IB UI - Mag 5 flag, 33
Loonen, huren, prijzen
De protectionistische
veldtocht
Binnenland.
BESCHERMING LEIDT TOT ACHTER-
UITGANGy ZEKER ECHTER TOT
STILSTAND.
Men kan de meeste menschen niet eerder over
tuigen voor zij de feiten duidelijk voor zich zien,
merkte ons onlangs een gezaghebbende persoonlijk
heid op. De crisis heeft de waarheid hiervan maar
al te duidelijk aangetoond. Onwillekeurig komen ons
hierbij ook de woorden in herinnering, welke Goe
the sprak op den veldtocht in Frankrijk, door Prui
sen en Oostenrijk in den nazomer van 1792 tegen
het revolutionaire bewind in Parijs ondernomen.
Deze veldtocht werd een groote debacle. EpidemieOn
braken uit en het machtige leger schrompelde, lang
voordat Parijs bereikt werd, tot een gedemoraliseerde
troep plunderaars in een. In hoogsten nood vroeg
men Goethe, die den tocht onder leiding van den
hertog van Weimar meemaakte, wat hij van den
toestand dacht. Ditmaal schertste de dichter niet,
maar sprak tot de verzamelde officieren deze ge-
denkwaardige woorden: op dit oogenblik begint er 1
een nieuwe periode van de wereldgeschiedenis en u
kunt zeggen dat u er bij geweest bent.
Goethe, de ziener, wist, dat het wereldgebeuren
zich niet laat tegenhouden met geen legers, hoe
machtig ook. Thans leven wij weer in een tijd,
waarin alles schijnt te wankelen. En wederom zien
wij overal de neiging o maan het verleden vast te
houden, wil men niet zien, dat er zich voor de toe
komst andere, nieuwe mogelijkheden openbaren.
De crisis wordt als iets tijdelijks beschouwd, als
een moeilijk tijdsgewricht, dat men met allerlei
steunmaatregelen meent te kunnen overbruggen.
In de eerste plaats natuurlijk door beschermende
tarief muren op te bouwen rondo m efhtengeiibda,
spreekt vanzelf, dat men daarmede nog verder van
huis komt. Geen land meer, waar niet vrijwel da
gelijks nieuwe belemmeringen in den vorm van
contingenteeringen verhoogde invoerrechten, aan
den buitenlandschen handel in den weg worden ge
legd. Dit leidt tot een verstikkingsproces, dat nog
zeer kwaed gevolgen kan hebben. Men geneest nu
eenmaal een zieke niet door de ziekenkamer van
de buitenwereld zoodanig af te sluiten, dat er geen
vleugje frissche lucht meer kan binnenkomen.
Zoo is het ook met ons zwaarbeproefde volks
bestaan. Elke belemmering van den buitenlandr
schen handel maakt de ziekte tot een sleepend
proces, waardoor de laatste reservekrachten worden
opgeteerd. Hoe zouden acht millioen Nederlanders
zich op den duur kunnen blijven voeden, indien men
steeds meer zo uworden aangewezen op wat ons
land zelf voortbrengt? De crisis is internationaal,
zal men zeggen, en als het buitenland onze produc
ten weigert, dan is het ons goed recht om ook
de buitenlandsche producten te weigeren. Dat klinkt
zeer logisch, doch het is een drogreden. Bonvendien
dient hierbij bedacht te worden, dat hetgeen onder
bepaale omstandigheden misschien geldt voor een
bepaalde bevolkingsgroep, nog allerminst voor de
natie als geheel opgaat. Beschermende rechten wor
den steeds geheven ten behoeve van een bepaalde
groep die eens veroverde welvaart wil behouden.
Doch dit gaat dan vrijwel alleen gepaard met
benadeeling van vrijwel alle andere groepen. Als
deze benadeeling echter eenmaal goed en wel is uit
gewerkt, wordt vanzelf ook de eerste, aanvankelijk
bevoordeelde groep, daarvan de dupe, omdat wij
leven in een ruilverkeershuishouding, waarin elke
kunstmatige dwang zich zei fstraft. Ook de wereld
als één geheel beschouwd is zoo'n huishouding, waar
in het onderlinge ruilverkeer der volkeren zijn rech
ten opeischt. Die landen, welke op die vnjheids-
daarvoor rechten de grootste inbreuk hebben ge
maakt, moeten daarvoor thans het zwaarst boeten.
