Tuinliefhebbers
OnsGourantenverhaal
Pluimveeteelt
Allerlei
Dit is een andere naam voor rationalisatie, deze
is althans een zeer voornaam onderdeel van een
wetenschappelijke bedrijfsorganisatie. Rationalisa
tie in het aanwenden van de meest doelmatige werk
methoden en werktuigen, waardoor de productie
vermeerderd en goedkooper gemaakt wordt. Op een
internationaal congres, aan deze bedrijfsorganisatie
gewijd, heeft Dr. H. Colijn gesproken over het be
zwaar tegen de rationalisatie, dat zij de werkloos
heid in de hand werkt. Hij toonde de beteekenis
der overproductie aan. Zij is ontstaan uit een teveel
aan arbeidskrachten, en hier en daar ook uit een
teveel aan producten. Maar dat wil niet zeggen,
dat wij de goederen, die vervaardigd zouden kun
nen worden als de fabrieken weer geopend werden,
niet noodig hebben. Het geldt wellicht voor bepaalde
producten, maar in het algemeen hebben de men-
schen die goederen bitter noodig. Zij worden thans
niet vervaardigd, omdat onze maatschappij zoo ver
armd is, dat zij de noodige koopkracht mist om zich
de goederen te verschaffen. Dat is de reden, waar
om fabriek en plantage gesloten blijven. De wel
vaart wordt niet bepaald door de hoeveelheid goe
deren, die beschikbaar is, maar door de hoeveelheid,
die binnen het bereik van het volk kan worden ge
bracht. De maatschappij kan niet meer consumee-
ren, dan ze kan betalen. Door de productiemethoden
te verbeteren, vergroot men de werkelijke koop
kracht. Lagere productiekosten wil in dit geval niet
zeggen laagere loonen en minder koopkracht. In
dien voor dezelfde koopkracht meer goederen zouden
kunnen worden verkregen, dan zou er grootere wel
vaart ontstaan, ook in onze verarmde maatschappij.
Wetenschappelijke bedrijfsorganisatie mag ook van
de staatshuishouding geëischt worden; deze heeft
de grootst mogelijke bezuiniging noodig.
Dit is een merkwaardige beschouwing. Dr. Colijn
heeft gewoonlijk iets van beteekenis te zeggen, men
moet dit erkennen, ook al is men het niet met hem
eens. In zijn beschouwing ligt eigenlijk geen weer
legging van de stelling, dat rationalisatie de werk
loosheid vergroot. Tegen deze strekking der rationa
lisatie kan slechts verdere verkorting van den ar
beidsduur helpen, zou men zeggen. Maar juist is de
opmerking, dat door dit stelsel de producten goed
kooper worden, ook met behoud van hetzelfde loon
en dezelfde winst, en dus de welvaart van geheel
de maatschappij er door gediend wordt. Ook al heeft
men in cijfers niet meer inkomen, door de rationa
lisatie krijgt dit meer waarde; men kan er meer
voor krijgen, de koopkracht neemt dus toe.
De verhooging der productie door de meerdere
koopkracht en vraag zal eenigszins het gevolg der
rationalisatie, het overbodig maken van werkkrach
ten, temperen. Het kwaad is dus minder groot dan
menigeen vreest. Maar bovenal het voordeel der
rationalisatie weegt ruimschoots tegen het nadeel
op.
DE MAAND AUGUSTUS.
In den Moestuin.
In den moestuin raakt het meeste -werk zoo
zoetjes aan gedaan, buiten het oogsten natuur
lijk, waaraan men zich thans volap te buiten kan
gaan.
Boerenkool kan nog wel worden uitgeplant. Het
najaar is vaak wel nat in onze omgeving, maar
toch zacht en daarom kan die uitgezette boerenkool
nog tot heele struiken groeien. Peterselie zaaien
we voor wintergebruik nog in potten. Half-
Augustus zaaien we winterrapen ep veldsla (lgram
per M2.)winterspinazie (20 gram per M2.)radijs
en harfstknolletjes zaaien we mede nog of weer.
Kropsla kan nog worden uitigeplant.
Andijve en bleekselderie kunnen worden opgebon
den, als we reeds goed volgroeide planten hebben.
