Naar de R.AI.
„Alkmaar -trailer
GARAGE BOSMAN
Ook II stood vol bowondoring
Ronault - Ford on Chevrolet
Voelt U iets vooraanschaffing?
N.V. Habo, Noordscharwoude
22ste IAL Tentoonstelling
te kijken naar de nieuwste modellen
Auto's tijdens Uw bezoek aan de R.A.I.
Praat eens met de
Wij treden ais Agenten van deze merken in dit
district op en verstrekken 0 gaarne alle gtwenschte
inlichtingen, zonder U eenige verplichting tot koopen
op te leggen
Trailerfabriek „Alkmaar"
Eilandswal 10 bij de Vlotbrug
BROEK OP LANGENDIJK.
(Van onzen eigen verslaggever).
DE TRIOMPH VAN DE LICHTE AUTO.
„STEAMLINE" EN „BEAVERTAIL".
DE „ALKMAAR"TRAILER BIJ DE BEDRIJFSAUTO.
Als we één leelijk ding van de R.A I. willen
zeggen, is dat, dat zij te groot is, of eigenlijk, dat
er te véél staat. Men weet niet waar het begin, en
waar het eind is. Bovendien moet men als leek
zich eerst wat acclamatiseeren, maar als men er
een tien minuten is, komt men toch wel in de
sfeer en begint de omgeving, die eerst een vrij
ongeordende massa-indruk maakt, meer en meer te
spreken. Toch blijft het vermoeiend, en zou het
prettiger zijn, als de verschillende stands wat meer
uit elkaar lagen. Waar echter de aanvrage de be
schikbare ruimte verre overtrof, moet de Directie
zeer economisch te werk gaan, en is er met elke
vierkante meter gewoekerd. Het is voor ons de
vraag of er op de R.A I. veel zaken gedaan worden.
Misschien wat in het „kleingoed", maar dat de
orderboekjes van de ijverige verkoopers volgekrab
beld zullen worden met verkochte wagens, geloo-
ven wij niet.
Toch moet er iets in zitten, anders maakt de
moderne zakenman zich niet zoo druk, en vertrekt
zijn gezicht niet in de vereischte vriendelijke plooi,
om de tallooze „interessenten" allerlei technische
wonderen te vertellen, en hun zakken vol te stop
pen met prospecti. Er is keus genoeg. Automobielen,
kant en klaar voor even duizend gulden én aristo
craten van tienduizenden guldens. Lichte motor
rijwielen, met hoedanigheden van zwaardere broe
ders voor tweehonderd guldentjes, maar ook zware
„knapen" die nog anderhalf duizend kosten.
Als er één zaak is, die zelfs den meest absoluten
leek moet opvallen, dan is dat de volkomen over
winning van de lichte auto. Het is lang een vra,ag-
stug geweest, een auto te fabriceeren, die weinig
gebruikt, snel is, veert als een zware wagen en niet
veel kost De gevolgen van het naarstig zoeken, zien
we reeds'eenige jaren op den weg, maar het bleven,
wat je noemt „kinderwagens", die meestal den naam
„auto" niet verdienen, en zich niet konden hand
haven. Wie nu echter de D.K.W.-tjes, de Singer,
de Austin, Engelsche Ford, de Fiat Balila, de M.G.
daar als rijdende boudoirtjes ziet staan, zal van zijn
vooroordeel volkomen genezen zijn. Dé bezuiniging
viert ook hier triomphen Waarom zou men zich
nog door een €0 P.K. motor laten voortrazen, als
men thans een zuinig economisch bedrijfszekeli'
wagentje kan krijgen, dat zich in een bedrijf vooral
spoedig „verdiend" heeft? De hooggeprezen „stream
line" ontbreekt haast aan geen enkelen wagen,
terwijl verschillende reeds den populair wordende
„beavertail" (beverstaart) dragen, waardoor den
windvang steeds meer gereduceerd wordt, en een
economisch gebruik van de binnenruimte verkre
gen wordt.
Na dus eerst wat rondgekeken te hebben, wan
delen we weer terug naar den uitgang, om dan een
„geregeld" overzicht te maken. We beginnen dan
bij de
MOTOR-RIJWIELEN.
