Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier 42e Jaarerang; llilmi: firma I.' II. IEIZIB - .Badaclem I. H. HEIZtR. - flanel NoofdschirwnuJt. Buitenlandsch Overzicht Binnenlandsch Overzicht Binnenland. Uit den Omtrek Stemplicht No 49 TELEFOON INTERCOMMUNAAL Nr. 53 DONDERDAG 27 APRIL 1933 NIEUWE n L4HGEIUKEI COURANT DEZE COURANT VERSCHIJNT DINSDAG DONDERDAG en ZATERDAG. Abonnmentsprljs: per 3 maanden 1.15. ADVERTENTIEN Tan 15 regels 75 cent; elke regel meer 15 cent GROOTE LETTERS NAAR PLAATSRUIMTE. Te Washington vergaderen de vertegenwoordigers van verscheidene groote mogendheden en plegen overleg met den Amerikaansrhen president. De be langrijkste besprekingen worden gevoerd met Mac- donald en Harriot. Wat het doel van deze bespre kingen en hoe is de toestand daar geworden? Zie daar de vraag, die gesteld moet worden, wil men een eenigszins duidelijk overzicht krijgen van wat zich' in de afgeloopen week heeft afgespeeld in de inter nationale politiek. De vorige week konden wij nog schrijven, dat te Washington vergaderd werd met het doel reeds van te voren een zoo groot mogelijke basis van overeenstemming te krijgen, omdat in ieder geval alles in het werk gesteld moest worden om de economische wereldconferentie, die binnen afzienbaren tijd gehouden zal worden, tot een succes te maken. Van deze goede voornemens is intus- schen niet veel meer overgebleven. Of liever, de voornemens zullen er nog wel zijn, maar de prac- tische verwerkelijking daarvan is weer verder dan ooit weg, hetgeen te danken is aan het loslaten van den gouden.standaard in de Vereenigde Staten. Toen de eerste berichten over deze verrassende en buitengewoon belangrijke maatregel bekend wer den, waren er velen die van opvatting waren, dat dit een tactische zet was van president Roosevelt, die hiermede een wapen te meer in handen wilde hebben, om de landen, en in de eerste plaats Enge land tot concessies te dwingen en orde te schep pen in de valutaproblemen. Dit blijkt intusschen niet het geval is zijn. Het is veeleer waarschijnlijk, dat Roosevelt tegen zijn zin tot dit loslaten van het goud als basis van de muntwaarde gedwongen is geweest door een bijzonder krachtige strooming het in congres in deze richting. Tot dusverre zijn de verschillende door Roosevelt genomen maatregelen er glad door heen gekomen. De publieke opinie in Amerika was sterk voor Roosevelt geporteerd en het congres was volgzaam. Wanneer nu Roosevelt zich zou hebben verzet tegen een door de overgroote meerderheid van het congres, geëischt loslaten van den gouden standaard, met het doel den koers van den dollar te doen dalen, m.a.w. de goederenprijzen te doen stijgen, zou er groote kans hebben bestaan op een breuk tusschen het congres en Roosevelt Wanneer de Amerikaansche president tijdens zijn verdere bewind geen steun, of slechten steun zou hebben kunnen vinden in het congres, zou hij in feite aan handen en voeten gebonden geweest zijn en niets meer hebben kunnen uitrichten van al de groote en sterke plannen, die hij misschien, waarschijnlijk zelfs, nog in petto heeft. Het is daar om, zegt men, dat Roosevelt zoo spoedig heeft toe gegeven aan wat hij als een algemeene eisch zag. Wel, het gezag van president Roosevelt moge in de Vereenigde Staten daardoor zijn gehandhaafd, de vooruitzichten van de econorïiische wereldconferen tie zijn er niet beter door geworden. Alles is weer op losse schroeven komen te staan. Onzekerheid is weer het eenig zekere aan de conferentietafels. Naar het schijnt is dan ook reeds het zwaartepunt van de besprekingen te Washington, die voorbesprekingen voor de economische wereldconferentie hadden