Wie het laatst lacht, lacht het best, al is het voor-
ioopig dan oog nog om te huilen. Toch zal eens de j
dag aanbreken, waarop men, teneinde raad, de hoot-
den bij elkaar moet steken. Dan zal men. evenals
de generale staven van de verbonden legers in 1/9*
op hun veldtocht in het revolutionaire Frankrijk de
vraag moeten stellen: moeten wij nog verder gaan?
En wie zal dan de ziener zijn, die evenals Goethe
woorden kan spreken, die geen "twijfel meer lataen.
Op het oogenblik schijnt het nog niet zoo ver te
zijn. Men is overal nog vol moed, er met lapmid
delen nog uit te komen. De eigenlijke kwaal kan
of wil men niet zien.
Overde resultaten van wereldconferenties is nie
mand meer optimistisch. Het heilige huisje der ta
riefmuren en dat der oorlogssohulden moet ontzien
worden. Amerika wil slechts een conferentie waar
uitsluitend zal worden gesproken over hulpmiddehn
om de prijzen naar boven te brengen.
Men stelle zich voor, dat vele doktoren geroepen
worden aan het ziekbed van een patient met de
strenge opdracht zich alleen uit te laten, hoe men
de koortthermometer moet bekloppen, teneinde den
stand hiervan weer normaal te doen zijn Over de
eigenlijke oorzaken van de koorts mogen de genees-
heeren echter niet praten. Zoo zulen ook de eco
nomische geleerden, op de nu weer te Londen be
raamde conferentie alleen mogen redekavelen over
den lagen stand der wereldmarktprijzen, met ech-
tei over de oorzaken ervan. Wat ook moeüijk kan
modat er feitelijk in het geheel geen wereliimarkt
meer is. Inflatie wordt dan wellicht als laatste
redmiddel aanbevolen. Maar ook dat geeft niet meer
omdat dit spel allang doorzien is, en elk geva1
een middel is, dat veel erger is dan de kwaal zelf.
Engeland heeft met zijn muntverzwakkmg even
min als met zijn protectionisme bereikt. De
toestand wordt daar met den dag gevaarlijken Het
werkloozencijfer is er thans grooter dan ooit te vo
ren en groote faillissementen zun er aan de orde
van den dag. Van Amerika met zijn ten top gevoera
protectionisme, behoeven wij niet te spreken Toch
zal de dae der terugtocht eenmaal aanvaard moeten
woVdLd wantde wlreid is geen stilstaandepod van
ellende. Nieuwe krachten breken rich met onweer
staanbare kracht baan. De trugtocht zal echter met
eemakkeliik zijn. Maar stellig het gemakkeiijKst
voor hen. die liet aan den veldtocht van het pro
tectionisme hebben meegedaan.
ONTWERP MARCHANT
IN DE EERSTE KAMER.
Z. h. s. goedgekeurd.
Zonder hoofdelijke stemming heeft de
Eerste Kamer het ontwerp Marchant
tot beperking der Lager Onderwijsuitga
ven goedgekeurd.
Uit den Omtrek
KOEDIJK.
Dinsdagavond werd door de afd. Koedijk van den
Neutralen Bond een ledenvergadering gehouden in
het lokaal van den heer H. K. de Weerd, onder
liding van den heer P. Hart.
De Voorzitter opent met een welkom en spreekt
zijn tevredenheid uit over de opkomst.
Ingekomen is een schrijven van de Middenstands-
vereeniging, meldende dat het hun niet mogelijk is
langer crediet te verleenen, dit is zonder bespreking
Voorzitter wijst op het gevolg van de demonstratie
die tot gevolg heeft gehad dat er broodbonnen voor
een week zijn verstrekt en er is een voorschot ge
komen voor Deensche Witte Kool en hoopt dat het
voor de aardappelen spoedig volgt.
Hierna verslag van de commissie uit het bestuur
bestaande uit de heeren P. Hart, W. Butter en Jb.
