NIEUWE
fVENSflSCHEN
Jrj
o
Nieuwsblad v. Holl. Noorderkwartier
No 98 telefoon 1ntekcommünaalNr-63
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1933
42e Jaarirao.»
HEOEVS EU
VERLEDEN.
De tijden veranderen en wij met hen.
I Vacantie-Film
HUNKERT - Fotograaf - Fotohandel - Alkmaar
KLli
raar j
Sn de skeerwinkel
^'4
DEZE COURANT VERSCHIJNT
DINSDAG DONDERDAG
en ZATERDAG.
Abonnmentsprlja:
per 3 maanden
save: firma i. H. KEIZES
.Redacteur I. H. KEIZER.
Bureel Noordscharwoude.
ADVERTENTIEN
Van 1S regels 75 cent;
elke regel meer 15 c
GROOTE LETTERS
NAAR PLAATSRUIMTE.
De kindschheid is tegeApordig korter dan voor-
teen, en de jeugd is eerder daar met al die eigen
aardigheden, die voorheen een drie-, neen een zestal
jaren later plachtn aan te breken. Vroeg rijp, is de
leus des tijds. Maar daarom niet vroeg wijs. Wel
vroeg oud en afgemat te leven. De mode werpt
ach op als opperheerscheres van heel ons leven,
liroeg geëmancipeerd, dat is vroeg onder de volwas
senen geteld, zijn de knaap en het meisje onzer
lagen, terwijl beider zedelijke en lichamelijke krach
ten nog lang niet voor des levensstrijd gevormd
zijn.
Maar wat bovenal de ellende van onzen tijd in
alle standen der maatschappij zijn?
Niet allereerst, dat er zooveel behoeften zijn, maai
dat men zich zelf allerlei behoeften schept.
En vermindering van geluk, van onafhankelijk
heid en zelfstandigheid, verstomping van het zede
lijk gevoel, verlaging van het peil der degelijkheid
er het gevolg van.
„Na ons de zondvloed!" zoo klinkt overal de leuze.
De bosschen omhakken om er maar geld uit te
slaan, op één dag de vrucht genieten van jaren
arbeids, zijn meubels verbranden om er zich aan te
verwarmen, schulden op schulden stapelen, voor
morgen om vandaag'maar recht vroolijk te leven.
waar zou ik eindigen, wanneer ik alles wilde noemen
waartoe de menschen van onze eeuw zooal komen,
haast zonder het te weten.
Wanneer wij daarentegen ons beperken tot het
voldoen aan onze eenvoudigste en wérkelijke be
hoeften, ontzeilen wij al die klippen en bevaren wij
kalm en rustig de levenszee.
't Is een oude en bekende waarheid, dat matig
heid en ingetogenheid het meest geschikt zijn om
ons de gezondheid en de krachten te doen bewaren.
Wie matig en ingetogen leeft, bespaart zichzelven
heel wat ellende, (die een sombere tint werpt over
ons leven, en voelt in zich liefde tot den arbeid.
Hoe eenvoudiger uw voedsel, uw kleeding, uw
woning is, te onafhankelijker voelt ge u, ente
veiliger tevens.
Ge zijt veel minder de speelbal en het slachtoffer
van wisselende kansen, van verrassingen, die inder
daad verschrikkingen zijn. Dan is een enkele ziekte
of een enkele feestdag niet voldoende om u op
straat te helpen. Dan is een zelfs vrij ernstige ver
andering van levensomstandigheden niet in staat
om u uit het zadel te werpen.
Weinig behoeften kennned, zal 't u gemakkelij
ker vallen u te schikken ook in een minder aange
naam lot.
Gij zult staande blijven, moedig en mannelijk,
zelfs al verliest gij uw betrekking of wat fortuin,
omdat uw leven op hechter grondslag rust dan op
uw tafel, of op uw meubelen, of op uw geld. In den
tegenspoed zult ge u niet gedragen als een zuigeling,
wien men zijn rammelaar of zijn zuigflesch heeft
ontnomen. Sterker, beter toegerust tot den worstel
strijd, vooral in deze dagen, met hun jammer
klachten en ontberingen, met hun hopelooze uit-
achten, evenals zij, die het haar zich lieten afknip
pen, minder vat gevend aan de handen van den
tegenstander, zult ge bovendien uw naasten van
veel meer nut zijn.
Door de uitstalling van uw weelde, door de dwaas-
beid uwer vertering, door het schouwspel van een
teven, dat zich voedt ten koste van anderen, zult ge
niet de jaloezie, de lagere begeerten of de verontv
waardiging opwekken bij uw minderbedeelde broe
deren. En voor eigen welzijn, wat minder van het
teven eischend, zult gij des te beter in staat zijn om
■te arbeiden voor de welvaart en het geluk ook van
andren.