moe ten worden, verlegd van het economische naar het politieke. Intusschen sukkelt de wereld verder en wordt steeds zieker, en spreekt van malaise en de chaos staan voor de deur. En terwijl in Washington de zaken er aldus ver staan, terwijl in China Japan zijn expansiepolitiek met een koelbloedigheid en schaamteloosheid voort zet, die iedere beschrijving tart, terwijl in Duitsch- land het nieuwe bewind met zijn maatregelen tegen Joden e.d. het vertrouwen van de geheele wereld in de Duitsche toekomst nu niet bepaald versterkt heeft, komt in Genève de ontwapeningsconferentie weer bijeen voor de bespreking van het Engelsche ontwapeningsplan. Getuigt het van pessimisme, wanneer men onder dergelijke omstandigheden geen illusies meer bezit ten aanzien van practische re sultaten van deze ontwapeningsconferentie. Wij meenen, dat dit niet het geval is en dat men wel degelijk het recht heeft sceptisch, zeer sceptisch te staan tegenover het hopelooze gespeel met w°0fde"' het eindelooze de kat uit den boom kijken, dat zoo langzamerhand het spelletje bij voorkeur is gewor den van de internationale politiek. De onzekerheid schijnt wel zoo groot te zijn, dat niemand het zou wagen een werkelijk positieve daad op zijn rexe- ning te zetten. En zoo onderhandelen en conieree- ren te diplomaten verder. De werkeloosheid wordt in niets beter. De seizoensvermindering van het aantal werkeloozen is weliswaar ingezet, miaa* wa helpt dat? Wat is het verschil tusschen 5 mfflloen werkeloozen en 6 millioen werkeloozen zooals Duitschland te zien geeft? Een half mülioenmen- schen is veel, maar of er nu 5'/2 miiiioen dan wel zes millioen werkeloos zijn, dat maakt te wein_g verschil. En zoo is het in de geheele wereld. Na een korte opleving van hoop, in het eind vanhetv g jaar, is alles weer teruggeloopen. Men leeft van den dag op den dag en weet niet meer wat van toekomst te denken. Er wordt over 00^°|sgeva^ gesproken, er wordt over revolutie gesproken, wereld raakt aan het einde van haar aenuwspan ningen en de diplomaten confereeren vera r worden door de gebeurtenissen achterhaald. Het jammer. In het begin van deze week is dan de nagedach tenis van Willem de Zwijger, ,offiucieelQJ® ",^ri- Alom in den lande is door alleszins bevoegd teiten de beteekenis van dezen vMrtreffelijK staatsman in het licht gesteld en ookbuiten on grenzen heeft men hem op waardige w^ze gevie In het middelpunt van de feestviering stondonge twijfeld de hoofdstedelijke herdenking, welke werd opgeluisterd door de aanwezigheidideiKonikUJ Familie en vele regeeringspersonen. De herdenki g van Maandag sloegen een heel wat heterfigu de z.g. Volkshulde te Delft. Wh behoeven over het verloop ervan weinig te zeëSer}- reeds in de schrijving der diverse plechtigheden r®®ds. dagbladen hebben kunnen vmden.Belangrijkiste memoreeren, dat de officleele herdenking door nage noeg geen enkele wanklank is gestoord en dat men er een harmonieus geheel van heeft weten te maken Zoo zijn de feestelijkheden geworden tot een mani festatie van eenheid, boven de verdeeldheid uit. Jammers is het echter, dat men op een bepaald punt te Amsterdam den kluts is kwijt geraakt. Want op penbare scholen is de 400ste geboortedag van Willem van Oranje op slechts zeer sobere wijze herdacht. Onderwijzers en leerlingen, die aan de aubade wenschten deel te nemen of haar wenschten bij te wonen, kregen daarvoor vrijaf, aarbij het por tret van den Prins Werd uitgereikt. Het bh wonen van deze les heeft het gemeentebestuur van Amster dam echter facultatief gesteld. Hierdoor heeft men bewust de kinderen getrokken binnen de sfeer der partijpolitiek, in wier dienst de