NIEUWE i» *i
SI!
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 56 TELEFOON INTERCOMMUNAAL NC. 52
ZATERDAG !3 MEI 1933
42e Jaarffang
Perde thine!
Hef geheim van den
itselpof van Klaas Ursem.
De vroolijke kant.
Kleine Kwaje Krabbeltjes,
Herm. de Haan, Langestraat 23, Alkmaar
ÜJSZK COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDA
en ZATERDAG.
A b cnnmentapril s
per 3 maanden LIS.
Oilgme: Rui I. H. IEIZER - Dedacleur I. H. KEIZER. - Bureel ttncrdscliarwouili.
ADVEKTENTIEN
Van 15 regels 15 cent;
elke regel meer 15 cent
GROOTE LETTERS
IETS OVER DE KWAKZALVERIJ.
EiLERS EN DE HERSENZALF VAN DE
JUFFROUW VAN DE BLOEMGRACHT.
VETTE WURMEN TEGEN DE KROEP.
VERTROUW UW DOKTER!
Wanneer we dan den euvelen moed hebben dezen
keer een onderwerp bij den kop te nemen, waarvan
weten dat de inhoud niet evenredig kan zijn,
aan hetgeen men misschien van den titel zou
verwachten, moeten'wij in alle bescheidenheid reeds
meteen van te voren excuus vragen, dat behalve
deskundigheid ook volledigheid in deze krabbel
wel eens ver te zoeken zal zijn. Immers, waar be-
eidwillige genéesheeren ons niet minder dan veer
tien dikke boeken ter inzage hebben gegeven, om in
dit Vrijdag-achtermiddagje te bestudeeren, zal het
de» lèier duidelijkjzijiy-dat. slechtsJiier een greep,
en daar een brok genomen kan worden.
Nu is er een of andere geleerde geweest, die eens
een waarheid heeft verkondigd, die feitelijk eener
koe is, namelijk, dat niets zonder oorzaak geschiedt.
En de oorzaak tot ons onderwerp van vandaag is
een heel gewoon Nederlandsch woordje, en wel het
woordje „wonderdokter".
Honderden malen gelezen, wonderdokter geneest
dit, wonderdokter doet dat, of ook wel wonder
dokter voor de rechtbankWonderdoktereen
dokter, die wonderen doet.Maar waarom, vraagt
het maandblad, uitgegeven door de vereeniging te
gen kwakzalverij, hooren we nooit van wonder-
advocaten, wonderrechters, wonderleeraars en
wonderingenieurs?
En dan maken we weer direct een vergelijking
tusschen zingen en toonee: spelen. Zingen, ....ja,
daar moet je een goeie stem voor hebben, maar
tooneelspelennou ja, je gaat maar op de plan
ken staan, en je doet maar wat En zoo, doen de
wonderdokters" óók maar wat, maarwat ze
doen is niet zoo onschadelijk als den plankenlief
hebber-zonder-opleiding. En wat is nu het succes
van de „wonderdokters, die Mietje of Pietje gene
zen hebben, toen de professor geen raad meer
1st?"
In de eerste plaats menschenkennis en in de
tweede plaats suggestie Zij nu citeeren we
weer genoemd maandblad, die wenschen te spe-
culeeren op de domheid hunner medemenschen
weten zeer goed, dat de menschenziel kneedbaar is
als was, vooral wanneer de gemoedstoestand, door
ziekte en zorgen en ellende die daaruit voortsprui
ten, in een nog wankelbaaarder evenwicht is ge-
brcht.
kunnen, om zoo te zeggen, in geestelijk op
zicht met hun slachtoffers doen wat zij willen, zij
het voor korten tijd; een tijd echter, lang genoeg
om behalve het goochelen met de menschenziel ook
het goochelen met geldstukken te beoefenen: met
andere woorden: met de wonderdokterderij is geld
te verdienen, want het menschdom heeft graag wat
over voor den waan.
Maar in andere beroepen? In bruggenbouw, in
wiskundelessen, in de juridische doolhoven, laat
zich niet gemakkelijk iets voortöÖverenStel je voor!
