Oorsetfen
öorsebts £9
liou Iers
Binnenland.
Uit den Omtrek
Westfriesche rubriek
Het ligt nu in de bedoeling dadelijk na ontvangst
van het bericht op verschillende plaatsen bekend
makingen te doen aanbrengen waarin vermeld zal
worden dat voor de houders van kaarten groenten
verkrijgbaar zijn. Winkeliers koffiehuishouders en
anderen die bereid zijn de biljetten telkens voor hun
ramen te hangen gelieven zich daartoe aan te mel
den bij het secretariaat Drie Hoekjes 3.
De bond van christelijke oranjevereehigingen heeft
Woensdag te den Haag het jaarlijks congres geopend
Des morgens heeft de voorzitter ygnde phr. Oranje
vereniging te 's-Graven'azande de congressisten Wel
kom geheeten, waarop ds." Vobrstèe'gn, voorzitter
van den bond dankte.
Des middags we.rd de algerrp.eenev (vergadering
geopend door ds. Vobréteegh.
Met instemming vari de vergadering werd beslo
ten tot het verzenden van een huidetelegram aan de
koningin, waarin de aanhankelijkheid van den bond
het Huis van Oranje wordt bevestigd.
Uit het jaarverslag van den secretaris bleek dat de
bond thans 90 afdeelingen telt.
Een der afgevaardigden sprak de wenschelijkheid
uit om te komen tot provinciale organisaties.
De finantieele rekening sloot met een batig slot
van 507,66.
DE NOOD IN WESTFRIESLAND.
WAT HOOGKARSPEL DEED.
Gistermorgen zijn in verschillende Westfriesche
gemeenten demonstraties gehouden van tuinders
voor de diverse raadhuizen. Te Hoogkarspel waren o.
m. een paar honderd tuinders voor het gemeente
huis tezamen geloopen. Eenige vertegenwoordigers
werden door den burgemeester ontvangen. Zij zet
ten den noodtoestand onder de tuinders uiteen. Als
gevolg van de bespreking werd onderstaand telegram
verzonden aan het Kamerild van der Bilt en aan
de ministers Colijn en Verschcuur, Voorts aan de
Tweede Kamer aan den voorzitter L.T.B. en het
hoofdbestuur.
Heden demonstreerde voor het raadhuis der ge
meente de afdeeling Hoogkarspel van den rk. L.T.B.
De noodtoestand zeer ernstig Arbeidsloonen kunnen
niet betaald worden Arbeiders ontslagen. Geen geld
voor brood en noodzakelijke levensbehoeften. Ge
meente niet in staat om te helpen. Spoedige hulp
is dringend en omgaande gewenscht. Gewensch*
wordt spoedige en volledige uitbetaling van steun
gelden. Intrekking maximum f 5,000,000. Betere ver
tegenwoordiging van Westfriesland in commissies
van voorbereiding en uitvoering steun wet. Tevens
gevraagd uitbetaling bloembollen die tegen minimum
prijzen o pde veiling niet verkocht mogen word er?.
Belanghebbenden verlangen binnen een week steun
Ik kan dit wel rechtvaardigen. Toestand roogst ern-
(get.j Burgemeester Hoogkarspel.
Te Wervershoof wordt er ernstig over gedacht een
algemeene steunactie op touw te zetten om den ar
beid op het veld te stakên. Tel.
ZWEEFVLIEGER VERONGELUKT.
De Groningsche zweefvlieger Heinrich Stoll is op
de vliegfeesten te Grijpskerk met zijn zweeftoestel
tegen een schuur gebotst en zoo zwaar gewond, dat
hij eenigen tijd later in het Diaconessenhuis te
Groningen tijdens de operatie is overleden.
Het schijnt dat de heer Stoll een zeer groote
vaart had en pas te laat heeft bemerkt dat hij te
dir-bt bij huizen was gekomen. De kop van het vlieg
tuig heeft den wand van een schuur geraakt. De
heer Stoll was zeer ernstig aan de buik gewond
terwijl hij ook een borstwonde en een wonde aan
het been had.
