Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
rj.l.
No 133
DONDERDAG 17 NOVEMBER 1932
41e Jaargang
De Zuiderzee-Werken
worden voortgezet.
Overzicht
EEN SCHOONHEID
ertoe zou
wijl de
voor een
zijn gis-
verzoek
rrechtingl
nog mag
hteti een
damver
i de door
iactie.
n plaatsje
>aat piijn
ezen, van
i, die hun
izem, he
reto onder
eens dui-
;ht. Waar
ber dat is
iepolders
iet hooge
de heer
Nov. jl-,
:t geweest
1 geweest
uitdij k en
liet water
Omdat de
et het wa-
veel wa-
rater weer
taan, zoo-
dan krijgt
re hebben
door, dat
men groot
het water
neer in de
-te water
zen, enkel
er vanzelf
it dat het
ndzee zou
iet willen
zijn water
pen eerdei]
joge mate
's, die wel
irect naar
l, die heb-
Dit zijn
;heemraad-
ager en
gen, Dlrech
island, ge-
genoemde
id, dat het
lat verder
eeft gedu-
en nacht
ogezee ge
it 1 meter
lig en be-
dan onge
l de H.oer-
genoemd
maar dat
older niet
bezig ons
iraadschap
is dit nog
L geweest*
id en een
alle Inge-
kken zijn)
f genaamd
e belangen
at dat wa
ll ezé. inlij-
ilannen in
u toch ka
rn hebben,
3 dan zoo
het nu is,
oeten wor
ezem, dan
bij de Zies
sluis, met
ichter Ou-
ïaakt moe-
l Geestmer
in waters-
er bestuur
ingelanden
dit, om te
ij' in Octö-
ser komen)
et land is
ïoodig. Bij1
een leien
ruimte*
r|Hz., l
baeht van
;stmer-Am-
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NO.
NIEUWE
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG uDshuümuaO
en ZATERDAG.
Abonnmentsprljs:
per i maanden f LIS
öitoave: Firma I. H. KEIZER. -
COURANT
Redacteur I. H. KEIZER
Bureel Haordscharwoude.
ADVERTENTIEN
Van 1—5 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Minister Ruys de Beerenbrouck heeft Dins*
dag j.l. in de Kamer meegedeeld, dat de
regeering, gelet op het algemeen tot uiting
gekomen verlangen, heeft herzien en thans
met de Zuiderzeewerken wenscht voort te
gaan. Deze beslissing is waarlijk een verheu*
gende; eerstens, omdat er onmiddellijk een
groot aantal arbeiders door te werk kan
worden gesteld of gehouden en tweedens,
omdat er zulke aanzienlijke werkverruiming
voor de toekomst door wordt geschapen.
Velen hebben dat laatste gevolg wel eens
betwijfeld. Als er ergens een ongemak merk*
baar wordt, dan rust de mensch niet, vóór de
„oorzaak" is ontdekt, een zondebok is gevon*
den. 't Is, of leed beter te dragen is, als er een
schuldige kan worden aangewezen, op wien
men zijn gram kan overdragen.
Toen de crisis zeer gevoelig merkbaar
werd, moest óók zoo'n zondebok worden ge*
zocht. Deze was dra gevonden; de techniek,
zoo heette het, ontwrichtte alle normale ver*
houdingen. Machines e,d, namen den men*
schen steeds meer het werk uit handen en
voor de toekomst zou er niet voor ieder, die
arbeiden kon en wilde, emplooi meer te vin*
den zijn.