Stam, die een bespreking hadden gehouden met de
belastingambtenaren van het Rijk en het Hoog
heemraadschap, hetwelk tot groote tevredenheid van
de Commissie was geschied, daar er welwillendheid
en bekendhid met den toestand aanwezig was, door
den heer Hart was aan de ambtenaren een over
zicht gegeven wat hij als vrachtvaarder de eerste
drie weken van 1931 aan 50 a 60 tuinders aan
aardappelen had uitbetaald dit was f 26463.31. De
eerste drie weken in 1933 f 7355.40 en de eerste drie
weken 1933 f 2768.75. Dus een belangrijke achter
uitgang. Ook de Directeur der belastingen had aan
de hoogere colleges een belangrijk overzicht gege
ven, het uitstel van belasting betelen en afschrij
vingen zullen persoonlijk moeten geschieden, het
bestuur heeft hiervoor formulieren die vanaf he
den zij den secretaris verkrijgbaar zijn tot Zondag
morgen.
Een "commissie bestaande uit de heeren Butter,
Loongsma en Stam verleenen hierbij hulp en bij
stand.
De heer Zwetsman zegt dat er niets meer is be
reikt dan dat elk een kan. verkrijgen. De vorige ver
gadering was van oordeel, niet betalen, er zullen
slechts twee kamers en een klein kabinet, waar
ten hoogste 1 bed in kan staan en een keuken.
Gesteld dat de bedoelde werkman wel deze wo
ning kon betrekken, dat'nog moest hij 20 procent
van zijn loon afdragen alleen voor bewoning. Dit
is al een zeer hoog, een te hoog percentage. Voor
levensonderhoud, vuur water licht en kleeren blijft
in het genoemde geval 22 gulden per week over.
Dat is schijnbaar te weinig en toch weten tiendui
zenden het klaar te spelen, van dit bedrag te leven
Maar ook werkloozen moeten wonen. Hier is een
geval van een man, vrouw en drie kinderen Dit
gezin ontvangt 15 gulden steun. De huur, die elke
week betaald moet worden bedraagt 5 gulden, 10
gulden blijft er voor levensonderhoud over. In dat
geval moet een derde van het geld dat beschik
baar is, dan de woning worden uitgegeven. Commen
taar overbodig.
Deze twee voorbeelden toonen de noodzaak van
een huurverlaging duidelijk aan, Zeker, hier en daar
zijn de huren verlaagd, maar met hoeveel? Met 50
of 75 cent per week op een huur van 6 tot 7 gul
den. In de huurklassen van 50 tot 70 gulden per
maand zijn de verlagingen grooter, is zelfs het per
centage van verlaging grooter dan bij de goedkoo-
pere woningen. Wat blijkt hieruit? Dat het ook bij
de ,goedkoope" woning wel mogelijk moet zij», de
huren nog verder te verlagen.
Nu weten wij ook, dat de huiseigenaren dikwijls
op zware lasten zitten. Zij hebben in vele gevallen
hooge hypotheken op hun huizen afgesloten, hypo
theken, die veel te hoog zijn in verhouding t.ot
de huidige verkoopwaarde der huizen. De hypo
theekrente moet opgebracht worden. Ook de grond
belasting is niet verlaagd en drukt dus zwaar op
de exploitatie van de huizen. Het is dus begrijpe
lijk, dat huurverlaging slechts mogelijk is, als ook
de hypotheek en andere lasten naar beneden gaan.
Wij gelooven dat deze verlagingen noch de huur
verlagingen noch de verminderde hypothecaire las
ten langs vrijwilligen weg mogelijk zijn. Het zal
noodzakelijk zijn dat de regeering hier ingrijpt. In
de oorlogsjaren waren er de huurcommissies die
den huurwoeker tegengingen, nu is er behoefte aan
een instelling, die de huren in overeenstemming
brengt met de verhoogde koopkracht van den gul
den.
In het gewone handelsverkeer, en ook eenigszins
bij de loon en is een niveau bereikt dat in overeen
stemming is met de waardevermeerdering van den
gulden. .Alleen de overheid blijft in vele gevallen
nog laks. De overheidsbedrijven berekenen in de
meeste gevallen nog prijzen, die veel en veel te noog
zijn. Gas, water en electriciteitstarieven zijn te hoog.