De heer Stoll was de instructeur van de Gronmg
sche zweefvliegclub. Hij had nog nooit eerder een
ongeluk met een zweeftoestel gehad. Wel eenige
malen met een gewoon vliegtuig, toen hij nog sport
vlieger was.
Aufco-ongélluk te Wa(s»pJn(Rar.
Uit Wassenaar wordt bericht, dat op den
rijksstraatweg ter hoogte van de Oudermeulen
laan wederom een doodelijk ongeluk is ge
beurd. Een bestelauto wilde een zijlaan inslaan
op het moment dat een motor den auto wilde
voorbijgaan. De chauffeur had weliswaar zijn
richtingaanwijzer uitgestoken, maar blijkbaar
heeft de motorrijder dat niet bemerkt. In volle
vaart reed hij tegen den bestelauto aan, werd
van zijn motor geslingerd en kwam met zijn
hoofd tegen een boom tengevolge waarvan hij
onmiddellijk gedood werd. De motor werd over
het fietspad i,n het kreupelhout gesmakt. Hiet!
slachtoffer was de een en twintig jarige B. uit
den Haag. Dte chauffeur van den bestelauto raak
te tengevolge van de botsing de macht over het
stuur kwijt en botste tegen een anderen auto,"
die op gelijke hoogte reed. Deze botsing had
evenwel geen ander gevtflg dan eenige materieele
schade.
zoo spoedig de draad van een der edelste men-
schenlevens heetft afgesneden, niemand, die
u daarop antwoord kan geven, maar flit aene
kan ik u zeggen, dat wanneer ook de dood
uwer moeder ons met diepe smart mag ver
vullen, voor haar is het 'een verlossing 'ge
weest."
Die jonge man snikte» nog heviger, hij kon
de smart, die hem aangreep "niet .langer verkrop,
pen, hij moest zijn droefheid luchten en be
hoefde zijn tranen niét te schamen.
„Zij is opgeofferd," riep hij.
„(Horst, spreek niet zulk een bitter woord,
vermaande de predikant met zachte, bijna smee*
kende stem.
„Ik weet het," ging de luitenant opgewonden
verder. „Na een hoogst ernstige woordenwisse
ling met mijn vader, waarbij mijn Vader heftig
is opgetreden en na de ernstige verwijten, 'die,
mijn vader haar deed', en die haar diep moeten
hebben getroffen en geschokt, heeft een hart
verlamming een einde aan haar leven, gemaakt.
„Wie heeft je 'dat gezegd"? was dei 'plotse-,
linge vraag van den predikant.
„Dte oude dienares mijner moeder," gaf Horst
k)t antwoord.
Augustus
prijzen
RONDREISBILJETTEN.
Naar wij vernemen zullen van heden af tót en met
15 September ;van dit jaar ten eerste:
Afgegeven y or den eendaagsche rondreisbiljetten,
waarbij eenmaal over het stoombQotveer Enkhuizen
(Stavoren géréisd wordt en eenmaal per ATO van
Leeuwarden over Zurig, afsluitdijk en Wierihgen.
Zij zijn verkrijgbaar aan de stations van de lij
nen AmsterdamPurmerend, EnkhuizenStavoren,
Lèeuwarden—r^arlingen;? alsmede AHcmaan-<-Zaan-
dam, Alkmaaty^Hoorn etrjAlkmaar—Haarlem.
Ten tweede-, .Te .Amsterdam C.S, en M.P, zullen
afgegeven wórden eaencfaagsche retourtjes, waar-
medé men naar keuze naar-'de statlori's Harderwijk,
Nunspeet, Putten, Ermelo—Veldwijk, Hulshorst1 of
Abeldoorn reizen kan
•Het doel is uiteraard rijwielttochtjes fnogelijk te
miaken en daarom kunnen de houders van deze
kaarten hun rijwielen met snelttreinen doen vervoe
ren op goedkoope rijwielkaarten.
Ten derde: De houders van de achtdaagsche abon
nementskaarten zullen tegen betaling van een gul
den aan elk station een bewijs kunnen krijgen,
waarmede zij met de auto over den Zuiderzee-
afsluitdijk kunnen reizen, hetzij van Leeuwarden
naar Alkmaar, hetzij van Alkmaar naar Leeuwarden
Dit bewijs wordt eenmaal gedurende den geldigheids
duur der achtdaagsche abonnementskaart verstrekt.
