Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 96 telefoon intercommunaal no. bx.DINSDAG 23 AUGUSTUS 1932
41e Jaargang
Uitgave: firma I. H. KEJZEB. - Redacteur I. H. KEIZER. IBureel Noordscharwoude.
Weekagenda
Oil
Ëuifenlandsch
Overzicht
Binnenlandsch Overzicht
„Zij" Creme
NIEUWE S
LAIGED1JKE1 COURANT
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
AbonnmentsprlJ s
per S maanden 1.15.
AD VERTE NT IEN
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
26 Augustus: Vergadering bloembollencultuur, des
avonds 7 uur (o.t.) in het Café „Marktzlcht",
te Broek op Langendijk.
IV.
Zoo juist las ik het avondblad van het „Handels
blad". De resultaten van de conferentie van Ottawa
stonden er in vermeld. De Dominions hebben het
zoover weten te krijgen, dat een wetsontwerp aan
Engelsche Lager- en Hoogerhuis zal worden aan
geboden, beoogende een invoerrecht te heffen op
boter van roijd f 13.per 100 K.G., op kaas 15 pet.
van de waarde, op eieren 43 cents per 120 eieren,
wegende ten hoogste 6.3 K.G., voo\ zwaardere eieren
75 ets bij een gewicht van meer dan 7.65 K.G. per
120 stuks.
Voor 'melkproducten zullen eveneens tarieven
worden vastgesteld. Dit geldt voor alle artikelen niet
uit Engelsche koloniën afkomstig.
Bovendien krijgt Canada vrijheid van invoerrecht
voor den invoer in Engeland van 127 millioen K.G.
Canadeesche bacon en ham; Zuid-Afrika, Australië,
Nieuw Zeeland. Canada en Zuid Rhodesia mogen
vrij en frank onbeperkte hoeveelheden boter, kaas
en eieren in Engeland invoeren.
Pas nog werden de invoerrechten op tuinbouw
producten gepubliceerd. Nu worden onze voornaam
ste agrarische uitvoerproducten, varkensvleesch, bo
ter, kaas en eieren belast. De heer Roselaar, die kort
geleden schreef, „alles wijst op systematisch, plan
matige voortbrenging," zal toch zeker nu wel tot
de cqnclusie komen, na al de verscherpte maat
regelen tegen onze export, die onze productie in
ernstige mate bereigen, maar te hebben geschre
ven, dan hij nu verantwoorden kan.
Echter kon hij dat niet weten, dat is waar.
Een juiste kijk op de mentaliteit der volkeren
heeft hij blijkbaar niet.
Precies het tegengestelde van zijn beweren ge
schiedt keer op keer.
In mijn derde artikel schetste ik de industriëele
en agrarische ontwikkeling in Duitschland, voor
onze land- en tuinbouw van zoo buitengewoon be
lang.
Thans stel ik me voor, in vogelvlucht de toestan
den ten onzent op land- en tuinbouwgebied na te
gaan, ten einde zoo mogelijk te komen tot verkla
ring van den huidigen, jammerlijken toestand. Wie
zich-tot bestudeering van het heden stelt, en zich
afvraagt, hoe zich de toestanden zoo ernstig kon
den ontwikkelen, staat voor een complex van vra
gen. 't Lijkt een doolhof, een niet te ontwarren
knoop. Is er eenige lijn van oorzaak en gevolg te
ontdekken?
Bij mijn beschouwingen over de Nederlandsche
toestanden ga ik uit van hetzelfde standpunt, inge
nomen bij de bespreking van den internationalen
toestand. Daar meen ik, dat naast andere fac
toren, in de financieele ontwrichting der hoofdoor
zaak van de wereldellende te zien. Is het in ons
land anders?
Uit den aard der zaak is er tusschen Engeland,
Duitschland eenerzijds en ons land aan de andere
zijde verschil op te merken. Financieel geknakt
kwamen zoowel overwinnaars en overwonnenen uit
den oorlog. Oogenschijnlijk maakten de neutralen
een gunstige uitzondering. Immers vloeiden schat
ten gedurende den oorlog ons land binnen. Opper
vlakkige naturen meenden, dat ons land financieel
en economisch sterk stond, om na den wereldkrijg,
in den internationalen wetkamp mee te loopen.