figuur van den Zwij ger maar al te veel misbruikt wordt. Men heeft daardoor niets minder erkend, dat de openbare school niet in staat zou zijn een figuur als deZwij- ger objectief, dus van algemeen standpunt uit, te beschouwen. Dat een en ander een smet op de herdenking geworpen heeft, spreekt vanzelf. Wh willen er verder niets meer van zeggen Wel willen we er in zijdelingsch verband nog een feit bh aanknoopen. In Bodegraven is n.l. het erger lijke geval voorgekomen, dat men het schoolkind in dienst heeft gesteld 'der politiek. Aan de kinderen uit de hoogste klasse van de Christelijke scholen aldaar werd door de onderwij zers opgedragen op stroobiljetten, vermeldende de candidaten van een der Christelijke party en, het hokje rood te maken van den lijstaanvoerder en daarna de biljetten thuis te verspreiden. Enkele ouders hebben toen hun kinderen overgebracht van de bijzondere naar de openbare school. Zulke dingen kunnen waarschijnlijk alleen in Ne derland gebeuren. Zooals te voorzien was, is er iets op til geweest tusschen Nederland en Japan. Niet voor niets is Matsoeoka naar ons land gekomen. Pleizierreisjes van politieke figuren hebben een dieperen onder grond, dan de oppervlakkige toeschouwer vermoedt. We weten nu, wat er aan de hand is geweest. Want het resultaat van de besprekingen ligt voor ons. Het bericht ni„ dat Japan en Nederland een arbi trageverdrag hebben gesloten. Daar zitten vele ge- vaatlijke kantjes aan. Allereerst de omstandigheid van het afsluiten van een dergelijke overeenkomst al reeds. Wat heeft deze te beteekenen? •Als we ruzie krijgen, dan doen we dit en dat. Ruzie,is dus niet denkbeeldig, ja wordt als van- zelsprekend aanvaard, alle vriendelijkheden ten spijt. Maar bovendien, er bestaat reeds lang een regeling om zich bij voorkomende geschillen aan een regeling daarvan te onderwerpen: de procedure, waarin voorzien wordt in de bepalingen inzake het Permanente Hof van Internationale Justitie. Nu weet men dat het Hof een Volkenbondsinsti tuut is en dat Japan voor goed met den Volkenbond heeft afgerekend. Het land van den Rijzenden Zon blijkt er dan ook op uit te zijn zich eveneens van het Hof los te maken. Iik den tekst van het nieuwe verdrag staat dit niet met zooveel woorden te lezen. Men heeft het Hof erkend als officleele instantie, maarmen heeft de bepaling gemaakt dat alles een der partijen gekant is tegen behandeling voor het Hof, dat niet zal geschieden. D^r zit 'm dus de kneep. Dat onze regeering desalniettemin zich bij de nieuwe regeling heeft neergelegd, moet worden toe geschreven aan de omstandigheid, dat er geen be tere mogelijkheden voor handen schijnen te zijn Do Tweede Kamer heeft de machtigingswet aan vaard, zij het dan beperkt tot de drie producten, bloembollen, rundvee en stroocarton en wel zonder hoofdelijke stemming. Het is dus toch zoover geko men, met een ingekrompen werkingssfeer welis waar, maar de Regeering zal, na aanvaarding van het ontwerp door den Senaat, de handen vrij heb ben om maatregelen te nemen ten aanzien van de bedreigde productengroepen. Erg groot was de te genstand in de Kamer niet. De heer Braat gaf dui delijk' te kennen geen vertrouwën te hebben in den minister en niets van deze wet te verwachten. Om den landbouw te steunen is z.i. dit ontwerp niet noodig: men verhooge de invoerrechten en benoeme bekwame deskundigen. De meeste leden echter zagen het ontwerp als noodwet en waren er derhalve wel voor te vinden. Minister Verschuur was dan ook dankbaar jegens de Kamer gestemd. Hij herinnerde aan het groote vertrouwen, dat de Romeinsche Senators den consuls schonken en zeide, dat der regeering thans