Ten vierde: Te Amsterdam en te Haarlem zullen
goedkoope retours naar de Zuiderzee-afslultdijk
Breezand) afgegeven worden.
Eén gezellige verjaardag.
Zelfs de verjaardag van een bekenden Gro-
iiingschen scharenslijper kon, niet zonder echte^
lij ke ruzie voorbijgaan, zegt de Crt. Gisteren
liep de ruzie echter zoo hoog, da't tie man eten j
fiem te slijpen gegeven tuinschaaar greep en hier
mede zijn 64-jarige echtgenoote te» lijf ging'.'
Na haar eerst een paar "fiksche tikken Ce: hebben j
gegeven bracht'Hiij haar een diepe wonde In het;
zitvlak, toe. Die buren schonken, aanvankelijk! I
geen aandacht aan het voor hen gewone lawaai
ten huize van den scharensliep,, Üoch toen 'tie
vrouw hevig bloedend en schreeuwend de straat j
opliep zagen zij haar opeens vallen. 1
Die pogingen der buren om dte vrouw 'in haaar
huis te dragen hadden niet de sympathie va J
haar echtgenoot die nog hevig te keer ging,
waarop een der buren dte getroffen vrouw hij j
zich in huis liet brengen. Hoewel hvaar toe- j
sttmd niet direct gevaarlijk is, moest de vrouw
per politiebrancard naar het ziekenhuis worden
vervoerd. Die man werd onder geleide van teen i
paar rechercheurs en een groote menigte naar j
het politiebureau opgebracht waar hij zijn ver- i
"jaardag in eenzaamheid' zal moeten uitzitten.
Die schaar werd in beslag genpmen.
OPZICHTER MISHANDELD.
Onder de te-werk-gestelden bij de Twente-Rijn-
kanaal nabij d Weldammerbrug te Goor, heerschte i
reeds de geheele week ontstemming over het loon.
Gistermiddag is het tot een uitbarsting gekomen.
De opzichter, de heer Dertien, werd mishandeld en
in een diepen put geslagen, zoodat hij bewusteloos
werd opgenomen. Nadat hij door een geneesheer
behandeld was, is hij per auto naar zijn huls ver
voerd.
Marechaussée, gemeente- en rijkspolitie werden
gewaarschuwd, waarna een der vermoedelijke da
ders in arrest werd gesteld. Hij zal naar Almelo wor
den overgebracht.
In verband met deze onregelmatigheden zijn 50
te-werkgestelden voorloopig geschorst.
ZIJ WILDEN NIET.
De minister van Binnenlandsche Zaken heeft de
rijksuitkeering voor de werkverschaffing in Didam
stopgezet, waardoor de gemeentekas dagelijks een
schadepost heeft van f 150. De oorzaak hiervan is
volgens de „Telegraaf" dat tot vijfmaal toe de wet-
werkloozen te behandelen.
Deze kaarten moesten aan de Inspectie te Zwolle
worden ingeleverd.
ALKMAARSCHEN
GROOTE BRAND TE LOBITH.
Door tot nu toe onbekende oorzaak is gisterna
middag omstreeks half één een zware brand uitge
broken in één van de nieuwe woningen in het
tuindorp aan de Oostzijde van Lobith.
Het vuur greep snel om zich heen. Er ontwikkelde
zich een geweldige vonkenregen en door den feilen
wind werd het vuor krachtig aangewakkerd
Het duurde dan ook niet lang of de naastbij geV
legen woning vatte eveneens vlam. Ook di perceel
stond weldra in lichtelaaie.
De brandweer uit Löbitth beschikte niet over vol
doende materiaal om het vuur te bestrijden en het
gevolg was dan ook, dat nog twee woningen van het
uitgebreide complex vlam vatten.
De toestand werd daardoor kritiek en de burge
meester riep de assistentie van de brandweer uit
Pannerden in, die met een motorspuit ter plaatse
verscheen.
