rum
je en de
Hike Breijer
1ÖO
Nieuwsblad y. Holl. Noorderkwartier
No 3
42e Jaargang
Ruwe handen
TELEFOON INTERCOMMUNAAL NC. 52 ZATERDAG 7 JANUARI 1933
NIEUWE
iyr.EDUkm mum
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprijs:
per S maanden 1.15.
llilpufe: firma 1. H. KEIZER .Bedactenr 1. H. KEIZER. Bureel Hoordscfiarwoude.
AD VERTE NT IEN
Van 15 regels 75 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
Overgenometa. uit het „Algemeen Handelsblad.".)
Die koninklijke familie was Vrijdagmiddag
naar Leiden gekomen waar de oudste univer-
sitieit in ons land een stichting ook (van
prins Willem van Oranje als eerste in den
lande het feit wilde herdenken, dat in April
a s.. de „Vader |des Vaderlands" vier eeuwen
gelede^ geboren werd.
Aan de deur van het universiteitsgebouw
werd de koninklijke familie ontvangen door het
senaatsbestuur.
Nadat aan de koningin, de koningin,-moeder
en de prinses bloemen waren aangeboden door
drie dames, begaf men zich naar het GrootAudi-
torium. Voorop gingen de twee pedellen, achter
hen de rector-magnificus, vervolgens; de koni-n
klijke familie, daarna het gevolg, de koningin-
moeder was door drie leden van haar gevolg
vergezeld.
In het auditorium hadden reeds plaats geno
men de curatoren en de hoogleeraren en vele
andere autoriteiten.
Zoodra. het koninklijk gezelschap gezeten was,
besteeg de rector den katheder, opende de ver
gadering en sprak:
„Majesteiten, Koninklijke Hoogheden,
Aanzienlijk gehoor,
Voor de derde maal bininen acht jaar valt
aan de Leidsche Universiteit het hooge voor
recht tebeurt, Uwe Majesteit! en de andere le
den van het koninklijk Huis binnen hare muren
te zien, ten einde deel te nemein aan een plech
tige academische handeling, waarin steeds op
nieuw de nauwe band tusschen het Huis van
Oranje en 's lands oudste hoogeschool treffend
tot uiting komt..
De wording van een staat en een volk is zel
den of nooit zoo eng verbonden geweest aan
het leven van éen groot man, als dit het geval
is ten opzichte van den Nederlandschen staat
en Prins Willem van Oranje. Die samenhang
wordt nog merkwaardiger door het feit, dat
op het meest bewogen punt in de worsteling
van dat volk en het streven van dien man ook
de grondslagen zijn (gelegd voor de opkomst
van een nationale studie en wetenschap.
Indien de academische senaat) voor de plech
tigheid, die ons heden bijeen houdt, den dag
koos, waarop de Prins het octrooi tot stichting
der universiteit uitgevaardigd heeft, dan is het
niet om daarmee de universiteit in het midden
punt van deze herdenking te plaatsen. In dit
eeuwjaar van 'sPrinsen geboorte geldt de vie
ring van zijn gedachtenis het gansche menschen-
leven, dat in 1553 begon, in al zijn onschatbare
historische beteekenis. Met de keuze van Ü<ai
6en Januari getuigen wij enkel van ónze onver
gankelijke dankbaarheid voor de bij uitstek wijze
en ver vooruitziende daad van den Vader des
Vaderlands ,die vorm kreeg op dien dag."
Toen de rector had uitgesproken' zong van
de galerij een dubbelkwartet van studenten, on
der leiding van Bjchard Boer, vierstemmig het
eerste en het laatste couplet van het bekende
Geuzenlied: „Hplpt nu U self, soo helpt Godt".
Prof. H. T. Colenbrander, hoogleeraar in de
vaderlandsche geschiedenis, sprak daarna van len
lagen katheder zijn historische rede uit:
De leidsche hoqgleeraar, die op dezen dag
U van Cranje spreekt, begon spr., vervult daar
mede, in naam zijner universiteit een plicht der
dankbaarheid.