De tijd is voorbij, dat men de „stoomfietsrijder".
amechtig zijn doorgaans kapot vehikel zag voort
duwen. Het zijn inmiddels technische wonderen ge
worden Ook dat soort voertuigen, dat eigenlijk geen
vleesch en geen visch was, de rijwielen met hulp
motoren, de z.g. „ploffietsen", zien er thans heel
prettig uit. De Nederlandsche Industrie, Gazeile,
Simplex,, Burgers en Junckers maken hier geen
slecht figuur. Verzwaarde frames, sterk veerende
voorvork, zeer zuinig verbruik, zullen deze merken
maken tot een gewaardeerd bezit voor den han
delsreiziger, of den particulier, die van het „eeuwi
ge trappen op zoo'n fiets" genoeg begint te krijgen.
Bij de motorrijwielen staat er een, een B. M W.,
waarop de rijder Ernst Henne het snelheidsrecord
van 244 km per uur gevestigd heeft.
Op de benzinetank bevindt zich een leeren
kussen, om den rijder het mogelijk te maken plat
op de tank te gaan liggen. Veel is er overigens niet
aan te zien. Een nieuwigheidje is de electrische
starter van de Eysink-motorrijw(lelenVoor den
niet-motorkenner toonen de motorrijwielen overi
gens weinig verandering. De roode Indians hebben
er een paar broertjes bij gekregen, en de Harley
Davidson toont ook een wat anderen vorm De
eene fabriek doet niets voor den ander onder, door
schitterend lak- en chroomwerk haar producten een
zoo aantrekkelijk mogelijk uiterlijk te geven.
DE LUXE AUTOS.
De motoren zouden over het algemeen maar
weinig veranderd zijn. Algemeen is gestreefd deze
z.g. trillingsvrij te maken, door ze zwevend op te
hangen. Hier en daar een verbetering, een nieu
wigheidje Bij den Chevrolet zagen we o.a. een rub
berplaat, 'te gebruiken als gaspedaal, wat gemak
kelijker schijnt te zijn, dan de tot heden gebruikte
knopvorm. Zooals gezegd, streven ook de goed-
koopere merken er naar, er ,duur" uit te zien. Zoo
dat haast op alle wagens aardige vondsten,- als in
gebouwde koplampen, bijzondere radiateurvorm,
speciale bekleeding enz. Een bijzonder aardig wa
gentje is de baby „Ford", die reeds voor f 1400.—
„zu haben" is. De grootere Fords beginnen hoe
langer hoe meer Europeesch te worden. De citroëns
hebben ook het principe „zwevende motor". De
„Singers", ook een goedkoope prijsklasse, vormen
een attractie op zich zelf, door ondanks de be
trekkelijke goedkoopte, uitgerust te zijn als veel
duurdere wagen. General Moters (Chevrolet, Pon-
tiaurde, Buick enz komen ook zeer goed voor den
dag. De wagens maken een gedistingeerden indruk.
Speciaal vestigen wij den aandacht van onze lezers
op de nieuwe Renault waarvan de H.A.B.O de ver
tegenwoordigster in dezen omtrek is. De prijzen zijn
vanaf f 1750.—. Iets bijzonders is de „prima quatre"
waarvan de prijs is f 1975.—. De schitterende 4 cy
linder motor, conduite intérieur de luxe, 4/5 plaat
sen, 4 deurs compleet, maken dit tot een schitte
renden wagen Ook de „conduite intérieure de luxe,
4/5 plaatsen, 2 deurs met koffer, (f 1950") munt uit
door zuinig benzine- en olieverbruik. Hun soepele
veering, vaste ligging op den weg, maar bovenal
hun lichte besturing en hun prima vierwiel-rem-
men van vrachtwagens maken deze soort tot den
meest economischen wagen.
Het Renaultchassis 3 x is een chassis van. bij
zondere kwaliteit, draagvermogen 3475 ko. Prijs
f 2400.met 6 cylindermotor, met groote trekkracht,
geruischlooze 2e versnelling, vrijdragende achter
assen, moderne forsche wagen, door zuinig gebruik
de meest practische bedrijfsauto.
DE TRAILERS.