Daar zouden ze direct in de gaten loopen, daar is
geen overgevoelige levende geest, maar materiaal,
dat stug is, als ijzer; dat droog is en onplooibaar
als de wet; dat onverbiddelijk is en star als het
getalwie is daar te vermurwen en wat is daar
verdienen"? Neen, de heeren weten wel, welk
terrein zij kiezen voor hun onkinderlijke, on-men-
schelijke spelen! Onmenschelijk, ja; want waar
Waken ze hun meeste slachtoffers? bij de arme
lijders aan die ziekte's, waar de gesmade weten
schap nog geen afdoende geneeswijze heeft gevon
den; bij vele lijders aan ongevaarlijke maar lang
durige kwalen, veelal van geestelijken aard, die
door de geestelijke beïnvloeding van den „wonder
dokter" voor luttele oogenblikken worden opge
heven naar een hemel van nieuwe hoop om
spoedig weer te worden terug geroepen in de wereld
der werkelijkheid, waar helaas! de geneesheer met
de grootste kunde en de beste wil en de opoffe-
rendste naastenliefde dikwijls in vele gevallen niet
meer in staat is, te helpen of zelfs zoo'n tijdelijke
„wondersfeer" te scheppen!
Slachtoffers noemden wij die lijders en dat zijn
ze. Want ze worden niet door den wonderdokter
genezen, doch hun ziekteverschijnselen, voorname
lijk die, welke niet aan de stoffelijke organen maar
aan de geestelijke functie's gebonden zijn, wordén
schijnbaar weggetooverd.
De groep kwakzalvers, die wij hier op 't oog heb
ben en die meer in 't bijzonder de in 't openbaar
optredende wonderdokters zijn, laten zich aan de
soort ziekte niets gelegen liggen. Het is hun genoeg
wanneer ze de daareven genoemde uiterlijke keu-
teekenen van niet lichamelijken aard voor een wijle
kunnen doen verdwijnen, om den indruk te verwek
ken van „genezing", aan welke de lijder zoo graag
geloof slaat en welke de groote man zelf uitbuil
om ten aanschouwe van het daarvoor zoo gevoelige
publiek met z'n schijnbare tooverkunsten zijn repu
tatie van wonderdoener te vestigen en zijn kas te
spekken!
Misschien begrijpt de lezer nu, waarom de pu
blieke-vermakelijkheids-duizendkunstenaar onder
het mom van degelijkheid, in waarheid echter om
zoo weinig mogelijk mislukkingen te vertoonen, zifiii
dikwijls alléén na onderzoek door deskundige ge-
neesheeren zijn marionetten laat toevoeren!
Hij moet de zekerheid hebben, dat zij soepel zijn
en meegaand en vervormbaar, en dat dan liefst heel
gauw en op elk door hem gewenscht oogenblik tij
dens de voorstelling (met een vreemd woord noemt
men dat: „suggestibel").
Welnu: dat zoekt de „echte" dokter voor hem uit
er schijnen ten minste soms nog veel van die won
derlijke dokters te zijn, die er zich toe leenen, regis-
seur-tooneelknecht-lampenist te zijn voor den man
door het kaf van het koren te scheiden, nl. de niet
in z'n kraam te pas komende ziektegevallen van
lichamelijken aard met 'n zachte wenk stiekum te
doen verdwijnen van 't tooneel! Zelf kan hij dat niet
onderzoeken, zelf weet hij van ziekte niets; hij weet
alléén, dat de macht van hetgebaar, de macht van
het woord, de macht van het uiterlijk, de macht van
de reclame, de macht van de heele enscèneering en
de macht van het: „de wereld wil bedrogen wor
den", in staat zijn tezamen'de door hem gewenschte
en voor hém voordeelige invloed uit te oefenen op
ontvankelijke naturen, die aan sterk be-invloedbaie
verschijnselen van geestelijke ziekten lijden en gaar
zouden ne zouden worden genezen!
Wij Noordhollanders zijn nuchter, zeggen ze -
Wij laten ons geen knollen voor citroenen ver
koopen. Ze „nemen" ons niet, maar de wonderdok
ters, slapende dames, fitselmannen, Staphorster-
boeren, fijtjuffrouwen, kanker juffrouwen en andere
„deskundigen" nemen ons nog dagelijks, en we offe
ren nog steeds voor een zéér twijfelachtig nut voor
ons lichaam, maar een zeer zeker profijt van deze
nuttige leden onzer samenleving. Of dokter het
dan wèl weet? Heeft U dat een dokter ooit hooren
beweren? De eene geneesheer zal wat zekerder zijn
in zijn optreden dan den ander, sommigen versma
den ook zelfs de geheimen der suggestie niet, maar
laten we nu eens eerlijk zijn, „dokter" blijft
toch „dokter", en we zeggen tegen elkaar „ze gaat
naar den kwakzalver" Dit teekent.