In sommige plaatsen waar de electrische tram in
handen van ce gemeente is, worden ritprijzen ge
vraagd die in plaats van naar benedèn, naar bo
ven zijn gegaan. Het particuliere bedrijf, de taxi
ondernemingen hebben hiervan gebruik gemaakt
door goedkoope taxi's in het verkeer te brengen, die
naast veel meer gemak te bieden een prijs vragegn,
die nauwelijks hooger is dan die van de tram.
Voorbeelden uit het buitenland bewijzen, dat het
mogelijk is, ook thans nog de electrische tram ren
dabel te maken. In Nederland werken de meeste
bedrijven met groot verlies.
De overheid predikt allerwege versobering, maar
geeft zelf niet het goede voorbeeld. De loonen en
salarissen in het particuliere bedrijf zijn veel en
veel lagegr dan die door Rijk, provincie of gemeen
te worden betaald. In dezen tijd moet iedereen
een veer laten. Maar onbillijk is het, als-een cate
gorie ten bate van een andere meer veeren moet
laten dan noodig is.
Daarom is onze conclusie: de overheid moet het
voorbeeld geven in grondige herziening van alles
wat het evenwicht tusschen ontvangsten en uitga
ven in den weg staat. Als de levensstandaard naar
beneden moet, dan op ieder gebied, bij iedere ca
tegorie werkenden.
Dan zal ook blijken, dat het met de crisis niet zoo
geweldig erg gesteld is als sommgien wel meenen.
Een goed begin zou zijn omjhet den huiseigenaren
mogelijk te maken, de huren 'te verlagen. Is deze
mogelijkheid eenmaal geschapen, dan zouden wei-
aanvrage komen van eenige met zware schulden
en enkele die een minder zwaar beeld geven. Doch dwongen m0eten worden,
allen die geen inkimen hebben moeten vrijstelling
hebben.
De Voorzitter zegt, het moet gaan langs wettigen
weg.
Medegedeeld wordt dat de kring Langendijk be
sloten heeft een demonstratie te houden te Noord-
scharwoude, waar als sprekers zullen optreden de
heeren Kaan, Gaayaard en K. Singer, op 10 Aug.
Koedijk vangt aan om 9 uur bij de kerk.
De heer Zwetsman acht het noodig dat de ga
Buitenland
UNIFORMVERBOD OOK IN INDIE.
voor het bankgebouw waar de nachtportier werd
overweldigd. Tegelijkertijd werd de telefoniste op
het telefoonkantoor van haar post verwijderd waar
na men het telefoonnet buiten werking stelde. De
derde maatregel der bandieten was de gevangen
binnen te gaan nadat men den bewaker de sleutel
had ontnomen. Teneinde te voorkomen, dat zij ge
stoord zouden worden, hielden de bandieten eenige
automobilisten die de stad passéerden aan en zoo
werden tenslotte 22 personen, portier, telefoniste,
gevangenisbewaker, automobilisten en eenige voor
bijgangers door de roovers in de gevangenis opge
sloten.
In de Citizens Bank het doel van den overval,
werden de kassier en zijn zoon, die zich op het ru
moer naar de klulsafdeeling begaven, gekneveld.
De eenige die wist te ontkomen was de vrouw van
den kassier. Zij trachtte te telefoneeren, doch de
telefoon was defect. In een naburig huis kon even
eens geen verbinding tot stand gebracht worden,
zoodat er tenslotte niets anders op zat dan Zich
naar een naburige plaats te begeven en van daaruit
assistentie te vragen.
Toen de politie arriveerde waren de vogels ge
vlogen. De bandieten haddén een brandkast met een
groot aantal effecten en 300 dollar kasgeld in een au
to geladen én waren daarmede.vertrokken. Pogingen
hen op te sporen hebben nog geen succes gehad.
Voor alle landaarden overwogen.