Een Alkmaarsch bedrijf, de Trailerfabriek, Eilands-
wal, heeft een trailer geexposeerd, welke zeer ge
makkelijk aan te koppelen is, en waar liefst op een
nuttige last van 6 ton berekend is. Het geheel
electrisch gelaschte chassis is van geperst staal, met
automatische kogelkoppeling, berekend op een trek
van 25 ton (2'/2 spoorwagon dus!) De geweldige,
zware, en degelijke constructie had veler aandacht,
en hoorden wij van vakmenschen onverdeeld waar-
deerende opmerkingen.
Vraagt nog heden inlichtingen
over onze
De eenvoudige uiterst gemakkelijke
en veilige constructie heeft op de
R. A. I. aller belangstelling. y
DE DRIEWIELERS.
Ze zijn, meenen wij, een poosje van den weg ge-
weest, en als „luxe" auto schijnen zij geen op-
gang gemaakte te hebben. Als bestelwagens zijn ze
i op deze tentoonstelling echter weer rijk -vertegen-
J woordigd. Ze zullen behooren tot de klasse der
motorrijwielen, maar heeft men getracht, ze het
i aanzien van den auto te geven, dooreb v. in som-
j mige gevallen een looze motorkap, om' het voor-
wiel te bouwen.
BEDRIJFSAUTOS.
Geweldig is ook de vlucht, die de bedrijfsauto ge
nomen heeft, en is deze verzameling van klein tot
groot, zeker niet het minst interessante deel der
tentoonstelling. Aardig is een tusschenvorn: der
Citroënfabrieken, een luxe bestelwagentje, dat in
een ommezien van het één in het ander kdn wor
den vervormd. Geweldig is een tractor met aan
hangwagen, de Siam. De chauffeur heeft te bedie
nen, twee motoren, (elk onder een motorkap] twee
gaspedalen, twee versmeHingsinrichtingen, dubbel
stel remmen enz., en zal de wagen wel bedoeld zijn
voor een tweekoppige bemanning. De nieuwste typen
oussen lijken in eenig opzicht wee" op die heel oude
Franscbe vrachtauto's, U herinnert ze zich nog wel.
Motor onde, de bestuursplaats, dus zonder „neus"
er voor. Ook nu is de motor ingebouwd, en heeft
het voorstuk het meest van een electrische trein.
Aan het koetswerk is de uiterste zorg besteea, ware
salons op wielen. Steeds meer schijnt het trailer
systeem toegepast te worden. Het maakt een gewel
digen indruk, zoo'n Floating Pullmanbus voor 54
passagiers te zien staan, van 15 M. lang, met 6
deuren, en een motor van maar eventjes honderd
paardekrachten. Als onze H.A B.O. er nog eens aan
zou denken zulke wagentjes aan te schaffen,
(wanneer tegen dien tijd de weg eens hier en daar
verbreed zou zijn) zal de Twuyverwegstrijd gauw
beslist zijn. Want hij zou er wel gauw doorzakken.
DE DIESELMOTOR.
Een auto stook je met benzine. Dat weten we
allemaal. Dat benzine duur is, ontplofbaar is weten
we ook wel. Er is ook in den loop der jaren dikwijls
naar iets anders gezocht We hebben gehad de
electrische auto, zooals dë Ataxen in Amsterdam.
Het heeft niet opgenomen, en ook zijn nazaat, de
electrische fiets is nog geen „marktartikel". In de
jaren van benzine nood, 1914—1918, hebben we de
auto's gehad, die gestookt werden met hout. Duit-
sche fabrieken hebben zich bezig gehouden, weer
auto's met stoommachines te fabriceeren. We heb
ben de rakettenauto van Fritz Opel gehad. Alle
maal geen blijvertjes. De Dieselmotoren beloven
echter een werkelijke ommekeer te zullen brengen.
De niet zoo licht ontvlambare ruwe olie kost veel
minder dan benzine, en explodeert zonder electri
sche ontsteking, wanneer de compressie hoo genoeg
opgevoerd wordt. Een bezwaar was steeds, dat de
Dieselmotoren te zwaar waren. Nu echter is men
er in geslaagd het' gewicht per P.K. behoorlijk te
verminderen, en zien wij op de tentoonstelling ver
schillende bussen, en zware bedrijfsauto's met deze
motoren voor het gebruik gereed staan. Men is nu
eenige jaren er mee bezig. Op de vorige R.A.I. ten
toonstelling waren 5 fabrieken die ze inzonden tegen
thans 25. De Kromhoutmotorenfabriek legt zich
ook met energie op deze nieuwe branche toe, en zeer
zeker is het dat de Dieselmotor binnen afzien-
baren tijd een voorname plaats in het automobilis
me veroverd zal hebben.