Dat ook dit slechts zeer ten deele voor ons land
geldt, is reeds in 1919 op overtuigende wijze door
Professor Mr. Dr. Ant. v. Gijn in zijn bekende arti
kelen reeks in de Haagsche Post aangetoond.
De wereldverarming heeft veel grooter omvang
aangenomen, dan de massa wel beseft. Deze arti
kelen zouden, al te zeer uitdijen, door hier, aan de
hand van Prof. v. Gijn, aan te toonen, waarin die
verarming dan wel bestaat. Het behoeft m.i. ook
niet, we zien het ook zonder het woord te geven
aan geleerden. En toch wil men er niet aan en doet
men precies als of er aan niets en niemendal gebrek
is. De heer Roselaar gaat zelfs zoo ver, n.l. inkorting
van arbeidsduur te bepleiten en bouw van dure
kassen aan te bevelen, want't lijkt wel iets
op een peroratie van een verkiezingsspeech
de arbeiders willen versche groenten, ook als de
koude grond die niet geeft. Breng ontwikkeling bij,
schep nieuwe behoeften, dan komt de welvaart
vanzelf.
V. Gijn, Pierson, Colijn e.a. grootmeesters der eco
nomie, om van Adam Smith en diens tijdgenooten
maar te zwijgen, leeren heel wat anders. Geen ont
wikkeling, geen behoefte is op zich zelf in staat
iets voort te brengen. Wel is ontwikkeling aan de
productie dienstbaar, als zij de wijze van voort
brenging vereenvoudigd, verbetert. En 't is juist
nu de hoogste tijd, zich te gewennen aan soberder
leven, wijl de productie dusdanig achter is, dan
veel minder ter verbetering aanwezig blijkt, dan de
massa kan verbruiken. Reeds eerder wees ik op den
schijn van het tegendeel.
Bepaald nuttig is de studie der moderne voort
brenging, die naar v. Gijn in navolging van een
Oostenrijksche geleerde opmerkt, over een lange
reeks van jaren verloopt. Wij teren op de arbeids-
vrucht .van een spaarzaam voorgeslacht.
Wat men opmerkt omtrent de zooveel groote
voortbrenging door toepassing van de machine in
den land- en tuinbouw, is voor ons land slechts
zeer ten deele juist. De zeer beperkte omvang van
de bedrijven, die naar de laatste bedrijf stelling nog
bewees, nog verderen voortgang heeft gemaakt,
laat de machine slechts beperkte mogelijkheden.
Ook op dit terrein waren nog tal van opmerkin
gen te maken, doch ik mag niet te breedvoerig wor
den.
i Toch wil ik nog op een zeer merkwaardige uit-
spraak van Prof. v. Gijn wijzen. Na te hebben aan-
getoond* dft het prijspeil "na de oorlogsjaren voor
alle goederen wel moest dalen, bij gebrek aan koop-
kracht van de massa, stelt hij de vraag aan de
orde, wat er gebeuren zal, als in ons land de arbei-
I ders geen afstand willen doen van looneischen.
Men houde in het oog, dat Prof. v. Gijn deze
dingen neerschreef in Maart 1919. Met bijna profe-
tischen blik zag hij de toestanden van heden voor
zich. Luister maar.
Of de prijzen moeten naar beneden, wat slechts
kan bij veel lagere loonen, of honderd duizenden
zullen moeten ophouden allerlei artikelen te be
trekken, die zij vóór den oorlog betrokken, en in
den oorlog vaak voortgingen te gebruiken, al waren
de prijzen buitensporig. En dan is zeer groote werk
loosheid het onvermijdelijk gevolg. De arbeiders,
die werk houden, zullen het dan goed blijven heb
ben, maar honderd duizenden anderen zullen niets
verdienen, en door werkloosheidsfondsen of liefda
digheid moeten onderhouden worden. Wat weer
meebrengt verhooging van belastingen, met als
gevolg vermindering van verteringen van de belas
tingbetalers, of nog meer leenen door den Staat,
dat is nog meer kapitaalvernietiging, in elk geval
nog meer werkloosheid."
Ik vraag, heeft Prof. v. Gijn hier niet overduidelijk
den gang van zaken, die we nu zien, ons voorgehou
den?
