonden om het contact tot
stand te brengen tusschen de regeering in Moskou
en de bevolking op het platteland, die zich voor
een deel in de meest afgelegen streken van het
reusachtige rijk bevinden. Het beste middel was de
draadloos verspreide gesproken krant.
Niet zoo eentonig als men denkt.
Wij zijn door onzen omroep niet verwend op het
gebied van het gesproken woord. Men zou bijna
denken, dat de eentonige stroom van woorden,
waarop wij worden vergast, niet door menschen,
maar door spreekautomaten werden voortgebracht.
Velen zetten dan ook onherroepelijk den luidspreker
af, wanneer de muziek zwijgt en er iemand begint
te spreken. En geen West-Europeaan kan het zich
begrijpen, dat zoo'n radiokrant, die van a tot z
wordt voorgelezen, luisteraars kan trekken. Wij
waren dan ook zeer sceptisch gestemd, toen het uur
aanbrak, waarop men daarmee zou beginnen. Doch
het is heel anders, dan mmen zou denken.
„Hier Moskou. Wij geven thans de arbeiderskrant'.'
Een andere stem, een dreunende bas, roept: „Ern
stige stakingsonlusten in Amerikaansche kolenmij
nen". Dat is de „kop". Vervolgens deelt een hooge
vrouwestem mede: ,In den Amerikaanschen staat
Penssylvanië zijn gisteren ernstige onlusten onder
de arbeiders uitgebroken. In Pittsburg hebben
En dan plotseling midden in het bericht weer de
bas: „Twaalf dooden en vijftig gevonden". Vervol
gens gaat het artikel weer door en worden er bij
zonderheden en beweegredenen medegedeeld.
De acoustisch opgemaakte krant.
Dat is de „acoustisch opgemaakte" radiokrant. De
man met de bas leest de koppen en de tusschen-
koppen. De sopraan leest de berichten zelf voor. De
financieele berichten en het feuilleton doen ons
kennis maken met nog andere stemmen: zij zijn
weer in andere letters gezet, zou men kunnen zeg
gen. Ook daar zijn de koppen acoustisch aangege
ven. Dat is een echte radiokrant en niet maar een
oplezen van berichten. En men trekt onwillekeurig
een parallel: onze kranten zouden zonder opschrif
ten, zonder lijnen, zonder opmaking ook niet aan
trekkelijk zijn. De sensatie van den dag en de
kleine diefstallen moet men op het eerste gezicht
duidelijk van elkaar kunnen onderscheiden. Bij de
eerste kranten was het niet het geval en ook de
omroep heeft natuurlijk van voren af aan moeten
beginnen. Doch waarom kon men nu, na zooveel
jaren, niet geleerd hebben, wat de Russen wèl
weten? Waarom zijn alleen de Russen ertoe in staat
geweest, de middelen om contact met en invloed
op de massa te verkrijgen, waarop de pers berust,
wan het bedrukte papier los te maken en logisch
aan te passen aan de eischen van den omroep?
„Gowörit Moskwa.
Er bestaat niet maar één radiokrant in Rusland,
er zijn er verscheidene. Zooals bij ons een boer een
ander soort krant verlangt dan een arbeider, zoo
heeft men ook in Rusland verschillende riadiokran-
ten voor verschillende deelen van het volk: de ar
beiders, de soldaten van het roode leger, de jeugd, de
vrouwen en de boeren. Eiken dag op hetzelfde uur
kan men luisteren naar „zijn krant. En aangezien
deze nieuwe journalistiek zoo buitengewoon inte
ressant en met kennis van zaken wordt samenge
steld, luistert men naar deze kranten niet alleen
op het platteland, waar gedrukte kranten niet zoo
snel en gemakkelijk kunnen komen, maar ook in de
groote steden en zelfs in de hoofdstad Moskou. Van
Archangelsk aan de IJszee tot Tiflis aan de Perzi
sche grens en tot aan den Oeral loopt een, zij het
ook primitief kabelnet, dat de woorden der gespro
ken krant naar 30 Russisch-Europeesche zenders
brengt, welke ze weer uitzenden naar de ontvangers
der diverse luisteraarsgemeenschappen, die men in
■elk dorp van dit uitgestrekte gebied vindt. En de
andere zenders, die niet bij het kabelnet zijn aan
gesloten, nemen den tekst op gramofoonplaten op,
voegen er plaatselijke berichten aan toe en zenden
dat alles weer uit. Op deze wijze werken een 25-tal
zenders tusschen Chaborowsk aan de Amoer, Wla-
diwostok, Tasjkent en het Middelsiberische Tomsk:
„Gorowit Moskwa", hier spreekt Moskou, dat hoort
men overal, direct of indirect. Geen pers ter wereld
heeft zooveel invloed als deze radio-journalistiek.
En de chef van den persdienst in het mooie, nieuwe
volkscommissariaat aan de Twerskaja heeft een
grootere journalistieke macht dan William Randolph
Hearst, de machtige figuur van de wereld der ge
drukte krant, wiens opvattingen lijnrecht staan
tegenover die, welke worden gepropageerd door de
geweldige journalistieke organisatie in het van de
sovjets.