ACCESSOIRES.
Kleinigheden, die het leven van de automobilis
ten veraangenamen. Schijnwerpers, lampen die met
de wielen naar rechts of links meedraaien, mas
cottes, als zwevende en fladderende vogels op een
radiateurneus enz. enz. Voor den radio-maniak is
zelfs in een bepaald merk een installatie op het
dashboard gebouwd, zoodat men rijdende van Dajos
Bela of Kovacs Lajos kan genieten.
Auto's Motorrijwielen, Rijwielen,
s-s Banden, Onderdeeien.
Ie klas Reparatie-Inrichting
Garage electrisch verwarmd
Luxe Autoverhuur
OLIE EN BANDEN.
Aantrekkelijke stands met olie, als Beverol, Val-
voline enz. waar men het geheele procédé van de
smering kan volgen. Banden tot geweldige dikten.
Het is maar gelukkig dat elke werkelijk interes
sent zich het meeste tot een bepaalde afdeeling
aangetrokken zal voelen, want werkelijk, er is te
veel te zien. Men kan het in een paar uur niet
allemaal verwerken. Toch blijft het ook voor den
leek geweldig interessant, en al is het autorijden
in veler oog nog een zekere „luxe", het is geluk
kig, dat de handelaren het hoofd niet laten hangen,
en zich aanpassen aan de tijdsomstandigheden.
Wij besluiten dit vluchtig overzicht met den
wensch, dat alle lezers van ons artikel zich nog
eens zoo'n prachtproduct van de autotentoonstel
ling zullen kunnen aanschaffen!
Gr.
NEDERLAND'S EERSTE CHAUFFEUR
Vertelt van Nederland's eerste auto.
Nu de R. A. I. haar poorten weer geopend heeft
en duizenden en duizenden zich verdringen rond de
modernste producten der automobielindustrie, klinkt
het bijna ongelooflijk, dat nög maar zes en dertig
jaar terug, in de Noord-Hollandsche Wieringer-
waard, de bakermat van het Nederlandsche auto
mobilisme heeft gestaan.
stuurrad uit handen te geven. De rijles bleef uit.
Zoo stond, toen de deskundigen naar den trein
waren gebracht, de pionier Kuiper met zijn nieuwe
rijtuig alleen voor den nachtelijken terugtocht naar
het dorp. Het was een grondige vuurproef met alle
technische wederwaardigheden uit dien tijd: twee
maal drie emmers koelwater benevens een keer of
wat schoonmaken der branders.
Maar Dirk Kuiper, die stamhouder van een com
pleet geslacht chauffeurs zou worden rijdt niet
thans een der drie zoons, den Amsterdamschen
Hoofd-Commissaris was er de man niet naar
zich spoedig gewonnen te geven.
Hij kwam heelhuids thuis.
Negen en een half jaar lang reed de notaris met
zijn Victoria, opzien barend, waar hij kwam. Het
waren roemruchtige dagen uit de geschiedenis van
ons automobilisme.
Toen Alkmaar voor het eerst genomen moest
worden stapten vier dienders voor het rijtuig uit
om de bevolking te beschermen en vrij baan te
maken. Bij het eerste bezoek aan Amsterdam was
het de chef van het Voerwezen zelf, de Hoofd
inspecteur van Oost, die het vehikel besteeg en het
de stad door loodste om er tenslotte het predicaat
„veilig" aan te verleenen.
De eerste Nederlandsche chauffeur Dirk Kuiper.
Wanneer Dirk Kuiper, de nestor onzer beroeps
chauffeurs, de eerste Nederlander, die het volant
hanteerde, uit die oerdagen vertelt, moet men on
willekeurig glimlachen, hoewel zijn verhalen even
authentiek als geloofwaardig zijn.