Goede en groote dingen willen tvt
hebben. (Jacob Cats)
DE LANGENDIJK.
Ja, de Langendijk. Wij hebben er de encyclopaedic
eens op nageslagen, nieuwsgierig als wij waren, wat
daarin over den Langendijk zou worden gezegd. Niet
veel: Streek in Noordoostelijk Holland, die ruim 1
uur van Alkmaar begint en ongeveer 1 uur lang is.
Zij bestaat uit de dorpen Broek op Langendijk,
Zuidscharwoude, Noordscharwoude en Oudkarspel.
Bekend om de uitgebreide teelt van kool en andere
groenten. De veiling is van beteekenis. In 1927 was
de omzet f3.253.375.. in totaal werden aangevoerd
5862 wagons met groenten.
Meer staat er in de overigens zeer belangrijke
encyclopaedie niet en de vreemdeling, eventueel uit
andere provincies afkomstig wordt er niet veel
wijzer door.
Want, wie als vreemdeling, onbekend met de bron
van bestaan der vier gemeenten, met haar uitge-
breiden omtrek, des zomers Langendijk eens bezoekt,
hij staat versteld van de uitgebreide velden, die
allen bebouwd zijn met groenten.
Het is wel anders geweest. Wij slaan onzen blik
een veertig-tal jaren terug, en vermelden wat toen
tertijd werd geschreven omtrent de geweldige uit
breiding van de groententeelt.
Voör eenige jaren, dat was dus in het laatst dei-
vorige eeuw, was de karweiteelt aan den Langendijk
nog in vollen gang. Geen bouwer, of hij had eenige
sneezen land met karwei bezaaid, of tusschen de
regels uien de ruimte aangevuld met dat zaad.
Langzamerhand echter scheen het of de karwei
teelt niet meer wilde gedijen. Hoogst waarschijn
lijk is aan te nemen, dat de grond door bemesting
met modder, te vaste lagen kreeg, waardoor het
minder poreus werd, of door den koolbouw te koud
was geworden, en niet meer geschikt scheen voor
den karweibouw.
Gewoonlijk werd na de karwei, op denzelfden
akker, nog z.g. taaie gele of bloemendaalsche kool
geteeld, en oogstte men op deze manier tweemaal
in het jaar. Dit geschiedde ook wanneer men, zco-
als boven vermeld, de karwei tusschen de uien zaaide
Ging dit nu lange jaren goed, jaar op jaar echter
verminderde toch het product, zoodat de karwei
moest plaats maken voor de groententeelt, die des
tijds zeer groote voordeelen opleverde, doordat de
producten meer een vasten en vrij hoogen prijs
hadden.
Slechts enkele bouwers waren er, die nog vol
hielden met het verbouwen van deze tweejarige
vrucht, de karwei, en dat hun dat nu nog een aar
dig voordeeltje kon bezorgen, bleek wel uit de vol
gende bijzonderheid, dat een inwoner te dezer plaat
se 2900 pond karweizaad verkocht voor den niet
geringen prijs van f 15.50 per 100 pond.
De groententeelt nam hier echter op een schrik
barende wijze toe, en in de omstreken van Langen
dijk evenzeer; geen stukje weiland of het werd
gescheurd, om te worden geschikt gemaakt voor.
groententeelt. Dat op deze wijze de markt werd
overvoerd, is evenzeer waar, en daarom, zou 't niet
van belang zijn, weer eens over karwei te denken?
Zonder zich echter af te vragen of die bebouwde
velden de zoo gewenschte voordeelen zullen afwer
pen, wandelt de vreemdeling voort en bekommert
zich verder ook niet over winst en verlies van de
eigenaars dier bouwlanden.
Trouwens men kan zich ook ieders leed niet aan
trekken, daarvoor worden te veel kleine teleurstel
lingen ondervonden, die ons dagelijks wonden en
onaangenaam aandoen, om nu maar niet te spre
ken van de vele groote rampen, die een ieder kent.
Doch wie meer belangstelt in hetgeen zijn oog
waarneemt, en dat maar niet voorbij loopt met een
zekere onverschilligheid, hij weet voor een gedeelte
den arbeid te denken, die verbonden is aan deze in
hooge mate wisselvallige bouwerij.
En toch, onmogelijk kan hij zich denken den
arbeid die wordt verricht in het voorjaar, in den
zomer, in het najaar en in den winter, den arbeid,
Film, metontwikkelenflng) af drukking 95 tl.