X7C xx^vi. In kringen der Indische regeering wordt, naar de
rantiepriis worO. altg.teM, de minMer behandeld .«bod.
ons als bedelaars, hij is als eerlijk fensch verplicht
dit te doen, wat we nu ontvangen hebben is ge
noeg voor 14 dagen.
De heer Blauwboer brengt verslag uit van de
kringvergadering en was ontstemt over de breed
sprakigheid van dat bestuur. Daar werd ook gewe
zen op actief werken der afdeelingen, samenwerken
met L. T. B. e narideren, mede werd daar gewezen
op een teeltregeling.
Voorzitter wijst op de vele veranderingen die naar
voren worden gebracht.
Hierna gaat voorzitter over tot sluiting van de j p"n"waardoor" a"an duizenden arbeiders op de regee-
goed bezochte maar zeer rumoerige vergadreing.
VREDE OP AARDE.
PLAN VOOR TWINTIG NIEUWE OORLOGSSCHE
PEN DOOR ROOSEVELT GOEDGEKEURD.
OORLOGSTUIG ALS MIDDEL VOOR WERKVER
SCHAFFING.
President Roosevelt heeft zijn goedkeuring ge
hecht aan de plannen van het ministerie van Ma
rine voor den aanbouw van 21 nieuwe oorlogssche-
p n waardoor aan duizenden arbeiders op de regee-
S rings- en de particuliere werven werk zal worden
verschaft.
Voor het bouwprogramma zullen dit jaar onge-
veer 4ö millioen dollar worden uitgegeven, terwijl
j in totaal gedurende drie jaar 238 millioen voor dit
i doel zullen worden besteed. De bouw van deze oor-
logsschepen vormt een deel van het plan vooropen
bare werken, waarvoor de regeering 3,3 milliard wil
U1Vankoffi'cieele zijde wordt verklaard, dat het vloot
1 programma ten doel heeft de Amerikaansche vloot
1 te brengen op de sterkte, die zij op grond van de
Het schijnt tot velen nog niet te zijn doorgedrongen bestaande verdragen mag bezittenDe aankondiging
dat er in een gezonde samenleving evenwicht moet van dit vlootprogramma volgt kort op ae m-ae
j heerschen tusschen de loonen en datgene, wat men img dat Japan voornemens is zijn vloot uit te orei-
j er voor koopen en wat men er van betalen moet. den.
I Wij willen deze korte beschouwing over dit veelom-
L vattende vraagstuk slechts tot Nederland uitstrek-
T ken. We willen het dan voornamelijk hebben over
I de huishuren, de hooage huishuren, die in vele plaat
sen van ons land door de huurders moeten worden
opgebracht.
Het staat hier wel vast, dat de huren in geen en- i
kele redelijke overeenstemming zijn tot het loon j
of salaris, dat de bewoners ervan verdienen. Nu
AMERIKAANSCH BANDIETISME.
NACHTELIJKE AANVAL OP STADJE.
BANDIETEN SLAAN HUN SLAG.
zou men kunnen zeggen dan moeten deze hie»'
schen een goedkoopere woning betrekken. Dit is
echter meestal onmogelijk: er bestaan geen moderne
goedkoope woningen. En zelfs de oude goedkoope
woningen zijn de jaren na den oorlog belangrijk
in prijs verhoogd.
We geven hier een paar voorbeelden. Een werk-
man met een loon van 30 gulden per week moet
voor een woning voor hem en zijn gezin, bestaande
uit vrouw en drie kinderen, die allen nog op school
zijn 8 gulden per week betalen, dus meer dan 25
i procent van zijn loon. Een goedkoopere woning
die voldoende ruimte biedt, is in de plaats zijner
inwoning niet te krijgen. Zeker, men vindt er nog
huizen van 5.50—6,— gulden maar deze bevatten
Nieuwstijdingen
Arbeider door vallend voorwerp getroffen.
Gisteravond waren op de Noordersluit eenige werk
lieden boven de 30 meter diepe deurkas aan den
arbeid, toen per ongeluk een stuk staaldraad met
aan beide zijden een groote ijzeren sluiting van den
sluisrand in den put viel. Drie arbieders konden nog
tijdig op zij springen, doch de vierde, de 28-jarige
O. uit Velseroord, werd door een der vollende slui
tingen getroffen. Met een zware hoofdwonde is de
ongelukkige naar den begane» grond gebracht en
onmiddellijk per ziekenauto naar het Roode Kruis-
ziekenhuis te Beverwijk overgebracht, waar hij is
overleden. Het slachtoffer was ongehuwd.