Hij was in dagen koetsier bij Notaris Backx, die
een uitgestrekte praktijk waarnam en reeds her
haaldelijk voor „een auto" bewerkt was. Kuiper gaf
ten slotte den doorslag. Een erkend ingenieur had
den notaris gewaarschuwd voor het veelvuldig
warmloopen der nieuwe benzinewagens. Hij weet
er niks van had Kuiper geantwoord als ik de
assen van het rijtuig niet smeer worden ze ook
warm! En Kuiper was deskundig; hij had erva
ring met stoomdorschmachines
De order voor de Daimler Victoria werd dus ge
plaatst. Koopsom f 3000.Twee cylinder met gloei-
kopontsteking, motor achter, waterreservoir voor,
riemoverbrenging met vier versnellingen, gummi
rijtuigbanden, vier plaatsen binnen en twee op den
bok, maximum-snelheid 25 K.M.
Per trein werd in October 1896 de eerste auto
voor ons land aan de Weesperpoort te Amsterdam
aangevoerd. De ondernemende auto-importeur, de
gelukkige kooper en zijn chauffeur, waren allen
op dat gedenkwaardige oogenblik aanwezig. Geen
hunner evenwel mocht het gelukken de nieuwe
machine op gang te krijgen en bij navraag in de
hoofdstad bleek er niemand te zijn, die raad wist
te schaffen. De eenige uitkomst was de fabriek.
Zeven dagen later reden een automobielhandelaar,
die straalde van trots en geluk en de inmiddels
gerequireerde fabrieksmonteur het Noorden in en
door een haag van onthutste dorpelingen beleef
den zij een glorieuzen intocht in de Wieringer-
waard.
Nog drie dagen zouden de twee experts na de
aflevering blijven om Dirk het rijden met den wa
gen bij te brengen. Echter geen van beiden had lust
om op de smalle wagen in het waterland het 3
De „Victoria" van 1896. Dirk op den bok. Notaris
Backx met zijn zoon in het rijtuig.
De Victoria van Notaris Backx was het, die het
eerste conflict auto-voetganger verwekte; het was
behalve de eerste auto, die reed, tevens ook de
eerste Nederlandsche auto, die niet verder kan en
„en panne" stond inLutjewinkel Daar ploe
terde de eerste chauffeur-mechanicien twee volle
dagen, daar demonteerde en monteerde hij de ge
heele motor en het verdere mechaniek om eindelijk
te ontdekken, dat een verstopte uitlaat het eenige
euvel was.
Van rijbewijs wist niemand. Een door de Koningin
eigenhandig geteekende acte was nummer- en rij
bewijs tegelijk en machtigde Kuiper met het ge
vaarte te rijden. Een der voorschriften bevatte het
verbod om bij mist niet harder te rijden dan 8 km.
Drommen volk begeleidden de eerste auto, het
rijtuig zonder paarden, op haar ontdekkingsreis
door het land. Soms werden er centen uitgegooid
door den notaris om zich tenminste van de jeugd
tijdelijk te bevrijden.
Geen paard dorst voorbij. Ook niet wanneer het
Voertuig stil stond. Menschen langs den weg zagen
met ontzetting dë wondere verschijning naderen,
die de duivel zelf wel kon zijn. Velen van hen
stapten zoo ver achteruit, dat zdj in de sloot terecht
kwamen.
Om de boeren niet van de wijs te brengen werd
voor de paarden omdrinken gevraagd als het koel
water moest zijn. Sommigen overleefden het nau
welijks, als de notaris dan vertelde, dat de paar
den achterin zaten, daar waar de branders gons
den
Dat alles is nog maar zes en dertig jaar gele
den.
Dirk Kuiper is thans chauffeur in ruste in het
dorpje Santpoort. Hij heeft alle phasen der ont
wikkeling kunnen bijwonen. Van 25 tot 115 km.
Want nog dertien jaar bereed Kuiper in dienst
van Minister Cremer een zwaren Spijker door bin
nen- en buitenland Een unieke loopbaan.
Zes en dertig jaar geleden
Nimmer nog wist eenig ander vervoermiddel zich
zoo snel te ontwikkelen en de wereld te veroveren.
Zes en dertig jaar geleden kwam de eerste auto
in ons land.
Ook nu weer staan de belangstellenden, uit alle
deelen van het land gekomen, aan de Weesper-
poortstation.
Snelle taxi's voeren de bezoekers naar het R.A.I.-
gebouw, waar honderden merken in onafzienbare
rijen staan tentoongesteld
Kijken, proefrit, koopen.'Practisch gesproken gaat
de nieuwe auto mee naar huis.
En dan te bedenken, dat nog maar zes en dertig
jaar geleden