Ook kardoen kan worden gebleekt; we nemen de
grootste planten, binden die tesamen en maken ze
vast aan een stok, welken we ernaast in den grond
steken. Van nu geoogste peterselie en selderie
kan men nu het groen voor later gebruik drogen.
In den Siertuin.
Palmboompjes (Buxus) moeten nu reeds gesnoeid;
er kan thans mede stek van worden gesneden,
waartoe we takjes nemen van 12 a 15 c.M.; de stek
ken worden voorloopig tegen de zon beschermd.
We zaaien reeds volop voor het nieuwe jaar, voor
namelijk bloemgewassen als Muurbloemen, Vergeet-
me-nietjes, violen e.d. We kunnen onder glas zaaien,
maar ook in den open grond gaat het heel goed.
De bolletjes van Sneeuwklokjes en Aconiatjes
doen we in den grond.
Pelargoniums (Geraniums) kunnen nog worden
gestekt, maar men doe het nu spoedig; de stekken
wortelen gemakkelijk in zanderigen grond.
PATSY LOOPT TE IJSBEREN.
Door ELME CAUTHORPE.
De prettigste tijd uit het leven van Patsy Franklin
waren de jaren met Jimmy Shields bij de bier
brouwerijen van Clark. Dat waren mooie jaren,
jaren van trouwe vriendschap, van een weeksalaris
en van bier. In die dagen leerde Patsy beseffen
dat het leven onder sommige omstandigheden een
groot aantal goede zijden heeft.
Helaas, het bleef niet zoo!
De Clark's bedrijven gingen achteruit en zoowel
Patsy als Jimmy verloren hun baantje.
Op een regenachtigen Juni-dag namen de beide
trouwe vrienden afscheid van elkaar op het groene
pleintje nabij Stanfield-bridge. Het ging gepaard
met veel handdrukken, met een aantal raadgevin
gen en beste wenschen in dezen geest; „Nou dan,
sterkte hoor Jim" en „je zal zien, meneer Franklin
binnen een maand directeeur van het een of ander".
Ze deden allebei zenuwachtig en zeker driemaal
namen ze definitief voor het laatst afscheid.
Jimmy ging naar een oud-tante in Southampton,
die kennissen had bij den telefoondienst, die hem
misschien helpen konden.
De vaste-plant-viool (Viola Cornuta) kan in deze
maand door scheuren worden vermenigvuldigd.
De Dahlia,'s bloeien volop. De uitgebloeide bloe
men moeten geregeld worden verwijderd; de knop
pen blijve men uitdunnen. Meestal ziet men drie
knoppen bijeen alleen de middelste moet men
laten doorgroeien; de bloemen worden dan veel
grooter. Hebben we last van oorwurmen in de
Dahlia's, wat heel veel het geval is, dan kunnen we
dit ongedierte vangen door op de stokken wat
ledige bloempotten met droge houtwol te hangen,
de oorwormen kruipen er des nachts in en dan
kunnen we des morgens vroeg deze parasieten ver
zamelen en vernietigen, b.v. door ze in een emmer
of pan met v/ater te gooien, waarin mede wat pe
troleum is gedaan. Oorwormen kunnen de mooiste
bloemen van Dahlia's in één dag doorvreten.
In den fruittuin.
In den fruittuin rijpen nu heel wat vruchten. Die
vroege soorten moeten we ter dege in het oog hou
den, want vroeg fruit gaat heel spoedig tot bederf
over. Men plukke de vruchten altijd met de volle
hand; nooit moet men ze afslaan of -schudden.
Perziken plukken we vol-rijp; appelen en peren
worden het lekkerst, als we ze tegen rijp plukken
en ze dan nog wat laten narijpen.
Afgedragen frambozen worden afgesneden, opdat
het nieuwe hout, dat het volgend jaar moet dragen,
zich beter zal kunnen ontwikkelen.
Als we vruchtboomen hebben, welke niet voldoen,
dan doen we het best om ter hunner vervanging nu
de kweekerijen te bezoeken en onze keus te bepalen,
want alleen in de groeiperiode der boomen kan men
zien, of ze gezond zijn en sterk.
Kamerplanten.