Zoo iets klinkt heel aannemelijk, doch is
historisch onjuist gebleken. De techniek
moge in de laatste jaren zéér gevorderd zijn,
de omwenteling, welke ze in de economi*
sche verhoudingen schiep kan toch niet van
ontwrichtende beteekenis zijn geweest. In den
tijd, waarin de techniek voortschreed, wijzig*
den zich ook de sociale verhoudingen; ar*
beidsdag en arbeidsweek werden sterk inge*
krompen. De geschiedenis heeft op ongere*
gelde tijden allerlei crisissen geboekstaafd;
de menschen hebben dan altijd gemeend, dat
de wereld voor haar ondergang stond en toch
zijn steeds betere tijden weergekeerd. Toen
voor het eerst de stoommachines in de indu*
strie werden ingevoerd was dat tenslotte van
meer beteekenis, dan de technische vervol*
makingen, welke we van de laatste decennia
kennen.
Crisissen zijn als oorlogen. De wereld heeft
ze altijd gekend en men gaf er elkaar de
schuld van. Een voorbeeld uit eigen tijd; wie
heeft den wereldoorlog ontketend. De
Franschman zal u even oprecht antwoorden,
als de Duitscher, maar toch luidt hun oordeel
juist tegenover gesteld. Hoe ontstond de cri*
sis? Werkgevers zeggen misschien: door de
hooge loonen en te hoog opgevoerden levens*
standaard. Arbeiders zeggen: door de win*
zucht der ondernemers en door de invoering
van steeds meer geperfectioneerde machines.
Aan elke crisis is een einde gekomen, als
aan eiken oorlog. Natuurlijk doen technische
verbeteringen een oogenblikkelijken invloed
gelden op de economische verhoudingen,
maar geleidelijk passen sociale voorzieningen
aan den gewijzigden toestand aan en dan is
alles weer bij het oude, of beter dan vroe*
ger.
Tegen de Zuiderzeewerken zijn óók sociale
bezwaren aangevoerd. Er zouden machines
bij gebruikt worden, welke het werk deden
voor 3D40 arbeiders. Met zóó iets voor
oogen, meende men, dat er voor de arbeiders
in de toekomst geen verzekerd bestaan meer
mogelijk zou zijn. is dat inderdaad zoo?
Laten we ons eens afvragen, wat er met de
Zuiderzee zou zijn gebeurd, als de tecnmeK
eens met snel gevorderd ware. Dan zou
de ZuiderzeeZuiderzee zijn gebleven.
Werken van een omvang ais de inpoldering
van de Zuiderzee, zouden misctuen tecnniscn
onuitvoerbaar, maar economisch zeicer onbe*
taalbaar zijn gebleven, ais machines het niet
mogelijk hadden gemaakt om te doen wat
vroeger een waan*idee was.
Toen minister Ruys het besluit meedeelde
in de Kamer om de Zuiderzeewerken voort te
zetten, gaf hij aan, dat op den duur in de
Zuiderzeepolders 20 a 30.000 gezinnen werk
en brood zouden vinden. Dat maken thans
de machines mogelijk voorde eeuwig*
heid misschien. Um het ais menschen eens
zoo te noemen. Van geslacht op geslacht
zullen 2030 duizend gezinnen hun bestaan
danken aan de thans, tijdelijk, werkende ma*
chines. Bovendien zullen straks op die gron*
den ook woningen e.d. worden gebouwd, ver*
bouwd» en herbouwd. Treinen, autobussen en
auto's zullen er rijden. Honderden zullen er
verdienen in den handel. Intellectueelen
zullen er een werkkring vinden.
Crisissen hebben natuurlijk oorzaken, zoo*
als alle dingen een oorzaak hebben, maar de
oorzaak van een crisis is vermoedelijk wel
een samenstel van allerlei kleinere oorzake*
lijke bronnen, welke tesamen den bruisenden
stroom hebben gevormd, welke veel weg*
spoelde van de welvaart, welke het mensch*
dom zich geschapen had. Als de crisiswateren
zijn teruggevloeid, zal het nieuwe menschdom
voortbouwen op de oude akkers, welke mis*
schien door het achtergelafen slib tot grpo*
tere vruchtbaarheid zijn gekomen.