A an het begin der nationale geschiedenis (van
Noord-L ederland verschijnt ons Oranje's figuur
in reuzengestalte. Deze plek hier overschadu
wend, de ruimere, historiche omgeving: onsva-
derlnad, trekt hij tegelijk blikken tot .zich uit
een groote verte: immers, hij behoort mede aan
de overige Nederlanden, ja bezet een eigen plaats
m dat groote geheel van haast ^onbegrensde uit-
zetbaarheid protestantsch West-Europa. Na Co-
ligny ,en van nog algemeener beteekenis; dan hij,
1S Oranje martelaar geweest eeUer vruchtbare
gedachte, waarin de republiek der Vereenigde
Nederlanden, het Zwitsersche eedgenootschap,
WACHT U VOOR VERKOOPLANGS DE
HUIZEN.
WENDT U TOT
ADRES VOOR
BUIKBANDEN
CORSETTEN
VERTROUWD
BUSTEHOUDERS
ELASTIEKEN KOUSEN enz.
OOK VOOR ZIEKENFONDS
Mienl II «faam lal. 526
VAKKUNDIGE BEDIENING.
een gruwel, de bloedplakkaten een ding des aan
stoots, en bij een van die stilzwijgende overeen
komsten tusschen gelijkgestemden, waartegen re
geringen zoo weinig vermogen, lieten de magistraten
ze zooveel mogelijk onuitgevoerd
Het slot der rede luidt aldus:
Schotland, Noord-Amerika, het Brandenburg van
loüise Henriëtte, eln, voor een deel dan' Toch,
Engeland en Frankrijk hebben geleefd: de ge
dachte der christelijke vrijheid, die in de tweelie
heblft der zestiende eeuw om' adem vecht, ejn
door Oarnje gekoesterd is in zijn hart, bezon[-
ne'n in zijn brein, en met zijn 'bloed betaaldeen
gedaclite, die, wil zij zelf niet spoedig jschul-
worden aati den dwang, waartegen zij in'Opstand
kwam, het complement moet ontwikkelen der
christelijke verdraagzaamheid;
Oranje, de wegbereider der christelijke vrijheid,
grondvester der christelijke verdraagzaamheid, hij
is tegelijk een aantrekkelijk, een nobel mensch ge
weest. Waarmede begint zijn hooger leven: met
dien kreet in 's lands raadsvertrek, dat hij niet
aanzien kan dat vorsten heerschen willen over de
zielen der menschen; dat het zijn ziel verbijstert
een mensch te zien verbranden om wat hij beleed
uit zijn gemoed. Waarin bestijgt het zijn top: in
die tweede unie van Brussel, waarbij hij de onder
teekenaars zich verbinden doet, noch hen die Je
katholieke kerk verlaten hebben, noch hen die
haar trouw zijn gebleven, geweld aan te doen, te
beleedigen of te benadeelen. Waarin klinkt het uit:
in die vraag na het schot van Jaureguy, niet hoe de
moordenaar, neen hoe hij Self verantwoording zai
kunnen afleggen voor zooveel vergoten bloed; in
zijn bejegening van 's hofpredikers troost, die al
leen van het recht der zaak gewaagt, waarvoor het
bloed geplengd is: „a la misèricorde, mon ami! a
la misèricorde, c'est la mon recours et n'y en a
point d'autre"; in zijn verzoek, den schuldige aan
het moordbedrijf geen wreeden dood aan te doen;
in de zucht waarin, na het andere schot twee
jaren later, de vliedende gedachte zich nog om het
volk bekommert dat hij aan de hand genomen en
geleid heeft op zóó gevaarlijken weg: „mon Dleu, aie
pitié de ce pauvre peuple". Het stugge gemoed van
ons waterlanders is van één ding zeker: dat de
dank, die het betalen wil, nooit aan de verdienste
gelijk komt.