Nog één citaat van dezën geleerde, ook in 1919
geschreven.
„Als de arbeiders door hun leiders en door poli
tici, die hun gaarne naar den mond praten, onvol
doende voorgelicht omtrent den werkelijken toe
stand en de gevolgen daarvan, weigeren zich aan
de gewijzigde toestanden aan te passen, dan is er
van groote werkloosheid en de daaruit voort
vloeiende verdere ellende en ontzenuwing bij hon
derd duizenden maar èèn stap naar het Bolsje
wisme.
Dan zullen sterke verarming en ellende algemeen
worden en eerst als de hartstochten uitgeraasd zijn,
zullen sterke persoonlijkheden de leiding kunnen
nemen, om de doodelijk vermoeide volkeren van uit
een veel lager dal van armoede en verdwenen wel
vaart dan waarin zij nu thans nog zijn, weder te
brengen op het stijgende vlak, waarop zij na tien
tallen, ja -wellicht nog meer jaren, tot zoo iets als
de oude welvaart kunnen worden teruggevoerd."
Nu zijn de boeren en de tuinbouwers, alsmede
de land- en tuinbouwarbeiders reeds afgedaald tot
een welvaartspeil, dat veel op pauperisme begint te
gelijken.
Hoe staat het er met onze steedsche bevolking
bij?
(Wordt vervolgd).
De hitte in het buitenland. Die poli
tieke toestand in Duitschland. Nieuw
land ontjdekt. Die tocht van prof. Pic-
card. Van hier en daar.
Hebben we hier al te klagen gehad over do
hitte in de afgeloopen week, in Duitschland,
Frankrijk en Engeland was het hier en daar nog
erger gestald. Die thermometer wees er enkele
[malen 100 graden F. in de schaduw. Ook Zon
dag jl. was het ini Berlijn nog zeer benauwd,/
D© menschen zochten hun heil in de nabijge
legen bosschen of ze trokken naar de meren/
waar ze verkwikking zochten in het water. -
Helaas eischten de meren een cijns van 12dooden.
De politieke toestand in Duitschland is nog
nvaar weinig opgehelderd. Die Pruisische Land
dag' is tegen 1 [September bijeengeroepen, maar
er is tusschen Centrum en de partij der Nat.
|3oe. nog geen contact geweest. H|et staat 'dus
te voorzien, dat op genoemden datum nog geen
parlementair kabinet in Duitschland kan wor
den gekozen. De rijksdag komt; reeds twee da
gen vroeger bijeen. Uitlatingen vanj von Papen
hebben het ons wat duidelijker gemaakt, wat
'hier staat te gebeuren. Zoo, goed als zeker zal
aanstonds een motie van wantrouwen tegen het
kabinet von Papen worden aangenomen, maar
nu staat het tevens vast, dat de regeering aan 'zul
ke uitspraak van den rijksdag geen consequenties
voor zich zal verbinden. Von Papen is, naar hij
verklaart bereid om zijn plaats in te ruimen
voor een parlementair kabinet, maar zoolang
dat niet kan worden gevormd,, blijft hij bij ge
mis aan een opvolger.
Du redeneering klinkt heel eenvoudig, en ook
wel een tikje logisch, onbegrijpelijk is alleen,
hoe een kabinet, dat zich niet wil laten wegsturen
lan rqegerenTijdelijk kan von Papen het, door
middel van noodverordeningen zonder medewer
king van den rijksdag stellen, maar die noodver
ordeningen moeten binnen zekeren tijd door den
Rijksdag worden goedgekeurd. Eerst de tijd
xan ons leeren hoe von Papen zich de oplossing,
van deze moeilijkheid heeft ingedacht.
De Britsche. rijksconferentie te Ottowa is ge
ëindigd. officieel zijn resultaten bereikt,
welke aller tevredenheid inhielden. Naar indi-
vidueele uitlatingen te oordeelen echter, is de
Betoonde instemming wel een jeetje, geforceerd.