En ons nageslacht zal den grond der va*
deren dan niet alleen bewaard, maar ook rijk
vermeerderd vinden.
geiilijke bewapenmgsbeperkmg, welke de voor- menschen het leven kostte, werd Japan nu weer
stenen inhouden, moeten maar weinig belangrijk door een typhoon geteisterd ïïie rvonden ruim
zijn. Laarbij heeft de Fransche regeering dan 1000 menschen den dood. Tegelijkertijd grepen
nog verstrekkende waarborgen voor de veilig aan de Japansche kust verschillende scheepsram-
van d'en Franschen staat bedongen. Die voor i pen plaats waarbij circa 250 visschers omkwamen
Buitenlandsch
FEUILLETON
Hij was al sprekender dichter bij mij gekomen.
Een gevoel van onuitsprekelijke schaamte overviel
mij, toen ik mij de woorden herinnerde, die ik
gehoord had. Zou het mogelijk zijn, dat hij ook
geloofde, dat ik mijn best gedaan had om hem
aan te halen? Onwillekeurig riep ik:
„Gelooft gij wat zij zeide?"
„Cecil, hoe kunt gij u met zulk ©en vraag kwel
len?"
Zijn stem klonk verwijtend. Ik had mijn gelaat
weer van hem afgewend en leunde over het balkon
Ik durfde hem thans niet aanzien uit vrees van
in tranen uit te barsten, en mij dan geheel te
verraden. Hij vatte mijn hand en zich voorover
buigende om mij in het gelaat te zien, vervolgde hij
„Cecil, begrijpt gij mij dan niet begrijpt gij
niet, dat ik u liefheb, en dat slechts uwe weder
liefde mij tot den gelukkigste der menschen kan
maken?"
Ik kon niet antwoorden mijn hart klopte on
stuimig. Kwam dat groote geluk werkelijk binnen
mijn bereik? Mocht ik het mij toeëigenen?
„Cecil, ik wacht op uw antwoord. Hebt gij mij
niets te zeggen?"
„Spreekt «gij niet zoo, omdat gij denkt dat ik
het van u verwacht?" vraagde ik, allen twijfel nog
niet; kunnende overwinnen.
'Ontwapeningsplannen van alle kanten.
Maar fn de Ver. Staten wenscht men
daden gesteld te zien. Von Papen
zoekt de partijleiders. In Belgie
mindert de werkloosheid. Verkiezin
gen in Denemarken. Steeds nieuwe
rampen. Maar d® n^uwe miss Span
je is
Het regent te Geneve op! het oogenblik ont
wapeningsplannen. Van alle kanten komen zie
los. Het geruchtmakende Fransche ontwerp is
nu ook oilicieel ingediend en Woensdag werd
het Engelsche plan ten Volkenbondsbureele gede
poneerd. Voor een nadere beschouwing zullen we
latei- nog wel eens gelegenheid krijgen, de
pers heelt op het moment nog slechts een korte
samenvatting zeer vaag samengesteld in
handen gekregen.
oor wat van de Fransche plannen bekend
werd, is men er noch. in Duitschland, noch in
de Engelsche pers erg enthousiast over. Die ei-
„Kirtd, tien dagen geleden stond het reeds bij
mij vast, dat ik u eenmaal zeggen zou, dat ik u
liefhad. Van het eerste oogenblik af, begreep ik,
dat ik u lief zou krijgen."
„Ik heb u lief Sir Gerard," zeide ik eenvoudig.
„Zeg Gerard," smeekte hij, zijn arm om mij heen
slaande, en mij aan zijn hart drukkende.
Het was een oogenblik van ongekende zaligheid,
waarin wij alles om ons heen behalve elkander
vergaten. Maar eensklaps werden wij tot de wer
kelijkheid teruggeroepen door het gelui van de
ontbijtbel.
„Wij moeten gaan," zeide ik, mij losmakende uit
zijn omarming.
„Nog een oogenblik, lieveling. Wilt gij dien af-
schuwelijken bril nu niet afzetten?"
„Neen maar," antwoordde ik lachend, „gij hebt
mij gevraagd zonder mijn oogen gezien te hebben.