Spreker roept vervolgens de vijf gestalten in de
herinnering waarin de prins ons achtereenvolgens
verschijnt: die van den Brusselschen edelman, den
vorst-bevrijder, den rebel, den ruwaard van Bra
bant, den martelaar. Hij komt in ons land op een
oogenblik, dat in Duitschland reeds de luthersche
kerkhervorming haar beslag heeft gekregen, van
welke zijn eigen moeder, Juliana van Stolberg, een
ijverig aanhangster is; in de Nederlanden evenwel
heeft de landsheer, aan wien ook naar Duitsche
opvatting de beslissing te dezen toekomt, haar niet
toegelaten. De jonge Willem van Oranje bedraagt
zich dan ook in de Nederlanden als katholiek. De
poging tot nederwerping van het protestantisme in
Duitschland, in Engeland, moest tegen de Neder
landen, een vijandschap oproepen, die hun volks
welvaart, bij goede betrekkingen tot die naburen bij
uitstek gebaat, benadeelde. Nederland had in Eras
mus een verfoeier, een bespotter voortgebracht van
het uiterlijk geweld, dat meent den geest te kun
nen dwingen. De inquisitie was den Nederlanders
Wij hebben zijn les niet versmaad.
Oranje heeft de kracht niet vermoed, waarmede
het Noorden zich tegen Parma zou kunnen hand
haven. Niet zonder diens afleiding evenwel door
Hendrik IV, in wiens tijd Oranje's juiste gedachte,
dat Frankrijk bovenal de nuttige bondgenoot kon
zijn, eindelijk bewaarheid werd; maar voor een red
ding van Oranje's generaliteit was het toen te
laat. De Unie bleef behouden, en bij voortdurende
ontstentenis van een landsheer, als republiek Het
was nooit Oranje's wensch geweest. De geünieerde
provinciën als groote mogendehid, hij heeft ze in
den droom niet gezien. En toch is hij de vader van
ons kleine vaderland, dat groot bleek ,te kunnen zijn
in wat Oranje's generaliteit ontbrak: burgertucht
en christelijke verdraagzaamheid. Wij hebben zijne
les niet versmaad. Ons volksleven heeft deel aan
eene gedachte, die grooter was dan het Holland,
grooter dan de Nederlanden van zijn tijd, die
Europa veroverd heeft, die wij nog ten huidige
dagen niet kunnen missen. Wat in ons waarde
Doos 30en60ct.
heeft, het is in vrijheid gegroeid, en in de sfeer
der vrijheid alleen zal Nederland leven. Wat hij in
zijn volk, In zijn huis heeft ontvonkt, het is ons
kracht geworden zonder wederga, ons beider kost
baarste goed nog heden. Ons ontroert nog zijne
gedachtenis als geen andere het vermag; onder
haar beschuttend lommer zweren wij Nederlanders
van thans onze veeten af, en reiken elkander de
hand. En in de geschiedenis van zijn stamhuis zijn
de oogenblikken aan te wijzen, waarop, tot ons
heil en behoud, de dragers van zijn naam niet op
de lippen namen, want vertoon was hun vrc-emd,
maar in hun harte lazen: seseramoi, Nassau. Hoe
zou het heden anders wezen? Zoo zij dan, in dit
oogenblik, door ons allen vergaderd in Oranje's
naam, ingegaan de plechtige hernieuwing van het
oud verbond; zoo zij in onze ziel bezegeld de Unie
van Leiden.
Na de rede van Prof. Colenbrander zong het koor,
eveneens vierstemmig, het eerste lied uit den Ge-
denkklank van Valerius: „Hoe groot, o Heer. en hoe
vervaarlic".
Hierop volgde het slotwoord van den rector.