Kamerplanten halen we tegen het einde dezer
maand, voor zoover we ze dan buiten hebben ge
plaatst, weer naar binnen. We plaatsen ze dan eerst
nog in een goed verlichte en geluchte serre, opdat
de overgang zoo weinig mogelijk schade zal doen.
Nog is het tijd om zich een paar bollen van den
Herfststijloos te verschaffen. Deze bol staat meer
bekend als de „droogbloeier". We plaatsen den
Herfsttijloos gewoon in het kozijn van een venster;
een potje of glas, noch aarde zijn er voor noodig.
Na een poosje komt een schitterend bosje bloemen
veel gelijkend op crocusjes, uit den bol. Na den
bloei snijden we de bloemen af en we graven den
bol dan buiten in. Spoedig ontwikkelt zich wat blad
boven den grond, dat in het voorjaar welig (en niet
mooi) gaat uitschieten. In het begin van den zomer
sterft dat blad af; we graven den bol, welke zich
dan wel eens verdubbeld blijkt te hebben, op en
plaatsen ze dan omstreeks Augustus maar weer
voor het venster.
D|ei eerste legt
De pluimveeteelt ïs in enkele tientallen jaren
enorm vooruit gegaan. Omstreeks den jare 1900
zal de gemiddelde jaarproductie der hoenderd
zeker niet. boven de 80 eieren zijn uitgegaan, ter-
vijl het thans op goed geleide bedrijven niet moei
lijk meer is om tot een gemiddelde te komen, dat
hoven het cijfer van 150 ligt. Over het algemeen
gemiddelde, dus voor onzen heelen pluimveesta
pel geldënde behoeft men nog geen al te hoog
gestemde illusie te koesteren, het gaat zeker
rog niet boven de 120 uit. Diat komt, omdat
het nog zoo heel moeilijk is om vastgeroeste
vooroord eelen weg te nemen. Menschen van ou-
derwetschan stempel kunnen hardnekkig aan tra
diiioneele vormen vast houden. Ze kunnen je
bv. vragen, waarom breede en platte zitstokken
noodig zijn en dan knikken.' zé op het gegeven
antwoord instemmend en begrijpend, maar als je
later toevallig eens in hun hokken kijkt, dan
zie je er toch weer de ronde, pas aangebrachte
stokken. Och ja, heet het dan excuseerenjd, we
zijn dat- nou zoo eenmaal gewoon en vroeger,
toen deden ze het toch' altijd zoo. Vroeger, ja,
heel vroeger legde een kip net als andere vogels,
in de natuur, een twee of drie stellen eieren
voor bebroeding. Dat was, een, twee of drie maal
circa 13 eieren per jaar. Door fokkunst en mo
derne verzorgings en voedermethoden, hebben we
de productie geleidelijk kunnen opvoeren. Vroe
ger kenden de menschen de nadeelen niet valn de
ronde zitstokken, maar nu we het uit proefne
mingen, wetenschappelijk geleid, weten, ddat men
door de ronde zitstokken bij! de jonge hennen ver
groeide borstbeenderen kweekt en men de dieren
door platte en breede zitstokken een rustiger!
slaap verschaft, doordat er des nachts geen even
wichtsoeefningen meer behoeven te 'houden op
hun wankel zitje, nu we 'dat' alles weten, waarom
zouden we dan zoo eigenwijs zijn om de beesten
Patsy bleef in Londen met een paar stevige han
den, wat overgespaard geld, de moeite van het noe
men niet waard en moederziel alleen. Hij had geen
tante in Southampton en geen om in Stoke on
Trent. Niets!
Dus zwierf hij maar wat rond, at wat in een
goedkoop restaurant en das de cauranten op de
leestafel door om de beste advertenuties er uit te
visschèn, maar zonder succes.
Na een week rondtrekken, kreeg hij een baantje
als bordenwasscher, dat niet winstgevend mocht
worden genoemd. Het liep Patsy bovendien niet mee.
In de meeste gevallen worden bordenwasschers en
krantenjongens later millionair. Patsy bleek tot de
uitzonderingen te behooren. Daar hij het record
borden breken op zijn naam bracht, wenschte men
van zijn diensten niet langer meer gebruik te maken.
Weer zwierf Patsy Franklin langs de wegen en
al somberder werd het hem te moede.