Des middags om drie uur waren alle vier percee-
len een groote vuurzee. Hoog laaiden de vlammen
op. Men was er echter met behulp van de brandweer
uit Pannerden in geslaagd het vuur in te sliuten,
zoodat het gevaar voor uitbreiden toen geweken was.
„Zij had beter gedaan door te zwijgen," ant-
woorddte de predikant. „Ik zelf Ead het u wil
len mede deel en en het zou uit mijn mond wel
licht eenigszins anders hebben geklonken:."
„(Die oude vrouw heeft de waarheid gezegd"
was het antwoord van Horst
j|Ja, en toch ook weder niet, indien 'zij teen
verkeerde gedachte "bij u zou 'hebben gewékt,
dat althans zou ik' hebben vermedten. 'Het is
waar, dat na een twiét met' je valer je .moeder
een hartverlamming heeft getroffen, maar 'is
daardoor bewezen, dat de oorzaak van jlcn idtood
een gevolg was van den 'twist?"
„.Mijn arme moeder is zeer opgewonden pn
ontroerd gewèest."
„(Dok dat ife waar, maar 'overigens ,is niets
bewezen. 'Horst, de vrees, dat dit vermoeden
bij je trpgèwekt zou wórden, hiteld mij 'bezig
uit belangstelling voor jou en ook om- Vrede
met mij zelf te, heb'bem raadpleegde ik den
dokter,'dien ik heb opgezocht. Hij kende je
moeder sinds lange jaren en heeft haar pok 'wei
nige uren na haar dood 'gezien en jonlder'zbcht.
Ik .heb hem op eer en geweten 'gevraagd, of vol
gens zijn overtuiging de hartverlamming e<en
gevolg was van haar innerlijke opwinding ten-
Neen. denk nu niet, dat wij meenen als zouden de
Achtbare heeren uit den Alkmaarschen Gemeente
raad daar in sportcostuum vergaderen. Dan zou
men ons verkeerd begrijpen. Neen, zooals men te
genwoordig de dames in sportcostuum ziet, dat
kwam ter sprake in den Raad. Het was ook wel wat
heel erg, zoo meenuden wij en zoo hoorden wij het
ook van anderen zeggen. Neen, heusch het liep in
de gaten, 't Is toch bar, zei weer een ander, en
het was ook wat men noemt vreeselijk gedurfd. Wij
bedoelen den optocht, die door de stad werd ge
houden. En later werd aan ons gevraagd of wij die
„vleeschtentoonstelling" ook hadden gezien? Kijk,
groeien wij een pond. Waarlijk, het deed ons goed,
dat wij omtrent de interpellatie, die in den Raad
werd gehouden, het volgende lazen:
Een uitvoerige discussie volgde naar aanleiding
van een interpellatie van den heer Venneker (voor
zitter der Kath. raadsfractie) over de door B. eri'W.
aangenomen houding tegenover den Arbeiders Sport
bond. De afdeeling Noord-Holland daarvan had na
melijk Zondag j.l. wedstrijden georganiseerd en Za
terdagavond een optocht door de stad gehouden.
Verscheidene meisjes en vrouwen waren daarbij in
sportblouse en korte broek gekleed en de heer Ven
neker beweerde daarbij gesteund door den anti-
rev. heer Hoytink dat groote groepen der bevol
king daaraan aanstoot hadden genomen.
Wethouder Westerhof (SDAP), die waarnemend
burgemeester geweest was, zag in de gedragen
sportcostuums niets onzedelijks maar had het beter
geacht als zich daarin geen volwassen vrouwen ver
toond hadden. Hij betoogde dat dergelijke feesten
op hoog peil stonden en dat het op het strand,
vooral in het zonnebad, veel onsmakelijker en onze-
delijker toegaat.
De burgemeester deelde mede, dat via den secre
taris verzocht was om bij den optocht behoorlijke
kleeding te dragen, later was medegedeeld, dat één
afdeeling en dat bleek verreweg de grootste te
zijn geen rokjes maar broekje voor de vrouwen
had. Toen was dispensatie verleend, maaf niemand
had kunnen voorzien wat in den optocht meege-
loopen heeft.