een evengroot vertrouwen moet worden geschonken. Vrees dat de Kamer wordt uitgeschakeld behoeft er niet te bestaan, immers zij behoudt het controle recht. De minister was echter niet zeer gesteld op een amendement van den Heuvel, waarbij de wet tot enkele artikelen wordt beperkt. Hij wilde alge meene bevoegdheid. De Kamer heeft dit niet aan gedurfd, temeer, daar afgewacht moet worden hoe de nieuwe regeering eruit zal zien. Door een ander amendement is de tijdsduur van de wet beperkt tot 1 Januari 1934. Het zal dtfc voorloopig niet zoo n vaart loopen met de „dictatuur". De Eerste Kamer is nog altijd aan het begrooten. Maar zij schiet op. Het wordt anders ook tijd zou den we denken. hotjidenras als een wervelwind achter een kunst hags voortjaagt, dat op mechanische wijze rond onr het voetbalveld wordt voortbewogen. 'Spron gen van '10, 12, ja 15 meter zijn geen zeldzaam heid. Angstwekkend wordt de vaart. Nauwelijks raken ze nog den grond. Ze schijnen door de lucht te zweven. Zeldzame sensaties beleeft de toeschouwer. Vreemde emoties bevangen hem, W ie zal winnen „Moestapha Bey" van Eigyp tischen oorsprong, beige-kleurig, met fluweelen oogen en een huid als zijde zoo zacht, of Ben NeVis, de fiere Schot? Of zal gelijk in Zaandam pnder het oorverdoovend applaus der uitverkoch te tribunes de kleine Nederlandsche „Malie" de beste prijzen weer weten weg te sleepen? En is "de eerste raee afgeloopen, dan hunkert men fnaitr de tweede, naar de derde, naar lie vierde men vergeet volkomen tijd en plaats. Men raakt geheel onder de bekoring van deze prach tige sport, die aan opwinding niet alleen motor races en paardenrennen, doch ook voetbal verre achter zich laat. M°ge se*1 ieder de. gelegenheid te baat nemen van deze sportgebeurtenis getui ge te zijn, temeer daar populaire 'prijzen zijn vastgesteld. Dank een eenvoudig apparaat, loo pen de honden in het rond, zoodat men de ge heel© race duidelijk kan volgen. Die leiding be rust bij de Nederlandsche Exploitatie tot net Houden van Windhonidenrennen te 's.GraVenhage Alkmaar. Wiijnitlheiidenrennm. ,Eeji gebeurtenis van beteekenis staat voor sportlievend Alkmaar en omgeving voor Zondag a.s. op het programma. Dan zullen in het Ge meentelijk Sportpark groote Windhondenraces worden gehouden, zoowel op de vlakke baan als met hindernissen om belangrijke geldprijzen. Wie ooit getuige is geweest van dergelijke rennen, 'neemt indrukken mee naar huis, die hij nooit meer vergeet en begrijpt de geweldige belang stelling, die deze prachtige sport in Engeland bij oud en jong en rijk en arm heeft verworven 't Is als een sprookje van schoonheid en snel heid, wanneer een koppel van het edelste wind DALENDE WERKLOOSHEID. Gemiddeld jaarpercentage: 36. De directeur van den Rijksdienst der Werkloos heidsverzekering en Arbeidsbemiddeling deelt mede, dat de werkloosheid onder de 606.000 leden van in geVblge het "Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde werkloozenkassen in de week van 3 tot en met 8 April 1933 bedroeg 27. dat is 2 pet. minder dan in de week 20-25 Maart. Het gemiddelde werkloosheidspercentage bedroeg in het afgeloopen jaar 26. Ter vergelijking volgen hier de gemiddelde percentages van eenige landen in Europa over het jaar 1932: Zwitserland 13 i Groot Brlttannië en Noord-Ierland 19 Zweden 22 België 23 Nederland 26 Noorwegen 30 Denemarken 32 Düitschland 51 Bij 1048 organen der openbare arbeidsbemid deling stonden op 8 April 1933 in totaal 356.041 werkzoekenden ingeschreven, waaronder 339.936 mannen. In totaal waren werkloos 327.403 personen, waaronder 316.414 mannen. Op 25 Maart 1933 be droeg het totale aantal ingeschrevenen