En....
Wie, die van den huisvriend-lijfarts zou geloo-
ven, dat hij anders dan het waarachtig belang van
de hem betrouwden voorstaat, in raad en daad, in
werk en woord? Hij was en is nog wel in staat te
bewijzen en te doen voelen door zijn krachtdadige
hulp indien mogelijk, door lenigen van smart in
dien slechts dit nog aangewezen, door troost en
liefdevolle steun, indien alleen nog dit verblijft, dat
de geneeskunde en kunst slechts hand in hand
met naastenliefde en gezond medegevoel in staat
zijn aan een schoon maar moeilijk beroep het relief
van een roeping te verleenen!
Wat nu de zoogenaamde „specialite'S" betreft,
de verpakte geneesmiddelen, hebben we voor ons
liggen een boekje, waarin van honderden meer of
minder bekende middelen de analyse (samenstel
ling) gegeven is. Ook een leek kan zien, dat de
meeste bestanddeelen „doodeenvoudig" zijn, en
vraagt zich af, waar „de duurte" vandaan komt.
Het valt op, dat het gevaar van vele van deze
middelen niet zoozeer zit in deze samenvoeging van
stoffen men zal er niet van dood gaan, en baat
het niet, het schaadt niet, zouden wij hier zeggen
maar in de aankondiging „waarvoor het geeft." Ont
stellend is het aantal middelen tegen tuberculose,
en- nog ontstellender, hoe met veel bombarie de
meeste hun rente dubbel en dwars hebben opge
bracht.
ReclameDe „beroemde specialist" Eilers heb
ben we allemaal wel gekend, den „wonderdokter
van Oegstgeest". Hij beweerde zijn middel van God
te hebben gekregen, stichtte een vereeniging en gaf
een eigen courant uit. Behoorlijk Nederlandsch kon
de man niet schrijven, de bewijzen dat hij van het
menschelijk organisme niets verstond lagen in zijn
schrifturen voor het grijpen maar dat alles was
geen bezwaar om hem een groote aanhang te be
zorgen. Zijn middel bestond uitvette olie, ijzer
poeder, teer en petroleum.
Het is maar een greep uit de 568 middelen, die het
jaarboekje van de vereeniging tegen de kwakzal
verij bevat. Hier staat bijv. het kankermiddel van
H. Schimboek dat ispoeder van vinger
hoed jeskruid, wat een zwaar vergift is. Als middel
tegen steenpuisten vinden wij het merkwaardige
recept van den koster van de R. K. Kerk te Sappc-
meer, dat bestaat uitschrapsel van afgekookt
been! En dan nog-do ,,hersenzalf van de juffrouw
van de Bloemgracht", bestaande uit kwikoxyde en
reuzel. Menig arme kleine met en zonder hersen
vliesontsteking vond door de toepassing van dit
middel den doodEn wilt U nu eens weten, wat
de beroemde fitselpot van Klaas Ursem bevat? De
onovertrefbare, waarvan geen dokter het geheim
kent? Daar gaan we. Schrik niet.
Poeder van karweizaad
30
Poeder van lavas
10
Laurierbessen
40
Wierook
10
Sevenboom
30
Poeder van Hertshoorn
10
Kruidnagelen
5
Witte peper
5
Nootmuskaat
5
Kruipend hondsdraf
5
Jeneverbessen
10
2 Eierdooiers
1 Kilo versche roomboter
- Geen slecht spul, botertje tot den boom, zoo te
zien. Maarwaarom zou dokter dat niet geven,
als 't goed was? Maar toch helpen de fitselpotten,
zegt nog een zek?r iemand, die 't recept leest. Enfin,
Het is hier niet -de plaats alle vieze bijzonderhe
den van sommige middelen op te sommen. Uw dok
ter, zal u ongetwijfeld, wanneer u, zooals wij, be
langstelt in deze lectuur, den weg, om die te beko
men, willen aanwijzen. Als grief tegen de bladen
wordt dikwijls aangevoerd, dat zij medewerken door
advertentie opname den verkoop van dergelijke mid
delen te bevorderen. Laten wij U dan mededeelen,
dat de fatsoenlijke bladen, waaronder wij zoo vrij
zijn ons bescheiden orgaan te rekenen, tamelijk
kieskeurig zijn, en lang niet alles maar zonder meer
plaatsen. Algemeen worden slechts opgenomen ad
vertenties van die middelen, die door een commissie
van controle van het stempel „geen bezwaar" zijn
voorzien.