De burgemeester wilde er voortaan voor waken,
dat men in behoorlijk costuum in optochten ver
schijnt. De fefinitie daarvan is evenwel niet ge
makkelijk. Spreker heeft er geen zin in voor te
schrijven dat zelfs bij sport en optochten alle vrou
wen rokjes van een bepaalde minimum lengte moe
ten dragen. In allen gevalle zal voortaan getracht
worden klachten en interpellaties hierover te voor
komen.
Het laatste zegt genoeg. De kleeding zal naar ons
eerlijk oordeel zoo moeten zijn, dat men daaraan
geen aanstoot meer zal hebben. Is dat het geval,
dan zullen er ook geen interpellaties meer worden
gehouden over de sportdracht.
gevolge van den twi'st en hij had mij' geant
woord dat niemand dat mét 'zekerheid zou "kun
nen zeggen en hij z|é-lf geloofde het ouet. Je
moeder moet reeds jaren een hartkwaal' heibbten
gehad, hij wist, dat je taoedter eenmaal daar
aan zou sterven.. dit is helaas, na geschied, het
had ook zonder dteze familietwist, zonder feze
opwinding kunnen gebeuren. Zoo is het, want
ik weet, dat de dokter mij de waarheid beeft
gezegd."
,(Eai waardoor is mijn moeder dijdtende gewor
den vroeg-de jonge man daarop.
Eibers begreep de beschuldiging en bet -ver
wijt, die beide in deze vraag lagen ppgesloten;
langzaam schudde hij het hoofd' óp ,ien neer:'
„Wie zou dit kunnen uitmaken??" 'sprpk
hij- „Horst, ik: heb mijL tegenover jou nooit ovte-r
de verhouding, waarin je ouders 'tegenover-el
kander stonden, uitgeladen en ik zou het ook
thans niet doen, indien niet;In (je woórjden eeni
Verwijt aan? je vader lag /opgesloten, dien jé
wellicht harteloozer Joeéchijnt, dag hij,' jwerke-
lijk is. Ik behoefje niet te zeggeh, dat je ouders
geen gelukkig leven, hadden, dat je» moeder, veel
J- veel .door,, je vader hete ft geleden. Ik vind bet
an ook heel natuurlijk, dat je meer van je moe-
Het West-Friesch Onderscheidt zich van alle
andere .Friesche dialecten doordat het sterk verne-
derlandscht is. Die vernederlandsching begon reeds
in de Middeleeuwen, toen het West-Friesch na het
ontstaan der Zuiderzee afgescheiden werd van den
centralen dialectenburcht in de tegenwoordige pro
vincie Friesland. Iemand, die b.v. voor het eerst
een stukje Amsterdamsch hoort of leest, dat van
huis uit een Friesch dialect is, zal dajirin niet
onmiddellijk meer de Friesche herkomst herkennen.
Bij een nadere beschouwing komt evenwel de oudere
Friesche laag te voorspjiijn. in meer afgelegen
dorpen en eilanden vooral vindt men echter in de
'spreektaal nog zeer duidelijk waarneembare Frie
sche elementen, zoo b.v. te Schoorl, Petten, Assen
delft en op Marken. Wieringen en Texel enz. We
zouden dus bij het West-Friesch twee groepen kun
nen onderscheiden:
le. het bijna geheel vernederlandscht West-
Friesch van Amsterdam en Omstreken en
2e. het vrij goed bewaarde West-Friesch in het
noorderkwartier.
Wij willen een voorbeeld geven, hoe veel echt
Friesche woorden en uitdrukkingen in dat deel van
Noord-Holland, 't welk zich uitstrekt ten Noorden
van Schardam, Alkmaar en Petten, nog voorkomen.
Wij beginnen met het jongensleven, waarin niet
alleen Friesche maar ook West-Friesche woorden
voorkomen.
De jongens, op den kleinen Benjamin na, zijn
naar school en omdat deze een heel eind van de
boerderij verwijderd staat, gaan de kinderen eiken
dag met een goed gevulden stikkenbuul of kruinen
zak er op af en eten 's middags hun kuchie in de
school op. Met mooi weer is 't al een heele tippel,
maar bij storm en onweer is 't een heel rak, een
koude stiek, maar van thuis blijven is geen sprake.