VINDTGEEN BETERE
Bij inzending
van
PUNTEN
aan Theebons
ONTVANGT U
EEN PRAGHTIG
CEMAMERD
Tinnen theebusje
DlN 31ELPAAD VOOR
UW THEEBLAD
Nieuwstijdingen
OVER DE WILLEM DE ZWIJGER
HERDENKING.
In een gespierd en druk verspreid pamflet noo-
digt de Limburgsche Liga de Limburgers uit zich
afzijdig te houden van de Willem de Zwijger her
denking
In verband met de verspreiding van dit pamflet
is er een justitieel onderzoek gaande. Bij enkele
vooraanstaande leden der Limburgsche Liga werden
bereids justitioneele informaties ingewonnen.
(Nrd. Holl Dbl.).
EEN SCHOT IN HET DONKER.
De roofmoord te Numansdorp
De tweede verdachte B. inzake den roofmoord te
Numansdorp heeft Donderdag aan de Dortsche Ju
stitie toegegeven bij de inbraak aanwezig te zijn
geweest. In de donkere schuur was het tusschen
den eersten verdachte en den landbouwer tot een
vechtpartij gekomen, waarop B. in het wilde weg
schoot, zodat hij niet de bedoeling gehad heeft den
landbouwer te dooden.
(RIEiN" JAAR GEVANGENISSTB AF
Donderdag behandelde de Rottepdamsche Recht
bank de destijds zooveel geruchtmakende moord
zaak op Marietej van Os, het 10-jarig 'meisje
dat in den avond vafn October 19929 door een
onverlaat was meegelokt naar den donkeren
Blijdorperpolder en daar ergerlijk werd mishan
deld en tenslotte gewurgd werd. D'e politie meen
de reeds den dader gevonden te hebben, (een' ze
kere W .V., reizend koopman, die na een uit
gebreid onderzoek in Venlo gearresteerd werd.
De man kon echter zijn onschuld bewijzen en
moest weder worden vrijgelaten. In Augustus
van het vorige jaar legde de 24-jarige Hp J. H.,
destijds gedetineerd in de bijzondere strafgeva-n
gen is te Scheveningen, een volledige bekente
nis af.
KON HAAR HOOFD NIET MEER DRAAIEN.
Gemarteld door spierpijnen.
Een ons hulp is meer waard dan een ton mede
lijden. Dat was het ook voor deze vrouw. Iedereen
beklaagde haar. Maar één gaf haar een raad, die
hielp. Na deze goede raadgeving was zij niet langer
het voorwerp van medelijden. Zij schrijft: Ik leed
aan spierrheumatiek In den nek het was een
marteling. Mijn hoofd kon ik niet meer omdraaien.
Iedereen had medelijden met mij. Toen was er
iemand, die me raadde Kruschen Salts te probee-
ren, wat ik deed. En In zes maanden was ik een
andere vrouw. Als ik nu maar het minste vleugje
van rheumatiek voel, neem ik direct een dosis van
Uw wonderlijke Kruschen Salts en het verdwijnt.
Na alles, wat ik ondervonden heb zal ik nooit na
laten ook anderen Kruschen Salts aan te raden."
Mevr. S.
Het zijn de opeengehoopte afvalstoffen in het
lichaam, die de ondragelijke rheumatische pijnen
doen ontstaan.
Kruschen Salts nu spoort nieren en ingewanden
aan tot gezonde, geregelde werking en het gevolg
is dat de schadelijke afvalstoffen op volkomen na
tuurlijke wijze uit hek lichaam verwijderd worden.
Wanneer U zich dus houdt aan de „Kleine dage-
lijksche dosis", zult U inwendig schoon zijn en
blijven, en in een gezond, frisch en „schoon" ge
houden lichaam is geen plaats voor het ontstaan
van rheumatiek.
Kruschen Salts Is uitsluitend verkrijgbaar bij
alle apothekers en drogisten a f 0.90 en f 1.60 per
flacon. Stralende gezondheid voor één cent per dag.
(Adv.).