Wie weet hoe die u zullen tegenvallen."
„Voor mij zullen ze altijd mooi zijn." En mij
weder naar zich toe trekkende, zeide hij „ik ben
nergens bang voor, zeg mij dat ik u dat leeljjke ding
mag afzetten.
„Wij hebben nu geen tijd, ik hoor de menschen
reeds naar de eetkamer gaan, maar ik beloof u dat
naams te mogendheden van Europa zouden zich
moeten verbinden tot militaire garanties tegen
den staat welke het Eelloggpakt zou schenden
of Volken pondsovereenkomsten zou csbenden.
Het komt dan daarop neer, dat andere mogend
heden Frankrijk met het geweld van hun° wa
penen moeten waarborgen, dat Frankrijk in het
volle en ongestoorde bezit van de oorlogswin
sten blijft, d.w-z. de territoriale en politieke win
sten. Op die voorwaarde wil Frankrijk iets van
haar overbewa ening prijsgeven. Daarbij is Frank ook bsmettelijk.
rijk dan tevens bereid om de rechtmatigheid van
Duitschland's pariteitseisch te erkennen, maar
Duitschland's bewapening zal zeer geleidelijk
moeten gaan en voor de toestemming daartoe
worden alweer de noodige waarborgen geëischt
In Duitschland is men woest om de teleurstel
lende voorstellen, welke, naar men beewer, met
een ernstige ontwapeningspoging niets gemeen
hebben. Ein, zooals we reeds zeiden, ook de En
gelsche pers toont zich ten zeerste teleurgesteld
ln Amerika schijnt men een beetje ontsticht
over de spoed, welke de Europeesche crediteur
staten na de presidentsverkiezingen hebben be
tracht, om met hun verzoeken tot uitstel van
betaling en een conferentie over schulddelging
voor den dag te komen Roosevelt heeft de uit-
noodiging van president Hoover om met hem
over de Europeesche nota's te komen spreken,,
aangenomen. Over en weer hebben de nieuw
gekozen president en Hoover te kennen gegeven
dat ze voorloopig aan geen -schulddelging willen
denken. Misschien wordt het moratorium met 'n
jaar verlengd. Vast staat, dat men in de Ver. Sta
Staten van Europa ontwapeningsdaden wil zien
alvorens over schuldvermindering te onderhan
delen. De nieuwe democratische president Roo
sevelt denkt daarover precies eender als de man
die tot Maart nog op het Witte Huis te Wash
ington blijft zetelen.
Het schijnt dat von Papen, de Duitsche rijks
kanselier nu toch zoet aan, met de zotte, (door hem
verwekte parlementaire situatie niet goed raad
meer weet. Hij heeft tot de partijleiders een ver
zoek gericht om met hem te komen confereeren.
Dat is, van het standpunt van von Rapen uit,
reeds een toeken van zwakte De socialisten heb
ben, na de Hitlerianen, nu- ook vierkant gewei
gerd om met von Papen) zelfs maar te komen
overleggen. Als hij respect heeft voor de grond
wet, zeggen zij, dan kan von Papen slechts een
ding doen, aftreden. Wat voorshands! nog wel
niet gebeuren zal.
Het oordeel over het verloopf van den ecoio-
mischen toestand in de wereld is lang niet eens
luidend. Bij ons hebben de ministers zich deze
week in de Kamer daarover pessimistisch uitge
laten. Maar toch in de Amsterdamsche ha
ven heerscht den laats ten tijd weer een vrij op
gewekt leven. Ook in Belgie is men over het cri
sisverloop niet ontevreden. De minister van Ar
beid deelde van de week nog mede, dat in Sep
tember het aantal werkloozen van 330000 tot
300000 was teruggeloopen en dat in de meeste
industrieën een opleving valt te constateeren.
In Denemarken hadden Woensdag de verkie
zingen plaats voor het Folkting (Tweede Kamer
Volgens de eerste berichten zijn de verkiezingen
voor de socialisten niet ongunstig verloopen.