NOG EEN ZEER ERNSTIG AUTO-ONGEVAL.
Ternauwernood bekomen van ontzetting over het
gruwelijk auto-ongeval te Purmerend, wordt thans
uit Lage Zwaluwe bericht, dat ook daar een zeer
ernstig auto-ongeval heeft plaats gehad.
Gistermorgen vroeg werd een bewoner van het
Hoekje te Zevenbergsche Hoek, opgeschrikt door
een sterk gepiep als het geluid van een auto die
sterk geremd werd gevolgd door een hevigen slag.
Een zekere van Geelen, die juist op den hoek
woont, snelde het huis uit en zag in den tuin
van een nabijgelegen huis terzijde van den weg
een verschcrikkelijke ruine van wat eens een perso
nenauto was geweest. Een drietal mannen kroop
uit de overblijfselen te voorschijn, doch van Gselen
zag nog een hand onder den wagen uitsteken. De
drie overlevenden waren zoo door den schrik be
vangen, dat zij op de angstige vragen van van Gee
len slechts stamelend konden uitbrengen: „wat heb
ben wij het er goed afgebracht."
In allerijl werd dr. Ferhaak uit Zevenbergsche Hoek
en de marechaussee uit Moerdijk gewaarschuwd.
Dezen waren met den burgemeester van Zever.ber
gen spoedig ter plaatse van het ongeluk, en vin
ger. direct aan mt groote behoedzaamheid het li
chaam dat nog onder den auto lag, te voorschijn
te halen. Het was echter te laat, want de man was
reeds overleden. Het bleek te zijn de 26f-jarige B.
P. van Z. de zoon van een eigenaar van een scheeps
werf te Geertruidenberg. van wien ook de veronge
lukte auto was.
Nader wordt vernomen, dat de toestand van de
drie andere personen ernstig is. Eenhunner de 25-
jarige van Swol uit Raamsdonkveer, is er het ergst
aan toe. Men vreest voor zijn leven.
Het lijk van den heer van Suylekom is naar het
liikenhuisje te Moerdijk overgebracht en voor sec
tie in beslag genomen.
De overblijfselen van den auto staan onder po
litiebewaking.
Het telefoonkantoor uitgeschakeld. De gevan
genis bezet. Brandkast uit bankgebouw mede
genomen.
Eenongehoord brutale roofoverval heeft
plaats gehad in het stadje Weir, in den
staat Kansas, waar een bende bandieten
een bank beroofde het telefoonnet on
bruikbaar maakte en 22 personen in de
gevangenis opsloten.
Gewapend met machinegeweren reed een aantal
bandieten in verscheidene auto's tegen een uur des
nachts het stadje binnen. Een der autos stopte
INGEZONDEN
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Westfriesland is een land
Een land van melk en honing
Maar nu is er gebrek
In bijna elke woning.
De minister wordt geseind
En dan maar weer gewacht
Steevast seint hij terug
Daaraan wordt steeds gedacht.
Maar och.de vijf miljoen
Het welbekende limiet
Daar wordt niet van gerept.
En dat verhoogt hij niet!
De tuinders vechten hard,
De tuinders bleven stil,
Maardat was voor den storm..
Want STORM IS ER OP TIL!
De vroege kool op hoopen
't Is oogst, maar wij geen brood,
Wil men dat niet begrijpen,
Straks komt er hongersnood.
De winter zal dra komen
De dagen, Koud en guur,
Voor onseen koude kachel,
Geen eten en geen vuur.
Er zal een meeting komen.
Dichtbij, in Noordscharwou
Daar moet een ieder heengaan,
Gij, man en ook.gij vrouw!
Laat daar Uw stem eens hooren
Laat U daar nu eens zien,
Gaat allen, en gaat samen,
Strijdt meehet helpt misschien!
St. Pancras, Augustus 1933