Hij wilde maar dat Jimmy er bij was. Al waren
ze dan beiden zonder werk, ze zouden tenminste
elkander kunnen troosten. Van alle rampen was nog
de grootste, dat hij zoo troosteloos alleen op de
wereld rondzwierf.
Twee weken lang werkte Patsy toen bij een garage
hetgeen daaruit bestond, dat hij het grootste deel
van den dag op zijn rug onder een auto lag. Hij was
vervolgens een week vrachtrijder, drie dagen kellner,
een dag-of tien taxi-chauffeur, z
Toen was hij zóó sentimenteel geworden, dat hij
bij iedere brug bleef stilstaan en steeds verder over
de brugleuning ging hangen
In het eerst placht hij nog wel eens kernachtig
zijn meeningsverschil met den gang van zaken uit
nog langer te kwellen en, ons zelve ,te benadeelen, f
I Onder minder terzake kundige pluimveehou-
der» kan ook zoo hardnekkigl en onuitroeibaar
het vooroordeel geroest zitten, dati men de jon
j ge ehnnen niet. eer voor December, liefst niet
j voor Januari aan den leg moet brengen. Anders
vallen ze toch nog in den rui, heet het.
In werkelijkheid geldt dat alleen voor de jon
ge hennen, welke haar productie nog in het af-
loopenüe seizoen beginnen, in deze maand bv. of
in het begin van September, of in het begin van
October, is zeer profijtelijk. De jonge hennen,
die dan gaan leggen, kunnen in Januari in een
lichten rui vallen, maar dat is dan slechts een
halsrui, welke in circa drie weken verloopt.
Meestentijds leggen de hennen en even goed om
door.
Men ebdenke bovendien het volgende. De eer
ste 2025 eieren van een jonge kip zijn klein
van stuk. Doordat de eierprijs van November tot
Januari het hoogste is, hebben die kleine pullen-
eieren dan ook haar waarde. Begint de leg echter
in Januari, dan worden de kleine eieren geprodu
ceerd in een tijd wa.arin de markt met eieren van
normale grootte reeds wordt overvoerd. De klei
ne eitjes hebben dan zoo goed als geen handels
waarde en de eieren van grooter formaat worden
door de jonge kippen dan eerst tegen April ge
produceerd, d.i. wanneer de marktprijs tot be
neden kostprijs is gedaald.
Men voere de jonge hennen daarom thans
krachtig, opdat ze op tijd, d.i. omstreeks het be
gin van October aan den leg komen. Men wacht
te vooral niet met het verstrekken van voldoen-
de porties goed meelvoer, tot de leg is begonnen
onder motto, dat ze het voor dien tijd niet noo
dig hebben. Dan zijn we te laat. Voor een straffe
productie is het noodig, dat het hoenderlichaam
door een eiwitrijke voedering in een prima leg-
conditie wordt gebracht.
Ken paar uitzonderingen.
Naar het Emgelsch van Lauwrence du Garde.
Er zijn verscheidene menschen, met wie ik mijn
vacantie niet zou willen doorbrengen en daar het
vacantieseizoen weer aangebroken is, heb ik een
lijst van hen en hun gebreken opgemaakt. Mijn
lijst is heel eenvoudig, beknopt en zakelijk en ik
draag haar op aan ieder, die een gezellige zo-
rnervacantie wil hebben.
[Pen «eerste ga ik niet naar het strand met
Den man, die blijft volhouden, dat het water
warmer is, dan het er uit ziet.
De man, die blijft volhouden, dat de zee kal
mer is dan ze eruit ziet.
Den man, jdie dweept met zwemmen voor het
ontbijt.
Den man, Idie acht uren per dag vissehende
en niets vangende op het einde der pier door
brengt en van mij verwacht, dat ik zien zal of
hij beet heeft.
Den man, die nooit de pier opgaat.
Den man, die precies weet, hoe je een ligstoel
moet uitzetten, als ik er mee bezig ben.
Den man, waarmede alle aardige meisjes mede
lijden hebben.
Dan heb je het platteland. Een vacantie op
het 'land is verbazend vredig en rustig en zoo al
meer, maar ik weiger absoluut haar door te
brengen met:
Dien man, die de zon wil zien opkomen over de
heuvels.