Na Cuba, waar een stormvloed aan bijna 3000
In Midden Amerika brak weer eens een revo
lutie nit, in Honduras, nl. Het verloop is zeer
bloedig. De insurgenten hebben verschillende ste
den bezet.
Zoo tobt de wereld voort. Ook in Spanje is
het opnieuw zeer roerig geworden, maar on
danks dat allesde eerste schoonheidskoningin1
van dit seizoen is weer aangewezen. Miss Span
je is ten troon verheven. Dra volgen ze allen.
Miss Zus en Miss Zoo. De Spaansche Griep was
Binnenlandsch Overzicht
Mr- Dn- Vollmar stort 200.000i g„lden
terug in de kas van Lotisieo. Ruzie
in den fascistischen huize. D|e Zui
derzeewerken worden voortgezet.
Geen steunverlagingen. Onze baccon
export naar Engeland moet verminderd
worden. De Tuinbouw profiteert niet
van de Pachtwetten. Allerlei-
Dia Haagsche advocaat die de Koninklijke goed
keuring aanvroeg en verkreeg op de statuten
van de loterij-(onderneming Lotisieo en zich des
wege met een bedrag van een vierde millioenj
liet honoreereu schijnt toch niet zoOj verzekerd
te zijn, dat dit honorarium hem ook toekwam, als
hij eerst wilde doen geloo ven. Hij heeft zijin
houding ter beoordeeling gegeven aan den Raad
van Toezicht, maar intusschen heeft hij de be
slissing niet afgewacht om zijn finantieele geste
te herzien. Hij heeft nl., zoo liet hii door het
roode rozen voor op mijn japon gespeld had, bezag
ik mijzelf nog eenmaal in den spiegel. Het beeld
dat er in weerkaatst werd overtrof mijn stoutste
wenschen.
Wetende dat Gerard op mij wachtte, haastte
ik mij naar beneden naar het salon. Het was nog
een half uur voor etenstijd en al de huisgenooten
bevonden zich op hunne kamers om zich te klee-
den.
Zooals ik zeide, Sir Gerard wachtte reeds op mij.
„Wat komt gij laat, Cecil!" riep hij mij al uit de
verte toe, maar toen ik de kamer binnentrad en
vlak voor mij bleef staan, staarde hij mij aan in
sprakelooze verbazing.
„Mijn lieveling," riep hij eindelijk „wat zijt gij
schoon oneindig schooner dan ik verwacht had!"
„En welk recht hadt gij om te denken, dat ik
schoon zou zijn Mijnheer?" vraagde ik uit de
hoogte.
„Dwaas, kinderachtig vrouwtje!" zeide hij innig.
„Dacht gij inderdaad mij misleid te hebben? In den
trein was ik reeds tot de ontdekking gekomen, dat
gij mooi waart. Gij glimlachtet even, toen ik het
portierraam voor u ophaalde, en toen hadt gij
u verraden. Maar laat mij nu uwe oogen zien, kind-
lief;" en mij naar zich toe trekkende zag hij mij
ik zonder bril aan tafel zal komen; ik behoef hem j lang en ernstig aan. .Lieveling", zeide hij toen op
nu niet meer te dragen." bijna drogen toon. „Ik vrees, dat ik niet goed ge-
Toen ik mij dien middag naar mijne kamer begaf noeg ben voor u. Met uwe schoonheid hadt bij
om mij te kleeden, koos ik mijn mooiste japon uit, iedereen kunnen trouwen."
een kleed van zachte, witte zijde, dat mij uit- „Maar ik heb geen lust om met „iedereen" te
stekend zat. De hals was vierkant uitgesneden en trouwen, dank u wel," antwoordde ik mijn gelaat
de mouwen waren kort. Ik had een kinderlijk ver- i tegen zijn arm vlijende; „ik wil met niemand anders
langen om er zoo goed mogelijk uit te zien. En hoe trouwen dan met u."
dankbaar was ik toen voor mijne schoonheidik ben blij dat te hooren. Maar vertel mij nu
om Gerards wil. eens waartoe die vertooning dienen moest."