De „natuurgeneesmethoden", bestralingswijzen,
magnetiseur, en volksmiddelen vormen een apart
hoofdstuk. In een laatst artikeltje zullen we hier
Donderdag nog wat vfin vertellen.
N.B. Wat denkt u bijvoorbeeld van een „raadje"
tegen kroep bij kinderen, alseen zakje vette
wurmen dood gaan, wordt het kind beter. Soms wel
wurmen dood gaan, wordt het kind beter. Soms niet
misschien, maar dan niet door die v^tte pieren.
En nou U.
Zie je, lieve man, iedere boom krijgt in het
voorjaar een nieuw kleed.
„Zeker, Truitjelief, maar dat maaikt de boom
dan ook zelf.
Agent: Hè, juffrouw, kimt u niet lezen? Dit is
een eenrichting straat.
Juffrouw: Ja en wat zou dat?
Agent: Dat zou, dat zij maar in een richting
gaat.
Juffrouw: Maar agent, ik rijd toch maar in een
richting.
Internationale anecdoten.
Fransch.
Monsieur de Vergennes, die tot zijn dood, in 1787,
minister van Binnenlandsche Zaken was, vertelde
den hertog van Manchester, den gezant van de
Engelsche troon, een ietwat onwaarschijnlijke ge
schiedenis. De hertog trok ongeloovig de schouders
op.
„De geschiedenis is waar!" zei Vergennes. „Ik sta
er met mijn woord van eer voor in!" Manchester
glimlachte. „U kunt mij werkelijk gelooven, hertog!"
zei Vergennes, een beetje heet geworden. „Ik geef
u mijn woord niet als minister maar als mensch!"
„Daar is mij iets verschrikkelijks overkomen", zei
Joachim Nestroy met verstikte stem, tpen hij op
een morgen te laat op de repetities verscheen." Ik
heb iets vreeselijks gezien. Vraag mij er niet naar!"
Natuurlijk vroeg men hem zóó lang, tot hij ver-
verstrooid antwoordde: „Ik wou 'n rijtuig nemen,
omdat ik niet veel tijd meer had en er stonden er
twee op de parkeerplaats. Elk van de twee wou
graag meneer van Nestroy rijden, en toen zijn ze
op elkaar losgegaan, en en toen
Nog huiverend, verborg hij zijn gelaat in de han
den.
„En toen?" drongen de toehoorders aan. Nestroy
wendde zich af. is er een op de plaats gebleven",
zij hij op doffen toon.
Nog een Fransche.
Iemand vertelde den dichter Benzerade van den
dood van een rijke, oude weduwe, die voor buiten
gewoon dom doorging.
„Gisteren," zei hij, „is zij gestorven."
„Jammer' zei Benzerade, „eergisteren zou ze nog
een goede partij geweest zijn."
Courantenbericht: „In Scheveningen zat iemand
geblinddoekt achter het stuur van een snelrijdende
auto. Het angstige publiek constateerde met verba
zing, dat de man in rechten lijn reed, en geen
ongelukken veroorzaakte."
.En hij gaf gas, en hij reed weg,
Zoo stond er in de krant,
En alle menschen stonden toen
In doodsangst aan den kant,
Geblinddoekt aan het stuur en toch....
Hij hield een rechten lijn."
Diewaaghals heeft een zintuig meer,
Ofmoet krankzinnig zijn
Welnee ik zie dien blinden stuurman
Als een tijdsproduct te zijn
Want de heele menschheid is thans blind,
Maarhoudt geen rechte lijn!
tinnK.ni'N-r
Langestraat. naast Victoriatheater
ALKMAAR
Overhemden vanaf f 1-25
Polo Hemden vanaf - 0.95
Schillerhemden vanaf - L25
Hoeden -1-75
Petten - 0.50
urooie Rcu<e, -v- M,J
JACOB KUIJT, Laat 115-117, Tel. 982 Alkmaar.
FLANEL COSTUUMS f25.00
FLANEL PANTALONS f4.90