Met Ierland is in het geheel geen eindaccoord
tot stand gekomen. De Zuid, Afrikaansche ver
tegenwoordiger heeft te kennen gegeven dat vele
vrome wenschen wenschen zijn gebleven. Cana
da is tevreden ,maar niet voldaan. Om de be
langen van Qanada ging het voor een groot deel
Dit 'dominion wenschte op de Britsche markt
beschermd te worden tegen Russische mededin
ging Russische dumping. Aan Canada zijn
tenslottevoorkeursrechten verleend voor zuivel
producten, appelen, spek, vee en graan. Die han
delsovereenkomst tusschen Engeland en Rusland
zal vermoedelijk worden opgezegd, maar tevens
üjoor een nieuwe, overeenkomst worden vervangen,
wat anders is dan Canada wilde.
Wie meenen mocht dat in dezen tijd van vlieg
tuigen en luchtschepen niets meer te ontdekken
zou vallen, heeft zich vergist. De Russen zoeken
sinds jaar en dag ijverig de Poolzee af en thans
is een expeditie erin geslaagd, om een geheele
archipel van eilanden en eilandjes te ontdekken,
waarvan het bestaan nog nimmer gekend was.
De nieuwe landaanwinst der Russen; is een on
verwachte rijkdom, welke voorloopig nog wel
geen rente zal afwerpen.
Prof. Piccard is de vorige week Donderdag
toch nog onverwacht opgestegen en hij heeft
met zijn assistent een all espris geslaagden tocht
in de stratosfeer gemaakt. Die landing geschied
de vlot in Noord Italië. Die wetenschappelijke
uitkomsten kunnen voorloopig nog nret, worden
vastgesteld.
Die Engelsche vliegenier Mollison heeft met
succes de helft van zijn retourvlucht Eüropa-
Amerika volbracht. Hij was te vermoeid om
dadelijk weerom te gaan. Vermoedelijk' zal hij
eerst een acht dagen in Amerika vertoeven.
Oostenrijk dat zoo pas een groot staatsman
verloor in den persoon van mgr. Seipel, kreeg
nu weer het afsterven te betreuren van den ge
wezen bondskanselier dr. J. Schober. Hij heeft
zich groote verdiensten verworven bij' de finan-
tieele saneering van Oostenrijk. Die overledene
was een heftige tegenstander van het jongste
leeningsprotoool, dat dezer dagen trouwens door
den Oostenrijkschen senaat werd afgewezen,, na
in den Bondsraad met de kleinst mogelijke meer
derheid te zijn aanvaard. Het voorstel komt door
dezen gang van zaken weer in den Bondsraad
ter behandeling terug. Daar zal dr. Schober dan
intusschen vervangen zijn door een voorstander
van het protocol.
President Hoover heeft zich reeds eerder een
voorstander verklaard van de vijfdaagsche werk
week als middel om de crisisgevolgen voor de
arbeiders minder drukkend te maken. Hij heeft
thans een wetsvoorstel in den geest aangekon
digd. In November worden de presidentsver
kiezingen gehouden.
In Russisch Kaukasie nabij de Perzische grens
heeft Zaterdag jl. een aardbeving gewoed, waar
bij 150 menschen het leven lieten.
Clivitas Ruraemundensis. Hitte en
slachtoffers. Steun in natura aan
de werkloozen? Naar overeenstem
ming tusschen regeering en bouwvakken.
Die nood dep Westfriesche tuinders.
Tegen wantoestanden in de huisindustrie
Sport en allerlei.
Roermond jubelt in een achtdaagsch festijn
over haar 700-jarig bestaan der stad. De berden
king is jl. Vrijdag begonnen en de feesten zullen-
culmineeren in de officieele opening^door prin
ses Juliana van het nieuwe gemeentelijk muse-
ym op heden Einsdag. Het museum zal officieel
genaamd zijn dr. Cuypers museum. Het 'bestaat
uit de voormalige woning van wijlen den grooten
bouwmeester dr. Cfuypers, een van Roermond's
grootste zonen. Speciaal in diens; werkkamer is
een schat van voorwerpen aan den schepper van
's Rijks museum herinnerend, bijeen gebracht.