Toen ik geheel gekleed, was, en eenige zacht ik vertelde het hem, maar begreep toen eerst ten
herzien. Hij Reeft ml.„ zoo liet hij door het
Ned. Correspondentiebureau mededeelen, ruim 2
ton van het getoucheerde loon in de kas van Lo
tisieo gestort. Die minister van Justitie verklaar
de omtrent deze zaak dat hij de Lotisico-affaire
laat onderzoeken, maar reeds kon de bewinds
man verklaren dat geen rijksambtenaren zich
in deze zaak hebben misdragen. Ook in dat op
zicht was nl. geïnsinueerd, er was betoogd, dat
de Haagsche advocaat uit zijn rijk salaris ook
onkosten had moeten bestrijden, welke hij ten
departemente van Justitie, waar over de Konink
lijke bewilliging beslist werd, had moeten maken
Die mededeeling van den minister, met veel na
druk en groote beslistheid gedaan, is door ve
len bijzouderlijk gewaardeerd.
Van Lotisieo tot het Nederlandsche fascisme
il Ay a qu'uu pas. De fascistische beweging
op zich zelf is ook een loterijtje, een gokje vsun
wat politieke avonturiers, die intusschen nog
niets dan nieten hebben getrokken. Een der kop
stukken is de Lotisico-directeur, die deze week
weer eens een rel in den fascistischen huize heeft
ontketend door een poging om de ongewenschte
en al te luidruchtige arbeiderselementen onder
den heer Baars uit de partij te weren. Met eeni
ge andere finantieele machtigen heeft) "de heer
dr. Alfred Haighton het partijbureau in den
Haag stormenderhand laten bezetten. Terzelfder
tijd veroverde hij ook de leiding van het partij
blad „De Bezem." Baars en de zijnen hebben dat
echter niet op zich laten zitten en ze slaagden
erin om in een tegenaanval het verloren terrein
te heroveren. Hoe de stand op het oogenblik
precies is, w.eten we niet. De politie heeft veel
moeite om de heeren fascisten van elkaar te hou
den waarbij van gummistok en sabel gebruik ge-
volle hoe dwaas ik mij had aangesteld; gelukkig
lachte hij mij niet uit, waarover ik hem zeer dank
baar was.
„Daar is één ding waarover ik ten minste blij
been," zeide hij „dat geen dier snuiters u den
tijd heeft gelaten om verliefd op hem te worden.
Eigenlijk geloof ik, dat ik eene maand had moeten
wachten alvorens u te durven vragen. Dat is immers
de vastgestelde termijn?"
„Plaag mij niet Gerard; met u is dat iets anders."
„Dat zal wel zoo zijn, daar gij in tien dagen uw
hart aan mij verloren hebt."
„Ik zal een hekel aan u krijgen," riep ik kleurend,
„als gij er mij aan herinnert hoe kinderachtig ik
geweest ben."
„Stel u maar gerust lieveling, wij zullen er niet
meer over spreken. Maar kind" terwijl hij zachtjes
over mijn haar streek „hoe zijt gij er toe kun
nen komen al die mooie, kleine krullen onder die
monsterachtige pruik te verstoppen?"
„Het ging mij ook aan het hart," antwoordde ik
lachend.
„Nu in elk geval hebt gij uw mondje niet kunnen,
vermommen, en daarop werd ik het eerst verliefd."
„Gerard," fluisterde ik, nadat wij eenige oogen-
blikken gezwegen hadden, „Gerard ik hoop toch
dat gij mij niet ijdel en verwaand vindt."
„Mijn lieveling," antwoordde hij, mij nog vaster
tegen zich aandrukkende, „ik vind u het liefste
beste schepseltje van deze groote booze wereld."