Den man, die per dag een dertig kilometer
wil loopen.
Den man, die denkt, dafj iedere inlander iets
karakteristieks heeft.
Den man, die zingt onideri het wandelen.
Den man, die op den top van ieder ding wil
klimmen, waar geen uitzicht is.
Den man, die kortere wegen: weet.
Den man, die verzot is het leven der dieren
gade te slaan.
Den man, die „een beetje van het boeren af
weet"
Den man, die zegt dat er een bordje, „verboden
toegang'" staat.
Den iman, die bang is dat je dan toch door
loopt.
te drukken. De kernachtigheid maakte echter plaats
voor wijsgeerige berusting in zijn lot. De eenige
waarde die het 'leven nog had te bieden waren
de herinneringen aan de glorierijke dagen met
Jimmy Shields.
Langzaam maar zeker viel Patsy aan de wan
hoop ten prooi, steeds zwaarmoediger beschouwde
hij de toekomst. Het mocht een toeval heeten, dat
de ontmoeting met Reading in een café plaats had
en niet ergens bij de Theems op het oogenblik, dat
Patsy op het punt stond zijn triest bestaan te be
ëindigen.
Al Reading was een mislukte bofcs-kampioen, die
eigenaar was van Reading's reizend circus. „Toont
U de Mier en de menschelijke Orang-Oetan en wat
daar tusschen ligt."
De directeur deelde mede, dat Noordster, een van
de beide ijsberen, plotseling gestervon was. Voor
twee gulden per dag kon Patsy zich in Noordster's
huid stoppen en de rol van ijsbeer spelen.
Patsy nam het aan. Vrijdagavond was de eerste
voorstelling. Vrijdagmiddag maakte Patsy kennis
met meneer Joznah Steel, die een sterken kerel
noodig had om hem op een expeditie naar Afrika te
vergezellen. Alles vrij en een salaris van 40 gulden
in de week. Joznah Steel moest nog een paar andere
gegadigden spreken. Hij zou dien avond meer van
zich laten hooren, maar het was zoo goed dis zeker
dat Patsy de baan kreeg.
I Hoe het kwam doet niet ter zake, maar een kwar
tier te laat kwam Patsy in de stallen van het circus.
I Zijn nummer was al aan den gang. De andere
ijsbeer, Zuidpool, liet zich reeds bewonderen.
Met moeite kroop Patsy in de huid van Noordster.
Den man, (die „niet gelooft dat de stier zoo
erg gevaarlijk is."
Dito van den hond.
Dien man, die erop staat de inlanders aan te
spreken in iets, waarvan hij' denkt, dat het 't
plaatselijke dialect is.
Den man, die kan „kaartlezen."
Den man, die nooit door een insect gestoken
wordt.
Ik hou'd erg veel van kampeeren. Geef mij een
aardig stukje terrein bij een beekje, met wat
schaduwrijke boomen aan den windkant en een
boerderij bij een bocht, een, goede tent en goed
weer en je kunt je hotels en kuuroorden houden
Maar ik wil niet gaan kampeeren met:
Den man, die verderop een beter j>lekje wet.
Den mar„ die den weg niet kan vinden naar den
drinkwaterput. v
Den man, die graag zelf wil koken, maar het
niet kan.
Den man. die gekampeerd heeft in ieder we
relddeel.
Dten man, die nog nooit gekampeerd heeft.
Den man, die kan slapen op een stuk gegolfd
plaatijzer.
Den man, die droomt dat er een leeuw in de
tent zit.
Den man, idie petroleum in de Primus doet.
Den man, die erover denkt een hotel 'op te
zoeken, telkens als het een beetje regent.
Oud worden?
Waarin bestaat blijvende jeugd
In het diepst van haai- wezen, waar zij abso
luut eerlijk met zichzelf moet zijn, vreest ie
dere vrouw ervoor om oud te worden.
Velen denken aan vermindering van uiterlijk
schoon, het grootste deel vreest de hulpelooze
afhankelijkheid, die maar al te vaak de ouder
dom kenmerkt en die voor vele ouder wordende
vrouwen een ware nachtmerrie wordt.
Het ouder worden is nu eenmaal een onver
biddelijk feit en juist doordat onafwendbare is
de gedachte eraan zoo weinig welkom.