Vergrootingen van Uw film of blaten 88x 24 e.m. formaat 60 ct.
13 x 18 c.m. formaat 30 cent.
Langestraat 93 - Telefoon 302
die verbonden is aan het bebouwen van de Lange
dijker groen teveïden, die moet worden verricht om
den strijd om het bestaan, om het dagelijksch brood,
om te leven volgens de eischen dié men stelt aan
den Langedijk.
Ik sprak van eischen, maar die eischen zijn niets
anders dan een gewoon dagelijksch leven, zich voe
den en kleeden, zoo hoogst eenvoudig mogelijk.
De Langedijker Groentenbouwers zou men nu
nog als een type kunnen beschrijven, ook al zijn
de inzichten in dezen evenals elders in meer moder
ne richtig uitgegaan.
De bouwerij echter is bij hem de spil waarom
alles draait.
De bouwerij is zijn ontbijt, zijn middag- en zijn
avondmaal.
De bouwerij is zajn lust, zijn leven, zijn ideaal.
Met een practisch oog beziet hij zijn bouwakkers
en kent de geaardheid van den grond „op en top."
Met een ervaren hand bestuurt hij zijn „bedoe
ning" en rekent met een wiskunstige becijfering de
voor- en nadeelen van zijn bedrijf.
Ik zou haast zeggen, zijn karakter, zijn humeur,
zijn geheele stemming worden beheerscht door z'n
bedrijf. Hij zet liever al op al, dan zijn product te
leveren voor geringen prijs.
Wij willen het nu niet hebben over den ongun-
stigen tuinbouwtoestand.
Hij kent de waarde van zijn product, van zijn
arbeid, en laat zich in zijn kwaliteit als bouwer ook
geenszins beleedigen.
Hij heeft een regel aangenomen, waarvan hij nim
mer afwijkt; handelt volgens eigen inzichten, en
heeft het voor en tegen genoegzaam overwogen, zoo
dat men mag aannemen, dat zijn genomen besluit
een goed besluit is.
Is dit de Langedijker groentenbouwer nog niet
volledig geschetst, dan ontbreekt er misschien' nog
dit aan, dat hij steeds dezelfde kleeren draagt en
van 's morgens vroeg tot 's avonds laat in de weer
is en zijn werk voor den volgenden dag steeds door
hem is geregeld.
Dit spaart hem vele teleurstellingen, die wellicht
anderen ondervinden, bij minder inzicht en overleg.
Hij. is en werker, onvermoeid, bij goeden of
minder gunstige oogst. Zijn land maakt hij vrucht
baar,en hóudt het vrij van onkruid.
Zodnis' de Langédtfker bouwer.
Net wat je zegge Gertnei je hoeve men nek
niet uit te skeren, ik ben gien jonge maid, ben je
waizer. Ik zeg et okdat gemartel in die stomme
Wieringermesr, dat wete we ok al.we moste hier
weer een baggerregeling hewweDie zelle we
wel weer kraige. O, Ja? Wel zeker Gert, ik heb
hoord, dat in de Zuidskerwouerraad ze der al om
vroegen hewwe.. De buiregemeister zei et bekaike.
Hai zei et drok kraige. Nou wat den? Je mes trekt,
mil knechtje ville men temetWat dan,
nou, dat plan van Kwadaik moete ze ook bekaike.
van de nuwe streite allegaarZe hale wat uit.
Moet je niet zegge. Klaas.ik zien der wel wat in.
't Is deer aars weer mooi gaan, gustereivend
ik heb iemand sproken, die was er weest op de raad,
en die zaide, dat et met die benoeming van de kres-
pendent van de werkverschaffingVan de ar-
beidsbemiddling bedoel je zeker. Hoor eszurreg
jai nou maar dat men hier der gnap ofkomt en as
groote mense prate moet jai je mond houwe. Die
zit, Jan. Ik weet wie 't zegtAfainmaar die
hadde Burregemeister en Wethouders benoemd en
dat had de raad doen moeten. Nou ze ben deer in
Noordskerwoud puur an de puur.et ben deer in
sies oor,Kom komKeesas je hoore dat
ze deer nag over de twuntigduizend gulden in de
kast hewwe, den skeelt et nag zooveel nietSun-
tebankeris heb ok nog wat overdie hewwe deer
altaid van die meevaldertjes't Is aars wat op-
hedenHarenkarspel en Warremehuizen hewwe
de straid maar opgeven't Zei main benuwe hoe
Broek ervoor staatKon ok wel ders niet mee-
valleZeg, over Broek sprokendoe je men
beerd efkes baiknippehew jollie der nag van
hoord, hoe et gaan is met dat nuwe zwembad
O, bestik ben der weest. Jerubel veul mense
wazze deren buiten stinge der nag meer. Dat
most ek ok nog ers leere, zwummeas ik maar
wist hoe.Nou, m'n jo'en.-.net as ik en een aar
et leerd hewwe,in 't water denk. Is 't niet gevaarluk.