bij 1025 organen der openbare arbeidsbemiddeling 376.987. Hiervan waren werkloos 343.962 personen. Het aan tal ingeschrevenen bij de organen der openbare ar beidsbemiddeling is derhalve van 25 Maart tot 8 April verminderd met 20.943, het aantal werkloozen met 16.559. GEEN ROODE AMBTENAREN BIJ DEFENSIE. Mr. dr. L. N. Deckers, minister van Defensie, heeft, zoo lezen we in 't Alg. Hdbl., een schrijven gezonden aan alle commandanten, en hoofden van diensten van land- en zeemacht, waarhij zegt: „Mij is gebleken, dat sommige autoriteiten zich de vraag hebben gesteld, of ten aanzien van burge lij ke ambtenaren, verbonden aan diensten, die onder het department van Defensie behooren, ter zake van het steunen van vereenigingen op sociaal-de- mocratischen grondslag hetzelfde geldt als voor de militaire ambtenaren. Het antwoord op deze vraag luidt ontkennend. „Den militairen ambtenaren is het rechtstreeks of zijdelings steun bieden aan deze organisaties ver boden. Hij mag dus geen lid zijn van eenige orga nisatie op sociaal-democratischen grondslag, geen abonné zijn op eenig blad der S.D.A.P. „De Burger-ambtenaar, werkzaam onder het de partement van Defensie, kan geen lid zijn van de S.D.A.P. en evenmin als ambtenaar georganiseerd in een bond, die als sociaal-democratisch beschouwd moeten worden. Hieronder vallen bijv. de bij het Nederlandsch Verbond van Vakvereenigingen aan- gesloten bonden van ambtenaren en overheidsper- soneel. Natuurlijk moet hij zich onthouden van propaganda in militaire gebouwen, enz. en mag hij daarbinnen geen geschriften brengen, die voor den militair zijn verboden. „Onnoodig te zeggen, dat het hierboven ten aan zien van de S.D.A.P. medegedeelde, ook geldt voor O.S.P., de Communistische Partij en dergelijke 30 GEVALLEN VAN PARATHYPHUS TE HALFWEG. Te Halfweg is de besmettelijke ziekte parathyphus uitgebroken. Tot heden zijn reeds eenige tientallen gevallen, waarschijnlijk 30 a 40, geconstateerd, waarvan de meeste in de nabijgelegen buurtschap Zwanenburg. Gelukkig is de ziekte niet yan ern- stigen aard; tot nu toe zijn geen slachtoffers te betreuren. Elf uur op stap. Het gewichtig oogenblik is langebroken, dat ik naar plicht en geweten naar innerlijke overtuiging mijn stem zal uit brengen. Ik heb uren noodig gehad om alle verkiezings-reclame-biljetten door te lezen. Dag aan aag lag de deurmat er mede bestrooid. Zij vielen m rood en zwart gedrukte opschriften en vetgedrukte regels door de brievenbus. Meer malen een viertal tegelijk van dezelfde partij. En op sommige vlugschriften de portretten der eaindidaten. Wie den inhoud dezer „blauw boekjes „brochures" libels" „pam fletten" „schot- of schimpschriften" t,de inhoud wekte velerlei emoties; ernstig beeft be studeerd zal met gunstig gevolg examen kunnen afleggen omtrent zijn politieke kennis en we tenschap. Jk lieb er veel door geleerd. Zjeer veel. Heeren medici zullen het aanstonds druk krij gen. of hebben het reeds heel druk gehad, om de eenvoudige reden, dat het mij is gebleken, dat veie partijbesturen „last van de gal' hebben ge- bad. Maar boe kan het ook anders in zoo n zfeke maatschappij. Want, de maatschappij lijdt aan alle ziekten. Dat het zoo erg was, wist lie nog niet, maar nu weet ik 't. En toen ging ik; 'met mijzelf te rade. Ik legde de hand op het hart, ik onderzocht mij zelf en tastte in eigen boezem. Meer kan een mensch toch niet doen, dacht ik. .Raadpleeg je geweten, man, maande een stille stem mij aan. liet gaat er om, het gaat er om, wees jezelve er van bewust, dat, al duizelt 't je ook voor je oogen, als die honderden stem blokjes je met die open, vale oogen aansta ren, dat je er