Moeder hokkelt ze goed toe en voort gaan ze. Ze
moeten leerenals de rook, en wee, als er een de
bink speult. De jongste der schoolloopers komt om
drie uur thuis: dat is een aardig snokker of snuk-
ker joonje, een pittige dreumes of beukertje, dat
heel giant of wetig kijkt. De twee andere, echte
doerakken of rosbeiers, een paar weerwoesten. gaan
om half viier uit de school. Ha, daar zijn ze waar
lijk alle drie reeds! Ze hebben zeker een vroegertje
gekregen en nadat ze ze eerst hebben staan pulken
of lurken bij den regenbak, komen ze weldra geheel
ontboeft of onthikt omdat ze zoo mooi vroeg zijn,
op 't staltje. Als ze echter merken, dat er onraad
is, zijn ze een beetje schimmelig en de kleine baas
in de ton, die merkt hoe stil de broertjes zijn, wordt
moeilijk, en begint te dranzen of te grienen, Moe
der sust hem wat en de drie anderen, die doei of
schroei hebben, komen naderbij en beginnen te
schranzen van wat ben je me. Ze muizen en smik
kelen alles even gruizig op. Hoe woeg en doenig,
(ook wel druistig en reuzig) ze anders ook wezen
mogen, nu ze mondgauw zijn komt 't spreekwoord
tot zijn recht: als de katjes muizen dan miauwen
ze niet Als alles tot het laatste piesie verorberd is,
zullen ze nog wat gaan spelen.
In ons volgend stukje zullen wij het drietal vol
gen.
Buitenland
Nieuwe verbodsbepalingeta.
oïntrtent de gpejlidjzifjiidtngióti, uit 'Dmitschlanldi
De in den laatsten- 'tijd' ingevoerde .strenge con-
st-role op postzendingen- naar liet buitenland'
neefl getoond, dat langs dien weg wordt getracht
aanzienlijke bedragen naar Eet buitenland te
zenden. Teneibdé dergelijke pogingen 'effectief
tegen te gaan, is 'thans in aansluiting op de de.
viezenverordening bepaald', dat in principe het
verzenden van geldsoorten, Inunten, papier,
geld, banknoten ed. Zoomede van goud en an.
dere edele 'metalen in poststukken van welken
aard verboden 'is. Op overtreding hiervan staan
strenge straffen, benevens in beslagneming der
zending.
Uitgezonderd vhn het verbod" zijn slechts
verzegelde geldzendingen met aangegeven 'waar
de. Bij de afgifte van zulk» stukken moeten de
afzenders ©venals tot dusver verklaren pf, en
tot welk bedrag dé stukken betalnigsmiddelen
bevatten, dus behalve geldsoorten ook wissels,
cheques en Affecten.
der hield, wier efcM en grootmoedig karakter jou
bezielde e»n zfe je daardoor nader stond'. Het lot
bracht twee paenschen tot elkaar, die elkander
niet verstonden ed elkander oolk nimmer zou
den leer en y eis taan- Zij begrepen elkander niet,
je vader stond ongevoelig tegenover het teedere
weeke hart van je liefdevolle moeder, je moeder
wist. "de hartstochtelijke natuur, bet ruwe op
vliegende karakter van je- vader niet te vei*-
staan, en te begrijpen. De',jaren mogen.""dan aj-
licht de beide tegenstrijdige karakters iets meer
tot elkander .hebb'én göbracht, maar deze niet
vereenigd. 'Je moeder oefende op je vader eept
milde in invloed pit, en hoewel tot op zekere
grenzen zij dit vermocht, was zij toch zijn goede-
engel. Haar zwakke geete-1 was blijkbaar op de
duur tegen die zwarei taak niet opgewassen^
Maar de .overtuiging staat toch bij mij vast, dat
het niet de opzettelijke wil was van jej vader;
je moeder .te doen lijden, hij wilde, haaar niet
krenken en wanneer hij het dikwijls dteed, dan
geschiedde 'dit pmdat hij zijn hartstochtelijk ka
rakter en zijn zlwakheid niet wist te overwinf
nen."
.Wordt vervolgd.