Wel neien aansens kraige we an 't Waardje
ook zoo'n dingdeer leere ze 't je zooNou.
ik blaif nag maar liever efkes bai GrietIs die
den niet gevaarluk? Ik docht van alHoor es je
moete de waifkes erbuiten leite oorNou
geduld maar weer
Qorsetten
Corselets
Buikbanden
houders/ A
courante artikelen
10 pCt, cuntant
Buitenland
E:tn luguber ongeluk.
4 dmodcpi dn ri((kilden auto.
Tie Malvern in den staat Arkansas heeft zich
een geheimzinnig en luguber voorval voorgedaan.
JLangs den weg zag men met groote vaart
een auto rijden, die van rechts naar links slinger
de en stuurloos bleek te zijn.
Inderdaad moest dat het geval zijn, want na
©enigen tijd week de auto naar een kant van
den weg uit, sloeg van den berm en bleef met
den radiator in den grond gebooridl staan. On
middellijk snelde men toe en kwam mon tot de
ontdekking dat in den auto vier personen zalen
bij wie de levensgeesten geweken bleken te zijn
/^altheStoamen -Verven
Juli-Augustus
VERLAAGDE prijzen
In dit nummer o.a.
LEVENSEISCHEN (Hoofdartikel)
Ie blaa
EEN NIEUWE, ZEER INTERESSANTE RUBRIEK
HEDEN EN VERLEDEN
Ie blad
BINNEN- EN BUITENLANSCH NIEUWS-
PLAATSELIJKE BERICHTEN
Ie en2e blad
RAADSVERGADERINGEN
2e blad
IN DE SKEERWINKEL
2e blad
FEUILLETON
2e blad
OUD NIEUWS
3e blad
TIEN GEBODEN VOOR JONGE MOEDERS
3e blad
Een man, aan het stuur, een vrouw en 2 kinde
ren zaten recht in den aulo en moesten korten
tijd geleden zijn overleden. E>n vierjarig meisje
was echter geheel normaal en werd huilend uit
den wagen getild. Het kind wist niet meer te
vertellen dan dat zij vier jaar oud was. "Waar zij
vandaan kwam en wie de andere personen waren
kon zij de politie niet mededeelen. De politie'
stelde een onderzoek in, waarbij een man kwam
verklaren dat hij kort te Voren iemand uit den
auto had zien springen. De geheele omgeving
werd afgezocht naar verdachten. Het onderzoek
en de sectie hebben niet dadelijk resultaat opge
leverd.
Het schijnt echter vrijwel zeker dat de in
zittenden door vergiftiging om het leven zijn ge
komen. 1
5000 boeren verdronken in China.
Naar de Telegraaf bericht zijn bij overstroom
mingen van de Gele Rivier in Noord China vol
gens uit Hankau ontvangen berichten, 5000 Chi
neesche boeren verdronken. De meesten hunner
zijn het slachtoffer geworden van e >n vloedgolf
die na een dijkdoorbraak honderden huizen over
stroomde en vernielde. Bandieten maken van de
gelegenheid gebruik en overvallen de reeds zoo
zwaar bezochte bevolking.
NOODLOTTIG MISVERSTAND.
15-jarig meisje uit vliegtuig doodgeschoten.
Een ongewoon ongeluk heeft plaats gevonden bij
het Sheppey-eiland aan de monding van de Theems,
waar een 15-jarig Engelsch schoolmeisje door ma
chinegeweervuur uit een Engelsch gevechtsvliegtuig
werd gedood. Het slachtoffer. Jeanne Chesterton, dat
met haar zusje Joan roeide om een bal van een jon
ger zusje op te visschen, bevond zich op ongeveer
500 M. uit de kust toen een patrouille van vijf Engel-
sche gevechtsvliegtuigen naderden en machinege
weervuur opende op eenige boeien,' welke tot doel
dienden. Een der vliegers zag waarschijnlijk het roei
bootje voor een boei aan en schoot hierop. Het vijf
tienjarig meisje werd door eenige koge's getroffen
en op slag gedood, terwijl haar oudere zuster het
ontzielde lichaam naar den kant terug iocide.