een van uitkiest, om het te doen gloeien van vreugde en 't je aanziet met rooden glans, wanneer de potloodstift een rondedans heeft gecirkeld in de vale opening. En zoo geschiedde. DrEFtichtingswijcers of beter, bordjes, waarop zwarte pijlen geschil derd, hadden mij den weg naar het stembureau gewezen. Voor iemand met minder goede oogen zou 't een toer zijn geweest er te komen. Het gele oproepingsbiljet werd verwisseld met het stembiljet. Hummer en naam klonken door het stemlokaal, aan het einde waarvan een tafel of bureau, waarachter drie heeren zaten. Ik ga de stemoel binnen, ontvouw het stembiljet, dat, alsi men 't van boven vasthield, met den onder kant tot de knieën reikte, plaatste de roode punt in hdt stemblokje voor den naam op Jijstj no. en ik heb mijn stem uitgebracht op den besten candidaat van alle candidaten, voor zoover ik het beoordeel. Met een verlicht hart verlaat ik de cel, nadat ik het stembiljet weer heb opgevouwen. Die dames, die er waren, zul len dat wel hebben gedaan op dezelfde wijze als ik, maar moeten daarbij wel hebben gedacht ■aan een soort beddelaken, nl. wat de grootte betrof, de kleur was inpiaats van wit grijs. Ik stond op het punt het stemlokaal te verla ten, toen een dame door een opmerking van den voorzitter des stembureau's staan bleef en ant woordde: „Ik ben hier geweest, reikte u het op roepingsbiljet over maar stemmen doe ik niet. Ik heb mijn plicht gedaan." Verwonderd, ei genaardig glimlachend gelaat van den voorzitter e(n van de twee andere leden van het stembu reau. Die voorzitter blijft nog een oogenblik met I het stembiljet in z'n hand zitten maar de dame is intusschen heengegaan. Wij willen ge- I loo ven, dat de zich-van-stemmen'-onthouden-heb- bende-dame gehuwd is. En nu zijn er twee din- gjen mogelijk. Zij heeft geheel haar hart en hand i verpand aan haar echtgenoot of haar echt vriend staat op de lijst der candidaten en zij koos I wellicht liever een an^er j Hier könnte Sie vielleicht ihrem gepreszten 1 oder beklammenen Herzen Luft machen! O, waarde lezer of lezeres, denk niet slecht van me. Alles loopt uit op materialisme en af gunst tegenwoordig. Twee lieve tweelingzusters. Die verschijnen overal in de hoogste zalen en in de kleinste hutten. Ik zoek al lang naar een vreedzaam plekje in onze kleine samenleving, waar het materialisme zich geen meester van de j meinschèn heeft gemaakt. Tot nu toe heb ik dat paradijs nog niet kunnen vinden. Zoekt die bewuste dame er ook naar Stemde zij daar om niet? Dacht zij wellicht: „ft Is toch lood om oud ijzer?" Zal deze Kamerverkiezing het probleem op lossen? 'E|n nu de laatste vraag: „heeft die vrouw gezondigd tegen de wet, heeft zij haar plicht werkelijk gedaan of had zij moeten stemmen Ik eindig droog I Art. 71 der Kieswet legt den stemgerechtig de de verplichting op, nl. bij verkiezingen voor Tweede Kamer, Prov. Staten of Gemeenteraad, zich bij de stemming ter uitoefening van zijn kiesrecht bij het stembureau te melden, door persoonlijk zijne oproeping in te leveren. D(e wet verplicht hem echter niet te stemmen. Blijft hij in gebreke, "Zoo moet de burgemeester hem binnen 14 dagen uitnoodigen zich daaromtrent 1 schriftelijk of mondeling te verantwoorden. Oordeelt de burgemeester geen geldige reden van verhindering aanwezig, zoo geeft hij aan het Openbaar Ministerie kennis van het verzuim (art. 148 Kieswet). De kantonrechter kan, ten zij van een geldige reden van verhindering blijkt, straffen; met berisping of boete van ten hoogste f3.—, bij herhaling binnen 2 jaren van ten hoogste f10.(art. 149 Kieswet.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1933 | | pagina 1