In den tuin verrees een nieuw gebouw als schil
derijen museum. Daar zijn tal' .van schilderijen
ondergebracht van een anderen Roermondenaar,
JHenry Luyten. D|e jubelende stad heeft ook
een jubileumtentoonstelling ingericht, waar op
industrieel-, lanjdbouw- en zuivelgebied heel wat
merkwaardigs te bewonderen valt. Voorts wordt
er een winkelweek gehouden. De Roermonde
naars laten zich niet gauw» uit het veld slaan,
als ze kans krijgen om een fuifje te organiseereni
Zoo beletten thans de crisisomstandigheden ze
niet om algemeen aan de feestvreugde deel te
nemen. D'e put besturen" Roermond is sinds
eeuwen onderverdeeld in wijken, welke, naa, r'de
ligging van putten of pompen worden bepaald
hebben ieder hun wijk keurig versierd.
Een mooien/f warmen zomer weten we al
len op hoogen prijs te stellen, maar ook nu weer
«4s bewaarheid dat men van het goede teveel kan
krijgen. De aanhoudende hitte werd schier on
dragelijk, zoodat de intussehen ingetreden afkoe
ling zeer welkom was. Op Zaterdag en Zondag
heeft de hitte nog vele slachtoffers geëischt. Op
In bosch en duin,
Op hei en strand:
De huid wel bruin,
Maar niet verbrand!
het land kwamen verschillende menschen door
zonnesteek'om. Ook in dë stSitteTelen"slachtoffers
Van ontstellenden aard was het' aantal verdrin-
kingsgevallen. In den TJssel bij Velp verdronken
3 jongemenschen. In de Maas een dame bij Alem
en een heer hij Maaseyck.. J3ij Oosterbeek een da
me in den Rijn. In zee verdronken jongelui bij
Ciastricum, Zandvo.ort en IJmuiden. Een verloofa
paar, zich vermakende in een roeibootje, ver
dronk bij Nijmegen, doordat het bootje overva
ren werd. Het is een greep uit de vele berichteiy
omtrent hitte-ongevallen.
De hoogste temperatuur is jl. Vrijdag bereikt
Zaterdag kwam er eenige werking in de lucht.
Zondag viel de eerste regen. Mensch, dier en plant
herademden.
Db regeering heeft middels een speciale com
missie, waarvan de oud minister van oorlog, de
heer Lambooy, thans burgemeester van Hilver
sum voorzitter is, een onderzoek geopend naar de
mogelijkheid om de geldelijke ondersteuning van
werkloozen geheel of gedeeltelijk te vervangen
door uitkeeringen in natura. D|atf nieuwtje zal
met gemengde gevoelens worden vernomen. Die
nieuwe ondersteuningsvorm, naar welken de re
geering thans zoekt, herinnert bedenkelijk aan
een oude me,thode van helpen[~door middel van
bonnetjes voor brood, boonen enz. Toch is het
begrijpelijk dat de regeering, welke de rijksmid
delen steeds verder ziet terugvloeien en daarte
genover de kosten van allerlei steun ziet stij
gen, middelen overweegt om met den steun aan
de eene groep tevens een andere te helpen. Werk
loozen bv. zouden zeer goéd geholpen kunnen
worden met de verstrekking van kostelijke. land
bouwproducten welke door noodlijdende tuinbou
wers als waardeloos bij den mest worden gewor
pen.
Het overleg van de regeering met de ver
tegenwoordigers uit de bouwvakken, schijnt tov
resultaten te zullen leiden. Die bouwvakarbeiders
hebben zich bereid verklaard om' met een verla
ging van de loonen. neergelegd in de collectieve
overeenkomst, 'genoegen te nemen, mits drie
voorwaarden werden vervuld, tw. vergrooting
van de werkgelegenheid, hulp voor de werkloo-
zenkassen en opname van de bouwvakarbeiders in
de rijkssteunregelingen. Die regeering aanvaard
de die voorwaarden en thans wordt tusschen
partijen, onderhandeld over de nieuwi te stellen
loonnormen.
De Westfriesche tuinders vormen een, der
meest noodlijdende groepen onzer samenleving,
Zij zijn het karigst en minst afdoende geholpen
Ze hebben dringende vertoogen tot de regeering
gericht, waarop minister Verschuur thans heeft
gereageerd met de verklaring, dat' de regeering
middelen beraamt om met den meest mogelijken
spoed de noodlijdende tuinders ter hulp te ko
men.
Naarmate we de Septembermaand naderen be
gint er trouwens meer meer, leven te komen in
de politieke brouwerij. Een wetsontwerp) is af-