Toch kunnen wij er zelve heel veel aan doen
om ons niet oud te gevoelen, indien wij maar
zorgen dat ons innerlijk leven jong blijft en wij
belang blijven stellen in hetgeen in onze omge
ving en daarbuiten geschiedt.
Om ook uiterlijk zoo lang mogelijk op peil te
blijven is het meeste aan te raden het volgen
van een eenvoudige, gezonde levenswijze, waarbij
de noodige zorg aan den inwendigen zoowel als
aan den uitwendigen mensch besteed wondt.
Het eerste bereiken wij door een eenvoudig di
eet, waarbij vooral veel vruchten en groenten
gegeten worden, die de ophooping van overtol
lige onbruikbare weefsels voorkomen, het laat
ste door geregelde lichaamsverzorging en wan
delen. Verder is noodig een rustig leven, dat wil
niet zeggen een werkloos leven, maar een leven,
waarbij wij tijdig ter ruste gaan en niet avond
aan avond pretjes najagen, want het voortdurend
laat naar bed gaan wreekt zich door een ver
moeid en verwelkt uiterlijk.
Belangstelling in het leven moet blijven be
staan, zooals wij reeds eerder zeiden. Met de rij
pe ervaring, die wij in de achter ons liggende
jaren hebben opgedaan, moeten- wij het aan onze
zorgen toevertrouwde geslacht kunnen steunen
en zoo noodig opheffen.
Een zeker niet minder belangrijke factor om
niet oud te worden is de belangstelling in de
jeugd rondom ons.
Wij moeten trachten ons in te leven in hun
jeugdigen en geesbdriftigen kijk op het leven en
het niet dwingen nu juist, onze meening en ziens
wijze te doelen.
Laten wij hen dus tot op zekere hoogte. Ook
zij willen zelfstandig zien, ondervinden' en han
delen, evenals wij dat in onze jeugd deden en laten
wij trachten zooveel mogelijk hun vertrouwen te
Tenslotte nog dit, ontwikkel zooveel mogelijk
uw gevoel voor humor. Hpbben wij dit reeds
vanaf onze jeugd gedaan, dan behoeven wij niet
bang te zijn voor een verouderde levensopvatting
Humor geeft lichte vleugels aan, de meest al-
ledaagsche ondervindingen en neemt het angel-
tje weg, dat ons vaak blijft steken en zeer doen
na ondervonden verdriet of miskenning. Humor
neemt de bitterheid uit het leven weg en houdt
Zou die andere me niets doen? Vroeg hij een
beetje opgewonden.
Mak als een lammetje, verzekerde een stal
knecht.
Op handen en voeten stapte Patsy de ijsbeer het
circus binnen. Een vervaarlijk gebrom kwam hem
tegemoet. Patsy oordeelde het gewenscht ook een
teeken van leven te geven. Zijn tactiek zou zijn, zoo
ver mogelijk uit de buurt van Zuidpool te blijven.
Die tactiek faalde. Zuidpool had nauwelijk den
ander in de gaten of hij kwam op hem af. Patsy
dacht er over weg te loopen, maar had wel eens
gehoord dat doodstil blijven zitten in zoo'n geval
het beste was. De ijsbeer kwam naderbij, snuffelde
aan Patsy's huid, aan zijn pootige beenen, aan zijn
kop.
Toen heel zacht, hoorde Patsy den ijsbeer zeg
gen:
Hoe is naam, collega?
Bij den baard van den ouden Methusalem, zei
de ijsbeer Patsy, ik laat me villen, als dat Jimmy
Shields niet is.
Zoowaar ik een ijsbeer ben, jubelde Jimmy
zachtjes, daar hebben we Patsy Franklin.
Tezamen hieven ze een zóó vervaarlijk gebrom
aan, dat de tent dreigde in te storten. En daarna
gingen Noordster en Zuidpool op hun achterste poo-
ten staan en omhelsden elkaar.
Het publiek klapte zich de handen stuk.
In de stallen wachtte de natuuronderzoeker
Joznah Steel. Hij klopte Patsy op den schouder.
Ik engageer U voor mijn expeditie. Alles vrü
en veertig gulden in de week.
Dank U, zei Patsy vriendelijk, ik blijf hier.
